Het interdisciplinaire maakproces van infographics · 3 Gezamenlijke samenwerking. Dat klinkt...

EVERY PICTURE TELLS A STORY

Het interdisciplinaire maakproces van infographicsEen samenvatting van de resultaten van het project Every Picture Tells a Story (2012–2014)

EPTaS onderzoek.indd 1 8/19/14 23:06

2


PROJECTTEAM: Wouter Groot (projectleider)

Piet Bakker (lector)Yael de Haan (onderzoeker)Gerard Smit (onderzoeker)

Laura Buijs (onderzoeker)Carel Kuitenbrouwer (coördinator EMD)

VORMGEVING & ILLUSTRATIES:Kim Raad Design by KR

CONTACTGEGEVENS Bezoekadres

Lectoraat Crossmediale Kwaliteitsjournalistiek Padualaan 99, Kamer 0S130, 3584 CH Utrecht

Email: [email protected] (projectleider)

Website: www.everypicture.nl Twitter: @Evrypict



3

Inhoudsopgave

pagina 4

pagina 6

pagina 8

pagina 10

pagina 10

pagina 12

pagina 14

pagina 14

pagina 15

pagina 16

pagina 18

pagina 20

pagina 22

pagina 23

pagina 24

AANLEIDING

METHODE

ALGEMEEN

INDIVIDUELE KENNIS EN VAARDIGHEDEN

SAMENWERKING

HOE VERLOOPT DE SAMENWERKING IN PRAKTIJK

VERDEELDE SAMENWERKING

ONDERGESCHIKTE SAMENWERKING

INBEDDING IN DE ORGANISATIE

ALGEMEEN

STAPPEN IN SAMENWERKING

PUBLICATIES

PRODUCTEN

ACTIVITEITEN

Voorwoord

Onderzoek

Resultaten

Conclusies

Conclusies

Kenniscirculatie

Kenniscirculatie

Kenniscirculatie


4


Voorwoord

In september 2012 zijn we

begonnen met het tweejarig SIA

RAAK onderzoeksproject Every Picture

Tells a Story. Het project was het begin

van een intensieve samenwerking

tussen onderzoekers van Hogeschool

Utrecht (lectoraat Crossmediale

Kwaliteitsjoutnalistiek), diverse profes-

sionele infographicmakers, zowel zelf-

standigen als bureaus, en studenten.

Het project hebben we eind september

2014 afgerond.

Het doel van het project was om te

onderzoeken op welke manier effectief

kan worden samengewerkt bij de

complexe productie van infographics.

In het verlengde daarvan wilden we

tools maken voor het onderwijs en het

werkveld die bijdragen aan een effec-

tieve samenwerking.

Wij hebben bij verschillende partners en

partijen case-study onderzoek gedaan

en de opgedane inzichten hebben wij

samen met projectpartners vertaald naar

praktische tools die de professional en het

onderwijs direct kunnen gebruiken om

samenwerkingen beter te laten verlopen.

Dit alles om te komen tot een betere info-

graphic.

In dit boekje geven we aan hoe we het

project hebben vormgegeven en welke

resultaten dat heeft opgeleverd. Het

eindrapport gaat dieper in op de verschil-

lende onderwerpen zoals de weten-

schappelijke artikelen, presentaties, case-

studierapporten en de productie voor het

onderwijs.

Zie daarvoor: www.everypicture.nl.

Er komt zoveel kijken bij het maken

van een goede visualisatie.

Hoe kunnen we effectiever samenwerken?


5


We hebben de doelen van het project

gehaald en er is met enthousiasme door

de verschillende partners aan gewerkt. De

relaties worden uitgebreid in onderwijs-

onderdelen als de minor Editorial Media

Design en verschillende vervolgprojecten.

Het versterken van het visuele denken in

het onderwijs blijft een prioriteit waarbij

we onze partners hard nodig hebben.

Mijn dank gaat uit naar ons HU project-

team (Gerard, Yael, Laura en Carel),

lector Piet Bakker en professionals Paul

Maas, Ymke Pas, John Verhoeven, Arent

Benthem, Carlijn Wiegant, Paul Schilp,

Kees Kraaijeveld, Daniël Coenen, Gert

Gerrits, Karin Schwandt, Kim Raad en

iedereen die bij onze casestudies vol

overtuiging heeft meegewerkt.

