Handle i Ding Du Urza a Mink Open 2011

7/31/2019 Handle i Ding Du Urza a Mink Open 2011

1/31

Handleiding duurzaam inkopen voor overheidsinkopers | 1

Handleidingduurzaam

inkopenVoor overheidsinkopers


2/31

Inhoudsopgave

. Inleiding

. Crieriadocumenen

2.1 Het inkoopprocesmodel als kapstok 6

2.2 Criteria voor alle overheden bij alle inkopen 7

2.3 Juridisch kader 8

. Duurzaamheid in he inkoopproces 0

3.1 Voorbereiding van de inkoop 11

3.1.1 Wat inkopen: ormuleren vraag o inkoopbehoee 12

3.1.2 Hoe inkopen: inrichten inkoopproces 13

3.2 Speciceren van de inkoopbehoefe 153.2.1 Kwalifcatie van de leverancier 15

3.2.2 Minimumeisen aan levering, dienst o werk 18

3.2.3 Gunningscriteria m.b.t. levering, dienst o werk 20

3.2.4 Contractbepalingen 22

3.2.5 Fasen na specifceren 23

3.3 Gebruikase 25

. Meer inormaie 6

Bijlage - Juridisch toetsingskader Duurzaam inkopen 28


3/31


. Inleiding


4/31

Handleiding duurzaam inkopen voor overheidsinkopers |

Deze handleiding is bedoeld om inkopers en andere betrokkenen bij inkoopprocessen

bij overheden te helpen bij duurzaam inkopen. Ze is opgesteld in het kader van het

programma Duurzaam Inkopen van het ministerie van Inrastructuur en Milieu (I&M).

De handleiding is een hulpmiddel bij het gebruik van de criteriadocumenten.

De criteriadocumenten beschrijven voor circa 45 producten, diensten en werken welke

duurzaamheidscriteria overheden kunnen gebruiken om duurzaam in te kopen.

He Rijk en de andere overheden in Nederland hebben besloen om he goede voorbeeld

e geven en duurzaam in e kopen, om zo de mark e simuleren o duurzaam produce-

ren. Hiervoor zijn ambiieuze doelen vasgeseld. Zo wil he rijk (kerndeparemenen en

uivoeringsorganisaies) in 00 voor 00 procen duurzaam inkopen. Gemeenen sreven

naar 7 procen in 00 en 00 procen in 0. Provincies en waerschappen sreven naar

0 procen in 00 en ook 00 procen in 0.

Bij he inkopen van producen, diensen en werken zijn prijs en kwaliei doorgaans

de belangrijkse aspecen. Duurzaam inkopen voeg hier een nieuwe dimensie aan oe:

vooraan neem u bij uw inkoop ook sociale en milieuaspecen mee in uw awegingen.

Voor deze nieuwe manier van inkopen gelden de volgende overwegingen:

Bij markverkenningen o -consulaies invenariseer u wa de mark e bieden hee

op he gebied van duurzaamheid en welke kosen daaraan verbonden zijn.

In uw inkoop- o aanbesedingsdocumen en/o in he conrac neem u

duurzaamheidscrieria op.

U seleceer leveranciers, aannemers o diensverleners die voldoen aan bepaalde

duurzaamheidscrieria.

U conroleer o de leverancier, aannemer o diensverlener de gemaake

duurzaamheidsaspraken ook daadwerkelijk nakom.

In he volgende hoodsuk vind u meer inormaie over de crieriadocumenen.

Hoodsuk gee een oeliching op de verschillende asen voor, in en na he inkoop-

proces en de manieren om duurzaamheid daarin een plek e geven. In hoodsuk

vind u mogelijkheden om meer inormaie over (duurzaam) inkopen e verkrijgen.

Inormatie over inkopen en aanbesteden

Bij he gebruik van deze handleiding is een zekere basiskennis over inkopen en

aanbeseden gewens. Lezers die deze kennis nie o onvoldoende beziten,

verwijzen we graag naarPIANOo Experisecenrum Aanbeseden en naar de

Merokaar. Via deze kaar vind u inormaie over inkopen, Europees aanbeseden,he inkoopproces, relevane ween regelgeving en de inkoopuncie. Verder vind

u op de Merokaar ineressane links en verwijzingen naar andere documenen op

de PIANOo-sie. Ook Europa decenraalhee een websie me inormaie over

aanbeseden.

4
http://www.pianoo.nl/http://www.pianoo.nl/http://www.pianoo.nl/metrokaart-inkopen-aanbesteden-faqhttp://www.europadecentraal.nl/menu/100/Voorpagina.htmlhttp://www.europadecentraal.nl/menu/100/Voorpagina.htmlhttp://www.europadecentraal.nl/menu/100/Voorpagina.htmlhttp://www.pianoo.nl/metrokaart-inkopen-aanbesteden-faqhttp://www.pianoo.nl/


5/31


. Crieriadocumenen


6/31


Deze handleiding duurzaam inkopen is bedoeld als hulpmiddel bij het gebruik van

de criteriadocumenten. Die beschrijven voor circa 45 producten, diensten en werken

welke duurzaamheidscriteria overheden kunnen gebruiken om duurzaam in te kopen.

De criteriadocumenten zijn gebaseerd op de marktsituatie en de regelgeving voor

productgroepen ten tijde van het opstellen van de documenten. Criteriadocumenten

worden regelmatig aangevuld en geactualiseerd. Het meest recente overzicht van

documenten vindt u op dewebsite over duurzaam inkopen van Pianoo, expertise-

centrum aanbesteden.

. He inkoopprocesmodel als kapsok

Als uigangspun voor de crieriadocumenen is gekozen voor he veel gebruike inkoop-procesmodel van Van Weele (guur ).

De eerse ase in di model is he speciceren van de vraag o inkoopbehoee. Voor

deze ase zijn in de crieriadocumenen crieria, zoals minimumeisen en gunningscrieria,

opgenomen. De specicaiease is verder uigewerk in hoodsuk ..

