Handleiding Het Oranje Kruis Boekje 27e Druk.ppt

Titel-slide

Het Oranje Kruis boekje 27e druk │De officiële handleiding voor eerste hulp │

Beeld en tekst gelijk

I De eerste schakel

II Voorkom (meer)

slachtoffers

Het Oranje Kruis 2016 ©2


IDe eerste schakel



I De eerste schakel: de eerstehulpverlener

Het Oranje Kruis 2016 ©

Wees voorbereid op het verlenen van eerste hulp

• belangrijke telefoonnummers

• buurt AED’s

• verbanddoos of kleine verbandset

• blusmiddelen

4


I De eerste schakel: mantelzorg


Mantelzorg versus Eerste Hulp

• zorg voor een bekende

• handelingen, zoals het toedienen van medicijnen, zijn vooraf geïnstrueerd door patiënt/ omgeving/ professionele hulpverlener

• onder verantwoordelijkheid van huisarts of specialist

• indien van toepassing met toestemming van ouders of verzorgers

• alleen met gebruikmaking van de medicijnen en/of materialen van de patiënt

5


I De eerste schakel: het slachtoffer


Eerstehulpverlenersgedrag

• respectvol

• geruststellen

• omgaan met persoonlijke gegevens

6


I De eerste schakel: zorgen voor professionele hulp


• 1-1-2 bellen → geef de locatie door, beantwoord de vragen en zet de telefoon op de luidspreker

• contact huisarts en/of huisartsenpost → bij niet levensbedreigende letsels of ziekten is voor het ziekenhuis een verwijzing nodig

• advies afspraak huisarts → het opvolgen daarvan is verantwoordelijkheid slachtoffer

• regel opvang professionele hulpverleners

• overdracht → beantwoord de vragen

7


I De eerste schakel: emotionele reacties


• bij de hulpverlener

• bij omstanders (soms is helpen onmogelijk)

• groepsinvloed

8


I De eerste schakel

II Voorkom (meer)

slachtoffers



II Voorkom (meer)

slachtoffers



II Voorkom (meer) slachtoffers


Gevaar voor de eerstehulpverlener

• bel 1-1-2

• houd afstand

• wacht op professionele hulp

Geen gevaar voor de eerstehulpverlener

• verleen verantwoorde eerste hulp

11


II Voorkom (meer) slachtoffers: let op gevaar


Voorbeelden van handelingen in gevaarlijke situaties:

• uitschakelen van elektriciteit

• voorkomen dat kinderen bij gevaarlijke stoffen kunnen

• aandoen van een veiligheidsvest

• omleiden van verkeer

• blussen van een beginnende brand

• gebruik vluchtmasker bij gevaar voor rook

• melden van verdachte situaties aan de politie

12


II Voorkom (meer) slachtoffers: slachtoffer uit gevaar verplaatsen


Ondersteunen bij hinkelen

• niet kunnen lopen of hinkelen: verplaats met de Rautekgreep

• verplaats anders op wat voor manier dan ook

13




Rautekgreep vanaf de grond

• neem plaats achter het slachtoffer

• til met rechte rug

• houd het slachtoffer zo dicht mogelijk tegen je aan

14




Rautekgreep vanaf de (auto)stoel

• haal eerst de voeten onder de pedalen vandaan

• leg eventueel een afhangende arm op de schoot van het slachtoffer

• maak de gordel los door slachtoffer tegen de stoel te duwen of door deze door te knippen/snijden

• pak de verste arm

• trek het slachtoffer naar je toe en pak met je andere hand

• til wanneer beide hoofden buiten de cabine zijn

15




Rautekgreep vanaf bed of bank

• niet alleen nodig bij gevaar, maar ook om beter te kunnen reanimeren (harde ondergrond)

• trek het slachtoffer iets naar je toe, gebruik eventueel het laken

16


II Voorkom (meer) slachtoffers: besmetting


Kans op -wederzijdse- besmetting?

Hulpmiddelen aangeraden

• handschoenen

• beademingshulpmiddelen (geen effectieve beademing → hulpmiddel weg)

Handen wassen of desinfecteren met ontsmettingsmiddel.