Met hartelijke groet, ook namens het

projectteam,

Wouter Groot Projectleider Every Picture Tells a Story Hogeschool Utrecht


6


Infographics en visualisaties zijn

overal om ons heen. We hoeven

de krant maar open te slaan of een

jaarverslag in te zien en we komen

in aanraking met deze grafische

verbeeldingen van informatie. De vraag

naar infographics en datavisualisaties

neemt toe. Niet alleen in de journalistiek,

maar ook bij het bedrijfsleven en de

overheid. Online technologieën maken

het steeds eenvoudiger om visualisaties

te maken. Ook de grote hoeveelheden

data die beschikbaar komen, lenen

zich voor visualisaties. Op die manier

zijn data overzichtelijk te presenteren,

moeilijke begrippen te verduidelijken en

complexe relaties inzichtelijk te maken.

Tegelijkertijd is het geen eenduidig

werkveld. Er zijn weinig specialisten die

AanleidingONDERZOEK

alle facetten van het vakgebied beheersen.

De aanwezige kennis is versnipperd.

De specialisten hebben ieder hun eigen

deeltaak en spreken elkaars taal veelal niet,

waardoor het eindproduct niet altijd aan

alle eisen voldoet. Ook is het niet eenvoudig

de verschillende eisen en ideeën van

opdrachtgevers, managers, dataspecialisten

en designers met elkaar te verenigen.

Er is geen eenduidig werkveld en er zijn

weinig specialisten die alle facetten beheersen.

Hoe komen we tot een eindproduct

dat aan alle eisen voldoet?

VEEL DISCIPLINES MAKEN 1 INFOGRAPHIC

Tekst

Statistiek

Design



7

De vraag van dit onderzoek komt voort

uit de wens van vakspecialisten om meer

inzicht te krijgen en beter te begrijpen hoe

interdisciplinaire samenwerking verloopt.

Het resultaat van dit tweejarige onderzoek

laat zien hoe het productieproces van

visualisaties verloopt, en biedt methoden,

technieken en kennis aan voor het

produceren van effectieve visualisaties.

Al sinds mijn werk als redacteur bij de Volkskrant

weet ik dat het een ingewik-kelde samenwerking is, die van beelden tekstmensen. Er komen veel verschillende competenties samen. Te weten hoe je dat op een goeie manier organiseert, is volgens mij heel belangrijk.Kees Kraaijveld, directeur De Argumentenfabriek

Als je naar het maakproces van

visualisaties kijkt, zie je dat er minstens twee disciplines bij betrokken zijn, die van de inhoudelijk deskundige en van de visuele expert. Die expertises zijn heel moeilijk samen te brengen. Bij ‘In60seconds’ worden we overstelpt met vragen naar ‘explanimations’, zoals we onze informatieve video’s zelf noemen, maar we kunnen haast geen mensen vinden die de combinatie van kennis en vaardigheden hebben die nodig zijn om dergelijke dingen te maken.Arent Benthem, oprichter-eigenaar In60seconds

Wij als BNO willen de positie van de

infographicmaker versterken en verduidelijken, bevorderen dat hij vroeg in het proces betrokken wordt. Verder moeten de betrokkenen zelf zeggen wat ze belangrijk vinden.Gert Gerrits, projectmanager BNO

Programmeren

Beeld


8


Om inzicht te krijgen in het productieproces

van infographics en te zien welke uitdagingen

de verschillende betrokkenen ervaren, is een aantal

methoden toegepast. Eerst is een zevental explorerende

interviews gehouden met infographicmakers die voor

prominente mediaorganisaties werken, zowel in vaste

dienst als op freelance basis. Vervolgens zijn vier

organisaties nauwlettend gevolgd bij het maakproces

van een infographic: van een eerste idee of aanvraag

tot het uiteindelijke product. Om mogelijke verschillen

en overeenkomsten te achterhalen tussen verschillende

sectoren is het maakproces van infographics geanalyseerd

bij bedrijven, mediaorganisaties en overheidsinstanties. Per

organisatie zijn verschillende type data verzameld om een

zo volledig mogelijk beeld te krijgen van het productieproces

en de context waarin het plaatsvindt. Wij hebben diverse

documenten geanalyseerd zoals briefings, procedures en

e-mails.

MethodeONDERZOEK

interviewsexplorerende

STAPPEN IN HET ONDERZOEK

Daarna hebben wij als ‘fly on the wall’ alle vergaderingen

met de betrokkenen en meer ‘informelere’ overlegmomenten

gedurende het productieproces geobserveerd om de dynamiek

tussen de verschillende professionals te doorgronden. Ook

zijn semigestructureerde interviews gehouden met alle

verschillende betrokkenen (opdrachtgever, projectmanager,

designers, tekstschrijver/journalist etc.).

literatuuronderzoek


9


?

