Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 –...

32
Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert

Transcript of Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 –...

Page 1: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Het strategisch commercieel planEen leidraad voor lokale besturen

Infosessie21 september 2012 – Leuven

Ludo Verheyden en Erik Dieussaert

Page 2: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

• Doelstelling leidraad• Modules leidraad

1. Wel of geen commercieel plan2. Welk type commercieel plan3. Elementen van commercieel plan4. Hoe het beleid implementeren5. Hoe het beleid monitoren

• Hoe verder?

Inhoud

Page 3: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Doel leidraad• Vlaamse overheid ondersteunt kernversterkend

detailhandelsbeleid Leidraad als instrument voor lokaal bestuur• Detailhandel is cruciaal voor de leefbaarheid en aantrekkelijkheid

van Steden en Gemeenten• Lokaal bestuur kan positieve acties nemen• Detailhandel wijzigt t.g.v.

• Conjunctuur• E- commerce• Vergrijzing• …

Page 4: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Doel leidraad• Lokaal bestuur wordt met een veelheid van vragen i.v.m. detailhandel

geconfronteerd, detailhandel is ‘hot’

Greep uit de pers (17/09 en 18/09)• Leuven promoten als winkelstad• Groeiende leegstand in centrum aanpakken – Roeselare• Kleinhandel moet terug naar centrum – Roeselare• Positief project voor lokale handelaars nodig – Ieper• Moet project be-Mine herbekeken worden - Beringen• Verkoop Maaseik als een winkelstad• Winkelcentrum grote troef voor de binnenstad – Halle

Page 5: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Greep uit de pers (17/09 en 18/09)• Eén op twee wil meer winkels – Overpelt• Nieuwe Bruul tegen najaar 2014 – Mechelen• Parkeerbeleid doet omzet dalen – Turnhout• Imago van de stad verbeteren – Turnhout• Stad moet centrumpositie weer koesteren – Sint-Truiden• Mikken op hoogwaardig winkelaanbod – Sint-Niklaas• …

Page 6: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

5 modules: 1. Wel of geen commercieel plan2. Welk type commercieel plan3. Elementen van commercieel plan4. Hoe het beleid implementeren5. Hoe het beleid monitoren

Voorstelling Leidraad

Page 7: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

• Detailhandelsbeleid versus strategisch

commercieel plan• Waarom een detailhandelsbeleid?• Meerwaarde commercieel plan• Randvoorwaarden

1. Wel of geen commercieel plan

Page 8: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Commercieel plan:• Hulpmiddel bij vormgeven van het beleid• Inzicht in feitelijke situatie en evoluties t.a.v.

detailhandel• Beschrijving wenselijke toekomstige situatie en

acties om dit te kunnen bereiken

Detailhandelsbeleid vs. Strategisch commercieel plan

Page 9: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

• Beleid is vooruitzien• Bestaan van probleem of vraag• Behoefte aan vastgesteld detailhandelsbeleid bij

beoordeling dossiers

Waarom een detailhandelsbeleid?

Page 10: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Opmaak commercieel plan zinvol als/wanneer:• Hulpmiddel om proactief beleid te voeren• Probleem wordt ervaren, maar geen duidelijk beeld

van feitelijke situatie of mogelijke oplossingen• Probleem niet door iedereen wordt gezien• Middel om t.a.v. de visie, bestuur op één lijn te krijgen

Meerwaarde commercieel plan

Page 11: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

• Minimale bereidheid i.v.m. detailhandelsbeleid• Effectieve beleidsmogelijkheden moeten er zijn• Draagvlak• Bereidheid tot samenwerken• Voldoende middelen (financieel/personeel)

Randvoorwaarden

Page 12: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Afwegingskader met randvoorwaarden

Contextuele urgentie

Zijn er belangrijke ontwikkelingen binnen het detailhandelsaanbod in de omgeving van de gemeente aan de orde, □ □ □ die van invloed kunnen zijn op de eigen detailhandelsstructuur?

Ontbreekt een duidelijk zicht van op de mogelijke effecten van de detailhandelstrends op het functioneren van □ □ □ de detailhandel in uw gemeente?

Komen er meer of andere wettelijke instrumenten beschikbaar die effect hebben op de winkelstructuuur of □ □ □ inplantingen binnen uw gemeente?

Feitelijke urgentie

Is er sprake van een latent of concreet probleem of vraagstuk vanuit de markt op het gebied van detailhandel in uw □ □ □ gemeente zoals aanvragen van inplantingen voor grootschalige winkels; ongewenste omvormingen van woningen naar winkels, etc.?

Zijn er belangrijke evoluties in het aanbod binnen de gemeente aan de orde, die van invloed □ □ □ kunnen zijn op de detailhandelsstructuur zoals leegstand in de aanloopstraten, etc.?

