Hoe rendabel beleggen in tijden van economische en

financiële crisis?

Alain Deneef en

Danny Reweghs

De wereldeconomie in 2009

Sterke correctie van de bancaire sector op de aandelenmarkten en obligatiemarkten

Economie in het Westen en in Japan vertoeven in recessie

Het jaar 2009Volop crisis , maar politieke en monetaire overheden reageren

Doel : vermijden dat de globale economie zou instorten

Diverse maatregelen werden ingevoerd:

- Uitzonderlijke maatregelen op korte termijn ter vermijding van een complete meltdown van de financiële sector

(kapitaalinjecties,depositogaranties, nationalisaties,)

- Maatregelen van algemene monetaire politiek (daling van basisrentevoeten zowel KT als LT)

- Maatregelen die de ‘slechte’ hypotheken uit het normale bancaire circuit willen afzonderen (oprichting van een ‘bad’ bank)

Het jaar 2009- Maatregelen voor het herstel van de vraag te stimuleren via fiscale

stimuli (verlaging BTW) of via deficit spending (uitvoeren van grote infrastructuurwerken

- Afspraken op internationaal niveau (G20, Europese Unie) over een gezamenlijke en gecoördineerde aanpak van de crisis.

- Op korte termijn is er hierdoor een systeemcrash vermeden maar

we zullen de economische gevolgen lang voelen.

Gevolg :

GROEI MOET VAN ERGENS GAAN KOMEN +

INFLATIEDREIGING

STRATEGIE 2009: CASH De kortetermijnrente zal aanvankelijk verder dalen

In Europa kan de rente naar 1% of lager

In VS nu reeds teruggebracht tot 0% tot 0.25%

De rentevergoeding (termijnrekening, spaarboekje) zal de komende maanden in België gevoelig onder druk staan

Beleggingen op korte termijn NIET meer interessant

STRATEGIE 2009: CASH

Strategie 2009: OBLIGATIES Korte termijnrente zal aanvankelijk verder

dalen:

In VS nu reeds 0 à 0,25%

Lange rente is weerspiegeling van inflatievooruitzichten

Let op voor staatsobligaties in 2009!!

Strategie 2009: OBLIGATIES

Voorkeur voor bedrijfsobligaties gezien de historisch hoge spread met overheidsobligaties. De spread tussen bedrijf- en overheidsobligaties zal afnemen.

Herstel inflatie gelinkte obligaties mag verwacht worden over enkele jaren, maar vandaag spotgoedkoop

Idem voor converteerbare obligaties, maar niet veel keuze

CASH : WELKE MUNTEN? Meeste munten hebben in 2008 een daling laten

zien tegenover de Euro. Zie bijgaande tabel.

CASH : WELKE MUNTEN? Voorkeur voor

1. Euro

2. Noorse kroon

3. Australische dollar (bij stijging van grondstoffenprijzen)

STRATEGIE 2009: AANDELEN

Begin 2009 zal gekenmerkt worden door een snelle terugval van de wereldeconomie en zo wereldwijd de bedrijfswinsten onder druk zetten

Komende kwartalen zullen bedrijven met winstwaarschuwingen en ontgoochelende resultaten komen

Beurzen lopen 6 à 9 MAANDEN vooruit op herstel van economie

Kans is groot dat 2009- 2010 een goed beursjaar zal worden 2009 kan in positieve zin verrassen als overheidsmaatregelen

inslaan

STRATEGIE 2009: AANDELEN Glazenbol heeft niemand. Waarderingen worden interessant

Opportuniteit om nu goekoop in aandelen te beleggen. Aandelenportefeuille geleidelijk aan invullen in functie evolutie economie

Beleg niet in alles …… Vermijd voorlopig investeringen in bepaalde bedrijven en sectoren:

- Bedrijven met te hoge schulden- Sectoren die te afhankelijk zijn van consumentengedrag (autosector –

investeringsgoederen – financiële sector)

Maak gebruik van overdrijvingen en hoge volatiliteit van de beurzen om gepast in te spelen op de investeringsopportuniteiten voor middellange termijn via trackers – opties – en turbo’s

STRATEGIE 2009: AANDELEN KIES DE JUISTE THEMA’S !!

