Historie tunnelveiligheid

57
Historie tunnelveiligheid Evert Worm

Transcript of Historie tunnelveiligheid

Page 1: Historie tunnelveiligheid

Historie tunnelveiligheid

Evert Worm

Page 2: Historie tunnelveiligheid

2

De grote stappen

• Praktisch inzicht

• Probabilistische ontwikkelingen (jaren ‘70)

• Scenario analyse ( jaren ‘90)

• Tunnel regelgeving (vanaf 2004)

historie tunnelveiligheid

Page 3: Historie tunnelveiligheid

3

De grote stappen

Praktisch inzicht:

• 1978 brand Velsertunnel

• 1990 WUT richtlijnen RWS (werkgroep uitrusting tunnels)

historie tunnelveiligheid

Page 4: Historie tunnelveiligheid

4

De grote stappen

Praktisch inzicht:

• 1978 brand Velsertunnel

• 1990 WUT richtlijnen RWS (werkgroep uitrusting tunnels)

• RWS brandcurve

historie tunnelveiligheid

Page 5: Historie tunnelveiligheid

5

De grote stappen

RWS brandcurve:

historie tunnelveiligheid

Page 6: Historie tunnelveiligheid

6

De grote start

De Westerschelde tunnel (2de helft ‘90)

• Ontwerp met dwarsverbindingen om de 500m

• Gebaseerd op voorloper huidige QRA

• Zonder gebruik scenario analyse

historie tunnelveiligheid

Page 7: Historie tunnelveiligheid

7

De grote start

historie tunnelveiligheid

November 1996

Brand Kanaal tunnel

Page 8: Historie tunnelveiligheid

8

De grote start

De Westerschelde tunnel (2de helft ‘90)

• Hevige discussies met brandweer

• Prof. Horvat / TU Delft erbij

• Compromis: 250m

• En zo ontstaat een norm

historie tunnelveiligheid

Page 9: Historie tunnelveiligheid

9

De versnelling

historie tunnelveiligheid

1999 Mont Blanc

Page 10: Historie tunnelveiligheid

10

De versnelling

historie tunnelveiligheid

Tauern tunnel 1999

Page 11: Historie tunnelveiligheid

11

De versnelling

historie tunnelveiligheid

Skitunnel Kaprun 2000

Page 12: Historie tunnelveiligheid

12

De versnelling

historie tunnelveiligheid

Skitunnel Kaprun 2000

Page 13: Historie tunnelveiligheid

13

De versnelling

historie tunnelveiligheid

2001

Gotthard tunnel

Page 14: Historie tunnelveiligheid

14

De versnelling

historie tunnelveiligheid

2001

Gotthard tunnel

Page 15: Historie tunnelveiligheid

15

De versnelling

historie tunnelveiligheid

2001

Gotthard tunnel

Page 16: Historie tunnelveiligheid

16

De versnelling

historie tunnelveiligheid

2001

Gotthard tunnel

Page 17: Historie tunnelveiligheid

17

De beginjaren 2000

historie tunnelveiligheid

Start steunpunt tunnelveiligheid: (01.01.2001)

• Ervaringen Westerschelde tunnel

• Reeks van tunnel ongevallen

• Zicht op vele toekomstige tunnelprojecten

Page 18: Historie tunnelveiligheid

18

De beginjaren 2000

historie tunnelveiligheid

Start steunpunt tunnelveiligheid: (01.01.2001)

• Bundeling kennis en kunde

• Ontwikkeling inzichten

• Sterk en met verstand de discussie in

Page 19: Historie tunnelveiligheid

19

De beginjaren 2000

historie tunnelveiligheid

Start steunpunt tunnelveiligheid: (01.01.2001)

• Bundeling kennis en kunde

• Ontwikkeling inzichten

• Sterk en met verstand de discussie in

• Ontbreken integrale visie

Page 20: Historie tunnelveiligheid

20

De beginjaren 2000

historie tunnelveiligheid

Stellingname:

