distant suffering IV documentation of a cloud

hans overvliet

distant suffering IV documentation of a cloud

Op een nacht toen hij aan zijn tafel zat het hoofd op de handen zag hij zichzelf opstaan en weggaan. Op een nacht of een dag. Want toen het licht bij hem uitging bleef hij niet in het donker achter. Een soort licht kwam toen door het ene hoge raam. Daaronder nog de kruk waar hij zolang hij kon of wilde opklom om de hemel te zien. Dat hij zijn hals niet strekte om te zien wat er bene-den lag kwam waarschijnlijk doordat het raam zich niet liet openen of doordat hij het niet kon of wilde openen. Misschien wist hij maar al te goed wat er beneden lag en wou hij het niet meer zien. Dus stond hij daar dan ge-woon hoog boven de aarde en zag door de bewolkte ruit de wolkeloze hemel. Een zwak en onveranderlijk licht dat anders was dan welk licht hij zich ook kon herin-neren van de dagen en de nachten toen de dag prompt op de nacht volgde en de nacht op de dag. Dit licht van buiten werd toen het bij hem uitging zijn enige licht tot het op zijn beurt uitging en hem in het donker achterliet. Tot het op zijn beurt uitging. Op een nacht of een dag dus toen hij aan zijn tafel zat het hoofd op de handen zag hij zichzelf opstaan en weg-gaan. Eerst opstaan en zich vastklampen aan de tafel. Dan weer zitten. Dan weer opstaan en zich weer vast-klampen aan de tafel. Dan weggaan. Beginnen met weg-gaan. Op onzichtbare voeten beginnen met weggaan. Zo traag dat alleen verschil in plek aantoonde dat hij wegging. Zoals wanneer hij verdween om later weer te verschijnen op weer een andere plek. Zo steeds weer verdween alleen om later weer te verschijnen op weer een andere plek. Een ander plek in de ruimte waar hij aan zijn tafel zat het hoofd op de handen.

Uit Verroeren | Samuel Becket | vertaling Hugo Claus De Bezige Bij | 1992 | ISBN 978-90-234-3250-0

Uit het programma ‘Distant Suffering’ ‘Distant Suffering IV | Documentation of a Cloud’ De titel van ‘Distant Suffering’ verwijst naar het gelijk-namige boek van Luc Boltanski – inderdaad de broer van – Distant Suffering, Morality, Media and Politics*. Mijn versie van ‘Distant Suffering’ onderzoekt binnen een kunstdiscours de morele en politieke implicaties voor de toeschouwer [m/v] van het verafgelegen lijden van anderen zoals die door de media gepresenteerd wordt. Luc Boltanski argumenteert dat toeschouwers zich actief kunnen betrekken op het verafgelegen lijden en daarbij ook anderen kunnen betrekken door te spre-ken over wat ze gezien hebben en hoe ze daarbij ge-raakt werden. Middels het concept van ‘de toeschou-wer in de moraaltheorie van Adam Smith’, onderzoekt hij drie retorische categorieën die beschikbaar zijn voor het uitdrukken van reacties van de toeschouwer op het verafgelegen lijden van de ander: de categorie van de openlijke veroordeling, die van het sentiment en de esthetische categorie. Oorlog, vernietiging zoals gepresenteerd in de media, de waarneming daarvan en (vervagende) herinnerin-gen daaraan zijn in formele zin sinds 2005 ( tentoon-stelling Jan Van Leeuwen Stichting, de serie papiercol-lages ‘Irak’ ) weer inhoudelijk onderdeel van mijn werk. Sinds 2012 verricht ik dat onderzoek door middel van andere strategieën dan die van de papiercollage. ‘Distant Suffering IV | Documentation of a Cloud’ docu-

menteert een ontploffing in de Syrische stad Kobane /Ain al-Arab, vastgelegd door een aantal verschillende fotografen vanaf de zuidoostkant van het Turkse dorp Mursit-pinar / Mürşitpınar [ 36° 54' 14" Noord, 38° 20' 52" Oost ] in de Sanliurfa regio op maandag 20 okto-ber, 2014. Terug naar Boltanski. Kunstrecensent Nico Out verwoordde in een recensie over mijn werk in kunstruimte W45 in Goes het per-spectief van Luc Boltanski over eerder werk uit het programma op een indringende wijze: ‘Achter de formele aanblik van het werk van Hans Overvliet schuilt een sterke betrokkenheid met de brandhaarden in de wereld. (…) In zijn werk krijgt ver-gankelijkheid een extra lading. In ‘Anatomy of a Cloud’ en ‘Syrian Skies’ verwijst hij ingetogen en indringend naar de vernietiging van het leven in de strijd die mensen voeren. De vraag is natuurlijk: wat voegt zulk werk toe aan wat ik weet en wie ik ben? Mijn antwoord: een onverwach-te invalshoek. Doordat Overvliet mij bijvoorbeeld vijf keer een intens zwarte rookpluim toont, realiseer ik me plotseling dat ik via de atmosfeer direct verbonden ben met wat zich daar afspeelt. Ik adem even anders . . . .’**

* Cambridge Cultural Social Studies ISBN 97-8052-1573-894 ** Kunstkatern ‘in Beeld’ | PZC | 09/11/’14

locatie | datum de Syrische stad Kobane / Ain al-Arab, gezien van de zuidoostkant van het Turkse dorp Mursitpinar / Mürşitpınar [ 36° 54' 14" Noord, 38° 20' 52" Oost ] in de Sanliurfa regio maandag 20 oktober, 2014

foto’s Bulent Kilic | AFP Photo | voorblad ( detail )

Lefteris Pitarakis | AP Photo Bulent Kilic | AFP Photo Lefteris Pitarakis | AP Photo Gokhan Sahin | Getty Images Kai Pfaffenbach | Reuters Gokhan Sahin | Getty Images Kai Pfaffenbach | Reuters Kai Pfaffenbach | Reuters | achterplat

onder meer gepresenteerd bij (woot) | Antwerpen | Bostonstraat 30 10 oktober t/m 28 november 2015

www.oottt.be dank aan Frie & Jen Gossé | (woot)

www.hansovervliet.com

distant suffering IV | documentation of a cloud