Omda elke inkoop sar me een voorbereiding waarin keuzes gemaak worden die de

duurzaamheid van he inkoopresulaa benvloeden, is een voorbereidingsase aan guur

oegevoegd. Voor deze ase zijn in de crieriadocumenen aandachspunen opgenomen

die gerich zijn aan de inkopende overheid. Aandachspunen zijn nie bedoeld om

over e nemen in uw inkoop- o aanbesedingsdocumen. Ze zijn om die reden ook nie

juridisch geoes en blijven in de monior duurzaam inkopen buien beschouwing.

He wzijn suggesies me berekking o de bedrijsvoering, beleid o keuzes van de

inkopende organisaie die invloed kunnen hebben op (de duurzaamheid van) de inkoop.

De voorbereidingsase is verder uigewerk in hoodsuk ..

Na aoop van he inkoopproces zijn er meesal mogelijkheden in he gebruik van een

produc, diens o werk die bijdragen aan duurzaamheid. Daarom is ook een gebruikase

aan he model oegevoegd. Ook voor deze ase zijn in de crieriadocumenen aandachs-

punen opgenomen die gerich zijn aan de inkopende overheid. De gebruikase is verder

uigewerk in hoodsuk ..

Figuur 1: het inkoopproces

Voor-

bereiding

Fase 1

Speciceren

Fase 2

Selecteren

Fase 3

Contracteren

Fase 4

Bestellen

Fase 5

Bewaken

Fase 6

Nazorg

Gebruikfase
http://www.pianoo.nl/dossiers/duurzaam-inkopenhttp://www.pianoo.nl/dossiers/duurzaam-inkopenhttp://www.pianoo.nl/dossiers/duurzaam-inkopen


7/31


. Crieria voor alle overheden bij alle inkopen

De crieria voor duurzaam inkopen zijn zo opgeseld da zij kunnen worden oegepas

door lle overheidsorganisaies bij lle inkopen en aanbesedingen. De manier waarop

u de crieria gebruik, bepaal u echer zel en hang mede a van de aard en de omvang

van de inkoopopdrach.

Inkopen en aanbesteden

Aanbeseden is een vorm van inkopen. Boven bepaaldedrempelbedragenmoeen

overheden Europees aanbeseden. Di is een vorm van aanbeseden volgens door

de Europese Unie voorgeschreven regels en procedures. Deze zijn vasgelegd in

de weeaanbesedingsrichlijnen00/7/EG (voor aanbesedingen in nussecoren)

en 00/8/EG (voor aanbesedingen van leveringen, diensen en werken vooroverheden die geen nussecor zijn). In Nederland zijn deze richlijnen omgeze in

he Beslui aanbesedingen speciale secoren (Bass) en he Beslui aanbesedingen

overheidsopdrachen (Bao). Voor inkopen onder de drempelbedragen hoeven

overheden nie Europees aan e beseden. Veel overheden hebben in hun inkoop-

beleid vasgelegd op welke wijze inkopen onder de drempelbedragen moeen

plaasvinden. Naas de genoemde procedures kan daarbij meesal ook gekozen

worden voor enkelvoudig en meervoudig onderhands aanbeseden.

Inkoopprocesmodel en bouwprojecten

Ook voor bouwprojecen (gebouwen en grond-, wegen waerbouw) is he

inkoopprocesmodel bruikbaar. Bouwprojecen kenmerken zich door verschillende

procesasen die vele jaren kunnen duren. Globaal worden de volgende asen

doorlopen:

Iniiaie / plan

Onwerp

Realisaie

Beheer en onderhoud

He iniiaie o een projec lig alijd bij een overheid, deze ase is daarmee

onderdeel van de voorbereiding van een aanbeseding. De werkzaamheden in

de asen daarna kunnen worden uigevoerd door een overheid zel, door mark-

parijen o door een samenwerkingsverband. In de laase wee gevallen kunnenonwerp, realisaie en beheer/onderhoud apar o in verschillende combinaies

worden aanbeseed (meer inormaie over di onderwerp vind u in de Leidraad

aanbeseden voor de bouw). O deze asen nu samen o apar aanbeseed worden,

vana he momen d de aanbeseding sar kunnen de asen ui he inkoop-

procesmodel doorlopen worden. In de crieriadocumenen is aangegeven welke

crieria voor welke ase van oepassing zijn.

De Leidraad Aanbeseden is o sand gebrach door de Commissie Aanbeseden, die is ingeseld door

de Regieraad Bouw. De Commissie Aanbeseden is samengeseld ui veregenwoordigers van zowel

overheidsopdrachgevers als markparijen, aangevuld me onaankelijke deskundigen. De aueur van

di documen is pro. mr Chris Jansen, hoogleraar privaarech aan de VU Amserdam.

Zie verder www.leidraadaanbeseden.nl.

07
http://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-is-verschil-tussen-inkopen-europees-aanbestedenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-zijn-drempelbedragenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-zijn-drempelbedragenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/welke-europese-richtlijnen-zijn-van-belanghttp://www.pianoo.nl/metrokaart/welke-europese-richtlijnen-zijn-van-belanghttp://www.pianoo.nl/metrokaart/enkelvoudig-of-meervoudig-onderhands-aanbestedenhttp://www.leidraadaanbesteden.nl/http://www.leidraadaanbesteden.nl/http://www.leidraadaanbesteden.nl/http://www.leidraadaanbesteden.nl/http://www.pianoo.nl/metrokaart/enkelvoudig-of-meervoudig-onderhands-aanbestedenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/welke-europese-richtlijnen-zijn-van-belanghttp://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-zijn-drempelbedragenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-is-verschil-tussen-inkopen-europees-aanbesteden


8/31


De crieria zijn zo uigewerk da ze e gebruiken zijn bij Europese aanbesedingen. Maar

als u inkoop onder de drempelbedragen en bijvoorbeeld een oereverzoek doe bij n

parij (enkelvoudig onderhands aanbeseden) hoe u geen leveranciers en aanbiedingen

e vergelijken. In da geval zul u wellich alleen de minimumeisen en conracbepalingen

ui een crieriadocumen opnemen. Bij een oereverzoek aan meerdere parijen, o

een vraag aan de mark om me (duurzame) oplossingen e komen, kun u ook de andere

crieria in de crieriadocumenen, zoals gunningscrieria, gebruiken. De mogelijkheid

en noodzaak om de verschillende crieria oe e passen zal dus per inkoop verschillen.

