6e JAARGANG _nummer

69losse verkoop > 0 00 euro

mensen, muziek en film

XS VERSIE7 pagina’s

Naim Audio: Mu-soDraadloos muzieksysteem

Heeft u ook interesse in een Hifidelity Special, mail dan naar info@hifi.nl

Special

Naim Audio

Mu-soDraadloos muzieksysteem

recensie

NAIM MU-SO € 1.125 ,- / www.lathamaudio.nl

2

Naim Audio

Mu-soDraadloos muzieksysteem

recensie

NAIM MU-SO € 1.125 ,- / www.lathamaudio.nl

3

Naim is een Engelse fabrikant van elektronica met een historie die teruggaat tot 1973. Naim maakt uitsluitend apparatuur om

muziek weer te geven, waaronder versterkers, tuners, cd-spelers, streaming systemen en luidsprekers. Hoogwaardige apparatuur die wordt verkocht via een uitgebreid dealer netwerk, met types in zeer uiteenlopende prijsklassen, en zeer wordt gewaardeerd door

muziekliefhebbers.

Het is daarom niet verwonderlijk dat Naim uitkomt met een muzieksysteem dat zwaar leunt op de bestaande audiolijnen en volledige multiroom-integratie met andere Naim apparatuur mogelijk maakt, maar

tegelijk van een andere opzet is voor een nieuw publiek.

SOUNDBARMet de komst van de platte tv is het fenomeen soundbar ontstaan, puur om de geluidkwaliteit te verhogen en de verstaanbaarheid te vergroten, want het blijkt onmogelijk om fatsoenlijk geluid uit een platte tv te halen. Diezelfde soundbar mist in heel veel gevallen de kwaliteit om muziek op een acceptabele manier af te spelen en komt nauwelijks verder dan diverse Bluetooth luidsprekers. Toch wordt de soundbar omarmd, vooral in ruimtes waar design boven muziekweergave gaat, of waar geen plaats is om losse luid-sprekers neer te zetten. In een poging om twee werelden te combineren, die van goede geluidkwaliteit en praktisch gebruik, zien we producten verschijnen van Focal, Dali en de onderhanden fabrikant Naim Audio. Merken die veel meer gericht zijn op uitstekende muziekweergave dan het gros van de uit plastic gemaakte massaproducten, welke voorzien zijn van spotgoedkope units om toch vooral de prijs te kunnen drukken in schreeuwende advertenties. Als tegenhanger komt Naim met het Mu-so draadloos muziek-systeem, dat de naam soundbar niet eens wil dragen van-wege de vorm, en daarbij in kwaliteit en tevens in styling de massa ver vooruit is.

STYLEDe Mu-so heeft een geborstelde aluminium behuizing met aan de achterzijde de geribbelde warmte afvoer en aan de voorkant een met zwarte stof bekleed rooster. De stof is optioneel verkrijgbaar in donkerblauw, felrood of oran-jebruin. In tegensteling tot een goedkope soundbar is de Mu-so 25,6 cm diep en niet op te hangen. Bestemd voor

plaatsing op een meubel of plank, waarbij rekening moet worden gehouden met de breedte van 62,8 cm, hetgeen exclusief de aansluitingen aan de zijkant is. Hoog is de Mu-so maar 12,2 cm, met een bediening aan de bovenkant die ook ruimte vraagt. De styling is werkelijk schitterend, de zachte aluminium kleur harmonieert perfect met de acrylplaat die de voet vormt van de Mu-so, waarin naar wens het Naim-logo kan oplichten. Bediening is via een simpele remote control, of met een multifunctionele draai-knop op de bovenkant, of nog liever vanuit de luie stoel met een App (iOS en Android). Eigenlijk zonde om de App te gebruiken, de regelaar aan de bovenkant met daarin een touchscreen en aanduidingen via symbolen is het toppunt van luxe en geeft de Mu-so een exclusieve uitstraling waar de concurrentie groen van gaat zien.

