Heilige boeken
of 11
/11
Embed Size (px)
Transcript of Heilige boeken
38 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 1
Heilige boekenLes 1
Dat boek is geschreven in het Arabisch.
Dit fragment komt uit de Dat boek is geschreven in het Hebreeuws.
Dit fragment komt uit de Een deel van dat boek is geschreven in het Grieks.
Tenach Bijbel Koran
39Les 1 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen
Heilige boeken
Dit zijn de belangrijkste kenmerken van de drie heilige boeken.2
Ik kan uitleggen waarom een bepaald verhaal of boek voor mij belangrijk is. Ik begrijp dat een boek of verhaal bijzonder kan zijn in iemands leven. Ik kan de naam geven van het heilige boek van christenen, joden en moslims. Ik ken de belangrijkste kenmerken van de Tenach, de Koran en de Bijbel. Ik kan begrijpen waarom mensen respectvol omgaan met (heilige) boeken.
De Bijbel
Wat? Het heilige boek van de christenen. Geloof? Christendom. Belangrijk inzicht: Jezus, als Zoon van God, vernieuwde het verbond tussen God en mens. Betekenis? 'Bijbel' komt van het Latijnse woord 'biblia', wat 'boeken' betekent. De Bijbel is een bibliotheek met 73 boeken in totaal. Die boeken werden in de loop der eeuwen door verschillende mensen geschreven. De Bijbel is opgesplitst in twee grote delen: het Oude of Eerste Testament en het Nieuwe of Tweede Testament. Taal? Het Oude Testament is bijna hetzelfde als de joodse Tenach en is in het Hebreeuws geschreven. Het Nieuwe Testament is in het Grieks geschreven.
De Koran
Wat? Het heilige boek van de moslims. Geloof? Islam. Belangrijk inzicht: Allah is de énige God! De Koran bestaat uit 114 hoofdstukken: de soera’s. Er staan korte gebeden, gedichten en verhalen in, maar ook geboden en voorschriften. De Koran is door Allah aan de profeet Mohammed geopenbaard. Dat gebeurde tussen 610 en 632 na Christus. De volgelingen van Mohammed schreven de teksten op. Zo ontstond de Koran. Betekenis? 'Koran' betekent 'reciteren': een moeilijk woord voor 'hardop opzeggen'. Dat is belangrijk voor moslims. Ze leren de Koran reciteren en uit het hoofd opzeggen. De Koran is in rijmvorm geschreven: dat maakt het onthouden gemakkelijker. Taal? Arabisch.
De Tenach
Wat? Het heilige boek van de joden. Geloof? Jodendom. Belangrijk inzicht: er bestaat een verbond tussen God en Israël. Betekenis? De TeNaCH bestaat uit 3 grote delen: T = Thora of Wet, N = Nebiïm of Profeten, CH = Chetoebim of Geschriften. De Thora of Wet is het belangrijkste omdat hij voorschrijft hoe een goede gelovige jood moet leven; de 10 geboden of 10 Woorden zijn daar een voorbeeld van. De Thora wordt met de hand geschreven op perkament en wordt dan op rollen vastgemaakt. De rollen worden bewaard in een geborduurde fluwelen mantel en een zilveren koker. Die wordt opgeborgen in een speciale kast in de synagoge. Het voorlezen uit de Thora is een belangrijk joods ritueel. Taal? Hebreeuws.
Ik vind mijn weg!
40 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 2
Les 2
1
2
Nieuwe of Tweede Testament
of Wijsheidsboeken
Thora = Wet
Ge ne
si s
Ex od
us Le
vi tic
us Nu
m er
i De
ut er
on om
iu m
M at
te üs
M ar
cu s
Lu ca
s Jo
ha nn
i
a Trek in de boekenkast een kring rond het Oude Testament en een kring rond het Nieuwe Testament. Schrijf het erbij.
Zo is de Bijbel opgebouwd.
41Les 2 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen
Het Oude of Eerste Testament
De tien woorden
God sprak tot het volk: ‘Ik heb jullie weggeleid uit Egypte, waar jullie slaven waren. Ik sluit met jullie een verbond van trouw.
Jullie moeten geen andere goden hebben. Ik alleen ben jullie God. Jullie moeten geen afbeeldingen maken van Mij. Jullie moeten geen beelden vereren. Ik, jullie God, woon in jullie hart. Jullie moeten Mijn naam niet gebruiken bij dingen waarmee Ik niets te maken wil hebben. Mijn naam mag je alleen gebruiken bij een goed en heilig doel. Jullie moeten niet werken op de zevende dag. Op de zevende dag moet je genieten van de schepping die Ik jullie gegeven heb. De zevende dag is een dag voor vreugde, liefde en gebed. Jullie moeten eerbied hebben voor jullie ouders. Zij hebben jullie het leven geschonken. Jullie moeten niemand doden. Voor elke mens is het leven het mooiste dat hij heeft. Laat elkaar zo goed mogelijk leven. Jullie moeten zorg dragen voor je eigen huwelijk en dat van een ander. Maak het niet zomaar kapot. Jullie moeten geen dingen wegnemen die van een ander zijn. Iedereen houdt van wat hij heeft. Jullie mogen geen onwaarheid spreken. Blijf trouw aan de waarheid. Jullie moeten niet jaloers zijn op het geluk of de bezittingen van andere mensen. Wees tevreden met je eigen leven.’
