Handreiking beoordelen waterbodems Wat moet RWS ermee? ECB Platform 1 april 2010 John Hin...

Handreiking beoordelen waterbodems

Wat moet RWS ermee?ECB Platform1 april 2010

John Hin Rijkswaterstaat Waterdienst

Rijkswaterstaat – Platform ECB 1 april 2010 2

Opbouw

• Kader Waterwet• Handreiking beoordelen waterbodems• Waarvoor moet RWS het gebruiken?

Rijkswaterstaat – Platform ECB 1 april 2010

Kader Waterwet

• Waterwet eind 2009 in werking getreden• Waterbodem onderdeel van het watersysteem• Van sectoraal naar integraal beheer

• Planperiode 6 jaar• Gebiedsproces• Bepalen functies en doelen• Afwegen maatregelen• Vastleggen in waterplan

• Waterbodem belemmering voor doelen of functies?• Daarvoor “Handreiking beoordelen waterbodems”


• Opdracht DG Water• Samenwerking Waterdienst en Deltares

• Uitsluitend voor planvorming: bijdrage waterbodem aan niet bereiken doelen of functies

• Technisch instrument• Resultaat beoordelen waterbodems geen verplichting

• Geen wettelijke status• Vaststelling najaar 2010 in NWO

Handreiking beoordelen waterbodems


• Indien niet voldaan aan chemische of ecologische doelen KRW

• Indien niet voldaan aan doelen of normen vanuit gebruiksfuncties

• Niet-KRW-wateren: indien niet voldaan aan gestelde doelen in gebiedsproces

Handreiking: wanneer gebruiken?


Handreiking: hoe gebruiken?


• Basisfunctie schoon & (ecologisch) gezond water• Chemische en ecologische doelen KRW

• Gebruiksfuncties

• Drinkwater • Zwemwater• Recreatie• Beroeps- en sportvisserij• Landbouw• Natuur (Natura 2000)

Functies en doelen RWS


• Chemische toestand: prioritaire stoffen (normen in Bkmw)

• Ecologische toestand (normen in Regeling monitoring KRW):• Overige relevante stoffen• Biologische kwaliteitselementen (vis, macrofauna,

fytoplankton, macrofyten)

KRW doelen


• Normoverschrijding in waterlichaam? • Rekening houden met achtergrondconcentratie• Rekening houden met biobeschikbaarheid

• Bij normoverschrijding:• Bindt stof aan sediment?• Bronnen gereduceerd?

KRW doelen stoffen


KRW doelen stoffen – voorbeeld Noordzeekanaal

Waterbodemrelevante stoffenJ G MAC

MKN MKN MTR(bbs = met) zonder zonder met zonder metPrioritaire stoffensom PAK (BghiP en IndP) 2,36

Overige relevante stoffenboor 2,17dibutyltinheptachloorkobalt 3,02koper 1,20thallium 1,73uranium 1,48zilverzink 1,1 1,5som PCB's

KRW-oordeelvoldoettoetsing niet mogelijk: aandachtstofvoldoet niet

IJ muiden 1P90


• Fytoplankton potentieel beïnvloed door nutriënten• Potentiële invloed waterbodem door P-nalevering in ondiepe, min

of meer geïsoleerd liggende zoetwaterplassen: beperkt in rijkswateren

• Middels meting P, Fe en S in waterbodem kan potentiële P-nalevering worden ingeschat

KRW doelen biologische kwaliteitselementen


• Macrofauna potentieel beïnvloed door stoffen• Ecologische maatlatten voor oeverzone (meeste soorten), niet

gevoelig voor sedimentverontreiniging• Uitzondering R8 (zoetwatergetijderivier): wel gevoelige maatlat

ontwikkeld, maar nog niet vastgesteld

KRW doelen biologische kwaliteitselementen


• Stoffen in waterbodem meestal immobiel• Potentiële problemen bij grote olieverontreinigingen in

waterbodem: onderzoek daarnaar is maatwerk

KRW doelen grondwater


• Bij RWS 8 oppervlaktewaterwinningen; ca. 20 oevergrondwaterwinnigen

• In gebiedsdossiers risicofactoren en mogelijke maatregelen vastgesteld (2010-2012)

• Probleemstoffen oppervlaktewaterwinning volgens sector: • Bestrijdingsmiddelen (AMPA, diuron, glyfosfaat, isoproturon)• Geneesmiddelen (o.a. diclofenac)• Complexvormers (o.a. DTPA, EDTA)

• Belangrijkste probleemstoffen niet in waterbodem

Drinkwater


• Ruim 200 zwemwaterlocaties bij RWS• Wettelijke normen bacteriën: geen invloed waterbodem• Gezondheidsproblemen blauwalgen: veelal problematiek

(deel)stroomgebied (KRW)• Stoffen: geen lokale monitoring, risico’s voor de mens

onwaarschijnlijk

Zwemwater


• Op water en op oevers• Onderzoek met handreiking mogelijk• Risico’s voor de mens onwaarschijnlijk, mogelijk incidenteel

Recreatie


• Invloed stoffen op visstand (KRW, Natura 2000 doelen) niet aantoonbaar

• Monitoring (paling) stoffen door LNV (Warenwet, beroepsvisserij) en door sportvisserij

• Overschrijdingen consumptienormen (PCBs in paling)• Voortouw maatregelen niet bij RWS

Sport- en beroepsvisserij


• Onttrekking water voor veedrenking of beregening: normen liggen hoger dan KRW normen

• Landbouw in oevergebieden (uiterwaarden): • Eisen aan bodem afgeleid van Warenwet en veevoereisen

(LAC2006-waarden)• Eisen afhankelijk van gewasteelt / specifieke gebruik,

overschrijdingen zijn mogelijk in uiterwaarden• Producent is primair verantwoordelijk

Landbouw


• Instandhoudingsdoelen voor Natura 2000 gebieden• Voortouw bij natuurbeheerplannen:

• Is er een probleem met instandhoudingsdoelen? • Kan de (water)bodem daarbij een relevante factor kan zijn?

• Met handreiking eenvoudige inschatting van potentiële effecten op natuurdoelen - als gevolg van doorvergiftiging - mogelijk.

Natuur


• Toepassen in gebiedsprocessen voor planperiode 2016-2021 indien bereiken KRW-doel waterlichaam of functie potentieel belemmerd wordt door waterbodem

• Waar doet zich potentiële belemmering naar verwachting voor?• Overschrijding stofnormen uit Bkmw en de Regeling

monitoring KRW• Onzekerheden daarbij:

• Aandachtstoffen• Achtergrondconcentraties metalen• Biobeschikbaarheid metalen • Nieuwe prioritaire stoffen

• Incidenteel score ecologische KRW-maatlat: eutrofiëringsproblemen

Conclusies: wat moet RWS met de handreiking waterbodems?


• Incidenteel bij gebruiksfuncties drinkwater, recreatie• Visserij, landbouw, natuur: voortouw bij anderen

Conclusie: wat moet RWS met de handreiking waterbodems (vervolg)?


Einde

Handreiking beoordelen waterbodems Wat moet RWS ermee? ECB Platform 1 april 2010 John Hin...

Documents

Transcript of Handreiking beoordelen waterbodems Wat moet RWS ermee? ECB Platform 1 april 2010 John Hin...