• Onze te ontwikkelen integrale visie is waar

• tot dat/ tenzij

• deze door anderen wordt weerlegd

Page 21: Historie tunnelveiligheid

21

Integrale visie

a) Uitgangspunten, normen en richtlijnen (VRA)

b) Veiligheidsbeschouwingen (VRB)

c) Basismaatregelen (VRC)

d) Aanvullende maatregelen en hun effectiviteit

(VRD)

e) Veiligheidsorganisatie (VRE)

historie tunnelveiligheid

Page 22: Historie tunnelveiligheid

22

Integrale visie

a) Uitgangspunten, normen en richtlijnen (VRA)

b) Veiligheidsbeschouwingen (VRB)

c) Basismaatregelen (VRC)

d) Aanvullende maatregelen en hun effectiviteit

(VRD)

e) Veiligheidsorganisatie (VRE)

f) Werkwijze en borging (VRF) historie tunnelveiligheid

Page 23: Historie tunnelveiligheid

23

VRB:

Veiligheidsbeschouwingen

Acceptabel

veiligheidsniveau

ja

VRA: Veiligheideisen

nee

Onacceptabel veiligheidsniveau Aanvullende

maatregelen (VRD)

Toets

aan eisen

Veranderingen

?

Plan een veilig

tunnelsysteem

Realiseer tunnelsysteem

conform geplande maatregelen

en voorzierningen

Borg veiligheid tijdens

gebruik, beheer en onderhoud

Neem zo mogelijk

nog ALARP-

maatregelen

Basismaatregelen

Technisch (VRC) &

Organisatorisch (VRE)

Integrale visie

historie tunnelveiligheid

Page 24: Historie tunnelveiligheid

24

VRB:

Veiligheidsbeschouwingen

Acceptabel

veiligheidsniveau

ja

VRA: Veiligheideisen

nee

Onacceptabel veiligheidsniveau Aanvullende

maatregelen (VRD)

Toets

aan eisen

Veranderingen

?

Plan een veilig

tunnelsysteem

Realiseer tunnelsysteem

conform geplande maatregelen

en voorzierningen

Borg veiligheid tijdens

gebruik, beheer en onderhoud

Neem zo mogelijk

nog ALARP-

maatregelen

Basismaatregelen

Technisch (VRC) &

Organisatorisch (VRE)

Integrale visie

historie tunnelveiligheid

Wereldwijd terug te vinden

Page 25: Historie tunnelveiligheid

25

Integrale visie

historie tunnelveiligheid

• Eenduidiger discussie

• Objectieve varianten vergelijking

• Kennisleemten in context herkenbaar

• Betere afweging deelbelangen

Page 26: Historie tunnelveiligheid

26

Integrale visie

historie tunnelveiligheid

Grote kennisleemte: menselijk gedrag

Page 27: Historie tunnelveiligheid

27

Integrale visie

historie tunnelveiligheid

Grote kennisleemte: menselijk gedrag

• Beneluxproeven (2002):

• Kennis passanten van veiligheidsmaatregelen

• Gedrag als individu

• Gedrag in een groep

• Gedrag bij slecht zicht condities

Page 28: Historie tunnelveiligheid

28

Integrale visie

historie tunnelveiligheid

Grote kennisleemte: menselijk gedrag

• Resultaten:

• inzicht in vluchtgedrag

• genormeerde vluchtweg bewegwijzering

• geluidbaken

Page 29: Historie tunnelveiligheid

“Exit here”

historie tunnelveiligheid

Integrale visie

29

Page 30: Historie tunnelveiligheid

30

Integrale visie

historie tunnelveiligheid

Producten steunpunt (2001-2006):

• QRA model

• Leidraad scenario analyse

• Leidraad veiligheidsdocumentatie (TVP, BP en VBP)

• Handboek tunnelventilatie

• VRC

• Analyse / standpunt bepaling toepassing sprinklers

Page 31: Historie tunnelveiligheid

31

Parallelle ontwikkelingen

historie tunnelveiligheid

PIARC: (permantent international commitee on road conferences;

world road association)

• NL vertegenwoordiging in Tunnel committee

(deelname stpt.: in committee en werkgroepen)

