Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland...

14
Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1

Transcript of Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland...

Page 1: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Het belang van zonnewarmteSolar days 2014, Wageningen

Gerard van AmerongenvAConsult / Holland Solar

1

Page 2: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Inleiding

• Belang van zonnewarmte– Wat wordt er van zonnewarmte verwacht?

• Is dat realistisch?• Wat kunnen we doen?

2

Page 3: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Zonnewarmte

• Zonne-energie– Zonnestroom (PV)

• Opwekking stroom met zoninstraling• Nu het meest in de aandacht

– Zonnewarmte• Opwekking warmte met zoninstraling• Douche, verwarming, zwembaden, bedrijven, industrie, ….

3

Page 4: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

In Europees perspectief- van 0,3% naar 1,3% in 2020 -

• Verwachte “energieverbruiksmix” Europa 2020– Verwarming & koeling: grootste energieverbruiker met 46% van het totaal– Zonnewarmte: 6% van 21% van 46%

• Lijkt weinig, maar is in absolute getallen en op korte termijn heel veel– Na 2020 zal het aandeel zon toenemen, ten koste van aandeel biomassa

4

Page 5: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

In Nederland(basis: SER energie-akkoord)

• Significant deel doelstellingen SER energie akkoord nog niet gedetailleerd!– Voorstellen hiertoe worden nu uitgewerkt.

• Huidige stand van zaken uitwerking:

5

2012(realisatie)

2020(BaU)

2020(doel)

2023(doel)

Zonnewarmte 1 2 5 6

Geothermie (diep) 0,5 11 13 15

Geothermie (ondiep) 2,9 7 16 21

Warmtepomp 2,7 5 12 14

Biomassa 35,6 49 74 85

42,7 74 120 141

Page 6: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

In Nederland(basis: SER energie-akkoord)

• Verwachtingen bijdrage zonnewarmte zijn groot!– 5 PJ in 2020 en 6 PJ in 2023– Bij acceptatie wordt dit breed maatschappelijk geaccepteerd!

• De uitdaging is groot:– In 10 jaar 6x het huidige potentieel bijbouwen– ~ 27% groei v/d afzet per jaar– Normaal: 11% groei per jaar

• Voorwaarden:– Bedrijven moeten willen– Overheid moet faciliteren

6

Page 7: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Is een jaarlijkse groei van 27% mogelijk?

• Gemiddelde afzetgroei was 11%– Pieken van 200% (2009, SDW) en 50% (1997, EPN)– Zonnestroom laat pieken zien van 300% - 400% in de afgelopen jaren– Het is dus zeker denkbaar

• De afzet neemt de afgelopen jaren af in omringende landen– De NL penetratiegraad is zo laag dat wij sterk kunnen groeien– NL is nog ver van verzadiging

• Onderschat zonnewarmte niet– Pas in 2012 meer zonnestroom

door zeer sterke groei– Dat kan en moet zonnewarmte

ook!

7

Page 8: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Het spel begint pas na 2023!

• Tot 2023 worden de duurzame energiedoelstellingen voornamelijk door wind en biomassa gerealiseerd– Na 2023 kan dit niet verder groeien– Op weg naar 2050 hebben we zonne-energie nodig.

• Zonnestroom en zonnewarmte• Dan zal de aandacht aanzienlijk verschuiven naar zon en wordt het een

echt ‘massaproduct’– Rekenhoudend met een afnemende vraag naar warmte

• ~50% ingevuld door zonnewarmte

8

Gebouwde omgeving

0

100

200

300

400

500

2010 2020 2030 2040 2050

Jaar

Vra

ag [

PJ/

jr]

Bijdrage zonnew armte Warmtebehoefte

Page 9: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Kostprijs zonnewarmte in Europa (27 landen)

• Evident aantrekkelijk economisch rendement:– Warmtenetten (nauwelijks in Nederland benut)– Proceswarmte (nauwelijks in Nederland benut)

• Aantrekkelijk economische rendement:– Hou rekening met kostprijsstijging gas!

9

Page 10: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Kostprijsontwikkeling

• EU kostprijsreductie collectoren in orde grootte van PV• Eindprijs is meer dan alleen productiekosten

– Handel + ontwerp + montage– NL markt: omschakeling van nieuwbouw naar bestaande bouw

• Nu beginnen we de kostprijsdalingen (eindprijs) te zien (2800,- => 1800,-)

10

Page 11: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Zonnewarmte wordt ingehaald door zonnestroom- maar hier valt iets aan te doen -

• Publieke zonnestroom-imago is momenteel sterk– acties maatschappelijke organisaties, dynamiek in distributie en

keerpunt economisch rendement– Imago: “Optimistische” technologie

• Zonnestroom wordt door de overheid sterker ondersteund– SDE+ (grens 100 m2 voor zonnewarmte is discriminerend)– Salderen alleen voor PV

• = eenvoudige subsidieregeling en geen opslag nodig!– Energiebelasting elektriciteit hoger dan voor gas

• Pas op! Zonnestroom is niet de concurrent, maar gas

11

Page 12: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Investeren in de markt

• Kansrijke toepassingen aanpakken (vanaf € 200,- /m2)– Proceswarmte (bier, schoonmaken, wasserij, agrarisch, …)– Warmtenetten (bijv. Zoneiland Almere)

• Toekomst met decentraal toeleveren?

• Maar ook– Tapwater in de gestapelde bouw– Zonnecombi’s (ruimte- en tapwaterverwarming)

• Nederland loopt hier ver achter. (energie neutrale nieuwbouw 2020!)

12

Page 13: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Investeren in ontwikkeling

• Nieuwe product-marktcombinaties– Specifiek voor de Nederlandse markt en deelmarkten

• Compacte warmteopslagsystemen– Kleiner ruimtebeslag– Seizoensopslag (transport zomer naar winter)

• Innovaties van de technologie – Significante kostprijsverlaging en verbetering toepasbaarheid

• Frisse, nieuwe kijk op de technologie– Kunststoffen

13

Page 14: Het belang van zonnewarmte Solar days 2014, Wageningen Gerard van Amerongen vAConsult / Holland Solar 1.

Samenvattend

• Het belang voor zonnewarmte is onverminderd groot– Europese doelstelling (RES): 6% van duurzame warmte– Nederlandse doelstellingen (SER): 6 PJ 2023– Het potentieel aan toepassingen in Nederland is onderbenut

• De uitdagingen zijn ook groot, maar haalbaar– Nieuwe marktsegmenten ontwikkelen– Techniek en technologie ontwikkeling– Zelfbewuster naar voren treden– Leren van PV

14