Hoe bewaar ik…. Mijn familiearchief?. Wat is conservatie ↔ restauratie? C = object bewaarbaar...
-
Upload
rosa-bogaert -
Category
Documents
-
view
221 -
download
4
Transcript of Hoe bewaar ik…. Mijn familiearchief?. Wat is conservatie ↔ restauratie? C = object bewaarbaar...
Hoe bewaar ik….
Mijn familiearchief?
Wat is conservatie ↔ restauratie?
C = object bewaarbaar maken in huidige toestand
R = object terugbrengen naar zijn originele toestand en zo bewaarbaar maken
Wat is papier?Een suspensie van cellulosevezels, gevormd op een zeef, met lijm/ vulstoffen om de samenhang of het uitzicht te verbeteren
Wat is een foto?
Een beeldlaag (emulsie) op/in een drager (papier,…) met of zonder plastic afwerkingslaag
foto ≠ grafisch drukprocédé
Vergelijking levensduur van ≠ media
Bedreigingen van papier•Temperatuurschommeling: 18 ± 2 °C•Vocht: Relatieve vochtigheid: 50 ± 5 %•Licht: 50 lux
< 75 µW/lm•Luchtverontreiniging ( S, N, O3, stof)•Ongedierte•Mens•Rampen
Aanbevolen temperatuur en relatieve vochtigheid Temperatuur (°C) R.V. (%)
Lees- of consultatiezaal 20 50±2
Boeken 15 45±2
Perkament / velijn 18±2 50±5
Foto's op papier, zwart/wit of kleur < 20 40±10
Negatieven: polyester en acetaat
zwart/wit <20 40±10
kleur <2 40±10
Film acetaat zwart / wit 12 50±10
kleur <0 30±10
zilvernitraat 2 50±10
Dia's 2 4±10
Microfilms 15 35±5
vochtschade
Afbraak door ongedierte
• Bacteriën• Schimmels• Insecten• Knaagdieren
Afbraak door ongedierte
• Bacteriën• Schimmels (mech./ EtOH/ γ-straling)
24°C < Topt < 30 °C
70% < R.V. < 100%groeien op het oppervlakproduceren enzymenproduceren zure en gekleurde stoffen
Schimmelaantasting
Schimmelaantasting
Afbraak door ongedierte
• Insecten (γ-straling/vriezen/O2 laag)
15°C < Topt < 35 °C
50% < R.V. < 90% O2
Detecteren met insectenvallen
Afbraak door ongedierte
Boorders dringen diep in het object in + boormeel
Houtkever Huisboktor
Afbraak door ongedierte
Bijters vreten het oppervlak aan laten afval achter
Tapijtkever Mot
Afbraak door ongedierte
Bewoners leven in de ruimte rond het object vraatschade + uitwerpselen…stank
Zilvervisje Kakkerlak Stofluis
Aantasting door zilvervisje
Afbraak door ongedierte
Bezoekers zijn aanwezig in de ruimte zonder directe schade aan te brengen
Wesp Vlieg
Afbraak door ongedierte
• Knaagdierenmechanische schade = knabbelsporenof volledig verscheuren
Aantasting door muizen
Aantasting door muizen
Bedreigingen van papier• Temperatuurschommeling: 18 ± 2 °C• Vocht: Relatieve vochtigheid: 50 ± 5
%• Licht: 50 lux
< 75 µW/lm• Luchtverontreiniging ( S, N, O3, stof)• Ongedierte• Mens• Rampen
• Daden van de mensslijtageonjuist gebruik van boeken (scheuren/etiketteren/ fotokopiëren….)
