Hoe zich positioneren in een sterk veranderende arbeidsmarkt?

Hoe zich posi+oneren in een sterk veranderende

arbeidsmarkt? Studiedag Socius “organisatorische uitdagingen voor het socio-‐cultureel

werk”, 20 juni 2011, Vilvoorde

Verso, Vereniging voor Social Profit Ondernemingen

!   Intersectorale werkgeversorganisa+e voor de socialprofitsectoren

in Vlaanderen, opgericht in 1997. !   Krachtenbundeling van 18 federa+es uit diverse ac+viteitstakken:

gezondheidszorg, welzijn, aangepaste tewerkstelling, socioculturele sector, onderwijs en sociale huisves+ng.

!   Verenigt zowel ondernemingen uit de private sector als de publieke sector.

Missie

Sociaal overleg !   Op sectoraal niveau zijn het onze ledenfedera+es zelf die zetelen in de paritaire overlegorganen. Op intersectoraal niveau verdedigen wij het gezamenlijk standpunt van de aangesloten federa+es +jdens de vijPaarlijkse Vlaamse Intersectorale Akkoorden (VIA).

!   Verso is erkend als interprofessionele gesprekspartner in de Sociaal-‐Economische Raad van Vlaanderen (SERV). Samen met de andere sociale partners adviseren we het overheidsbeleid.

!   Verso is ook ac+ef in het Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité (VESOC), waar het drieledig overleg tussen overheid, vakbonden en werkgevers plaatsvindt.

Missie

Overlegpla?orm en onderzoek

!   Daarnaast biedt Verso een pla?orm waar de verschillende deelsectoren een toekomstvisie, standpunten en strategie voor de socialprofitsector kunnen uitdenken.

!   Verso zet ook sterk in op onderzoek dat de economische en maatschappelijke betekenis van de socialprofitsector in beeld brengt.

Hoe zich posi+oneren in een sterk veranderende arbeidsmarkt

!   Even achterom kijken: Hoe sterk is onze arbeidsmarkt veranderd?

!   Posi+e van de socio-‐culturele sector op de Vlaamse arbeidsmarkt

!   Even vooruit kijken: Hoe zal onze arbeidsmarkt verder evolueren?

!   Wat te doen?

1. Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?

Van een éénvormige naar meervormige arbeidsmarkt

Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?

!   In 1983 waren er heel wat minder mensen aan het werk dan momenteel (2009).

Werkzaamheidsgraad (aantal werkenden per 100 mensen tussen 15-‐64 jaar) in Vlaanderen

50,0

55,0

60,0

65,0

70,0

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)



!   In 1983 waren vooral mannen aan de slag

(kostwinnersmodel), terwijl de vrouwen sindsdien een enorme inhaalbeweging hebben gemaakt (par+cipa+e-‐effect).

Werkzaamheidsgraad volgens geslacht, Vlaanderen

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

50,0

55,0

60,0

65,0

70,0

75,0

mannen vrouwen Lineair (mannen) Lineair (vrouwen)



!   In 1983 waren vooral mannen aan de slag

(kostwinnersmodel), terwijl de vrouwen sindsdien een enorme inhaalbeweging hebben gemaakt (par+cipa+e-‐effect).

!   De merkwaardige evolu+e van de werkzaamheid bij 55-‐plussers.

Werkzaamheidsgraad 55-‐64 jaar, Vlaanderen

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

50,0

55,0



!   In 1983 boden zich heel wat jongeren aan op de

arbeidsmarkt, terwijl er momenteel heel wat “ouderen” zijn.

Vergrijzing en ontgroening op de Vlaamse arbeidsmarkt : jong/oud-‐ra+o

165

137

125 115 111 113 112

107 100

95

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

500000

550000

600000

650000

700000

750000

800000

850000

900000

950000

15-‐24 jaar 55-‐64 jaar jong oud ra+o


!   In 1983 boden zich heel wat jongeren aan op de arbeidsmarkt, terwijl er momenteel heel wat “ouderen” zijn

!   In 1981 waren er heel wat laaggeschoolden, sindsdien is de scholarisa+egraad sterk toegenomen.

Evolu+e van het aantal laaggeschoolden en hooggeschoolden (25-‐64 jaar), Vlaanderen

0

500

1000

1500

2000

2500

1981 1991 2001 2009

laaggeschoold hooggeschoold

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, via Steunpunt WSE, Volkstelling (Bewerking VERSO)


!   In 1983 boden zich heel wat jongeren aan op de arbeidsmarkt, terwijl er momenteel heel wat “ouderen” zijn

!   In 1981 waren er heel wat laaggeschoolden, sindsdien is de

scholarisa+egraad sterk toegenomen.