(Kolet Janssen, vrij naar Ex. 20)
Elia stond op een heuvel en keek in de verte. Daar waar de woestijn begon, was de horizon wazig. Opgewaaid zand. De wind kwam nog steeds uit de woestijn en bracht alleen maar droogte mee. De woestijn was nooit ver, hier in het land waar Mozes hen lang geleden naartoe had gebracht. Met zijn mantel van kameelhaar en zijn leren gordel zag Elia er indrukwekkend uit. Een echte profeet, net zoals Mozes eeuwen geleden.
Elia vond het niet altijd gemakkelijk om een profeet te zijn. De mensen zaten er vaak niet op te wachten om te horen wat God van iets vond. De laatste jaren kon Elia zich heel goed indenken hoe Mozes zich gevoeld had. Het volk wilde wel leven volgens het verbond met God, maar bij elke tegenslag begonnen ze te twijfelen. Dan begonnen ze God van alles te verwijten. En dan moest Mozes maar zien hoe hij het oploste en hen weer dicht bij God kon brengen. Zo was het nu ook. De mensen wilden wel geloven in God, maar als ze niet meteen kregen wat ze vroegen, baden ze voor de zekerheid toch ook maar tot een paar andere goden.
(Kolet Janssen, vrij naar 1 Kon 16, 29-33 en 1 Kon 18, 16-19)
Dit komt uit
Dit komt uit
Uit welk deel van het Oude Testament komt elk verhaal? Schrijf het erbij. Geef de delen de juiste kleur in het schema op de volgende bladzijde.
3
42 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 2
Het Oude of Eerste Testament
Psalm 23
De Heer is mijn herder: een zangstuk op naam van David.
De Heer is mijn herder, het ontbreekt mij aan niets. Hij laat mij in grazige weiden rusten. Hij voert mij naar vredig water, daar geeft Hij mij nieuwe kracht. Hij leidt mij op het rechte spoor omwille van Zijn naam.
Ja, Uw goedheid en liefde blijven mij volgen alle dagen van mijn leven. Zo mag ik telkens weer wonen in het huis van de Heer, tot in de lengte van dagen.
Al moet ik door dalen van duisternis en dood, ik ben niet bang, want U bent bij mij. Uw knots en Uw staf geven mij nieuwe moed. Voor mijn ogen dekt U de tafel, zodat ook mijn belagers het zien. Met olie zalft U mijn hoofd, mijn beker is tot de rand gevuld.
The Lord is my shepherd, I shall not want. He makes me lie down in green pastures. He leads me beside the still waters, He restoreth my soul and guides my path in righteousness for His name's sake.
Surely goodness and loving kindness shall follow me all the days of my life. And I will dwell in the house of the Lord for ever and ever and ever.
Though I walk through the valley of the shadow of death, I will not fear, Thou are with me. Thy rod and Thy staff they comfort me. Thou preparest a table before me in the presence of my enemies. Thou anointest my head with oil, my cups overflowing.
Dit komt uit
Nieuwe of Tweede Testament
of Wijsheidsboeken
Thora = Wet
Ik kan uitleggen waarom de Bijbel vergeleken wordt met een boekenkast. Ik kan de twee grote delen van de Bijbel opnoemen. Ik kan de drie grote delen van het Oude Testament opnoemen. Ik kan herkennen dat vandaag nog altijd Bijbelse teksten/verhalen gebruikt
worden.
43Les 3 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen
Personen uit het Oude of Eerste TestamentLes 3
• Zijn naam betekent 'vader van vele volkeren'. • Hij leefde omstreeks 1900 v.C. • Hij geloofde in één God. • God sloot een verbond met hem en schonk hem veel nakomelingen. • Moslims noemen hem Ibrahim.
• Hij leefde rond 1650 v.C. • Hij was de zoon van Jakob en de achter- kleinzoon van Abraham. • Zijn elf jaloerse broers verkochten hem als slaaf. Zo verzeilde hij in Egypte. • Tijdens de grote hongersnood stelde de farao hem aan als onderkoning. • Hij redde zijn familie van de honger door hen in Egypte te laten wonen. • Moslims noemen hem Yusuf.
• Hij leefde rond 1260 v.C. • Hij was een nakomeling van Jozef. • Hij leidde het uitgebuite joodse volk weg uit Egypte. • Tijdens de tocht door de woestijn ontving hij, op een berg, de 'Tien Woorden' van God. • Moslims noemen hem Musa. Joden noemen hem Moshe.