FLEXIBELIn principe is het genoeg om een wandcontactdoos in de buurt te hebben en te beschikken over een wifi-router met internettoegang om met de Mu-so al heel flexibel te zijn. Op deze manier kun je muziek streamen vanaf elke UPnP machine (NAS) of via AirPlay vanaf een Apple device. Spo-tify is als bron te kiezen of internet radio. Een kleine ad-der onder het gras lijkt de maximale wifi-bandbreedte die sample rates beperkt tot maximaal 48 kHz, maar daar kom ik op terug. Een vaste ethernet aansluiting maakt sample rates tot 24 bit/192 kHz mogelijk voor WAV, FLAC en AIFF, 96 kHz voor ALAC en 48 kHz voor MP3, AAC, OGG en WMA files en streams. Via Bluetooth die het aptX pro-tocol ondersteunt is ook muziek naar de Mu-so te sturen.Aan de onderzijde van de Mu-so zit een enkele S/PDIF optische ingang die 24 bit/96 kHz samples accepteert, aan de zijkant vinden we een USB-A aansluiting en via een 3,5 mm jackplug een analoge ingang. Eveneens aan de onder-zijde zit de aansluiting voor de netspanning via een 8-vor-mige stekker. Daarmee gaat de Mu-so voorbij aan tunen met netsnoeren. Wie het doek aan de voorkant verwijdert

tekst René van Es

fotografie Naim en

Beeldhouwers

recensie

4

treft daar twee complete drieweg systemen aan met ovale woofers, ondersteund met een basreflex poort, ronde mid-dentoon luidsprekers en softdome tweeters.De luidsprekerunits worden aangestuurd met zes verster-kers van elk 75 Watt. Daardoor zijn passieve scheidings-filters overbodig en regelt Naim frequentie scheiding via Digital Signal Processing, waarmee tevens andere toonin-stellingen te maken zijn. Ondanks dat interne versterker-vermogen is de stroomafname gering en bij normaal gebruik ongeveer 17 Watt, in stand-by 4 Watt en als je erg zuinig bent is er een diepe slaapstand die minder dan 0,5 Watt uit het lichtnet trekt. Die laatste stand is geheel conform de EU-regels, maar opstarten duurt vanuit diepe slaap aanzienlijk langer. Handig om te weten is dat er aan de zijkant bij de aansluitingen een LED zit die aangeeft of de Mu-so correct is verbonden met ethernet, en daar zit ook een gaatje, met erachter een druktoets, om de Mu-so helemaal te kunnen resetten of alleen opnieuw verbinding te maken met een netwerk als dat nodig mocht zijn. Het instellen van de wifi-netwerktoegang geschiedt verder van-uit de App, voor bedraad ethernet hoeft u niets te doen.

ZONDER ENIG PROBLEEMOpstellen van de Mu-so kun je slordig doen, door het ap-paraat simpelweg ergens op een dressoir of plank te zet-ten, maar wie de moeite neemt een mooie plek te zoeken zal beloond worden met een veel beter geluid. Zelf plaats-te ik de Mu-so aan de voorste rand van een plank op mijn audiomeubel, zodat de luidsprekers vrij naar alle kanten geluid af kunnen geven. In eerste instantie heb ik wireless gewerkt, voor internet radio en muziek streamen vanaf een NAS. Daar ontdekte ik dat er helemaal geen beperking is voor sample rates, zoals dat in de documentatie staat, maar ik denk dat Naim zo verstandig is om ook bij slechte wifi-signalen de claim waar te kunnen maken.Mijn router en de Mu-so staan gescheiden door een enkele muur maar vijf meter uit elkaar en dan kan ik 192 kHz probleemloos overdragen. Maar, en dat is een grote maar, een vaste ethernetverbinding met een router of een switch verdient altijd de voorkeur, simpelweg omdat de geluid-kwaliteit omhoog gaat. Dat is niet specifiek voor Naim, dat gaat op voor elke muziekspeler die zijn muziek van een NAS trekt of via Spotify speelt. Een goede ethernetka-

bel brengt de kwaliteit nog verder omhoog, dus neem daar geen standaard pc-kabeltje uit de bouwmarkt voor.Uiteraard zijn de instellingen afhankelijk van uw ruimte thuis en uw voorkeur. Het heeft mij niet verwonderd dat ik met mijn iPad en iPhone kipsimpel connectie kon maken via Bluetooth of AirPlay. Bovendien werkte de iPhone ook via de USB poort. Jammer is wel dat die USB-A poort geen harde schijf als opslagmedium accepteert. Internet radio werkt probleemloos, eigenlijk werkte alles zonder enig probleem, snel te configureren via de App of op een Apple apparaat. Zonder een Android apparaat in huis te hebben kan ik over dat gebruik geen uitspraken doen. Omdat ik gewend ben te werken vanaf een NAS is dat ook de keuze geworden om de geluidkwaliteit te gaan beschrijven.