Omdat in generieke criteria geen project- en locatiespecieke omstandigheden uitgewerkt

kunnen worden, zul u sommige crieria op deze punen nog nader moeen uiwerken.

Di is vooral van belang voor producgroepen in de bouwen GWW secor.

Monitor duurzaam inkopen

He miniserie van I&M mee weejaarlijks de voorgang op de doelsellingen voorduurzaam inkopen me de Monior Duurzaam Inkopen. I&M rapporeer me deze

monitor aan de Tweede Kamer en overheden die meedoen krijgen inzicht in hun prestatie.

In de monior word gemeen o ingekoche producgroepen voldoen aan de duurzaam-

heidseisen, dan wel aan de eisen waarvan een overheid kan onderbouwen da daarmee

minimaal dezelde duurzaamheidswins kan worden bereik. De aandachspunen en

gunningscrieria blijven bij de berekening van he percenage duurzaam inkopen buien

beschouwing. Meer inormaie over de Monior en de manier waarop de score op

duurzaam inkopen word berekend vind u op de websies over duurzaam inkopen

van he de rijksoverheid en PIANOo.

. Juridisch kader

Aanbesedende diensen dienen zich voor wa bere inkopen e houden aan de

Europese aanbesedingsrichlijnen, in Nederland omgeze in he Beslui aanbesedingen

speciale secoren (Bass) en he Beslui aanbesedingen overheidsopdrachen (Bao).

Deze regelgeving is van oepassing zodra drempelbedragen voor werken, leveringen

o diensen worden overschreden. Is di he geval, dan moe een aanbesedende diens

n van de voorgeschreven inkoopprocedures haneren en zich houden aan de drie pijlers

van de Europese aanbesedingswegeving: proporionaliei, ransparanie en gelijke

behandeling (non-discriminaie). Voor inkopen onder de drempelbedragen zijn geen

procedures voorgeschreven maar zij moeen ook voldoen aan deze beginselen. Daarom

zijn alle crieria op juridische houdbaarheid geoes door een inerdeparemenale

commissie bedrijsjuridisch advies (CBA) me deskundigen op he gebied van heaanbesedingsrech. He juridisch oesingskader da daarbij gehaneerd is vind u

in de bijlage.

Di beeken overigens nie da he volgen van deze handleiding en de crieriadocumen-

en voldoende is om een aanbeseding juridisch juis ui e voeren. Daarvoor blij u in alle

gevallen zel veranwoordelijk. U kun er voor kiezen om andere duurzaamheidscrieria

e gebruiken dan die ui de crieriadocumenen. Dan kan he versandig zijn om zel een

juridische oes e doen. Meer inormaie hierover vind u in de bijlage en op de

Merokaar van PIANOo.

08
http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/brochures/2010/06/01/monitor-duurzaam-inkopen-2010.htmlhttp://www.pianoo.nl/duurzaaminkopen/monitorhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-zijn-drempelbedragenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-zijn-werken-leveringen-dienstenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-zijn-werken-leveringen-dienstenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart-inkopen-aanbesteden-faqhttp://www.pianoo.nl/metrokaart-inkopen-aanbesteden-faqhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-zijn-werken-leveringen-dienstenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-zijn-werken-leveringen-dienstenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-zijn-drempelbedragenhttp://www.pianoo.nl/duurzaaminkopen/monitorhttp://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/brochures/2010/06/01/monitor-duurzaam-inkopen-2010.html


9/31


Tip

Moch er voor de door u in e kopen producgroep geen crieriadocumen besaan,

dan zijn er verschillende andere manieren om inormaie over duurzaamheids-

aspecen e verzamelen:

Websie PIANOo: o.a. inormaiedocumenen over producgroepen waarvoor

geen crieria zijn opgeseld, en diverse prakijkvoorbeelden.

PIANOo-desk

U kun een accoun aanvragen voor PIANOo-desk en daar uw concree vraag

sellen o vragen beanwoorden van inkopers bij andere overheden.

Non Governmental Organisations (NGOs)

Er zijn diverse maaschappelijke organisaies die me u mee kunnen denken

over duurzaamheidsaspecen. Zo kun u conac opnemen me bijvoorbeeld

he Cenrum voor Inernaionale Samenwerking (COS Nederland)oSiching Nauur en Milieu (SNM).

Websites

Milieuinormaie voor consumenen vind u ook op de websie van de Belgische

organisaie Milieukoopwijzer en de Nederlandse organisaie Milieucenraal.

Keurmerken

U kun zich verdiepen in de achergronden van diverse besaande keurmerken,

zoals Europees Ecolabel en Milieukeur.
http://www.pianoo.nl/dossiers/duurzaam-inkopenhttps://www.pianodesk.info/exec/wbhomeread/bdhhjgaiebej?id=37961-767762686f6dhttp://www.cosnederland.nl/http://www.snm.nl/http://www.milieukoopwijzer.be/http://www.milieucentraal.nl/http://www.milieucentraal.nl/http://www.milieukoopwijzer.be/http://www.snm.nl/http://www.cosnederland.nl/https://www.pianodesk.info/exec/wbhomeread/bdhhjgaiebej?id=37961-767762686f6dhttp://www.pianoo.nl/dossiers/duurzaam-inkopen


10/31


. Duurzaamheidin he inkoopproces


11/31


In dit hoodstuk worden de verschillende asen voor, in en na het inkoopproces

en de mogelijkheden om duurzaamheid daarin mee te nemen nader toegelicht.