4organisatiesgevolgd

Dataverzameld & geanalyseerd

Bijwonen vergaderingen, bijeenkomsten & informele gesprekken

Observatiesgedurende productieproces &

semigestructureerdeinterviews

Per organisatie

Bedrijfsleven (1)

Overheid (2) Media (1)

Analyse briefings, procedures & e-mails

Van


10


ResultatenALGEMEEN

Om het productieproces te

analyseren, onderscheiden we drie

niveaus:

1 Het individuele niveau van kennis en

vaardigheden van de betrokkenen. Heeft

de designer al ervaring in het maken van

infographics en is hij of zij bekend met de

benodigde software?

2 Het groepsniveau. Hier gaat het om

de manier waarop verschillende profes-

sionals samenwerken. Als de één gewend

is om in beelden te denken, de ander in

taal en een derde in cijfers, hoe stem je

dat dan op elkaar af?

3 Het organisatieniveau. Daarmee

bedoelen we de manier waarop de

samenwerking wordt gefaciliteerd en

georganiseerd. Wordt er bijvoorbeeld

voldoende tijd, geld en ruimte geïnves-

teerd in het proces?

INDIVIDUELE KENNIS EN VAARDIGHEDEN

Om het productieproces goed te laten

verlopen, moet er op individueel niveau

aan een aantal minimale eisen zijn voldaan.

Een designer beheerst de basis vorm-

gevingsconventies, kan design software

gebruiken en is in staat tekst om te zetten

in beeld. Bovendien is de designer flexibel

genoeg om beeldsuggesties aan te passen

op basis van voortschrijdend inzicht.

Complexe visualisaties vragen om meer

specialisten. Bijvoorbeeld een data-analist

voor het analyseren en verwerken van data

Eenvoudige infographicWeinig specialistische kennis

Weinig betrokkenen

Weinig betrokkenen

VAN SIMPEL NAAR INGEWIKKELD

Een infographic maken is niet gemakkelijk.

Het succes hangt af van de individuele kennis

en vaardigheden, de samenwerkingsdynamiek en

de organisatiestructuren.



11

VAN SIMPEL NAAR INGEWIKKELD

Veel specialistische kennis

Veel betrokkenen

en een tekstschrijver als er veel teksten

geschreven moeten worden. Hoeveel

specialisten er bij een project worden

ingeschakeld, is ook afhankelijk van de tijd.

Mediaorganisaties bijvoorbeeld moeten

vaak binnen een paar uur een visualisatie af

hebben, waardoor er minder tijd overblijft

voor uitgebreide data-analyse en ingewik-

kelde vormgevings-technieken. Eenvoudig

of complex, de vertaalslag van tekst

naar beeld blijft een uitdaging waar veel

designers en journalisten mee worstelen.

Ingewikkelde infographicVeel specialistische kennisVeel betrokkenen

De designer heeft bepaalde software-

vaardigheden waar je veel aan hebt en je kunt met hem echt over een onderwerp praten. Ik vertel een verhaal en dan stelt hij vragen, zoals ‘Wat bedoel je daarmee? Wat betekent dat precies?’ Daar heb je wat aan. Een journalist bij een nieuwsorganisatie

Projectresultaat de Infographicfabriek

laat zien welke vaardigheden er nodig zijn voor de productie

van verschillende soorten infographics

(zie ook Kenniscirculatie producten, p. 23)


12


ResultatenSAMENWERKING

Ook de manier waarop verschillende

professionals samenwerken is van

invloed op het productieproces. Er is een

viertal samenwerkingsvormen te onder-

scheiden waarvoor wij het ‘trading zone

model’ van Collins, Evans, & Gorman

hebben aangepast. Binnen het model

wordt een onderscheid gemaakt tussen

groepen die heterogeen zijn (waar een

ieder vanuit zijn eigen perspectief werkt)

en groepen die homogeen zijn (waar een

ieder vanuit een gezamenlijk perspectief

werkt). De as van beneden naar boven

toont het verschil tussen samenwerking

die onder dwang gebeurt tot samen-

werking die vrijwillig tot stand komt.

Bij de productie van infographics zijn

TRADING ZONE MODEL

VERDEELDHEID

Mensen werken vrijwillig samen maar zonder gemeenschappelijk doel

HETEROGEEN

GEDWONGEN Mensen werken samen omdat het verplicht is vanuit de organisatie

?



