Heringhaus C., Groutars Y. Lokaal opleidingsplan ......‘Instructiemodel arts-assistenten’ en de...

HeringhausC.,GroutarsY.

Lokaalopleidingsplanspoedeisendegeneeskunde

.

LokaalopleidingsplanSpoedeisendegeneeskundeLUMC2

Inhoudsopgave:Lokaalopleidingsplanspoedeisendegeneeskunde1.ALGEMEEN

• Inleiding • LeidsUniversitairMedischCentrum• SpoedeisendeHulpAfdeling • CentraleOpleidingscommissie• LokaleOpleidingscommissie• Opleidingsgroep• Docentenprofessionalisering

2.KWALITEITSZORG

• Externekwaliteitszorg• Internekwaliteitszorg

3.OPLEIDINGSPLAN

• Kaderbesluitenenspecifiekebesluiten• CompetentiesvandeSpoedeisendeHulpArts• Thema’s• Beheersingsniveau’s• Stages• Externestages• Wetenschapsstage

4.ONDERWIJS

• CursorischOnderwijs• LandelijkOnderwijs• RegionaalOnderwijs• LokaalOnderwijs• Cursorischonderwijsvananderespecialismen• Multidisciplinairebesprekingen• Overdrachtenenoverigeonderwijsmomenten• Cursussen• Internationale/nationalecursussen• Disciplineoverstijgendonderwijsvoorartseninopleidingtotspecialist• Lokalecursussen• KostenOnderwijs• Onderwijsgeven• Onderwijsfaciliteiten

5.ONDERZOEKENWETENSCHAP

• CAT• Referaat

6.TOETSING

• Portfolio• Toetsingsmethoden• KortePraktijkBeoordelingen(KPB)• ObjectiveStructuredAssessmentofTechnicalSkills(OSATS)• 360gradenfeedback• Reflectieverslag• Schriftelijke(voortgangs)toetsen• Voortgangsgesprekengeschiktheidsbeoordeling• Stagegesprek• Eindbeoordeling


1.ALGEMEENInleiding Het lokaal opleidingsplan Spoedeisende Geneeskunde geeft een beschrijving van de driejarigeopleiding totSpoedeisendeHulpArtsKNMGs(SEH-arts) inhet LeidsUniversitairMedischCentrum(LUMC) op basis van het landelijke opleidingsplan spoedeisende geneeskunde en conform hetkaderbesluit en specifiek besluit SEH-arts KNMG.Het doel van de opleiding is de arts-assistent inopleidingtotSEH-arts(AIOS)tevoorzienvancompetenties,vaardigheden,kennisenervaringendievereist zijn voor het leveren van goede patiëntenzorg en een optimale organisatie van hetwerkproces op een spoedeisende hulp afdeling zoals beschreven in het profiel van de SEH-arts(OpleidingsplanSpoedeisendeGeneeskunde,2014).LeidsUniversitairMedischCentrumHet LUMC is een centrum van medische vernieuwing, dat de patiëntenzorg wil verbeteren doorwetenschappelijk onderzoek. Het leidt artsen, gespecialiseerde zorgverleners en onderzoekers opom daaraan bij te dragen. Naast algemene patiëntenzorg biedt het LUMC specialistischebehandelingen die slechts in een beperkt aantalmedische centramogenworden uitgevoerd. HetLUMC onderscheidt zich vooral als verwijscentrum voor complexe medische vragen waar geenpasklare antwoordenop zijn.Wetenschappers enartsenwerken samenaaneenbeterbegrip vanziektenenaannieuwebehandelmethoden.Voordekerntaakopleidinggeldtdatdezeplaatsvindtbinnendekadersvandeopleidingseisenvanhet College Geneeskundige Specialismen (CGS). De organisatorische randvoorwaarden van deopleidingvanarts-assistententotmedischspecialistzijnvoorhetLUMCvastgelegdinhetzogeheten‘Instructiemodel arts-assistenten’ en de ‘Regeling supervisie arts-assistenten’. Deze zijn ook vantoepassingvoordeopleiding tot SEH-arts.Het LUMCbeschiktoverdeopleidingsbevoegdheidvoordevolgendemedischevervolgopleidingen:

• anesthesiologie• cardiologie• cardio-thoracalechirurgie• dermatologie• gezondheidszorgpsycholoog• heelkunde• huisartsgeneeskunde• internegeneeskunde• keel-neus-oorheelkunde• kindergeneeskunde• klinischechemie• klinischefysica• klinischegenetica• klinischepsychologie• longziektenentuberculose• maag-darm-leverziekten

• neurochirurgie• neurologie• obstetrieengynaecologie• oogheelkunde• orthopedie• pathologie• psychiatrie• radiologie• radiotherapie• reumatologie• revalidatiegeneeskunde• specialistouderengeneeskunde• urologie• ziekenhuisfarmacie• ziekenhuisgeneeskunde• medischemicrobiologie

Sinds de visitatie in 2008 is het LUMC een erkende opleidingsinrichting voor alleopleidingsonderdelenvandeopleidingtotSEH-arts.


DeSpoedeisendeHulpAfdelingSinds2010 isdeafdeling spoedeisendehulp (SEH)eenzelfstandigeafdelingbinnendeorganisatievan het LUMC met een afdelingshoofd als organisatorisch eindverantwoordelijk persoon.. DeafdelingSEHisontstaanuithetmultidisciplinair“CentrumEersteHulp”.HetCentrumEersteHulpisin 1995 ontstaan vanuit de afdeling Acute Opname (interne geneeskunde) en de afdeling EHBO(heelkunde).DeRaadvanBestuurvanhetLUMCheeftdeacutezorgnadrukkelijkalseenvandespeerpuntenvanhetziekenhuisbenoemd.Hierondervaltookdekeuzeomdeafdelingspoedeisendehulpalszelfstandige afdeling binnen de organisatie op te richten en met een aparte vakgroep“SpoedeisendeGeneeskunde”opdezeafdelingtewerken.Op de SEH worden, met uitzondering van verloskundige patiënten, alle acute patiënten van hetLUMCgezien.DeSEHis24uurperdagen7dagenperweekopenvoorpubliekehulpverleningindeacutezorg.Perjaarwordenrond26.000patiëntenopdeafdelingSEHgezienenbehandeld.DeSEHen het ziekenhuis voldoen aan alle in het specifiek besluit spoedeisende geneeskunde gesteldeeisen.Indeavondenen inhetweekendbestaateen samenwerkingsverbandmetde inhet LUMCbijdeafdelingSEHgeplaatstehuisartsenpost(SamenwerkingsverbandHuisartsenpostRijnland/SHR).Betreffend de samenwerking tussen de SEH-artsen en artsen van andere specialismen zijn devolgendebevoegdhedenenverantwoordelijkhedeninoverlegafgesproken:• DeSEH-artswerktvastopdeafdelingSEHenbiedtcontinuïteitbijalleacutezorgvragen.Eris24uur per dag en 7 dagen per week een SEH-arts KNMG aanwezig op de SEH. SEH-artsen wordendaarbijzoweldoorde leidingvanhetLUMCalsdoorhetmanagementteamvandeafdelingSEHalseenvolwaardigmedischspecialistbeschouwd.

• DeSEH-artsheeftderegie-enmanagementfunctieopdeafdelingSEH.Hijhoudtsamenmeteencoördinerendeverpleegkundige(STIP-VPK)overzichtoverdeaanwezigepatiëntenencoördineertde (efficiënte en effectieve) doorloop van patiënten in samenwerking met de desbetreffendebehandelaars. Hij bewaakt verder het nakomen van regels, procedures en afspraken op deafdelingSEH.

• Bij alle ABCDE-instabiele of dreigend instabiele patiënten is de opvang, de stabilisatie en hetaanvragen van gerichte initiële diagnostiek in handen van de SEH-arts.Na stabilisatiewordt depatiënt zelf behandeld (bij zelfverwijzers) of overgenomen door een ander specialisme (bijverwezenpatiënt

• AllezelfverwijzerswordenzelfstandigdoordeSEH-artsbehandeld.BijbehandelingdooreenAIOSwordtdezedoordegecertificeerdeSEH-artsgesuperviseerd.

• De SEH-arts heeft de leiding in de opvang van traumapatiënten en de opvang vanreanimatiepatiënten.ZieZorgpadTraumaopvangenZorgpadReanimatie.

Demaniervanwerkenensamenwerkenstaanuitgebreidbeschreveninhet‘ReglementSEH’.


Centraleopleidingscommissie(COC)LUMCDe Centrale Opleidingscommissie van het LUMC is een overlegorgaan voor de opleiders van demedischevervolgopleidingen.Hetbuigtzichoverhetcontinuebevorderenvandekwaliteitvandeopleidingen en het handhaven van een veilig opleidingsklimaat. Competentieontwikkeling,opleidersprofessionaliseringeneenveiligopleidingsklimaatzijndesleutelwoordenwaarmeedeCOCvanhetLUMCdekwaliteitvandeopleidingenwaarborgt.VerderwordenvernieuwingenbinnendemedischevervolgopleidingenbesprokenengeïmplementeerdenwordendebelangenvandeAIOSbehartigddankzijdevertegenwoordigingvandeCOC-assistentencommissie.Decentraleopleidingscommissieheeftdevolgendetaken:• bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de in het LUMC aanwezige

medische,tandheelkundigeenklinischtechnologischevervolgopleidingen• bevorderen van afstemming, samenwerking en kennisoverdracht tussen de

verschillendemedische,tandheelkundigeenklinischtechnologischevervolgopleidingen• bespreken van en adviseren over de algemene belangen van de AIOS en bespreken van

kritiekpuntenvandezijdevanopleidersenAIOS• advisereneninformatieuitwisselenbijdevoorbereidingvanvisitaties• bemiddelenbijgeschillenmetuitzonderingvanrechtspositionelebezwaren• opstellen van een beleidsplan over het komende jaar en een jaarverslag over het

afgelopenkalenderjaar• organiserenvaneencentraleintroductievannieuweAIOS• ondersteunen van de Regionale Opleidings Commissie (ROC) bij het monitoren van de

implementatievandemoderniseringvandevervolgopleidingen• adviserenvandeROCinhaartaakhetaanbodaanregionaaldiscipline-overstijgendonderwijste

ontwikkelenenteevalueren• adviseren van de ROC in haar taak het aanbod aan regionaal aangeboden activiteiten in het

kadervandocentprofessionaliseringteontwikkelenenevalueren• kennisnemenvandenotulenvanalleopleidingsvergaderingen• actieveparticipatieindeROCvandeOORLeidenLokaleopleidingscommissieDelokaleopleidingscommissieSEHfocustzichopdeuitvoeringvandeopleidingtotSEH-artsbinnenhetLUMCenisconformhetspecifiekebesluitsamengestelduit:StafenvertegenwordigerAIOSgroepSEH:dr.C.Heringhaus opleiderspoedeisendegeneeskunde;SEH-arts,anesthesioloogdrs.Y.M.E.Groutars plaatsvervangendopleiderspoedeisendegeneeskunde;SEH-artsdr.B.deGroot SEH-artsdrs.A.F.E.Vos SEH-artsdr.H.Hennig SEH-arts,anesthesioloogdrs.M.M.Cohen SEH-artsdrs.B.vanderWeerd SEH-artsdrs.W.Raven SEH-artsdrs.O.vanMeer SEH-artsdrs.L.G.J.Bel AIOS


Vertegenwordigerverplichtestages:Prof.L.P.H.J.Aarts anesthesioloog dr.Bootsma cardioloog Prof.deJonge intensivistdr.W.J.W.Kollen kinderarts Mw.Langendoen-Roel huisarts dr.N.J.Kruyt neuroloog dhr.J.deNooij medischmanagerregionaleambulancedienst De lokale opleidingscommissie SEH komt tenminste twee maal per jaar bijeen. Deopleidingscommissie SEH heeft een reglement van orde vastgesteld. De vergaderingen wordengenotuleerdenzijnterugtevindenopdeI-schijf.OpleidingsgroepDeopleidingsgroepbestaatopditmomentuit:Dr.C.Heringhaus opleiderspoedeisendegeneeskunde;

SEH-arts,anesthesioloogdrs.Y.M.E.Groutars plaatsvervangendopleiderspoedeisendegeneeskunde;SEH-artsdr.B.deGroot SEH-arts,epidemioloogenwetenschapscoördinatordrs.A.F.E.Vos SEH-artsdr.H.Hennig SEH-arts,anesthesioloogdrs.M.M.Cohen SEH-artsdrs.B.vanderWeerd SEH-artsdrs.W.Raven SEH-artsdrs.O.vanMeer SEH-artsViermaalperjaarvindtdeopleidingsvergaderingplaatsmetalleledenvandeopleidingsgroependeAIOS. Op dit moment worden opleidingsspecifieke onderwerpen besproken en eventueleactiepunten vastgelegd. Deze vergadering wordt geagendeerd en genotuleerd. Eénmaal per jaarwordteendaggeorganiseerdwaaropuitgebreidstilgestaanwordtbijdevormenuitvoeringvandeopleiding.Bijdezedagzijniniedergevalde(plaatsvervangend)opleiderenalleAIOSaanwezig.DocentenprofessionaliseringVooreenkwalitatiefgoedeen juisteuitvoeringvanhetomschreven lokaleopleidingsplan isderolvan de opleiders en de lokale opleidingsgroep cruciaal. Zij bepalen als rolmodel uiteindelijk dekwaliteitvandeuitvoeringvandeopleiding.

Het LUMC biedt als academisch ziekenhuis een ruim aanbod aan cursussen en trainingen voordocentenprofessionalisering.DescholingensluitenaanbijhetdoorhetCGS(enwetenschappelijkeverenigingen) genomen besluit en de desbetreffende documenten waarin uitspraken gedaanworden over de gewenste competenties en werkwijze van opleiders en begeleiders van arts-assistenten. De leden van de opleidingsgroep beschikken minimaal over een teach-the-teacherkwalificatie en volgen continu cursussen of trainingen om de competenties in hetvolwassenenonderwijsteondersteunenenuittebouwen.


UitgangspuntvoordeopleidingtotSEH-artsinhetLUMCisdatalleledenvandeopleidingsgroepinstaatzijnom:

• in de dagelijkse praktijk feedback te geven en te ontvangen, als ook ervoor te zorgen datanderenadequaatfeedbackuitwisselen

• heteigenrolmodelendatvandewerkomgevingteexpliciterenenwaarnodigtotonderwerpvankritischediscussietemaken

• werkactiviteiten in te richten en te benutten als leermoment (bijv. bedside teaching,ontslagbrief,röntgenbespreking)

• Korte Praktijk Beoordelingen (KPB’s) en Objective Structured Assessment of Technical Skills(OSAT’s) tegevenendiverseanderebeoordelingsinstrumententoetepassenendaarbijwaargepastookanderezorgverlenersinteschakelen(verpleging,e.d.)

• vaardighedenteonderwijzen• kleinschaliggroepsonderwijsinterichtenenuittevoeren


2.KWALITEITSZORGExternekwaliteitszorgEens per vijf jaar (of eerder indien geïndiceerd) wordt de opleidingsinrichting door eenvisitatiecommissievandeNVSHAgevisiteerd.DoordeskundigenvanbuitenafwordtzoeenobjectiefoordeelgevormdoverdekwaliteitvandeopleidingtotSEH-artsinhetLUMC.Eenonderdeelvandeexterne kwaliteitszorg is de aanwezigheid van een eigen interne kwaliteitszorg in hetopleidingsziekenhuis.InternekwaliteitszorgVoordeevaluatieenoptimaliseringvandeopleidingtotSEH-artsbestaaninhetLUMCverschillendeinternecommissieseninstrumenten.EengrootdeelvandeinternekwaliteitszorgisinhetLUMCopcentraalniveauviadecentraleopleidingscommissiegeregeldengewaarborgd.EénkeerperjaarwordenalleopleidingeninhetLUMCcentraalgeëvalueerd.Dezelfevaluatieszijneenmonitoringvoordekwaliteit vandeopleidingenengeven inzicht ineventueleknelpunten enverbetermogelijkheden.Dezelfevaluatieomvateenkritischesterkte/–zwaktepuntenanalysemetals doel concrete actiepunten te benoemen en zo de kwaliteit van de opleiding continu teverbeteren. Om inzicht te krijgen in de kwaliteit van het opleidingsklimaat in de specialistischevervolgopleidingwordt in het LUMC hierbij gebruik gemaakt van de Dutch Residents EducationalClimate Test (D-RECT). Indien de opleidingsgroep te klein is wordt deze vervangen door eenevaluatiegesprekmeteenmedewerkervanDirectoraatOnderwijsenOpleiding(DOO).DevragenlijstwordtingevulddoordeAIOSengeeftinformatieoverhetopleidingsklimaatopafdelingsniveau.Nahet invullen van de D-RECT danwel de evaluatiegesprekken worden alle punten in deopleidingsgroep samen met de AIOS besproken met als doel de kwaliteit te verbeteren enbenoemdeknel-ofkritiekpuntengezamenlijkoptelossen.Naast de beoordeling van het opleidingsklimaat worden ook de leden van de opleidingsgroepgeëvalueerdmiddels de EFFECT.De EFFECT is een vragenlijst die informatie biedt over demanierwaaropeensupervisorofopleiderdeAIOSbegeleidt.BijdezeinNijmegenontwikkeldevragenlijstisrekeninggehoudenmethetcompetentieprofielvandeopleideropgestelddoorhetCentraalCollegeMedischeSpecialismen (CCMS).Devragenlijstwordt ingevulddoordeAIOSendoordesupervisorals zelfevaluatie. Aan de hand van de gegevens wordt een individueel feedback-rapport persupervisor gemaakt. Daarna vindt een feedbackgesprek plaats tussen de supervisor en eenafvaardigingvandeAIOS.DegroepsgemiddeldenwordengezamenlijkbesprokenmetdeAIOSendeopleidingsgroep. Aan de hand van dit gesprek worden afspraken gemaakt over verbeterpunten.DeEFFECTvindtmeteenregelmaatvaneensindetweejaarplaatsopaanvraagvandeopleider.


3.OPLEIDINGSPLANKaderbesluitenenspecifiekebesluitenHet lokale opleidingsplan “Spoedeisende geneeskunde/Opleiding tot Spoedeisende Hulp Arts”voldoetaanalleeisenzoalsbeschrevenin:

• Kaderbesluit (CentraalCollegeMedischeSpecialismen):Besluitvan11mei2009houdendedealgemeneeisenvoordeopleiding,registratieenherregistratievandemedischspecialistenvoordeerkenningalsopleider,plaatsvervangendopleiderenopleidingsinrichting.

• SpecifiekbesluitSpoedeisendeGeneeskunde(CollegeGeneeskundigeSpecialismen):Besluitvan9januari2013houdendeopleidings-enerkenningseisenvoorhetprofielSpoedeisendegeneeskunde.

• Curriculum opleiding tot Spoedeisende Hulp Arts (Nederlandse Vereniging voor

SpoedeisendeHulpartsen):versie2014UitgangspuntenHet algemene doel van de opleiding spoedeisende geneeskunde is AIOS te voorzien van deprofielgebonden competenties, vaardigheden, kennis en ervaringen die vereist zijn voor goedepatiëntenzorg en de optimale organisatie van hetwerkproces op een spoedeisende hulp afdelingzoalsdezebeschreveninhetprofielvandeSEH-arts1.HetlokaleopleidingsplanisgemaaktvanuitdevisiedatdeinvloedvandeAIOSopdekwaliteitvanzijn eigen opleiding groot dient te zijn. Elke AIOS is daarbij zelf verantwoordelijk voor het eigenleerproces. Voor deze actieve vorm van lerenmoet de AIOSmaximaal gemotiveerd zijn enmoetverderdeeigenschappenhebben zich voortdurendopen te stellen voornieuweervaringen, eigenfoutentezienenteanalyserenenzijneigengrenzentekennenendezeaantegeven.DeAIOSmoetookdeeigenschapverwervenomconstructievefeedbackaantenemenentekunnengevenaanzijnomgeving.Deze actieve vorm van lerenbereidt deAIOS voor op levenslang leren, reflectie op eninzichtindeeigenbekwaamheideneentoenemendezelfsturing,zelfstandigheidenhetovernemenvan verantwoordelijkheid.DeAIOS kan zo op toekomstig vereiste kwaliteiten voor de functie vanopleider,wetenschapperofmanagervoorbereidworden.DeuitgangspuntenvanhetcurriculumopleidingtotSpoedeisendeHulpArtszijn:-competentiegerichtopleiden-modulaireopbouwopbasisvanthema’sgekoppeldaanstagesenlijnleren-onderwijsbestaandeuitpraktijkonderwijs,cursorischonderwijs,onderzoekenwetenschap-toetsingsmethodiekopbasisvanmoderniseringsplannenmedischevervolgopleidingen

1 “Curriculum opleiding tot Spoedeisende Hulp Arts, versie 2014”, ontwikkeld door de Nederlandse Vereniging voor Spoedeisende Hulpartsen. 2e revisie door het Bestuur van de NVSHA in december 2013. Vastgesteld door het CGS op 3 december 2014 Pagina 9-16. Profiel van spoedeisende geneeskunde.


