Het Heineken Pensioengevoel

47
ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 1 2014-04-08 Het Heineken Pensioengevoel Algemene Ledenvergadering VvGH Jos Berkemeijer, 8 april 2014

description

Presentatie aan Vereniging van Gepensioneerden bij Heineken (VVGH)

Transcript of Het Heineken Pensioengevoel

Page 1: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 12014-04-08

Het Heineken Pensioengevoel

Algemene Ledenvergadering VvGHJos Berkemeijer, 8 april 2014

Page 2: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 2

Agenda

2014-04-08

Vertrouwen

Pensioenontwikkelingen

Wet Verbetering FTK

Pensioenfundamenten

Conclusies

Vragen/Discussie

Een zeker Pensioen in een onzekere ToekomstHerstel van Vertrouwen

Page 3: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 3

VertrouwenUw vertrouwen?

2014-04-08

De Economie, Uw Pensioen? Pensioenzekerheid?

Page 6: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 6

VertrouwenCBP 2014: Economische groei!???

2014-04-08

Bron: CPB

Page 7: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 7

VertrouwenHet vertrouwen van Europeanen in Europa

2014-04-08

Page 8: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 8

VertrouwenIn de financiële Sector

2014-04-08

Bron: MarketResponse 2013

Genoemde Opvallende oorzaken• Verzekeraars: Producten• Pensioenfondsen: Risicovol Gedrag• Banken: Schuld aan Crisis

Onderzoek MarketResponse (2013)

Page 9: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 9

Pensioenontwikkelingen2003-2013

2014-04-08

• 2003: BPF’en: Van het eindloon naar middelloon

• 2005: Introductie ‘eigen bijdrage’ werknemers

• 2006: Afschaffing VUT en vroegpensioen

Pensioengerechtigde leeftijd van 62 naar 65

• 2008: Bevriezing indexatie voor drie jaar

• 2013: Kortingen, meer korting dreigt

• 2013: AOW- leeftijd van 65 jaar naar 65 jaar en 1 maand

Page 10: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 10

Pensioenontwikkelingen2014 en verder

2014-04-08

Maximale Opbouw p/jJaar Middelloon Eindloon2013 2,250% 2,000%2014 2,150% 1,900%2015 1,875% 1,657%

• AOW- 2014-2021: AOW getrapt naar 67 in 2021 (wetsvoorstel)- 2022 en verder: AOW gekoppeld aan levensverwachting

• Witteveenkader Aanvullende Pensioenen 2014-2015 - Beperking pensioenopbouw algemeen- Beperking opbouw als Inkomen > € 100.000, Netto Lijfrente- Pensioenrichtleeftijd 67 jaar

Page 11: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 11

PensioenontwikkelingenWitteveenkader Maatregelen 2014 en verder

2014-04-08

A. Aanpassing opbouw- en premiepercentagesB. Versterking positie zzp’ers: vrijwillige collectieve pensioenregelingC. Discussie toekomst pensioenstelsel: SER advies eind 2014D. Onderzoek inzet werknemersdeel pensioenpremie inzake aflossing eigen woningE. Premiewaarborgen en toezicht door De Nederlandsche Bank (DNB):

1. Transparantie premieopbouw2. Verplicht advies premieopbouw door verantwoordingsorgaan.3. Eventuele generatie-evenwichtstoets door DNB4. DNB Ingrijpmogelijkheden en sancties bij niet naleving5. Alleen 'toekomstbestendig' indexeren.6. DNB onderzoek: premievaststelling 2015 o.b.v. evenwicht tussen generaties7. Beheerskosten transparant, inzichtelijk en uniform8. Pensioencommunicatie niet alleen 'niet-misleidend' maar ook 'evenwichtig'9. Versobering pensioenregeling overheid (ABP)

Page 12: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 12

PensioenontwikkelingenVoortgang implementatie WVBP

2014-04-08

Uitkomsten DNB enquête Wet versterking bestuur pensioenfondsen1. Pensioenfondsen goed op weg2. 94% kiest voor paritaire model3. DNB toetst 367 (mede)beleidsbepalers4. Sterke verbetering van het besluitvormingsproces pensioenfondsen

91% heeft sterkte-zwakte analyse 96% heeft deelnemersraad bij de besluit bestuursmodel betrokken 93% heeft de belangenafweging bij dit besluit vastgelegd

VvGH?....

..

Page 13: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 13

PensioenontwikkelingenMaatschappelijk en Economisch Perspectief

2014-04-08

• Aanhoudende economische crisis: Groei 2014?