• Hij leefde in de 9e eeuw v.C. • Als profeet bestreed hij het geloof in valse goden van het koningspaar Achab en Izebel. • Hij kreeg het hard te verduren van koningin Izebel en was voortdurend op de vlucht. • God liet hem ervaren wie Hij is en gaf hem moed. • Moslims noemen hem Ilyas.
• Hij leefde omstreeks 1000 v.C. • Als herdersjongen was hij van eenvoudige komaf. Toch werd hij misschien wel de beroemdste koning van het joodse volk. • De profeet Nathan wees hem terecht wanneer hij zijn macht misbruikte. • Moslims noemen hem Dawud.
Wie zijn ze? Schrijf hun namen op.
Ik kan Abraham, Mozes, Jozef, David en Elia op de Bijbelse tijdband plaatsen. Ik kan kort iets over hen vertellen. Ik kan begrijpen dat die figuren ook voor joden en moslims belangrijk zijn.
Ik vind mijn weg!
44 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 4
Het Nieuwe of Tweede TestamentLes 4
De Bijbel
De Handelingen van de apostelen ( ) geschreven door Lucas
Brieven ( ) • Brieven van Paulus • Katholieke brieven
Openbaring van Johannes ( )
Hoeveel boeken zijn er? Vul in. Kleur dan in het schema de delen van het Nieuwe Testament.
2
Marcus Matteüs Johannes Lucas
Er staat een kring rond één deel van de Bijbelse boekenkast. Welk deel is dat? Schrijf het erbij.
1
45Les 4 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen
41 Zij die Zijn woord aannamen, lieten zich dopen; en op die dag sloten zich ongeveer drieduizend mensen aan. 42 Ze wijdden zich trouw aan het onderwijs dat de apostelen gaven, en aan de onderlinge gemeenschap, het breken van het brood en het gebed.
De evangelies vertellen over het leven en de dood van Jezus. Het woord 'evangelie' komt uit het Grieks en betekent 'goed nieuws'. De vier evangelisten schrijven elk op hun manier neer hoe zij Jezus ervaren hebben.
1 Van Paulus, door de wil van God geroepen tot apostel van Christus Jezus, en van onze broeder Sostenes 2 aan de gemeente van God te Korinte,
De Handelingen van de apostelen gaat over het leven van de eerste christenen en hoe zij in kleine groepjes trachten om de boodschap van Jezus in hun eigen leven verder te zetten.
1 Openbaring van Jezus Christus, die God Hem gegeven heeft, om aan Zijn dienstknechten te tonen wat spoedig moet gebeuren. Hij heeft Zijn engel gezonden om haar mee te delen aan Zijn dienstknecht Johannes.
De brieven worden door verschillende mensen geschreven, maar de meeste door Paulus. Hij schrijft aan christenen om hen moed in te spreken, om hen te wijzen op fouten of om antwoorden te geven op geloofsvragen.
9 In die dagen kwam Jezus uit Nazaret in Galilea en Hij liet Zich in de Jordaan dopen door Johannes. 10 Meteen toen Hij uit het water kwam, zag Hij de hemel openbreken en de Geest als een duif op Zich neerkomen. 11 En er klonk een stem uit de hemel: 'Jij bent Mijn geliefde Zoon, in wie Ik vreugde vind.'
De Openbaring van Johannes gaat over de toekomst en wat er zal gebeuren op het einde der tijden. Johannes droomt daarover omdat hij leeft in een tijd waarin veel christenen vervolgd worden.
Uit welk deel van het Nieuwe Testament komen de teksten? Verbind de tekst met de juiste bron.
3
Ik kan vertellen hoe het NT is opgebouwd. Ik kan uitleggen dat het NT over Jezus en de eerste christenen gaat. Ik kan uitleggen dat het NT soms ook Tweede Testament genoemd wordt. Ik kan teksten herkennen uit de boeken van het NT. Ik kan uitleggen dat de Bijbel een boek vol geloofsverhalen is. Ik kan iets vertellen over de vier evangelisten.
Ik vind mijn weg!
Het Nieuwe of Tweede Testament
46 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 5
Het Nieuwe Testament: verhalen van en over JezusLes 5
Suzanne
Suzanne neemt je mee naar een bank aan het water. Duizend schepen gaan voorbij en toch wordt 't maar niet later, en je weet dat ze gek is want daarom zit je naast haar. En ze geeft je pepermuntjes, want ze geeft je graag iets tastbaars. En net als je haar wilt zeggen: "Ik kan jou geen liefde geven" komt heel de stad tot leven en hoor je meeuwen schreeuwen. Je hebt steeds van haar gehouden.
En je wilt wel met haar meegaan, samen naar de overkant, en je moet haar wel vertrouwen want zij houdt al jouw gedachten in haar hand. En Jezus was een visser die het water zo vertrouwde dat Hij zomaar over zee liep, (a) omdat Hij had leren houden van de golven en de branding waarin niemand kan verdrinken. Hij zei: "als men blijft geloven kan de zwaarste steen niet zinken." (b) Maar de hemel ging pas open toen Zijn lichaam was gebroken.
