Het schandaal van de Aziatische

prutvis

Een blik op de tropische

aquacultuur.welzijn of gifbeker?

IJsbrand VelzeboerChemisch

e kring Zwolle

26 februari

2013

Doel van de reis• Vragen vanuit de visserijsector

beantwoorden

• Vraagtekens bij voedselveiligheid na explosieve groei van import Pangasianodon Hypotalamus

• Eigen risicobeoordeling van de voedselketen

De tijdlijn• Borrel op Urk met vissers november 2007 in het Achterhuis

• Trip 1 met de viskotter februari 2008

• Column 3 mei 2008 met reacties uit de branche

• Trip 2 met de Viskotter juli 2008

• Presentatie boek: Dansen op zee met Urkers 8 november 2008

• Reis 1 Vietnam juli 2009

• Presentatie rapport in Nieuwspoort februari 2010

• Antwoord op kamervragen G. Verburg

• 2e reis naar Vietnam juli 2010

• Telegraaf 10 november 2010 “Tweede kamer vies van Prutvis”

• Uitzending van Kassa! 18 december 2010

• Kamervragen A. Slob januari 2011

• Telegraaf 23 februari 2013

• Volkskrant maart 2013

Werkwijze• Google earth kweekvijvers geselecteerd

• Voorstudie verricht, risico inventarisatie

• Info Imares, WUR, literatuur, laboratoria

• Vishandel en verwerkers van Pangasius in NL

• Vanuit NL locale Vietnamese gids en hotel in Can Tho gezocht.

• Bodem-, water en voermonsters genomen.

• Nastudie verricht, publicaties WUR, RIVO en Min LNV en Masterplan Vietnam 2020

• Na opmerkingen van Pvis 2e reis officieel aangekondigd

Gids Laura, geboren en

getogen in Can Tho

Socialistische republiek Vietnam

• Lengte van Noord naar Zuid 2.000km

• Sinds 1975 Zuid Vietnam herenigd met Noord Vietnam

• Totalitaire staat. Willekeurig oppak beleid, veel geuniformeerde straatcollectanten

• Infrastructuur is een boze droom Gem snelheid 40km/h

• 1€ = VN Dong 22.000; 1$ = VN Dong 19.000

• 30% leeft onder de armoedegrens 1$/dag

• Alledaagse gewoontes ook op het werk (hygiëne)

• Aantal inwoners 87 miljoen

• 8 x Nederland 262/km2

• Scholingsniveau laag

• Gemakkelijk leesbare taal

• Goed klimaat, 30+ en RV 90%

• GSM bereik 100%

• BNP $70Mld (NL $769 Mld)

• Gebruikelijk modaal inkomen, $ 50 -100

• Corruptie wordt ontkend

De Vietnam oorlog• 23 november 1946 Frans bombardement op

Haiphong. VS steunt F

• Juli 1954 Akkoorden van Geneve, splitsing 17e breedtegraad DMZ, erkenning bewind HCM, vertrek F (Eerste Indochina oorlog)

• 1957 tweede Indochina oorlog, adviseurs daarna tot 543.000 soldaten. 58.226 0,5-2,0Mio burgers

• Inzet Agent Orange en Agent Blue en napalm

• 1968 Tet offensief keerpunt met

My Lai slachting.

• 30 april Hereniging (1975)

Oorlogschemie• Napalm. Benzine met Naftanaat en

Palmitaat als verdikkings- en kleefmiddel

• Rainbow herbicides; pink, orange, green, white, purple and blue.

• Rijkelijk vervuild met dioxines, nitrosaminen en arseen.

• Grond nabij voormalige bases is altijd vervuild

• Mijnenvelden

• TNT (B-52 voer)Proudly made in the USA

Turbulent gebied.

Olie

Dispuut met

China over

Paracel en Spratly

eilanden

Pangasius kweek

Garnalen kweek

N

Z

Orientatie op kilometerpalen en de

zon

Met Google vind je alles

Afmeting vijver 60 x 80m

De ‘jungle vijver’

Hotel

Vieth Thang

½

$ 10/d

dankzij

woordenboek…

Communicatie was mogelijk

Planning maken

Watermonsters

Bodemmonsters

Voermonsters

Waarnemingen

Vreemde stoffen aangetroffen:• Hypochloriet• Quads (ofwel Alkylddimethylbenzyl ammonium

chloride)• Zeoliet• Calcium Carbonaat, lime/gips (pH verhoger ipv.

Fosfaat)• Knoflookpoeder• Bc Subtilus cultuur (op de mesthoop gevonden)• Lactobacillus en saccharomyces (biergist)• Trifuralin (In de EU verboden herbicide)• Chloropyrifos • Combretum (Bacteriocide plantenextract)• Glutaaraldehyde• Methionine• Sorbitol• Vitamine C, B12

Waarnemingen 1e en 2e reis

• Verboden om vijverwater te bemonsteren

(Halfwaardetijden)

• Trifluralin en Chloropyrifos gevonden in Nederlandse vis

monsters

• Verwerkende bedrijven nauwelijks certificaatwaardig

• Camouflage gedrag bedrijven

• “Wij krijgen nooit dit soort vragen meneer”

• Wij zien alleen maar chemische dingen op de site

• Ter plaatse een certificeerder aangesproken

• In Vietnam geen Pangasius op het menu te vinden!

Vreemde stoffen allemaal• Chlooramphenicol; breed spectrum antibioticum. Vooral Anaerobe Micro organismen. Kan

beenmerg aantasten met mogelijk leukemie tot gevolg hebben. Sinds 1994 in de EU verboden.

• AOZ; 3amino-2-oxazlidinone, is een nitrofuraan. Verboden in de EU.