De opleidingsactiviteiten tijdens de drie jaar durende opleiding tot SEH-arts in het LUMCwordenonderverdeeld in onderwijs tijdens de patiëntenzorg (praktijkonderwijs) en onderwijs buiten depatiëntenzorg(cursorischonderwijs).Het praktijkonderwijs vindt plaats op dewerkvloer tijdens de patiëntenzorg. Zowordt de afstandtussen de leersituatie en de werksituatie klein gehouden en de AIOS kan alle belangrijkecompetentiesindecontextvanzijntoekomstigewerkomgevingverwerven.Zoveelmogelijk wordt het leren tijdens de patiëntenzorg gestructureerd zodat het leren bewust,formeel en intentioneel wordt. Dit wordt gerealiseerd door het benoemen vanopleidingsmomenten. Tijdens de algemene SEH-stages vinden verschillende opleidingsactiviteitenplaats. Voorbeelden zijn patiëntenbesprekingen, patiëntenoverdracht, overleg met consulenten,multidisciplinair overleg, vervolg van patiënten en toetsen beoordelingsmomenten. Naast hetpraktijkonderwijs iser tijdenruimtevoorcursorischonderwijs.Hierwordt indeel IIuitgebreidopingegaan.Eenbelangrijkaspectvooreengoedopleidingsresultaatisactievezelfstudieenzelfevaluatie.InhetLUMCenopdeSEHafdelingisallerelevanteliteratuurmetbetrekkingtotdeopleidingtotSEH-artsbeschikbaar.HetwordtvandeAIOSverwachtdatdezezichdoorzelfstudieopopleidingsactiviteitenvoorbereidenzichcontinuedoorhetlezenvanrelevanteliteratuurup-to-datehoudt.DeopleidingtotSEH-artsinhetLUMCvoldoetaandevolgendeinhetspecifiekebesluitbeschrevenstructuur:• Deopleidingismodulairvanopbouw• DemodulesbestaanuitlijnlerenopdeSEH-afdelingenexternestages• Tenminste 50% van de opleiding vindt plaats op de SEH-afdeling onder supervisie van

gecertificeerdeSEH-artsen• Deinhettweedelidgenoemdestageszijniniedergeval:

- intensivecare- anesthesiologie- cardiologie- kindergeneeskunde- huisartsgeneeskunde- ambulancezorg- eigenkeuze- wetenschap

CompetentiesvandeSpoedeisendeHulpArtsNaastdevakinhoudelijkekennisenvaardighedenbepalenookanderecompetentiesdekwaliteitvaneenartsenzijnvermogenomeenprofessioneleactiviteitineenspecifiekecontextadequaatuitteoefenen. Deze staan uitgebreid beschreven in Algemene competenties van demedisch specialist,KoninklijkeNederlandscheMaatschappijtotBevorderingderGeneeskunstDeopleidingtotspoedeisendehulpartsisgerichtophetverwervenvanallecompetenties,waaroverdeAIOSaanheteindevandeopleidingmoetbeschikken.


Decompetentieszijngebaseerdophet“CanMEDSrolesframework”,waarin7competentiegebiedencentraalstaan,dieieder4uitgewerktecompetentiesbevatten.Dezezijnvertaaldnaardealgemenecompetentiesvoordemedischspecialist.CanMED1:MedischhandelenDe SEH-arts is bekwaam in de opvang en (eerste) behandeling van patiënten in alleleeftijdscategorieënmeteenacutezorgvraag.Demedischeproblemenofziektebeeldenverbondenmetdezeacutezorgvraagkunnenvaneenvoudigenvoorbijgaandeaard(laag-complex)totmoeilijkenlevensbedreigende(hoog-com-plex)aardzijn.DeSEH-artsisbekwaamindeintegralebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-arts instaatombijdeongedifferentieerdepatiëntopefficiëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiëlediagnoseoptestellenenhiernaartehandelen.1.1Kennisenvaardigheid(inclusiefdiagnostisch,therapeutischenpreventiefarsenaal)DeSEH-arts:

• verrichtsnelenefficiënttriagenaarurgentieennaarzorgtraject.• verzameltsnelenefficiëntrelevanteinformatieaangaandedeklachtenensymptomenvan

eenpatiëntdoorobservatie,anamnese,heteroanamnese,lichamelijkonderzoekenverrichtzonodiggerichtaanvullenddiagnostischonderzoek.

• isspecialistindeintegraleenspecialisme-overstijgendebenaderingvandepatiënt.Hiermeeis de SEH-arts in staatom (ookbij deongedifferentieerdepatiënt) opefficiëntewijze eenwerkdiagnoseendifferentiaaldiagnoseoptestellen.

• is specialist in de risicostratificatie van patiënten met een acute ongedifferentieerdezorgvraag.

• verleentmedischezorgaanpatiëntenmeteenacutezorgvraagengeeftzonodigadviezenvoorverderebehandelingenfollow-up.

• is opgeleid in de initiële opvang en resuscitatie vanpatiënten in acuut levensbedreigendesituaties en voert deze taken in samenwerking met, danwel onder supervisie vanpoortspecialistenuit.

• stelt de indicatie tot en voert onderzoeken uit in overeenstemming met de huidigemaatstavenvandemedischewetenschap.


1.2EffectieveenethischverantwoordezorgDeSEH-arts:

• signaleert bedreigingen voor hetmedisch, psychisch en sociaal welzijn van de patiënt engeefthieromtrentgerichteadviezen.

• kentdecriteriavoorhetbepalenvanwilsonbekwaamheid,handeltinovereenstemmingmetdezecriteriaenneemtzonodigbeslissingeninhetbelangvandepatiënt.

• kent de criteria en mogelijkheden van donatie, handelt in overeenstemming met dezecriteriaenneemtzonodigbeslissingeninhetbelangvandepatiëntennabestaanden.

• houdtrekeningmetdeforensischeaspectenvaneenpresentatie.1.3VindenentoepasseninformatieDeSEH-arts:

• integreert kennis omtrent aandoeningen bij acute presentaties vanuit aangrenzendevakgebiedenindemedischebesluitvorming.

• integreert kennis omtrent de demografie en epidemiologie van aandoeningen bij acutepresentatiesindemedischebesluitvorming

• pastdekennisvanacuteenlevensbedreigendeaandoeningentoebijdeopvangvan(acute)patiënten

• verzamelt relevante informatie omtrent diagnostiek en behandelopties bij patiënten meteen onduidelijke presentatie, evalueert deze informatie op basis van bewijskracht entoepasbaarheid,enbetrektdezeindemedischebesluitvorming.

CanMED2:CommunicatieDe SEH-arts is in staat effectief te communicerenmet patiënten en/of familie, andere artsen enzorgverlenersindecontextvaneenacutepresentatie.Ditvereistspecifiekevaardighedenaangeziendezecontextvaakgepaardgaatmettijdsdruk,hectiekenpotentieellevensbedreigendesituaties.DeSEH-arts kan goed omgaanmet de emoties van iedereen betrokken bij de opvang van een acutepatiënt.2.1OpbouweneffectievebehandelrelatiesDeSEH-arts:

• bouwt een effectieve behandelrelatie op rekening houdend met de sekse, leeftijd enontwikkelingsniveau,belastbaarheid,levensbeschouwingencultuurpatroonvandepatiënt.

• creëerteensfeervanvertrouwen.• geeft, ondanksde tijdsdruk, de indruk/het gevoel tijd tehebbenvoordepatiënt endiens

begeleiders.2.2LuisterenenverkrijgenpatiëntinformatieDeSEH-arts:

• verkrijgt informatie van / over de patiënt die relevant is in de context van een acutepresentatie.

• weetookondertijdsdrukmetaandachtteluisterenomvervolgensdoorgerichtevrageninkortetijdrelevantepatiënteninformatieteverkrijgen.

• leeft zich zo goedmogelijk in, in de situatie van de patiënt, diens begeleiders en anderezorgverleners.


2.3BesprekenmedischeinformatiemetpatiëntenfamilieDeSEH-arts:

• informeertdepatiëntinbegrijpelijketaalzoalsbeschrevenindeWetopdeGeneeskundigeBehandelOvereenkomst(WGBO).

• kaninrelatiefkortetijdenondertijdsdrukduidelijkinformatieoverbrengenencontroleertofdezegoedisaangekomenenbegrepen.

• gaatnaofdepatiënt,ofeenander,deinformatieheeftbegrepenenneemtmaatregelenalsdeinformatienietduidelijkis.

• treedtdepatiëntendefamiliemetrespectencompassietegemoet.• is in staat lastige of bijzondere gesprekken, zoals slechtnieuwsgesprekken,met alle typen

patiëntentevoeren(waaronderagressieveofeisendepatiënten).• isinstaatomopeengestructureerdeeneffectievewijzemedischeinformatienaaranderen

teverwoorden.2.4VerslagleggingDeSEH-arts:

• registreert patiëntinformatie volledig, duidelijk en tijdig ten behoeve van hetpatiëntendossier.

• zorgt dat gegevens van een patiëntenopvang voor de rest van de acute zorgketenbeschikbaarzijn.

CanMED3:SamenwerkingDe SEH-arts werkt doeltreffend samen met SEH-verpleegkundigen, poortspecialisten en anderezorgverleners in demultidisciplinaire teams die betrokken zijn bij de opvang en behandeling vanpatiëntenmetspoedeisendeproblematiek.DeSEH-artsheefteencoördinerenderolopdeafdelingspoedeisendehulp.3.1DoelmatigoverlegmetanderecollegaeenzorgverlenersDeSEH-arts:

• werkt intensief samenmet SEH-verpleegkundigen, ieder vanuit hun eigen domein, bij dezorgvoorpatiëntenopdeSEH-afdeling.

• werkt samen met de andere medisch specialisten en/of andere intra- en extramuralezorgverleners.

• steltzonodigsamenmetanderezorgverlenerseendiagnostiekenbehandelplanop.• werkteffectiefsamenbinnenmultidisciplinaireteamsvanwisselendesamenstelling.

3.2AdequaatverwijzenenintercollegialeconsultatieDeSEH-arts:

• verwijstnaoverlegenindienvantoepassingpatiëntenmetacuteproblematiekgerichtnaareenandermedischspecialismeofzorgverlener.

• draagt duidelijk en tijdig, aan de juiste persoon en in de juiste vorm, de relevantepatiëntgegevensoverbijoverdrachtvanverantwoordelijkhedenvanzorg,encontroleertofdeinformatiezodanigisovergekomen.

• houdtrekeningmetdebeschikbaarheidentoegankelijkheidvananderezorgverleners.• respecteertenmaaktgebruikvandeexpertisevananderespecialismen.• kanomgaanmetmeningsverschillentussencollega’s.


3.3BijdrageaaneffectieveinterdisciplinairesamenwerkingenketenzorgDeSEH-arts:

• evalueerthet eigen functionerenenhet functioneren vananderen in eenmultidisciplinairteam.

• verleent in teamverband en in nauwe samenwerking met andere zorgverleners zorg aanpatiëntenopdeafdelingspoedeisendehulp.

• kent de rol, de deskundigheid en de beperkingen van ieder lid van een multidisciplinairbehandelteamenbenutdezezooptimaalmogelijk.

• stelt in gezamenlijk overleg protocollen op betreffende rol (taak)verdeling, gebruik vanmiddelenenmedischebehandelingen.

• neemtdeelaaninterdisciplinairoverlegenlaatzienmeningenvananderenterespecteren,overwegenenaccepterenenbrengteigenexpertiseenmeningenin.

• heeftkennisvandepre-hospitalezorgverleningenvervultdaarwaarnodigzijntaak.• levert een bijdrage aan het optimaal functioneren van de SEH als schakel in de acute

zorgketen.• levert door middel van transmurale samenwerking en overleg een bijdrage aan de

ontwikkelingvandeacutezorgketen.• heeft kennis van de verschillen en overeenkomsten met betrekking tot het differentiaal

diagnostisch denken, mogelijkheden tot het doen van diagnostisch onderzoek enverrichtingentussenhuisartsenSEH-artsindedagelijksepraktijk.

CanMED4:KennisenwetenschapDeSEH-artsvervulteen(voortrekkers)rolindeontwikkelingvandeSEH-geneeskunde,ondersteunddoormedischwetenschappelijkekennisengegevensuithundagelijksepraktijk.4.1MedischeinformatiekritischbeschouwenDeSEH-arts:

• formuleert klinische vraagstellingen, weet medische literatuur te vinden en beoordeeltkritischopbasisvan‘evidence-basedmedicine’principesomvragenzooptimaalmogelijktebeantwoorden.

• kanomgaanmet situatieswaarbijweinig of geen ‘evidence-based’ gegevens voor handenzijn.

4.2BevorderenenverbredenwetenschappelijkevakkennisDeSEH-arts:

• levert een bijdrage aan de ontwikkeling van het wetenschappelijk domein van despoedeisende geneeskunde door zelf onderzoeks- of kwaliteitsprojecten op te zetten danweldeeltenemenaanprojectenopgezetvanuitanderedisciplines.

• ontwikkeltrichtlijnenenprotocollenmetbehulpvangegevensuitanderedomeinen.• publiceertmet enige regelmaat inmedisch wetenschappelijke tijdschriften op het gebied

vanspoedeisendegeneeskunde.


4.3Persoonlijkbij-ennascholingsplanDeSEH-arts:

• blijft op de hoogte van medisch-inhoudelijke ontwikkelingen op het gebied van despoedeisendegeneeskunde.

• stelt een persoonlijk scholingsplan op, op basis van een permanente evaluatie vanpersoonlijkeleerdoelen.

4.4BevorderendeskundigheidvananderenDeSEH-arts:

• leverteenbijdrageaandeopleidingtotSEH-arts.• zorgtvooreengoedopleidingsklimaatopdeafdelingspoedeisendehulp.• levert eenbijdrage aande scholing van co-assistenten, arts-assistenten, verpleegkundigen

enoverigehulpverlenersindeacutehulpverlening.CanMED5:MaatschappelijkhandelenDe SEH-arts is in staat om die (acute) presentaties van ziektebeelden te herkennen die degezondheidvanhetindividuendesamenlevinginzijngeheelkunnenbedreigen.DeSEH-artsneemthet voortouw bij demaatschappelijke discussie over de toegankelijkheid en bereikbaarheid in deacutezorgketen.5.1Determinantenvanziekte(her)kennenDeSEH-arts:

• herkentatypischepresentatiesvanacuteziektebeelden.• isinstaatvroegtijdigpresentatiesmetepidemischeenbiologischekenmerkenteherkennen

endezeteherleidentotmogelijkegevarenvoordevolksgezondheid.• herkentsymptomenvoortkomenduitintoxicatiesdiebesmettingsgevaaropleveren• heeftaandachtvoorhetomgevingsmilieuvanhetkind.• weettehandelenbij(vermoedenop)kindermishandeling.• weettehandelenbijhuiselijkgeweld.

5.2GezondheidbevorderenDeSEH-arts:

• bevordert de gezondheid door gerichte acties te ondernemen naar doelgroepen ofinstantiesomdegezondheidvanhetindividuengroepenindesamenlevingtebevorderen.

• isinovereenstemmingmetdehuidigemaatstavenvandemedischewetenschapinstaatompreventievemaatregelentoetepassen(isolatieendecontaminatie).

• reageert adequaat opbedreigingen c.q. gevaar vande kant vandepatiënt en kan risico’sinschattentenaanzienvandeeigenveiligheidendievanhetoverigepersoneel.


5.3HandelenvolgensrelevantewettelijkebepalingenDeSEH-arts:

• kentenhandelt volgensdewettelijkebepalingengesteld indewetopdeberoepen indeindividuelegezondheidszorg(BIG).

• houdt rekening met en handelt volgens de wettelijke bepalingen conform de wet op degeneeskundigebehandelovereenkomst (WGBO)endewetbeschermingpersoonsgegevens(WBP).

• kent en handelt volgens de gedragsregels van de KoninklijkeNederlandscheMaatschappijtot bevordering der Geneeskunst (KNMG) bij de informatieverstrekking aan en over depatiënt.

5.4AdequaatoptredenbijincidentenindezorgDeSEH-arts:

• handeltovereenkomstigprotocollen/convenanttussenziekenhuisenjustitie.• herkentgemaaktefoutenbinnendegezondheidszorgenmaaktdezebespreekbaar.• herkent incidenten indepatiëntenzorgentrachtdezedoorbesprekingenverbeteringvan

processenhanteerbaartemaken.• informeertdepatiëntdesgewenstoverklachtenproceduresen-instanties.

CanMED6:OrganisatieDeSEH-artsisinstaatderegieencoördinatieopeenSEH-afdelinguitteoefenenmetbetrekkingtothet stellen van prioriteiten en doelen, het maken van beleid en de inzet van middelen enmedewerkers. De SEH-arts gaat op flexibele en slagvaardige wijze om met de wisselende enonvoorspelbareomstandighedenopdeSEH-afdeling.6.1OrganiserenwerknaarbalansDeSEH-arts:

• is in staat prioriteiten te stellen met betrekking tot het verrichten van diversewerkzaamhedenenbijhetaansturenvanmedewerkersopdeSEH-afdeling.

6.2EffectiefendoelmatigwerkenDeSEH-arts:

• heeftinzichtindeorganisatieentoegangtotinformatievandeeigenwerkgever.• organiseerthetzorgaanbodvanacutepatiënten.• coördineertdepatiëntenlogistiekenandereprocessenopdeSEH-afdeling.• isinstaatmeerderedingentegelijktedoen(multi-tasking).• pastprioriteringtoeopnieuweenurgentesituaties.• heeftoogvoorendraagtbijaandeontwikkelingvanketenzorgindeacutezorgketen.• is in staat een adequate inschatting temaken vandepsychosociale voorwaardenomeen

patiëntverantwoordterugtekunnenlatenkerennaardethuissituatie.• is op de hoogte van mogelijkheden binnen en buiten de eigen organisatie voor het

organiserenvan(sociale)zorg.• houdt rekening met eventuele schaarste in zorgfaciliteiten bij het plannen van een

vervolgtrajectvooreenpatiënt.• is op de hoogte van de organisatorische structuur en principes van de huisartsenpraktijk,

zowelinternalsextern.


6.3VerantwoordebestedingbeschikbaremiddelenDeSEH-arts:

• heeftinzichtinindicatiestellingenfinancieringvanbeschikbaremiddelen.• houdtbijbestedingenrekeningmetdebeschikbaremiddelen.

6.4InformatietechnologiegebruikenDeSEH-arts:

• maaktgebruikvaninformatietechnologievoorhetoptimaliserenvandepatiëntenzorg.• volgtbij-ennascholingsactiviteitenenpastdeopgedanekennisenvaardighedentoeinde

praktijk.• werktbinneneenkwaliteitssysteem.

CanMED7:ProfessionaliteitIn deze competentie komen de zes hiervoor beschreven competenties samen. Door de integratievandezecompetentiesbijhetuitoefenenvanhetberoepvanSEH-artswordtdiensprofessionaliteitzichtbaar.7.1AlgemeenDe SEH-arts bedrijft op professionele wijze spoedeisende geneeskunde bij patiënten met acutepresentaties.7.2HoogstaandepatiëntenzorgDeSEH-arts:

• bewaakt dat aan de noodzakelijke behoeften van een patiënt wordt voldaan, vanuit eencoördinerenderolineenteam.

• verleentzorginovereenstemmingmetdehoogstemaatstavenenethischenprofessioneelgedragbinnendespoedeisendegeneeskunde.

• heefteenopenhoudingtenaanzienvandepatiënt,ongeachtdeeigensekseofdievandepatiënt,levensfase,socialeeneconomischestatus,opleiding,etnischeachtergrond,cultuur,seksuelegeaardheidenlevensovertuiging.

• is instaatomondanksdevaakhogetijdsdrukenurgentievanhandelenmedischezorgophoogstaandniveauteverlenen.

7.3ProfessioneelgedragProfessioneelgedragkanopgesplitstwordenineenaantalfunctioneleonderdelen(i.e.omgangmettaken/werk, anderen, eigen functioneren)3 . Door deze onderdelen apart te benoemen kanprofessioneelgedragbeteraangeleerdengetoetstworden.OmgangmettakenenwerkDeSEH-arts:

• biedtdeskundigehulp• toontverantwoordelijkheid• toontleiderschapopmomentendatdatdoordesituatiegevraagdwordt


• streeftaantoonbaarnaarverbeteringvankwaliteit• neemtactiefdeelaanscholing• laatzieneengoedebalanstussenprivéenwerknatestreven

OmgaanmetanderenAlgemeen:DeSEH-arts:

• isnietarrogant• staatopenvoordebehoeftenvandesamenleving• steltonprofessioneelgedragaandekaak• isaltruïstisch,empathischeninteger• toontcompassieenrespect• bepaalteigengrenzen• houdtprofessioneleafstand• isdienstbaaraandegemeenschap

Omgaanmetpatiënten:DeSEH-arts:

• stelthetpatiëntenbelangbovenheteigenbelang• isgevoeligvoorbehoeftenvandepatiënt,staatopenvoordepatiënt• kanonderhandelen

Omgaanmetstafencollega’s:DeSEH-arts:

• isgeschiktomineenteamtewerkenLaatzienopadequatewijzesamentewerkenmetcollega’sindeacutezorgketen.

• kanadequaatomgaanmetdisfunctionerendecollega’s• stimuleertcollega’stotoptimalewerkprestaties• voeltzichverantwoordelijkvoorcollega’s• kangoedomgaanmetdebeperkingenvananderen• isinstaatveiligefeedbacktegeven

Omgaanmeteigenfunctioneren

DeSEH-arts:

• istoegewijdaanhetprincipevanexternebeoordeling:• kanfeedbackontvangen• laatzienleringtetrekkenuitontvangenfeedback• vraagtactiefomfeedbackvancollega’s• onderwerptzichaanexternetoetsing• isopenoverheteigengedrag,probeertzakentransparanttehouden• isstabiel,bescheidenentolerant• kanreflecterenenisinstaateigengemaaktefoutenteherkennenenerkennen• maakt(eigen)complicatiesopgetredenbijdebehandelingvanpatiëntenbespreekbaar.


7.4KennengrenzeneigencompetentiesDeSEH-arts:

• kentenrespecteertdegrenzenvandeeigencompetenties.• kentenrespecteertdegrenzenvanheteigenspecialisme.

7.5GeneeskundeuitoefenennaarethischenormenDeSEH-arts:

• verleent op zorgzame, empathische en gewetensvolle wijze geneeskundige zorg zondervooroordelen.

