Het kamp Auschwitz Birkenau

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

● Het kamp Auschwitz

Auschwitz was een van de vele concentratiekampen die tijdens Tweede Wereldoorlog

door de Nazi's werden ingericht.

Mensen die hier gevangen werden gehouden kwamen om van de honger, door de slechte

behandeling die ze kregen of omdat ze te hard moesten werken.

Heel veel Joden werden er enkel heen gestuurd om er ter dood gebracht te worden.

Dit concentratiekamp was duidelijk ook een vernietigingskamp.

Locatie Auschwitz-Birkenau

Auschwitz is wel een van de meest beruchte concentratiekampen uit de Tweede

Wereldoorlog.

Omdat het kamp Auschwitz I te klein werd, bouwden de Duitsers in Birkenau (vlakbij

het kamp Auschwitz) een tweede kamp: Birkenau (ook wel Auschwitz II Birkenau genoemd).

Birkenau kende twee gedeelten:

Birkenau I werd het eerste in gebruik genomen. Het was een stenen gebouw.

Later werden de daar reeds bestaande paardenstallen omgebouwd tot Birkenau II.

Oswiecim.

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

●Oświęcim stad

Auschwitz werd in 1940 geopend in Polen. Het was toen door Duitsland bezet.

Dit Poolse plaatsje heette eigenlijk: Oświęcim.

De Duitsers verbasterden die naam tot 'Auschwitz'.

Op deze plaats – buiten centrum - stonden al barakken van het Poolse leger.

In het begin werden er alleen 'politieke gevangenen' heen gestuurd - voornamelijk Polen .

Later ook Russische krijgsgevangenen , Joden en Zigeuners .

Het perron in Birkenau – aankomst van Hongaarse Joden .De mannen zijn gescheiden van de

vrouwen en kinderen.Hierna zal bekeken worden wie geschikt bevonden wordt om te werken

en wie niet.

● Bij aankomst

Nadat de meeste gevangenen in overvolle veewagons naar Auschwitz of Birkenau waren

gebracht, werden ze bij aankomst door schreeuwende SS-officieren het perron opgejaagd.

Slechts 20% van de mensen die aankwamen werd geschikt bevonden om te werken.

De rest werd meteen vermoord in de gaskamers.

Na de selectie werden de mensen die niet meteen naar de gaskamers geleid werden in een

'nummer' veranderd.

Al deze gevangenen moesten zich uitkleden en hun kleren met hun bezittingen in een

papieren zak doen.

Daarna werden ze helemaal kaal geschoren.

Ze werden in een groot douchelokaal gedreven om zich te wassen met water dat vaak

opzettelijk te koud of te warm was.

Na het douchen kregen ze gevangeniskleding.

Daarna werden hun persoonlijke gegevens opgeschreven, en kregen ze een nummer.

Dat nummer werd op hun kleding genaaid.

Vanaf 1941 kregen de meeste gevangenen hun nummer op hun linker arm getatoeëerd.

Auschwitz was het enige kamp waar dit werd gedaan (nummers tatoeëren).

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

Om het kamp stond een dubbele rij prikkeldraad.

Het prikkeldraad stond onder 6000 volt stroom.

● In het concentratiekamp Auschwitz

De gevangenen van het concentratiekamp waren ook gebruikt als goede werkkrachten .

Maar het was helemaal niet hun doel om op een makkelijke manier aan goede werkkrachten te

komen!

Het belangrijkste doel was om hen op te voeden , af te schikken , te gebruiken (werken) en

later te vermoorden!

Houten barak in Birkenau (B II).Kort nadat de

Russische soldaten het kamp hadden bevrijd in 1945.

Ondervoed en ziek

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

In Auschwitz waren veel gevangenen zo erg ondervoed, dat ze van honger omkwamen.

Ze hadden voortdurend last van koorts en diarree, omdat ze geen weerstand meer hadden

tegen ziektes.

Voor de gevangenen was het van het grootste belang niet ziek te worden, zodat ze konden

blijven werken.

Iemand die erg ziek werd of gewond raakte werd ofwel afgevoerd naar de gaskamer, of werd

opgenomen in de ziekenbarak. Soms werden ze daar behandeld, maar er bestond ook grote

kans dat ze gebruikt werden voor allerlei medische experimenten (proeven).