!   In 1981 telde Vlaanderen heel wat minder niet-‐Belgen dan in 2010. Ook het aantal Belgwordingen nam toe.

Evolu+e van het aantal niet-‐Belgen in Vlaanderen

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

450000

1981 1991 2001 2010 niet-‐Belgen

Evolu+e van het aantal Belgwordingen in België

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Belgwordingen

Bron : FOD economie, AD SEI (NIS), (Bewerking Verso)


!   In 1981 telde Vlaanderen heel wat minder niet-‐Belgen dan

in 2010. Ook het aantal Belgwordingen nam toe.

!   In 1983 werd er amper deel+jds gewerkt, terwijl momenteel bijna 1 op vier van de werkenden dit via deel+jdarbeid doet.

Aandeel deel+jdarbeid, Vlaanderen

7,4 7,1 8,2

9,2 9,4 9,3 10,1 10,5

11,4 11,5 12,4 12,7

13,5 14,1 14,4

15,9 16,6

17,4 18,2

18,8

20,2 21,1

22,4 22,8 22,6 23,2

24,0

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

Aandeel deel+jd arbeid Lineair (Aandeel deel+jd arbeid)


!   In 1981 telde Vlaanderen heel wat minder niet-‐Belgen dan in 2010. Ook het aantal Belgwordingen nam toe.

!   In 1983 werd er amper deel+jds gewerkt, terwijl momenteel bijna 1 op vier van de werkenden dit via deel+jdarbeid doet.

!   Sinds 1983 neemt het percentage mensen dat werkt via een

+jdelijke contract (o.a. interimarbeid) gestaag toe.

Aandeel +jdelijke contracten, Vlaanderen

5,3 4,9

6,6 6,9

4,8 4,9 4,4

4,1 4,1 4,2 4,3 4,7

5,2 5,7

6,0

7,5

9,5

8,3 8,0

7,6 7,5 7,7 7,8 7,4 7,5

6,9 6,8

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

aandeel +jdelijke contracten Lineair (aandeel +jdelijke contracten)


!   Sinds 1983 neemt het percentage mensen dat werkt via een +jdelijke contract (o.a. interimarbeid) gestaag toe.

!   De ter+airisering van werkgelegenheid zet zich verder : in 1984 werkte 1 op 3 werknemers in België in de industrie in 2010 is dit 1 op 4.

Aandeel (%) van de gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening in de totale werkgelegenheid, Vlaanderen

5,6

10,1

12,2

13,5

0

2

4

6

8

10

12

14

16

1984 1994 2004 2010


2. Posi+e van de socio-‐culturele sector op de Vlaamse

arbeidsmarkt

Geïndexeerde evolu+e loontrekkende werkgelegenheid (rsz), Vlaanderen

100

105

110

115

120

125

130

135

140

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Socio-‐culturele Social profit Totaal

19 623

Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO

Werkgelegenheid (rsz) naar geslacht, Vlaanderen, 2010

41,4

21,6

53,3 58,6

78,4

46,7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90


man vrouw

Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

Werkgelegenheid (rsz) volgens leefijdsklasse, Vlaanderen, 2010

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0


7,9 7,8 9,2

70,5 67,9 67,4

21,6 24,3 23,4

< 25 jaar 49 jaar > 49 jaar Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

Gemiddelde leefijd, Vlaanderen, 2009

39,5

41,5

40,3

38,8

39,7

39,3

37,0

37,5

38,0

38,5

39,0

39,5

40,0

40,5

41,0

41,5

42,0


man vrouw


Instroomgraad (%), Vlaanderen, 2007

63,0

21,5

11,5

42,4

12,4

6,2

45,9

12,4

5,0

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

< 25 jaar 25-‐49 jaar > 49 jaar


Bron : Datawarehouse AM&SM bij KSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

Uitstroomgraad (%), Vlaanderen, 2007

45,4

20,3

13,6

22,9

10,5 9,8

32,2

11,6 11,2

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

50,0

< 25 jaar 25-‐49 jaar > 49 jaar


Bron: Datawarehouse AM&SM bij KSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

% deelJjds werkenden, Vlaanderen, 2010

29,3 28,1

13,4

56,4

67,5

52,5

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0


man vrouw

Omvang van de deelJjdarbeid, Vlaanderen, 2010

9,6

4,7

13,4

59,0 62,2

47,3

31,4 33,0

39,3

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0


< 46% 46%-‐75% > 75%


ra+o-‐werknemer/VTE, vlaanderen, 2009

137

114 121

126 125 126 129 134

160

125 125 125 133 134 137 137

146 156

185

136

125

112 115 116 118 119 124 128

164

120

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

< 25 25-‐29 30-‐34 35-‐39 40-‐44 45-‐49 50-‐54 55-‐59 > 60 Totaal



% werkzoekenden die een job vinden op het totaal aantal ontvangen vacatures, Vlaanderen

