Het (vermeende) waterbedeffect: wie compenseert de overheidsbezuinigingen?

Het (vermeende) waterbedeffect: wie compenseert overheidsbezuinigingen?

Arjen de Wit en René BekkersWerkgroep Filantropische Studies

Vrije Universiteit Amsterdam

Dag van de Sociologie30 mei 2013, Nijmegen

Het waterbedeffect (1)

Subsidies overheid

Giften particulieren

2


Subsidies overheid

Giften particulieren

3

Alexis de Tocqueville

Robert Nisbet

Milton Friedman

1840

1953

1962


• Indirect: via fondsenwervende organisaties• Direct: mensen veranderen hun geefgedrag Veelal onderzocht in experimenteel onderzoek

Wij vragen ons af:

• Zijn mensen bereid bezuinigingen te compenseren?• Wie is bereid bezuinigingen te compenseren?• Compenseren deze mensen de bezuinigingen ook

daadwerkelijk?

Data

• Geven in Nederland Panel Studie (GINPS) 2012– Representatieve steekproef (N=2.459)– Vermogende Nederlanders (N=1.203)

• Panel GINPS 2010 – 2012– Representatieve steekproef (N=1.263)

Willen mensen compenseren?


“Als de overheid gaat bezuinigen op maatschappelijke organisaties zal ik zelf meer gaan geven”



0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

Helemaal oneens

Oneens Niet oneens, niet eens

Eens Helemaal eens

%Gehele bevolkingVermogenden

Wie wil compenseren?

Hoger opgeleiden…

0

5

10

15

20

25

Lager onderwijs/lbo/mavo

mbo/havo/vwo hbo/wo/postdoc

%Gehele bevolkingVermogenden


…mensen die zich financieel zeker voelen…


0

5

10

15

20

25

Laag Midden Hoog

%

Financiële zekerheid

Gehele bevolkingVermogenden

…mensen die een goed gevoel krijgen van geven…


0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Laag Midden Hoog

%

Geefplezier

Gehele bevolking

…mensen die al meer geven…


0

5

10

15

20

25

30

Laag Midden Hoog

%

Geefgedrag

Gehele bevolkingVermogenden

…en mensen die de giftenaftrek gebruiken.


0

5

10

15

20

25

30

Geen giftenaftrek Wel giftenaftrek

% Gehele bevolkingVermogenden

Compenseren deze mensen de bezuinigingen ook echt?


Gemiddelde gegeven bedrag aan maatschappelijke organisaties, 2009 - 2011



0

100

200

300

400

500

600

2009 2011

€ Niet bereid bezuinigingen te compenseren (GINPS10, N=1200)



0

100

200

300

400

500

600

2009 2011

€

Wel bereid bezuinigingen te compenseren (GINPS10, N=63)Niet bereid bezuinigingen te compenseren (GINPS10, N=1200)

Conclusies

• Dit opent een nieuwe wegvoor sociologisch onderzoek.

Conclusies


• Het waterbedeffect bestaat...

Conclusies


• Het waterbedeffect bestaat...

…alleen onder een kleine, specifieke groep mensen.

Bedankt

Arjen de WitWerkgroep Filantropische Studies

[email protected]

Tabel 4: Odds ratios van bereidheid om bezuinigingen te compenseren, gehele bevolking

I II III IV V VI

Controles Opleiding Fin. positie Geefplezier Geefgedrag Giftenaftrek

Lager onderwijs (ref.)

Mbo/havo/vwo 1,73 * 1,67 * 1,69 * 1,54 (*) 1,53

Hbo/wo/postdoc 2,87 ** 2,58 ** 2,65 ** 2,09 ** 2,05 *

Vermogen 0,72 0,71 0,65 0,64

Eigen huis 1,12 1,20 1,13 1,14

Netto jaarinkomen 0,98 0,96 0,94 0,94

Financiële zekerheid 3,75 * 3,41 * 2,93 (*) 2,95 (*)

Geefplezier 149,02 ** 96,92 ** 93,90 **

Gegeven bedrag 2011 1,24 ** 1,21 **

Gebruik giftenaftrek 1,32

Vrouw 1,26 1,34 1,34 1,19 1,18 1,19

Leeftijd 1,02 ** 1,03 ** 1,03 ** 1,02 ** 1,02 ** 1,02 **

Kerklid 0,91 0,90 0,89 0,66 0,59 * 0,57 *

Kerkbezoek 1,02 ** 1,02 ** 1,02 ** 1,02 ** 1,01 * 1,01 *

(Constante) 0,01 ** 0,01 ** 0,00 ** 0,00 ** 0,00 ** 0,00 **

N 2459 2459 2459 2459 2459 2459

Nagelkerke R2 0,06 0,08 0,09 0,15 0,17 0,17

N=2.459

(*) p < 0,10 * p < 0,05 ** p < 0,01

Tabel 5: Odds ratios van bereidheid om bezuinigingen te compenseren, vermogenden

I II III IV V

Controles Opleiding Fin. positie Geefgedrag Giftenaftrek

Lager onderwijs (ref.)

Mbo/havo/vwo 1,12 1,16 1,06 1,07

Hbo/wo/postdoc 1,65 (*) 1,64 (*) 1,42 1,42

Vermogen 1,51 * 1,36 (*) 1,36 (*)

Eigen huis 1,06 0,96 0,96

Netto jaarinkomen 1,04 1,03 1,03

Financiële zekerheid 1,98 (*) 1,70 1,68

Gegeven bedrag 2011 1,20 ** 1,18 **

Gebruik giftenaftrek 1,20

Vrouw 1,03 1,08 1,22 1,25 1,27

Leeftijd 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00

Kerklid 0,85 0,88 0,87 0,75 (*) 0,73 (*)

Kerkbezoek 1,01 * 1,01 * 1,01 * 1,00 1,00

(Constante) 0,22 ** 0,14 ** 0,04 ** 0,02 ** 0,02 **

N 1203 1203 1203 1203 1203

Nagelkerke R2 0,01 0,01 0,04 0,06 0,06

N=1.203

(*) p < 0,10 * p < 0,05 ** p < 0,01

Het (vermeende) waterbedeffect: wie compenseert de overheidsbezuinigingen?

Documents

Transcript of Het (vermeende) waterbedeffect: wie compenseert de overheidsbezuinigingen?