En hoe Hij heeft geleden dat weet alleen die Visser aan het kruis. (c)
En je wilt wel met Hem meegaan, samen naar de overkant, en je moet Hem wel vertrouwen want Hij houdt al jouw gedachten in Zijn hand. (d)
Suzanne neemt je mee naar een bank aan het water. Je onthoudt waar ze naar kijkt als herinnering voor later. En het zonlicht lijkt wel honing waaraan kinderen zich tegoeddoen, en het grasveld ligt bezaaid met wat de mensen zoal wegdoen. In de goot liggen de helden met een glimlach op de lippen. En de meeuwen in de lucht lijken net verdwaalde stippen als Suzanne je lachend aankijkt.
En je wilt wel met haar meegaan, samen naar de overkant. En je moet haar wel vertrouwen want zij houdt al jouw gedachten in haar hand.
(Frank Boeijen)
(b) Wat is hier de boodschap van Jezus?
(c) Welk verhaal wordt bedoeld?
(d) Over welke gevoelens en gedachten gaat het hier?
47Les 5 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen
Het Nieuwe Testament: verhalen van en over Jezus
Verhalen VAN Jezus
Dat zijn
Ze komen vaak voor in de vorm van gelijkenissen of parabels: • Jezus maakt een vergelijking met iets of iemand. • Hij wil de mensen iets leren. Hij wil hen met Zijn parabel raken opdat ze keuzes maken voor hun eigen leven.
We maken een onderscheid tussen:
parabels zoals • de parabel van het mosterdzaadje • de parabel van de vijgenboom zonder vruchten • de parabel van de zaaier • de parabel van de verloren zoon • de parabel van het huisje op zand en het huisje op de rots
zaligsprekingen
Dat zijn
Die boodschap zegt dat lijden en ziekte niet het laatste woord hebben, maar dat mensen hoop en vertrouwen krijgen als ze leven naar het voorbeeld van Jezus.
We maken een onderscheid tussen:
genezingsverhalen zoals • de genezing van de lamme • de genezing van de blinde
wonderverhalen zoals • Jezus loopt over het water • de storm op het meer
verhalen over ontmoetingen met mensen zoals • Zacheüs • de Samaritaanse vrouw aan de bron
Ken jij het verschil tussen verhalen van Jezus en verhalen over Jezus? Schrijf het op.
2
48 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 5
Het Nieuwe Testament: verhalen van en over Jezus
Wat wil Jezus ons volgens jou met dit verhaal leren?
Gelijkenis van een vijgenboom zonder vruchten
Op een dag liepen we van het ene dorp naar het andere, dwars over de velden. Filippus, Andreas en ik vertelden elkaar de laatste sensatieverhalen die we hadden opgevangen. Over Pilatus die een stel mensen uit Galilea had gestraft door hen te doden en hun bloed te vermengen met dat van offerdieren. Over de toren van Siloam die was ingestort en waarbij achttien inwoners van Jeruzalem waren gedood. ‘Wauw,’ zei Johannes, ‘die mensen hadden vast heel grote fouten gemaakt in hun leven. Waarom zou God hen anders zo straffen?’ Jezus keerde Zich om alsof Hij door een bij was gestoken. ‘Denk je dat die mensen meer fouten hebben gemaakt dan jullie of dan de andere inwoners van Jeruzalem? Echt niet hoor. Ze hadden gewoon pech. Maar als je geen goede dingen doet, dan is je leven verloren.’ We liepen langs een paar vijgenbomen. ‘Kijk,’ zei Jezus, ‘aan die boom hangen helemaal geen vruchten, en aan die andere bomen wel. Misschien komt de eigenaar na een poosje kijken. Hij zal tegen de boer zeggen: ‘Hak die boom maar om, want er komen al drie jaar geen vijgen meer aan. Hij is het niet waard dat hij goede landbouwgrond in beslag neemt.’ Dan zal de boer zeggen: ‘Meneer, geef de boom nog één jaar een kans. Ik zal de grond eromheen omspitten en bemesten. Misschien draagt hij dan vruchten. Als hij dan nog geen vijgen krijgt, hak hem dan maar om.’ Wij liepen verder in gedachten verzonken. Ook mensen kunnen vruchten dragen. Anders zou hun leven verloren zijn.
(Kolet Janssen, vrij naar Lc. 13, 1-9)
Jezus vertelt …3
Ik kan het verschil tussen verhalen VAN en verhalen OVER Jezus uitleggen. Ik kan een voorbeeld geven van een verhaal VAN Jezus. Ik kan een voorbeeld geven van een verhaal OVER Jezus. Ik kan vertellen dat verhalen VAN en OVER Jezus mensen ook nu nog doen
nadenken.
