Hoe haalt u meer uit de

Kijk- en luistertoetsen

Duits, Engels en Frans?

Dennis van den Broek

Alma van Til

Landelijke Studiedag Levende Talen 2014

Overzicht

• Wat zijn de Kijk- en luistertoetsen MVT?

• Wat moet een leerling kunnen om een

vreemde taal te verstaan?

• Hoe kunt u met de Kijk- en luistertoetsen

de luistervaardigheid verbeteren?

• Zelf in teams aan de slag

• Plenaire terugkoppeling

• Bevindingen en conclusies

Wat is een Kijk- en luistertoets -1?

• Zowel audio als video

• Toetsafname duurt ongeveer 1 uur

• Alleen meerkeuzevragen

• Losse passages van ongeveer 1 minuut

• Alle fragmenten komen 1x voorbij

Wat is een Kijk- en luistertoets -2?

• Redundante passages

• Op niveau toegespitst

• Soorten bevraging:

– Globaal

– Selectief (zelden)

– Cloze

Wat is een Kijk- en luistertoets -3?

• Productieproces

– Constructie

– Pretest afname

– Selectie

– Toetsafname in januari

– Normbepaling

90% van de scholen werkt met KLT’s van Cito

Wat moeten leerlingen kunnen om een

vreemde taal te verstaan?

1. Voldoende woorden kennen en weten hoe

deze worden uitgesproken

2. Teksten verstaan = woorden isoleren uit een

onafgebroken stroom klanken

3. Teksten begrijpen

4. Reflecteren op teksten (essentie vatten etc.)

5. Strategieën inzetten

1 Auditieve woordverwerving

Leerlingen moeten voldoende woorden

kennen en weten hoe deze worden

uitgesproken.

- Werken aan auditieve woordverwerving

- Welke woorden?

- Hoeveel woorden?

2 Teksten verstaan

Leerlingen moeten woorden kunnen isoleren uit

een onafgebroken stroom klanken = decoderen.

- Liaison

- Halve woorden

- ‘De ene taal wordt niet sneller gesproken dan de

andere taal!’

3 Teksten begrijpen

Leerlingen moeten teksten begrijpen: komt de

boodschap over?

- Globaal begrip: onderscheiden hoofd- en bijzaken

- Selectief luisteren

- Voorspellend luisteren

4 Tekstreflectie

Leerlingen moeten kunnen reflecteren op

teksten.

- In kaart brengen van oorzaak-gevolgrelaties,

principes en voorbeelden, feiten en meningen,

sprekersbedoeling etc.

- Doorgronden structuur van een tekst

5 Strategieën

Leerlingen moeten strategieën kunnen inzetten.

- Voorbereidingsfase

- Luisterfase

- Evaluatiefase

Zelf aan de slag

• Eén groep per luisteractiviteit

• 20 minuten

• Kies één van de drie talen uit de hand-out

Oefeningen auditieve woordverwerving -1

• Laat de leerlingen bij elk fragment 3 à 5 werkwoorden / zelfstandige

naamwoorden / bijvoeglijke naamwoorden noteren.

Vraag de leerlingen ook naar de betekenis van deze woorden.

• Laat de leerlingen bij elk fragment één woord noteren dat ze niet

kennen.

Laat ze proberen om het woord juist te spellen zodat de klank-

tekenkoppeling geoefend kan worden.

Laat een tweede keer luisteren en vraag ze om de betekenis van

dat woord af te leiden uit de context.

• Woordzoeker: geef ter voorbereiding op het luisteren bij elk

fragment 5 à 10 woorden plus de betekenis.

Ongeveer driekwart van deze woorden komt voor in het fragment,

de andere woorden komen er niet in voor.

Laat de leerlingen aanstrepen welke woorden ze hebben gehoord.

Oefeningen auditieve woordverwerving -2

• Woordzoeker plus: geef ter voorbereiding op het luisteren bij elk

fragment 2 à 3 woorden zónder de betekenis.

Laat de leerlingen luisteren en vraag om ze na afloop van het

luisteren de betekenis van de woorden op te schrijven.

Als het niet lukt om de precieze betekenis op te schrijven, kunnen

ze ook kiezen voor een betekenisveld (een overkoepelend woord

zoals bijvoorbeeld: een sport, een meubel, een voorwerp).

• Geef een transcript waarin enkele woorden zijn weggelaten en laat

dit invullen.

