HB en ASSWorkshop 13 november 2012

1. Voorstellen

2. Inleiding

3. Visie – Overleg – Plan - Evaluatie

4. Autisme

5. Drie theorieën en meer…

6. Film

7. Overeenkomsten en verschillen

8. Praktijk – casus 1 leerling

9. Terugkoppeling - evaluatie

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

1. HB en ASSVoorstellen

• Monique van den Hurk• Bijna 5 jaar AB-er in BAO/VO en MBO• Collega van Michiel en Gaatze

• Specialisme o.a. hoogbegaafdheid en autisme

• Ik vind mijzelf als workshopleider o.a. een perfectionist sta open voor interactie, ben enthousiast en to the point.

• Ik maak fouten, lees graag goede feedback op het evaluatieformulier.

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

2. HB en ASSInleiding BewustwordingCompacten, Verrijken en Verdiepen

Constructie

Onderhoud

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

3. HB en ASS

1. Hoogbegaafdheid

2. Docentschap

3. Leermiddelen

4. Klassenmanagement / omgeving

5. Docent

6. Leerling

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

3. HB en ASS

Overleg1. Hoogbegaafdheid

2. Docentschap

3. Leermiddelen

4. Klassenmanagement / omgeving

5. Docent

6. Leerling

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

3. HB en ASS

Plan 1. Hoogbegaafdheid

2. Docentschap

3. Leermiddelen

4. Klassenmanagement

5. Docent

6. Leerling> Leren weten> Leren doen> Leren samenleven> Leren zijn

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

3. HB en ASS

EvaluerenTijd

Planning

Inhoud

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

4. ASS en HB

Neurobiologische aandoening

• Ontwikkelingsstoornis• Informatieverwerkingsstoornis • Prikkelverwerkingsproblemen • Gedrag > DSM 5 > ASS – Autisme• 3 cognitieve theorieën en 4e…• Co-morbiditeit

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

4. ASS en HB

DSM-IV-criteria:• kwalitatieve tekortkomingen in de sociale interactie (2- 4)• kwalitatieve tekortkomingen in de communicatie (1– 4)• Beperkte, repetitieve en stereotiepe gedrag-, interesse en activiteiten-

patronen (1- 4)• Vertraagd of abnormaal functioneren op minimaal één van de volgende

gebieden, beginnend voor de leeftijd van drie jaar: sociale interactie, taal, symbolisch spel / fantasiespel

• Er is niet voldaan aan de criteria voor de stoornis van Rett of desintegratiestoornis van de kinderleeftijd.

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

5. ASS en HB

ToM = Theory of Mind

EF = Executieve Functions

CC = Centrale Coherentie

Con

text

blin

dhei

d

Aut

ism

e ke

nmer

ken

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

5. ASS en HB

ToM = Theory of Mind

EF = Executieve Functions

CC = Centrale Coherentie

Con

text

blin

dhei

d

Aut

ism

e ke

nmer

ken

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

5. ASS en HB

Interne context Externe context

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

5. ASS en HB

Uitleg over autismehttp://www.explania.com/nl/kanalen/gezondheid/detail/wat-is-autisme

3.47 minuten

http://tistje.com/2012/10/24/matthijs-regels/

3.05 minuten

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

5. ASS en HB

Casus leerling

• Onzichtbaar• Niet willen opvallen• Cognitief beredeneren• Copingstrategie

• Moeite met overzien van oorzaak-gevolg, planning en vooruitdenken

en het snel kunnen verwerken van informatie.

1. Vermijd ‘aanval’ op de persoon / emotie / gevoel.

2. Inhoud

3. Geef kapstok en stel concrete vragen.

4. Verduidelijk de bedoeling.

5. Zeg wat je doet en doe wat je zegt. MvdH Eduvier Onderwijsgroep

6. HB en ASSOvereenkomsten

Mönks

Renzulli / Mönks

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

6. HB en ASSHeller

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

6. HB en ASSHeller:• Het model van Heller onderscheidt niet-cognitieve

persoonlijkheidskenmerken en omgevings-kenmerken die een negatieve of positieve invloed kunnen uitoefenen op aanleg en gedrag.

• Van belang is om zicht te krijgen op  hóe deze belemmerende of stimulerende factoren van invloed zijn op het ontwikkelingsproces. Hierdoor ontstaat inzicht in de benodigde ondersteuning en begeleiding die kan bijdragen om het potentieel om te zetten in hiermee overeenstemmende prestaties. De kenmerkende leer- en persoonlijkheidseigenschappen van (hoog)begaafde leerlingen kunnen dan ook zichtbaar blijven of worden.

