Het Nederlandse FRAX ® model

28
1 Het Nederlandse FRAX ® model Stichting IWO – 5 oktober 2011 Dr Frank de Vries Universiteit Utrecht, Pharmacoepidemiology Maastricht UMC+, Clinical Pharmacy & Toxicology Copyright DR. F. DE VRIES

Transcript of Het Nederlandse FRAX ® model

Page 1: Het Nederlandse FRAX ® model

1

Het Nederlandse FRAX ® model

Stichting IWO – 5 oktober 2011

Dr Frank de Vries Universiteit Utrecht, Pharmacoepidemiology

Maastricht UMC+, Clinical Pharmacy & Toxicology

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 2: Het Nederlandse FRAX ® model

2

Het Nederlandse FRAX ® model

1.  Wat is het? 2.  Hoe werkt het? 3.  Verschillen met omliggende landen 4.  Voordelen / Nadelen 5.  Effectiviteit van FRAX ® 6.  Gebruiksadvies 7.  Vragen

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 3: Het Nederlandse FRAX ® model

3

Wat is FRAX ®

  Wereld Gezondheids Organisatie   Case-finding algoritme   1e lijn   Klinische risicofactoren   10-jaars risico heup /

osteoporotische fracturen Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 4: Het Nederlandse FRAX ® model

4

Wat is FRAX ® niet

  Gouden standaard   Behandelrichtlijn

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 5: Het Nederlandse FRAX ® model

5

Risicofactoren

  Leeftijd / geslacht   Body mass index   Eerdere “fragility” fractuur   Ouder met heup fractuur   Roken / alcohol   Glucocorticoiden   Reumatoide artritis   Secundaire osteoporose   Optioneel: BMD femur hals

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 6: Het Nederlandse FRAX ® model

6

Hoe vind ik FRAX ®?

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 7: Het Nederlandse FRAX ® model

7

Wat is FRAX ®

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 8: Het Nederlandse FRAX ® model

8

Wat is FRAX ®

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 9: Het Nederlandse FRAX ® model

9

9 cohort studies N=46000

Poisson model

11 cohort Studies N=230,000

FRAX ®

Fractuur indicenties

Per leeftijd geslacht

Mortaliteit Per leeftijd geslacht Copyrig

ht

DR. F. DE VRIES

Page 10: Het Nederlandse FRAX ® model

10

Nederland: ingrediënten

  Incidenties   Heupfractuur   Osteoporotische fractuur

  Mortaliteits cijfers

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 11: Het Nederlandse FRAX ® model

11

Nederland: ingrediënten

  Mortaliteits cijfers: van CBS   Heupfractuur incidenties   Landelijke medische registratie   Probleem: niet verplicht (>2004)

Jaar Ontbrekende “records”

2004 1%

2005 3%

2006 11%

2007 12%

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 12: Het Nederlandse FRAX ® model

12

Incidenties heup fractuur(per 10,000 inwoners)

050100150200250300

52.5 57.5 62.5 67.5 72.5 77.5 82.5 87.5 92.5 97.5Leeftijd (jaren)

Inci

dent

ie /

10,0

00 p

erso

nen

Mannen

Vrouwen

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 13: Het Nederlandse FRAX ® model

13

Nederland: ingrediënten

  Incidenties osteoporotische fracturen   Probleem: onbekend   Imputatie mbv verhouding heup /

osteoporotisch uit Malmo, Zweden

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 14: Het Nederlandse FRAX ® model

14

Geimputeerde incidenties osteoporotisch (per 10,000 inwoners)

0100200300400500

52.5 57.5 62.5 67.5 72.5 77.5 82.5 87.5 92.5 97.5Leeftijd (jaren)

Inci

dent

ie /

10,0

00 p

erso

nen

Mannen

Vrouwen

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 15: Het Nederlandse FRAX ® model

15

Indicenties in omliggende landen:

  Belgie   …

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 16: Het Nederlandse FRAX ® model

16

Belgie vs NL

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 17: Het Nederlandse FRAX ® model

17

Nederland vs UK

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 18: Het Nederlandse FRAX ® model

