Pagina 3 Automatische zonwering bespaart energie en verbetert binnenklimaat

Pagina 4 De rol van sKg bij Hr zonwering

Pagina 5 Tweede Kamer pakt ‘Meer Met Zon-wering’ serieus op

Februari 2012 - nr. 2 Met deze nieuwsbrief informeren wij u over de activiteiten die het Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) in nauwe samenwerking met

romazo, CNV Vakmensen, De Unie en FNV Bondgenoten ten behoeve van uw branche uitvoert. Het gaat om initiatieven en projecten die een bijdrage

leveren aan de verdere professionalisering van de zonweringbranche.

Wereldprimeur:Zonwering eindelijk erkend als installatieOp 18 januari heeft branchevereniging Romazo, in het bijzijn van ruim 170 genodigden, in Nieuwegein het label ‘HR Zonwering’ gelanceerd.

Lees verder op pagina 2

TNO: “Zonwering al in bouwontwerp meenemen”

Automatische zonwering bespaart energie en verbetert binnenklimaat

Automatische zonwering kan op kantoor en op school tot 30% energiebesparing opleveren. Bovendien zorgt het voor een comfortabel binnenklimaat, wat werk- en leerprestaties verhoogt. De bouwnijverheid moet zonwering, nu vaak nog een sluitpost, daarom al in de ontwerpfase meenemen.

Lees verder op pagina 3

voor de zonweringspecialist

2voor de zonweringspecialist

Alle bij het HBA-geregistreerde zonwe-ringspecialisten kunnen, na het volgen van een cursus, het label bemachtigen. HR Zonwering brengt alle soorten functionele, automatische geregelde zonwering in kaart die een genormeerde directe invloed hebben op beperking van warmtetoetre-ding. Bij HR Zonwering gaat het om het warmtewerend effect dat het gelabelde product heeft. Het zegt niets over de fysieke eigenschappen van het product zonwering.

HR Zonwering kent vele voordelen met energiebesparing als uitgangspunt. Uit recent onderzoek van TNO blijkt dat automatische regeling van HR Zonwering zeer effectief is voor energiebesparing, waarbij tot tien procent bespaard kan worden op de EPC (energieprestatiecoëfficiënt) van een gebouw.

De introductie van HR Zonwering is een belangrijke stap voor de zonweringbranche. Het is een erkenning dat functionele, automatisch geregelde zonwering directe invloed heeft op de warmtetoetreding. Met andere woorden: zonwering is niet ‘alleen’ meer decoratie, maar nu ook een installatie.

Cursus voor alle professionele zonweringbedrijven toegankelijkOm voldoende draagvlak en leverbaarheid te kunnen opleveren kan iedere fabrikant, assembleur en monterend bedrijf in aanmer-king komen voor het HR-label. Voorwaarde is wel dat men de speciale eendaagse cursus - mede mogelijk gemaakt door het HBA - daar-voor heeft gevolgd. Deze wordt verzorgd door de Stichting Vakopleiding Zonwering (SVZ).

vervolg van pagina 1 - Wereldprimeur: Zonwering eindelijk erkend als installatie

Datum cursus Cursuslocatie

12 maart Breda

15 maart Nieuwegein

26 maart Breda

5 april Nieuwegein

Inschrijving sluit 2 weken voor de cursus-datum. De cursus is van 9:00 tot 16:00 uur. ▶ Voor het aanmelden van u en/of uw medewerkers voor de HR-cursus van

SVZ : zie www.stichtingvakopleidingzonwering.nl

3voor de zonweringspecialist

vervolg van pagina 1 - tno: “Zonwering al in bouwontwerp meenemen”Automatische zonwering bespaart energie en verbetert binnenklimaat

TNO trekt deze conclusies in zijn rapport ‘Energiegebruik, comfort en zonwering’. Deze onderzoeksinstelling heeft in opdracht van brancheorganisatie Romazo onderzocht welke invloed automatisch geregelde buitenzonwering heeft op energiegebruik en comfort. Het onderzoek is uitgevoerd in een kantoor, een school en een apparte-ment.