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

6. HB en ASSVerschillen en overeenkomsten Gardner

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

7. Verschillen en overeenkomstenPersoon met autismeLetterlijk begrijpenAnalytisch denkenOog voor detailsSerieel verwerken van informatieConcrete zakenFormele, logische zakenLeven volgens de regelsDe feitenDe wettenBeeldenBerekenenGelijkenissenAbsoluutObjectiviteitRechttoe, rechtaan, eerlijkPerfectionismeHet uiterlijkeDeductief redenerenRealisme

Persoon zonder autismeBegrijpen naar de geestGeïntegreerd denkenOog voor het groter geheelParallel verwerken van informatieAbstracte zakenOnlogische dingenLeven tussen de regelsDe ideeënDe uitzonderingen op de wetVerbeeldenIntuïtief aanvoelenAnalogieënRelatiefSubjectiviteitSlipperig, humor, liegen, bedriegenSoepelheidHet innerlijkeInductief redenerenSurrealisme

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

7. HB en ASS Leerling

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

Ken je een persoon met autisme?

Dan ken je één persoon met autisme!

7. HB en ASS Leerling

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

8. HB en ASS

OpdrachtBedenk 5 eigenschappen / vaardigheden die jij waardeert.Benoem 2 eigenschappen / vaardigheden waar jij je flink aan ergert.Kies pp 1 probleem en onderzoek in je groep via de volgende vragen:

Onderzoeksvragen:1. Wat is het probleem?2. Van wie is het probleem? 3. Wat doet het met je?4. Maak het probleem kleiner en concreet.5. Wat ga je anders doen en wat kan de leerling?6. Welke suggesties hebben je collega’s?

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

9. HB en ASS

Terugkoppeling

Evaluatieformulier

Bedankt!

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

9. HB en ASS

Moeilijk en complex als het kan.

Makkelijk en eenvoudig als het moet.

Succes!!

MvdH Eduvier Onderwijsgroep

HB en ASSOnder andere geraadpleegde literatuur• syllabi Heleen Wientjes, 2010

Hersenen en gedrag:• Crone, E., Het puberende brein. Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam 2008• Dijkstershuis, A., Het slimme onbewuste, Uitgeverij Bert Bakker, 2007• Kahn, R., De tien geboden voor het brein, Uitgeverij Balans, 2011• Nelissen, M., De Brein Machine, Uitgeverij Lannoo, Tielt 2008• Sitskoorn, M., Het maakbare brein, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam 2007

Autisme theorie:• Attwood, T., Het sydroom van Asperger, Swets & Zeitlinger, Lisse 2001• Degrieck, S., Vermeulen, P., Mijn kind heeft autisme, Uitgeverij Lannoo, Tielt 2006• Delfos, M.F., Verschil mag er zijn, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam 2008• Frith, U., Autisme, verklaringen van een raadsel, Blackwell Publishing 2003• Vermeulen, P., Dit is de titel, Vlaamse Dienst Autisme • Vermeulen, P., Autisme als contextblindheid, Autisme Cenraal, Uitgeverij EPO vzw ACCO, 2009

Autisme praktijk:• Grandin, T. e.a. Meisjes en vrouwen met Asperger, Uitgeverij Pica, 2006 • Haddon, M., Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht, Uitgeverij de Fontein-Contact, 2003• Jackson, L., Mafkezen en het Asperger-syndroom, Uitgeverij Nieuwezijds, Amsterdam 2003• Segar, M., Coping, Fontys-OSO-reeks, nr.5, Uitgeverij Garant, Antwerpen-Apeldoorn, zesde druk 2011• Tammet, D., De wijde lucht omvatten, Uitgeverij Niewezijds, 2009

Begeleiding:• Bruin, C. de, Geef me de 5, MEE Oost Gelderland, Uitgeverij Graviant educatieve uitgaven,

Doetinchem, 7e druk januari 2008• Vermeulen, P., Mertens, A., Vanroy, K., Autisme en normale begaafdheid in het onderwijs, Uitgeverij

EPO Acco, 2010

HB en ASSOnder andere geraadpleegde Internetsites

• http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/assets/articles/TvP10-07_p433-443.pdf

• http://www.nrc.nl/wetenschap/article2383217.ece/Twee_eiwitten_bepalen_plaats_en_aantal_synapsen_in_de_hersenen

• http://www.kennislink.nl/publicaties/psychologie-onbewust

• http://www.dezebra.com/sg/publiek/agenda.asp?courseID=602

• http://nl.wikipedia.org/wiki/Menselijke_hersenen

• http://www.hersenenencognitie.nl/websites/nihc.nsf/pages/film

• http://mens-en-samenleving.infonu.nl/psychologie/26121-bewust-gedrag-vs-onbewust-gedrag.html

• www.contextblindheid.be

• www.autistisch-spectrum.nl

• www.youtube.nl

• www.autisme-nva.nl

• www.leraar24.nl

• http://tistje.com/2012/10/24/matthijs-regels/

• www.participate-autisme.be  MvdH Eduvier Onderwijsgroep