Dokter Mengele voerde hier veel experimenten uit met mensen, vooral met tweelingen.

● De kampcommandanten van Auschwitz

Zoals alle concentratiekampen werden de kampen in Auschwitz ook door de SS geleid. De

kampcommandanten waren respectievelijk:

• Rudolf Höss (mei 1940 – november 1943)

• Arthur Liebehenschel (november 1943 – mei 1944)

• Richard Baer (mei 1944 – januari 1945)

• Rudolf Höss

Höss werd in april 1947 voor de ingang van het crematorium van Auschwitz I opgehangen

aan een galg die uitzicht bood over de resten van het crematorium. Hij was verantwoordelijk

voor de experimenten met blauwzuurgas (ook wel 'Zyklon B' genoemd) om gevangenen te

vergassen.

Toen de proeven waren afgerond, werden ook elders in Polen vernietigingskampen gebouwd

waar Joden massaal werden vergast en verbrand, zoals in:

Sobibor, Belzec, Chelmno en Majdanek.

● Muziek in het kamp

Hoe luguber het ook klinkt, in vrijwel alle concentratie- en vernietigingskampen speelde

muziek een bijzondere, maar toch overwegend macabere (griezelige) rol.

Er werden vrolijke marsen gespeeld terwijl de afgebeulde gevangenen, hun uitgeputte of al

dode kameraden tussen zich in, stram langs het kamporkest marcheerden.

Maar ook was er bijvoorbeeld de ‘begeleidingsmuziek’ tijdens de tocht naar de galg of bij het

uitdelen van lijfstraffen.

Op zondagen werd vaak opgetreden (op de appelplaats of in de woonblokken) voor zowel de

gevangenen als de kampleiding.

Vele kampen hadden ook hun eigen ‘huislied’.

In opdracht van de SS ontstond in december 1940 in het bij het Poolse stadje Oświeçim

gelegen kampcomplex van Auschwitz het eerste uit gevangenen samengestelde ‘orkest’.

De leden van een orkest hadden het belangrijke voordeel dat zij eigenlijk vrij waren gesteld

van zwaar werk. Ze waren vaak beter gehuisvest en kregen beter te eten dan de overige

gevangenen.

Maar vooral konden zij daardoor voorlopig de gevreesde selecties ontlopen. Musiceren

betekende overléven.

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

● De waarheid verduisteren (= verbergen)

Toen de Nazi's eenmaal zagen dat ze de oorlog zouden gaan verliezen, probeerden ze

voor de buitenwereld te verbergen wat er precies gebeurd was in de concentratiekampen.

Toen de Russen in januari 1945 Auschwitz naderden, begonnen de Nazi's documenten te

verbranden, gaskamers en crematoria (verbrandingsovens) op te blazen, en ander

bewijsmateriaal te vernietigen.

De opmars van de Russen verliep echter zó snel, dat ze niet alles konden uitwissen.

Kinderen in het concentratiekamp Auschwitz Birkenau

Toen het Russische leger Auschwitz bevrijdde, troffen ze c.a 7000 gevangenen aan die de

verschrikkingen van het kamp hadden overleefd.

Toen kwam de waarheid van de gaskamers aan het licht.

Overal lagen stapels lijken en half verbrande documenten waar de gruwelijkheden in stonden.

De wereld luisterde vol ongeloof en verbijstering naar de verhalen van de overlevenden.

In het Staatsmuseum Auschwitz – Birkenau liggen stapels kleren, schoenen, brillen en andere

bezittingen die de nazi's niet meer hebben kunnen verbranden voordat de Russische soldaten

het kamp bevrijdden.

Aan de spullen kun je zien dat de nazi's niet alleen volwassen mannen en vrouwen, maar ook

vele talloze kinderen hebben vermoord.

Niet alleen in Auschwitz, maar óók in andere kampen!

Deze kleren en schoenen uit Auschwitz doen ons beseffen, dat degenen die hier vermoord zijn

geen nummers waren, maar mensen net zoals jij en ik.

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

Bezoek Auschwitz Birkenau met Nederlandstalige gids van Annakraktour.pl op meer

te zien en geschiedenis van Auschwitz Birkenau en Holocaust beter te verkennen!