Kies voor woorden waarvan de schrijfwijze afwijkt van de uitspraak.

• Geef een transcript waarin enkele woorden zijn onderstreept.

Vraag leerlingen om een synoniem te bedenken dat goed past in de

context.

Oefeningen auditieve woordverwerving -3

• Woordbingo: maak een bingo-vel met woorden die in een fragment

voorbijkomen en een vals broertje daarvan (taught-thought/weather-

whether, etc.) en kijk wie het eerst correct bingo heeft.

• Geef een woord dat in een fragment voorbijkomt en laat de

leerlingen na afloop weergeven hoe het woord uitgesproken werd.

2 Oefeningen teksten verstaan-1

• Geef een transcript waarin enkele woorden zijn weggelaten en laat

deze invullen.

Deze oefening kan makkelijker worden gemaakt door te kiezen voor

lange goed verstaanbare inhoudswoorden.

Door te kiezen voor korte woorden die op basis van de context niet

voor de hand liggen, wordt de oefening een stuk moeilijker en

worden leerlingen gedwongen om heel precies te luisteren.

• Laat een/enkele tekstfragment(en) uitschrijven.

• Vraag het aantal woorden van een zin te tellen.

• Geef een transcript waarbij woorden die teveel staan moeten

worden doorgestreept.

• Geef een transcript en verstop enkele afwijkingen (bijvoorbeeld

werkwoordtijden of enkelvoud- meervoud) die leerlingen eruit

moeten halen.

2 Oefeningen teksten verstaan-2

• Geef een transcript waarin de interpunctie is weggelaten en vraag

om deze aan te geven.

• Geef een transcript en vraag leerlingen om in elke zin aan te geven

welk woord/welke woorden beklemtoond worden.

• Laat leerlingen in een transcript de liaisons onderstrepen.

• Klankgymnastiek: ga staan als je een bepaalde klank voorbij hoort

komen.

• Handige site: http://www.bbc.co.uk/skillswise/english

3 Oefeningen teksten begrijpen-1

Globaal en selectief begrip:

• Vraag leerlingen om bij elk fragment de hoofdgedachte in één zin

weer te geven. Laat nog eens luisteren en vraag de leerlingen om

een detail op te schrijven dat niet direct iets te maken heeft met de

hoofdgedachte.

• Vraag leerlingen om bij elk fragment zelf te bedenken welke vraag

er in de luistertoets gesteld gaat worden.

• Vraag leerlingen om bij elk fragment drie kernwoorden op te

schrijven.

3 Oefeningen teksten begrijpen-2

Globaal en selectief begrip:

• Laat een aantal fragmenten horen en vraag de leerlingen om

aantekeningen te maken. Vraag vervolgens of ze op basis van hun

aantekeningen een samenvatting willen maken.

Laat de tekst nog eens horen en geef leerlingen de mogelijkheid om

de samenvatting aan te passen. Geef vervolgens het transcript

waarin bij elk fragment de belangrijkste zin is onderstreept.

Laat de leerlingen een vergelijking maken tussen hun samenvatting

en de onderstreepte zinnen.

Vraag ze vervolgens om in hun samenvatting aan te geven welke

elementen bijzaak zijn (en dus niet terugkomen in de onderstreepte

zinnen). Bespreek de resultaten.

3 Oefeningen teksten begrijpen-3

Globaal en selectief begrip:

• Dezelfde oefening als hiervoor, maar dan met kortere fragmenten.

Laat één fragment horen en vraag leerlingen om de hoofdgedachte

in één zin weer te geven. Geef het transcript van de passage

waarin de belangrijkste zin is onderstreept en laat ze nog eens

luisteren. Laat de leerlingen hun eigen zin vergelijken met de

onderstreepte zin in de passage en bespreek dit: hebben leerlingen

echt voor de hoofdgedachte gekozen of juist voor een minder

belangrijk element?

• Laat de leerling bij elk fragment een schema invullen met W-vragen:

Wie, Wat, Waar, Wanneer, Hoe en Waarom?

• Laat leerlingen gericht luisteren naar signaalwoorden die de tekst

structureren.

3 Oefeningen teksten begrijpen-4

Voorspellend luisteren:

• Zet de cd tijdens het luisterfragment stop en vraag leerlingen om de

zin aan te vullen. Kies voor een stopmoment aan het einde van het

fragment, zodat leerlingen op basis van wat ze hebben gehoord

hypotheses kunnen vormen.