13

HOMOGEEN

SAMENWERKINGONDER DWANG

SAMENWERKINGVRIJWILLIG

GEZAMENLIJK Mensen werken vrijwillig

samen vanuit een gemeen-schappelijk doel

ONDERGESCHIKTMensen werken samen vanuit een hiërarchisch

perspectief

vier vormen van samenwerken te onder-

scheiden.

1 Gedwongen samenwerking. Hiervan is

sprake als een leidinggevende zijn of haar

medewerkers zegt dat ze moeten samen-

werken.

2 Verdeelde samenwerking. Dit gebeurt als

specialisten ieder vanuit hun eigen disci-

pline een bijdrage leveren aan een info-

graphic. De één tekent, de ander schrijft de

teksten.

3 Gezamenlijke samenwerking. Dat klinkt

dubbelop, maar waar het om gaat is dat

mensen uit verschillende disciplines een

gezamenlijk doel nastreven en in tweede

instantie kijken hoe ze daar vanuit hun

eigen discipline aan kunnen bijdragen.

4 Ondergeschikte samenwerking. Dit

betekent dat een partij bepaalt wat er

moet gebeuren, maar dat dit gebeurt met

instemming van de ondergeschikte

partij.


14


In ons onderzoek kwamen we de

vormen van verdeelde- en onderge-

schikte samenwerking het meest tegen.

ResultatenHOE VERLOOPT DE SAMENWERKING IN DE PRAKTIJK?

Bij de verdeelde samenwerking doet ieder zijn ding. Dat kan

goed werken als bij voorbaat duidelijk is hoe het eindresul-

taat eruit moet zien en wat ieders bijdrage daarvoor moet

zijn. Maar als het gaat om het ontwerpen van een nieuw type

visualisatie, schiet deze vorm van samenwerken tekort. Het

ontbreekt dan aan een gemeenschappelijk kader waar over

het eindresultaat gesproken kan worden. De eigen expertise

staat centraal en niet het gemeenschappelijk einddoel. Een

journalist of tekstschrijver levert een tekst aan en de designer

maakt daar een plaatje bij. Vaak willen beide partijen wel een

verdergaande samenwerking, maar omdat ieder vanuit zijn

eigen expertise werkt en zich niet echt in de werkwijze en

denkwereld van de ander heeft verdiept, blijven de specialisten

naast elkaar werken.

VE

RD

EE

LDE

SA

ME

NW

ER

KIN

G

Welke samenwerkingsvorm

is het meest succesvol?

De productie van infographics is een proces

waarbij verschillende mensen met diverse

achtergronden samenwerken.



15

Het feit dat de designer achter de computer zit en de journalist achter

hem staat om te zeggen hoe hij het wilhebben, is typerend voor de relatie met journalisten.Chef graphics bij een nieuwsorganisatie

Bij de ondergeschikte samenwerking is er één partij die

bepaalt wat er moet gebeuren en een ander die de opdracht

uitvoert. Ook dit kan goed werken. Tenminste als degene die

het voor het zeggen heeft goed weet waar de mogelijkheden

en beperkingen liggen van de uitvoerende partij. Aan dat

laatste ontbreekt het nog wel eens. Vooral bij organisaties

waarvoor visualisaties een nieuwe bijkomstigheid zijn. Dat

kan het geval zijn bij mediaorganisaties die besluiten om

nieuwsberichten te visualiseren, of bij onderzoeksbureaus die

hun resultaten aantrekkelijker willen presenteren. Men wil wel

graag een infographic, maar de dominante manier van denken

is die van de journalist of wetenschapper. Vaak schikken

ontwerpers zich wel in hun ondergeschikte rol, maar op den

duur kan er onvrede ontstaan, omdat er geen gebruik wordt

gemaakt van hun specifieke inzichten en vaardigheden.

Deze hiërarchische relatie geldt niet alleen voor de relatie

tussen teksten beeldmensen, maar ook in een relatie met

de opdrachtgever die vaak denkt te weten wat werkt, wat

mooi is en moeite heeft met de in zijn perceptie versimpelde

weergave van een boodschap.O

ND

ER

GE

SCH

IKT

E S

AM

EN

WE

RK

ING

Het resultaat valt wel eens tegen. Dan heb

je zelf heel iets anders in je hoofd dan er uiteindelijk uitkomt.Een journalist bij een nieuwsorganisatie

Onderzoeksmethode

Identificatie

Coördinatie

Experiment

Routine

Reflectie

Transformatie

Leermechanismen

?

