Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides...

29
Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers

Transcript of Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides...

Page 1: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

Herman Wijffels

Zijn beleving van deze tijd

Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010

Slides gemaakt door Sjaak Evers

Page 2: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

We maken mee:

• Volgende – fase in de maatschappelijke ontwikkeling– cultuur fase– aflevering van de beschaving

Page 3: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

Agenda

1. Hoe moeten we economie op het ogenblik evalueren2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid3. Rol van ondernemerschap in deze tijd

Page 4: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

1. Hoe economie evalueren

• Herstel verhalen niet geloven !• Weer groeien op de oude manier ? No way !• Discontinuïteiten in onze huidige

maatschappelijke ontwikkeling te groot

Page 5: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Uitgangspunten en basisideeën van de industriële tijd al enige tijd– Over hun hoogtepunt van productiviteit heen– Beginnen zich zelf tegen te werken

1. Hoe economie evalueren

Page 6: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Rekening van de crisis nog niet betaald– Euro, Ierland, Portugal, Spanje– Ook NL nog niet• 4 % krimp vorig jaar door Overheid opgevangen• Geaccumuleerd in het financieringstekort• Gat te dichten, terecht• We moeten allemaal bijdragen

1. Hoe economie evalueren

Page 7: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Overal in de Westerse wereld• Nog enorme druk op de koopkracht• Dus van consumenten bestedingen moeten we het

niet hebben• Geen groei van afzet te verwachten• Bedrijven investeren niet veel• Banken meer aan banden gelegd• Een wel lopende bron: opkomende economieën• Daarnaar export en daardoor groei

1. Hoe economie evalueren

Page 8: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Overall: kwakkelende, hoogstens langzaam groeiende macro-economieën

• Vorm van discontinuïteit• Het normale groeispel niet gespeeld de

komende tijd• Goed kijken naar groeimogelijkheden, bijv.

elektrische fiets• Alleen dingen die werkelijk waarde toevoegen

aan de kwaliteit van het leven

1. Hoe economie evalueren

Page 9: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

• Tot zover over de macro-economische context• Veel structureler: • Toe aan een nieuwe set van ideeën basis voor een

nieuwe fase van de maatschappelijke ontwikkeling:– Op sociaal-organisatorisch gebied uit te werken

(relatie mens/mens, People) productievere processen

– Op ecologische gebied uit te werken(relatie mens/aarde, Planet) schonere processen

• Samen Duurzaamheid, meer dan duur

Page 10: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Onder Duurzaamheid liggende maatschappelijke ambitie / aspiratie:– Hogere kwaliteit van relaties• Van relaties tussen mensen• Van de relatie tussen mens en aarde

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

Page 11: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

Gekomen door:1. Kennelijk niet tevreden over die relaties– We passen niet meer in hiërarchische, piramidale,

mechanistische organisatiestructuren, met ‘command & control’

– We willen niet meer zo slordig omspringen met onze grondstoffen en ecosystemen, • we ondergraven fysieke basis van het leven zelf

2. Het kan anders, beter !

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

Page 12: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Andere manier van kijken naar mensen, naar het leven van mensen– Het Nieuwe Werken is daarvan een uitvloeisel

• In organisaties is meer uit mensen te halen– Uit omstandig wetenschappelijk onderzoek:

• Gemiddeld in NL: Potentie benutting: 35 – 50 %

– Sociale innovatie hogere benutting hogere productiviteit

• Vergrijzing: welvaart met gemiddel ouderen– Blijven investeren in mensen, opdat ze creatief blijven

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

Page 13: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• ‘Uit de wikkels halen’ van potentie, doel van– Sociaal beleid in ondernemingen– Sociale zekerheid in samenlevingen

• Flow creëren 1+1 = 3 - effect

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

Page 14: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Hetzelfde verhaal• Heel primitief vanuit een 21-ste eeuws

perspectief:– Uit aardkorst: fossielen – Gebruiken– Wat we niet kunnen gebruiken terug de natuur in

• Lineair denken wegwerpmaatschappij• Het kan veel beter

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

Page 15: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Concepten ook hier voor al aanwezig• Kringloopprocessen– ‘Cradle to cradle’, ‘Virgin’ kwaliteit– Desso, Ahrend

• ‘Ons vizier verplaatsen’:– Van: voorovergebogen in de aardkorst rommelen– Naar: oogsten uit permanent beschikbare

stromen, van wat overvloed is (zon en wind)

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

Page 16: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Paul Polman, CEO Unilever– In komende periode• Ecologische voetafdruk: X ½ • Omzet: X 2

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

Page 17: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Versleten raken van oude organisatiemodellen• Lineaire processen niet meer mogelijk in de

toekomstgevolg van successen van de Industriële tijd:• Emancipatie– Verhoogd bewustzijn • van individualiteit • i.p.v. groepsidentiteit

– Omwisseling !