• toontinhetdagelijkswerkduidelijkeenhogemorelenormenenwaarden.• handeltconformdegeldendeberoepscode.• is instaatomethischeaspectente(her)kennendiebijmedischebeslissingeninhetgeding

zijnenmorelevragendieinhetmedischhandelenontstaanteanalyseren.Thema’sHetvakgebiedvandeSEH-artswordtinhetopleidingsplanbeschrevenaandehandvan18thema’s.Dethema’sdrukkendeeigenheidvandeSEH-artsuitenlatenziendatheteenapartvakgebiedis,engeen optelsom van acute patiënten van de bestaande poortspecialismen. Uitgangspunt voor dethema’svormthet“EuSEMcorecurriculumforEmergencyMedicine”.Deinhoudvaneenthemaisonderverdeeldincompetenties.Aanhetmerendeelvandethema’szijnnaastdeCanMED“medischhandelen” nog tenminste twee andere competenties gekoppeld. Alle overige niet gekoppeldecompetenties worden alleen in algemene termen beschreven en komen in andere thema’s weerspecifiek (als deelcompetenties) terug. (overzicht: Koppeling profielgebonden competenties aanthema’s,pagina21)Binnen een thema wordt daarnaast aangegeven welke competenties bij welke stages behaaldkunnen worden en op welke manier en hoe vaak deze getoetst kunnen worden. Binnen decompetentie ‘medisch handelen’ worden de eindtermen betreffende kennis en vaardighedengedetailleerd beschreven. Als laatste wordt het verplicht aantal toetsen per toetsvorm voor hetbetreffende themaweergegeven.O.a. zijnhiervoorper themakenmerkendeberoepssituaties (KB)benoemd, die bij uitstek geschikt zijn om deze competenties te toetsen. Het is niet verplicht omalleen deze KB voor de toetsing te gebruiken, andere klinische situaties kunnen ook gebruiktworden. Uiteraard kunnen naast de gekoppelde competenties ook de overige niet-gekoppeldecompetenties binnen een thema getoetst worden, als de situatie zich hiervoor leent. (overzicht:thema’senkenmerkendeberoepssituaties,pagina22)BeheersingsniveausErwordtgeenonderscheidgemaakt inbeheersingsniveaus.DeAIOSzalallecompetentiesaanheteind van de opleiding in principe moeten beheersen op niveau 3 (is vakbekwaam in de eersteopvang, diagnostiek en initiële behandeling, waar nodig in nauwe samenwerking en conformgemaakte afsprakenmet de desbetreffendemedisch specialist). In het persoonlijk opleidingsplanwordt opgenomen op welk moment tijdens de opleiding een AIOS geacht wordt bepaaldecompetentiesopniveau3tebeheersen.EchterdeAIOSdientdecompetentiesvandethema'sdiegekoppeldzijnaandeverplichtestages,albijhetbeëindigenvandezestagesbereikttehebben.


Themaenkenmerkendeberoepssituatie

Thema1.Airway KB:LuchtwegmanagementThema2.Breathing

KB:DepatiëntmetdyspneuKB:Depatiëntmetrespiratoirfalen

Thema3.Circulation KB:DepatiëntineencardiaalarrestKB:DepatiëntmetpijnopdeborstKB:DepatiëntinshockB:Depatiëntmetpalpitaties

Thema4.Disability

KB:Depatiëntincomaen/ofneurologischeuitvalsverschijnselenKB:DepatiëntmetinsultenKB:DepatiëntmetsyncopeKB:Depatiëntmetduizeligheid,vertigoofhoofdpijn

Thema5.Exposure/environmental

KB:DepatiëntmetkoortsKB:DepatiëntmeteenintoxicatieKB:Depatiëntmeteenleefmilieugerelateerdeaandoening:Brandwonden/Hyperthermie/Hypothermie/(Bijna)verdrinking/Blikseminslagenelektrocutie

Thema6.Secondaryassessment

KB:Depatiëntmetbuikpijnen/ofmisselijkheidenbrakenKB:Depatiëntmetrug-enbekkenpijn:UrologischeofAcuteobstetrisch-gynaecologischeaandoeningen

Thema7.Spoedeisendeaandoeningeninhetgelaat(ophetgebiedvandeKNO-heelkunde,OogheelkundeenKaak-enmondheelkunde)

KB:DepatiëntmeteenepistaxisKB:DepatiëntmeteencorpusalienuminhetoogKB:Depatiëntmeteenaangezichtstrauma

Thema8.Spoedeisendeaandoeningenophetgebiedvanhaemorrhagischediatheseenmetabole&endocrinologischeaandoeningen

KB:DepatiëntmeteenontregelingvandiabetesmellitusKB:Depatiëntmeteenonbegrepenbloeding

Thema9.Spoedeisendedermatologischeaandoeningen

KB:Depatiëntmeteenexantheem

Thema10.Musculosketaleaandoeningen

KB:Depatiëntmetniet-traumatischepijnaanextremiteitenKB:Depatiëntmetpijnaanextremiteitendoortrauma

Thema11.Gedragsstoornissen/psychiatrischeaandoeningen

KB:Depatiëntmetsuicidaliteit

Thema12.Huisartsgeneeskundeen“eerstelijns”aandoeningen

KB:Depatiëntmeteeneerstelijns(zorg)vraag

Thema13.(Acute)Geriatrieensocialeproblematiek

KB:DepatiëntmeteendelierKB:Depatiëntzondermedischeopnameindicatiemaardieomsocialeredenennietnaarhuiskan

Thema14.(Acute)Kindergeneeskundigeaandoeningen

KB:HetkindmetmisselijkheidenbrakenKB:Hetkindmetverdenkingopkindermishandeling

Thema15.Acutepijnstillingensedatie KB:DepatiëntmeteenschouderluxatieThema16.PrehospitaleacutehulpverleningenRampengeneeskunde

KB:DepatiëntmeteenongevalopdeopenbarewegKB:Desituatiewaarintentijdevaneenovervolleafdelingereenaantalvitaalbedreigdepatiëntentegelijkaangekondigdworden.

Thema17.Traumatologie

KB:DepatiëntmeteentraumaaanhoofdenruggenmergKB:Depatiëntmeteentraumaaanderomp(thorax,abdomen,bekkenenurogenitaal)KB:DepatiëntmeteentraumaaandeextremiteitenKB:KinderenmeteentraumaKB:OuderenmeteentraumaKB:Depatiëntmeteentraumatijdensdezwangerschap

Thema18.Kennisenwetenschap


StagesOmmeerstructuuraandeopleidingtegevenwordthetcurriculumopgedeeld inmodules/stages.De vaste stage-indeling van het landelijke curriculum is leidend; hiervan kan echter afgewekenworden in individuele gevallen als dit ten goede komt aan de opleiding. Uitgangspunt is dat tenminste50%vandeopleidingzichopdeSEHafspeelt.Voor elke AIOS wordt een opleidingsschema gemaakt, zo veel mogelijk rekening houdend meteerdere ervaringen, snelheid van leren en leerbehoeftes. Dit schema wordt vastgelegd in hetindividueelopleidingsplan.Hetisoverigensvoordestage-gebondenthema’sverplichtdatdezethema’s,nadatzeopdestagesaangeleerdengetoetstzijn,onderhoudenwordenopdeSEH,ookweerindevormvanlijnleren.

Stage Jaar1 Jaar2 Jaar3 TotaalSEH 33 25 30 88Anesthesiologie 8 Cardiologie 6 Huisartsgeneeskunde 2 Intensivecare 16 Kindergeneeskunde 6 Ambulancedienst 2 Vakantie 5 5 5 Keuzestage 13 Wetenschapsstage 4*Totaal 52 52 52 156

Overzicht(externe)stagestijdensde3jaardurendeopleiding

*4wekenteverdelenoverde3jaardurendeopleidinginoverlegmetopleiderDetotaleopleidingduurt156weken(3jaar)enisopgedeeldinperiodeswaarinopdeSEHgewerktwordtonder supervisie vaneenSEH-arts enexterne stagesbij andere specialismen.Dezeexternestages worden zowel op specifieke afdelingen gelopen als op de SEH. De supervisie wordt dangegevendoorhetdesbetreffendespecialisme.Naastde landelijkverplichtestagesbestaaterdemogelijkheidombepaaldestagesuit tebreiden.TevenskandeAIOSnogaanvullendestageslopen.Zoisereengoedomschrevenstageplanvoordesub-specialismen neurologie van 6weken en psychiatrie van 2weken.Ook stages bij andere danbovengenoemde specialismen en een stage in het buitenland behoren tot demogelijkheden. Ditalles wordt tijdens de opleiding van de opleiding met de opleider besproken en uiteindelijkvastgelegdinhetindividueelopleidingsplan.De SEH-stages zijn gebaseerd op de integratie en onderhouden van de in de voorgaande stagesopgedanekennis(lijnleren).Deonderdelenvanthema’sdieinstagesnietzijneigengemaaktophetgewenstebeheersingsniveau,wordenopgenomenindeSEH-stages.


Jaar1DeAIOSstartmeteeninwerkperiodeopdeSEH,waarbijaanhetbegindeintroductiecursusvanhetLUMCendeACT-cursusgevolgdwordt(zieonderwijs).Deeerstestagediegevolgdwordtisdestageanesthesievan8weken.DaarnaastwordtdeAIOS inheteerste jaar ingedeeldvooreenstagecardiologievan6weken.Naelkegevolgde stage keertdeAIOSweer terugopdeSEHom,methetoogop lijnleren,de recentopgedanekennis,vaardighedenencompetentieszichnogmeereigentemakenentevertalennaardepatiëntenpopulatieopdeSEH.Jaar2Inhettweedejaarstaatdestageintensivecarevan16wekencentraal.DaarnaastlooptdeAIOSeenstagevan6wekenbijdekindergeneeskunde.Jaar3In het derde jaar is er ruimte voor de 2-wekelijkse stage bij de huisartsengeneeskunde en deambulancedienst.Daarnaastbiedthetderde jaarruimtevooreenkeuzestagevan13weken.Dezekeuzestagewordtvooraf samen met de opleider vormgegeven en kan de vorm hebben van één stage met eenbepaaldeleerdoelofmeerderekorterestages.Ookiserdemogelijkheidomdezekeuzestageinhetbuitenlandofeenanderziekenhuistevolgen.Deoverigewekeninjaar3werktdeAIOSopdeSEH.Naast het lijnleren zal er in dit jaar specifiek aandacht zijn voor de competenties organisatie enleiderschap.ExternestagesOm te bereiken dat de AIOS aan het einde van de opleiding de in het landelijke curriculumgedefinieerde competenties bezit, zijn voor elke externe stage de leerinhoud aan dethema’s/modules uit het landelijke curriculum gekoppeld. Alle leerinhoud en leerdoelen van deexternestageszijn inafspraakmetdedesbetreffendespecialismenuitgewerkt indevormvaneenstageplanenzijnverderdebasisvoorhettoetsenenbeoordelenvandeverworvencompetenties.Dezestageplannenzijnalsbijlagentoegevoegdaanhetlokaleopleidingsplan.Daarnaast staat op de I-schijf een document per stage met de meer praktische kanten. DezedocumentenwordenbijgehoudenengereviseerddoordeAIOS.Voor elke stage is een aanspreekpartner bij het desbetreffende specialisme benoemd, welkeverantwoordelijk is voor het uitvoeren en begeleiden van de externe stage. Tussen deverantwoordelijkeaanspreekpartners,deopleidersvandeanderespecialismenendeSEH-opleiderbestaat zowel informeel als formeel uitwisseling over de voortgang van de opleiding en deontwikkelingvandeAIOS.DestagewordtdoordeAIOSdirectvoorafgaandmetdestagebegeleiderdoorgenomenaandehandvanhetstageplan.Wederzijdseverwachtingenenverplichtingenwordenbesproken.Halverwege(bijstagesvan6wekenoflanger)ennaafloopvandestagewordttijdenseenstagebeoordelingsgesprekaandehandvanhetstageplanhetfunctionerenvandeAIOSbesprokenmetde(plaatsvervangend)opleiderendestagebegeleider.


Hierbij wordt aangegeven of de eindtermen kunnen worden, respectievelijk zijn behaald. Tevenswordt het individueel opleidingsplan door de betreffende AIOS, met begeleiding van de(plaatsvervangend)opleider,aangepastaandeactuelesituatie,zodatalleeindtermenaanheteindevandeopleidingbehaaldkunnenworden.WetenschapsstageDewetenschapsstagewordtverdeeltoverde3jaardurendeopleidingtotSEHartsKNMG.Doelvande stage is het verwerven van kennis en vaardigheden om aan de in het landelijke curriculumbeschreven kaders van wetenschappelijke vorming en het thema 18 Kennis en Wetenschap tevoldoen.DestagebestaatuithetsuccesvolabsolverenvanlandelijkeNVSHAmodule“Wetenschap”,het bezoeken van cursussen ter bevordering van de theoretische kennis, het begeleiden vanstudenten in het kader van het CAT project LUMC en het formulieren en uitwerken van eigenwetenschappelijke vraagstellingen. Einddoel van de stage is een (poster)presentatie op eenwetenschappelijk congres en/of een publicatie bij een wetenschappelijke tijdschrift binnen hetdomeinvandespoedeisendegeneeskunde.


4.ONDERWIJSHetonderwijs tijdensdeopleiding totSEH-artskanonderverdeeldworden inonderwijs tijdensdepatiëntenzorg(praktijkonderwijs)enonderwijsbuitendepatiëntenzorg(cursorischonderwijs).CursorischOnderwijsCursorischonderwijsisonderwijsdatzichbuitendepatiëntenzorgafspeelt,maarweleenduidelijkverband heeftmet de patiëntenzorg. Het gaat hierbij om onderwijs op het gebied van algemenekennis,vakinhoudelijkekennis,vaardighedenengedrag.Bijhetopzettenvancursorischonderwijsiseenaantaluitgangspuntentenoemen.Teneersteishetcursorischonderwijsaltijdeenondersteuningvanofeenaanvullingophetopleiden indepraktijk.Tentweedezijndeonderwerpenzodanigdatdezenietmakkelijkofsnelindepraktijktelerenzijn.Tot slot is het cursorisch onderwijs veilig voor de patiënt omdat de arts competenties behaaldvoordatdepatiënthiermeeinaanrakingkomt.Cursorischonderwijsvindtplaatsoplokaal,regionaalenlandelijkniveau.Verderzijnerverschillendeexternecursussenverplichtgesteld.LandelijkonderwijsEr zijn 7landelijke onderwijsmodules, die ieder 2 dagen beslaan. Iedere onderwijsmodule isgekoppeldaaneenopleidingsjaarvandeAIOSensluitaanbijhetkennisniveauindatjaar.Omdiereden wordt deelname aan de modules verplicht gesteld in het desbetreffende opleidingsjaar.Iederemoduledientmetpositiefresultaattewordenafgesloten;allezevenmodulesdienentezijnbehaald om de opleiding tot SEH-artste kunnen afronden. Elke module wordt 2-3 maal per jaargeorganiseerd.OpgevenkanviadewebsitevandeNVSHA.

DeAIOSdienttijdensallemodulesvolledigaanwezigtezijn.Tijdensdeonderwijsmoduleswordtvande AIOS een actieve participatie verwacht. Voor alle modules geldt dat de AIOS eenvoorbereidingsverplichting heeft. Deze voorbereiding verschilt per onderwijsmodule. Een aantalonderwijsmodules vereist het maken van een pre-toets voordat aan de module mag wordendeelgenomen. Enkele andere modules vereisen het inleveren van een opdracht, de deadlinehiervoorwordtdoordemoduledocentbepaald.

Demeerderheid van de onderwijsmoduleswordt afgeslotenmet een schriftelijk of een praktischexamen. De AIOS is verplicht aan dit examen deel te nemen en dit met goed resultaat af teleggen.Registratie van deelname met goed resultaat gebeurt door middel van het uitreiken vandeelnamecertificaten,dezehoreninhetportfoliovandebetreffendeAIOSgevoegdteworden.

Jaar1–moduleWetenschap

DemoduleWetenschapzorgtaanhetbeginvandeopleidingvooreensolidebasisvoorhetopzettenenuitvoerenvanonderzoektijdensdeopleiding. InoverlegmetdeopleiderzaldoordeAIOSeenonderzoeksvoorstel worden gemaakt dat tijdens de module zal worden uitgediept. Tijdens de 2dagen worden hoorcolleges afgewisseld met werkgroepen en opdrachten, waarna eenonderzoeksvoorstel wordt gemaakt dat tijdens de opleiding uitgevoerd kan worden. De modulewordt gegeven door het Julius Centrum Utrecht in samenwerking met de NVSHA. Om zoveelmogelijkrendementuitde2dagentehalenmoetdeAIOSdemodulevoorbereidenenzalaanheteindtoetsingplaatsvinden.


Jaar1–moduleSpoedechografie

Deze intensieve onderwijsmodule wordt in samenwerking met de NVSHA sectie Echografiegeorganiseerd. De 2-daagsemodule Spoedechografie is gebaseerd op een geaccrediteerde cursusvan de ACEP: Introduction to EmergencyUltrasound Presented by the Department of EmergencyMedicine,UniversityofMarylandSchoolofMedicine,Baltimore,Maryland,USA.

Indezemodulezalde1ejaarsAIOSdebasisvaardigheidvandespoedechografiewordenaangeleerdendit zaldeAIOS in staat te stellen zelf spoedechografie tegaanverrichtenonder supervisie vanopleider(sgroep)inheteigenopleidingsziekenhuis.

Als voorbereiding op dezemodulewordt lesmateriaal aangeboden dat van tevoren door deAIOSbestudeerddientteworden.Tevenszalvoorafgaandaandemodulezaleentheoretischepre-toetswordengehouden.

Decursuszalbestaanuitdidactischepresentatieseninteractievepraktijksessiesmetproefpersonen.DeonderwerpendiewordenbehandeldzijnEFAST,AAAAenbasalecardialespoedechografie.Nademodulewordendecursistengeachtvertrouwdtezijnmetdebasalenatuurkundigeprincipesvandeechografie,vertrouwdtezijnmet3kerngebiedenvandespoedechografienamelijktrauma,cardiaalen AAA en op basaal niveau beelden te kunnen vervaardigen en interpreteren van de 3kerngebiedenvandespoedechografie.

De module zal met een eindtoets worden afgesloten. Deze zal bestaan uit 2 delen. Voor hetpraktijkdeelzaldecursistopbasisvanvoorafgesteldeeisenbeeldenmoetenkunnenvervaardigeneninterpreterenvande3indecursusbehandeldekerngebiedenvandespoedechografie.Voorhettheoretischdeel zalde cursistde theoretischeeindtoetsmoetenbehalenopbasis vaneenvan tevorenvastgesteldemaximalehoeveelheidfouten.

Jaar2–moduleForensischeGeneeskundeenGezondheidsrecht

Demodule Forensische Geneeskunde en Gezondheidsrecht is gericht op het herkennen en lerenomgaanmetgezondheidsrechtelijkeproblemenindedagelijksepraktijkvandeSpoedeisendeHulp.Erwordenhandvattengebodenommetdebelangrijkstegezondheidsrechtelijke regels tewerken.Daarnaast heeft de cursist aan het eind van de cursus basiskennis op het gebied van forensischegeneeskundeindeSEH-praktijk.DeAIOS‘maakt’zijneigenonderwijsdoorproblemenuitdepraktijkvoorteleggenentebespreken.Degenemetnogweiniginhoudelijkekenniskrijgtcasusaangereiktom mee aan de slag te gaan. De onderwijsvormen waarmee gewerkt wordt zijn interactief,zodoendewordtvandedeelnemerseenactievehoudingenbijdragegevraagd.

Jaar2–moduleToxicologie

Inde2-daagsemoduleToxicologiezaldeAIOSeenverdiepingwordenbijgebrachtinintoxicatiesenmogelijkepatiëntpresentatieshiervanopdeSEH.Doel isdeAIOS in staat te stellennahetvolgenvan demodule adequaat intoxicaties te diagnosticeren en te behandelenwanneer patiënten zichmet deze ziektebeelden presenteren op de SEH. Aan bod komen onder andere toxidromen,kinderintoxicaties,overdoseringmetmedicatie,(party)drugseneenvoorbereidingopdechemischetoxidromen. De chemische toxidromen zullen volledig aan bod komen in de onderwijsmoduleOpgeschaaldeZorg.DezeintensieveonderwijsmodulewordtinsamenwerkingmetdeNVSHAsectieToxicologiegeorganiseerd.Devoorbereidingvoordeonderwijsmodulebestaatuiteenzelfstudie.


De2-daagsemodulebestaatvervolgensuitdidactischepresentaties, interactievepraktijksessiesenscenariotraining waarbij ook gebruik zal worden gemaakt van simulatiepatiënten. De volledigebreedte van de toxicologie zal hierin worden behandeld. De module zal worden afgesloten metzoweleen theoretischalseenpraktischexamenopbasisvanscenariotraining,datsuccesvolmoetwordenafgeslotenomdemoduletebehalen.

Jaar3–moduleOpgeschaaldeZorg

Inde2-daagsemoduleOpgeschaaldeZorgzaldeAIOSeenverdiepingwordenbijgebrachtindeSEH-organisatiebijrampenenhetopvangenvanrampenslachtoffers.Dezeintensieveonderwijsmodulewordt georganiseerd in samenwerkingmet StevenHofdom Enterprise, Elfriede ThiessensMedicalSpecialtiesenRikvandeWeerdtBureauMedischeMilieukunde.Zijzijnervareninhetonderwijzen,oefenen en trainen rondom toxidromen en disaster preparedness. Er zijn meerdere doelen: hetbeheersenenbegrijpenvandebasisbegrippenbinnendeopgeschaaldezorg,hetbegrijpenvandeknelpunten indezorgvoorgrotegroepen (gecontamineerde)patiëntenendit theoretischkunnenondervangen, de chemische toxidromen (her)kennen en natuurlijk het adequaat en veilig kunnenbehandelenvaneenpatiëntdiezichmetéénvandezetoxidromenpresenteert.

DevoorbereidingvoordeonderwijsmodulebestaatuitzelfstudievoordeAIOS,waarbijopgegevenliteratuur wordt bestudeerd. Daarnaast wordt een studie van het lokale ZiROP verwacht. Tevensdientvoorafgaandaandemoduleeenopdrachttewordeningeleverd.

De2-daagsemodulebestaatvervolgensuitdidactischepresentaties, interactievepraktijksessiesenscenariotraining. Er wordt eenevenredige hoeveelheid tijd besteed aan disaster preparedness /opgeschaalde zorg en chemische toxidromen / individuele behandeling van de gecontamineerdepatiënt.Devolledigebreedtevandechemischetoxidromenzalhierbijwordenbehandeld.

Demodulezalwordenafgeslotenmeteenpraktischexamenopbasisvanscenariotraining,waarbijookdeopgedanetheoriewordtbeoordeeld.