17


I De eerste schakel

II Voorkom (meer)

slachtoffers



III Levensbedreigende letsels en ziekten: opbouw van dit deel


Uitvoeren korte levensreddende handelingen

Beoordelen bewustzijn

Beoordelen ademhaling

Handelingen bij bewusteloosheid zonder of met normale ademhaling

Handelingen bij een ernstig ongeval

Handelingen bij levensbedreigende letsels en ziekten > (nog) niet bewusteloos

19


III Levensbedreigende letsels en ziekten: korte levensreddende handelingen


Slachtoffer in rugligging snel op de zij draaien bij:

• braken

• bloed in de mond/keel

21


III Levensbedreigende letsels en ziekten: korte levensreddende handelingen


Druk op de wond bij:

• hevig bloedverlies

22


III Levensbedreigende letsels en ziekten: beoordelen bewustzijn


Schudden schouders en aanspreken bij een niet-duidelijk reagerend slachtoffer.

Bewusteloos

•geen reactie

•bel 1-1-2 en laat de AED halen door omstanders

Niet Alert

•suf, onverwacht gedrag, niet goed reageren op de omgeving

Alert

•reageert goed op de omgeving

24


III Levensbedreigende letsels en ziekten: beoordelen bewustzijn


Zo nodig een bewusteloos slachtoffer op de rug draaien.

Slachtoffer is bewusteloos

• beoordeel de ademhaling met de kinlift

• kijk, luister en voel gedurende 10 seconden

Slachtoffer is alert of niet-alert

• beoordeel de ademhaling door te kijken en te luisteren

25


III Levensbedreigende letsels en ziekten: bewusteloosheid en ademhaling


Bewusteloos en geen (normale) ademhaling

• er zijn geen omstanders > haal nu de AED indien direct beschikbaar

• reanimeer

Bewusteloos en normale ademhaling

• leg in de stabiele zijligging

• beoordeel ieder minuut de ademhaling

1-1-2 wordt bij bewusteloosheid nog voor de beoordeling van de ademhaling gebeld.

26


III Levensbedreigende letsels en ziekten: reanimatie


Bewusteloos en geen (normale) ademhaling

• start met 30 borstcompressies

• vervolg met 2 beademingen

• wissel borstcompressies en beademing af

• sluit de AED aan zodra aanwezig

27




Borstcompressies

• plaats de handen op het midden van de borstkas

• goede kwaliteit borstcompressies:> zo min mogelijk onderbreking> tempo 100 tot 120 keer per minuut> 5 tot 6 cm diep> niet leunen, laat het borstbeen volledig terugveren

28




Beademingen

• blaas de borstkas net zichtbaar omhoog

• onderbreek maximaal 10 seconden voor de beademingen

• niet effectieve beademing:> controleer de kinlift> verwijder beademingshulpmiddel > verwijder zichtbare voorwerpen > maak knellende kleding los aan hals en bovenlichaam

29




AED

• scheer en/of droog zo nodig de borstkas

• plak niet op pleisters, sieraden of bobbels onder de huid

• plak de elektroden volgens de afbeelding, plak voor/achter bij kleine mensen

• houd afstand bij analyse en schok

• hervat onmiddellijk na de schok de borstcompressies of als de AED dit aangeeft

• eenmaal geplakte elektroden niet verwijderen

Volg de instructies van de AED.

30




Reanimatie met 2 hulpverleners

• ga tijdens het plakken van de AED elektroden door met reanimeren

• reanimeer alleen

• wissel elke 2 minuten

De andere hulpverlener neemt na 2 minuten de reanimatie over tijdens de 2e uitademing en start met borstcompressies.

Bij gebruik AED → wissel tijdens de analyse.

