Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de...

13
HET REESTDAL OP Z'N SMALST ONTDEK STAPELERVELD IN DRENTHE ROUTE 3,8 km 'Het Reestdal op z'n smalst' - een korte, gemarkeerde familieroute door Het Reestdal. Een mooie wandeling door het Stapelerveld en de lager gelegen, moerassige hooilanden. De route van Het Drentse Landschap start bij 't Ende, een oude herenboerderij. De staart is in gebruik als informatiecentrum. Reestdalgroep i.s.m. Harald de Graaff van Het Drentse Landschap en Landschap Overijssel. Archieffoto's: privécollectie Wildschutserve. 20 20

Transcript of Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de...

Page 1: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

HET REESTDAL OP Z'N SMALSTONTDEK STAPELERVELD IN DRENTHEROUTE 3,8 km

'Het Reestdal op z'n smalst' - een korte, gemarkeerde familieroute door Het Reestdal. Eenmooie wandeling door het Stapelerveld en de lager gelegen, moerassige hooilanden. De routevan Het Drentse Landschap start bij 't Ende, een oude herenboerderij. De staart is in gebruik alsinformatiecentrum.

Reestdalgroep i.s.m. Harald de Graaff van Het Drentse Landschap en Landschap Overijssel.Archieffoto's: privécollectie Wildschutserve.

2020

Page 2: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

P1212

1111

1313

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Het Reestdal op z'n smalstOntdek Stapelerveld in Drenthe

Page 3: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

Het Reestdal op z'n smalstHoe kom ik bij het startpunt?Startpunt: Informatiecentrum 't Ende, Stapelerweg 20, 7957 NB De Stapel. Routebeschrijving: vanafStapelerweg, tegenover huisnr. 43a, toegangspad inrijden tot het infobord bij de parkeerplaats 't Ende.Wilt uhet beeldenatelier bezoeken? Dit ligt, vanaf keuzepunt 12, 400 m buiten de route (oranje lijn) richting knooppunt14. Er is geen OV mogelijk naar deze locatie.

1 Informatiecentrum 't Ende

Afstand tot volgende punt: 170 m

12 Wandelkeuzepunt 12

Afstand tot volgende punt: 400 m

2 Beeldenatelier Wildschutserve

Afstand tot volgende punt: 400 m

3 Het Stapelerveld

Afstand tot volgende punt: 70 m

Loop na het klaphekjeover het graspad verder.De te bewandelen smalle(gras-)bospaden zijnvolledig gemarkeerd totknooppunt 11.

Afstand tot volgende punt: 250 m

4 Een belevingsbos

Afstand tot volgende punt: 900 m

5 Houtsingel en mostapijt

Afstand tot volgende punt: 450 m

11 Wandelkeuzepunt 11

Afstand tot volgende punt: 40 m

6 Uitloper zandopduiking

Afstand tot volgende punt: 300 m

7 Hooilanden 't Ende

Afstand tot volgende punt: 600 m

8 Steilrand van het beekdal

Afstand tot volgende punt: 190 m

13 Wandelkeuzepunt 13

Afstand tot volgende punt: 650 m

Verlaat het fietspad naarlinks (foto). Na de vonderrechtuit over het grasland.Volg verderop demarkering (paarse kopmet witte pijl) naar heteindpunt in De Stapel.

Afstand tot volgende punt: 500 m

9 Grootvorstin Drentse stromen

Afstand tot volgende punt: 150 m

10 Herenboerderij 't Ende

Afstand tot volgende punt: 120 m

Einde van de route

Page 4: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

Het Reestdal op z'n smalst3,8 km

1 Informatiecentrum 't EndeInformatiecentrum 't EndeDeze oude hoeve - genaamd 't Ende -bevindt zich aan de rand van het gehuchtDe Stapel en is sinds 1997 in bezit van HetDrentse Landschap. De boerderij is eindjaren '90 in oude luister hersteld. Hetvoorhuis is in erfpacht, het achterste deelvan de 'staart' is ingericht alsinformatiecentrum.

http://www.drentslandschap.nl/objecten/informatiecentrum-t-ende (Natuurinfocentrum 't

Ende)

Het verledenDe oudste vermelding van een boerderij 't Ende op deze plek is uit 1458. In 1569 wordt 'tEnde als één van de vier boerderijen van buurtschap De Stapel genoemd. In de 17e en18e eeuw ontwikkelt de hoeve zich tot een succesvol boerenbedrijf.