Onder andere via de energiebesparingscam-pagne ‘Meer Met Zonwering’ brengen het HBA en Romazo de onderzoeksresultaten en de conclusie ‘automatische zonwering = energiebesparing’ actief onder de aandacht van alle belangrijke doelgroepen. Dat zijn o.a. overheden, architecten, woningbouwcorpora-ties, Consumentenbond, Metaalunie, CBW, UNETO-VNI, VLOK, Vereniging Eigen Huis, Aannemersfederatie en Bouwend Nederland. Via www.meermetzonwering.nl ondersteunt het HBA de verspreiding van de campagne onder het grote publiek.

Flinke energiebesparingAutomatisch geregelde buitenzonwering levert op kantoor 12 tot 23% meer energiebe-sparing op dan handmatig bediende zonwe-ring. Op school varieert dat van 7 tot 25%, in een appartement van 5 tot 14%. Bij een uitgekiende combinatie van handbediende lichtwering in de winter en automatische zonwering in de zomer kan nog eens 7 à 8% extra energiebesparing worden bereikt.

Comfortabel binnenklimaatTNO maakt onderscheid tussen twee vormen van comfort: ‘visueel comfort’ (prettig zien)

en ‘thermisch comfort’ (aangename temperatuur). Als aan beide vormen van comfort wordt voldaan is er sprake van een comfortabel binnenklimaat waar het prettig verblijven èn werken is.

Als het gaat om visueel comfort, wordt aan drie voorwaarden voldaan. Ten eerste is het licht (dag- en/of kunstlicht) op de juiste sterkte. Ten tweede is er geen hinderlijke schittering of verblinding door (dag)licht. Het is duidelijk dat zonwering het instrument bij uitstek is om een einde te maken aan overlast door overmatig licht.

Het hebben van uitzicht is de derde voor-waarde. Hierbij valt op te merken dat sommige types zonwering, zoals uitvalscher-men en screens, het uitzicht intact laten en dat andere types daarentegen de blik naar buiten belemmeren.

thermisch comfortDoor toepassing van zonwering kan, nog steeds volgens TNO, oververhitting in een appartement dalen van 30% naar 7% van de gebruikstijd. Zonwering is dus een probaat middel tegen oververhitting. Automatisch bediende zonwering levert de beste presta-ties in dit opzicht.

Op school kan de combinatie van automati-sche zonwering met binnenzonwering in het stookseizoen oververhitting veroorzaken. De interne warmte is in scholen van zichzelf al betrekkelijk hoog door het grote aantal leerlingen in een schoollokaal.

Ook bij de handmatig bediende zonwering komen te hoge temperaturen wel voor. Dit komt doordat handmatig bediende zonwering alleen wordt gesloten bij te sterke lichtinval. Door goed op te letten kan deze vorm van overlast worden voorkomen. Het is daarom volgens TNO belangrijk dat gebruikers weten hoe ze een automatisch geregelde zonwering aan hun eigen wensen kunnen aanpassen (‘overrulen’). Want kantoormedewerkers die zonwering, verlichting en temperatuur zelf kunnen regelen zijn productiever dan hun collega’s die niet aan deze knoppen kunnen zitten. En op dezelfde manier komt een aangenaam binnenklimaat in een klaslokaal de prestaties van leerlingen ten goede.

4voor de zonweringspecialist

De Stichting Kwaliteit Gevelbouw (SKG) zal zich bezighouden met de certificatie en de controle op naleving van de houders van het HR-label. De kwaliteitseisen voor het HR-certificaat liggen vast in het document SKG-KE 700.

Wat is de rol van SKG?

AanmeldingspuntFabrikanten, assemblagebedrijven en monterende bedrijven die willen meedoen aan het label HR Zonwering kunnen zich aanmelden bij SKG.SKG controleert of de systeemfabrikant of assembleur die het certificaat wil gaan voeren, correct omgaat met het verstrekken van een zogenaamde ‘SKG HR-Ready verklaring’ voor het desbetreffende product. Deze verklaring geeft aan dat het product geschikt is als HR-product.