• Groot internationaal netwerk

• Zicht op ontwikkelingen en opvattingen elders

Page 32: Historie tunnelveiligheid

32

Parallelle ontwikkelingen

historie tunnelveiligheid

UN/ECE: (Europese Economische Commissie van de VN)

• Onderzoek grote Alpenrampen met

voorstellen ter verbetering (2001)

(deelname steunpunt tunnelveiligheid)

EU:

• Europese projecten

Page 33: Historie tunnelveiligheid

33

Parallelle ontwikkelingen

historie tunnelveiligheid

EU: Europese projecten

• DARTS: 2001-2004 durable and reliable tunnel structures

(COWI DK; deelname RWS)

• FIT: 2001-2005 fires in tunnels (CETU; deelname stpt.)

• UPTUN: 2002-2006 upgrading existing tunnels

(TNO; stpt in stearing board én in werkgroepen)

• Safe-T: 2003-2006 Safe tunnels (TNO; stpt vz en deelnemer

werkgroepen

Page 34: Historie tunnelveiligheid

34

Parallelle ontwikkelingen

historie tunnelveiligheid

Vervolg op EU-projecten:

• Cosuf:

(Committee on safety of underground facilities)

Page 35: Historie tunnelveiligheid

35

Parallelle ontwikkelingen

historie tunnelveiligheid

EU: ontwikkeling richtlijn (deelname steunpunt tunnelveiligheid)

• PIARC invloed

• Compromis 24 lidstaten

• Resultaat: 2004/54/EG april 2004

• Lidstaat wetgeving uiterlijk mei 2006

Page 36: Historie tunnelveiligheid

36

Parallelle ontwikkelingen

historie tunnelveiligheid

Omzetting EU-richtlijn

• Zeer diverse uitwerking per lidstaat

• risico analyse

• uitwerkingsniveau

• positionering rollen administratieve autoriteit

• rol veiligheidsbeambte

Page 37: Historie tunnelveiligheid

37

Parallelle ontwikkelingen

historie tunnelveiligheid

EU-richtlijn: Zeer diverse startpositie

• Italië: véél en slecht

• Noorwegen: véél, bijzonder (steil onder fjorden

door), lage intensiteiten

• NL: bovengemiddeld veilig in slechte grondslag

• Alpenlanden: tweerichting verkeer

• Forse cultuurverschillen

Page 38: Historie tunnelveiligheid

38

Parallelle ontwikkelingen

historie tunnelveiligheid

Cultuurverschillen

Page 39: Historie tunnelveiligheid

39

Parallelle ontwikkelingen

historie tunnelveiligheid

Cultuurverschillen

Page 40: Historie tunnelveiligheid

40

Parallelle ontwikkelingen

historie tunnelveiligheid

COB: in 1995 opgericht

• Aanvankelijk: achterstand ondergronds bouwen

• Verschuiving/verbreding veiligheid

Page 41: Historie tunnelveiligheid

41

NL wet- en regelgeving

historie tunnelveiligheid

In werking 2006:

• ook voor niet TEN-tunnels

• ongeacht eigenaar/beheerder

• >250m

• éénrichting verkeer tunnelbuizen

• bedieningscentrale >500m (i.p.v. 3000m)

Page 42: Historie tunnelveiligheid

42

NL wet- en regelgeving

historie tunnelveiligheid

In werking 2006:

• bedieningscentrale >500m (i.p.v. 3000m)

• ventilatie >500m (i.p.v. 1000m)

• vluchtdeuren <250m (i.p.v. 500m)

• brandblus aansluitingen <100m (i.p.v. 250m)

• commissie tunnelveiligheid

Page 43: Historie tunnelveiligheid

43

NL wet- en regelgeving (2006-2012)

historie tunnelveiligheid

Veiligheid bepaald met:

• QRA

• Scenario analyse

• ALARP principe

Page 44: Historie tunnelveiligheid

44

NL wet- en regelgeving (2006-2012)

historie tunnelveiligheid

Hoofdinfrastructuur:

• beheerder Rijk

• veiligheidsbeambte: Rijk

• bevoegd gezag: gemeente

• hulpverlening: adviseur gemeente

• cie. tunnelveiligheid: idem adviseur

Page 45: Historie tunnelveiligheid

45

NL wet- en regelgeving (2006-2012)

historie tunnelveiligheid

Hoofdinfrastructuur:

• beheerder Rijk

• veiligheidsbeambte: Rijk

• bevoegd gezag: gemeente

• hulpverlening: adviseur gemeente

• cie. tunnelveiligheid: idem adviseur

• Wie betaalt, die bepaalt?????