• Laag renteniveau, meer beleggingsrisico’s

• Wereldwijd oplopende schuld, risico van hyperinflatie

• Onvoldoende arbeidsparticipatie, hoge werkeloosheid

• De gemiddelde levensduur blijft toenemen

• De samenleving vergrijst, ontgroent en diversifieert

• Toenemende behoefte: Arbeidsmobiliteit en arbeidsflexibiliteit

• Internationalisatie, Europa, meer toezicht, strengere wetgeving

Page 15: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 15

PensioenontwikkelingenPensioen- en Beleggingsbubbels

2014-04-08

Hoeveel “bubbels” zitten er in een fles Champagne?

Page 16: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 16

PensioenontwikkelingenEconomie: Wereldwijde Schuldbubbels

2014-04-08

Page 17: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 17

PensioenontwikkelingenOns Pensioenstelsel ‘At Risk’

2014-04-08

10-04-2023 17

• Werkgevers willen minder risico lopen; • Risico’s verschuiven naar werknemers• Overheidstekort terugdringen: besparen op pensioen en zorg • Solidariteit onder druk

Discussie over doorsneepremie, verplichtstelling• Pensioenfondsen ‘vergrijzen’ en ‘verslapen’• Nieuwe Pensioenproducten: PPI, Multi OPF, APF, DCC• Beschikbare premie systemen (DC, CDC) winnen terrein• Aanhoudende aandacht: Houdbaarheid publieke stelsel (AOW, Zorg)• Internationale wetgeving stelt hogere eisen:

Witboek, Overdraagbaarheid, ‘Holistic Balance Sheet’IORP : 99,5% Zekerheid? QIS studies: ca. € 150 - 200 mlrd ‘tekort’

• Gebrek aan: vertrouwen, Transparantie, Communicatie

DC-

Collectieve

Risicodeling

2014.

Page 18: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 18

PensioenontwikkelingenOns Pensioenstelsel ‘Wordt Bewaakt’

2014-04-08

10-04-2023 18

Act Now!!

Page 19: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 19

PensioenontwikkelingenOns Pensioenstelsel ‘Onder Vuur’

2014-04-08

10-04-2023 19

Page 20: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 20

PensioenontwikkelingenOns Pensioenstelsel ‘In Beweging’

2014-04-08

10-04-2023 20

• Pensioen meer afstemmen op Pensioenbehoefte? • Werkbelasting afstemmen op belastbaarheid werknemer?• Gradueel met pensioen i.p.v. één pensioendatum• Inkomensbehoefte na leeftijd 85:

‒ Is levenslange indexatie wel nodig?‒ Gericht op Zorg naast Inkomen

• Vraag: Is er behoefte aan een simpele oudedagsrekening? Op basis van:• Behoud van solidariteit • Bodem-zekerheid • Flexibele aanwending voor

Pensioen, Ziekte, Zorg

Page 21: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 21

PensioenontwikkelingenDekkingsgraad Pensioenfondsen NL

2014-04-08

Reservetekort

Dekkingstekort

Bron: DNB

Page 22: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 22

PensioenontwikkelingenDekkingsgraad Pensioenfonds Heineken

2014-04-08

Page 23: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 23

PensioenontwikkelingenBeleggingen: Rendement Pensioenfondsen I

2014-04-08

N.B. Rendementen 2011 en 2012 zijn niet door DNB gepubliceerd Bron: DNB

Page 24: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 24

PensioenontwikkelingenBeleggingen: Rendement Pensioenfondsen II

2014-04-08

Nabije Toekomst?40% vastrentend à 3% 1,2%60% zakelijk à 6% 3,6%Totaal 4,8%

RendementJaar ABP PFZW PF Heineken

2008 -20,2% -20,5% -17,7%2009 20,2% 17,6% 15,0%2010 13,5% 12,6% 13,4%2011 3,3% 8,4% 2,8%2012 13,7% 13,4% 9,1%

Gemiddeld 5,0% 5,3% 3,8%

Page 25: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 25

PensioenontwikkelingenDNB Indexatie Evaluatie 2008-2013

2014-04-08

Conclusies• Volledige duurzame indexatie van pensioen blijkt niet haalbaar• DNB Advies: Voorkom Zig-Zag Beleid, d.w.z.

Indexatie gevolgd door pensioenkorting.

’Zig-Zag’

Beleid!