Het hoodstuk is op de volgende manier opgebouwd:

3.1 Voorbereiding van de inkoop

.. Wa inkopen: ormuleren vraag o inkoopbehoee

.. Hoe inkopen: inrichen inkoopproces

3.2 Speciceren van de inkoopbehoee

.. Kwalicaie van de leverancier

.. Minimumeisen aan levering, diens o werk

.. Gunningscrieria m.b.. levering, diens o werk

.. Conracbepalingen.. Fasen na speciceren

3.3 Gebruikase

. Voorbereiding van de inkoop

Een bekende uispraak in de inkoopwereld is de wins zi in he voorrajec. Hiermee

word bedoeld da aan he begin van he inkoopproces de groose invloed is ui e

oeenen op he halen van doelsellingen, zoals een goede kwaliei en een lage kosprijs.

Di geld ook voor doelsellingen me berekking o duurzaamheid.

Tijdens he voorbereiden van de inkoop leg u de uigangspunen vas voor he hele

inkooprajec: wat gaa u precies inkopen en hoe gaa u da doen.

Figuur 2: voorbereiding van het inkooproces

Mate waarin specicaties vastliggen

Duurzaamheidwinst

Aandachtspunten

Voor-

bereiding

Fase 1

Speciceren

Fase 2

Selecteren

Fase 3

Contracteren

Fase 4

Bestellen

Fase 5

Bewaken

Fase 6

Nazorg

Gebruikfase


12/31


3.1.1 Wat inkopen: ormuleren vraag o inkoopbehoee

In he kader van duurzaam inkopen is he zinvol om een vraag o inkoopbehoee vanui

uw organisaie, samen me degene die de vraag o inkoopbehoee hee (uw inerne

klan) en andere berokkenen, e heroverwegen. He goed deniren van de vraag o

inkoopbehoee kan een nieuw inzich opleveren waardoor duurzame oplossingen o de

mogelijkheden gaan behoren. Daarbij kan he gaan om:

De mogelijkheid om andere producen o diensen aan e schaen die beer zijn vanui

he oogpun van duurzaamheid. He kan bijvoorbeeld slimmer zijn om geen losse

digiale reproducieapparauur aan e schaen maar gecombineerde, alles-in-n

apparaen (zie voorbeeld).

De mogelijkheid voor leveranciers/uivoerders om duurzamere oplossingen aan e bieden.

U kun hiervoor ruime scheppen door de vraag o inkoopbehoee globaler e ormule-

ren. He maak, bijvoorbeeld, een groo verschil o u de inkoopbehoee benoem alszes lease-auos o als he vervoer van zes personeelsleden. In he laase geval kan

een inschrijver een aanbod doen waarin personeelsleden deels gebruikmaken van he

openbaar vervoer o deels me elkaar meerijden.

Duurzaam inkopen gaa overigens nie alijd om he inkopen van duurzame producen.

Duurzaam inkopen kan ook zijn: nie inkopen. He goed deniren van de vraag o

inkoopbehoee kan een nieuw inzich opleveren waardoor de inkoop beperk kan

worden. Een gemeene besloo kanoorarikelen eers e hergebruiken voorda aanbe-

seed zou worden. Me een web-based applicaie konden kanoorarikelen die op een

adeling nie meer nodig waren, door een andere adeling worden gebruik.

Soms kunnen duurzaamheidsoverwegingen er ook oe leiden da de inkoop word

vergroo. Zo kun u bijvoorbeeld een onderdeel van een nie-duurzaam syseem

vervangen, maar ook kiezen voor een geheel nieuw en duurzamer syseem.

Indien relevan voor een producgroep vind u in hoodsuk . van de crieriadocumen-

en aandachspunen bij he ormuleren van uw vraag o inkoopbehoee. Deze aan-

dachspunen zijn gerich aan de inkopende organisaie. Aandachspunen zijn nie

bedoeld om over e nemen in uw inkoop- o aanbesedingsdocumen. Ze zijn om die

reden ook nie juridisch geoes en blijven bij de berekening van he percenage

duurzaam inkopen buien beschouwing. He zijn suggesies me berekking o de

bedrijsvoering, beleid o keuzes van de inkopende organisaie die invloed kunnen

hebben op (de duurzaamheid van) de inkoop.

Voorbeeld

Aandachspun (ui: crieriadocumen Reproducieapparauur)

Kies voor multiunctionele (digitale) apparatuur

En muliuncioneel apparaa (MFD o alles-in-n apparaa) verbruik circa

0 procen minder energie dan een separae priner, scanner, ax en kopieerapparaa.

Di kan ook een kosenbesparing opleveren.

Een voorbeeld op www.eu-energysar.org : een adeling van 00 personen kan

circa $.000,- per jaar besparen op elekricieiskosen (uigaande van een arie

van $0,8/kWh) door ach adelingspriners, werkplekpriners en axmachines e

vervangen door 8 gecombineerde digiale kopieerapparaen / priners.

Bron: Handbook Buying Green!
http://www.eu-energystar.org/http://www.eu-energystar.org/


13/31


Naas he gebruik van de aandachspunen ui de crieriadocumenen kun u een

markverkenning o markonderzoek doen, via inerne, o door e spreken me mark-

parijen. Doel hiervan is om vas e sellen wa de mark kan bieden, o er voldoende

aanbieders zijn en o bepaalde (duurzaamheids)eisen haalbaar zijn. Soms is een mark-

analyse nie mogelijk, bijvoorbeeld omda wa ingekoch word nieuw is. In da geval

kun u een markconsulaie o echnische dialoog organiseren. Ui markonderzoek

o -consulaie kan blijken da er (inmiddels) duurzamer o andere duurzame oplossingen

op de mark zijn waar de beschikbare duurzaamheidscrieria nie goed op aansluien.

U kun de duurzaamheidscrieria hier dan op aanpassen.

3.1.2 Hoe inkopen: inrichten inkoopproces

Als u, samen me uw inerne klan, deniie heb bepaald wa u gaa inkopen, kom de

hoe-vraag aan de orde. Di is vooral van belang als u gaa aanbeseden. Welke procedure

kies u? Hoe gaa u de opdrach gunnen? Gaa u de opdrach opdelen in percelen o nie?

Basisinormaie over di onderwerp vind u op de Merokaar van PIANOo.