Eikengaard't Ende is altijd een behoorlijk erf geweest.Rond 1792 had de boer hier 100 schapen,30 koeien, 9 varkens en 5 paarden op stal.Dat was voor die tijd een flinke boerderij. Deboer had ook z'n eigen eikengaard voor dehoutkap en verkoop. Deze is nu nog te zientegenover de ingang van 't Ende.

Jaarlijks wisselende expositieJaarlijks wordt hier een wisselende (kunst) expositie ingericht door Het DrentsLandschap.

http://www.dewijk.info/2018/06/bruggen-over-de-reest/ (Lees meer)

> ontdek meer op de volgende pagina

Page 5: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

Wildplukarrangementen van Olga

Wildplukster Olga laat je tijdens eenwandeling zien welke planten, bessen,bloemen e.d. eetbaar zijn en welke je beterecht kunt laten staan. Klik op de link voor demogelijkheden.

https://www.wildschutserve.nl/index.php/wildplukken (Op pad met wildplukster Olga)

Na de wandeling kun je genieten van een heerlijke ‘wildpluk high tea’ van gerechten dieOlga heeft voorbereid.

2 Beeldenatelier WildschutserveHistorie Wildschutsarve'Wildschutserve' kent een rijk verleden. Deoudste vermelding van een boerderij opdeze plek is in de 16e eeuw. Het heette toen'Wildschutsarve' en werd door ScholtesAlbert van Kuick (ca 1672-1701) bewoond.In 1933 werd de boerderij verplaatst vanafoverkant van de weg naar huidige locatie.

> ontdek meer op de volgende pagina

Page 6: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

Beeldenatelier WildschutserveBeeldend kunstenaar Bert Denneman en Olga de Lange hebben hun atelier in devoormalige boerderij ‘Wildschutserve’. Bij mooi weer is, naast het atelier, ook de theetuinopen. Klik op link voor de actuele openingstijden.

http://www.wildschutserve.nl/ (Beeldenatelier & Theetuin)

Schaapskooi De StapelDe Stapel was het enige buurtschap langshet grensriviertje de Reest dat een eigenschaapskudde had. Een deel van de veestalstond toen op het tracé van wat nu deStapelerweg is. Blijkbaar een mooie redenom de boerderij, toen nog aan de overkant,af te breken en 50 meter te verplaatsen.

HergebruikDe verplaatste boerderij (steenlegging 1933)werd een flinke maat groter, want het gingde familie voor de wind. Het warensuccesvolle rundveefokkers. Vele materialenzijn hergebruikt tot een modern jasje: o.a.gebinten (17e eeuw), plankendeuren (18eeeuw), ramen/deuren (19e eeuw).

3 Het StapelerveldHet StapelerveldEeuwenlang was het Stapelerveld hetdomein van de schaapskudde van deboeren van De Stapel. Aan 't eind van de19e eeuw en het begin van de 20e eeuwwerd het grootse deel van het Stapelerveldontgonnen tot landbouwgrond.

Bewaard 'oerstukje'Niet alleen door het gemis aan vruchtbare grond, maar ook vanwege de toenmaligeeigendomsverhoudingen is dit smalle, langgerekte 'oerstukje' in het Stapelerveld gelukkigbewaard gebleven en min of meer onaangetast. Kijk bij zomers weer eens of je actievezandwespen ziet. Volg de gemarkeerde route.

> ontdek meer op de volgende pagina

Page 7: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

4 Een belevingsbosVerscholen poelenOp enkele plekken in het Stapelerveld zijndiep verscholen poelen aangelegd, eenheerlijke plek voor de kleinere diersoorten.Een poel dient, behalve voor het drenkenvan vee, ook als kraamkamer voorsalamanders en kikkers. Leven er nog meerdieren in de poel, voor wie 'rust' belangrijkis?

RatelpopulierAls je goed kijkt, zie je in dit bos verschillende boomsoorten. Je vindt hier niet alleeneiken en berken, maar ook dennen en hulstbomen. Hoor je wat ritselen? Dat is misschienhet geluid van de ratelpopulier.

Karaktervol bosHet grootste deel van dit bos bestaat uit heideveld dat nooit ontgonnen is. Maar toen deschaapskudde verdween, kon dit terrein volgroeien met opschot van bomen. Dit type bosherken je aan bomen die aan de onderkant breed vertakt zijn, ontstaan door afgezaagdestammen.