? BedrijfOverheid

Media

Literatuur

Expert-

interviewsCasestudies

Concurreren

Terugtrekken

Helpen

Interpersonal

circumplex

OffensiefProactief

DefensiefAfhankelijk

Samenwerken

Verdeeld

Gedwongen

Ondergeschikt

Gezamenlijk

Homogeen

Heterogeen

Dwang

TRADING ZONE

Vormgever

Opdrachtgever

Onderzoeker

Schrijver

?

?

??

? ?

?

?

Samenwerken bij

informatievisualisaties

PROBLEEM

Visualisatie populair. Vraagt om

samenwerking tussen verschillende

professionals. Ieder werkt vanuit

eigen expertise. Common ground

ontbreekt. Visualisatie niet optimaal.

VRAAG

Wat beïnvloedt het proces van

samenwerken bij de productie van

informatievisualisaties?

CONCLUSIE

Resultaat visualisatie beïnvloed door:

1. Tijdspanne, doel en inzet van data.

2. Aanwezigheid nodige skills.

3. Erkenning van andermans expertise.

4. Wil om samen te werken.

5. Ruimte voor reflectie.

6. Commitment van management.

AANBEVELINGEN

1. Zorg voor duidelijke (nieuwe)

rolverdeling (identiteit).

2. Creëer ruimte voor

experiment (coördinatie).

3. Zet interactionele

expertise in (coördinatie).

4. Wissel perspectieven uit en zoek

naar verbinding (reflectie).

5. Geef ruimte voor nieuwe

hybride praktijken.

Raak onderzoek

Dit onderzoek is onderdeel van het overkoepelende SIA

onderzoeksproject Every Picture Tells a Story van de

Hogeschool Utrecht, waarin in samenwerking met het

beroepenveld onderzoek gedaan wordt naar methoden,

technieken en kennis voor het produceren van

informatievisualisaties.

Onderzoekers

Laura Buijs: [email protected]

Yael de Haan: [email protected]

Gerard Smit: [email protected]

Website: www.everypicture.nl

Meewerken Projectresultaat samenwerkingsmodel geeft inzicht in verschillende samenwerkingsprocessen (zie ook Kenniscirculatie producten, p. 23).

Ik vind het als ontwerper leuk om binnen gestelde kaders oplossingen

te zoeken, maar ik vind het minder interessant om een soort pen en papier van iemand te zijn, of een Indesign-expert, want zo zie ik mezelf niet.Een designer bij een infographicbureau


16


ResultatenINBEDDING IN ORGANISATIE

Hoe er wordt samengewerkt hangt ook af van het type

organisatie waarbinnen de samenwerking plaatsvindt. De

productietijd, de grootte van de organisatie en de betrokkenheid

van het management zijn van doorslaggevende betekenis. Bij

nieuwsorganisaties moeten visualisaties vaak binnen een paar

uur klaar zijn. Dit biedt minder mogelijkheden voor ingewikkelde

visualisaties en overlegmomenten tussen de verschillende

disciplines. Het snelle productieverloop biedt dan ook weinig

experimenteerruimte. Het is een kortlopend lineair proces

waarin de designers in opdracht van de journalisten werken.

Journalisten hebben doorgaans ook weinig behoefte om

complexe visualisaties te maken als de producties al snel

ververst worden op de website. Binnen overheidsorganisaties

is de productietijd veelal langer, waardoor er meer ruimte is voor

het experimenteren met nieuwe samenwerkingsmogelijkheden.

Ik heb geen zin om ingewikkelde visualisaties te maken als het binnen

een half uur in het zwarte gat van het internet verdwijnt. Een designer bij een nieuwsorganisatie

Wat geeft het beste resultaat?

De productietijd van een infographic

varieert sterk.



17

Een cyclisch proces met meerdere over-

legmomenten en meer experimenteer-

ruimte heeft doorgaans een positieve

uitwerking op de samenwerking tussen

de verschillende betrokkenen. De grootte

van de organisatie speelt hierin ook een

rol. Hoe kleiner en informeler de betrokken

organisaties, hoe flexibeler de processen

en de overlegmomenten. Binnen een grote

ASPECTEN VAN INVLOED OP MOGELIJKHEDEN EINDPRODUCT

Veel tijd

Weinig tijd

Grote formele organisatie

Kleine informele organisatie

Veel commitment

Weinig commitment

overheidsorganisatie bijvoorbeeld, werkt

een deel van de onderzoekers op een

andere locatie in een andere stad dan de

designers en vindt gezamenlijk overleg

vooral plaats via Skype. Dit is voor de

betrokkenen niet altijd efficiënt en effectief.

