Herinrichting DampleinVoorlopig ontwerp

Herinrichting Damplein

Voorlopig ontwerp

ColofonOntwerpgroep Jelmer Balm Jelmer van den BogerdAda de Graaf Laura de Haas Ad Keller Floris Klink Lucienne Kweldam Pel ‘t Lam Michel de LangRoel van Meerkerk Robin Noldus William Nederpelt Wim van der Pol

GemeenteJohan Heijboer - ProjectleiderAlke van den Berg - Stedenbouwkundige

7 november 2016

links: afb. 1 - de ontwikkeling van Dubbeldam van lintdorp tot stadswijk

rechts: afb. 2 - het lintdorp Dubbeldam, de Dubbelsteijnlaan in 19051981

19601950

1935

1881

1959

OntstaanHet huidige Dubbeldam is ontstaan als lintdorp langs een tweetal oude inpolderingsdijken van het eiland, die vandaag de dag bekend staan als de Dubbelsteijnlaan West en de Rechte en Kromme Zandweg. Net zoals alle lintdorpen heeft Dubbeldam heel lang geen centrale plaats gekend. Toen het dorp echter eind jaren ‘50 grote uitbreidingsplannen ontwik-kelde, besloot men in het hart van het nieuwe Dubbeldam, en midden in de oude lintstructuur, een groot nieuw plein aan te leggen dat het centrum van het dorp zou moeten worden. Zoals dat ging in die tijd moest een groot deel van de his-torische structuur van het dorp wijken voor de moderniteit. Het Damplein was geboren.

OntwikkelingEchter gedurende de jaren ‘60, toen er al veel gesloopt was, wijzigden de plannen een aantal keer zonder dat deze volle-dig tot uitvoer werden gebracht. In de jaren ‘70 en ‘80 ging dit proces door; elke keer werd er gesleuteld aan het plein met de stedenbouwkundige inzichten van dat moment, maar zonder visie op het plein als geheel. Hierdoor is een ruimte ontstaan die is gefragmenteerd en die eigenlijk geen plein kan worden genoemd, maar een verzameling van onduidelijk gedefiniëerde en (helaas) sfeerloze plekken; het plein mist een duidelijke identiteit.

De openbare ruimte van het Damplein is voor het laatst in de jaren ‘80 is grootschalig heringericht. Sindsdien is het aantal auto’s enorm gegroeid en wordt zo goed als het gehele plein gedomineerd door de auto. Dit heeft de situatie op het plein er niet op verbeterd.

Toekomst Het is dan ook geen wonder dat er al zo’n 20 jaar over veran-dering van het Damplein wordt gesproken. Helaas heeft dit na al die jaren niet geleid tot een concreet resultaat. Echter is de bestrating na ruim 30 jaar nu versleten. Om die reden staat voor 2017 dan ook groot onderhoud van het plein op de plan-ning, waarbij de volledige bestrating zal worden vervangen.

Het Damplein gaat volgend jaar dus op de schop; een mooie kans om er het plein van te maken dat Dubbeldam verdient!

Om deze kans volledig te benutten is door de gemeente besloten om het ontwerp samen te maken met de Dubbel-dammers zelf. Hiertoe is eind vorig jaar een bijeenkomst gehouden waar heel Dubbeldam voor was uitgenodigd. Het

doel was om een ontwerpgroep te vormen die een juiste weerspiegeling is van de gebruikers van het Damplein. Van direct omwonenden tot winkeliers, van marktkooplieden tot fietsers, van automobilisten tot kermisgangers en van jong tot oud. Dit is gelukt en de afgelopen maanden heeft de ontwer-pgroep hard gewerkt om met een ontwerp te komen voor een prachtig nieuw plein. Op de volgende pagina’s wordt dit plan uit de doeken gedaan.

Een mooie kans om er het plein van te maken dat Dubbeldam verdient!

inleiding

Ontstaan, ontwikkeling en toekomst van het Damplein1

linksboven: afb. 3 - het originele ontwerp van het Damplein, de oude lintstructuur is nog zichtbaar door het ontwerp heen

boven: afb. 4 - nieuwbouw en herinrichtingsplan uit 1984

links: afb. 5 - de huidige rommelige onduidelijke situatie op het Damplein

Afb. 6 - Functioneel concept Afb. 7 - Ruimtelijk concept

1 2

3a

3b

Een Damplein waar het goed winkelen, goed verblijven en goed parkeren is, dat bovendien goed bereikbaar is. Dat is het doel van de ontwerpgroep voor de herinrichting van het plein. De kernwoorden die hierbij voor ogen staan zijn eenheid, hel-derheid en rust.