Heilige boekenLes 1
Dat boek is geschreven in het Arabisch.
Dit fragment komt uit de Dat boek is geschreven in het Hebreeuws.
Dit fragment komt uit de Een deel van dat boek is geschreven in het Grieks.
Tenach Bijbel Koran
39Les 1 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen
Heilige boeken
Dit zijn de belangrijkste kenmerken van de drie heilige boeken.2
Ik kan uitleggen waarom een bepaald verhaal of boek voor mij belangrijk is. Ik begrijp dat een boek of verhaal bijzonder kan zijn in iemands leven. Ik kan de naam geven van het heilige boek van christenen, joden en moslims. Ik ken de belangrijkste kenmerken van de Tenach, de Koran en de Bijbel. Ik kan begrijpen waarom mensen respectvol omgaan met (heilige) boeken.
De Bijbel
Wat? Het heilige boek van de christenen. Geloof? Christendom. Belangrijk inzicht: Jezus, als Zoon van God, vernieuwde het verbond tussen God en mens. Betekenis? 'Bijbel' komt van het Latijnse woord 'biblia', wat 'boeken' betekent. De Bijbel is een bibliotheek met 73 boeken in totaal. Die boeken werden in de loop der eeuwen door verschillende mensen geschreven. De Bijbel is opgesplitst in twee grote delen: het Oude of Eerste Testament en het Nieuwe of Tweede Testament. Taal? Het Oude Testament is bijna hetzelfde als de joodse Tenach en is in het Hebreeuws geschreven. Het Nieuwe Testament is in het Grieks geschreven.
De Koran
Wat? Het heilige boek van de moslims. Geloof? Islam. Belangrijk inzicht: Allah is de énige God! De Koran bestaat uit 114 hoofdstukken: de soera’s. Er staan korte gebeden, gedichten en verhalen in, maar ook geboden en voorschriften. De Koran is door Allah aan de profeet Mohammed geopenbaard. Dat gebeurde tussen 610 en 632 na Christus. De volgelingen van Mohammed schreven de teksten op. Zo ontstond de Koran. Betekenis? 'Koran' betekent 'reciteren': een moeilijk woord voor 'hardop opzeggen'. Dat is belangrijk voor moslims. Ze leren de Koran reciteren en uit het hoofd opzeggen. De Koran is in rijmvorm geschreven: dat maakt het onthouden gemakkelijker. Taal? Arabisch.
De Tenach
Wat? Het heilige boek van de joden. Geloof? Jodendom. Belangrijk inzicht: er bestaat een verbond tussen God en Israël. Betekenis? De TeNaCH bestaat uit 3 grote delen: T = Thora of Wet, N = Nebiïm of Profeten, CH = Chetoebim of Geschriften. De Thora of Wet is het belangrijkste omdat hij voorschrijft hoe een goede gelovige jood moet leven; de 10 geboden of 10 Woorden zijn daar een voorbeeld van. De Thora wordt met de hand geschreven op perkament en wordt dan op rollen vastgemaakt. De rollen worden bewaard in een geborduurde fluwelen mantel en een zilveren koker. Die wordt opgeborgen in een speciale kast in de synagoge. Het voorlezen uit de Thora is een belangrijk joods ritueel. Taal? Hebreeuws.
Ik vind mijn weg!
40 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 2
Les 2
1
2
Nieuwe of Tweede Testament
of Wijsheidsboeken
Thora = Wet
Ge ne
si s
Ex od
us Le
vi tic
us Nu
m er
i De
ut er
on om
iu m
M at
te üs
M ar
cu s
Lu ca
s Jo
ha nn
i
a Trek in de boekenkast een kring rond het Oude Testament en een kring rond het Nieuwe Testament. Schrijf het erbij.
Zo is de Bijbel opgebouwd.
41Les 2 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen
Het Oude of Eerste Testament
De tien woorden
God sprak tot het volk: ‘Ik heb jullie weggeleid uit Egypte, waar jullie slaven waren. Ik sluit met jullie een verbond van trouw.
Jullie moeten geen andere goden hebben. Ik alleen ben jullie God. Jullie moeten geen afbeeldingen maken van Mij. Jullie moeten geen beelden vereren. Ik, jullie God, woon in jullie hart. Jullie moeten Mijn naam niet gebruiken bij dingen waarmee Ik niets te maken wil hebben. Mijn naam mag je alleen gebruiken bij een goed en heilig doel. Jullie moeten niet werken op de zevende dag. Op de zevende dag moet je genieten van de schepping die Ik jullie gegeven heb. De zevende dag is een dag voor vreugde, liefde en gebed. Jullie moeten eerbied hebben voor jullie ouders. Zij hebben jullie het leven geschonken. Jullie moeten niemand doden. Voor elke mens is het leven het mooiste dat hij heeft. Laat elkaar zo goed mogelijk leven. Jullie moeten zorg dragen voor je eigen huwelijk en dat van een ander. Maak het niet zomaar kapot. Jullie moeten geen dingen wegnemen die van een ander zijn. Iedereen houdt van wat hij heeft. Jullie mogen geen onwaarheid spreken. Blijf trouw aan de waarheid. Jullie moeten niet jaloers zijn op het geluk of de bezittingen van andere mensen. Wees tevreden met je eigen leven.’