• AMOZ; 3amino-5-morpholinomethyl-2-oxazolidinone , een nitrofuraan die in de EU verboden is. Als bacteriocide middel ingezet in de intensieve landbouw.

• SEM; Semicarbazide, een nitrofuraan, verboden in de EU vanwege de carcinogeniteit

• AHD ;1-aminohydantoin, een nitrofuraan

• Malachite green; wordt veel toegepast voor ontsmetting van de eitjes. Carcinogeen.

• Leuco Malachite green; heeft een driemaal hogere halfwaardetijd dan MG 10 vs. 2,8 dag.

• Ciprofloxacine; breed spectrum antibioticum van Bayer, ‘Ciproxin’.

• Enrofloxacine; Bacteriocide stof. Van Bayer onder de naam ‘Baytril’.

• Crystal Violet; hexamethyl pararosanilinechloride, or pyoctanin(e). Fungi- en bacteriocide stof. Kleurstof voor Gram kleuring, tatoeages,

• Leuco cristal violet; kleurmiddel om vingerafdrukken zichtbaar e maken.

• Melamine; een trimeer van ureum om het eiwitgehalte van voedingsmiddelen op te kloppen (melk)

• Hypochloriet; ontsmettingsmiddel

• Trifluralin; Parasietberscheming jongbroed

• Carbendazim, gifstof

• Glutaaraldehyde, tegen algengroei

• Etc.

Zorgelijke zaken

• Men levert aan andere exportvijvers

• Traceerbaarheid niet goed mogelijk

• Scholing van de kwekers minimaal

• Afhankelijk van ‘middle men’

• Voerleveranciers nemen vis na 180 dagen af

• Nader onderzoek vereist naar de aqua

cultuur ontwikkelingen in heel Azie

• Ketenanalyse uitvoeren met onafhankelijk

onderzoek naar de voedselveiligheid

Bodemmonsters“Brede pollutie van zware metalen”(© Lab):

• Arseen 4,6 tot 9,5 mg/kg

• Cadmium lage waardes < 0,15mg/kg

• Kwik duidelijk aanwezig: tot 0,06mg/kg

• Lood hoog: tot 43mg/kg =Stapelgif

• Dioxines niet bepaald ($$)

• Mekong water bij Cambodja:

• Atrazine

• Mekongwater bij Can Tho: Carbendazim,

Quinchlorac, Paclobutrazol en Propionazol (Banaan)

HACCPISFBRCISO

Voedselveiligheid: een serieuze zaak

Speerpunten

• Productvreemde delen

• Traceerbaarheid van product en

handelen

• Management commitment

• Migratie vanuit verpakking

• Allergenen beheersing

• Gedrag en opleiding medewerkers

To provide the best quality products for customers, the company applies the quality management systems ofISO 9001:2008; ISO 22000:2005; ISO 14001:2004; ISO 17025:2005 for laboratory; BRC Issued 5(2008), IFS Ver.5 (2007), HACCP, HALAL. 

ISO 22K (processing iqf)16/1 2011 verlopenISF4 (production of frozen Pangasius) 10/7 2008 verlopenBRC4 2007 ingetrokkenNafiqad approval 2007SQF 2000 registratie 25/9 2008 verlopenSQF 1000 registratie 25/9 2008 verlopenHALAL certificaat 2007HACCP 6/7 2008 verlopenISO 9001 6/7 2008 verlopen

Op je hoede…

“Volgens mij is het vergeven van de spionnen, steeds duikt er weer een andere vent op. Erg typisch”

“Die insigne is van iemand die bij de gehieme dienst werkt. Mijn moeder zegt dat je hier erg mee moet oppassen”

Ontwijkende blikken

Bij de prutvijver op bezoek

Voedertijd!

Ook hier wordt getumbeld

De Vietnamese lijst van controles

De sjoemelvis bij uitstek

Conclusies• Traceerbaarheid een duister verhaal

• Middlemen en vissenvoer fabrikanten verstoren de voedselveiligheid

• Bedrijven niet certificaatwaardig

• Brede vervuiling in het slib van de Mekong

• Kweek is niet duurzaam vanwege medicijn en chemicaliëngebruik en

transportafstand.

• Gebruik van verboden middelen, Trifluralin, Chloropyrifos en Carbadazim

• Onvoldoende geschoolde kwekers

• Sterke groei verwacht en verlaging van de prijs volgs Masterplan 2020

• Virale uitbraak kwestie van tijd. AVI etc.

• Politiek EU ontkent teveel de potentiele gevaren

• Alle bedrijven geven toe van derden in te kopen

• Rapport is in Vietnam positief ontvangen

• Garnalenteelt nog kwetsbaarder

Eurofins Hamburg. Gespecialiseerd in pesticiden onderzoek

23 feb 2013:

10 nov 2010

Hoe nu verder?• Sectorbreed opleiden op gebied van voedselveiligheid

• Onafhankelijke toetsing van de certificaten uitvoeren

• RASFF portal blijven volgen

• Rikilt monitoringsprogramma laten hervatten

• Importeurs moeten leveringscondities aanscherpen

• Zero tolerance beleid voeren ten aanzien van contaminanten

• Noordzeevis promotie uitbouwen

• ASC certificaat checken op integriteit

• Breed antibioticum onderzoek opstarten

Tref de juiste voorbereidingen

Hoe de waarheid boven water te halen

• Maak zelf de afspraak met het bedrijf

• Leg uit waarvoor je komt

• Boek en betaal je eigen vlucht

• Regel eigen vervoer, geen taxi

• Boek en betaal je eigen hotel

• Kom lopend de poort binnen

• Gebruik een lokale GSM prepaid kaart

• Neem je eigen deskundige gids en tolk mee

Ga over op Noordzee vis

Die heeft geen geneesmiddelen en pesticiden nodig

Bedankt voor uw sterke maag