18

Ervaren voor- & nadelen

Voordelen Nadelen

Met of zonder BMD Met of zonder BMD

Eenvoudig Het kan eenvoudiger

Gebruik 1e lijn Geen vallen, botmarkers, etc

Update van modellen mogelijk

Modellen zijn oud

Onderdeel richtlijn Geen interventie advies

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 19: Het Nederlandse FRAX ® model

19

Ervaren voor- & nadelen

Voordelen Nadelen

Wereldwijde validatie Niet voor alle landen

Veel risicofactoren aanwezig

Veel risicofactoren afwezig

 Meer in: Kanis et al. Osteopor Int 2011 22:2395-2411 Copyrig

ht

DR. F. DE VRIES

Page 20: Het Nederlandse FRAX ® model

20

Belangrijke risicofactoren die onvoldoende gekwantificeerd worden

  Historie van   Meerdere “fragility” fracturen   Heupfractuur   Morfometrische wervelfractuur

  Ernst reumatoide artritis   Familie historie fracturen   Cumulatieve blootstelling aan

  Roken   Alcohol   Glucocorticoiden

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 21: Het Nederlandse FRAX ® model

21

UK FRAX ® en dagdosis glucocorticoiden: voorbeeld heupfracturen

Laag: <2,5 mg ���prednison

Midden: 2,5-7,5 prednison

Hoog: >7,5 mg prednison

Kanis et al. Osteoporos Int. 2011;22(3):809-16.

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 22: Het Nederlandse FRAX ® model

22

Belangrijke risicofactoren die mogelijk onvoldoende gekwantificeerd worden:

  Vallen   Huidige risicofactoren bevatten deel “vallen”   Vallen vaak onvoldoende gekwantificeerd   Interventie bisfosfonaten bij vallers resulteert

niet in afname fractuurrisico.   Pragmatisch advies:

  veel vallen à onderschatting FRAX ® score   weinig vallen à overschatting FRAX ® score Copyrig

ht

DR. F. DE VRIES

Page 23: Het Nederlandse FRAX ® model

23

Belangrijke risicofactoren die mogelijk onvoldoende gekwantificeerd worden:

  Secundaire osteoporose   80 oorzaken   Deel met fractuurrisico geassocieerd   COPD   Parkinson   Herseninfarct   Bechterew   Chemotherapie bij borstkanker   Aromatase remmers   Orgaan transplantaties   Inflammatoire darmziekten

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 24: Het Nederlandse FRAX ® model

24

Belangrijke risicofactoren die mogelijk onvoldoende gekwantificeerd worden:

  Botmineraal dichtheid   Lumbar spine:

  Vuistregel indien groot verschil tussen heuphals wen wervel:

 Stel: Canadese 70-jarige vrouw, BMI 22, moeder heup #, T-score -2,2 SD heuphals   19% 10-jaars risico op een oseoporotische

fractuur  T-score -3,5 SD wervelkolom:  Ca. 10% relative verhoging per SD

verschil tussen heuphals – wervel Leslie et al. J Bone Miner Res 2007;22:476

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 25: Het Nederlandse FRAX ® model

25

Ook nog belangrijk

  FRAX niet gebruiken bij iemand die al behandeld wordt met botbeschermers (overschatting effect)

  Etniciteit & land van herkomst   Tijd - trends

Copyright

DR. F. DE VRIES

Page 26: Het Nederlandse FRAX ® model

26

Effectiviteit van FRAX ®

  NL: SALT studie (VUMC)   UK: SCOOP trial – scoopstudy.ac.uk

 Verbeteringen NL:   Fractuur incidenties (m.n. “osteoporotische”)   Uitbreiding CNS medicatie (PREFRAC) Copyrig

ht

DR. F. DE VRIES

Page 27: Het Nederlandse FRAX ® model

27

Conclusie

  Beschrijving van NL FRAX ® model   Gevalideerde risicofactoren   Platform, geen gouden standaard   Nog geen bewezen effectiviteit   Wees bewust van alle voor- en nadelen,

en vuistregels voor “bijschatting”:   Klinische handleiding FRAX:

Kanis et al. Osteopor Int 2011 22:2395 Copyrig

ht

DR. F. DE VRIES

Page 28: Het Nederlandse FRAX ® model

28

Hartelijk dank

[email protected]

Copyright

DR. F. DE VRIES