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

Page 18: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Verhoogd bewustzijn van individualiteit we passen niet meer in oude organisaties 1 => 9 miljard in 2050 + welvaart

• Industriële tijd – Gerealiseerd problemen oplossingen• m.b.v. verhoogd bewustzijn van individualiteit• 3 “dragende” technologieën

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

Page 19: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

3 ‘dragende’ technologieën voor de komende tijd:• ICT

– Faciliteert • Individualiteit• Communicatie noodzaak als gevolg van individualiteit

• Levenswetenschappen /Life sciences– Fossielen levende materie (zon en wind)

• Nanotechnologie– Kleinste deeltjes bouwstenen voor materie

Alle drie: - In beginsel: kleinschalig, fijner, zorgvuldiger- Nodig om lichter, zorgvuldiger te leven

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

Page 20: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Belasting draagvermogen aarde veel te groot• Per jaar verbruiken we momenteel wat aarde

duurzaam gedurende 1½ jaar kan produceren• We verbruiken 50 % boven wat aarde jaarlijks

produceert• We leven vanaf 2-de helft augustus – niet van de rente = productie– Maar van de hoofdsom = natuurlijk kapitaal

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

Page 21: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

Simpel sommetje:

• 2000: 6 mld, cons. hoeveelheid gem. 1 = 6 mldmatige econ. groei

• 2050: 9 mld, cons. hoeveelheid gem. 2 = 18 mld

Ver-3-voudiging van ons consumptie volume in 50 jaar

In een situatie waarin we sinds 1985 1½ x vergen wat we per jaar opleveren.

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

Page 22: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Gelukkig – met het ontstaan van de problemen– de oplossingen er ook al

• Grote stroefheid: de bestaande belangen !– Bijv. we bouwen kolencentrales– terwijl kan: • van omlaag in de aardkorst• naar omhoog vanuit boven

• Transitie is “the name of the game”

2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

Page 23: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Alles bij elkaar:– De tijd van exponentiele economische groei is

voorbij (zeker in het Westen) (1)– De tijd van de klassieke hiërarchische, piramidale,

mechanistische organisatiestructuren is voorbij.– De tijd dat je mensen dwong in dat soort contexten

is voorbij (2a)– De tijd dat je ‘à volonté’ (naar believen) kon

consumeren is voorbij (2b)• DisconituiTijd, DisconituiTijd, DisconituiTijd

2. Resumerend

Page 24: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

Tussendoor

Grote aanbeveling:• Niet (primair) vanuit extrapolatie, ook:

stel nou dat het echt helemaal anders wordt • Vraagstukken vanuit 2 optieken bekijken:– Gangbare oude optiek (vanuit de historie)– Tegenovergestelde optiek (vanuit de toekomst).Veelal geeft 2-de optiek veel plausibeler uitkomsten dan de 1-ste optiek !

Page 25: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

3. Rol van ondernemerschap in deze tijd

• Basisstelling: ondernemers zijn uitgevonden om te doen wat er nu aan de orde is !

• Om de zoveel tijd is er een nieuwe set van mogelijkheden binnen bereik

• Kern van ondernemerschap: luisteren naar nieuwe mogelijkheden en die in de materie brengen

• Dat is de evolutionaire rol die ondernemers spelen in het leven

Page 26: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Vergt een zekere afstand nemen van wat gangbaar is geworden:– Ondernemen gaat alleen maar om winst

• Ook volgens de bedenkers van het stelsel van ondernemingsgewijze productie (Adam Smith e.v.a.)– Een omkering van doel en middel

3. Rol van ondernemerschap in deze tijd

Page 27: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Het ging om een intelligente combinatie van– Eigen belang– Maatschappelijk belang

• M.n. met de opkomst van het aandeelhouderskapitalisme omgedraaid:– Winst (i.c. aandeelhouderswaarde) vergroten doel– Iets doen in de maatschappij middel

3. Rol van ondernemerschap in deze tijd

Page 28: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Een van de redenen van zoveel woede:– wij voor hen (daarboven in die grote organisaties)

• Origineel:– Zij voor ons !

3. Rol van ondernemerschap in deze tijd

Page 29: Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

• Ondernemerschap in een maatschappelijk perspectief plaatsen

• ‘In waardigheid leven’ is het ultieme doel van de maatschappelijke ontwikkeling

• Schone taak van ondernemende mensen:• Vorm geven aan – nieuwe

• Fase in de maatschappelijke ontwikkeling• Cultuur fase

– volgende draai in het lange proces van de beschaving der mensheid

3. Rol van ondernemerschap in deze tijd