Jaar3–moduleMedischManagement

DemoduleManagementomvateentweedaagseinteractievemodulevoordeAIOSdieindelaatstefasevanhunopleidingzitten.DoelisdatdeAIOSkennisverwerftovermanagementvanziekenhuisenvakgroep,financieelmanagement,strategieenbeleid,leidinggeven,timeenstressmanagementenklachtafhandeling.ZodoendeweetdeAIOSnaafloophoehijmoethandelenbinnendecontextvan de organisatie en het beleidsproces van het ziekenhuis en haar omgeving, om zo tot eenoptimaal mogelijke inrichting van zijn eigen patiëntenzorg te komen. Deze module wordtgeorganiseerddoordeNVSHAinsamenwerkingmetdeAcademievoorMedischSpecialisten(AMS).DeAMSheeftuitgebreideervaringmethetverzorgenvandergelijkemodulesvoorzowelAIOSalsmedisch specialisten. Daarnaast zal tijdens dezemodule ook input geleverd worden door een ofmeerdereSEH-arts(en)KNMGmetervaringophetgebiedvanmanagement.DezeSEH-artsenKNMGzijngeworvenuitdesectieManagementvandeNVSHA.

Demodule zelfbestaatuit interactieveworkshopsgedurende2hele, aaneengeslotendagen.Er iseenvoorbereidingvan4urenmiddelszelfstudieenhetvoorbereidenvaneenpresentatiemetalsonderwerpeennogoptezettenverbeterproject,dattijdensdemoduleverderuitgewerktwordt.Deglobale onderwerpen van de eerste cursusdag zijn organisatie van ziekenhuis en medische staf,organisatievandezorgenfinancieringvandemedisch-specialistischezorg.


De globale onderwerpen van de tweede cursusdag zijn samenwerken in de vakgroep (hierbijaandachtvoorzowelbeleid,taakverdeling,effectiefvergaderenetc.alsaandachtvoordeonderlingesamenwerking,feedbackgeven,leidinggevenenbalanswerk-privé)enderolvandeSEH-artsKNMGinhetbeleidsprocesinhetziekenhuis.

Jaar3–moduleProcedurelesedatieenanalgesie

Metdemodule“ProcedurelesedatieenanalgesievoordeSpoedeisendeHulp”wildeNederlandseVerenigingvanSpoedeisendeHulpArtsen(NVSHA)een landelijkuniformemoduleaanbiedenvoorAIOSinopleidingtotSEH-artsKNMGinhetuitvoerenvanprocedurelesedatieenanalgesie(PSA)opdespoedeisende hulp afdeling. Deze module maakt deel uit van een kwaliteitstraject om AIOS inopleiding totSEH-artsKNMGte bekwamen PSA conform de CBO richtlijn “Sedatie en/of analgesiebuiten de operatiekamer” veilig en doelmatig op de spoedeisende hulp afdeling toe te passen.Onderdeelvandemoduleis,naasthetbevorderenvankennisenvaardigheden,ookhettoetsenvanhetbekwaamheidsniveauvandeAIOSinopleidingtotSEH-artsKNMG.

Demodulevoorzietniet ineenopleidingvoorhetstartenmetPSA.ElkeAIOSinopleidingtotSEH-artsKNMGdie de PSAmodulewil volgenmoet een anesthesiestage hebben afgerondmetminimaaleen voldoende als resultaat. Daarnaastmoet de AIOS beschikken over voldoende ervaring in hetvrijmakenenvrijhoudenvandeluchtweg.EnmoetenzoweldeALSalsdeAPLScursuszijnbehaald.

Detweedaagsemodule ismetnamepraktijkgerichtende leerinhoudwordtvooralaanworkshopsen scenariotrainingen gekoppeld. Voorafgaand aan de module moet de AIOS zich voorbereidenmiddelsliteratuur,inclusiefdeCBOrichtlijn.Tevenszaleenpre-testmoetenwordengedaandoordeAIOS. Tijdens demodule zal continue assessment plaatsvinden en ter afsluiting zal een eindtoetsdoor de AIOS moeten worden gemaakt. Het module is ontwikkeld door de vakgroep SEH in hetLUMCenidentiekmetdelandelijkecursusPSAvoorSEHartsen.

RegionaalonderwijsHetLUMCvaltonderdeonderwijsregioLeiden/DenHaag.DeOORLeiden/DenHaagcoöpereertmetdeOORRotterdamwaarbijdevolgendeziekenhuizenzijnaangesloten:• LeidsUniversitairMedischCentrum• HaaglandenMedischCentrum• Hagaziekenhuis• ErasmusMC• ReinierdeGraafGroep• FranciscusGasthuis&Vlietland• AlbertSchweitzerZiekenhuisElkeonderwijsregiohoudtminimaalvierregionaleonderwijsdagenper jaar.Deorganisatiehiervanrouleert tussen de verschillende ziekenhuizen van de regio. De AIOS is verplicht minimaal drieregionaleonderwijsdagenperjaartevolgenenwordtvrijgeplandvoordeelname.Deonderwerpenwordengekozenaandehandvanthema’suithetlandelijkecurriculum.Deregistratievandeelnamegebeurt door middel van uitreiking van deelnamecertificaten, welke in het portfolio van debetreffendeAIOSgevoegddientteworden.


Dedatavoorderegionaleonderwijsdagmetdaarbijdebetreffendeonderwerpenworden jaarlijksvastgesteldenzijntevindenopdewebsitewww.sehonderwijs.nl.Alvorenshetroosterintekunnenziendientmenzichteregistrereneneenwachtwoordaantevragen.In overleg kunnen ook regionale onderwijsdagen uit andere regio’s gevolgd en equivalent erkendworden, echter alleen als hierdoor het maximum aantal deelnemers van 35 niet overschredenwordt.DeregionaleAIOShebbenaltijdvoorrangbijonderwijsindeeigenregio.LokaalonderwijsIedere tweeweken (de2een4edonderdag vandemaand)wordthet lokaal cursorischonderwijsgeorganiseerd.DeAIOSwordt hiervoor vrij geplanden volgt het onderwijs ook tijdens de externestages behalve de ICU-stage. Van de AIOS wordt een gedegen voorbereiding verwacht. Hij of zijwordt geacht een actieve bijdrage te leveren aan de invulling van de onderwijsdagen en wordtdaarom ingedeeld ombepaalde onderdelen van de onderwijsdag te verzorgen. Daarnaast hebbenook andere artsenof beroepsgroependemogelijkheid aanhet lokaal cursorischonderwijs deel tenemen(HAIO’s,ANIO’s,verpleegkundigen,PA’s).ElkeonderwijsdagwordtbegeleiddooreenSEH-stafartsalsdagcoördinator.Alsnodigwordenookexternereferentenuitgenodigd.Depresentatievaneenspecialistofdeskundigedientomkennisopeenbepaaldvlakbinnenhetthemateverbredenofteverdiepen.Hetlokaalcursorischonderwijswordtgegevenvanuiteen3-jarigcurriculum.Hetoriënteertzichopde18 thema’s vanhet landelijke curriculumen is opgebouwduitmodulesmet als samenhangendonderwerpeenthemametdaarbijbehorendetheorieenvaardigheden.Meestalwordterpermaandéénthemabehandeld.Deinvullingvandeonderwijsdagenkanperdagverschillen,afhankelijkvanwelkeonderwijsvormhetmeestgeschiktlijkt.Onderstaandeenaantalvoorbeeldenvanverschillendeonderwijsvormen:• Critical Appraised Topic (CAT): Middels een klinische vraagstelling wordt kritisch de

wetenschappelijke literatuurbestudeerd.DeopzetvaneenCATgebeurtvolgenseenstandaardformat.InformatieoverhetmakenvaneenCATistevindenop:

- https://www.lumc.nl/org/oor-leiden/begeleiding-en-toetsing/CAT/- http://libguides.rug.nl/CAT_guide

• Journal club: De statistiek en klinische consequenties van een recent, relevant artikel wordenbesproken.Deinhoudvanditartikelsluitaanophetthemavandemodulevandeonderwijsdag.BesprekingverlooptvolgenseenvastformateneenCochranechecklist.Dezezijntevindenvia:

- http://netherlands.cochrane.org/beoordelingsformulieren-en-andere-downloads

• Morbidity enMortality: casuïstiek besprekingen van een complicatie of fout volgens een vastformat,waarbij volgensdePRISMA-methode (PreventionandRecovery InformationSystem forMonitoring and Analysis) een analyse wordt gemaakt van goede en verbeterpunten. Meerinformatiehieroveristevindenvia:- http://www.vmszorg.nl/_library/5542/web_2009.0106_praktijkgids_vim.pdf


• Referaat: Aan de hand van recente literatuur wordt een specifiek onderwerp behandeld. Dit

onderwerpsluitaanophetthemavandemodulevandeonderwijsdag.• Casuïstiek:Aandehandvaneencasuswordteenbepaaldziektebeelduitgelichtenbesproken.

Ditziektebeeldsluitaanophetthemavandemodulevandeonderwijsdag.• Vaardigheden: Praktische vaardigheden worden geoefend in aansluiting op het thema van de

modulevandeonderwijsdag.• Scenariotraining: Er worden scenario’s geoefend met behulp van nagespeelde patiënten,

Microsim of een dummy. Aan de hand van de Pendleton-rules wordt vervolgens feedbackgegevenaandebetreffendeAIOS.

• Klachtenbehandeling: Aan de hand van een klachtenbrief wordt in de groep besproken hoe

soortgelijkeklachtenindetoekomstvoorkomenkunnenworden.• Toets:DeAIOS’wordenschriftelijkgetoetstophunkennisovereenbepaaldonderwerp.Hiervoor

kan van tevoren leerstof zijn opgegeven of er wordt getoetst op meer algemene kennis.Deuitslagenvandezetoetswordenbijgehoudenenerwordtgekekenofalleassistentenvoldoenderesultatenbehalen.

Naast deze reguliere onderwijsdagen zijn in het 3-jarige onderwijscurriculum 3 onderwijsdagenbestemdvoorsimulatietraining.OpdezedagenwordendeverplichtecursussenALS,ATLS,enAPLSalsbasisgebruiktenstaatdedaginhettekenvanhetoefenenvanscenario’s.Elke 2e donderdag van de maand vindt het onderwijs plaats in het LUMC en wordt deze ookgeorganiseerdvanuithetLUMC.Elke4edonderdagvandemaandwordthetonderwijsgeorganiseerddooréénvandeziekenhuizenuitdeOORLeiden(LUMC,HAGA-ziekenhuis,ofHaaglandenMedischCentrum(locatieWesteinde)).Deorganisatievandezedagrouleerttussendeverschillendeziekenhuizen.BijdezeonderwijsdagenisvanuitdeverschillendeopleidingsziekenhuizensteedséénSEH-stafartsaanwezig.Hetroostermetdebetreffendeonderwerpen ismeestal een jaar van tevorenbekenden te vindenopdewebsitewww.sehonderwijs.nl.

CursorischonderwijsvananderespecialismenTijdensdeexternestages isdeelnameaancursorischonderwijsbijhetdesbetreffendespecialismeverplicht. Ook buiten de stages kan de AIOS deelnemen aan cursorisch onderwijs van anderevakgroepen,bijvoorbeeldpatiëntenbesprekingen,conferentiesofsymposiainhetLUMC.Registratiewordt in het portfolio verzameld. De bedoeling is naast het verwerven van kennis ook hetbevorderenvansamenwerkingenuitwisselingmetdeanderespecialismen.CursussenTijdensdeopleidingdienteengrootaantal cursussengevolgd teworden.Het isbelangrijkomaanhetbeginvandeopleidinghiervooreenplanningtemakenomdatvoorsommigecursusseneenwachtlijstbestaat.Daarnaastishetzodatdemeestecursusseneengedegenvoorbereidingvragenenafgeslotenwordenmeteentheoretischen/ofpraktischexamen.


Internationale/nationalecursussenVoor het met goed gevolg afronden van de opleiding tot SEH-arts zijn landelijk een aantalcursussenverplichtgesteld,teweten:

• AdvancedLifeSupport:http://osg-vvaa.nl/• AdvancedTraumaLifeSupportProviderCourse:https://atls.nl/• AdvancedPaediatricLifeSupport:https://www.sshk.nl/?id=6• MedicALS:https://medicalscursus.nl/

Deze cursussen worden aangeboden door derden. Opgeven hiervoor kan via de betreffendewebsites.Ditdient tijdig tegebeurenomdatervaak langewachtlijstenzijn. InhetLUMCdientdeAIOSzosnelmogelijkdeATLS-cursustevolgen.Pasalsdezemetgoedresultaat isafgerondkandeAIOSingedeeldwordenvoordenachtdiensten.Disciplineoverstijgendonderwijsvoorartseninopleidingtotspecialist(DISCOO)DoordeBoerhaavecommissievanhetLUMC iseenonderwijspakketontwikkelddat invullinggeeftaan discipline overstijgende competenties en de kans biedt deze op een effectievewijze eigen temaken.OnderstaandecursussenzijnverplichtgesteldvoordeAIOSEH.Dezecursussenzijnverdeeldover de verschillende opleidingsjaren. Opgeven voor deze cursussen gebeurt via de website:http://www.boerhaavenascholing.nl. Elke cursus wordt meerdere malen per jaar gegeven maartijdigeopgave iswenselijkzoadatdeAIOSverzekerd isvaneenplaats. Inverbandmet inhoudelijkoverlap t.o.v. de landelijke NVSHA onderwijsdagen is ervoor gekozen volgende DISCOO moduleverplicht te stellen. In afspraak met de opleider kunnen de niet verplichte modules fakultatiefgevolgdworden.VerplichteDISCOOmodules:

• Actiefinopleiding;introductiecompetentiegerichtonderwijs(1eopleidingsjaar)• Communicatiearts&patiënt(1eopleidingsjaar)• MedischeEthiek(2eopleidingsjaar)• Goedhulpverlenerschapenmedischeprofessionaliteit(2eof3eopleidingsjaar)• Patiëntveiligheid(2eofderdeopleidingsjaar)• Klinischeonderwijskunde(3eopleidingsjaar)

LokalecursussenDevolgendeinterngeorganiseerdecursussenzijnverplichtgesteldvoordeAIOS:

• IntroductiecursusartsenLUMC(1eopleidingsjaar)Indeling voor deze ziekenhuisbrede introductiecursus gebeurt automatisch bijindiensttredingvanhetLUMC.

• ACT!Acutecriticaltreatment(1eopleidingsjaar)Elke arts-assistant die in het LUMC op de Spoedeisende Hulp werkt dient deze cursusvoltooid te hebben. Indeling voor deze cursus gebeurt automatisch via de management-assistenteSpoedeisendeHulpMarijkeSchalks([email protected]).


• ECG-cursusSinds2010bestaatinhetLUMCeenECGcursuswelkejaarlijksdoordeafdelingcardiologiegeorganiseerd wordt. De cursus bestaat uit 4 x 1,5 uur cursorisch onderwijs en wordtafgeslotenmeteentoets.Dezecursuswordtaangebodenvoordeafdelingenanesthesiologie, intensivecareenSEH.ContactkanopgenomenwordenmetMarjanBootsma,cardioloog([email protected]).

OverdrachtenenoverigeonderwijsmomentenOverdrachtSEHDeoverdrachtvandepatiëntenopdeSEHvindtdagelijksplaatsom8uur,15uuren23uur.Aanwezig zijn de dienstdoende SEH-arts, A(N)IOS SEH, HAIO’s, PA’s en co-assistenten.Verpleegkundigenzijnwelkom.De dienstdoende SEH-arts is verantwoordelijk voor de invulling van de overdracht. In ieder gevalwordenallepatiëntenaanwezigopdeSEHovergedragen.Daarnawordener,bijvoldoendetijd,1of2recentecasusbesproken.Decasuszijnvoorbereiddooréénvandeaanwezigen.Aan de overdracht worden minimaal 2 leermomenten gekoppeld d.m.v. micro-teaching door desupervisorenvandienstofdoordeAIOS.Ditkanadhocoftijdensdevolgendeoverdrachtindienervoorbereidingnodigis.Erwordteentaakverdelinggemaaktenerwordtdoorelkearts-assistenteenleerdoelgeformuleerd.Brieven op naam van de SEH-arts worden geaccordeerd binnen 48 uur door de SEH-arts(vangnetcriteriaMediRisk). Feedbackoverdebrievenwordtdirectofnaderhandperemailaandearts-assistentgegeven.OchtendonderwijsSEH(Mini-lecturesSEH)Elkeochtendwordtervanaf8.30eenkortonderwijsmomentingepland.Hierbijis,alsdedrukteopdeafdelinghettoelaat,hetheleSEH-teamaanwezig.Gedurende15minutenwordtkorteenbeperktonderwerpbesproken.Deinvullingvandezeonderwijsmomentenisafwisselendinhandenvaneenarts(SEH-arts,A(N)IOS,huisartsi.o.,PA,co-assistentofverpleegkundige.RadiologieoverdrachtNadeochtendoverdrachtvandeSEHvindtom08:15uderadiologieoverdrachtplaats.Alle röntgenfoto’s van de zelfverwijzers en heelkundepatiënten van de afgelopen 24 uur wordenbesproken. De bespreking wordt voorgezeten door een radioloog/ervaren radiologieassistent i.o.AanwezigesupervisorenzijndetraumatoloogendeSEH-artsvandienst.Met patiënten die tijdens de radiologiebespreking of de overdracht zijn geïdentificeerd voor eenveranderingvanconclusieen/ofbeleid,wordtdirectnadeoverdrachtcontactopgenomen.


KostenonderwijsAan het volgen van de landelijke onderwijsmodules en verplichte cursussen zijn kostenverbonden.Dezekostenkunnengedeclareerdwordenviaeenonlinedeclaratieformulierwelkete vinden is opAlbinusnet. Kostenworden gedeclareerd op kostenplaats 4483.Ook de kostenvoor eventuele overnachtingen, eten en reiskosten die gemaakt zijn in het kader van hetbijwonen van deze dagen kunnenmiddels hetzelfde formulier gedeclareerdworden. Naast deverplichteonderwijsmodulesencursussenkanelkeAIOSper jaar1cursusofcongresbijwonenop kosten van de afdeling. Het bedrag dat hiervoor is gereserveerd is overeenkomstig hetjaarlijkse landelijke NVSHA-congres te Zuiderduin. Wanneer er meer kosten gemaakt wordenkaneventuelecompensatiehiervanaltijdbesprokenwordenmetdeopleider.OnderwijsgevenDeAIOSzijnookbetrokkenbijhetgevenvanonderwijsenbij-ennascholingsactiviteiten.Hetlerenzelfonderwijstegevenisonderdeelvandeopleiding,bevordertdaarbijdezelfstudieenzorgtvoorverdieping in eenbepaaldonderwerp. Zij zullenhier tijdenshunopleiding voorbenaderdwordenwanneereenbepaaldbekwaamheidniveauisbehaald.DeAIOSzijno.a.alsdocentenbetrokkenbij:• BasicLifeSupportonderwijsvoorstudentengeneeskunde• AdvancedLifeSupporttrainingLUMCvoorledenvanhetreanimatieteam• SpoedeisendeHulpStudentenOrganisatie(SEHSO)• Scholingsdagenvoormedewerkers• MedischeFaculteitderLeidseStudentenintroductiedagen• Werkgroepsimulatieonderwijs• Coschapsnijdend• OchtendonderwijsSEHOnderwijsfaciliteitenHet LUMC beschikt als academisch ziekenhuis over de gehele infrastructuur en faciliteiten omonderwijsenopleidingexcellentaantekunnenbiedenentefaciliteren.RuimteNaast publiek beschikbare ruimte binnen het LUMC (collegezalen, seminarruimte, vergaderruimteetc.) bestaat op de afdeling SEH een multifunctionele ruimte met beamer en driecomputerwerkplekkenalsonderwijsruimtevoordeAIOS.Skillstrainingenscenariotrainingenvindenvaak ook in de behandelkamers op de afdeling SEH plaats om de behandeling van de vitaalbedreigde patiënt in de echte werkomgeving te kunnen oefenen. Zo kan de scenariotraininggecombineerd worden met het oefenen met op de afdeling SEH gebruikelijke apparatuur envoorzieningen. Daarnaast bestaat in divisie 1 een Skillslab en beschikt de SEH over eensimulatiecentrumbijdeambulancedienstHollands-Midden.VakliteratuurIn de Walaeus bibliotheek van het LUMC bevindt zich de belangrijkste vakliteratuur (boeken,tijdschriften, databanken)met betrekking tot spoedeisende hulp geneeskunde.Hierbij is er zowel


fysiekalsonlinetoegangtotalleliteratuur.Tevensbestaaterdemogelijkheidomgebruiktemakenvan de app ‘Browzine’, waarbij ook opmobiele apparaten toegang verkregen kanworden tot deonlinetijdschriftenvanhetLUMC.OpdeafdelingSEHzelfisookeengrootdeelstandaardliteratuurindemultifunctioneleruimtebeschikbaar.De Walaeus bibliotheek geeft onderwijs in gebruik van verschillende databanken en alleonderwerpengerelateerdaanwetenschappelijkonderzoek(bijv.Referencemanager,CAT,PubMed,zoekstrategieën).RichtlijnenenprotocollenAlle protocollen van het LUMC worden beheerd op het Intranet van het LUMC (Albinusnet endocumentbeheersysteem I-prova). Het gaat hierbij niet alleen om patiëntgebonden protocollen,maar om alle documenten waarop het protocol documentbeheer van toepassing is, dus ook bv.interneregelingen.ComputereninternetElkeAIOSheeftmiddelseenwachtwoordtoegangtotdeLUMCinterneserver.DeAIOSheeftzodemogelijkheidvaninternet-enintranetgebruik.Voor het ondersteunen van hetwerkproces is vanuit de vakgroep SEH/LUMC een internetportaal(www.seh-lumc.nl) gemaakt met als doel vaak benodigde internetbronnen eenvoudig eenoverzichtelijk voor de AIOS ter beschikking te stellen. Daarbij staan er verschillende verwijzingennaarrelevanteeninteressantewebsites,blogsenartikelen.Materiaalvoorscenario-enskillstrainingDe afdeling SEH beschikt over voldoende opleidingsmateriaal voor het geven van scenario- enskillstraining.De afdeling beschikt over een full-scale-patiëntensimulator en software voor het simuleren vanvitale functies. Op de afdeling SEH is een multiprofessionele werkgroep opgericht voor hetontwikkelen en aanbieden van simulatietraining. De werkgroep bestaat uit gecertificeerde SEH-artsen, A(N)IOS en SEH-verpleegkundigen. Doelstelling van het simulatieonderwijs is het gerichttrainen van non-technical skills en crisis resource management. Verder kunnen ook situatiesgetraind worden die in de praktijk zeldzaam zijn maar door de SEH-arts wel beheerst moetenworden.Op de afdeling zelf vinden regelmatig multidisciplinaire teamtrainingen plaats in de echtewerkomgeving met de in het LUMC gebruikelijke opvangteams (bijv. groot/klein traumateam,reanimatieteam). De teamtrainingen worden gezamenlijk met de afdelingen anestesiologie entraumatologiegeorganiseerd.E-learningVoorhetoefenenvandebenaderingvandevitaalbedreigdepatiëntwordto.a.gebruikgemaaktvanhete-learningprogrammaMicrosim/Laerdal.Hetprogrammabiedtdemogelijkheid ineenvirtueleleeromgeving de belangrijkste ziektebeelden op basis van de richtlijnen van het EuropeanResuscitationCouncil(ERC)tebehandelen.