Bestaat er een duidelijk beleidskader op het gebied van detailhandel waarmee het ruimtelijk beleid □ □ □ ondersteund kan worden?

Elementen Beoordeling

Ja Mogelijk Nee

Page 13: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Afwegingskader met randvoorwaarden Ontbreekt een formeel vastgesteld kader waarmee voorstellen voor nieuwe inplantingen worden beoordeeld? □ □ □

Ontbreekt een duidelijk beeld van een aantal belangrijke parameters op het gebied van vraag en aanbod (zoals □ □ □ het winkelaanbod in relatie tot de bevolkingsomvang, leegstandscijfers, afvloeiing van bestedingen,…..)?

Bestuurlijke urgentie

Is er sprake van een gedeeld idee van noodzakelijkheid tot het vormgeven van een detailhandelsbeleid binnen □ □ □ het bestuur?

Is de detailhandel als prioritair beleidsveld geselecteerd in het kader van de Beleids- en Beheercyclus? □ □ □

Is er een serieuze mogelijkheid dat, indien de noodzaak hiertoe door een strategisch commercieel plan wordt bevestigd, □ □ □ de implementatie van een detailhandelsbeleid prioriteit krijgt?

Randvoorwaarden

Is er sprake van een breed bestuurlijk draagvlak voor de formulering van een detailhandelsbeleid? □ □ □

Zijn er effectieve sturingsmogelijkheden denkbaar ten aanzien van de detailhandel? □ □ □

Zijn voldoende personele en financiële middelen beschikbaar voor de opmaak van een strategisch commercieel plan? □ □ □

Zijn substantiële personele en financiële middelen beschikbaar voor de latere implementatie van □ □ □ beleidsmaatregelen?

Bestaat de bereidheid om het detailhandelsbeleid inhoudelijk af te stemmen op het ruimtelijk beleid? □ □ □

Page 14: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

2. Welk type commercieel plan

- Generiek plan- Vier typen specifieke plannen

1. Oplossingsgericht plan2. Onderzoekgerichte studie3. Beleidsvormend plan4. Actiegericht plan

- Kosten opmaak- Voorbereiding opmaak

Page 15: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Generiek plan

• Volledige (= generiek plan) versus verkorte versie(= specifiek plan)

• Keuze afhankelijk van doelstelling, middelen en draagvlak

• Generiek plan zeker indien:• nog geen beleid geformuleerd• en geen of beperkte analyses uitgevoerd

Page 16: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Specifiek plan• Wanneer doelgericht gewerkt wordt naar concrete

oplossing voor specifiek probleem• Wanneer focus gelegd wordt op bepaald deelaspect

omwille van belang thema (analyse, beleidsformulering, acties)

Page 17: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Overzicht generiek/specifiek plan (pag. 19)  generiek plan specifiek plan

   oplossingsgericht

onderzoeksgericht

beleidsvormend actiegericht

Analyse x diverse mogelijkheden afhankelijk van

specifieke probleemstelling

x x xalgemene socio-ec.

positioneringx x x x

algemene beleidsmatige context

x x x x

vraaganalyse x x x x

bevraging bij inwoners x x

bevraging bij consument (x) (x)

bevraging bij handelaars

aanbodanalyse x x x x

in aantal panden x x x x

in m² winkelvloeroppervlakte

x

benchmark x x x x

concurrentieanalyse

marktruimtebepaling

trends en ontwikkelingen x x x x

SWOT-analyse x x x x

visievorming x x x

ambities en visie x x

doelstellingen x x

Actieplan x x

acties en maatregelen x x

instrumentarium x x

 

           x = zeker, minimaal te behandelen(x) = wel vereist voor een stad van middelgrote en grote omvang (o.a. centrumsteden) 

   

overige/blanco’s = optioneel, mogelijk te behandelen        

Page 18: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Voorbereiding opmaak

Voorbereidingsproces:1. Initiatief nemen, op agenda plaatsen,

bewustwordingsproces2. Methodiek opmaken: bepalen type plan, in eigen

beheer of uitbesteding, plan van aanpak, budget, evt. bestek opmaken

3. Goedkeuring bestuur, stakeholders betrekken, inclusief andere diensten, bij voorbereiding en aanvang plan van aanpak

Page 19: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Kosten opmaak (bv. 35.000 inwoners)

Page 20: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

3. De elementen van een commercieel plan

Drie grote hoofdonderdelen: -Analyse-Visie-Actie

Page 21: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Analyse• Algemene socio-economische positionering• Beleidscontext• Vraag (koopstromen)• Aanbod• Benchmark• Concurrentieanalyse• Marktruimtebepaling• Trends en ontwikkelingen• SWOT-analyse