> ontdek meer op de volgende pagina

Page 8: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

Weidebeheer en bosbewonersVanwege de toenmaligeeigendomsverhoudingen is een deel van hetStapelerveld bewaard gebleven als eencomplex smalle graslandjes. Een groot deelvan het jaar worden de weilandjes begraasddoor Limousin runderen. En in hetbijzondere bos huizen vele vogels, eentjedaarvan is de buizerd. Luister ...

Bij deze locatie hoort een audiofragment. Luister dit af via de website of de mobiele app.

5 Houtsingel en mostapijtHoutsingel en mossenVanuit het bos loop je, tussen hetboerenland en de houtsingel, over een smalpaadje. Je ziet aan weerszijden veel mos.Dit heet een mostapijt. Aan de blaadjes kunje zien welk soort het is. Herken je ook devogelgeluiden in het bos? Een daarvan is deGoudvink, luister..

Bij deze locatie hoort een audiofragment.Luister dit af via de website of de mobieleapp.

Houtsingel of wal?Van oorsprong is een houtsingel een metbomen beplante strook grond tussen tweeweilanden, die functioneert als veekering eneigendomgrens. Houtsingels lijken ophoutwallen, alleen bij houtsingels is er geensprake van een opgeworpen wal. Ontdek

tijdens deze wandeling het verschil.

> ontdek meer op de volgende pagina

Page 9: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

6 Uitloper zandopduikingVroegere dalrand ReestdalGrasland en houtsingel nabij hetgrensriviertje de Reest: Misschien moeilijkom voor te stellen, maar aan het begin vande 20e eeuw werden hier honderdenkarrenvrachten zand afgevoerd van de toennog aanwezige dalrand langs hetgrensriviertje de Reest.

Zand voor WilhelminaparkDe toenmalige eigenaar van 't Ende verkocht dit Reesterzand aan de gemeente Meppel,die het gebruikte voor de aanleg van het Wilhelminapark aan de Reest. Wie nu een kijkjeneemt in dit fraai aangelegde park, begrijpt misschien waarvoor die grote hoeveelhedenzand nodig waren.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wilhelminapark_(Meppel) (Historie Wilhelminapark)

Grensriviertje de ReestDe Reest vormt de circa 35 km lange, natuurlijke grens tussen Drenthe en Overijssel, vanDe Tippe, ten noorden van Dedemsvaart, tot Meppel. De beek ontspringt alsnietszeggend slootje (bovenloop) in de weilanden om in Meppel, de benedenloop, teeindigen als een brede vaart.

https://www.touristinfohetreestdal.nl/bekijken-doen/kunst-cultuur/erfgoed/ (Lees meer)

Roestwater of toch niet?Ontdekken waarom het water in de Reest roodbruin kleurt? Na de eerste twee houtenloopplanken (brug) kun je molshopen tegenkomen. Speur in de opgeworpen zandbultennaar stukjes ijzeroer. In combinatie met de veengrond, kleurt ijzeroer het water in deReest roodbruin.

> ontdek meer op de volgende pagina

Page 10: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

7 Hooilanden 't EndeHooilandHooiland is grasland dat vrijwel uitsluitendwordt gebruikt om hooi te winnen. De armstehooilanden (met de rijkste vegetatie) wordenwel aangeduid met de vakterm'blauwgrasland'. Het beste hooiland ligt in debeekdalen bij Meppel. Deze dalen wordenregelmatig door slibrijk water overstroomd.

Ontwikkeling hooiland 't EndeOndiepe sleuven op regelmatige afstanden van elkaar, verborgen in de grond (zie foto)voeren het oppervlaktewater af naar de beek. Een systeem dat boeren honderden jarengeleden ontwikkelden en dat ook nu nog zorgt voor optimale hooiopbrengst. Het hooivormde de basis van de rijkdom van 't Reestdal.

DotterbloemDoor jaarlijks te hooien, blijft de grond hier voedselarm. Daarom wordt dit oudeboerengrasland ook 'schraalland' genoemd. In het voorjaar staat het vol bloeiendedotterbloemen. Hier tegenover links, bij de verhoogde bosstrook, hoor je zomers de velezoemende en fladderende insecten.