31


III Levensbedreigende letsels en ziekten: reanimatie van kinderen en zuigelingen


• bij zuigelingen is het gezicht recht naar boven en niet achterover gekanteld bij de kinlift

• start met 5 beademingen bij kinderen tot de puberteit en bij drenkelingen

• geef daarna 15 borstcompressies bij kinderen tot de puberteit en wissel af met 2 beademingen

• duw bij zuigelingen met 2 vingers op de borst

• duw bij kleine kinderen met 1 hand

• duw het borstbeen 4 cm in bij zuigelingen en 5 cm bij kinderen vanaf 1 jaar

32


III Levensbedreigende letsels en ziekten: stoppen reanimatie


Beëindig de reanimatie wanneer

• het slachtoffer beweegt

• zijn ogen opent

• en zonder twijfel normaal ademt

Niet reanimeren verklaring

• start niet met reanimeren indien dit vooraf bekend is

• stop eventueel met de reanimatie bij het vinden van de penning

33


III Levensbedreigende letsels en ziekten: bewusteloos en normale ademhaling


Leg in de stabiele zijligging

• een klein kind mag ook op de zij gelegd worden met een kussen in de rug

• controleer elke minuut de ademhaling

• draai zo nodig terug op de rug voor de ademhalingscontrole

34


III Levensbedreigende letsels en ziekten: ernstig ongeval


Help een slachtoffer van een ernstig ongeval op de plaats waar hij ligt of zit

• bel 1-1-2

• benader het slachtoffer zo mogelijk aan de kant van het gezicht

• zeg het slachtoffer niet te bewegen

• verplaats alleen bij gevaar

36


III Levensbedreigende letsels en ziekten: mogelijk wervelletsel


Voorkom beweging

• houd zo mogelijk het hoofd vast in de gevonden positie

• houd zo nodig de luchtweg vrij met de kinlift

• leg een op de rug liggend bewusteloos ongevalsslachtoffer in de stabiele zijligging als hij alleen gelaten moet worden voor het bellen van 1-1-2

37


III Levensbedreigende letsels en ziekten: letsels met gevolgen voor de ademhaling


Luchtwegbelemmering

Opheffen uitwendige luchtwegbelemmering

•haal de belemmering weg

Opheffen inwendige luchtwegbelemmering

•verwijder direct een zichtbare voorwerp uit de mond-keel

39




Inwendige luchtwegbelemmering

Effectieve hoest

• hoesten aanmoedigen

Bij niet effectieve hoest

• bel 1-1-2

• geef 5 rugslagen

• en wissel dit zo nodig af met 5 buikstoten

• geef bij zuigelingen geen buikstoten maar borststoten

Start met reanimeren bij bewustzijnsverlies.

40




Inademen rook of gassen

• bel 1-1-2 ook al heeft het slachtoffer geen klachten

• bel 1-1-2 zo nodig ook voor de brandweer

• als dat veilig kan → zo snel mogelijk in de frisse lucht, ramen en deuren open, gaskranen uit

• laat het slachtoffer niet plat liggen

41




Borstletsel

• bel 1-1-2 bij een diepe borstwond (en ook bij diepe buikwonden)

• zet een aanwezig voorwerp vast met zwachtelrolletjes/ kleefpleister

• verbind diepe borstwonden niet, maar laat ze open

• laat een benauwd slachtoffer niet plat liggen

42


III Levensbedreigende letsels en ziekten: ziekten met gevolgen voor de ademhaling


Benauwdheid

• bel 1-1-2 bij hevige benauwdheid en/of pijn in de borst

• ondersteun het slachtoffer in een voor hem prettige houding

• laat een benauwd slachtoffer niet plat liggen

• gebruik geen plastic zak o.i.d. bij een te snelle ademhaling

43


III Levensbedreigende letsels en ziekten: letsels met gevolgen voor de circulatie


Shock

• help het slachtoffer om met zo min mogelijk inspanning te gaan liggen

• bescherm tegen afkoelen

• bel 1-1-2

44


III Levensbedreigende letsels en ziekten: letsels met gevolgen voor de circulatie


Actief bloedverlies

• leg een wonddrukverband aan zodra dat kan

• zwachtel bij hevig bloedverlies zo strak mogelijk

• gebruik eventueel een traumazwachtel

45


III Levensbedreigende letsels en ziekten: ziekten met gevolgen voor de circulatie