Page 22: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Visie

• Waar wil beleid op lange termijn naar toe• Bepaal ambitieniveau• Formuleer hoofdlijnen• Vertaal in duidelijke en meetbare doelstellingen

Page 23: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Mogelijke hoofdlijnen in visie• positionering kernwinkelgebied t.o.v. concurrerend aanbod• kwaliteiten, branches, volumes, etc. voor het

kernwinkelgebied, voor andere clusters• afbakening kernwinkelgebied• grootschalige detailhandel• visie op bereikbaarheid en parkeren voor de detailhandel in

het algemeen• relaties met andere functies, zoals horeca, voorzieningen,…• aanbod op buurtniveau en omliggende kernen

Page 24: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Doelstellingen

• Vertaling van visie naar praktijk• Strategische vs. operationele doelstellingen:

– Strategische: grotere impact en doorgaans LT• Bv. beleving verhogen in winkelgebied

– Operationele: doorgaans KT en meestal direct gelinkt aan concrete acties• Bv. stimuleren evenementen in winkelgebied

Page 25: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Voorbeeld visie

“De gemeente Heist-op-den-Berg wenst in haar detailhandelsbeleid de gestelde ambitie te realiseren door

prioritair in te zetten op:1.De identiteit en profilering van zowel de gemeente in haar

geheel als de commerciële troeven met aandacht voor onderscheidend vermogen;

2.Een gevarieerd kwalitatief en kwantitatief commercieel aanbod in het kernwinkelgebied, afgestemd op de behoeften van de

recreatieve consument;3.De kwaliteit en leefbaarheid van de deelgemeenten.”

Page 26: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

4. Hoe het beleid implementeren (Actie)

• Acties en maatregelen gericht op:- ruimte en structuur- inhoudelijk aanbod- communicatie en promotie

• Instrumenten: financiële en organisatorischeAandacht voor:- Prioriteitstelling acties, afweging kosten en baten- Relatie tussen doelstelling, actie en instrument

Page 27: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Doelstellingen Acties Instrumenten

     

Verhogen van de kwaliteit van het winkelgebied

Verbeteren van de kwaliteit van winkelgevels.

GevelrenovatiepremieProactieve benadering pandeigenarendoor projectleider

Stimuleren van het wonen boven winkels HergebruikpremieProactieve benadering pandeigenarendoor projectleider

Versterken van het winkelaanbod Aantrekken van ontbrekende ketens VestigingspremieAutonoom Gemeente

Bedrijf/HandelspandenfondsProactieve benadering ketens doorcentrummanager

Aantrekken van nieuwe lokale aanbieders

Idem

Versterken van de beleving in het kernwinkelgebied

Organiseren van evenementen Oprichten vzw kernwinkelgebiedSubsidiëren vzw

Relatie leggen met ander (cultureel,horeca) aanbod

Aanpassen communicatietekstenWederzijdse verwijzingen in openbare ruimte

Page 28: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.
Page 29: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

5. Hoe het beleid monitoren

Doelstellingen indicatoren meetinstrument

Verhogen van de kwaliteit van het winkelgebied Beleving van consumenten over

kwaliteit van de wandelstraat Beleving van consumenten over

gevelkwaliteiten Beleving van netheid Veiligheidsgevoel van consumenten …….

Enquête onder het winkelend publiek

Versterken van het winkelaanbod Aantal leegstaande winkelpanden De branchemix Aanwezige en ontbrekende ketens en

zelfstandigen …..

Analyse van de aanbodgegevens (na inventarisatie)

Acties I ndicatoren Meetinstrument

Verbeteren van de kwaliteit van winkelgevels. Het aantal kwalitatief mindere gevels in een

gebied

Visuele inventarisatie

Page 30: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

www.ondernemingsvriendelijkegemeente.be

De Leidraad digitaal (met interactieve links), checklists, voorbeeld Mechelen, …

Page 31: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Hoe verder?Begeleidingsprogramma: (zie fiche)- VVSG: helpdesk, overlegtafels, FAQ-lijst, Platform

Centrummanagement, nieuwe mandatarissen- Provincie: provinciaal platform detailhandel, SWOT-

fiches per gemeente- Agentschap Ondernemen: leidraad, folder, toelichting

aan mandatarissen.

Page 32: Het strategisch commercieel plan Een leidraad voor lokale besturen Infosessie 21 september 2012 – Leuven Ludo Verheyden en Erik Dieussaert.

Agentschap Ondernemen• Aanspreekpunt voor de gemeentebesturen• Inhoudelijk overleg en doorverwijzing met collega’s• Samenwerking met lokale besturen en organisaties.

Contact Leuven:Mieke Houben & Bart Vercruysse

Gratis tel. 0800-20 [email protected]

bart.vercruysse@agentschapondernemen.bewww.agentschapondernemen.be