4 Oefeningen tekstreflectie -1

Sprekersbedoeling

• Laat de leerlingen luisteren naar een aantal fragmenten.

Laat ze bij elk fragment aangeven wat de sprekersbedoeling is.

Geef van tevoren een aantal mogelijkheden:

- informatie geven + voorbeelden

- informatie geven + uitleg

- mening geven + argumenten

- amuseren

- oproepen tot actie

4 Oefeningen tekstreflectie -2

Onderscheid feiten/meningen

• Kies een toets met verschillende onderdelen. Klik door naar het

eerste fragment van elk onderdeel.

Laat bij elk fragment aangeven of het voornamelijk gaat om feiten of

om meningen.

Laat de leerlingen ook aangeven waarom of welk(e) woord(en) hen

daarop wijzen..

Opbouw fragment

• Laat de leerlingen aangeven hoe een fragment is opgebouwd

(bijvoorbeeld een stelling onderbouwd met voorbeelden of een

opsomming die leidt tot een conclusie).

4 Oefeningen tekstreflectie -3

Eigen mening

• Laat een fragment horen en laat de leerling een oordeel geven over

de spreker.

Geeft hij de informatie duidelijk weer?

Onderbouwt hij zijn of haar mening goed?

Zijn er meer argumenten te bedenken?

Laat leerlingen ook opschrijven hoe het beter kan.

5 Oefeningen strategieën -1

Voorbereidingsfase / luisterfase / evaluatiefase

• Woorden: Maak het thema van het luisteronderdeel bekend. Laat

de leerling in de voorbereidingsfase woorden opschrijven waarvan

ze verwachten dat ze deze gezegd zullen worden. Tijdens het

luisteren controleren de leerlingen of hun voorspelling uitkomt.

Daarbij noteren ze ook kernwoorden die ze niet hadden voorspeld.

In de evaluatiefase worden de resultaten besproken met een

medeleerling. Wie had de meeste woorden goed geraden en hoe

komt dat? Welke belangrijke kernwoorden ontbraken?

• Laat leerlingen drie vragen lezen, en na het beluisteren aangeven

welke van de drie vragen in het fragment beantwoord is.

5 Oefeningen strategieën -2

Voorbereidingsfase / luisterfase / evaluatiefase

• Kennis van de wereld: Maak het thema van het onderdeel bekend.

Laat de leerling in de voorbereidingsfase opschrijven welke

aspecten van het thema aan de orde zullen komen. Daarbij noteren

ze ook de aspecten die ze niet hadden voorspeld. Tijdens het

luisteren controleren de leerlingen of hun voorspelling uitkomt. In de

evaluatiefase worden de resultaten besproken met een

medeleerling. Wie had de meeste aspecten goed geraden en hoe

komt dat? Welke aspecten ontbraken?

• Laat de leerling zelf in groepjes een checklist maken voor de

voorbereidings- luister- en evaluatiefase. In deze checklist kunnen

ze vermelden wat ze voor strategieën kunnen toepassen om de

tekst beter te begrijpen. Voorbeelden van een dergelijke checklist

staan in artikel van Larry Vandergrift

(http://203.72.145.166/elt/files/53-3-3.pdf)

5 Oefeningen strategieën -3

Voorbereidingsfase / luisterfase / evaluatiefase

• Laat de leerlingen luisteren naar fragmenten van een hoger niveau

en vraag hen op te schrijven wat de fragmenten zo moeilijk maakt.

Vraag ze vervolgens om op te schrijven welke strategieën ze

zouden kunnen toepassen om het luisteren makkelijker te maken

(bijvoorbeeld: focussen op wat je wel begrijpt, gebruik maken van

cognates).

Laat ze vervolgens een tweede keer luisteren met de opdracht om

deze strategieën toe te passen bij het beantwoorden van W-vragen.

Bespreek de resultaten.

• Pas de voorbereidings-, luister- en evaluatiefase toe bij allerlei

opdrachten die hiervoor zijn besproken (van het invullen van een

gatentekst tot het maken van aantekeningen).

Laat de leerlingen samenwerken en elkaars zwakke en sterke

punten in kaart brengen.

Afsluiting

• Was het zinvol?

• Nieuwe ideeën opgedaan?

• Aangevulde PowerPoint via e-mail

• Evaluatie via e-mail