Het voormalige concentratie en vernitiegingskamp Auschwitz I en Auschwitz II Birkenau

heeft vorig jaar 1,43 miljoen bezoekers getrokken.

Het is voor het eerst dat er zo veel mensen naar het museum zijn gekomen, sinds het kamp

65 jaar geleden werd omgedoopt tot museum.

De meeste bezoekers waren Polen, maar ook veel Britten , Amerikanen ,Engelsen ,

Nederlanders, Belgen hebben een bezoek gebracht.In de afgelopen 6 jaar zijn er ieder

jaar ten minste 1 miljoen mensen naar de historische plek gereisd.

U kunt ook de slachtoffers van Auschwitz en Holocaust herdenken - sluit zich aan bij

over 20.000 Nederlandse bezoekers van Auschwitz – Birkenau.

Bezoek herdenkingsplaats Auschwitz - Birkenau met gediplomeerde Nederlandstalige gids.

Wilt u dit bezoek reserveren - neem contact op met een gediplomeerde Nederlandstalige

gids van museum Auschwitz – Birkenau - Anna Satola- tel: +48 501 795 720.

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

UIT DE GESCHIEDENIS VAN AUSCHWITZ– DE CALENDARIUM

1939

•1 september – Nazi Duitsland valt Polen binnen. Het uitbarsten van de Tweede Wereldoorlog.

• einde van het jaar – Vanwege de massale gevangenneming van Polen en de overvolle

gevangenissen in Górny Śląsk (Silezi ) en Zagłębie Dąbrowskie ontstond in het UWDSS, Het hogere

Ambt van Opperbevelhebber en Politie in Wrocław het plan, om een concentratiekamp voor Polen op

te richten.

1940

• 27 april – Na een reeks inspecties van verschillende objecten, gaf bevelhebber van de SS, Heinrich

Himmler, bevel om in Oświęcim, toen Auschwitz geheten, op het terrein van de toenmalige Poolse

artilleriekazerne, een concentratiekamp op te richten.

• 14 juni – De Duitse machthebbers sturen de eerste transporten met politieke gevangenen naar

Auschwitz. 728 Polen, tussen hen een kleine groep Poolse joden. Deze dag wordt als de

oprichtingsdatum van het kamp beschouwd. In totaal werden in het kamp, in de periode 1940-1945,

circa 400.000 gevangenen geregistreerd, waarvan 270.000 mannen.

• 19 juni – De eerste evacuaties van de naburige bevolking met het doel getuigen van de misdaden uit

te wissen en het onmogelijk te maken, om contacten te hebben tussen gevangenen en bewoners en

om het ontsnappen uit het kamp te bemoeilijken. Volgende evacuaties stonden in verband met de

uitbreidingsplannen van Auschwitz. Gezamenlijk hebben de Duitsers uit Oświęcim en de omliggende

dorpen op zijn minst 5.000 Polen verdreven. Bovendien is door de Duitsers de hele joodse bevolking

van Oświęcim - ongeveer 7.000 mensen - naar dichtbij zijnde getto’s gedeporteerd. Acht dorpen

werden verwoest en werden meer dan honderd gebouwen, die zich in op het terrein in de directe

omgeving van de stad bevonden, met de grond gelijk gemaakt.

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

• 6 juli – Vluchtpoging van de eerste gevangene, Tadeusz Wiejowski. In de hele kampgeschiedenis,

op meer dan één miljoen naar het kamp gedeporteerden, ondernamen een paar honderd gevangenen

vluchtpogingen. De meeste van hen waren Polen, Sovjet krijgsgevangenen en joden. Het lukte minder

dan 150 personen om te vluchten.

• herfst – Het Poolse verzet spelt informatie over het kamp door, aan de naar Londen geëmigreerde

Poolse regering.

• 22 november – Eerste executie door de kogel. Er werden 40 Polen geëxecuteerd.

1941

• 1 maart – SS bevelhebber, Heinrich Himmler, komt voor de eerste keer op inspectie naar Auschwitz.

Hij beval onder andere de uitbreiding van het kamp en het leveren van 10.000 gevangenen aan het

concern “IG-Farbenindustrie” voor de bouw van industriële bedrijven.

• 23 april – Als vergelding voor de vlucht van een gevangene, veroordeelde de commandant van het

kamp, Rudolf Höss, voor de eerste keer, tien gevangenen tot de hongerdood.