Bron: DNB

DNB Terugblik 2008-2013

DeelnemersPensioen-gerechtigden

Prijsinflatie 8,84% 8,84%Indexatie 3,50% 3,10%Korting -1% -1%Indexatie - Korting 2,50% 2,1%Tekort 6,34% 6,7%IndexatieKracht 28% 24%

Page 26: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 26

PensioenontwikkelingenNederland wordt steeds ouder

2014-04-08

Hoeveel % van de bevolking is 65 jaar of ouderI. Bij de invoering van de AOW in 1957II. Anno 2013III. in 2040 (prognose)

: ….%: ….%: ….%

Page 27: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 27

PensioenontwikkelingenNederland wordt steeds ouder

2014-04-08

Hoeveel % van de bevolking is 65 jaar of ouderI. Bij de invoering van de AOW in 1957II. Anno 2013III. in 2040 (prognose)

: 9%: 17%: 26%

Page 28: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 28

PensioenontwikkelingenInschatting Toekomstige Levensverwachting

2014-04-08 Presentatie Actuarieel Podium - Jos Berkemeijer - © 2013 Symetrics 282013-10-01

Levensverwachting

N e d e r l a n d

Verwachting

Page 29: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 29

PensioenontwikkelingenLanger Leven: AOW Consequenties

2014-04-08

Page 30: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 30

PensioenontwikkelingenLanger Leven: AOW Prognose Lange Termijn

2014-04-08

RegeerakkoordWetsvoorstelMaart 2014

Page 31: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 31

PensioenontwikkelingenAOW Prognose Lange Termijn, Alternatieve Visie

2014-04-08

Page 32: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 32

WVFTK - MaatregelenWetsvoorstel verbetering financieel toetsingskader (FTK)

2014-04-08

1. Bij financiële tegenvallers: direct maatregelen nemen.Bij ‘korten’ niet meer wachten tot het eind van de herstelperiode.

2. Kortingsmaatregelen mogen over (maximaal) 10 jaar worden gespreid.3. Dekkingsgraad-Kortings-Beleid

Maatregelen als ‘dekkingsgraad te veel daalt’.4. Introductie ‘Indexatie Verdeelregels’

Generatie-evenwichtig; Geen vroegtijdige uitdeling.5. Stabiele, kostendekkende premie. 6. Premiedemping mag: 10-jaarsrentemiddeling of ‘Verwacht Rendement’.7. Bij ‘Verwacht Rendement’: Indexatie in de premie meefinancieren.8. Toezicht: Ontwikkeling ‘Robuust Dekkingsgraad-Sturingsinstrumentarium’.

Geen Dekkingsgraad dagkoersen; 12-maands gemiddelde dekkingsgraad.9. DCC: Verbetering bestaande DC-regeling: DC + collectief delen van risico’s.

10. Brede dialoog Toekomstbestendig Pensioenstelsel.

SER-advies; Oplevering: Voorjaar 2015.

Page 33: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 33

WVFTK - Reactie CSOWetsvoorstel verbetering financieel toetsingskader (FTK)

2014-04-08

1. Toekomstige indexatie pensioenen staat zwaar onder drukHogere buffers, alleen toekomstbestendig indexeren, Risico invoering Solvency-II

2. Indexatie Verdeelregels, Toetsen op Generatieneutraliteita. Ouderen en jongeren: Eén gemeenschappelijk indexatie-belangb. Solide premievaststelling: Kostendekkend en NIET-GEDEMPT! c. Premies en Verplichtingen vaststellen o.b.v. consistente grondslagen

Premie nieuwe aanspraken mag niet leiden tot lagere dekkingsgraad3. Pensioenenuitkeringen staan niet meer vast maar gaan eerder

meebewegen (schommelen) met de resultaten van een pensioenfonds.4. Dragen maatregelen wel bij aan het ‘Vertrouwen in pensioen’ ?

Blijvende onduidelijkheid over pensioenregels pensioenrechten5. Korting als ‘ultimum remedium’ wordt praktisch buiten werking gesteld.6. Dekkingsgraad-Kortings-Beleid → Integraal Indexatie-Kortingsbeleid

Page 34: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 34

WVFTK – Alternatief: Minder Zekerheid?Wetsvoorstel verbetering financieel toetsingskader (FTK)

2014-04-08

Dekkingsgraad Pensioen Zekerheid Korting *Vereist 125% 10000 97,50%Werkelijk 110% 10000 78,00%Geen herstel (bij 97,5% vereiste zekerheid) 125% 8800 97,50% 12%Geen herstel (bij 90,0% vereiste zekerheid) 117% 9400 90,00% 6%Geen herstel (bij 85,0% vereiste zekerheid) 117% 9726 85,00% 3%Korting*)= Korting bij geen premieverhoging