Vanuit de gemeente zijn een aantal randvoorwaarden gesteld waar het ontwerp in ieder geval aan moet voldoen. Zo moet minimaal het huidige aantal parkeerplaatsen op het plein ter-ugkomen, er plaats zijn voor de weekmarkt en de kermis en moet er minder verharding worden toegepast om de hemel-wateropvangcapaciteit van het plein te vergroten.

Een Damplein waar het goed winkelen, goed verblijven en goed parkeren is, dat bovendien goed bereikbaar is.

Functioneel conceptAllereerst is gekeken naar welke ruimte het plein moet beslaan. Het plein loopt van gevel tot gevel en dient te worden vormgegeven als één geheel; dat wil zeggen dat het gehele plein in principe op één niveau ligt en een eenduidige vormgeving kent. Het plein moet worden beschouwd als een winkelerf waar de auto te gast is in het domein van de voet-ganger.

De doorgaande route van de Dubbelsteijnlaan-West en de Rechte Zandweg blijft een doorgaande route (zie afb. 6). De verbindingsroute die over het plein loopt en de twee del-en van de Dubbelsteijnlaan met elkaar verbindt blijft ook in stand, maar wordt zo vormgegeven dat het geen doorgaan-de route lijkt. De weg die nu voor de winkels langs over het Damplein loopt, komt te vervallen om ruimte te maken voor meer verblijfsruimte. Er komt nog meer ruimte vrij door de parkeerplaatsen zoveel mogelijk te koppelen aan de door-gaande routes.

De twee hoofdfuncties van het plein (naast winkelen) zijn parkeren en verblijven. Het parkeren zal net zoals in de hui-dige situatie midden op het plein plaatsvinden, zoveel mo-gelijk geconcentreerd. Aan de randen van het plein voor de winkels en horeca zal echter verblijfsruimte worden gecreëerd.

Ruimtelijk concept Om rust en helderheid in het ontwerp te brengen wordt het plein ingedeeld in een viertal duidelijk van elkaar te onder-scheiden ruimtes die logisch volgen uit de structuur van de omgeving en de vorm van het plein zelf (zie afb. 7). Iedere ruimte krijgt zijn eigen functie(s) waar de ruimte specifiek op wordt ingericht. De volgende ruimtes worden gecreëerd:

1. DorpslintHet oude dorpslint van de Dubbelsteijnlaan-West en de Rechte Zandweg blijft de doorgaande route en deze ruimte zal dan ook als dusdanig worden vormgegeven. Zo blijven zowel de historische als functionele structuur herkenbaar.

2. DorpspleinDeze ruimte wordt de centrale plek in Dubbeldam waar de markt en (kleine) evenementen plaatsvinden, maar waar ook kan worden verbleven en geparkeerd. Een echt dorpsplein dus.

3. Groene as (a en b)In het verlengde van de groene as van de Dubbelsteijnlaan Oost liggen twee ruimtes waar het groen op het plein wordt doorgetrokken. Hier ontstaat een prettige groene verblijfsrui-mte waar terrassen en een speelplek kunnen worden gereali-seerd en een in het groen ingepakte parkeerplaats.

Uitgangspunten2

Afb. 8 - De groene as van de Dubbelsteijnlaan Oost

Alternatieve inrichtingsoptie

Op basis van de uitgangspunten en randvoorwaarden is een ontwerp gemaakt dat voldoet aan alle eisen en wensen. Op de pagina hiernaast staat de ontwerptekening weergegeven en op de pagina’s hierna zullen de verschillende aspecten van het ontwerp nader worden toegelicht.

Alternatieve inrichtingsoptieHet ontwerp kent nog wel één alternatieve inrichtingsoptie die de ontwerpgroep graag aan haar mede-Dubbeldammers voorlegd. In de ene optie staan 5 extra parkeerplaatsen in-getekend voor de Plus-supermarkt, in de andere optie staat op deze plek een haag getekend zoals die ook in de rest van de straat en de Rechte Zandweg staat. Deze laatste optie is eenduidiger en levert een consequenter en rustiger beeld op, maar dit gaat wel ten koste van 5 (extra) parkeerplaatsen (zie afb. 9 en 10). De vraag is wat wenselijk wordt geacht.

Ontwerp3

Afb. 9 - Alternatief met extra parkeerplaatsen Afb. 10 - Alternatief met een doorgezette haag

32pp

35pp

15pp

3pp

5pp

Terrassen; een andere steenkleur en een band markeert de ruimte van de terrassen.

Slalom, verkeersremmende maatregel. Zitbanken en fietsnietjes worden rondom een aantal bomen gegroepeerd, zodat er een prettige verblijfsplek op het plein ontstaat zonder dat het plein onbruikbaar wordt voor andere functies (zoals de markt).