• 6 juni – Het eerste transport van Tsjechische politieke gevangenen. Het was het begin van de

deportatie van niet-Polen naar Auschwitz.

• 3 september – De eerste massadoding met behulp van Cyclon B-gas. Ongeveer 600 Sovjet

krijgsgevangenen en 250 Polen warden gedood.

• herfst – De leiding van het kamp stelt de eerste gaskamer in Auschwitz I in werking.

• 7 oktober – Oprichting van een kamp voor Sovjet krijgsgevangenen op het terrein van Auschwitz I.

– Het begin met de bouw van het tweede gedeelte van het kamp Auschwitz II-Birkenau op het terrain

van het gesloopte dorp Brzezinka.

• 11 november - Tijdens de eerste executie bij de “Dodenmuur” executeren nazi’s 151 Poolse

gevangenen.

1942

• het begin van het jaar – Het begin van de massale vernietiging van joden in gaskamers.

• maart - Het begin van de deportatie naar Auschwitz van 27.000 joden uit Slowakije en 69.000 joden

uit Frankrijk.

• 1 maart – In functie treden van het kamp Auschwitz II-Birkenau.

• 26 maart – In Auschwitz worden de eerste 2.000 vrouwen gevangen gezet, tot het einde van het

bestaan van het kamp, zijn ongeveer 130.000 vrouwen geregistreerd.

• maart/juni – In werkingstelling van provisorische gaskamers op het terrein in de buurt van het kamp

Auschwitz II-Birkenau.

• lente – Het begin van het functioneren van de Judenrampe, het uitlaadperron, dat zich tussen de

kampen Auschwitz I en Auschwitz II- -Birkenau bevond, waar transporten met naar Auschwitz

gestuurde joden, Polen, Roma (zigeuners) en gevangenen van andere nationaliteiten, aankwamen.

• mei – Het begin van de deportatie van 300.000 joden uit Polen en 23.000 joden uit Duitsland en

Oostenrijk.

• 4 mei – De SS’ers voeren de eerste selectie in het kamp Birkenau uit. De geselecteerde gevangenen

warden in gaskamers vermoord.

• 10 juni – Opstand en poging tot massale vlucht van ongeveer 350 Poolse gevangenen uit de

strafcompagnie in Birkenau. De vluchtpoging slaagde voor 7 van hen, meer dan 300 kwamen om.

• juli – Begin deportatie naar Auschwitz van 60.000 joden uit Nederland.

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

• juli – Oprichting van het satellietkamp Golleschau, bij de cementfabriek in Goleszów bij Cieszyn, het

eerste van de ongeveer 50 satellietkampen van Auschwitz.

• 29 juli – Het eerste, door Duitse bronnen naar de geallieerden overgebrachte bericht over de

vernietiging van joden in gaskamers in Auschwitz. Schrijver hiervan is Edward Schulte, Duitse

industrieel en anti-nazist. Vanaf de herfst 1940, worden de geallieerden geregeld op de hoogte

gesteld, over wat er in Auschwitz gebeurde.

Deze berichten werden hoofdzakelijk door de Poolse regering in ballingschap in Londen,

overgebracht. De regering hield onafgebroken contact met het Poolse verzet, dat zowel in het kamp

zelf, als daarbuiten actief was.

• augustus – Het begin van de deportatie naar Auschwitz van 25.000 joden uit België en 10.000 joden,

uit het toenmalige Joegoslavië.

• 30 oktober – Bij het IG Farbenindustrie gebouw van synthetisch rubber, ontstaat het satellietkamp

Buna, dat later de naam Auschwitz III-Monowitz kreeg. In de periode 1942- 1944 ontstaan 47

satellietkampen en buitenkampse commando’s van KL Auschwitz. Daar geplaatste gevangenen

werkten hoofdzakelijk in Duitse industriebedrijven.

• oktober – Het begin van de deportatie naar Auschwitz van 46.000 joden uit het Protectoraat Tsjechi

en Moravi .

• december – Het eerste transport van joden uit Noorwegen. Van de twee transporten overleefden 700

mensen het kamp.