Meer inormaie over di onderwerp speciek bedoeld voor de bouw vind u in de

Leidraad aanbeseden voor de bouw.

Openbaar of niet-openbaar aanbesteden

De mees voorkomende manieren om aan e beseden zijn de openbare procedure en

nie-openbare procedure. Laasgenoemde aanbesedingsprocedure bied de mogelijk-heid om he aanal gegadigden da uigenodigd word om een aanbieding e doen,

e beperken (zie verder paragraa..). Voor inkopen onder de Europese aanbesedings-

drempels kun u bovendien kiezen voor de enkelvoudig en meervoudig onderhandse

aanbeseding.

Gunnen op laagste prijs of EMVI

Wetelijk mag u bij aanbesedingen wee gunningscrieria haneren: laagse prijs oEMVI

(Economisch Mees Voordelige Inschrijving). In he eerse geval sel u minimumeisen en

beoordeel u aanbiedingen die hieraan voldoen uisluiend op prijs. In he weede geval

ormuleer u naas prijs ook andere, kwaliaieve, crieria en beoordeel u aanbiedingen,

naas prijs, ook op deze kwaliaieve crieria. Bij kwaliei kan he ook om duurzaamheids-

aspecen gaan. Gunning middels EMVI kan de mark uidagen om me de mees duur-zame oplossing e komen egen een goede prijs (zie verder paragraa..).

Inbedding duurzaam inkopen in beleid

Vaak volg een aanbeseding op een beleidsbeslissing, bijvoorbeeld om eenverkeersprobleem aan e pakken. Vana da momen o aan de eielijke aanbese-

ding worden allerlei keuzes gemaak die gevolgen hebben voor de duurzaamheid

van he uieindelijke projec. Word he verkeersprobleem opgelos door besaande

inrasrucuur aan e passen o door nieuwe inrasrucuur aan e leggen? Bij een

keuze voor nieuwe inrasrucuur: hoe worden capaciei en racering ingevuld?

Hoewel u als inkoper bij de voorbereiding van een aanbeseding berokken zul zijn,

hee u op di soor keuzes meesal weinig invloed. Di vraag om aanvullend

(inkoop)beleid binnen overheden. Deze handleiding gaa hier nie verder op in.

Meer inormaie vind u bijvoorbeeld in de handreiking Aan de slag me duurzaam

inkopen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenen (VNG).

Aan de slag me duurzaam inkopen, een handreiking voor raadsleden, collegeleden en ambenaren, VNG,

sepember 008.
http://www.pianoo.nl/metrokaart-inkopen-aanbesteden-faqhttp://www.leidraadaanbesteden.nl/http://www.pianoo.nl/metrokaart/openbare-procedurehttp://www.pianoo.nl/metrokaart/niet-openbare-procedurehttp://www.pianoo.nl/metrokaart/enkelvoudig-of-meervoudig-onderhands-aanbestedenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/enkelvoudig-of-meervoudig-onderhands-aanbestedenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/laagste-prijshttp://www.pianoo.nl/metrokaart/emvihttp://www.pianoo.nl/metrokaart/emvihttp://www.vng.nl/smartsite.dws?ch=,DEF&id=21755http://www.vng.nl/smartsite.dws?ch=,DEF&id=21755http://www.vng.nl/smartsite.dws?ch=,DEF&id=21755http://www.vng.nl/smartsite.dws?ch=,DEF&id=21755http://www.vng.nl/smartsite.dws?ch=,DEF&id=21755http://www.pianoo.nl/metrokaart/emvihttp://www.pianoo.nl/metrokaart/laagste-prijshttp://www.pianoo.nl/metrokaart/enkelvoudig-of-meervoudig-onderhands-aanbestedenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/enkelvoudig-of-meervoudig-onderhands-aanbestedenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/niet-openbare-procedurehttp://www.pianoo.nl/metrokaart/openbare-procedurehttp://www.leidraadaanbesteden.nl/http://www.pianoo.nl/metrokaart-inkopen-aanbesteden-faq


14/31


Overweeg een perceelindeling met n of meer extra duurzame percelen

Een perceel is een logisch agebakend deel van een opdrach. Soms kun u een aanbese-

ding in percelen splisen, om vervolgens aan n perceel exra hoge duurzaamheideisen

e sellen.

Voorbeeld

En perceel voor extra schone voertuigen

He Rijk hee in 008 een aanbeseding voor diensauos gedaan. Naas een aanal

percelen voor reguliere voeruigklassen, had he Rijk een perceel gedenieerd da

exra scherpe eisen aan duurzaamheid sel (onder andere door uisluiend voeruigen

me alernaieve brandso e eisen). Me di perceel richte he Rijk zich op eenspeciek segmen waaraan maar een beperk deel van de mark kon voldoen.

Samenwerking in een team

(Duurzaam) inkopen vraag om samenwerking in een eam. De groote van he eam zal

aankelijk zijn van de omvang en complexiei van de opdrach. U kun in ieder geval de

gebruiker en evenueel een maeriedeskundige berekken. Daarnaas kan he versandig

zijn om de budgeveranwoordelijke (degene me he mandaa om in e kopen), een juris

me kennis van aanbesedingsrech en bijvoorbeeld een duurzaamheidcordinaor

e berekken.

Elektronisch aanbestedenAanbeseden via inerne, owel elekronisch aanbeseden bied voordelen op he vlak

van ecinie, maar ook op da van duurzaamheid. He is in poenie een papierreduce-

rende mehode. Er zal in de oekoms seeds vaker elekronisch worden aanbeseed,

zeker zodra TenderNed landelijk beschikbaar kom. TenderNed word h syseem voor

elekronisch aanbeseden in Nederland. Nu sar een Europese aanbeseding al me de

aankondiging in he Publicaieblad van de Europese Unie via TED (Tenders Elecronic

Daily). In Nederland kan ook via de Aanbesedingskalender een aankondiging worden

aangemaak en zowel naionaal als direc op TED worden gepubliceerd. TenderNed

omva sraks he gehele aanbesedingsrajec en bied ook mogelijkheden als elekroni-

sche inlichingen, veilingen, inschrijving en beoordeling van inschrijvingen. Als he gaa

om een opdrach boven de Europese drempelbedragen, publiceer TenderNed de

aankondiging ook auomaisch op TED.