(Kolet Janssen, vrij naar Ex. 20)
Elia stond op een heuvel en keek in de verte. Daar waar de woestijn begon, was de horizon wazig. Opgewaaid zand. De wind kwam nog steeds uit de woestijn en bracht alleen maar droogte mee. De woestijn was nooit ver, hier in het land waar Mozes hen lang geleden naartoe had gebracht. Met zijn mantel van kameelhaar en zijn leren gordel zag Elia er indrukwekkend uit. Een echte profeet, net zoals Mozes eeuwen geleden.
Elia vond het niet altijd gemakkelijk om een profeet te zijn. De mensen zaten er vaak niet op te wachten om te horen wat God van iets vond. De laatste jaren kon Elia zich heel goed indenken hoe Mozes zich gevoeld had. Het volk wilde wel leven volgens het verbond met God, maar bij elke tegenslag begonnen ze te twijfelen. Dan begonnen ze God van alles te verwijten. En dan moest Mozes maar zien hoe hij het oploste en hen weer dicht bij God kon brengen. Zo was het nu ook. De mensen wilden wel geloven in God, maar als ze niet meteen kregen wat ze vroegen, baden ze voor de zekerheid toch ook maar tot een paar andere goden.
(Kolet Janssen, vrij naar 1 Kon 16, 29-33 en 1 Kon 18, 16-19)
Dit komt uit
Dit komt uit
Uit welk deel van het Oude Testament komt elk verhaal? Schrijf het erbij. Geef de delen de juiste kleur in het schema op de volgende bladzijde.
3
42 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 2
Het Oude of Eerste Testament
Psalm 23
De Heer is mijn herder: een zangstuk op naam van David.
De Heer is mijn herder, het ontbreekt mij aan niets. Hij laat mij in grazige weiden rusten. Hij voert mij naar vredig water, daar geeft Hij mij nieuwe kracht. Hij leidt mij op het rechte spoor omwille van Zijn naam.
Ja, Uw goedheid en liefde blijven mij volgen alle dagen van mijn leven. Zo mag ik telkens weer wonen in het huis van de Heer, tot in de lengte van dagen.
Al moet ik door dalen van duisternis en dood, ik ben niet bang, want U bent bij mij. Uw knots en Uw staf geven mij nieuwe moed. Voor mijn ogen dekt U de tafel, zodat ook mijn belagers het zien. Met olie zalft U mijn hoofd, mijn beker is tot de rand gevuld.
The Lord is my shepherd, I shall not want. He makes me lie down in green pastures. He leads me beside the still waters, He restoreth my soul and guides my path in righteousness for His name's sake.
Surely goodness and loving kindness shall follow me all the days of my life. And I will dwell in the house of the Lord for ever and ever and ever.
Though I walk through the valley of the shadow of death, I will not fear, Thou are with me. Thy rod and Thy staff they comfort me. Thou preparest a table before me in the presence of my enemies. Thou anointest my head with oil, my cups overflowing.
Dit komt uit
Nieuwe of Tweede Testament
of Wijsheidsboeken
Thora = Wet
Ik kan uitleggen waarom de Bijbel vergeleken wordt met een boekenkast. Ik kan de twee grote delen van de Bijbel opnoemen. Ik kan de drie grote delen van het Oude Testament opnoemen. Ik kan herkennen dat vandaag nog altijd Bijbelse teksten/verhalen gebruikt
worden.
43Les 3 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen
Personen uit het Oude of Eerste TestamentLes 3
• Zijn naam betekent 'vader van vele volkeren'. • Hij leefde omstreeks 1900 v.C. • Hij geloofde in één God. • God sloot een verbond met hem en schonk hem veel nakomelingen. • Moslims noemen hem Ibrahim.
• Hij leefde rond 1650 v.C. • Hij was de zoon van Jakob en de achter- kleinzoon van Abraham. • Zijn elf jaloerse broers verkochten hem als slaaf. Zo verzeilde hij in Egypte. • Tijdens de grote hongersnood stelde de farao hem aan als onderkoning. • Hij redde zijn familie van de honger door hen in Egypte te laten wonen. • Moslims noemen hem Yusuf.
• Hij leefde rond 1260 v.C. • Hij was een nakomeling van Jozef. • Hij leidde het uitgebuite joodse volk weg uit Egypte. • Tijdens de tocht door de woestijn ontving hij, op een berg, de 'Tien Woorden' van God. • Moslims noemen hem Musa. Joden noemen hem Moshe.