Dit is overigens nog niet voldoende voor afgifte van het HR-Ready certificaat, omdat alleen het monterend bedrijf dit mag uitreiken. De reden daarvoor is dat een HR-zonweringsysteem niet alleen het product moet voldoen aan de norm. Het dient ook automatisch te worden aangestuurd en te voldoen aan de normen wat betreft montage.

ControleSKG bezoekt eenmaal per jaar de bedrijven die HR-certificaten mogen uitgeven. Zij gaat dan steekproefsgewijs bij twee verschillende projecten van het bezochte bedrijf na of alles volgens de kwaliteitscriteria is uitgevoerd.

Voor het aanvragen van een HR-Ready verklaring kunt u gebruik maken van het aanvraag-formulier op de Romazo site onder ‘over Romazo’.

▶ Zie www.ro-ma-zo.nl

De rol van sKg bij Hr zonwering

Erkenning ‘Meer Met Zonwering’ is een geza-menlijke inspanning

Eerder ontving u van het HBA de Meer Met Zonwering-pen. Hiermee kunt u de centrale boodschap van de campagne uitdragen, bijvoorbeeld in adviesgesprekken met klanten. En als u zich verder wilt verdiepen in energiebesparing met zonwering is er de website www.meermetzonwering.nl

Meer Met Zonwering biedt u ook de kans tot verdere professionali-sering. Dit jaar met de cursus ‘HR Zonwering’ die mogelijk gemaakt is door het HBA. De cursus is toegankelijk voor alle bij het HBA aangesloten bedrijven. Meer hierover vindt u in deze nieuws-brief.

Draagt u ‘Meer Met Zonwering’ op uw eigen creatieve manier uit? Laat het ons weten via hba@hba.nl ter attentie van Shari van den Hout. Uw tips en ook vragen zijn zeer welkom!

5voor de zonweringspecialist

Tweede Kamer pakt ‘Meer Met Zonwering’ serieus op

‘Meer Met Zonwering’ is het energiebespa-ringsoffensief dat het HBA en sociale partners ook op beleidsniveau inzetten. Beleidsmakers en politiek blijken namelijk nog onvoldoende doordrongen van de positieve effecten van zonwering op energiebesparing. De website www.meermetzonwering.nl is ook voor de voorlichting richting deze partijen bedoeld. Het belangrijkste doel is immers erkenning van de bijdrage van zonwering aan het overheidsstreven naar energiebesparing. Deze erkenning wil het HBA concreet vertaald zien in het opnemen van zonwering in relevante NEN-normen, bouwrichtlijnen en nieuwe stimuleringsmaatregelen. Momenteel ligt het zwaartepunt van de inspanningen op de Tweede Kamer. Want het HBA en de sociale partners vinden het van groot belang dat de parlementariërs overtuigd zijn van de positieve sociaal-economische effecten van zonwering. Zij zijn het immers die relevante wetten maken en richting geven aan energiebesparing in ons land.

Het Tweede Kamerlid Paulus Jansen (SP) heeft naar aanleiding van het TNO-onderzoek op 23 januari schriftelijke vragen gesteld aan de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties resp. Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Op het moment van redactie van deze nieuwsbrief hadden de ministers hier nog niet op gereageerd.

Kamervragen over energiebesparing door zonwering1. Heeft u kennis genomen van het rapport

‘Energiegebruik, comfort en zonwering’?2. Onderschrijft u de conclusie dat innovatieve

vormen van automatisch geregelde buitenzonwering voor een groot aantal gebouwtypen een zeer groot energiebesparingspotentieel hebben voor verwarming, koeling en verlichting, zowel bij bestaande als nieuwe gebouwen?