Raamovereenkomsten

Overheden gaan regelmaig raamovereenkomsen aan, onder andere om prijsvoordelen

e behalen en adminisraieve lasen e verminderen. Van een raamovereenkoms is

sprake als de aanbesedende diens gedurende een bepaalde periode (maximaal jaar)

bepaalde leveringen o diensen wil anemen van, o werken wil opdragen aan, n

inschrijver o een geseleceerde groep van minimaal inschrijvers en daarmee voora

aspraken wil maken over bijvoorbeeld de arieven, e leveren kwaliei, hoeveelheid en

leveringsermijn. Ook bij de aanbeseding van een raamovereenkoms kunnen duur-

zaamheidscrieria opgenomen worden. Daarnaas kan er, aankelijk van he ype

raamovereenkoms, bij he plaasen van nadere opdrachen binnen de agesloen

raamovereenkoms, ruime zijn voor een verdere invulling van de voorwaarden, bijvoor-

beeld op he gebied van duurzaamheid.
http://www.pianoo.nl/metrokaart/mag-ik-opdracht-in-percelen-splitsenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/mag-ik-opdracht-in-percelen-splitsenhttp://www.tenderned.nl/http://www.ted.europa.eu/http://www.aanbestedingskalender.nl/http://www.pianoo.nl/metrokaart/raamovereenkomst-binnen-baohttp://www.pianoo.nl/metrokaart/raamovereenkomst-binnen-baohttp://www.aanbestedingskalender.nl/http://www.ted.europa.eu/http://www.tenderned.nl/http://www.pianoo.nl/metrokaart/mag-ik-opdracht-in-percelen-splitsenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/mag-ik-opdracht-in-percelen-splitsen


15/31


. Speciceren van de inkoopbehoee

Nada u de uigangspunen voor he inkooprajec heb vasgelegd, sel u in de specica-

iease een concree inkoop- o aanbesedingsdocumen op. In deze ase van he

inkoopproces kun u nog seeds orse wins boeken op he gebied van duurzaamheid.

Aangrijpingspunen hiervoor zijn:

. Crieria voor de kwalicaie van de leverancier (..)

. Minimumeisen aan produc, diens o werk (..)

. Gunningscrieria m.b.. produc, diens o werk (..)

. Conracbepalingen (..)

Me behulp van deze vier sooren crieria leg u vas hoe u de inschrijver me de bese

aanbieding gaa seleceren en sel u een inkoopconrac op. De verschillende crieriaworden hierna oegelich. De wetelijke basis voor deze crieria lig vas in de Europese

aanbesedingsrichlijnen en daarmee in he Bao en Bass.

Figuur 3: specifceren in het inkoopproces

3.2.1 Kwalicatie van de leverancier

Kwalicaiecrieria hebben berekking op leveranciers. Ze hebben als doel markparijen

e seleceren die (meer dan anderen) geschik zijn om een overheidsopdrach naar

behoren ui e voeren. De crieria vallen uieen in:

- Uitsluitingsgronden

- Geschiktheidseisen

- Selectiecriteria

Deze crieria kun u gebruiken om leveranciers e seleceren die goed scoren op he pun

van duurzaamheid. Ze komen hierna aan de orde.

Crieria voor de kwalicaie van de leverancier zijn, enkele uizonderingen daargelaen,

nie uigewerk in crieriadocumenen. U kun zel de aweging maken o u di soorcrieria in uw oereaanvraag o aanbesedingsdocumen opneem. Voorda u crieria

voor de kwalicaie van de leverancier opneem zul u een aweging moeen maken o ze

voldoende relevan zijn, in verhouding saan o de aard en omvang van de opdrach en

nie discriminerend zijn. Ook moeen de inhoud en la van he crierium duidelijk

uigewerk worden. U dien me andere woorden een oes ui e voeren op juridische

houdbaarheid, zie hiervoor ook he oesingskader in de bijlage.

Uitsluitingsgronden

Een overheid me bepaalde gronden haneren om leveranciers ui e sluien van een

inkoop- o aanbesedingsproces. Daarnaas zijn er enkele uisluiingsgronden die mgen

worden oegepas. He Bao bied de mogelijkheid om leveranciers waarbij een delic is

vasgeseld in srijd me de beroepsgedragsregels o die in de uioeening van hun beroepeen ernsige ou hebben begaan in de zin van een overreding van de milieuregels, ui e

sluien. He is wel versandig om voora als aanbesedende diens aan e geven wanneer

er sprake is van een ernsige ou o delic, dus op grond waarvan een leverancier

uigesloen word.

Voor-

bereiding

Fase 1

Speciceren

Fase 3

Contracteren

Fase 4

Bestellen

Fase 5

Bewaken

Fase 6

Nazorg

GebruikfaseFase 2

Selecteren
http://metrokaart.pianoo.nl/antwoorden/lijn6/antwoord4-6.htmlhttp://metrokaart.pianoo.nl/antwoorden/lijn6/antwoord8-6.htmlhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/uitsluitingsgrondenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/uitsluitingsgrondenhttp://metrokaart.pianoo.nl/antwoorden/lijn6/antwoord8-6.htmlhttp://metrokaart.pianoo.nl/antwoorden/lijn6/antwoord4-6.html


16/31


Geschiktheidseisen

Geschikheidseisen worden gehaneerd om e kunnen bepalen o een inschrijver in

saa is om een opdrach ui e voeren. Er zijn wee sooren geschikheidseisen:

- Eisen aan de inancile en economische draagkracht van de leverancier;

- Eisen aan de technische en beroepsbekwaamheid van de leverancier.