De betrokkenheid van het management,

tot slot, is essentieel om visualisaties

een duurzaam karakter te geven binnen

de organisatie. Wij hebben gezien dat

veel organisaties zitten te springen om

meer visualisaties. Tegelijkertijd is het

nog zoeken naar hoe het proces het best

ingericht kan worden: werken met externe

designers, een aparte afdeling inrichten,

het proces vooral lineair laten verlopen of

meer iteratieve vormen organiseren? Als

het management het aan de medewerkers

overlaat om daarover beslissingen te

nemen, zonder dat proces goed te facili-

teren, kan het lang duren voordat er een

goedwerkende structuur is gevonden.

De meeste opdrachten komen bij de afdeling

graphics na vier uur binnen als de redacteuren ongeveer weten wat ze willen doen. En dan moet het een paar uur later klaar zijn. Dat werkt niet altijd goed die tijdsdruk.Een journalist bij een nieuwsorganisatie

MEER MOGELIJK

MINDER MOGELIJK

MEER MOGELIJK

MINDER MOGELIJK

MEER MOGELIJK

MINDER MOGELIJK


18


Om goede infographics te maken

heb je vaak meerdere specialisten

nodig die verschillende dingen kunnen

en wier vaardigheden op elkaar

afgestemd moeten worden. In het

algemeen kun je vier soorten special-

isten onderscheiden bij de productie

van infographics: data-analisten,

programmeurs, tekstschrijvers en

designers. Op individueel niveau

is het belangrijk om te onderzoeken

welke vaardigheden er nodig zijn voor

het soort infographic dat je wenst. Om

er achter te komen wat je waarvoor

nodig hebt, hebben we een competen-

tiekaart gemaakt: de Infographicfabriek.

Daarin zie je welke competenties voor

welk soort visualisatie nodig zijn en wat

je van de verschillende professionals

mag verwachten.

ConclusiesALGEMEEN

Voor welkeuitdagingen komen

de verschillende betrokkenen

te staan?

Het productieproces van infographics hangt af

van verschillende factoren op een individueel, groeps-,

en organisatieniveau.

De tweede voorwaarde voor de productie

van een goede infographic is dat de

verschillende specialisten effectief samen-

werken. Ons onderzoek is er vooral op

gericht geweest om vast te stellen hoe dat

gebeurt. We hebben vier samenwerkings-

vormen gevonden die allemaal goed

kunnen werken. Als het maar past bij

de context waarin gewerkt wordt en

ieders expertise tot zijn recht komt.



19

BETER SAMENWERKEN

Om te kunnen bepalen welke vorm van

samenwerken in welke situatie het meest

geschikt is hebben we het trading zone

model ontworpen. Als je kijkt in welke

mate mensen worden gedwongen om

samen te werken en in welke mate ze

bepaalde waarden delen, dan kun je de

volgende vormen van samenwerken

onderscheiden: gedwongen samen-

werking, verdeelde samenwerking,

ondergeschikte samenwerking en samen-

werking die is gebaseerd op een gedeelde

visie op het eindproduct. Het model helpt

je om je eigen manier van samenwerken

te analyseren. Op basis van zo’n analyse

weet je ook wat er moet gebeuren om de

samenwerking te verbeteren. Wij hebben

het model uitvoerig beschreven in

verschillende wetenschappelijk artikelen.

Wat je in de praktijk vaak ziet, is dat de wil

er wel is om samen te werken, maar dat

de organisatie daarvoor ontbreekt. Het

model maakt duidelijk waarin je in welke

situatie moet investeren. Dat kan gaan

om elkaar beter te leren begrijpen, meer

ondersteuning van het management te

krijgen of het duidelijk formuleren van je

doelen.


20


Identificatie, dat gaat over het

leren begrijpen van de impact van

andermans expertise. Om goed

te kunnen samenwerken is het

belangrijk om iets te weten over de

achtergrond en expertise van andere

experts. De betrokkenen moeten voor

ogen hebben wat iedere expert kan

betekenen in het proces en bij wie

welke expertise zit om het verhaal te

kunnen vertellen.

Coördinatie, dat gaat over ruimte geven

aan experimenten en het creëren van

nieuwe routines. Als er op nieuwe

manieren en met nieuwe technieken

wordt samengewerkt, vraagt dat

ook om nieuwe vormen van organi-

satie en afstemming. Het vraagt tijd

om er achter te komen wat er nodig

is om nieuwe vormen van samen-

werken goed op elkaar af te stemmen.