Bosbeheer Landschap OverijsselVolg na de eerste oversteek het gemarkeerde pad rechts voor het bos. Ontdek hetverschil in hoogte aan weerszijden van het graspad. Landschap Overijssel past in hetlanggerekte bos beurtelings houtkap toe. Dat resulteert hier en daar in kale stukken, dievrij snel herstellen.

> ontdek meer op de volgende pagina

Page 11: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

8 Steilrand van het beekdalRand van het beekdalNa het laatste bos kom je over een smal padlangs het beekdal. Op deze zogeheten'steilrand' zie je rechts de dieper gelegennatte hooilanden met zicht op de 'stadse'boerderij 't Ende. Ook in deze hooilanden,het eigenlijke beekdal, liggen talrijkeonzichtbare sleuven (gegravenwatergangen).

Houtwal en akkersWanneer je verderop vanaf de houtwal over het veld kijkt, zie je de boerderijen aan deOverijsselse kant min of meer verstopt liggen tussen hoog opgaand hout. Vergelijk dateens met 't Ende aan de overkant van de Reest dat zich in volle luister aan debuitenwereld toont (rood blokje op de kaart).

9 Grootvorstin Drentse stromenGrensriviertje de ReestU steekt nu voor de tweede maal de Reestover en bevindt zich weer in Drenthe. Neemvanaf deze grensbrug rustig de tijd om hetroodbruine water traag voorbij te zienstromen. Vanaf de oorsprong 'De Tippe' inDedemsvaart tot aan de monding in Meppel,kent de meanderende Reest een verval van5 meter.

> ontdek meer op de volgende pagina

Page 12: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

Grootvorstin Drenthe's stromenDe Reest: niet zomaar een riviertje maar de 'Grootvorstin van Drenthe's stroomen’ dichtteWillem Koops al in de 19e eeuw. Het Drentse Landschap deed in begin jaren '60 haareerste aankopen. En nu? Zo’n 85% van het beekdal, aan weerszijden van het riviertje,valt nu onder het natuurbeheer.

Het ReestfondsHet Reestdal valt met haar 35 km lange, meanderende Reest, onder het beheer van tweenatuurorganisaties. Voor het aankopen van aangrenzende gronden aan de Reest,richtten Landschap Overijssel en Het Drentse Landschap in het jaar 2013 het Reestfondsop. Zo behouden we samen het Reestdal.

Afwisselend landschapHet pad over de houtwal daalt af naar de brug over de beek. In het voorjaar staan deschraallanden (hooilanden) in bloei en kleurt het landschap geel. Door de aanwezigheidvan het ooievaars buitenstation 'De Lokkerij' in De Wijk, kun je hier in het voorjaarfoeragerende ooievaars spotten.

Begrip 'houtwal'Een houtwal is een geheel of gedeeltelijk aan de natuur overgelaten erfafscheiding. Aanhet pad zie je vaak bomen en/of struiken. Boeren gebruikten zo'n natuurlijke houtwalvroeger als verbindingspad om zich te verplaatsen naar hun gronden. Vaak zie je eengreppel aan weerszijden van een houtwal.

10 Herenboerderij 't Ende't Voorname karakter boerenerfHoe dichter je bij 't Ende komt, des te meervalt het voorname karakter van het erf op. Invroegere tijden woonde hier geen gewoneboer, maar een herenboer. Het ging op 'tEnde rond de vorige eeuwwisseling zogoed, dat de eigenaar voor zijn boerderijeen 'stads' voorhuis kon bouwen.

> ontdek meer op de volgende pagina

Page 13: Het Reestdal op z'n smalst - Routemaker€¦ · Vanuit het bos loop je, tussen het boerenland en de houtsingel, over een smal paadje. Je ziet aan weerszijden veel mos. Dit heet een

Bouwstijl 't EndeAan de achterkant van 't Ende werd een staart gebouwd in de de vorm van een houtenschuur. Het aantal ramen en deuren illustreert, net als het imposante voorhuis, de rijkdomvan het erf. Aan de zijkant van de boerderij heb je het beste zicht op de bijzonderebouwstijl van deze 16e eeuwse boerderij.

TuinarchitectuurDe tuin van 't Ende werd ingericht volgens de laatste mode in de tuinarchitectuur. Demonumentale rode beuk was in die tijd een teken van welvaart.

http://www.webringreestdal.nl/dewijk/stapelgrens.html (Nog meer historie...)

Gemaakt met routemaker.nl