Havo 4: Jong & Oud Hoofdstuk 1: School of baantje?

Havo 4: Jong & Oud

Hoofdstuk 1: School of baantje?

§1.2 Samenwerken of niet? blz. 6

Meelifter of free-rider

- Je moeder ruimt je kamer op

- Iemand is lid van de vakbond en betaalt contributie, terwijl jij ook

van de voordelen geniet

Dominantie strategie

Als je profiteert van de inspanningen van een ander.

Als een bepaalde strategie voor een speler voordelig is, ongeacht de keuze van de tegenspeler.

Gevangenendilemma of Prisoner’s dilemma

Als samenwerken tot de beste optie leidt, maar doordat er te weinig vertrouwen is dit niet gebeurt.

Voorbeeld 1 Baantjers gevangenendilemma (versie I)

De Cock en Vledder zijn twee politieagenten en hebben twee verdachten aangehouden. Ze worden beiden verhoord op het politiebureau voor een dubbele moord. (ze hebben samen de moord gepleegd)

De Cock verhoort ‘verdachte 1’ en Vledder verhoort ‘verdachte 2’ in een aparte ruimte zodat de verdachten niet met elkaar in contact kunnen komen. De verdachten hebben twee opties: ze kunnen zwijgen of ze kunnen bekennen.Wanneer ze allebei zwijgen krijgen ze een gevangenisstraf van 1 jaar wegens gebrek aan bewijs. Als een van beiden bekent, gaat hij vrijuit en krijgt de ander 20 jaar cel. Tenzij ze allebei bekennen, want dan gaan ze beiden voor 10 jaar de cel in.

www.expertisecentrumeconomie.nl/uploads/Module%209a.dochttp://www.youtube.com/watch?v=cf1qIng3yvM

Verdachte 2 bekent Verdachte 2 zwijgt

Verdachte 1 bekent Verdachte 1: 10 jaar cel Verdachte 2: 10 jaar cel

Verdachte 1: vrijuitVerdachte 2: 20 jaar cel

Verdachte 1 zwijgt Verdachte 1: 20 jaar celVerdachte 2: vrijuit

Verdachte 1: 1 jaar celVerdachte 2: 1 jaar cel

We kunnen het probleem weergeven in een overzichtstabel:

Over het algemeen zullen beide verdachten voor de strategie kiezen om de ander te verlinken. Als één dat niet doet, loopt hij het risico 20 jaar de cel in te gaan.Een andere en meer gangbare manier om de “uitbetalingen” in een tabel te zetten is deze:

Verdachte 2 bekent Verdachte 2 zwijgtVerdachte 1 bekent (10,10) (0,20)Verdachte 1 zwijgt (20,0) (1,1)

Merk op dat we hier te maken hebben met straffen en dus niet willen maximaliseren, maar minimaliseren




Beide verdachten zullen dus de ander verlinken!!!

1 Beschouw de situatie zoals in Voorbeeld 1. De verdachten zullen waarschijnlijk de strategie kiezen om elkaar te verlinken (en dus allebei te bekennen) om niet het risico te lopen 20 jaar de cel in te moeten gaan.

a Stel dat ze beiden vóór het verhoor de tabel kennen en ze mogen overleggen, zou dat uitmaken voor hun strategiekeuze?


b Stel dat als ze elkaar verlinken ze beide niet 10 maar 15 jaar de cel in moeten gaan, zullen ze dan hun oorspronkelijke strategie aanpassen? En als het verandert naar 20 jaar? En 25 jaar?

c Stel dat ze ook worden vrijgesproken als ze allebei zwijgen, zullen ze dan hun oorspronkelijke strategie aanpassen? En als ze ook 10 jaar krijgen als ze beide zwijgen?

1 Beschouw de situatie zoals in Voorbeeld 1. De verdachten zullen waarschijnlijk de strategie kiezen om elkaar te verlinken om niet het risico te lopen 20 jaar de cel in te moeten gaan.a Stel dat ze beiden vóór het verhoor de tabel kennen en ze mogen overleggen, zou dat uitmaken voor hun strategiekeuze?


JA, als ze elkaar vertrouwen zullen ze beiden zwijgen.


b Stel dat als ze elkaar verlinken ze beide niet 10 maar 15 jaar de cel in moeten gaan, zullen ze dan hun oorspronkelijke strategie aanpassen? En als het verandert naar 20 jaar? En 25 jaar?

Bij 15 jaar niet.Bij 20 jaar is het onbekend.Bij 25 jaar, zullen ze altijd zwijgen…


c Stel dat ze ook worden vrijgesproken als ze allebei zwijgen, zullen ze dan hun oorspronkelijke strategie aanpassen? En als ze ook 10 jaar krijgen als ze beide zwijgen?

Allebei zwijgen en dan 0 jaar krijgen, dan is het niet zeker wat ze doen. Je hebt nl twee evenwichten.


Allebei zwijgen en dan 10 jaar krijgen, dan zullen ze nog steeds allebei bekennen.

§1.2 Samenwerken of niet? blz. 6

Bindende afspraak

Als de twee mensen een bindende afspraak hebben, zullen ze pas samenwerken.

§1.3 De levensfasen blz. 7

Levensloop

Er zijn 3 fasen in de levensloop:

1. Kinderfase

2. Ouderfase

3. Grootouderfase

§1.1 Meedoen of niet ? blz. 6-7

Totale bevolking

< 15 jaar

Beroepsbevolking Niet-beroepsbevolking

Werkloze beroepsbevolking

Werkzame beroepsbevolking

15 tot 65 jaar 65+ ers

Potentiële

beroepsbevolking

Zelfstandigen Werknemers (mensen in loondienst)

§1.1 Meedoen of niet ? blz. 6

Arbeidsjaren

Het aantal uren dat iemand met een volledige baan en een normaal arbeidscontract in een jaar werkt. Er gaan meerdere parttimerbanen in een arbeidsjaar.

p/a ratio

Geeft aan hoeveel personen per arbeidsjaar werken.

Aantal personen

Aantal arbeidsjaren = aantal personen per arbeidsjaar

Hoe hoger de p/a ratio, hoe mensen er in deeltijd werken. meer


Deelnemingspercentage of participatiegraad

Beroepsbevolking . Beroepsgeschikte bevolking x 100%

Beroepsbevolking . Potentiële beroepsbevolking x 100%


Budgetlijn

Geeft verschillende combinaties van twee bestedingsmogelijkheden bij een bepaald budget.

Opofferingskosten

Hoeveel moet je inleveren om meer van het ander te kunnen krijgen.

Budget kan geld zijn & de combinatie van 2 producten die je kan kopen, of aantal uren dat je werkt & vrije tijd.


Collectieve arbeidsovereenkomst

Overeenkomst tussen vakbonden en werkgeversbonden voor groepen werknemers & werkgevers (bedrijfstak)

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan een CAO voor een gehele bedrijfstak geldend verklaren algemeen verbindend verklaren

In een collectieve arbeidsovereenkomst staan de rechten en plichten van de werkgevers en werknemers.

Vakantie, pensioen, overuren, data loonsverhoging.

Havo 4: Jong & Oud Hoofdstuk 1: School of baantje?

Documents

Transcript of Havo 4: Jong & Oud Hoofdstuk 1: School of baantje?