Overzichtminimaalverplichtonderwijstijdensde3jaardurendeopleiding


5.ONDERZOEKENWETENSCHAPHetzelfkunnenuitvoerenvanpraktijkgerichtonderzoekisonderdeelvandeopleidingtotSEH-arts.Ook is belangrijk dat de AIOS vertrouwd raakt met het lezen en interpreteren van relevantewetenschappelijke literatuur, vooral het kunnen hanteren van de principes enmethodologie vanEvidenceBasedMedicine.DeAIOSmoetminimaal2 referatenofCriticallyAppraisedTopics (CAT)per jaar presenteren en tijdens de opleiding tenminste 1 artikel of presentatie/poster op eencongres presenteren. Daarnaast wordt de AIOS gestimuleerd mee te werken aan een lopendonderzoekdanwelzelfeenonderzoekoptezetten.ZijwordenhierbijbegeleidenondersteunddoordewetenschapscoordinatorB.deGroot,SEH-artsenepidemioloogenanderestafleden.BinnenhetLUMCzijntevensallefaciliteitenaanwezigomdeAIOStefaciliteren.CriticallyAppraisedTopic(CAT)EenCATiseenkritischebeoordelingvaneenartikel,gerelateerdaaneenconcreetklinischscenario.Ditleidtvervolgenstoteengestandaardiseerd,opbasisvanrecenteliteratuurgebaseerd,antwoordop een klinische vraag. Een dergelijke exercitie begint bij het formuleren van een bruikbarevraagstelling, gevolgd door het omzetten van de vraagstelling in een gerichte literatuursearch,waarna selectie van relevante literatuur plaatsvindt. Het eindigt vervolgens in een conclusie dieantwoordgeeftopdeinitiëlevraag.Dezemethodekomttegemoetaandenoodzaakvakliteratuurtelezen,teinterpreterenenhetopwaardeteschatteninrelatietotdedagelijksepraktijk.InformatieoverhetmakenvaneenCATistevindenop:

- https://www.lumc.nl/org/oor-leiden/begeleiding-en-toetsing/CAT/- http://libguides.rug.nl/CAT_guide

DeAIOSdienttijdensdeopleidingtenminsteéénCATperjaarteverzorgen.DeCAT’swordenmeteenspecifiekbeoordelingsformulierbeoordeeld.DezezijntevindeninEPASS.Alle AIOSSENnemendeelaanhetCATprojectvanhetLUMCenbegeleiden1studentper jaarbijhetuitwerkenvaneenCAT.ReferaatDeAIOSdienttijdensdeopleidingtenminsteéénreferaatper jaarteverzorgen. Inhetgevalvanhet referaat wordt een artikel volgens de EBM-methode besproken en becommentarieerd. Dereferatenwordenmeteenspecifiekbeoordelingsformulierbeoordeeld.DezezijntevindeninEPASS.WetenschapsstageDewetenschapsstagewordtverdeeltoverde3jaardurendeopleidingtotSEHartsKNMG.Doelvande stage is het verwerven van kennis en vaardigheden om aan de in het landelijke curriculumbeschreven kaders van wetenschappelijke vorming en het thema 18 Kennis en Wetenschap tevoldoen.DestagebestaatuithetsuccesvolabsolverenvanlandelijkeNVSHAmodule“Wetenschap”,het bezoeken van cursussen ter bevordering van de theoretische kennis, het begeleiden vanstudenten in het kader van het CAT project LUMC en het formulieren en uitwerken van eigenwetenschappelijke vraagstellingen. Einddoel van de stage is een (poster)presentatie op eenwetenschappelijk congres en/of een publicatie bij een wetenschappelijke tijdschrift binnen hetdomeinvandespoedeisendegeneeskunde.


6.TOETSINGPortfolioInovereenstemmingmetdeCCMSrichtlijnenisdeAIOSverplichtportfoliobijtehoudenwaarinopsystematischewijzedevoortgangindeopleidingwordtgedocumenteerd.Tevenswordenverplichteonderdelenhierinafgetekendentoetsuitslagenverzameld.Daarnaast is het portfolio een verzameling van informatiebronnen en beoordelingsgegevens opbasis waarvan leerdoelen geformuleerd kunnen worden en reflectie op het functioneren van deAIOSdoorzichzelfenanderenkanplaatsvinden.VoordeSEHopleidinginhetLUMCisgekozenvoorhetdigitaalportfolio“EPASS”.DeAIOSmaaktviadewebsitehttp://www.epass.eueeneigenaccountaan.(nahetinloggenopdewebsite op het icoontje in de rechter bovenhoek ‘Inloggen EPASS’ klikken. Vervolgens op de linkklikken om een nieuw account aan te vragen. Vervolgens een account aanvragen voor:Vervolgopleiding:VoorhetportfoliovanAIOSenANIOSenhunopleidersenbeoordelaars.)Hetvolgendeschemadatlaatzienwateropwelkmomentindeopleidingminimaalinhetportfolioopgenomenmoetzijn.AlleonderstaandeformulierenzijnterugtevindeninEPASS.


ToetsingsmethodenWanneer een AIOS tijdens de opleiding getoetst wordt, worden één of meerdere competentiesgemetenengewaardeerd.Hetisbelangrijkdatvoorafgaandaandetoetsvastgesteldwordtwathetdoelvandetoetsis.• Ishetdoelvandetoets leren (formatief),danwilmen inzichtkrijgen indestandvanzakenen

vervolgens bepalenwat (eventueel) gedaanmoetworden, zodat het gewenste niveau gehaaldwordt,alsdatnogniethetgevalis.

• Is het doel van de toets beoordelen (summatief), danwilmen op basis van de resultaten eenbeslissing nemen over het beheersingsniveau van de competentie en vervolgens bepalen of(ondervoorwaarden)doorgegaanmag/kanworden.

Hetafnemenvaneentoetsisnietalleenvoorbehoudenaandeopleider.OokanderepersonenindeomgevingvandeAIOSSEHkunnen (eengedeelte)vande toetsingvoorhun rekeningnemen.Hetvoordeel van het betrekken van verschillende personen zorgt ervoor dat vanuit verschillendepositiesmetverschillendeexpertisesgekekenwordtnaaréénendezelfdepersoon.DeopleidingtotSEH-artskenteenaantaltoetsmethodieken:• KortePraktijkBeoordelingen(KPB)• ObjectiveStructuredAssessmentofTechnicalSkills(OSATS)• 360gradenfeedback• reflectieverslag• schriftelijke(voortgangs)toetsen• gestructureerdevoortgang-enbeoordelingsgesprekkenKortePraktijkBeoordeling(KPB)De dagelijkse werkzaamheden die een AIOS uitvoert, leveren veel opleidingsmomenten op. Hetregelmatigbesprekenvandestandvanzakenhelptdefocusvanhetlerenvasttehouden.Daarnaastbiedt het bespreken van het functioneren voor een AIOS ‘nieuw gereedschap’ waar direct meegewerkt kan worden. De KPB is een instrument om directe feedback te geven op basis van eenobservatie.Een KPB is een 5 tot 20 minuten durende observatie van een patiëntencontact of een andereactiviteit, gevolgddoor eennabespreking.Hetobserveren vraagtomeen focus, het is onmogelijkomallestezienwatergebeurt.Bij het afnemen van de KPB tijdens de patiëntenzorg wordt altijd het medisch handelengeobserveerd,gecombineerdmetmaximaaltweeanderecompetenties.BijhetafnemenvandeKPBbuiten de patiëntenzorg wordt altijd de kennis en wetenschap geobserveerd, gecombineerdmetmaximaaltweeanderecompetenties.DeKPBkanwordentoegepastopdeSEHoftijdensstagesopeenverpleegafdeling,opdepolikliniek,ofelders.Alstoetserskunnenoptreden:supervisorenen/ofopleiders.Opbasisvangemiddeld7-14beoordelingenkaneenbetrouwbaaroordeelgegevenworden,nietofdeAIOSeencompetenteartsis,maarofbijvoorbeeldhetklinischonderzoekofhetconsultgoedisuitgevoerd.


Bij het toetsenwordt uitgegaan van de opleidingsfasewaarin deAIOS zit. Per themaworden tenminste2KPB’suitgevoerd.Datbetekentdataanheteindvandeopleidingertenminste36KPB’sinhet portfoliomoeten zitten. Hierdoor is vastgesteld dat er per jaar 12 KPB’s afgenomenmoetenwordenwatovereenkomtmet1KPBpermaandtabeleerder.DeKPB-beoordelingsformulierenzijntevindeninEPASS.ObjectiveStructuredAssessmentofTechnicalSkills(OSAT)De opleiding tot SEH-arts kent een uitgebreide vaardigheidstoetsing. Deze vaardigheidstoetsingenvindenplaats tijdenshetpraktijk-encursorischonderwijs.Debeoordelingvanvaardighedenvindtplaatsdirectnaafloopvaneenverrichting.Een OSAT is een toetsinstrument waarmee van de AIOS in korte tijd belangrijke aspecten (o.a.kennis van een procedure, voortgang, gebruik van assistentie) van een ingreep beoordeeld kanworden.Eristevensruimtevoortipsentrucs.UiteindelijkkandebeoordelaaraangevenofdeAIOSonder, op of boven niveau gepresteerd heeft. Het instrument is op zichzelf formatief maar bijvoldoende beoordelingen van een verscheidenheid aan verrichtingen kan de opleider tijdens degeschiktheidsbeoordelingeropsummatievewijzegebruikvanmaken.Opdethemakaarteninbijlagestaat welke OSATS minimaal verplicht zijn voor het desbetreffende thema en wat de vereistevaardighedenzijn.Per jaardienenerminimaal8OSATSafgenomen teworden,metuitzonderingvanheteerste jaarmeteenminimumvan7OSATStabel.DeOSATS-beoordelingsformulierenzijntevindeninEPASS.360ºfeedbackFeedback kan één-op-één gegeven worden, maar kan ook gegeven worden door meerderepersonen. De 360˚ feedback is een methodiek waarmee op systematische wijze informatie vanverschillende personen over één persoon over een langere periode verzameld wordt. Binnen deopleiding totSEH-artswordtde360˚ feedbackgebruiktvoorhetbeoordelenvanonderanderedecompetentiescommunicatie,samenwerken,organisatieenprofessionaliteit.DeAIOSverzamelt feedbackoverzijneigenfunctionerenbijzijn leidinggevende,bijenkeledirectecollega’senbijcollega’suitanderedisciplineswaarmeewordtsamengewerkt.TevensvultdeAIOSzelf het formulier in. Deze gegevensworden besproken tijdens voortgangsgesprekken enwordendaarmeeopformatievewijzeingezet.ElkjaardientdeAIOS1maaleen360˚feedbackaftenemen.Een360˚feedbackrondeuitzettenkanviaEPASS.ReflectieverslagReflectie is eenproces vanbewustwordingen vindtplaatsnaeenervaringof eenperiodewaarinervaringenzijnopgedaan.Hetishet“herinterpreterenvanervaringenkennis”enopbasisdaarvanhet eigen handelen indien gewenst kunnen bijstellen. De reflectie wordt schriftelijk (volgens eenvastformat)vastgelegd.TenminstetweekeerperjaarmaaktdeAIOSeenreflectieverslag.Hetverslaglegtdeverbindingmethetgeleerde,debewijsstukkeninhetportfolioendevoortganginhetalgemeen.


In het verslag moeten alle competenties aan bod komen. Dit wordt geconcretiseerd doorvoorbeeldenvantenminstedriethema’s.Aanheteindvandeopleidingmoetenallethema’sineenreflectieverslag aan bod zijn geweest. De volgorde is afhankelijk van het opleidingsschema. HetformatvanditreflectieverslagistevindenopEPASS.Schriftelijke(voortgangs)toetsingDoorregelmatigevoortgangstoetsenkandeopleiderendeAIOSinzichtkrijgenindevakinhoudelijkekennis.Voortgangstoetsenwordenregelmatig tijdenscursorischonderwijs ingezet.1keerper jaarmoetdeAIOSverplichteenlandelijkevoortgangstoetsmakentabeleerder.VoortgangsgesprekengeschiktheidsbeoordelingErwordt elk kwartaal een voortgangsgesprek gehouden.Aanhet einde vanelk jaarwordt, indienvantoepassing,eengeschiktheidsverklaringingevulddoordeopleider(zietabeleerder).De SEH stafartsen vullen regelmatig een beoordelingsformulier in aan hand van de CanMEDcompetenties.Middelshetgezamenlijk ingevuldeformulierwordendeAIOSregelmatigtijdenshetmedischoverlegbesproken.DeAIOSdokumentierttervoorbereidingophetvoortgangsgesprekeenreflectie-/zelfevaluatieoverde voorliggende periode in door middel van het POP formulier in e-pass en zorgt ervoor dat deopleiderdezezekereenweekvantevoreninkanzien.Tijdenshetvoortgangsgesprekvormtdebeoordelingdoorallestafartsen,hetreflectieverslagsamenmet andere verzameldedocumenten in het portfolio, de basiswaarop gekekenwordt of deAIOSvoldoetaandeverplichtingenenofersprake isvangeschiktheidvoordeberoepsuitoefening.Aandehandvanhetvoortgangsgesprekwordenafsprakengemaaktoverdekomendeperiodeenwordthetindividueelopleidingsplan(IOP)aangepast.NahetgesprekmaaktdeAIOSeensamenvattingvanditgesprek.Dezewordt,samenmeteeneventuelegeschiktheidsverklaringenhetaangepasteIOP,toegevoegdaanhetportfolio.StagegesprekVoor en na een externe stage vindt een gesprek met de desbetreffende stageopleider plaats.OnderwerpvanhetstagegesprekishetfunctionerenvandeAIOS,hetbehalenvandeaandestagegekoppeldeleerdoelenendekwaliteitvandestageuitdeoptiekvandeAIOS.DezegesprekkenwordenvastgelegdinEPASS.EindbeoordelingDriemaandenvoorhetafrondenvanhetlaatstejaarwordtdeeindbeoordelingingevuld.Dezedientlogischerwijs voort te vloeien uit de eerder gehouden voortgangsgesprekken,beoordelingsgesprekken,detoetsen,hetportfolioenalleswatbijdraagtaandebeoordelingvanhetcompetentieniveauvandeAIOS.


Overzicht:Landelijkenormvoorhetafnemenvantoetsmethodiekenopbepaaldemomentenendefrequentiehiervan


BIJLAGENStageplanSpoedeisendeGeneeskundeStageplanAnesthesiologieStageplanCardiologieStageplanHuisartsgeneeskundeStageplanIntensivecareStageplanKindergeneeskundeStageplanAmbulancedienstStageplanNeurologieBeordelingsformulierstafartsen-AIOS


StageplanSpoedeisendeGeneeskundeDoelvandeopleidingtotSEH-arts(Medischhandelen):DeSEH-arts isbekwaamindeopvangen(eerste)behandelingvanpatiënten inalle leeftijdscategorieënmeteenacutezorgvraag.Demedischeproblemenofziektebeeldenverbondenmetdezeacutezorgvraagkunnen van eenvoudig en voorbijgaande aard (laag complex) totmoeilijk en levensbedreigende (hoogcomplex)aardzijn.DeSEH-artsisbekwaamindeintegralebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-arts instaatombijdeongedifferentieerdepatiëntopefficiëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiëlediagnoseoptestellen.OnderdeelvandeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedspoedeisendegeneeskunde:

• Stage“SpoedeisendeHulp”(88wekenverdeeldover3jaren)metwerkzaamhedenopdeSEHondersupervisieSEH-arts

• Verplichteexternecursussen(ALS,ATLS,APLS,MedicALS)• Verplichtelandelijkeonderwijsmodules• Deelnameaanregionaalenlokaalcursorischonderwijsbinnendespoedeisendegeneeskunde

tijdensdestage.• Eventueelaanvullendestagesenopleidingsmomentenindespoedeisendegeneeskunde(binnen

de3jaardurendeSEH-opleiding)• Beoordelingen,voortgangsgesprekkenentoetsen.

Algemeen

Stage binnen het specialisme spoedeisende geneeskundemet een duur van 88weken. De AIOSwordtbegeleiddoorenstaatondersupervisievaneenSEH-arts.DeSEH-artswerktopdeafdelingSEHenbiedtcontinuïteitbijalleacutezorgvragen.Eris24uurperdagen7dagenperweekeenSEH-artsaanwezigopdeSEH.

DeSEH-artsenhebbenderegie-enmanagementfunctie(coördinatorfunctie)opdeafdelingSEH,zijnde experts in de opvang van (potentieel) vitaal bedreigde patiënten en zijn een zelfstandigebehandelaarmet eigen eindverantwoordelijkheid voor gedefinieerdepatiëntencategorieënbinnenhetdomeinvandeacutezorg.Bij alle ABCDE-instabiele of dreigend instabiele patiënten is de opvang, de stabilisatie en hetaanvragen van gerichte initiële diagnostiek in handen van de SEH-arts. Na stabilisatie wordt depatiëntzelfbehandeldofovergenomendooreenanderspecialisme.Alle zelfverwijzerswordenzelfstandigdoordeSEH-artsbehandeld.BijbehandelingdooreenAIOSwordtdezedoordegecertificeerdeSEH-artsgesuperviseerd.De SEH-artsheeftde regie- enmanagementfunctieopdeafdeling SEH.Hij houdt samenmeteencoördinerendeverpleegkundigeoverzichtoverdeaanwezigepatiëntenencoördineertde(efficiënteen effectieve) doorloop van patiënten in samenwerkingmet de desbetreffende behandelaars. Hijbewaaktverderhetnakomenvanregels,proceduresenafsprakenopdeafdelingSEHconformhetreglementSEH.

DeSEH-arts isdeeersteaanspreekpartnervoordeverpleegkundigebijtwijfeloverurgentie,keuzevan de behandelaar (specialisme), begin van diagnostiek (voor het plaatsen van de patiënt in dewachtkamer)entherapie.


Hetkennis-enervaringsniveauvandeSEH-artsisleidendvoorheteventueelineeneerderstadiuminconsultvragenvaneenspecialisme.De SEH-artsen en AIOS hebben de leiding in de opvang van traumapatiënten en de opvang vanreanimatiepatiënten.

LeerinhoudlandelijkCurriculumopleidingtotSEH-artsAlle eindtermen uit het landelijke “Curriculum opleiding tot SEH-arts” zijn van toepassing voor deopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedspoedeisendegeneeskunde(Thema1-18).

ToetsingKPB(allethema’s)OSAT(allethema’s)360gradenfeedbackReflectieverslagVoortgangsgesprekBeoordelingsgesprek


StageplanAnesthesiologieDoelvandeopleidingtotSEH-arts(Medischhandelen):DeSEH-arts isbekwaamindeopvangen(eerste)behandelingvanpatiënten inalle leeftijdscategorieënmeteenacutezorgvraag.Demedischeproblemenofziektebeeldenverbondenmetdezeacutezorgvraagkunnen van eenvoudig en voorbijgaande aard (laag complex) totmoeilijk en levensbedreigende (hoogcomplex)aardzijn.DeSEH-artsisbekwaamindeintegralebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-arts instaatombijdeongedifferentieerdepatiëntopefficiëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiëlediagnoseoptestellen.OnderdeelvandeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedanesthesiologie:

• Stage“anesthesiologie”(8weken/1ejaar)• Stages“SEHalgemeen”metwerkzaamhedenopdeSEHondersupervisieSEH-arts• Verplichtexterncursorischonderwijs(LandelijkeOnderwijsmodulePSA)• Deelnameaancursorischonderwijsbinnendeanesthesiologietijdensdestage• CursorischonderwijsSEHopleiding• Eventueelaanvullendestagesenopleidingsmomentenindeanesthesiologie(binnende3jaar

durendeSEH-opleiding)• Beoordelingen,voortgangsgesprekkenentoetsen

Algemeen

Stagebinnenhetspecialismeanesthesiologiemeteenduurvan8weken.DeAIOSwordtbegeleiddoorenstaat onder supervisie van een anesthesioloog. Hij neemt deel aan ochtendrapporten, interdisciplinairoverleg, consulten, voordrachten en volgt het proces van de anesthesiologische patiëntenzorg in deoperatiekamer,opdeverkoeverenbinnenhetacutepijnteam.

Leerinhoudlandelijk“CurriculumopleidingtotSEH-artsDevolgendeeindtermenuithetlandelijke“CurriculumopleidingtotSEH-arts”zijnvantoepassingvoordeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedanesthesiologie.

Th

ema1Airw

ay MedischHandelen

1.Isinstaateengeobstrueerdeluchtwegteherkennen.2.Isinstaatmetbasaleluchtwegtechniekendeluchtwegvrijtemakenentehouden.3.Isinstaateenindicatievoorintubatietestellen.4. Is in staat een juiste medicatiestrategie te kiezen om luchtwegmanagement tefaciliteren.


KennisDeSEH-arts:

• Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingprofielvaninductiemedicatie(analgetica,hypnotica/sedativa,enspierrelaxantia).