LUISTERENiPad in de hand, lekker genesteld op de bank, zijn 17.000 muziekbestanden binnen handbereik. Rustig aan beginnen met wat mooi werk van Stacey Kent, waarvan ik haar cd In Love Again draai. De muziek gecomponeerd door Richard Rogers is prettig om te beluisteren via de Mu-so. Aan lage tonen ontbreekt het niet, tegelijk blijft de dame uitstekend verstaanbaar, met een piano die voor het formaat van de luidspreker realistisch genoeg is. Hoge tonen zijn aan de zachte kant naar mijn smaak, ik zou graag wat meer spette-rend werk zien in die regionen. Daarmee ligt de nadruk op het middengebied en de bas. Van het gelijknamige album van Dire Straits draai ik vervolgens de titelsong On Every Street. Een heel gewone FLAC file die rechtstreeks is geript van de cd. Qua stem en instrumentaal zit het wel goed met

recensie

5

de Mu-so. Er ontstaat een behoorlijk stereobeeld als je niet te dicht bij het apparaat gaat zitten. Als een soort van bub-bel die om de Mu-so heen hangt. Slagwerk heeft de nodige impact en gitaarwerk scheurt lekker door de bocht. Hard kan het ook, hard genoeg om de buren schrik aan te jagen. Weer zijn het de hoge tonen die ik achter vind blijven en dat is in de software niet in te stellen.Nieuwsgierig hoe dat met klassieke muziek zal zijn, stap ik over naar werken van J.S. Bach, uitgevoerd door The Academy of Ancient Music, werken voor viool en klavecim-bel. Violen zijn erg fraai op het systeem, net als het zacht weerklinkende klavecimbel dat op de achtergrond mee doet. Persoonlijk vind ik klassiek nog het meest bevredi-gend op de Mu-so. Erg harmonieus en mooi vloeiend met voldoende dynamiek en levendigheid. Wel met een klein stereobeeld, inherent aan een dergelijk systeem waar de luidsprekers zo dicht bij elkaar zitten. Renée Fleming zingt klassiek werk van haar cd Sacred Songs en dat geeft net zo een indruk als Bach daarnet. Mooi soepel, met de stem naar de voorgrond geplaatst. Duidelijk in articulatie en de stembuigingen laten zich prima weergeven. Het orkest staat echt wat naar achter, zodat Renée alle ruimte om zich heen heeft.Nu we toch alle genres langslopen, mag een leuk mopje jazz niet ontbreken. Ik kies voor 101 Eastbound van Fourplay. Misschien in de ogen van echte jazz kenners een vloek, maar het speelt wel lekker op de set. Snel en puntig zoals iedereen gewend is van Naim. Ook hier valt binnen de fysieke beperking van het apparaat en de doelstelling van Naim niets op aan te merken. Echter, hoe je het wendt of

keert, zelfs een Mu-so is geen volwaardige vervanger voor een losse (streaming) bron, een versterker en twee losse luidsprekers. In mijn luisterruimte zou ik de Mu-so hoog-stens voor ‘erbij’ willen hebben, verwend als ik ben met een hoogwaardige set met twee meer dan forse luidsprekers. Maar in de studeerkamer, in een slaapruimte, eetkamer of grote keuken omarm ik de Mu-so. Zeker als het geluid vloeiend van ruimte naar ruimte meegaat zoals mogelijk is binnen Naim-omgeving. Ook kan ik mij een plaats in een omgeving voorstellen waar muziek een ondergeschikte rol heeft ten opzichte van design, beeld of andere bezigheden.