Bovendien moeten mensen bereid en

in staat zijn om die veranderingen door

te voeren.

IDE

NT

IFIC

AT

IE

CO

ÖR

DIN

AT

IE

ConclusiesSTAPPEN IN SAMENWERKING

Over het algemeen kun je de samen-

werking verbeteren door een aantal

leermechanismen in te zetten. Wij

onderscheiden er vier:

1 3 5

1

2

3

4

5

2 4



21

Reflectie, dat gaat over het leren

begrijpen van het effect dat visua-

liseren heeft op de organisatie en het

soort producten dat wordt gemaakt.

Het lastigste bij nieuwe vormen van

samenwerking is misschien wel om te

reflecteren op wat die samenwerking

voor de organisatie betekent en hoe

de organisatie zich eventueel moet

aanpassen om die samenwerking op

een goede manier te continueren.

Transformatie, dat gaat over het inzetten

en toepassen van nieuwe praktijken. Als

men zich kan identificeren met elkaar,

het werk kan coördineren en op het

gehele proces kan reflecteren, dan is

dat een basis voor verandering die de

nieuwe vorm van samenwerken tot een

nieuwe en effectieve routine maakt.

RE

FLE

CT

IE

TR

AN

SFO

RM

AT

IE

Een van de lastigste dingen in het

ontwerpproces is de afstemming tussen

opdrachtgever en ontwerper over functie

en vorm van een visualisatie. Om dat

probleem aan te pakken hebben wij samen

met de partners een beslisboom gemaakt.

Die beslisboom laat zien waar opdracht-

gevers op moet letten en welke keuzes

zij kunnen maken. Op die manier kan in

samenspraak met infographicmakers snel

worden bepaald welke vorm past bij

welke informatievraag.


22


Piet Bakker, Yael de Haan & Carel

Kuitenbrouwer (2012).

Wat Werkt? Een verkenning van de prak-

tische en wetenschappelijke kennis over

informatievisualisatie.

http://www.everypicture.nl

(pdf beschikbaar via site)

Gerard Smit, Laura Buijs

& Yael de Haan (2013).

Using information visualization in the

media: obstacles and challenges. Paper

presented at the World Journalism

Education Congress (WJEC), 3-5 July,

Mechelen University.

http://www.wjec.be

(pdf beschikbaar via site)

KenniscirculatiePUBLICATIES

Gerard Smit, Yael de Haan & Laura

Buijs. (2014).

Visualizing news: Make it work. Digital

Journalism.


(publicatie waarvan op Every Picture een

blog is geschreven, met mogelijkheid tot

aanvraag van artikel)

Gerard Smit, Yael de Haan & Laura

Buijs. (2014). Working with or next

to each other? Boundary crossing in the

field of information visualization. Paper

presented at the International Conference

on Media Innovation, 24-25 April, Univer-

sity of Oslo.

http://www.hf.uio.no (publicatie in het Journal of Media Inno-vation aanstaande)



23

POSTER samenwerken bij informa-

tievisualisaties: Gerard Smit, Yael de

Haan, & Laura Buijs. (2014). Samenwerken

bij informatievisualisaties.

Poster gepresenteerd op het Etmaal

van de Communicatiewetenschap, 3-4

februari 2014, Wageningen Universiteit.


INFOGRAPHIC De Infographic-

fabriek: De Infographicfabriek laat

zien welke vaardigheden er nodig zijn

voor de productie van verschillende

soorten infographics. Een handige tool

voor binnen het onderwijs, maar ook

binnen de beroepspraktijk om in gesprek

met een opdrachtgever aan te geven dat

voor elke visualisatiewens (van simpel tot

complex) verschillende professionals (van

duizendpoten tot specialisten) nodig zijn.


INFOGRAPHIC De Beslisboom: De

beslisboom helpt om de juiste vragen

voor de productie van infographics

te inventariseren. Op grond van het

antwoord op die vragen kan besloten

worden wat de meest passende vorm is

voor de visualisatie, welke inhoud daarbij

hoort en hoe dat het beste verspreid kan

worden.

INFOGRAPHIC Samenwerkings-

model: Weten hoe je samenwerkt is

een eerste stap naar een betere samen-

werking. Het is van belang om te weten

hoe er wordt samengewerkt en wat de

knelpunten binnen deze samenwerk-

ingsvorm zijn, alvorens je een proces kan

herinrichten om uit-

eindelijk effectiever en efficiënter te

kunnen samenwerken

PRODUCTEN

Onderzoeksmethode

Identificatie

Coördinatie

Experiment

Routine

Reflectie

TransformatieLeermechanismen

?