• Isinstaateenadequatemasker-ballonventilatieuittevoeren.• Isinstaattothetverkrijgenenbehoudenvaneenadequateademwegonder

specialeomstandigheden(o.a.kinderen,CWKimmobilisatie,geïntoxiceerdeen/ofcombatievepatiënt).

• Heeftgrondigekennisvanzuurstoftoedieningshulpmiddelenendetoepassingbijspecifiekeziektebeelden.

• Isinstaatmonitoringvandepatiënt(o.a.saturatieencapnografie)aantesluiten,tein-terpreterenentehandelennaarbevinden.

• Heeftkennisvanenkaningevalvannoodtechniekenuithetmoeilijkeluchtwegalgo-ritmetoepassen.

Vaardigheden• Manueleluchtwegtechnieken• Toepassingvanoraleluchtweghulpmiddelen• Maskerballonventilatie• Larynxmasker• Orofaryngealeluchtweg(intubatie)• Naaldconiotomie

Th

ema2Brea

thing

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreidedif-ferentiaaldiagnosevandyspnoeenrespira-toirfalenoptestellen:3.Isinstaatomtijdig,indienvantoepassing,eenintubatie-indicatietestellen.4.Isinstaateengedetailleerdebloedgasana-lyseuittevoerenenteinterpreteren.5. Is opgeleid in de initiële opvang en resuscita-tie van patiënten in acuutlevensbedreigendesituatiesenvoertdezetakeninsamenwer-kingmetdanwelondersupervisievanpoort-specialistenuit


KennisDeSEH-arts:Kentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomatologie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Respiratoirfalenmethypoxieen/ofhypercapnie• Luchtweginfecties• Astma• Pneumothorax• Decompensatiocordisenlongoedeem• Pleuraleeffusie• Aspiratie• Haemoptoë• ARDS• Longcontusie• Longembolie

Vaardigheden• Thoraxdrainage(inclusiefnaaldthoracocentese)• Beademingsstrategieën:invasiefennon-invasief• Interpretatievanrespiratoirefunctietesten(metnamepeakflowmetingen)

Th

ema4Disab

ility

Medischhandelen1. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreide differentiaal diagnose van neurologische uitvalsverschijnselen op testellen.2.Isinstaatdeindicatieencontra-indicatiesvoorverschillendesedativaenhypnoticatestellen.KennisHeefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingenprofielvanverschillendehypnoticaensedativa.Isbekendmetdemeestvoorkomendeneurologischecomplicatiesvananesthesie

Vaardigheden• ECGinterpretatie• Monitorensedatiediepte(BIS-meting,overigevitaleparameters)


Th

ema3Circulation

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatomhoog-risicopatiëntensnelteidentificeren,deeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestartenvanpatiëntenmetpijnopdeborst,palpitatiesenshock.2.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitge-breidedifferentiaaldiagnosevanpijnopdeborst,palpitatiesenshockoptestellen3.Heefthierbijspecialeaandachtvooracuutlevensbedreigendeaandoeningen4.Isinstaateencardiaalarrestteherkennen.5.Isinstaatcardiopulmonaleresuscitatie(CPR)optestartenrekeninghoudendmetdeoverlevingsepidemiologie.6.Isinstaatadvancedcardiaclifesupport(ACLS)teverrichtenvolgensderichtlijnenvandeEuropeanResuscitationCounsel(ERC),rekeninghoudendmetlokaleproto-collen.7.Isspecialistindeintegraleenspecialisme-overstijgendebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-artsinstaatom(ookbijdeongedifferentieerdepatiënt)opeffici-ëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiaaldiagnoseoptestellen.KennisDeSEH-arts:

• Isinstaatdehaemodynamischgecompromitteerdepatiëntteherkennenensneleenadequatebehandelingintezetten.

• HeeftkennisvandeALSrichtlijnenvoordebehandelingvanaritmieënenisinstaatdezetoetepassen.

• Kentdeindicatiesvoorpacen.• Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)een

uitgebreidedifferentiaaldiagnosevanshockoptestellen:-Cardiogeen-Hypovolemisch-Obstructief

• -Distributief• Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-en

bijwerkingprofielvan:-Vasoactievemiddelen-Anti-aritmica-AllemedicatiegebruiktbijreanimatiesvolgenshetALSprotocol

• Isinstaateffectiefenveiligvochtmanagementtevoerenrekeninghoudendmeteventueleco-morbiditeit.

• Kandepatiëntinshockopadequatewijzemonitoren.• Isinstaatadvancedcardiaclifesupport(ACLS)teverrichtenvolgensde

richtlijnenvandeEuropeanResuscitationCounsel(ERC),rekeninghoudendmetlokaleprotocollen:

• Kananticiperenopdemeestvoorkomendeperi-arrestaritmieënenweetdezeadequaattebehandelen.

• Isinstaatbehandelbareoorzakenvanhetcardiaalarrestoptesporenentebehandelen.


VaardighedenBeheerstdevolgendevaardigheden:

• (Echogeleide)perifereencentraalveneuzetoegang• Arterielijn• ECG-interpretatie• Cardioversie/defibrillatie• Valsalvamanoeuvre/sinuscaroticusmassage• Transcutaanpacen

Them

a6Second

aryassesm

ent

Medischhandelen1. Is in staat met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) een uitgebreidedifferentiaaldiagnosevanmisselijkheidenbrakenoptestellen:

• Centraal/PerifeerKennis2. Is instaatdemogelijkecomplicaties,zoalsdehydratieenelektrolytstoornissen,teherkennenentebehandelen.3.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingsprofielvanantacidaenanti-emetica.VaardighedenBeheerstdevolgendevaardigheden:

• Inbrengenmaagsonde• Inbrengencentraleenperifereveneuzetoegang• (Endotracheaal)danweloraaluitzuigen• InbrengenCAD.

Them

a7:Spo

edeisend

eaand

oening

enop

hetg

ebiedvande

KNO-hee

lkun

de

Medischhandelen1.De SEH-arts is in staat eerste opvang te verrichten en de (eerste) behandeling testartenvan:vreemdlichaam,wondenoffractureninKNO-gebied.

• KennisKentvandevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomatologie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Luchtwegbedreigendeaandoeningen• Tandluxatie/fractuur• Aangezichtsfractuur

Vaardigheden• Luchtwegmanagementtechnieken(zieluchtwegmanagement)• Inspectieorofarynx• VerwijderenvreemdlichaaminKNO-gebied

Them

a8:

Spoe

deisen

de

aand

oening

enophe

tgebied

van

ha

emorrhagische

diathe

seenmetab

ole&

endo

crinolog

ische

aand

oening

en

Medischhandelen1.DeSEH-artsisinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2.Is in staat van metabole en endocrinologische aandoeningen en hemorragischediathese de oorzaken en klinische kenmerken te benoemenmet speciale aandachtvoordemeestacuutlevensbedreigendeaandoeningen.


KennisKent van tenminste de volgende ziektebeelden de epidemiologie, pathofysiologie,symptomatologie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Hypoglycemie• Diabetischeketoacidose• Hyperosmolaire,hyperglycemischeontregeling• Bijnierschorsinsufficiëntie• Stoornisseninzuur-baseevenwicht• Elektrolytstoornissen• Thrombocytopenie• Diffuseintravasalestolling

Kentdeindicatiesencomplicatiesvandiversecomponentenvantransfusietherapie.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,hetwerking-enbijwerkingprofielvananticoagulantia,thrombocytenaggregatieremmersenthrombolytica.Vaardigheden

• Bloedgasanalyse

Them

a13

(acute)

Geriatrieensociale

prob

lematiek

Medischhandelen1.Heeftnaastdifferentiaaldiagnoseenbehandelingookaandachtvoor:

• Polyfarmacie• Multisysteempathologie• Delier

2.Isinstaatdekwetsbareoudereteherkenneneninhetbehandelplanalszodanigookrekeningtehoudenmetdezekwetsbaarheid.

Them

a14

:(Ac

ute)Kinde

rgen

eeskun

dige

Medischhandelen1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenvanernstigziekekinderenende(eerste)behandelingtestarten.2.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosebijacuutziekekinderenoptestellen.3.Bezitkennisenvaardighedenmetbetrekkingtotkinderreanimatieenkandezeaanvangen.4.IsinstaatkinderenmeteentraumaofkritischziekekinderenvolgensAdvancedPediatrischLifeSupport(APLS)-richtlijnenoptevangen.5.IsinstaatomBasicLifeSupport(BLS)enAdvancedLifeSupport(ALS)bijkinderenuittevoeren.6.HeeftaandachtvoorpijnstillingenkandezemetdejuistedoseringenviadejuistetoedieningswegtoedienenKennisKentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomatologie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Acuterespiratoireaandoeningen• Dehydratie


VaardighedenBeheerstdevolgendevaardigheid:

• Veneuzetoegang(perifeerinfuus,botnaald,centralelijn)• Invasieveennon-invasievebeademingvanhetkind• Specifiekekennisvaardighedenrondomluchtwegbetreffendehetkind• DeSEH-artsbenadertdepatiëntopeenmanierpassendbijdeleeftijd

Them

a15

:(Ac

ute)Pijn

stilling

ensed

atie

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Kandematevanpijninterpreterenmetbehulpvanpijnscores.2.Isinstaattijdigveiligeeneffectievepijnstillingteverzorgen.3. Is in staat niet-medicamenteuze pijnstillingsstrategieën (immobilisatie, distractie)uittevoeren.

Kennis• Kandematevanpijninterpreterenmetbehulpvanpijnscores.• Isinstaattijdigveiligeeneffectievepijnstillingteverzorgen.• Heeft een grondige kennis van de (contra)indicaties, werking- en

bijwerkingsprofiel van analgetica: paracetamol, NSAID’s, opiaten, ketamine,lokaleanestheticaensedativa.

• Is instaateenweloverwogenbeslissingtenemenwelketoedieningsroutetegebruiken:enteraalofparenteraal.

• Beheerstenmaaktopindicatiegebruikvanlocaleanesthesietechnieken.• Is in staat ombij pijnlijke procedures op indicatie veilig en onder adequate

monitoringanalgesiemetsedatietecombineren.• Is instaatomcomplicatiesontstaantengevolgevananalgesieen/ofsedatie

teherkennenentebehandelen.Isinstaatniet-medicamenteuzepijnstillingsstrategieën(immobilisatie,distractie)uittevoeren.VaardighedenBeheerstdevolgendevaardigheden:

• eenvoudigeloco-regionaleanesthesietechnieken(excl.spinaal,epiduraalplexus)

• monitoringvanvitalefuncties• sedatietechnieken• indicatiestellingentoepassinganalgetica,bijwerkingenenrisico’s.• psychologischebenaderingsstrategieënvandepatiëntmetacutepijn.

ToetsingKPB:Thema1AirwayThema2BreathingThema3CirculationThema15Pijnstillingensedatie


OSAT:EndotrachealeintubatieArterielijnCADCentraalVeneuzeCatheterProcedureleSedatieenAnalgesieVeneuzetoegangkindSpoedechografiealgemeen(intra-vasaletoegang)360gradenfeedbackReflectieverslagVoortgangsgesprekBeoordelingsgesprek


StageplanCardiologieDoelvandeopleidingtotSEH-arts(Medischhandelen):DeSEH-arts isbekwaamindeopvangen(eerste)behandelingvanpatiënten inalle leeftijdscategorieënmeteenacutezorgvraag.Demedischeproblemenofziektebeeldenverbondenmetdezeacutezorgvraagkunnen van eenvoudig en voorbijgaande aard (laag complex) totmoeilijk en levensbedreigende (hoogcomplex)aardzijn.DeSEH-artsisbekwaamindeintegralebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-arts instaatombijdeongedifferentieerdepatiëntopefficiëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiëlediagnoseoptestellen.OnderdelenvandeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedcardiologie:

• Stage“cardiologie”(6weken/1ejaar)• Stages“SEHalgemeen”metwerkzaamhedenopdeSEHondersupervisieSEH-arts• AdvancedLifeSupportcursus• ECG-cursusLUMC• Deelnameaancursorischonderwijsbinnendecardiologietijdensdestage• CursorischonderwijsSEHopleiding• Eventueelaanvullendestagesenopleidingsmomentenindecardiologie(binnende3jaardurende

SEH-opleiding)• Beoordelingen,voortgangsgesprekkenentoetsen

Algemeen

Stageopdeafdelingcardiologiemeteenduurvan6weken.Dearts-assistentinopleidingtotSEH-artsiscontinu aanwezig op de afdeling cardiologie en de afdeling SEH. Hij wordt begeleid en staat ondersupervisievaneencardioloog.Hijneemtdeelaanoverdrachten,ochtendrapporten,visite,interdisciplinairoverleg,consulten,voordrachtenenvolgthetprocesvandecardiologischepatiëntenzorgopdeafdeling,CCUenSEH.Daarbijzalhijtijdensverschillendefunctieonderzoekenenproceduresbijwonen.Tedenkenvalt aan een inspanningstest, echocardiografie, implantatie pacemaker/ICD en hartkatheterisatieaanwezigzijn.


Th

ema2Brea

thing



KennisDeSEH-arts:Kentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomato-logie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Respiratoirfalenmethypoxieen/ofhypercapnie• Decompensatiocordisenlongoedeem• Longembolie

Vaardigheden• Beademingsstrategieën:invasiefennon-invasief

Them

a3Circulation

MedischhandelenDeSEH-arts:1. Is in staat om hoog-risico patiënten snel te identificeren, de eerste opvang teverrich-tenende(eerste)behandelingtestartenvanpatiëntenmetpijnopdeborst,palpita-tiesenshock.2.Isinstaat(eventueelmetbehulpvange-richteaanvullendediagnostiek)eenuitge-breidedifferentiaaldiagnosevanpijnopdeborst,palpitatiesenshockoptestellen3.Heefthierbijspecialeaandachtvooracuutlevensbedreigendeaandoeningen4.Isinstaateencardiaalarrestteherken-nen.5.Isinstaatcardiopulmonaleresuscitatie(CPR)optestartenrekeninghoudendmetdeoverlevingsepidemiologie.6.Isinstaatadvancedcardiaclifesupport(ACLS)teverrichtenvolgensderichtlijnenvan de European Resuscitation Counsel (ERC), rekening houdendmet lokale proto-collen.7.Isspecialistindeintegraleenspecialisme-overstijgendebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-artsinstaatom(ookbijdeongedifferentieerdepatiënt)opeffici-ëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferenti-aaldiagnoseoptestellen8. Is specialist in de risicostratificatie van pa-tiënten met een acuteongedifferentieerdezorgvraag


KennisDeSEH-arts:1.Isinstaatdehaemodynamischgecompromitteerdepatiëntteherkennenensneleenadequatebehandelingintezetten.2.Kentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomatologie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Acuutcoronairsyndroom• Longembolie• Aortadissectie

3.Isinstaatmyocardinfarctgerelateerdecomplicatiesteherkennenenbehandelen4.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanpalpitatiesoptestellen:

• Supraventriculair• Ventriculair

5.HeeftkennisvandeALSrichtlijnenvoordebehandelingvanaritmieënenisinstaatdezetoetepassen.6.Kentdeindicatiesvoorpacen.7.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanshockoptestellen:

• Cardiogeen• Hypovolemisch• Obstructief• Distributief

8.Heeftspecialeaandachtvoordevolgendelevensbedreigendeoorzakenvanshock:

• Aortadissectie• Acuutmyocardinfarct• Harttamponade

9.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingprofielvan:

• Vasoactievemiddelen• Anti-aritmica• AllemedicatiegebruiktbijreanimatiesvolgenshetALSprotocol

10.Isinstaateffectiefenveiligvochtmanagementtevoerenrekeninghoudendmeteventueleco-morbiditeit.11.Kandepatiëntinshockopadequatewijzemonitoren.


12.Isinstaatadvancedcardiaclifesupport(ACLS)teverrichtenvolgensderichtlijnenvandeEuropeanResuscitationCounsel(ERC),rekeninghoudendmetlokaleprotocollen:

• BasicLifeSupport(BLS)• AdvancedLifeSupport(ALS)algoritme

Deprotocollen:

• Ventrikelfibrilleren/ventrikeltachycardie• Asystolie/PolslozeElektrischeActiviteit(PEA)

13.Kananticiperenopdemeestvoorkomendeperi-arrestaritmieënenweetdezeadequaattebehandelen.15.Isinstaatbehandelbareoorzakenvanhetcardiaalarrestoptesporenentebehandelen.16.KentdeprincipesvanreanimatieonderbijzondereomstandighedenVaardigheden

• Pericardiocentese• ECGinterpretatie• Cardioversie/defibrillatie• Reanimatieleiden• Vasalvamanoeuvre/sinuscaroticusmassage• Transcutaanpacen• Spoedechocardiografie(teruitsluitingtamponade)

Th

ema4Disab

ility

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestartenvanpatiëntenmetsyncopeenduizeligheid.2.Kanbijdezegroeppatiënteneenuitgebreidedifferentiaaldiagnoselijstopstellen.3.Kentde criteriaenmogelijkhedenvandonatie,handelt inovereenstemmingmetdeze criteria en neemt zonodig beslissingen in het belang van de patiënt ennabestaanden


KennisDeSEH-arts:

• Isinstaateenonderscheidtemakentusseninsultenenanderevormenvanvoorbijgaandeveranderinginneurologischfunctioneren.

• Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)een

uitgebreidedifferentiaaldiagnosevansyncopeoptestellen:-Hartritmestoornissen-Neurologischeoorzaken-Endocrieneoorzaken-Overigeoorzaken

• Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-en

bijwerkingprofielvandebelangrijkstemedi-catiegebruiktbijdebehandelingvanbradyaritmieën(atropine,isoprenaline,adrenaline,etc).

• Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)een

uitgebreidedifferentiaaldia-gnosevanduizeligheidoptestellen:-Neurologischeoorzaken-Angst,hyperventilatie,psychogeen-Cardiaal-Medicatiegerelateerd

Vaardigheden• ECGinterpretatie

Th

ema5Expo

sure/Env

ironm

ental

MedischhandelenDeSEH-arts:1. Is in staat de eerst opvang ter verrichten en (eerste) behandeling te starten vanpatiëntenmetkoorts.2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreide differentiaal diagnose van bovenstaande medische problemen op testellen.KennisDeSEH-arts:

• Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevankoortsoptestellen,metspecialeaandachtvoordemeestlevensbedreigendeaandoeningen:-Sepsis/Systemicinflammatoryresponsesyndrome(SIRS)-Endocarditis-Overigeniet-infectieuzeoorzakenvankoortsenkoortseci.

• Heeftkennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingprofielvandeindeacuteopvangmeestgebruikteantibioticaenisinstaatomdezezotijdigmogelijktestarten.

• Heeftkennisvaninfectiepreventievemaatregelen,inclusiefMRSApreventie.• Weethoetehandeleninhetgevalvanaccidenteelcontactmet

lichaamsvloeistoffen.


Th

ema6Second

aryAs

sessmen

t

MedischhandelenDeSEH-arts:1. Is instaatbijpatiëntenmetbuikpijn,misselijkheidenbrakenofrugpijndeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosebijbovengenoemdepatiëntenoptestellen.3.Heefthierbijspecialeaandachtvooracuutlevensbedreigendeaandoeningen4. Past de kennis van acute en levensbedreigende aandoeningen toe bij de opvangvan(acute)patiëntenKennisDeSEH-arts:

• Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanbuikpijnoptestellen.

• Heefthierbijspecialeaandachtvoordevolgendeacuutlevensbedreigende

aandoeningen:-Acuutmyocardinfarct-Aortadissectie

• Isinstaattijdig,veiligeneffectiefpijnstillingteverzorgen(ziepijnstilling,

thema15).

• Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanmisselijkheidenbrakenoptestellen:

• Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-en

bijwerkingprofielvanantacidaenanti-emetica.


Th

ema13

(acute)G

eriatrieensocialeprob

lematiek

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Is in staat de eerste opvang en (eerste) be-handeling van een oudere patiënt teverrichtenenhoudtdaarbijrekeningmetdiensfysiologie.2.Heeftnaastdifferentiaaldiagnoseenbehandelingookaandachtvoor:


3.Verzameltsnelenefficiëntrelevante informatieaangaandedeklachtenensympt-men van een patiënt door observatie, anamnese, heteroanamnese, lichamelijkonderzoekenverrichtzonodiggerichtaan-vullenddiagnostischonderzoek.4.Signaleert bedreigingen voor het medisch psychisch en sociaal welzijn van depatiëntgeefthieromtrentgerichteadviezen5.Houdt rekening met de wensen rondom een behandeling van de geriatrischepatiënt en is in staat een behandelplan op te stellen rekening houdend met dezewensen.6.Isinstaatbehandelbeperkingentebesprekenmetdegeriatrischepatiëntenditalszodanigvastteleggen.7.Is in staatde kwetsbareoudere teherkennenen inhetbehandelplan als zodanigookrekeningtehoudenmetdezekwetsbaarheid.

Toetsing

KPB:Thema2BreathingThema3CirculationThema4DisabilityThema5Exposure/EnvironmentalThema6SecondaryAssessmentThema13(acute)GeriatrieensocialeproblematiekOSAT:ArteriepunctieCardioversieCentraalveneuzecatheterDefibrillatieProcedurelesedatieenanalgesieReanimatieSpoedechocardiografieSpoedechografieEFAST360gradenfeedbackReflectieverslagVoortgangsgesprekBeoordelingsgesprek


StageplanHuisartsgeneeskundeDoelvandeopleidingtotSEH-arts(Medischhandelen):De SEH-arts is bekwaam in de opvang en (eerste) behandeling van patiënten in alleleeftijdscategorieënmeteenacutezorgvraag.Demedischeproblemenofziektebeeldenverbondenmet deze acute zorgvraag kunnen van eenvoudige en voorbijgaande aard (laag complex) totingewikkeld en levensbedreigend (hoog complex) zijn. De SEH-arts is bekwaam in de integralebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-artsinstaatombijdeongedifferentieerdepatiëntopefficiëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiëlediagnoseoptestellen.OnderdelenvandeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedhuisartsgeneeskunde:

• Stage“Huisartsgeneeskunde”(2weken/3ejaar)• Stages“SEHalgemeen”metwerkzaamhedenopdeSEHondersupervisieSEH-arts• Deelnameaancursorischonderwijs(terugkomdagen)binnendehuisartsgeneeskunde• tijdensdestage.• Eventueelaanvullendestagesenopleidingsmomentenindehuisartsgeneeskunde5.