Ernstige hartklachten

• bel 1-1-2 bij pijn op de borst, plotselinge onverklaarbare vermoeidheid en/of benauwdheid

• geef rust

46


III Levensbedreigende letsels en ziekten: letsels met gevolgen voor het bewustzijn


Bel 1-1-2 bij:

• schedelhersenletsel

• epilepsie/koortsstuipen/suikerziekte

• beroerte (Mond-Spraak-Arm)

• wegraking bij flauwte

47




Elektriciteitsletsel

• schakel stroom uit

• trek eventueel aan droge kleren weg

• geef eventueel een duw in de knieholte

• houd afstand bij hoogspanning

• start met reanimeren zodra dat veilig kan

Letsels? → handel volgens desbetreffende richtlijnen.

48




Ernstige onderkoeling

• bel 1-1-2 wanneer het slachtoffer niet meer rilt en toenemende stoornissen in bewustzijn en ademhaling krijgt

• verwijder natte kleding zonder het slachtoffer te bewegen (eventueel wegknippen)

• dek toe met (fleece)dekens → zo mogelijk armen en benen apart van de romp en eventueel met plastic tegen de wind

• houd het gezicht vrij

49




Hitteberoerte

• bel 1-1-2 wanneer het slachtoffer bij oververhitting niet meer alert of bewusteloos is

• ga zo mogelijk naar een koele omgeving

• koel onmiddellijk op wat voor manier dan ook: bijvoorbeeld afsponsen, besproeien met water en daarbij een ventilator gebruiken, in een nat laken wikkelen, handdoeken met ijswater, ijszakken in oksels en/of liezen

50




Vergiftiging

• bel 1-1-2 bij benauwdheid en/of stoornissen in het bewustzijn

• bel anders het spoednummer van de huisarts of de huisartsenpost

• leg in de stabiele zijligging bij bewusteloosheid

• laat bij bijtende stoffen de mond spoelen

• geef verder alleen eten of drinken op aanwijzing van de huisarts

Geef geen mond-op-mond beademing bij cyanide, zwavelwaterstof of fosforzuur.

51


III Levensbedreigende letsels en ziekten: ziekten met gevolgen voor het bewustzijn


Epileptische aanval

• bel 1-1-2

• geef ruimte, voorkom letsels

• leg na de aanval het slachtoffer eventueel in de stabiele zijligging

Adviseer het slachtoffer na een kleine epileptische aanval naar de huisarts te gaan.

52




Koortsstuip

• bel 1-1-2

• haal warme dekens of kleding weg

• geeft ruimte, voorkom letsel

• leg het kind na de stuip eventueel op de zij of in de stabiele zijligging

• let op onderkoeling

53




Hersenvliesontsteking

• ziek en niet-alert: bel snel de huisarts of huisartsenpost en zeker bij vlekjes op de huid

• bel bij bewusteloosheid altijd 1-1-2

54




Bloedsuikerontregeling

• bel 1-1-2 als de diabeet door een hypo niet alert is of niet meer reageert

• geef koolhydraten als de diabeet nog wel alert is

• geef geen eten of drinken als de diabeet niet meer alert is (bijvoorbeeld onverklaarbare agressie)

• smeer bij bewusteloosheid honing of stroop in de wangzak > slachtoffer mag dan niet op de rug liggen

• bel huisarts of huisartsenpost bij een hyper

55




Beroerte

• bel 1-1-2 bij stoornis in het bewustzijn

• doe de mond-spraak-arm test

• bel 1-1-2 bij vermoeden beroerte

56




Flauwte

• laat het slachtoffer gaan liggen bij een dreigende wegraking

• bel 1-1-2 bij een wegraking

• bel 1-1-2 bij een flauwte onder de 6 jaar en boven de 40 jaar

57


I De eerste schakel

II Voorkom (meer)

slachtoffers



IV Overige letsels en ziekten: omgevingsfactoren


Beoordeling overige letsels en ziekten

Op grond van het ongevalsmechanisme moet mogelijk toch professionele hulp worden ingeschakeld, ook al zijn er geen klachten.