Het monument krijgt een centrale plek op het plein, meer in het zicht en ontdaan van groene omkleding, zodat alle aandacht naar het monument uit kan gaan.

Waterspeelelement dat wordt uitgeschakeld op het moment dat er markt of evenementen zijn - een plusoptie.

Afvalcontainers kunnen net als in de huidige situatie vanaf de Dubbelsteynlaan-Oost worden geleegd. Plakzuil wordt herplaatst naast de afvalcontainers

Speeltuintje in de groene verblijfsruimte tussen de terrassen is plaats gemakt voor een speeltuin waarbij ook zitgelegenheid is gecreëerd voor de ouders van spelende kinderen.

Rode gebakken klinker als hoofdmateriaal toepassen op het plein. Een variatie in formaat, tint en verband markeren de verschillende ruimtes en functies.

Hagen schermen de terrassen af van het verkeer en scheiden de verschillende ruimtes van het plein.

Het hele plein à niveau uitvoeren op de parkeerplaats op het pleingedeelte na, deze is verdiept. Verschillende materialen geven de verschillende functies en ruimtes van het plein aan.

12pp

Herinrichting DampleinVoorlopig Ontwerp - toelichting

schaal 1:500102 parkeerplaatsen (+5)

Herinrichting DampleinVoorlopig Ontwerp - groenplan

schaal 1:500

Deze weg is de hoofdroute door de wijk en word gekenmerkd door een aantal platanen. Om deze weg kracht bij te zetten word de bomenstructuur verder aangevuld met eerste catogorie bomen. Om de biodeversiteit te vergroten worden esdoorns toegevoegd. De Acer Pseudoplatanus is een waardplant voor bijen, vlinders en vogels.

Op het Damplein willen we de parkstructuur van de Dubbelsteynlaan Oost doortrekken door grasvlakken met solitaire bomen toe te passen. Boomsoorten die hier zouden passen zijn Quercus Robor en Betula Nigra in zowel hoogstam als meerstammig.

De verschillende ruimtes van het plein worden van elkaar gescheiden door de weg word er een beukhaag geplaatst van 1,0 meter hoog. In het straatprofiel van de Rechte Zandweg is al een dergelijke haag aan beide zijden van de weg te vinden. Deze beplanting word doorgevoerd.

De bestrating wordt zo gedetailleerd dat het regenwater dat op het plein valt voor een groot deel wordt afgewaterd naar de groenstroken en plantsoenen. Zo zal er minder regenwater vanaf het hooggelegen Damplein naar de omliggende percelen stromen. De verwachting is dat er daardoor in geval van uitzonderlijke stortbuien minder wateroverlast zal zijn in de directe omgeving.

Herinrichting DampleinVoorlopig Ontwerp - marktinrichting

schaal 1:500

De kramen vormen een wand langs de open zijde van het verblijfsgebied van het plein, zodat er een gezellige ruimte ontstaat tussen de kramen en de winkels in. Bovendien blijft er ruim voldoende ruimte tussen de winkels en de kramen over om ook nog als verblijfsplek te functioneren.

Het vrachtverkeer dat nodig is om de markt op en af te bouwen kan het plein via vier toegangen bereiken.

Op marktdagen blijven 101 parkeerplaatsen bruikbaar. Slechts 1 parkeerplaats vervalt.

Op drie plekken zullen electriciteitskastjes worden neergezet t.b.v. de stroomvoorziening voor de markt. Deze kastjes zullen in de hagen worden opgenomen zodat ze niet opvallen in het beeld.

Herinrichting DampleinVoorlopig Ontwerp - vaste standplaatsen

schaal 1:500

Er is voldoende ruimte tussen de standplaatsen om het zicht op de winkels niet te ontnemen.

Herinrichting DampleinVoorlopig Ontwerp - autoroutes en parkeren

schaal 1:500

In de huidige situatie zijn er 97 parkeerplaatsen in het plangebied. In het voorlopige ontwerp zijn er 102 parkeerplaatsen ingetekend. Dit betekent dat er 5 extra parplaatsen zullen worden gerealiseerd. Als er voor het alternatief wordt gekozen zal hetzelfde aantal parkeerplaatsen gehandhaafd blijven als in de huidige situatie.

32pp

35pp

15pp

3pp

5pp

12pp

Herinrichting DampleinVoorlopig Ontwerp - fietsroutes en -parkeren

schaal 1:500

Herinrichting DampleinVoorlopig Ontwerp - wandelroutes

schaal 1:500

Herinrichting DampleinVoorlopig Ontwerp - rijcurves vrachtverkeer

schaal 1:500