LANDBOUW: het thema voor 2009 prijsstijgingen zijn allicht niet voorbij. Voorkeur voor agribusiness

VERGRIJZING : defensieve sector bij uitstek biotech – farma – medische uitrusting en gezondheidsvoorzieningen

OPKOMENDE MARKTEN: meer potentieel dan bij ontwikkelde markten

ENERGIE: hoelang zo laag?

ALTERNATIEVE ENERGIE: op LT heel wat potentieel. Windenergie-zonneenergie

INFRASTRUCTUUR : massale overheidssteun voor sector

AANDELEN:Thema VERGRIJZING Geen ontsnappen aan … we worden ouder cfr. bevolkingspiramides

Verschillende manieren om in te spelen op het thema vergrijzing

Farma en biotech

Defensieve sector bij uitstek - Veilige haven: hoge dividenden – lage waardering – inkoop eigen aandelen – consolidatie.

Uitbaters van rusthuizen

Producenten van tand- en medische apparatuur

Zwaarlijvigheid > rampzalige evolutie

AANDELEN: Thema GROEILANDEN

Nieuwe wereldorde in de maak

AANDELEN: Thema GROEILANDEN BBP van China in 25 jaar tijd 16,80 groter

India > 10 keer – VSA x 3,60 – Japan x 1,40

Motor is stijgende bevolking en hogere koopkracht

Investeringen in infrastructuurwerken (wegeninfrastructuur – watervoorzieningen)

AANDELEN: Thema GRONDSTOFFEN Harde grondstoffen (alle metalen en ruwe olie) zijn niet onbeperkt

voorradig en er komt een ogenblik dat de stock finaal is uitgeput

Huidig prijspeil op niveau van 2004

AANDELEN: Thema GRONDSTOFFEN

Prijsstijgingen in goud verwacht:

- Structureel onevenwicht in vraag/aanbod verhouding

- Populair beleggingsobject dankzij lancering trackers

- Vluchthaven als het stormt op valutamarkten

AANDELEN: Thema GRONDSTOFFENOlie en alternatieve energie…

Productie van 800ste belangrijkste bestaande velden dalen. Nu nog meer, aangezien oliemaatschappijen minder investeren in productie

Maximaal aanbod per dag zal bereikt worden tegen 2010 (90 miljoen barrels per dag). Ondanks de crisis is vraag nog steeds stabiel. Als economie terug groeit, zullen olieprijzen fors stijgen

China verbruikt 2,5 barrels per capita per jaar. De VS 25, Europa en Japan tussen de 10 a 17. Als China naar 25 barrels evolueert is er enkel en alleen al voor China 80 miljoen barrels per dag nodig… of de hele aanbodzijde van olie

Op lange termijn mogen nog veel hogere prijzen worden verwacht

Herstel is al gaande

AANDELEN: Thema GRONDSTOFFEN Zachte grondstoffen (producten van landbouw) vertonen scherpe

prijsschommelingen.

Huidig prijspeil op niveau van vier jaar terug

AANDELEN: Thema GRONDSTOFFEN Op termijn zijn prijsstijgingen onafwendbaar om reden van :• Met de kredietcrisis wordt er minder geïnvesteerd. Volgend jaar zal er dus

minder aanbod zijn, maar …. 75 miljoen monden meer te voeden

• Indien dit jaar er een slechte oogst zou zijn hebben we een voedselcrisis in de maak, anders in 2010

• Productie stijgt onvoldoende (ca1%) om toenemende vraag op te vangen. Jaarlijks is er behoefte aan productiestijging van 3%.Minder aanbod en meer vraag (75 mln meer mensen per jaar)

• Vraag vanuit de ontluikende markten naar vlees en andere duurdere voedingswaren prijspeil op niveau van 20 jaar terug

• Voorraden zijn op zelfde niveau van 1980, maar er zijn 2 miljard mensen meer

• Vraag vanuit de alternatieve energiesector ( koolzaad, ….)