Voor beschutting zorgen

•onderkoeling

•oververhitting

60


IV Overige letsels en ziekten: beschutting


Lichte onderkoeling (slachtoffer rilt)

• warm actief op → trek natte kleding uit, gebruik dekens, douche, kruiken en/of warme dranken (geen alcohol)

61




Hitte-uitputting/hittestuwing

• ga naar een koele omgeving

• trek overbodige kleding uit

• geef drinken (sportdrank)

• laat liggen bij duizeligheid

Bel de huisarts of zo nodig 1-1-2 als het slachtoffer door misselijkheid niet kan drinken of niet opknapt.

62




Hittekramp

• laat minder inspannen

• ga naar een koele omgeving

• geef drinken (sportdrank) en/of eten (chips)

• stretch, koel en/of masseer de verkrampte spier

63


IV Overige letsels en ziekten: wonden


• laat het slachtoffer liggen bij hevig bloedverlies, gebruik zo snel mogelijk een zwachtel, zwachtel een rolletje zwachtel mee voor extra druk

• gebruik hechtstrips bij bloedende snijwonden

• dek uitpuilende organen (darmen) af met kompressen/schone doeken of lakens en maak dit zo mogelijk nat met schoon water

64




• verwijder sieraden

• spoel kleine wonden, bijtwonden, vuile wonden met schoon water

• breng huidontsmettingsmiddel aan rondom kleine wonden of in de wond bij ontbreken schoon water

• dek steriel af of anders zo schoon mogelijk

Adviseer tetanusvaccinatie elke 10 jaar te herhalen.

Ga na bijtwonden van wilde dieren zo snel mogelijk naar de huisarts of huisartsenpost.

65




Verbinden van wonden

Het wondkussen:

•moet steriel zijn

•mag niet verschuiven

•is bij voorkeur niet-verklevend

•bedekt de hele wond

Raak het deel dat op de wond komt niet aan.

66




Verbinden van wonden

Op de wond:

•wondpleister

•kompres

•snelverband

67




Vastleggen dekverband met:

• kleefpleister

• vingerverband

• elastische zwachtel

• ideaalzwachtel

• zelfklevende (cohesieve) zwachtel

68


IV Overige letsels en ziekten: brandwonden


• koel 10 - 20 minuten of tot de pijn zakt, let op onderkoeling

• koel met brandwondenkompres / hydrogel bij ontbreken lauw kraanwater

• koel desnoods met slootwater

• dek wonden steriel af met niet-verklevend verband, laat blaren heel

Naar de arts bij alle tweede- en derdegraads brandwonden.

Bel 1-1-2 bij grote tweede- en derdegraads brandwonden.

69


IV Overige letsels en ziekten: giftige stoffen op de huid


• vermijd altijd contact met giftige stoffen

• doe indien aanwezig veiligheidsbril en beschermende werkhandschoenen aan

• borstel giftige poeders voor het spoelen eerst weg

• trek kleding uit, maak vastzittende kleding eerst nat en verwijder ze dan voorzichtig

• schoenen en sieraden moeten uit/af

• spoel ruim met zo mogelijk stromend lauw water (minimaal 45 minuten)

70


IV Overige letsels en ziekten: giftige stoffen in de ogen


Spoelen van de ogen

• spoel ogen 15 minuten (ook bij brandwonden)

• gebruik douche, waterkan of oogspoelfles

• laat het slachtoffer bij het gebruik van een oogspoelfles omhoog kijken en met het hoofd iets schuin, zodat de vloeistof niet in het andere oog loopt

71


IV Overige letsels en ziekten: bevriezingswonden


• warm alleen op wanneer opnieuw bevriezen niet mogelijk is

• warm 20-30 min. op met bij voorkeur warm water van maximaal 40 graden(controle met elleboog/pols)

• warm eventueel op met eigen lichaamswarmte of die van het slachtoffer

• dek wonden steriel af, laat blaren heel

• ga bij tweede- en derdegraads bevriezing naar de huisarts

72


IV Overige letsels en ziekten: kneuzing en verstuiking


• koel tegen de pijn, maar niet langer dan 20 minuten

• stop met koelen wanneer de pijn niet afneemt of juist erger wordt

• laat het slachtoffer tijdens koelen niet alleen

Koelen kan de eerste 24 uur eventueel een paar keer herhaald worden.