• Hij leefde in de 9e eeuw v.C. • Als profeet bestreed hij het geloof in valse goden van het koningspaar Achab en Izebel. • Hij kreeg het hard te verduren van koningin Izebel en was voortdurend op de vlucht. • God liet hem ervaren wie Hij is en gaf hem moed. • Moslims noemen hem Ilyas.
• Hij leefde omstreeks 1000 v.C. • Als herdersjongen was hij van eenvoudige komaf. Toch werd hij misschien wel de beroemdste koning van het joodse volk. • De profeet Nathan wees hem terecht wanneer hij zijn macht misbruikte. • Moslims noemen hem Dawud.
Wie zijn ze? Schrijf hun namen op.
Ik kan Abraham, Mozes, Jozef, David en Elia op de Bijbelse tijdband plaatsen. Ik kan kort iets over hen vertellen. Ik kan begrijpen dat die figuren ook voor joden en moslims belangrijk zijn.
Ik vind mijn weg!
44 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 4
Het Nieuwe of Tweede TestamentLes 4
De Bijbel
De Handelingen van de apostelen ( ) geschreven door Lucas
Brieven ( ) • Brieven van Paulus • Katholieke brieven
Openbaring van Johannes ( )
Hoeveel boeken zijn er? Vul in. Kleur dan in het schema de delen van het Nieuwe Testament.
2
Marcus Matteüs Johannes Lucas
Er staat een kring rond één deel van de Bijbelse boekenkast. Welk deel is dat? Schrijf het erbij.
1
45Les 4 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen
41 Zij die Zijn woord aannamen, lieten zich dopen; en op die dag sloten zich ongeveer drieduizend mensen aan. 42 Ze wijdden zich trouw aan het onderwijs dat de apostelen gaven, en aan de onderlinge gemeenschap, het breken van het brood en het gebed.
De evangelies vertellen over het leven en de dood van Jezus. Het woord 'evangelie' komt uit het Grieks en betekent 'goed nieuws'. De vier evangelisten schrijven elk op hun manier neer hoe zij Jezus ervaren hebben.
1 Van Paulus, door de wil van God geroepen tot apostel van Christus Jezus, en van onze broeder Sostenes 2 aan de gemeente van God te Korinte,
De Handelingen van de apostelen gaat over het leven van de eerste christenen en hoe zij in kleine groepjes trachten om de boodschap van Jezus in hun eigen leven verder te zetten.
1 Openbaring van Jezus Christus, die God Hem gegeven heeft, om aan Zijn dienstknechten te tonen wat spoedig moet gebeuren. Hij heeft Zijn engel gezonden om haar mee te delen aan Zijn dienstknecht Johannes.
De brieven worden door verschillende mensen geschreven, maar de meeste door Paulus. Hij schrijft aan christenen om hen moed in te spreken, om hen te wijzen op fouten of om antwoorden te geven op geloofsvragen.
9 In die dagen kwam Jezus uit Nazaret in Galilea en Hij liet Zich in de Jordaan dopen door Johannes. 10 Meteen toen Hij uit het water kwam, zag Hij de hemel openbreken en de Geest als een duif op Zich neerkomen. 11 En er klonk een stem uit de hemel: 'Jij bent Mijn geliefde Zoon, in wie Ik vreugde vind.'
De Openbaring van Johannes gaat over de toekomst en wat er zal gebeuren op het einde der tijden. Johannes droomt daarover omdat hij leeft in een tijd waarin veel christenen vervolgd worden.
Uit welk deel van het Nieuwe Testament komen de teksten? Verbind de tekst met de juiste bron.
3
Ik kan vertellen hoe het NT is opgebouwd. Ik kan uitleggen dat het NT over Jezus en de eerste christenen gaat. Ik kan uitleggen dat het NT soms ook Tweede Testament genoemd wordt. Ik kan teksten herkennen uit de boeken van het NT. Ik kan uitleggen dat de Bijbel een boek vol geloofsverhalen is. Ik kan iets vertellen over de vier evangelisten.
Ik vind mijn weg!
Het Nieuwe of Tweede Testament
46 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 5
Het Nieuwe Testament: verhalen van en over JezusLes 5
Suzanne
Suzanne neemt je mee naar een bank aan het water. Duizend schepen gaan voorbij en toch wordt 't maar niet later, en je weet dat ze gek is want daarom zit je naast haar. En ze geeft je pepermuntjes, want ze geeft je graag iets tastbaars. En net als je haar wilt zeggen: "Ik kan jou geen liefde geven" komt heel de stad tot leven en hoor je meeuwen schreeuwen. Je hebt steeds van haar gehouden.
En je wilt wel met haar meegaan, samen naar de overkant, en je moet haar wel vertrouwen want zij houdt al jouw gedachten in haar hand. En Jezus was een visser die het water zo vertrouwde dat Hij zomaar over zee liep, (a) omdat Hij had leren houden van de golven en de branding waarin niemand kan verdrinken. Hij zei: "als men blijft geloven kan de zwaarste steen niet zinken." (b) Maar de hemel ging pas open toen Zijn lichaam was gebroken.