CursorischonderwijsSEHopleiding• Beoordelingen,voortgangsgesprekkenentoetsen

AlgemeenStageineenhuisartspraktijkmeteenduurvan2weken.Ineenperiodevan3maandenvindter2maaleenweekstagemeteenhuisartsopleider(HAO)plaats.DeAIOSschrijftvooraanvangvandestageeenleerplangerichtophetverwervenvanbovenstaandecompetenties.Destagewekenwordenzodaniggekozendateriniedereweekminimaaleendienstvandehuisartsgeplandis.VerderparticipeertdeAIOSindedagelijksespreekurenenoverigewerkzaamhedenvandehuisarts.Hierbijishetdoelmeerdathijdewerkwijzevandehuisartsobserveert(ophetgebiedvandedoorhemgeformuleerdeleerdoelen)enhiermethemopreflecteert,dandathijzelfstandigpatiëntenzorgverricht.Ditlaatstevindtinoverlegplaatsteraanvullingenafwisseling.IedereweekvindtereenleergesprekplaatsmetdeopleiderrondomeendoordeAIOSaantedragenonderwerppassendinzijnleerplan.

Leerinhoudlandelijk“CurriculumopleidingtotSEH-artsDearts-assistenteninopleidingtotSEH-arts

• Heeftkennisvanprehospitalezorgverleningenvervultdaarwaarnodigzijntaak.• Levert door middel van transmurale samenwerking en overleg een bijdrage aan de

ontwikkelingvandeacutezorgketen.• Heeft kennis van de verschillen en overeenkomsten mbt het differentiaal diagnostisch

denken, mogelijkheden tot het doen van diagnostisch onderzoek en verrichtingen tussenhuisartsenSEH-artsindedagelijksepraktijk.

• Is op de hoogte van de organisatorische structuur en principes van de huisartsenpraktijk,zowelinternalsextern.

Devolgendeeindtermenuithetlandelijke“CurriculumopleidingtotSEH-arts”zijnvantoepassingvoordeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedhuisartsgeneeskunde.


Th

ema12

:Huisartsgen

eeskun

deen

"eerstelijns"aand

oening

en

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatom“eerstelijns”acuteaandoeningenoptevangen,teonderzoekenentebehandelen.2.HeeftkennisvandeNHG-standaarden,metnamewelkevantoepassingzijnopacutesituatiesenanderevoordeSEH-artsrelevantewerkafspraken,protocollenenrichtlijnen.3.Integreertkennisomtrentdedemografieenepidemiologievanaandoeningenbijacutepresentatiesindemedischebesluitvorming

ToetsingReflectieverslag:DestagewordtafgerondmeteendoordeAIOS te schrijven reflectieverslagwaarinhijhet slagenvan zijn leerplan beschrijft en motiveert. In het verslag verwerkt hij een suggestie voor eenverbeteringindewerkwijzevandehuisartsendeSEHtenbehoevevandeacutezorgketen.DebeoordelingvindtplaatsopbasisvandeevaluatievandeHAOenhetreflectieverslag.


StageplanIntensiveCare(IC)DoelvandeopleidingtotSEH-arts(Medischhandelen):DeSEH-arts isbekwaamindeopvangen(eerste)behandelingvanpatiënten inalle leeftijdscategorieënmeteenacutezorgvraag.Demedischeproblemenofziektebeeldenverbondenmetdezeacutezorgvraagkunnen van eenvoudig en voorbijgaande aard (laag complex) totmoeilijk en levensbedreigende (hoogcomplex)aardzijn.DeSEH-artsisbekwaamindeintegralebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-arts instaatombijdeongedifferentieerdepatiëntopefficiëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiëlediagnoseoptestellen.OnderdeelvandeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedintensivecare:

• Stage“intensivecare”(16weken/2ejaar)• Stages“SEHalgemeen”metwerkzaamhedenopdeafdelingspoedeisendehulpondersupervisie

SEH-arts• MedicALScursus• Deelnameaancursorischonderwijsbijdeafdelingintensivecaretijdensdestage• Evt.aanvullendestagesenopleidingsmomentenindeintensivecare(binnende3jaardurende

opleiding)• CursorischonderwijsSEHopleiding• Eventueelaanvullendestagesenopleidingsmomentenindeintensivecare(binnende3jaar

durendeopleiding)• Beoordelingen,voortgangsgesprekkenentoetsen

Algemeen

Stage op de afdeling intensive caremet een duur van 16weken. De AIOS is continue aanwezig op deafdeling IC. Hij wordt begeleid en staat onder supervisie van een intensivist. Hij neemt deel aanochtendrapporten, interdisciplinair overleg, consulten, voordrachten en volgt het proces van deintensievepatiëntenzorgopdeafdelingintensivecare.


Th

ema1Airw

ay MedischHandelen



KennisDeSEH-arts:








Th

ema2Brea

thing



KennisDeSEH-arts:Kentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomato-logie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Respiratoirfalenmethypoxieen/ofhypercapnie• Luchtweginfecties• Astma• Pneumothorax• Decompensatiocordisenlongoedeem• Pleuraleeffusie• Aspiratie• Haemoptoë• ARDS• Longcontusie• Longembolie

Vaardigheden• Thoraxdrainage(inclusiefnaaldthoracocentese)• Beademingsstrategieën:invasiefennon-invasief• Interpretatievanrespiratoirefunctietesten(metnamepeakflowmetingen)

Th

ema3Circulation

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatomhoog-risicopatiëntensnelteidentificeren,deeersteopvangteverrich-tenende(eerste)behandelingtestartenvanpatiëntenmetpijnopdeborst,palpita-tiesenshock.2.Isinstaat(eventueelmetbehulpvange-richteaanvullendediagnostiek)eenuitge-breidedifferentiaaldiagnosevanpijnopdeborst,palpitatiesenshockoptestellen3.Heefthierbijspecialeaandachtvooracuutlevensbedreigendeaandoeningen4.Isinstaateencardiaalarrestteherken-nen.5.Isinstaatcardiopulmonaleresuscitatie(CPR)optestartenrekeninghoudendmetdeoverlevingsepidemiologie.6.Isinstaatadvancedcardiaclifesupport(ACLS)teverrichtenvolgensderichtlijnenvandeEuropeanResuscitationCounsel(ERC),rekeninghoudendmetlokaleproto-collen.7.Isspecialistindeintegraleenspecialisme-overstijgendebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-artsinstaatom(ookbijdeongedifferentieerdepatiënt)opeffici-ëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferenti-aaldiagnoseoptestellen8.Isspecialistinderisicostratificatievanpatiëntenmeteenacuteongedifferentieerdezorgvraag..


KennisDeSEH-arts:1.Isinstaatdehaemodynamischgecompromitteerdepatiëntteherkennenensneleenadequatebehandelingintezetten.2.Kentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomatologie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Acuutcoronairsyndroom• Longembolie• Aortadissectie• (Spannings)pneumothorax

3.Isinstaatmyocardinfarctgerelateerdecomplicatiesteherkennenenbehandelen4.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanpalpitatiesoptestellen.5.HeeftkennisvandeALSrichtlijnenvoordebehandelingvanaritmieënenisinstaatdezetoetepassen.6.Kentdeindicatiesvoorpacen.7.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanshockoptestellen:



• Acuutaneurysmaaortaabdominalis• Aortadissectie• Acuutmyocardinfarct• Harttamponade• Extra-uterienegraviditeit(EUG)• Sepsis• Anafylaxie•


• Vasoactievemiddelen• Anti-aritmica• AllemedicatiegebruiktbijreanimatiesvolgenshetALSprotocol

10.Isinstaateffectiefenveiligvochtmanagementtevoerenrekeninghoudendmeteventueleco-morbiditeit.11.Kandepatiëntinshockopadequatewijzemonitoren.12.Herkenttijdigproblemendieacutechirurgischeinterventievereisen.


13.Isinstaatadvancedcardiaclifesupport(ACLS)tever-richtenvolgensderichtlijnenvandeEuropeanResusci-tationCounsel(ERC),rekeninghoudendmetlokalepro-tocollen:

• BasicLifeSupport(BLS)• UniverseleAdvancedLifeSupport(ALS)algoritme

• Deprotocollen:• Ventrikelfibrilleren/ventrikeltachycardie• Asystolie/PolslozeElektrischeActiviteit(PEA)

14.Kananticiperenopdemeestvoorkomendeperi-arrestaritmieënenweetdezeadequaattebehandelen.15.Isinstaatbehandelbareoorzakenvanhetcardiaalarrestoptesporenentebehandelen.16.Kentdeprincipesvanreanimatieonderbijzondereomstandigheden(onderkoeling,zwangerschap,drenkelingen,trauma)VaardighedenBeheerstdevolgendevaardigheden:

• (Echogeleide)Perifereencentraalveneuzetoegang(waaronderbotnaald)• Arterielijn• Ontlastenspanningspneumothorax• CVDmonitoring• ECGinterpretatie• Cardioversie/defibrillatie• Reanimatieleiden• Vasalvamanoeuvre/sinuscaroticusmassage• Transcutaanpacen• SpoedechografieAorta• Spoedechocardiografie(teruitsluitingtamponade)

Them

a4Disab

ility Medischhandelen

DeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestartenvanpatiëntenmetcomaeninsulten.2.Kanbijdezegroeppatiënteneenuitgebreidedifferentiaaldiagnoselijstopstellen.3.Kentdecriteriaenmogelijkhedenvandonatie,handeltinovereenstemmingmetdezecriteriaenneemtzonodigbeslissingeninhetbelangvandepatientennabestaanden.


KennisDeSEH-arts:1.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldia-gnosevancomaoptestellen:

• Neurologischecoma• Metaboolcoma• Hypoglycaemie• Ketoacidose• Hyperosmolaircoma• Hepatischeencephalopathie

2.Houdt,indienvantoepassing,rekeningmetendraagtnahetverkrijgenvantoestemmingzorgvoorhetingangzettenvanorgaandonatie.

3.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevaneeninsultoptestellen:

• Epilepsie• Overigeoorzaken(tumorcerebri,intoxicatie,me-tabolestoornissen)

4.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingprofielvananti-epilepticaenandereanticonvulsievemedicatie.5.Isinstaateenonderscheidtemakentusseninsultenenanderevormenvanvoorbijgaandeveranderinginneurologischfunctioneren.6.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingprofielvandebelangrijkstemedicatiegebruiktbijdebehandelingvanbradyaritmieën(atropine,isoprenaline,adrenaline,etc).

Vaardigheden• ECGinterpretatie

Th

ema5

Expo

sure/Env

ironm

ental Medischhandelen

DeSEH-arts:1. Is in staat de eerst opvang ter verrichten en (eerste) behandeling te starten vanpatiënten met koorts, intoxicaties, brandwonden, hypo/hyperthermie, (bijna)verdrinking,blikseminslagenelectrocutie2. Is in staat (eventueel met behulp van ge-richte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreide differentiaal diagnose van bovenstaande medische problemen op testellen.


KennisDeSEH-arts:1.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendedi-agnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevankoortsoptestellen,metspecialeaandachtvoordemeestlevensbedrei-gendeaandoeningen:

• Sepsis/Systemicinflammatoryresponsesyndrome(SIRS)• Endocarditis• Meningitis• Tuberculose• Infectiesbijimmuungecompromitteerdepatiënten:• Andereinfectiesmeteenduidelijkefocus(zieandereziek-tepresentaties)• Overigeniet-infectieuzeoorzakenvankoortsenkoortseci.

2.Heeftkennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerking-profielvandeindeacuteopvangmeestgebruikteantibioticaenisinstaatomdezezotijdigmogelijktestarten.3.Heeftkennisvaninfectiepreventievemaatregelen,inclusiefMRSApreventie.4.Weethoetehandeleninhetgevalvanaccidenteelcontactmetlichaamsvloeistoffen.5.Isinstaatdeklinischekenmerkenvaneentoxidroombijeengeïntoxiceerdepatiëntteherkennen.6.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,hetwerking-enbijwerkingprofielvanantidota.7.Heeftgrondigekennisvande(patho)fysiologievanbrandwonden.8.Isinstaatomeenplanvooradequatepijnstilling,vochtmanagementenwondverzorgingoptestellenenuittevoeren.9.Heeftspecialeaandachtvoordepreventieenbehandelingvancomplicatieszoals:

• Inhalatietrauma• CO-intoxicatie• Complicatiestgvrigiditeitvandehuidbijdiepebrandwon-den.• Dehydratie• Elektrolytstoornissen• Hypothermie

10.Kentdecriteriavoorverwijzingnaareenbrandwondencentrum.11.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eendifferentiaaldiagnosevanhyperthermieoptestellen.


12.Isinstaatcomplicatiestengevolgevanhyperthermievroegtijdigteherkennenentebehandelen:

• Convulsies• Hartritmestoornissen• Hypotensie• Rhabdomyolyse• Metabolestoornissen•

13.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaan-vullendediagnostiek)eendifferentiaaldiagnosevanhypothermieoptestellen.14.Isinstaatcomplicatiestengevolgevanbijnaverdrinkingvroegtijdigteherkennenentebehandelen:

• Hypothermie• Longoedeem• Hersenoedeem• Hartritmestoornissen• Metabolestoornissen

19.Isinstaatomaandehandvanhetenergieniveauendesoortenergievandeelektrocutieeeninschattingtemakenvandeernst.20.Isinstaatcomplicatiesvroegtijdigteherkennenentebehandelen:

• Brandwonden• Hartritmestoornissen• Neurologischeproblemen

Vaardigheden

Th

ema5

Expo

sure/Env

ironm


DeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is instaatvanmetaboleenendocrinologischeaandoeningenenhaemorrhagischediathese de oorzaken en klinische kenmerken te benoemenmet speciale aandachtvoordemeestacuutlevensbedreigendeaandoeningen.3. Integreert kennis omtrent aandoeningen bij acute presentaties vanuitaangrenzendevakgebieden.


KennisDeSEH-arts:1.Kentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomatologie,di-agnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Hypoglycemie• Diabetischeketoacidose• Hyperosmolaire,hyperglycemischeontregeling• Thyrotoxischecrise• Myxoedeemcoma• Bijnierschorsinsufficiëntie• Stoornissenzuur-baseevenwicht• Metaboleacidose• Metabolealkalose• Respiratoireacidose• Elektrolytstoornissen• Hypo/hypernatriëmie• Hypo/hyperkaliëmie• Hypo/hypercalciëmie

2.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaan-vullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldi-agnosevanhaemorrhagischediatheseoptestellen,waaronder:

• Thrombocytopenie• Diffuseintravasalestolling• Thrombotischemicroangiopathie• Myeloproliferatieveziekten• Tractusdigestivusbloeding•

3.Kentdeindicatiesencomplicatiesvandiversecomponentenvantransfusietherapie4.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,hetwerking-enbijwerkingprofielvananticoagulantia,thrombocytenaggregatieremmersenthrombolytica.VaardighedenIsinstaateengedetailleerdebloedgasanalyseuittevoe-renenteinterpreteren.


Th

ema8Sp

oede

isen

deaan

doen

ingenop

hetgeb

iedvanha

emor-rha

gische

diathese,m

etab

ole&end

ocrin

olog

ischeaand

oening

en

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is instaatvanmetaboleenendocrinologischeaandoeningenenhaemorrhagischediathese de oorzaken en klinische kenmerken te benoemenmet speciale aandachtvoordemeestacuutlevensbedreigendeaandoeningen.3. Integreert kennis omtrent aandoeningen bij acute presentaties vanuitaangrenzendevakgebiedenindemedischebesluitvormingKennisDeSEH-arts:1.Kentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomatologie,di-agnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Hypoglycemie• Diabetischeketoacidose• Hyperosmolaire,hyperglycemischeontregeling• Thyrotoxischecrise• Myxoedeemcoma• Bijnierschorsinsufficiëntie• Stoornissenzuur-baseevenwicht• Metaboleacidose• Metabolealkalose• Respiratoireacidose• Elektrolytstoornissen• Hypo/hypernatriëmie• Hypo/hyperkaliëmie• Hypo/hypercalciëmie

2.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaan-vullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldi-agnosevanhaemorrhagischediatheseoptestellen,waaronder:

• Thrombocytopenie• Diffuseintravasalestolling• Thrombotischemicroangiopathie• Myeloproliferatieveziekten• Tractusdigestivusbloeding

3.Kentdeindicatiesencomplicatiesvandiversecomponentenvantransfusietherapie4.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,hetwerking-enbijwerkingprofielvananticoagulantia,thrombocytenaggregatieremmersenthrombolytica.

VaardighedenIsinstaateengedetailleerdebloedgasanalyseuittevoe-renenteinterpreteren.


Th

ema13

(acute)G

eriatrieensocialeprob

lematiek

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Is in staat de eerste opvang en (eerste) behandeling van een oudere patiënt teverrichtenenhoudtdaarbijrekeningmetdiensfysiologie.2.Heeftnaastdifferentiaaldiagnoseenbehandelingookaandachtvoor:


3.Verzameltsnelenefficiëntrelevante informatieaangaandedeklachtenensympt-men van een patiënt door observatie, anamnese, heteroanamnese, lichamelijkonderzoekenverrichtzonodiggerichtaan-vullenddiagnostischonderzoek.4.Signaleert bedreigingen voor het medisch psychisch en sociaal welzijn van depatiëntgeefthieromtrentgerichteadviezen5.Houdt rekening met de wensen rondom een behandeling van de geriatrischepatiënt en is in staat een behandelplan op te stellen rekening houdend met dezewensen.6.Isinstaatbehandelbeperkingentebesprekenmetdegeriatrischepatiëntenditalszodanigvastteleggen.7.Is in staatde kwetsbareoudere teherkennenen inhetbehandelplan als zodanigookrekeningtehoudenmetdezekwetsbaarheid.

Th

ema9Sp

oede

isen

de

derm

atoligischeaand

oening

en

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaateersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevan(spoedeisende)dermatologischeaandoeningenoptestellen.3. Heeft hierbij speciale aandacht voor de volgende acuut levensbedreigendeaandoeningen:

• Acutetoxischeepidermolyse• Petechieënenpurpuraalsuitingvansepsis• Systemischebulleuzeaandoeningen


Th

ema14

(acute)K

inde

rgen

eeskun

de

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenvanernstigziekekinderenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosebijacuutziekekinderenoptestellen.3. Bezit kennis en vaardigheden met betrekking tot kinderreanimatie en kan dezeaanvangen.4. Is in staat kinderenmet een traumaof kritisch zieke kinderen volgensAdvancedPediatricLifeSupport(APLS)-richtlijnenoptevangen.5.IsinstaatomBasicLifeSupport(BLS)enAdvancedLifeSupport(ALS)bijkinderenuittevoeren.6.HeeftaandachtvoorpijnstillingenkandezemetdejuistedoseringKennisKentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomatolo-gie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Acuterespiratoireaandoeningen• Koorts• Dehydratie/gastrointestinaleziekten• Meningitis• Insulten

Vaardigheden

• Veneuzetoegang(perifeerinfuus,botnaald,centralelijn)• Participatieinkinderreanimatie

Th

ema15

(acute)

Pijnstillingen

seda

tie

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Kandematevanpijninterpreterenmetbehulpvanpijnscores.2.Isinstaattijdigveiligeeneffectievepijn-stillingteverzorgen.


KennisDeSEH-arts:1.Kandematevanpijninterpreterenmetbehulpvanpijnscores.2.Isinstaattijdigveiligeeneffectievepijnstillingteverzorgen.3.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingprofielvananalgetica:paracetamol,NSAID’s,opiaten,ketamine,lokaleanaestheticaensedativa.4.Isinstaateenweloverwogenbeslissingtenemenwelketoedieningsroutetegebruiken:enteraalofparenteraal.6.Isinstaatombijpijnlijkeproceduresopindicatieveiligenonderadequatemonitoringanalgesiemetsedatietecombineren.7.Isinstaatomcomplicatiesontstaantengevolgevananalgesieen/ofsedatieteherkennenentebehandelen.Vaardigheden

• Monitoringvanvitalefuncties• Sedatietechnieken

ToetsingKPB:Thema1AirwayThema2BreathingThema3CirculationThema15PijnstillingensedatieThema4DisabilityThema5ExposureenenvironmentalThema8Spoedeisendeaandoeningeno.h.g.v.haemorrhagischediatheseenmetabole&endocrinologischeaandoeningenThema13GeriatrieensocialeproblematiekThema14AcutekindergeneeskundeThema15PijnstillingensedatieOSAT:EndotrachealeintubatieArterielijnCADCardioversieCentraalVeneuzeCatheterDefibrillatieProcedureleSedatieenAnalgesieReanimatieVeneuzetoegangkindSpoedechografiealgemeen(intra-vasaletoegang)SpoedechocardiografieSpoedechografieAortaSpoedechografieEFASTVeneuzetoegangkind


360gradenfeedbackReflectieverslagVoortgangsgesprekBeoordelingsgesprek


StageplanKindergeneeskundeDoelvandeopleidingtotSEH-arts(Medischhandelen):DeSEH-arts isbekwaamindeopvangen(eerste)behandelingvanpatiënten inalle leeftijdscategorieënmeteenacutezorgvraag.Demedischeproblemenofziektebeeldenverbondenmetdezeacutezorgvraagkunnen van eenvoudig en voorbijgaande aard (laag complex) totmoeilijk en levensbedreigende (hoogcomplex)aardzijn.DeSEH-artsisbekwaamindeintegralebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-arts instaatombijdeongedifferentieerdepatiëntopefficiëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiëlediagnoseoptestellen.OnderdeelvandeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedkindergeneeskunde:

• Stage“kindergeneeskunde”(6weken/3ejaar)• Stages“SEHalgemeen”metwerkzaamhedenopdeSEHondersupervisieSEH-arts• AdvancedPaediatricLifeSupportcursus• Deelnameaancursorischonderwijsbinnendekindergeneeskundetijdensdestage• CursorischonderwijsSEHopleiding• Eventueelaanvullendestagesenopleidingsmomentenindekindergeneeskunde(binnende3jaar

durendeSEH-opleiding)• Beoordelingen,voortgangsgesprekkenentoetsen

AlgemeenStage op de afdeling kindergeneeskundemet een duur van 6weken. De AIOS is werkzaam binnen deafdelingkindergeneeskundeopdeSpoedpoliendeSEH.Hijwordtbegeleidtenstaatondersupervisievaneenkinderarts.Hijneemtdeelaanochtendrapporten, interdisciplinairoverleg, consulten,voordrachtenenvolgthetprocesvandekinderheelkundigepatiëntenzorgbinnenhetziekenhuis.