? BedrijfOverheid

Media

Literatuur

Expert-

interviews

Casestudies

Concurreren

Terugtrekken

Helpen

Interpersonal

circumplex

Offensief

Proactief

Defensief

Afhankelijk

Samenwerken

Verdeeld

Gedwongen

Ondergeschikt

Gezamenlijk

Homogeen

Heterogeen

Dwang

TRADING ZONE

Vormgever

Opdrachtgever

Onderzoeker

Schrijver

?

?

? ?

? ?

?

?

Samenwerken bij

informatievisualisaties

PROBLEEM

Visualisatie populair. Vraagt om

samenwerking tussen verschillende

professionals. Ieder werkt vanuit

eigen expertise. Common ground

ontbreekt. Visualisatie niet optimaal.

VRAAG

Wat beïnvloedt het proces van

samenwerken bij de productie van

informatievisualisaties?

CONCLUSIE

Resultaat visualisatie beïnvloed door:

1. Tijdspanne, doel en inzet van data.

2. Aanwezigheid nodige skills.

3. Erkenning van andermans expertise.

4. Wil om samen te werken.

5. Ruimte voor reflectie.

6. Commitment van management.

AANBEVELINGEN

1. Zorg voor duidelijke (nieuwe)

rolverdeling (identiteit).

2. Creëer ruimte voor

experiment (coördinatie).

3. Zet interactionele

expertise in (coördinatie).

4. Wissel perspectieven uit en zoek

naar verbinding (reflectie).

5. Geef ruimte voor nieuwe

hybride praktijken.

Raak onderzoek

Dit onderzoek is onderdeel van het overkoepelende SIA

onderzoeksproject Every Picture Tells a Story van de

Hogeschool Utrecht, waarin in samenwerking met het

beroepenveld onderzoek gedaan wordt naar methoden,

technieken en kennis voor het produceren van

informatievisualisaties.

Onderzoekers

Laura Buijs: [email protected]

Yael de Haan: [email protected]

Gerard Smit: [email protected]

Website: www.everypicture.nl

Meewerken

Kenniscirculatie


24


KenniscirculatieACTIVITEITEN

Infographic congres 2013, hotel Figi

Zeist, 1 maart 2013. Informatiestand

minor Editorial Media Design & project

Every Picture. http://www.everypicture

Mediapark Jaarcongres, Hilversum,

21 juni 2013. Presentatie Gerard Smit

en Susanne Tak (TNO): state of the art

van datavisualisatie en effectieve vormen

van samenwerken bij de productie van

visualisaties.


Every Picture Congres, Bibliotheek

Nieuwegein 3 september 2013.

Gerard Smit. Visual Storytelling. Welke

vormen kan je gebruiken om je verhaal

beeldend over te brengen? Presentatie op

Every Picture Tells a Story congres.


(slides en samenvatting presentatie)



25

Every Picture Congres, Bibliotheek

Nieuwegein 3 september 2013.

Yael de Haan. Interdisciplinaire samen-

werking. Hoe produceer je een info-

graphic die zijn doel behaalt?


(slides en samenvatting presentatie)

Infographic Battle, Het Kapitaal

Utrecht, 19 & 20 november, 2013.

Studenten Editorial Media Design krijgen

masterclass Alberto Cairo.


EHBI: Eerste Hulp bij Infographics,

Hogeschool Utrecht, 24 januari

2014. Organisaties in samenwerking met

studenten Editorial Media Design.


(samenvatting middag)

Infographic congres 2014, hotel

Figi Zeist, 14 maart 2014. Infor-

matiestand minor Editorial Media Design

& project Every Picture. Presentatie Yael

de Haan: Wat werkt: samenwerken bij

infographics.

http://www.slideshare.net/EveryPicture/

infographic-congres14

ACTIVITEITEN

Dutch Information Visualisation

Event, Mediaplaza Utrecht, 19 juni

2014. Presentatie Gerard Smit: Every

Picture Tells a story.


(samenvatting presentatie)

Masterclass(es) van Gerard Smit voor

docenten van de Willem de Kooning

Academie en voor studenten van cursus

New Media Management van de Hoge-

school Utrecht.


26


Dit project is mede mogelijk gemaakt door:

DESIGN BY KR


Het interdisciplinaire maakproces van infographics · 3 Gezamenlijke samenwerking. Dat klinkt...

Documents

Transcript of Het interdisciplinaire maakproces van infographics · 3 Gezamenlijke samenwerking. Dat klinkt...