AANDELEN: Thema GRONDSTOFFEN

Edelmetalen : opwaartse tendens blijft, met tussentijdse adempauze

Basismetalen : moeilijkere periode, maar zeker geen afstraffing

Beste kaarten voor landbouwgrondstoffen

AANDELENFavorieten

TRACKERS OP BEURSINDEXEN

iShares MSCI Emerging Markets Index Fund $ US4642872349

First Trust ISE Chindia $ US3373A1025

AANDELENFavorieten

THEMA LANDBOUW

Meststoffen : POTASH - ROSIER

Zaden- en gewasbescherming : Monsanto en Devgen

Palmolieproducenten: Intercultures – Sipef – Socfinasia

Via beleggingsfondsen: Petercam Agri Value

AANDELENFavorieten

THEMA VERGRIJZING

Uitbating rusthuizen: AEDIFICA

Producent prothesen: ARSEUS

Farmabedrijven: PFIZER – SANOFI AVENTIS – GSK – NOVO NORDISK (diabetes – wereldleider insulines + overnamekandidaat)

Biotechbedrijven : THROMBOGENETICS (spotgoedkoop)

ESSILOR: vooral groeilanden (switch zelfstandig opticien naar grotere ketens)

AANDELENFavorieten

THEMA CHINA en andere opkomende landen

LAFARGE

BEKAERT

Binnenlandse consumptie : SEB

CMB

Via landenfondsen – trackers (Brazilië – Zuid-Afrika – Rusland en Oost Europa

AANDELENFavorieten

THEMA ENERGIE

Geïntegreerde oliemaatschappijen: PETROBAS - TOTAL

Olie-exploiratie: TULLOW OIL

Oliediensten: SCHLUMBERGER - SEADRILL

Alternatieve energie: SASOL – VELCAN ENERGY – FIRST SOLAR

GRONDSTOFFENEdele metalen en olie

Via trackers

SPDR GOLD TRUST $ US78463V1070

Ishares COMEX GOLD $ US4642851053

UNITED STATES OIL FUND $ US91232N1081

Ishares SILVER TRUST $ US46428Q1094

GRONDSTOFFENEdele metalen en olie

Via beleggingsfondsen

CARMIGNAC COMMODITIES LU0164455502

BLACK ROCK WORLD MINING FUND € LU0171305526

Via rechtstreekse aankoop van grondstoffen (goud en zilver)

Rechtstreeks te beleggen via bedrijven uit de goudsector Goldcorp, Kinross, ….

ABSOLUTE RETURN FONDSEN Alternatief voor cash en obligaties

CARMIGNAC PATRIMOINE A KAP.

CARMIGNAC PATRIMOINE A KAP.

CARMIGNAC PATRIMOINE A KAP.

Het beheer mikt op een betere prestatie dan zijn referentie-index, die voor 50% is samengesteld uit de wereldindex voor internationale aandelen van Morgan Stanley, de MSCI AC World, omgezet in euro, en voor 50% uit de wereldindex voor obligaties Citigroup WGBI All Maturities Eur. Het zoekt naar een absoluut en regelmatig rendement, compatibel met de veiligheidsvereiste bij de opbouw van een patrimonium op middellange termijn. Het risicoprofiel houdt hier rekening mee, namelijk een belegging van minimum 50% in obligaties, schatkistcertificaten en verhandelbare schuldinstrumenten op de Europese en internationale markten, met het saldo verdeeld over Europese en internationale aandelen.

CARMIGNAC PATRIMOINE A KAP.

Prestaties weergegeven in EUR en % op jaarbasis

1 maand 4.361% 1 jaar 10.442% 2 jaar 8.913% 3 jaar 5.735% 5 jaar 8.08%

Sinds oprichting 9.53% op jaarbasis

VOLATILITEIT BENUTTEN:SCHRIJF OPTIES

Voorbeeld : KBC (koers 12.19 € per 30.03.09)

Schrijf put KBC maart 2010 strike €10 @ €2,80

Het schrijven (= verkopen) van een ongedekte put is een kansrijke strategie wanneer u uitgaat van een hausse van het aandeel. Het schrijven van de put maart 2010 met strike €10 levert het aardige bedrag van 2,80 EUR op. Als tegenprestatie moet u wel bereid zijn om gedurende de ganse looptijd van het optiecontract KBC te kopen tegen 10 EUR. Staat de koers van KBC op de vervaldag hoger dan 10 EUR, dan hebt u 280 EUR per contract – of 28% op jaarbasis - verdiend. De koers van KBC moet

overigens al tot 7,20 EUR dalen vooraleer u verlies lijdt.

Zelfs put december 2009 strike € 6,00 geeft nog een premie van 0.90 € per aandeel.

Bedankt voor uw aandacht!!!

VRAAGSTELLING