Page 46: Historie tunnelveiligheid

Normstelling 2006 meerledig uit te leggen

(kwantitatieve risico analyse én scenario analyse)

46 historie tunnelveiligheid

NL wet- en regelgeving (2006-2012)

Page 47: Historie tunnelveiligheid

47

NL wet- en regelgeving

historie tunnelveiligheid

Herzien in 2013:

• Uitsluitend QRA

• Bijbehorende toetsmethodiek (QRA-tunnels 2.0)

• Afwijken standaard (Rijkstunnels)

uitsluitend bij normoverschrijding

Uitzonderingen: • Gelijkwaardigheidsbeginsel art. 3.2 EU directive)

• Innovatieve toepassingen (art. 14 EU directive)

• Planologische beslissing: uitrusting helder

Page 48: Historie tunnelveiligheid

48

NL wet- en regelgeving

historie tunnelveiligheid

EU richtlijn:

• verre van ideaal (compromis)

• maar heel goede aanzet tot verbetering

NL wetgeving:

• polderproduct

• zoekplaatje (Warvw, Rarvw, Bouwbesluit)

• onderscheid Rijk en overig

Page 49: Historie tunnelveiligheid

50

2004/2006

historie tunnelveiligheid

A73 Roermond/Swalmen

• Onderzoek compressed air foam

• Onderzoek watermist

• Advies minister

Page 50: Historie tunnelveiligheid

51

2004/2006

historie tunnelveiligheid

A73 Roermond/Swalmen

• Onderzoek compressed air foam

• Onderzoek watermist

• Advies minister

• en nóg is de discussie niet over

Page 51: Historie tunnelveiligheid

52

2006

historie tunnelveiligheid

Start bureau veiligheidsbeambte:

• 26 tunnels bij het Rijk

• één veiligheidsbeambte

• 6 à 7 fte

• geleidelijk gevolgd door overige vb-en

• veelal eenpersoons

Page 52: Historie tunnelveiligheid

53

2006

historie tunnelveiligheid

Start bureau veiligheidsbeambte:

• A73 Roermond/Swalmen

• Toetskader VB

• Leidraad veiligheidsdocumentatie

• EU safety officers

• PIARC/Cosuf

• Human factors in tunnel safety (PIARC)

• Analyse 10 sec. regel (convergentie/divergentie)

• Analyse toegevoegde waarde vluchtstroken

Page 53: Historie tunnelveiligheid

54

2006-2012

historie tunnelveiligheid

Ontwikkelingen rond de Rijkstunnels:

• A73 Roermond/Swalmen

• A2 Leidsche Rijn

• Nijverdal

• Coentunnel

• A4 Delft Schiedam

Page 54: Historie tunnelveiligheid

55

2006-2012

historie tunnelveiligheid

Ontwikkelingen rond de Rijkstunnels:

• A73 Roermond/Swalmen

• A2 Leidsche Rijn

• Nijverdal

• Coentunnel

• A4 Delft Schiedam

• software problematiek/system engineering

• overgang Rijk-private sector

• Cie. Tunnelveiligheid/hulpverlening

Page 55: Historie tunnelveiligheid

56

2006-2012

historie tunnelveiligheid

Page 56: Historie tunnelveiligheid

57

2006-2012

historie tunnelveiligheid

Nijverdal

Page 57: Historie tunnelveiligheid

58

En nu?

historie tunnelveiligheid

Afdoende niveau bereikt?

of

Nóg meer?

of:

Een tandje minder?