Eisen aan de inancile en economische draagkracht van de leverancier

Eisen aan de nancile en economische draagkrach van de leverancier worden opge-

nomen om e waarborgen da de opdrachnemer voldoende nancieel gezond is om

de opdrach goed ui e voeren. Over de mogelijkheden om hierbij rekening e houden

me duurzaamheidsaspecen verschillen jurisen van mening. Voor he meewegen van

duurzaamheidsaspecen van een leverancier lijken eisen aan de echnische en beroeps-

bekwaamheid van een leverancier (zie hierna) meer geschik.

Eisen aan de technische en beroepsbekwaamheid van de leverancier

Voor he oesen van de echnische en beroepsbekwaamheid van een leverancier bied

he Bao een brede basis. In relaie o duurzaamheid re u onder andere de volgende

onderdelen aan:

- De ervaring met soortgelijke opdrachten;

- Studie- en beroepsdiplomas van medewerkers;

- Maatregelen inzake milieubeheer (alleen bij werken o diensten).

Deze drie onderwerpen komen achereenvolgens aan de orde.

De ervaring met soortgelijke opdrachten

Voor he oesen van ervaring me soorgelijke opdrachen kun u vragen naar reerenies.

Kriische duurzaamheidselemenen kunnen onder meer berekking hebben op de

omvang van de opdrach, de wijze van uivoering en de duurzaamheidskenmerken van de

reerenieopdrachen. He voordeel van een dergelijke geschikheidseis kan zijn da alleen

parijen inschrijven die al duurzame zaken gedaan hebben. He nadeel kan zijn da u

hiermee parijen uislui die nog moeen beginnen me duurzaam ondernemen.

Studie- en beroepsdiplomas van medewerkers

Op he pun van sudie- en beroepsdiplomas kun u eisen sellen aan de sudieriching,

he opleidings- o he rainingsniveau van medewerkers die worden ingeze. Op he

gebied van duurzaamheid gaa he om opleidingen en rainingen die gerich zijn op he

duurzaam uivoeren van werkzaamheden.

Maatregelen inzake milieubeheer

Alleen bij werken o diensen dus nie bij leveringen (producen) kun u he bezivan een milieubeheersyseem verplich sellen. Di moe wel passend zijn, owel: he

uivoeren van de opdrach moe he milieu in gevaar kunnen brengen en maaregelen

hieregen vereisen. De wee belangrijkse sysemen voor milieubeheer zijn he Europese

milieubeheer- en milieuaudisyseem (EMAS) en de Europese/inernaionale norm voor

milieubeheersysemen (EN/ISO 00). Om aan e onen da men over een milieu-

beheersyseem beschik, kunnen indieners een EMAS- o ISO 00 cericaa overleggen.

Gelijkwaardige cericaen o beschrijvingen dien u echer ook e acceperen.

Selectiecriteria

Seleciecrieria liggen in he verlengde van geschikheidseisen, maar hebben he karaker

van wensen in plaas van eisen. Seleciecrieria kunnen alleen worden gebruik in

nie-openbare procedures. Bij openbare aanbesedingsprocedures dien u zich ebeperken o uisluiingsgronden en geschikheidseisen.
http://www.pianoo.nl/metrokaart/geschiktheidseisenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/financiele-economische-draagkrachthttp://www.pianoo.nl/metrokaart/technische-beroepsbekwaamheidhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/technische-beroepsbekwaamheidhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/selectiecriteriahttp://www.pianoo.nl/metrokaart/selectiecriteriahttp://www.pianoo.nl/metrokaart/technische-beroepsbekwaamheidhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/financiele-economische-draagkrachthttp://www.pianoo.nl/metrokaart/geschiktheidseisen


17/31



18/31


3.2.2 Minimumeisen aan levering, dienst o werk

Van de leveranciers o aanbieders die nie uigesloen hoeven e worden en die voldoen

aan de geselde geschikheidseisen, en evenueel seleciecrieria, wil u de aanbiedingen

vergelijken. Minimumeisen, ook wel specicaies genoemd, zijn de eigenschappen

waaraan de in e kopen producen, diensen o werken in ieder geval moeen voldoen.

Aanbiedingen die nie aan de minimumeisen voldoen, worden agewezen.

He Bao bied de mogelijkheid om echnische specicaies op e sellen (echnische eisen

aan een produc, diens o werk) ouncionele specicaies (gerich op gebruiksdoel

o presaie). Alle specicaies samen leg u vas in een, meer o minder gedeailleerd,

Programma van Eisen (PvE), ook wel vraagspecicaie o besek genoemd. Een overzich

van relevane minimumeisen per producgroep vind u in paragraa .. van alle

crieriadocumenen, inclusie een oeliching en inormaie over bewijsmiddelen envericaie (zie ook paragraa ..).

Voorbeeld

Funcionele eis (ui: crieriadocumen Renovaie kanoorgebouwen)

Milieuprestatie gebouw (bij volledige renovatie):

De inschrijver renoveer he gebouw op dusdanige wijze da de milieu-index

gebouw (MIG), berekend me GreenCalc+, me en minse 60 punen word verbeerd

o minimaal gelijk word aan 00. De huidige presaiescore bedraag [xx].

GreenCalc+ is een bepalingsmehode voor de milieupresaie van een gebouw

op basis van LCAs. GreenCalc+ is verkrijgbaar bij adviesbureau DGMR

(www.dgmr.nl).

Ook dien e worden voldaan aan de maaregelen U677 en U678 ui he Naionaal

Pakke Duurzaam Bouwen en aanzien van binnenmilieu.

Deze maaregelen zijn nader gespeciceerd in he door de Siching BouwResearch

uigegeven Naionaal Pakke Duurzaam Bouwen Uilieisbouw (www.npdb.nl).

Hierin zijn de maaregelen voorzien van een uniek nummer en is voor elke maaregel

een omschrijving opgenomen (specicaieblad).

O

De inschrijver renoveer he gebouw op dusdanige wijze da de score per module(energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliei, oekomswaarde), berekend me

GPR Gebouw versie .0, me en minse punen word verbeerd o minimaal gelijk

word aan 7. De huidige presaiescore bedraag [xx].