• 13 december – Het eerste transport van Polen, die uit de regio Zamojszczyzna waren verdreven. Dit

transport, als onderdeel van de uitvoering van het naziplan “Generaalplan- Oost”, evacuatie en

exterminatie van ca. 50 miljoen Slaven (Polen, Russen, Wit Russen, Oekraïners en anderen) en

vestiging in Midden- en Oost-Europa door Duitse kolonisten, te beginnen op Pools grondgebied.

• einde van het jaar – De SS-artsen beginnen met sterilisatie- experimenten op mannelijke en

vrouwelijke gevangenen.

1943

• 26 februari – Het oprichten in Birkenau van het zogenaamde gezinskamp voor Roma (zigeuners).

• maart – Het begin van de deportatie van 55.000 joden uit Griekenland.

• 22 maart – 25 juni de leiding van het kamp stelt in het kamp Auschwitz II- -Birkenau vier crematoria

met gaskamers in werking.

• 7 juni – Civiele werknemers van het bedrijf Krupp beginnen met de montage van machines in de hal,

die door de kampleiding aan hen werd verhuurd. In de bouw van het kamp Auschwitz zijn honderden

Duitse bedrijven betrokken, vele van hen – bijvoorbeeld IG Farbenindustrie, Siemens – profiteerden

van de extra winst, door de slavenarbeid van goedkope kampgevangenen te gebruiken.

• 19 juli – De grootste openbare executie. Ter vergelding van de vlucht van een paar gevangenen en

wegens contacten met civiele burgers, worden twaalf Poolse gevangenen op het schavot

opgehangen.

• 9 september – Het oprichten in Birkenau van het zogenaamde gezinskamp Theresienstadt voor

joden uit het getto Theresien.

• oktober – Het begin van de deportatie van 7.500 joden uit Italië.

1944

• mei – Geallieerde vliegtuigen, vliegend boven Auschwitz, maken luchtfoto’s. Op de in de volgende

maanden gemaakte foto’s zijn de gaskamers en de rook uit de brandstapels zichtbaar.

In augustus worden er Amerikaanse en Britse bombardementen op de enige kilometers vanaf

Birkenau gelegen fabriek van synthetisch rubber en vloeibare brandstoffen, genaamd IG

Farbenindustrie, uitgevoerd.

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

• 16 mei – Het in werking stellen van de spoorlijn binnen het kamp, welke diende om transporten met

gedeporteerden rechtstreeks naar de gaskamers nr II en III van het kamp Auschwitz II-Birkenau te

geleiden. Het begin van de deportatie naar Auschwitz van 438.000 joden uit Hongarije.

• 10-12 juli – Liquidatie van het gezinskamp Thersienstadt. De nazi’s vermoorden circa 7.000 joden in

gaskamers.

• augustus – Het begin van de deportatie naar Auschwitz van 67.000 joden uit Litzmannstadt (Łódź).

• 2 augustus – Liquidatie van het “zigeunersfamiliekamp” – de SS’ers vermoorden circa 3.000 Roma

(zigeuners) in gaskamers.

• 12 augustus – Het begin van de deportatie van 13.000 Polen naar Auschwitz, massaal gearresteerd

na de uitbarsting van de opstand in Warszawa.

• 7 oktober – Opstand in het Sonderkommando. Tijdens de opstand komen 3 SS’ers en 450

gevangenen van het Sonderkommando om, joodse gevangenen werden gedwongen om de lijken van

de vermoorden in crematoria te verbranden.

• november – Het ophouden met de massale vernietiging van joden in gaskamers.

1945

• 6 januari – De laatste executie van ongeveer 70 Polen, die door het Duitse standrecht ter dood

veroordeeld waren. Vier joodse vrouwen werden ter dood veroordeeld, vanwege hun hulp bij de

voorbereiding van de opstand in het Sonderkommando en tijdens de laatste openbare executie, op

het schavot opgehangen.

• 17 januari – Het begin van de Dodenmarsen – de SS’ers evacueren ongeveer 60.000 gevangenen

van KL Auschwitz.

• 21-26 januari – De Duitsers blazen de gaskamers en crematoria in Birkenau op.

• 27 januari – 7.000 gevangenen beleven de bevrijding van Auschwitz door eenheden van het

Sovjetleger.

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen

Ann

akra

ktou

r-Rei

zen n

aar P

olen