En hoe Hij heeft geleden dat weet alleen die Visser aan het kruis. (c)
En je wilt wel met Hem meegaan, samen naar de overkant, en je moet Hem wel vertrouwen want Hij houdt al jouw gedachten in Zijn hand. (d)
Suzanne neemt je mee naar een bank aan het water. Je onthoudt waar ze naar kijkt als herinnering voor later. En het zonlicht lijkt wel honing waaraan kinderen zich tegoeddoen, en het grasveld ligt bezaaid met wat de mensen zoal wegdoen. In de goot liggen de helden met een glimlach op de lippen. En de meeuwen in de lucht lijken net verdwaalde stippen als Suzanne je lachend aankijkt.
En je wilt wel met haar meegaan, samen naar de overkant. En je moet haar wel vertrouwen want zij houdt al jouw gedachten in haar hand.
(Frank Boeijen)
(b) Wat is hier de boodschap van Jezus?
(c) Welk verhaal wordt bedoeld?
(d) Over welke gevoelens en gedachten gaat het hier?
47Les 5 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen
Het Nieuwe Testament: verhalen van en over Jezus
Verhalen VAN Jezus
Dat zijn
Ze komen vaak voor in de vorm van gelijkenissen of parabels: • Jezus maakt een vergelijking met iets of iemand. • Hij wil de mensen iets leren. Hij wil hen met Zijn parabel raken opdat ze keuzes maken voor hun eigen leven.
We maken een onderscheid tussen:
parabels zoals • de parabel van het mosterdzaadje • de parabel van de vijgenboom zonder vruchten • de parabel van de zaaier • de parabel van de verloren zoon • de parabel van het huisje op zand en het huisje op de rots
zaligsprekingen
Dat zijn
Die boodschap zegt dat lijden en ziekte niet het laatste woord hebben, maar dat mensen hoop en vertrouwen krijgen als ze leven naar het voorbeeld van Jezus.
We maken een onderscheid tussen:
genezingsverhalen zoals • de genezing van de lamme • de genezing van de blinde
wonderverhalen zoals • Jezus loopt over het water • de storm op het meer
verhalen over ontmoetingen met mensen zoals • Zacheüs • de Samaritaanse vrouw aan de bron
Ken jij het verschil tussen verhalen van Jezus en verhalen over Jezus? Schrijf het op.
2
48 De Bijbel: een lange geschiedenis van bewogen mensen Les 5
Het Nieuwe Testament: verhalen van en over Jezus
Wat wil Jezus ons volgens jou met dit verhaal leren?
Gelijkenis van een vijgenboom zonder vruchten
Op een dag liepen we van het ene dorp naar het andere, dwars over de velden. Filippus, Andreas en ik vertelden elkaar de laatste sensatieverhalen die we hadden opgevangen. Over Pilatus die een stel mensen uit Galilea had gestraft door hen te doden en hun bloed te vermengen met dat van offerdieren. Over de toren van Siloam die was ingestort en waarbij achttien inwoners van Jeruzalem waren gedood. ‘Wauw,’ zei Johannes, ‘die mensen hadden vast heel grote fouten gemaakt in hun leven. Waarom zou God hen anders zo straffen?’ Jezus keerde Zich om alsof Hij door een bij was gestoken. ‘Denk je dat die mensen meer fouten hebben gemaakt dan jullie of dan de andere inwoners van Jeruzalem? Echt niet hoor. Ze hadden gewoon pech. Maar als je geen goede dingen doet, dan is je leven verloren.’ We liepen langs een paar vijgenbomen. ‘Kijk,’ zei Jezus, ‘aan die boom hangen helemaal geen vruchten, en aan die andere bomen wel. Misschien komt de eigenaar na een poosje kijken. Hij zal tegen de boer zeggen: ‘Hak die boom maar om, want er komen al drie jaar geen vijgen meer aan. Hij is het niet waard dat hij goede landbouwgrond in beslag neemt.’ Dan zal de boer zeggen: ‘Meneer, geef de boom nog één jaar een kans. Ik zal de grond eromheen omspitten en bemesten. Misschien draagt hij dan vruchten. Als hij dan nog geen vijgen krijgt, hak hem dan maar om.’ Wij liepen verder in gedachten verzonken. Ook mensen kunnen vruchten dragen. Anders zou hun leven verloren zijn.
(Kolet Janssen, vrij naar Lc. 13, 1-9)
Jezus vertelt …3
Ik kan het verschil tussen verhalen VAN en verhalen OVER Jezus uitleggen. Ik kan een voorbeeld geven van een verhaal VAN Jezus. Ik kan een voorbeeld geven van een verhaal OVER Jezus. Ik kan vertellen dat verhalen VAN en OVER Jezus mensen ook nu nog doen
nadenken.