Page 35: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 35

PensioenfundamentenZekerheid

2014-04-08

97,5% zekerheid betekent :1. Dat als mijn pensioen € 10.000 p/j bedraagt,

daarvan € 9.750 ook echt zeker is2. Dat het 97,5% zeker is dat ik mijn pensioen

van € 10.000 p/j ook echt volledig krijg3. Dat mijn pensioenfonds met 97,5% zekerheid voorkomt dat de

dekkingsgraad binnen 1 jaar onder de 100% terecht komt4. Dat mijn pensioenfonds gemiddeld 1 keer in de 40 jaar een

dekkingsgraad van minder dan 100% heeftMeer Informatie: UvA Zekerheidsmaatstaf

97,5% Enquête

Page 36: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 36

PensioenfundamentenZekerheid: Rendementszekerheid

2014-04-08

Page 37: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 37

PensioenfundamentenZekerheid: Rendementszekerheid

2014-04-08

Page 38: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 38

PensioenfundamentenZekerheid: Rendementszekerheid

2014-04-08

Page 39: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 39

0 10%

100%

Promise

Del

iver

ance

PensioenfundamentenToekomst: UnderPromise & OverDeliverance

2014-04-08

OverPromise• Hoge pensioentoezegging • Opportunistische grondslagen

Verwacht rendement & sterfte• Volledige Indexatie

UnderPromise• Gematigde pensioentoezegging • Veilige grondslagen

Laag rendement, Lage sterfte• Geen indexatiebelofte

OverDeliverance• Zeker Pensioen• Ruimte voor Indexatie• Geen zig-zag pensioen

UnderDeliverance• Onzeker Zig-Zag Pensioen• Pensioenuitkomst

lager dan toegezegd• Complexe Communicatie

2014Toekomst?

Page 40: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 40

PensioenfundamentenSolidariteit: Verplicht?

2014-04-08

Bron: Pensioenfederatie 2013

Survey Pensioenfederatie 2013

Page 41: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 41

Pensioenfundamenten Solidariteit: Tussen Jong & Oud?

2014-04-08

Bron: Pensioenfederatie 2013

Survey Pensioenfederatie 2013

Page 42: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 42

PensioenfundamentenSolidariteit: Transparantie & Bestuurbaarheid

2014-04-08

1. Solidariteit als basis: essentieel voor een goed pensioen2. Solidariteit eis: Transparant en Bestuurbaar3. Principes van solidariteit: Beschrijven.

Daarbij kan onder meer gedacht worden aan: Beleggingssolidariteit Werkgever-Werknemer-solidariteit Indexatiesolidariteit (actieven, gepensioneerden/slapers) Generatie-solidariteit Inkomenssolidariteit Sterftesolidariteit (langleven en nabestaanden) Garantiesolidariteit (pensioen-bodem) Default-solidariteit (verdeling bij faillissement werkgever) Life-cycle-solidariteit Gender-solidariteit (man/vrouw) Pensioenuitruil-solidariteit Product-solidariteit

Page 43: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 43

PensioenfundamentenLangleven Solidariteit

2014-04-08

Page 44: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 44

PensioenfundamentenCommunicatie: Hoe het niet moet…..

2014-04-08

2007 2009 2013

Hebben we echt

geleerd?Indexatielabel

Page 45: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 45

PensioenfundamentenWet Pensioencommunicatie: UPO

2014-04-08

Prognos

e

pensioen

onzeker

Page 46: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 46

Conclusies

2014-04-08

I. Het beoogd Verbeterde Financieel Toetsingskader• Leidt (eerder) tot een volatiel Pensioen (Zig-Zag)• Zet indexatie-ambitie onder druk• Stelt solidariteit, stabiliteit, transparantie en stuurbaarheid centraal• Uitwerking, Aandachtspunten: - 10-jaars spreidingsmethodiek? Waardeoverdracht? Inhaalindexatie? - Solvabiliteitseisen; Consistentie tussen premie en bepaling verplichtingen - Kostendekkende niet-gedempte premie• Pensioen blijft onzeker en is NIET kortingsrisico-vrij:

Beleggingsrisico, Langer leven, IORP / Solvency wetgeving• Pensioen blijft onder grote druk staan:

Overheidstekort, DC-trend, IndividualiseringII. Wet Pensioencommunicatie

- Probleem: Lange termijn prognose onzekerheidsinterval - Toetsing van communicatie (UPO nieuwe stijl)

III. De AOW-Leeftijd zal naar verwachting oplopen naar 70-75 jaar in 2045IV. Aanvullend pensioen (2e Pijler) dient goed aan te sluiten op AOW en Zorg

Pensioen blijft

onzeker…

De vraag is

hoeveel?

Page 47: Het Heineken Pensioengevoel

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 47

Vragen/Discussie

2014-04-08

Pension Proverbs 14:16 A wise man fears, and departs from evil: but the fool rages, and is confident.