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Cultuur et al Gezondheidszorg Maatschappelijke dienstverlening

Social Profit Totaal

2007 2010 Bron : VDAB (Bewerking VERSO)

3. Hoe zal onze arbeidsmarkt verder evolueren ?

Vergrijzing in de context van de knelpunteconomie

Leefijdsopbouw van de werknemers in de social profit, Vlaanderen

17625

27848 26325

30101

35917

32065

17298

8117

1677

19316

32765 32056 32496

38174

42989

35050

18471

4547

31094 30974

36654 38775

34080

24186

16446

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

50000

18-‐24 25-‐29 30-‐34 35-‐39 40-‐44 45-‐49 50-‐54 55-‐59 60-‐64

VG 2003 VG 2009 VG 2015 Bron RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

Effecten van de vergrijzing van de werknemerspopula+e in de Vlaamse social profit (2009-‐2015) in termen van bijkomende

(vervangende) werknemers

Totaal 67 500

Aanzuiveringseffect 58 200

Arbeidsvolume -‐effect 4 300

(Vervoegd) uikrede-‐effect 5 000

Alankelijkheidsgraden, Vlaanderen, 2000-‐2060

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 2032 2034 2036 2038 2040 2042 2044 2046 2048 2050 2052 2054 2056 2058 2060

Bev 65-‐plus/bev beroepsac+eve leefijd Bev niet-‐beroepsac+eve leefijd/Bev beroepsac+eve leefijd

Bev 65-‐plus/werkenden Bev niet-‐beroepsac+eve leefijd/werkenden

Bron : FPB, NIS bevolkingssta+s+eken (Bewerking Verso)

Het huzarenstuk: 60% werkzame 55-‐plussers in 2030 (België)

71,7 65,9

62

54,8 50,7

36 30,3

27,4 24,8 23,5

81,3 79,3 77,3 75,3 73,3 71,9

60,6 54,9

49,7 47 47,9

43,9 41

35,6 31,9

19,7 15,4 13,5 11,9

7,8

69,7 67,7 65,7 63,7 61,7

49,4

38,6 33,8

29,8

19,5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

55 jaar 56 jaar 57 jaar 58 jaar 59 jaar 60 jaar 61 jaar 62 jaar 63 jaar 64 jaar

mannen (nullijn)

mannen (2030)

vrouwen (nullijn)

vrouwen (2030)

Bron : Steunpunt WSE

Toekomst

!   Vergrijzing van de samenleving zal de zorgvraag en dus de vraag naar extra personeel in de social profit doen toenemen.

!   Vergrijzing (en ontgroening) van de medewerkers zal de vervangingsvraag en dus de vraag naar personeel in de social profit doen toenemen.

!   Deze vraag naar extra personeel situeert zich in een context van toenemende krapte op de onze arbeidsmarkt.

!   Het niet vinden van geschikt personeel kan de werkgelegenheidsgroei op termijn doen stokken. (bedreiging)

!   De werkgelegenheidsmotor mag niet stokken, gezien het de basis is van ons sociaal model

4. Wat te doen?

Meerdere paden moeten bewandeld worden

Vergrijzing

Loonkost Capaciteitstekort Andere echte of vermeende uitdagingen:

-‐  Innova+ekracht daalt -‐  Opleidingsinspanning daalt

-‐  Produc+viteit daalt -‐  Absenteïsme s+jgt

50+ betaalbaar houden

-‐ Leefijdsbewust personeelsbeleid -‐ Loopbaanbeleid -‐ VTO-‐beleid

-‐  Inzeken op innova+e

Verhoog instroom

Verhoog arbeids volume

Verlaag uitstroom

Managementsondersteuning

Financiële leepaarheid organisa+es

Migra+e

-‐ Intersectorale mobiliteit -‐ 50+ premie -‐ Gerichte

instroomac+es

Aanpassen uitstapregelingen (brugpensioen,

landingsbanen, ..)

Remediëren i.f.v. ini+ële

doelstellingen en gevolgen VAP

regeling/landings banen

Vervangings premie

Bedankt

www.verso-‐net.be

Hoe zich positioneren in een sterk veranderende arbeidsmarkt?

Education

Transcript of Hoe zich positioneren in een sterk veranderende arbeidsmarkt?