Leerinhoudlandelijk“CurriculumopleidingtotSEH-artsDevolgendeeindtermenuithetlandelijke“CurriculumopleidingtotSEH-arts”zijnvantoepassingvoordeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedkindergeneeskunde.

Th

ema1Airw

ay MedischHandelen



KennisDeSEH-arts:








Th

ema2Brea

thing

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreidedif-ferentiaaldiagnosevandyspnoeenrespiratoirfalenoptestellen:3.Isinstaatomtijdig,indienvantoepassing,eenintubatie-indicatietestellen.4.Isinstaateengedetailleerdebloedgasanalyseuittevoerenenteinterpreteren.5. Is opgeleid in de initiële opvang en resuscitatie van patiënten in acuutlevensbedreigendesituatiesenvoertdezetakeninsamenwerkingmetdanwelondersupervisievanpoort-specialistenuitKennisDeSEH-arts:Kentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomato-logie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Respiratoirfalenmethypoxieen/ofhypercapnie• Luchtweginfecties• Astma• Aspiratie• Haemoptoë

Vaardigheden

• Beademingsstrategieën:invasiefennon-invasief• Interpretatievanrespiratoirefunctietesten(metnamepeakflowmetingen)


Th

ema2Brea

thing

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreidedif-ferentiaaldiagnosevandyspnoeenrespira-toirfalenoptestellen:3.Isinstaatomtijdig,indienvantoepassing,eenintubatie-indicatietestellen.4.Isinstaateengedetailleerdebloedgasana-lyseuittevoerenenteinterpreteren.5. Is opgeleid in de initiële opvang en resuscita-tie van patiënten in acuutlevensbedreigendesituatiesenvoertdezetakeninsamenwer-kingmetdanwelondersupervisievanpoort-specialistenuitKennisDeSEH-arts:Kentvantenminstedevolgendeziektebeeldendeepidemiologie,pathofysiologie,symptomato-logie,diagnostiekvanvoorkeurentherapeutischeopties:

• Respiratoirfalenmethypoxieen/ofhypercapnie

Vaardigheden• Beademingsstrategieën:invasiefennon-invasief

Th

ema3Circulation

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatomhoog-risicopatiëntensnelteidentificeren,deeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestartenvanpatiëntenmetpijnopdeborst,palpitatiesenshock.2.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnoseshockoptestellen3.Heefthierbijspecialeaandachtvooracuutlevensbedreigendeaandoeningen4.Isinstaateencardiaalarrestteherkennen.5.Isinstaatcardiopulmonaleresuscitatie(CPR)optestartenrekeninghoudendmetdeoverlevingsepidemiologie.7.Isspecialistindeintegraleenspecialisme-overstijgendebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-artsinstaatom(ookbijdeongedifferentieerdepatiënt)opefficiëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiaaldiagnoseoptestellen8.Isspecialistinderisicostratificatievanpatiëntenmeteenacuteongedifferentieerdezorgvraag..


KennisDeSEH-arts:1.Isinstaatdehaemodynamischgecompromitteerdepatiëntteherkennenensneleenadequatebehandelingintezetten.2.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanshockoptestellen:



• Sepsis• Anafylaxie


• Vasoactievemiddelen• Anti-aritmica• AllemedicatiegebruiktbijreanimatiesvolgenshetAPLSprotocol

5.Isinstaateffectiefenveiligvochtmanagementtevoerenrekeninghoudendmeteventueleco-morbiditeit.6.Kandepatiëntinshockopadequatewijzemonitoren.7.Herkenttijdigproblemendieacutechirurgischeinterventievereisen.8.Kananticiperenopdemeestvoorkomendeperi-arrestaritmieënenweetdezeadequaattebehandelen.15.Isinstaatbehandelbareoorzakenvanhetcardiaalarrestoptesporenentebehandelen.16.Kentdeprincipesvanreanimatieonderbijzondereomstandigheden(onderkoeling,drenkelingen,trauma)

VaardighedenBeheerstdevolgendevaardigheden:

• (echogeleide)perifereencentraleveneuzetoegang(waaronderbotnaald)• Reanimatieleiden

Them

a4

Disab

ility

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestartenvanpatiëntenmetcoma,hoofdpijneninsulten.2.Kanbijdezegroeppatiënteneenuitgebreidedifferentiaaldiagnoselijstopstellen.


KennisDeSEH-arts:1.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevancomaoptestellen:

• Neurologischecoma• Metaboolcoma• Hypoglycaemie• Ketoacidose

4.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldia-gnosevanhoofdpijnoptestellen:

• Primairehoofdpijn• Spanningshoofdpijn• Cerebrovasculairaccident(SAB,sinusthrom-bose,ischemieetc.)• Meningitis• Encephalitis• Sinusitis

5.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevaneeninsultoptestellen:

• Epilepsie• Overigeoorzaken(tumorcerebri,intoxicatie,metabolestoornissen)

7.Isinstaateenonderscheidtemakentusseninsultenenanderevormenvanvoorbijgaandeveranderinginneurologischfunctioneren.9.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingprofielvandebelangrijkstemedicatiegebruiktbijdebehandelingvanbradyaritmieën(atropine,isoprenaline,adrenaline,etc).

Th

ema5

Expo

sure/Env

ironm


DeSEH-arts:1. Is in staat de eerst opvang ter verrichten en (eerste) behandeling te starten vanpatiënten met koorts, intoxicaties, brandwonden, hypo/hyperthermie, (bijna)verdrinking,blikseminslagenelectrocutie2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreide differentiaal diagnose van bovenstaande medische problemen op testellen.


KennisDeSEH-arts:1.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendedi-agnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevankoortsoptestellen,metspecialeaandachtvoordemeestlevensbedreigendeaandoeningen:

• Sepsis/Systemicinflammatoryresponsesyndrome(SIRS)• Meningitis• Andereinfectiesmeteenduidelijkefocus(zieandereziektepresentaties)• Overigeniet-infectieuzeoorzakenvankoortsenkoortseci.

2.Heeftkennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerking-profielvandeindeacuteopvangmeestgebruikteantibioticaenisinstaatomdezezotijdigmogelijktestarten.3.Heeftkennisvaninfectiepreventievemaatregelen,inclusiefMRSApreventie.4.Weethoetehandeleninhetgevalvanaccidenteelcontactmetlichaamsvloeistoffen.5.Isinstaatdeklinischekenmerkenvaneentoxidroombijeengeïntoxiceerdepatiëntteherkennen.6.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,hetwerking-enbijwerkingprofielvanantidota.7.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaan-vullendediagnostiek)mogelijkeoorzakenvanbijnaverdrinkingoptesporenentebehandelen.8.Isinstaatcomplicatiestengevolgevanbijnaverdrinkingvroegtijdigteherkennenentebehandelen:

• Hypothermie• Longoedeem• Hersenoedeem• Hartritmestoornissen• Metabolestoornissen


Th

ema6Second

aryAs

sessmen

t

MedischhandelenDeSEH-arts:1. Is instaatbijpatiëntenmetbuikpijn,misselijkheidenbrakendeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosebijbovengenoemdepatiëntenoptestellen.3.Heefthierbijspecialeaandachtvooracuutlevensbedreigendeaandoeningen4.PastdekennisvanacuteenlevensbedreigendeaandoeningentoeKennisDeSEH-arts:1.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanbuikpijnoptestellen.2.Heefthierbijspecialeaandachtvoordevolgendeacuutlevensbedreigendeaandoeningen:

• Diabetischeketoacidose3.Isinstaattijdig,veiligeneffectiefpijnstillingteverzorgen4.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanmisselijkheidenbrakenoptestellen:5.Isinstaatdemogelijkecomplicaties,zoalsdehydratieenelektrolytstoornissen,teherkennenentebehandelen.6.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanrug-enbekkenpijnoptestellen.

• Oorzakengerelateerdaantrauma• Torsiotestis• Urineweginfectie• Epididymitis• Seksueelmisbruik

7.Isinstaattijdig,veiligeeneffectiefpijnstillingteverzorgen.

Vaardigheden• Inbrengenvantransurethraleblaascatheter• Inbrengenmaagsonde• Inbrengen(echogeleide)centraleenperifereveneuzetoegang

Th

ema7Sp

oede

isen

de

aand

oening

enin

het

gelaat(o

phe

tge-bied

vande

KNO-hee

lkun

de,

Oog

heelku

ndeen

Kaak-

enm

ond-he

elku

nde)Medischhandelen

DeSEH-arts:1.Isinstaateersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreidedifferentiaal diagnose van spoedeisendeoogheelkundige, KNOenKaak-enmondheelkundigeaandoeningenoptestellen.3.Verleentmedischezorgaanpatiëntenmeteenacute zorgvraagengeeft zonodigadviezenvoor



• Periorbitalecellulitis• VreemdlichaaminKNO-gebied• InfectiesinKNO-gebied• Kaakabces

Vaardigheden• KNOgerichtlichamelijkonderzoek• Luchtwegmanagementtechnieken(zieluchtwegmanagement)• Inspectieorofarynx• Otoscopie• VerwijderenvreemdlichaaminKNO-gebied

Th

ema8Sp

oede

isen

deaan

doen

ingenop

hetgeb

iedvanha

emor-

rhagischediathe

se,m

etab

ole&end

ocrin

olog

ischeaand

oening

en Medischhandelen

DeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is instaatvanmetaboleenendocrinologischeaandoeningenenhaemorrhagischediathese de oorzaken en klinische kenmerken te benoemenmet speciale aandachtvoordemeestacuutlevensbedreigendeaandoeningen.3. Integreert kennis omtrent aandoeningen bij acute presentaties vanuitaangrenzendevakgebiedenindemedischebesluitvorming


• Hypoglycemie• Diabetischeketoacidose• Stoornissenzuur-baseevenwicht• Metaboleacidose• Metabolealkalose• Respiratoireacidose• Elektrolytstoornissen• Hypo/hypernatriëmie• Hypo/hyperkaliëmie• Hypo/hypercalciëmie


2.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvullendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevanhaemorrhagischediatheseoptestellen,waaronder:

• Thrombocytopenie• Diffuseintravasalestolling• Myeloproliferatieveziekten

VaardighedenIsinstaateengedetailleerdebloedgasanalyseuittevoerenenteinterpreteren.

Th

ema15

(acute)P

ijnstillingen

sed

atie

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Kandematevanpijninterpreterenmetbehulpvanpijnscores.2.Isinstaattijdigveiligeeneffectievepijn-stillingteverzorgen.KennisDeSEH-arts:1.Kandematevanpijninterpreterenmetbehulpvanpijnscores.2.Isinstaattijdigveiligeeneffectievepijnstillingteverzorgen.3.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingprofielvananalgetica:paracetamol,NSAID’s,opiaten,ketamine,lokaleanaestheticaensedativa.4.Isinstaateenweloverwogenbeslissingtenemenwelketoedieningsroutetegebruiken:enteraalofparenteraal.6.Isinstaatombijpijnlijkeproceduresopindicatieveiligenonderadequatemonitoringanalgesiemetsedatietecombineren.7.Isinstaatomcomplicatiesontstaantengevolgevananalgesieen/ofsedatieteherkennenentebehandelen.Vaardigheden

• Monitoringvanvitalefuncties• Sedatietechnieken

Th

ema9Sp

oede

isen

de

derm

atoligischeaand

oening

en Medischhandelen

DeSEH-arts:1.Isinstaateersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestarten.2. Is in staat (eventueel met behulp van gerichte aanvullende diagnostiek) eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevan(spoedeisende)dermatologischeaandoeningenoptestellen.3. Heeft hierbij speciale aandacht voor de volgende acuut levensbedreigendeaandoeningen:

• Acutetoxischeepidermolyse• Petechieënenpurpuraalsuitingvansepsis• Systemischebulleuzeaandoeningen


Kennis

Vaardigheden

ToetsingKPB:Thema1AirwayThema2BreathingThema3CirculationThema4DisabilityThema5Exposure/EnvironmentalThema6SecondaryAssessment

Thema7SpoedeisendeaandoeningeninhetgelaatThema8Spoedeisendeaandoeningeno.h.g.v.haemorrhagischediatheseenmetabole&endocrinologischeaandoeningenThema9SpoedeisendedermatologischeaandoeningenThema14AcutekindergeneeskundeThema15PijnstillingensedatieOSAT:ProcedurelesedatieenanalgesieReanimatieKNOgerichtlichamelijkonderzoekVeneuzetoegangkind360gradenfeedbackReflectieverslagVoortgangsgesprekBeoordelingsgesprek


StageplanRegionaleAmbulanceVoorzieningen

DoelvandeopleidingtotSEH-arts(Medischhandelen):De SEH-arts is bekwaam in de opvang en (eerste) behandeling van patiënten in alleleeftijdscategorieënmeteenacutezorgvraag.Demedischeproblemenofziektebeeldenverbondenmet deze acute zorgvraag kunnen van eenvoudige en voorbijgaande aard (laag complex) totingewikkeld en levensbedreigend (hoog complex) zijn. De SEH-arts is bekwaam in de integralebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-artsinstaatombijdeongedifferentieerdepatiëntopefficiëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiëlediagnoseoptestellen.OnderdelenvandeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedprehospitaleacutehulpverleningenrampengeneeskunde:• StageRegionaleAmbulanceVoorzieningenHollandsMidden(2wekentijdensde3jaardurende

SEH-opleiding)• CursorischonderwijsSEHopleiding• Landelijkeonderwijsmodule‘OpgeschaaldeZorg’• MIMMSenHMIMMScursus(facultatief)• Beoordelingen,voortgangsgesprekkenentoetsen

AlgemeenStageRegionaleAmbulanceVoorzieningvan intotaalminimaal2wekentijdensde3 jaardurendeopleiding tot SEH-arts. De SEH-arts in opleiding rijdt mee met een team vanambulanceverpleegkundige en chauffeur en mag handelingen uitvoeren conform het LandelijkProtocolAmbulancezorg8.TevenslooptdeSEH-artsinopleidingzomogelijkeendag(deel)meeopdemeldkamer.DeSEH-artsinopleidingisbijbeginvandestagebekwaamdeinhetLPA8vastgelegdeprotocollaireambulancezorg zelfstandig uit te voeren. Deze bekwaamheid wordt verklaart door hetafdelingshoofd spoedeisende hulp van het LUMC. Ten aanzien van de bekwaamheid wordt eenbekwaamheidsverklaring door de medisch manager ambulancezorg RAD Hollands-Midden, hetafdelingshoofdSEH-LUMCendeopleidingsassistentgetekend.

Leerinhoudlandelijk“CurriculumopleidingtotSEH-artsDe volgende leerinhouden (blauw) uit het landelijke “Curriculum opleiding tot SEH-arts” zijn vantoepassingvoordeopleidingtotSEH-artswatbetrefthetthemaprehospitaleacutehulpverleningenrampengeneeskunde.


Th

ema16

:Preho

spita

leacutehulpv

erlening

enrampe

ngen

eeskun

de Medischhandelen

DeSEH-arts:1. De SEH-arts is op de hoogte van demogelijk-heden en onmogelijkheden van demedischezorgindeprehospitalesetting.2.Isinstaattriageteverrichtenbijgrotegroepenslachtoffers.3.Heeftkennisvanlichamelijkeaandoeningenveroorzaaktdoor:• Chemischestoffen• Biologischewapens• Nucleairestoffen• Natuurrampen4.IsgetraindvolgensdelandelijknormSamenwerkenDeSEH-arts:1.Werktsamenmetdeanderemedischspecialistenen/ofandereintra-enextramuralezorgver-leners.2.Heeftkennisvandeprehospitalezorgverleningenvervultdaarwaarnodigzijntaak3.Leverteenbijdrageaanhetoptimaalfunctionerenvan

OrganisatieDeSEH-arts:1.Heeftoogvoorendraagtbijaandeontwikkelingvanketenzorgindeacutezorgketen2.Volgtbij-ennascholingsactiviteitenenandereactiviteitenenpastdeopgedane

ToetsingKPB:Thema16:Prehospitaleacutehulpverleningenrampengeneeskunde360gradenfeedbackReflectieverslagVoortgangsgesprekBeoordelingsgesprek


StageplanNeurologieDoelvandeopleidingtotSEH-arts(Medischhandelen):De SEH-arts is bekwaam in de opvang en (eerste) behandeling van patiënten in alleleeftijdscategorieënmet een acute zorgvraag.Demedischeproblemenof ziektebeelden verbondenmet deze acute zorgvraag kunnen van eenvoudige en voorbijgaande aard (laag complex) totingewikkeld en levensbedreigend (hoog complex) zijn. De SEH-arts is bekwaam in de integralebenaderingvandepatiënt.HiermeeisdeSEH-artsinstaatombijdeongedifferentieerdepatiëntopefficiëntewijzeeenwerkdiagnoseendifferentiëlediagnoseoptestellen.OnderdelenvandeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedneurologie:

• Stage“neurologie”(4weken/1ejaar)• Stages“SEHalgemeen”metwerkzaamhedenopdeafdelingSEHondersupervisie• SEH-artsen/ofneuroloog• E-learningAcuteNeurologie(ExpertCollege)(facultatief)• Deelnameaancursorischonderwijsbinnendeneurologietijdensdestage• Evt.aanvullendestagesenopleidingsmomentenindeneurologie(binnende3jaardurende

SEH-opleiding)• CursorischonderwijsSEHopleiding• Beoordelingen,voortgangsgesprekkenentoetsen

AlgemeenFacultatieve stage binnen het specialisme neurologie met een duur van 6 weken. De AIOS wordtbegeleid door en staat onder supervisie van eenneuroloog.Hij neemtdeel aan ochtendrapporten,interdisciplinair overleg, consulten, voordrachten en volgt het proces van de neurologischepatiëntenzorg.De eerste week werkt de AIOS op de afdeling neurologie en loopt in de middag mee met dehoofdpijnpoli en syncope-poli.De laatste drieweken ziet deAIOSpatiëntenopde SEHmaar staatondersupervisievandeneuroloog.EventueelkandeAIOSookvragenomingedeeldtewordenvooreenavonddienstofweekenddienst.

Leerinhoudlandelijk“CurriculumopleidingtotSEH-artsDe volgende eindtermenuit het landelijke “Curriculumopleiding tot SEH-arts” zijn van toepassingvoordeopleidingtotSEH-artsinhetvakgebiedanesthesiologie.

Them

a4Disability

MedischhandelenDeSEH-arts:1.Isinstaatdeeersteopvangteverrichtenende(eerste)behandelingtestartenvanpatiëntenmetcoma,neurologischeuitvals-verschijnselen,hoofdpijn,insulten,syn-cope,duizeligheidenvertigo.2.Kanbijdezegroeppatiënteneenuitge-breidedifferentiaaldiagnoselijstopstellen.3.Kentdecriteriaenmogelijkhedenvando-natie,handeltinovereenstemmingmetdezecriteriaenneemtzonodigbeslissin-geninhetbelang.


KennisDeSEH-arts:1.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldia-gnosevancomaoptestellen:

• Neurologischecoma• Metaboolcoma• Hypoglycaemie• Ketoacidose• Hyperosmolaircoma• Hepatischeencephalopathie

2.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldia-gnosevanneurologischeuitvalsverschijnselenoptestellen.3.Houdt,indienvantoepassing,rekeningmetendraagtnahetverkrijgenvantoestemmingzorgvoorhetingangzettenvanorgaandonatie.4.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldia-gnosevanhoofdpijnoptestellen:

• Primairehoofdpijn• Migraine• Clusterhoofdpijn• Spanningshoofdpijn• Secundairehoofdpijn• Cerebrovasculairaccident(SAB,sinusthrom-bose,ischemieetc.)• Meningitis• Encephalitis• Sinusitis• Glaucoom•

5.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldiagnosevaneeninsultoptestellen:

• Epilepsie• Overigeoorzaken(tumorcerebri,intoxicatie,me-tabolestoornissen)•

6.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingprofielvananti-epilepticaenan-dereanticonvulsievemedicatie.7.Isinstaateenonderscheidtemakentusseninsultenenanderevormenvanvoorbijgaandeveranderinginneurologischfunctioneren.8.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldia-gnosevansyncopeoptestellen:

• Hartritmestoornissen• Neurologischeoorzaken• Endocrieneoorzaken• Overigeoorzaken


9.Heefteengrondigekennisvande(contra)indicaties,werking-enbijwerkingprofielvandebelangrijkstemedi-catiegebruiktbijdebehandelingvanbradyaritmieën(atropine,isoprenaline,adrenaline,etc).10.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldia-gnosevanduizeligheidoptestellen:

• Neurologischeoorzaken• Angst,hyperventilatie,psychogeen• Cardiaal• Cervicaleosteoartritisenspondylosis• Medicatiegerelateerd

11.Isinstaat(eventueelmetbehulpvangerichteaanvul-lendediagnostiek)eenuitgebreidedifferentiaaldia-gnosevanvertigooptestellen:

• Perifeer• Centraal

Vaardigheden

• Verrichteneninterpreterenvanlumbaalpunctie• BeoordelenCTenMRIvanhetcerebrum• ECGinterpretatie

ToetsingKPB:Thema4DisabilityThema6SecondaryAssessmentThema13GeriatrieenSocialeProblematiekThema15PijnstillingensedatieThema17TraumatologieOSAT:CADLumbaalpunctieMultitrauma360gradenfeedbackReflectieverslagVoortgangsgesprekBeoordelingsgesprek

Heringhaus C., Groutars Y. Lokaal opleidingsplan ......‘Instructiemodel arts-assistenten’ en de...

Documents

Transcript of Heringhaus C., Groutars Y. Lokaal opleidingsplan ......‘Instructiemodel arts-assistenten’ en de...