EEN SIERAADDe Mu-so is een schitterend ontworpen muzieksysteem dat duidelijk de signatuur draagt van de ontwerpers bij high-end fabrikant Naim Audio. Waarbij gebruiksgemak, vormgeving en weergave kwaliteit alle drie een gelijke aan-dacht hebben gekregen. Aan alles is te merken dat dit sys-teem niet in haastige spoed is neergezet om het op te ne-men van de concurrentie, maar weldoordacht is dooront-wikkeld voordat het is voorgesteld aan het grote publiek. Duidelijk is dat degene die geen losse luidsprekers kan of wil hebben in de kamer met de Mu-so een vervanger in huis haalt. Met een paar compromissen, maar dat is nu eenmaal niet anders zonder toch weer losse componenten te gaan denken. Het aantal aansluitingen zal in de meeste gevallen voldoende zijn en de integratie met bijvoorbeeld Apple producten is voorbeeldig. Een laatste woord over de vormgeving, zelden zag ik zo’n mooi apparaat dat nu eens niet uit Denemarken komt. Een sieraad in de kamer dat veel bekijks trekt bij bezoekers.

‘Erg harmonieus

en mooi vloeiend met

voldoende dynamiek en levendigheid.’

recensie

6

recensie

Mu-so What’s in the

Naim?

Je las de uitgebreide recensie van de Mu-so, maar op een zaterdagmiddag peilden we ook de mening van willekeurige bezoekers van een design meubelzaak. We vroegen het passerende publiek wat dit fraaie product zoal in huis heeft…

7

recensie

LONDON GRAMMAR – STRONG (van het album If You Wait)

‘Excuse me for a while while I’m wide-eyedAnd I’m so down caught in the middle’

‘Mooie klanken komen eruit dat kleine kastje. En wat een mooie stem heeft die zangeres. Die gitaren tokkelen ook echt lekker. Wat komt er veel laag uit zo’n luidspreker zeg!’

AGNES OBEL – DORIAN(van het album Aventine)

‘As the sad-eyed woman spoke we missed our chance,The final dying joke caught in our handsAnd the rugged wheel is turning another round’ ‘Ik dacht even dat hier echt een piano in de ruimte stond te spelen, maar dat geluid komt dus uit deze klankkast. Indrukwekkend, ook omdat je die toetsaanslagen van de piano zo mooi kunt horen. Die zangstem van Agnes Obel er overheen kan je ook moeilijk koud laten. Ik had niet verwacht dat zulke muziek met zo’n apparaat hier in deze enorme ruimte zo mooi zou klinken.’

THE WAR ON DRUGS – AN OCEAN BETWEEN THE WAVES(van het album Lost in the Dream)

‘Far away ma, there’s a black sun risin’ overheadThere’s a moon through the midnight rainHow can I surround myself in time and time again? How can I be free? ’

‘Is dit Bob Dylan? Nee? Oh ja, nu hoor ik toch iets anders. Goed liedje. Lekkere bas en vette drums. Er komt heel wat kabaal uit die box. Maar het klinkt wel alsof-ie dat allemaal goed aan kan. Toch knap, zo’n nummer met zoveel instrumenten erin. Ja, deze box kan wel rocken.’

FIRST AID KIT – MY SILVER LINING (van het album Stay Gold)

‘Far away ma, there’s a black sun risin’ overheadThere’s a moon through the midnight rainHow can I surround myself in time and time again? How can I be free? ’

‘Vrolijke muziek hebben jullie opstaan. Die twee kunnen wel zingen zeg. Met zo’n apparaat kun je flink uitpakken zeg. Wat me opvalt is dat ondanks het hoge volume het geluid gewoon erg goed blijft. De ritmesectie in dit nummer komt heel goed naar voren. Het ziet er niet alleen fraai uit, maar klinkt zelfs nog beter.’

DAMIEN RICE – I DO’T WONNA CHANGE YOU (van het album My Favourite Faded Fantasy)

‘I just came across a mangerOut among the dangerSomewhere in a stranger’s eye’

‘Wow, wat een power kan dat apparaat leveren. Het lijkt wel voor de zangstem te zijn ontworpen, die komt fantastisch naar voren. Maar de klanken er om heen zijn ook mooi hoor. Fijne akoestische gitaar ook.’