• Rampen ! gebruik van juiste brandblussers:
CO2-blusser ev. nevelspuit
Oorlogsaantasting
Werkwijze R/ C
Schimmel aanwezig = in quarantaine plaatsen
foto’s hanteren met katoenen handschoenen
objecten genoeg ondersteunen
Werkwijze R/ C
Basisgedachte = Alles moet reversibel zijn
Gebruik van heroplosbare lijmenGebruik van wateroplosbare kleuren bij
retoucherenGebruik van zuurvrij papier
Soms ≠ materialen, dus compromissen nodig
Werkwijze R/ C
Controle Reiniging Herstellen boekblok = papier Herstellen boekband Bewaren
Werkwijze R/ C
Object aandachtig onderzoeken
• Welk materiaal?• Hoe is de opbouw?• Wat is het doel?
Kijkobject = EHBO Gebruiksobject =
Restauratie
Werkwijze R/ C
Reinigen van het object• Droogreinigen (na wrijf- en
watertest!) borstelen smoke sponge of wishab gompoeder gom (Staedtler Mars plastic®) epidermage
Droog reinigen: gevoeligheid testen
Droog reinigen: borstelen
Droog reinigen: smoke sponge
Droog reinigen: wishab
Droog reinigen: gompoeder
Droog reinigen: Staedtler Mars plastic®
Laserreiniging
Werkwijze R/ C
• Vochtig reinigen (na controle!)gore-tex®
waterdamp (koud en warm)sprayenvlottenvolledige onderdompeling
ev. Met chemische solventen
Vochtig reinigen: gore-tex®
Vochtig reinigen: sprayen
Instelbare druppelgrootte
Vochtig reinigen: vlotten & onderdompelen
Werkwijze R/ C
Controle Reiniging Herstellen boekblok = papier Herstellen boekband Bewaren
Werkwijze R/ C
Herstellen van scheuren en lacunes met gebufferd Japans papier en tarwezetmeellijm (in de handel verkrijgbaar in zelfklevende versie:
Lineco / Filmoplast P90)
Aanvezelen met papierpulp
Herstellen lacune
Werkwijze R/ C Herstellen van boekband
● herstellen bindingen met vlastouw ● herstellen rug met Japans papier en aerolinnen ● herinnaaien katernen of losse bladeren ● hernaaien of fixeren kapitalen naaien conservatiekapitaal ● aanbrengen nieuwe rug (kalfsleder/ perkament/ linnen/ JP getint) ● scharnieren herstellen
Herstellen rug
Scharnieren herstellen
Restauratie fotoalbum
Restauratie fotoalbum
Restauratie inkttekening op perkament
Restauratie prent
Werkwijze R/ C
Bewaren• Temperatuur & vochtigheid stabiel
Papier: T= 18 ± 2 °C R.V.= 50 ± 2 %
• Schone lucht regelmatig laten circuleren
• Zo min mogelijk direct zonlicht N-zijde + ev. UV-filters op raam≠ soorten lampen
Bewaren
• Ongedierte vermijdendoor gepaste huisvestingdoor regelmatig schoon te maken(stofzuiger met HEPA-filter)geen optimaal klimaat voor hen te creërenvallen te zetten die alarmeren
Bewaren
• Het object zorgzaam hanteren zoveel mogelijk vlak bewaren op/in metalen kasten ! Opgelet voor microklimaten bij verticale bewaring gelijke formaten groeperen + steunplaat op het eind
Bewaren
• Het object zorgzaam hanteren boek uit boekenrek halen door die ernaast naar achter te duwen, zo komt het boek vrij boeken eerst in het midden openen paperclips en nietjes vermijden notities maken in potlood mappen en dozen uit zuurvrij materiaal + op maat vervaardigd (fasedoos / conservatiedoos)
Bewaren
• Het object zorgzaam hanteren mappen en dozen uit zuurvrij materiaal + op maat vervaardigd (fasedoos / conservatiedoos)
zuurvrij = pH-neutrale of gebufferd karton
(museumkarton) = plastic zonder weekmakers
(PVC) (melinex)
Hoe bewaar ik mijn familiearchief?
• in een zuurvrije doos• bij een constant klimaat • in een stofvrije en donkere ruimte die
regelmatig een schoonmaakbeurt krijgt
• met zorg behandelen