3. Is HR zonwering al opgenomen in de standaardberekeningsmethode en -software voor het EPC/Energielabel? Zo nee, wilt u bevorderen dat dit zo snel mogelijk gebeurt?

4. Komt HR zonwering in aanmerking voor Energie Investerings Aftrek? Zo nee, wilt u bevorderen dat dit zo snel mogelijk gebeurt?

5. Welke mogelijkheden ziet u om in het kader van het innovatiebeleid van het kabinet de doorontwikkeling van HR zonwering via integratie in gevelsystemen, optimalisatie van de automatische besturing, integratie met (de besturing van) andere gebouwinstallaties te bevorderen?

▶ Via www.hba.nl houden wij u op de hoogte van de ontwikkelingen rondom Meer Met Zonwering.

6voor de zonweringspecialist

Het Hoofdbedrijfschap Ambachten zet zich met passie in voor instroombevordering van jongeren naar de ambachtelijke branches en beroepen. De komende jaren wordt immers een enorm tekort aan professionele vaklieden verwacht, ook in de zonwering-branche. Het interesseren van jongeren voor werk in de ambachten dient al vroeg te beginnen, liefst vanaf het basisonderwijs.

Het HBA werkt hier hard aan, bijvoorbeeld met lesbrieven voor het basisonderwijs. Daarnaast wordt onder meer de zonwering-branche onder de aandacht van decanen en scholieren gebracht, door middel van presentaties en vooral de website www.vaktoppers.nl. Maar ook werkzoekenden worden via de Servicepunten Ambachten van het HBA geïnteresseerd voor het werken als ambachtsman: met hoofd, hart en handen.

AmbassadeursHet is daarnaast verheugend te zien dat zonwering jongeren inspireert tot innovatie! Zoals in het recente verleden met de ‘adaptive

office’ van de Eindhovense student Teun Vinken. Hij deed met zijn idee van flexibele moderne zonwering mee aan de innovatieve competitie BRAINS die bedoeld is voor studenten van MBO, HBO en WO onderwijs. De finalisten zoals Teun Vinken waren geselecteerd op basis van ideeën die

ver nieuwend, creatief, bruikbaar en maat-schappelijke relevant zijn. Naast inspanningen van sociale partners, HBA en zonwering-bedrijven zijn het ook deze jongeren die uitstekende ambassadeurs voor de zon-weringbranche zijn.

Zonwering inspireert de jeugd tot innovatie

Eind oktober 2011 heeft het Platform Preventie Valgevaar de handleiding ‘Veilig onderhoud aan gebouwen’ uitgebracht. Romazo is een van de twintig brancheorga-nisaties en vakbonden die samenwerken in het Platform. Het Platform heeft de handleiding geschreven in verband met het gewijzigde Bouwbesluit. Deze wet regelt dat vanaf 1 juli 2012 veilig onderhoud van gebouwen moet worden meegenomen in de ontwerpfase.

Huub Scholtz, adjunct-secretaris van het HBA en voorzitter van het Platform Preventie

Valgevaar: “De wetswijziging is voor een flink deel door toedoen van het Platform tot stand gekomen. Zo wordt het risico op valgevaar tijdens het onderhoud, later als het gebouw in gebruik is, op voorhand verminderd. Voor het hanteren van het toetsingskader is een handleiding opgesteld. De handleiding is tevens bedoeld als uitgangspunt voor scholing en voorlichting.”

▶ Het toetsingskader, de handleiding en de samenvatting van de handleiding kunt u vinden onder www.hba.nl > platforms > Platform Preventie valgevaar

Handleiding ‘Veilig onderhoud aan gebouwen’ verschenen

In samenwerking met Romazo

Voor meer informatie Hoofdbedrijfschap Ambachten T 079 316 11 11 E hba@hba.nl I www.hba.nl

Redactie Bosma Communicatie PR, HBA Basisontwerp WIM Ontwerpers, Den Haag

Lay-out Optima Forma bv, Voorburg Druk FWA Drukwerk, Zoetermeer