73


IV Overige letsels en ziekten: spierscheur


• stretch niet bij een spierscheur

• koel tegen de pijn

• ga zo nodig naar de huisarts bijvoorbeeld bij een gescheurde achillespees

74


IV Overige letsels en ziekten: botbreuk en ontwrichting


• bel 1-1-2 bij open botbreuken

• bel 1-1-2 bij botbreuk/ontwrichting been, heup, bekken

• neem anders contact op met de huisarts

• dek eventuele wonden steriel af

• been in de lengte ondersteunen, voorkom dat de voet omklapt

• botbreuk/ontwrichting arm → zelf arm laten ondersteunen

75


IV Overige letsels en ziekten: botbreuk en ontwrichting


Ondersteuning bovenarm

• vasthouden bij de pols

Ondersteuning onderarm

• in de lengte ondersteunen met de andere onderarm

76


IV Overige letsels en ziekten: oogletsel


Vuiltje in het oog

• verwijder alleen een vuiltje op het oogwit

• veeg het vuiltje naar de binnenooghoek, wanneer het zich niet van het oogwit laat verwijderen

• ga anders naar de huisarts

77


IV Overige letsels en ziekten: neusletsel


Bloedneus

• laat het slachtoffer 1 keer de neus snuiten → niet bij mogelijk schedel-hersenletsel

• laat het slachtoffer bloed niet inslikken, bijvoorbeeld door in schrijvershouding bloed uit de mond te laten lopen

• laat het slachtoffer de neus 5 minuten dichtdrukken

Na 5 minuten niet gestopt → naar de huisarts

78


IV Overige letsels en ziekten: voorwerpen in neus of oor


Voorwerp in de neus

• laat de neus snuiten, terwijl het andere neusgat dichtgeduwd wordt

• ga naar de huisarts als het niet lukt

Voorwerp in het oor

• ga naar de huisarts

• druppel water in het oor bij insecten

• ga naar de huisarts als het niet lukt

79


IV Overige letsels en ziekten: mondletsel


• ga naar de tandarts bij losse, afgebroken en uitgeslagen tanden

• plaats uitgeslagen tand terug (behalve melktanden), spoel vuile tanden kort met melk of laat het kort schoonzuigen

• vervoer de tand in volle melk, propolis, rauw eiwit, kokoswater, groene thee als het terugplaatsen niet lukt

Tand door de lip → wondje dichtdrukken met een kompres. Eventueel naar de huisarts gaan

80


IV Overige letsels en ziekten: steken en beten


• koel pijnlijke en jeukende insectensteken en -beten

• verwijder teken zo snel mogelijk, ga bij klachten naar de huisarts

• dompel erg pijnlijke steken van zeedieren in heet water, zo heet als nog verdragen kan worden (ga naar de post van de Reddingsbrigade)

• 1-1-2 bij slangenbeten

• 1-1-2 bij wespensteek in de keel

• 1-1-2 bij heftige overgevoeligheid en bij zwellingen keel/hals

81


IV Overige letsels en ziekten: ziekteklachten


• bel 1-1-2 bij hevige allergie, bel anders de huisarts

• bel 1-1-2 bij braken van veel bloed, bel anders de huisarts

• ga naar de huisarts bij ziekte na verblijf buitenland of contact besmette dieren

• neem contact op met de huisarts bij uitdroging, geef kokoswater of ORS

• geef bij misselijkheid regelmatig een klein beetje drinken

zie ook thuisarts.nl

82


IV Overige letsels en ziekten: kinderziekten


• neem snel contact op met de huisarts of huisartsenpost bij een niet-alert kind, bij een benauwd kind of wanneer het kind opvallend kwijlt

• adviseer zwangeren om een afspraak te maken met de huisarts na contact met een kind met een kinderziekte

83

Handleiding Het Oranje Kruis Boekje 27e Druk.ppt

Documents

Transcript of Handleiding Het Oranje Kruis Boekje 27e Druk.ppt