GPR (Gemeenelijke Prakijk Richlijn) Gebouw is een bepalingsmehode voor de

milieupresaie van een gebouw op basis van LCAs. GPR is verkrijgbaar bij W/E

adviseurs (www.gprgebouw.nl).
http://www.pianoo.nl/metrokaart/hoe-specificeer-ik-mijn-vraaghttp://www.pianoo.nl/metrokaart/hoe-specificeer-ik-mijn-vraaghttp://www.dgmr.nl/http://www.npdb.nl/http://www.gprgebouw.nl/website/http://www.gprgebouw.nl/website/http://www.npdb.nl/http://www.dgmr.nl/http://www.pianoo.nl/metrokaart/hoe-specificeer-ik-mijn-vraaghttp://www.pianoo.nl/metrokaart/hoe-specificeer-ik-mijn-vraag


19/31


Uitgangspunten

Zoals in hoodsuk . is beschreven zijn alle crieria in de crieriadocumenen juridisch

geoes door een inerdeparemenale commissie bedrijsjuridisch advies (CBA).

Naas een oes op de beginselen proporionaliei, ransparanie en discriminaie hee

he CBA bij de minimumeisen en gunningscrieria ook gele op de ondersaande uigangs-

punen. Als u in he PvE meer o andere minimumeisen wil sellen dan die ui de

crieriadocumenen, kunnen deze uigangspunen ook van belang zijn:

Eisen aan producieproces

In he PvE kunnen eisen geseld worden aan he producieproces. De eisen moeen wel

verband houden me he voorwerp van de opdrach. Di beeken da alleen eisen

opgenomen kunnen worden die berekking hebben op de vervaardiging van he produc

en bijdragen o zijn kenmerken, zonder daarom zichbaar e hoeven zijn. Wanneer di wel

en nie he geval is zal per siuaie verschillen. Een voorbeeld van een eis aan he

producieproces saa hieronder.

Voorbeeld

Minimumeis productieproces (uit: criteriadocument Drukwerk)

Bij he vervaardigen van osedrukwerk dien voor he dagelijks procesmaig reinigen

(nie zijnde reparaie o onderhoudsacivieien) van de drukpers een reinigingsmiddel

me een minimaal vlampun van C e worden gebruik. Een reinigingsmiddel ui de

klasse K voldoe hier in ieder geval aan.

Verwijzen naar keurmerken

He is nie mogelijk om keurmerken e eisen, di geld voor zowel naionale keurmerken

(zoals Nordic Swan o Blaue Engel) als inernaionale keurmerken (zoals EU Ecolabel). Een

belangrijke reden hiervoor is da di discriminerend kan zijn. Daarnaas kunnen keurmer-

ken crieria bevaten me berekking o bijvoorbeeld besuursprakijken van een bedrij

die daarmee nie meer voldoende verband me he voorwerp van de opdach hebben. In

de crieriadocumenen is di probleem ondervangen door de belangrijkse duurzaam-

heidsaspecen en -elemenen ui een keurmerk in de eis over e nemen, en he keurmerk

zel in de bewijsmiddelen e noemen.

VoorbeeldVerwijzen naar keurmerken (uit: criteriadocument Bedrijskleding)

Aanwezige stofen in eindproduct

De hoeveelheden schadelijke soen in de e leveren bedrijskleding overschrijden nie

de limiewaarden zoals opgenomen in bijlage .

Bewijsmiddel(en):

. De bij deze inschrijving e voegen verklaring van inschrijver da aan deze minimum-

eis word voldaan.

. Een bij deze inschrijving e voegen cericaa waarui blijk da aan deze minimum-

eis word voldaan. Indien de bedrijskleding is voorzien van he ko-Tex 00 label,

word in ieder geval voldaan aan deze eis.


20/31


Aanonen van gelijkwaardigheid

Als in de bewijsmiddelen een norm o keurmerk genoemd word moe een inschrijver

alijd de mogelijkheid geboden worden om een gelijkwaardige oplossing aan e bieden.

Bij het noemen van een norm o keurmerk moet daarom de term o daaraan gelijkwaardig

gehaneerd worden. De bewijslas van gelijkwaardigheid lig bij de inschrijver,

de conroleplich lig bij u als inkoper. Een inkoper moe kunnen moiveren waarom hij

oplossingen van andere markparijen awijs. In de crieriadocumenen is di opgelos

door aan te geven dat een product met keurmerk X in ieder geval voldoet aan de minimumeis.

Eis aan ransporasand

He is nie mogelijk om eisen e sellen aan ransporasand, omda di discriminerend

kan zijn. Er kunnen wel eisen geseld worden aan bijvoorbeeld de voeruigen die bij een

diens o werk worden ingeze. Ook is he mogelijk om eisen e sellen aan he beperken

van he aanal ransporkilomeers binnen he gebied van de uivoering van de opdrach

(bijvoorbeeld bij de aanbeseding van openbaar vervoer o van avalinzameling).

3.2.3 Gunningscriteria m.b.t. levering, dienst o werk

Ook gunningscriteria zijn gericht op de in te kopen levering, dienst o werk. Het Bao kent twee

gunningscriteria: laagste prijs oEMVI (Economisch Meest Voordelige Inschrijving). U bepaalt

zel hoe u een opdracht gaat gunnen. Bij een gunning op laagste prijs stelt u minimumeisen

en beoordeelt u aanbiedingen die hieraan voldoen uitsluitend op prijs. Dit criterium kan

gebruikt worden als de kwaliteit vaststaat, o als het bestek de te leveren prestatie zeer

nauwkeurig omschrij. Wilt u aanbiedingen krijgen die de minimumeisen overtrefen, o wilt

u de oplossing van uw probleem aan de inschrijvers overlaten, dan kunt u beter gebruik

maken van het gunningscriterium EMVI. Bij een gunning op EMVI ormuleert u, naast prijs,

ook kwalitatieve criteria en beoordeelt u aanbiedingen, naast prijs, ook op deze kwalitatieve

criteria. Bij kwaliteit kan het ook om duurzaamheidsaspecten gaan. De criteria die u bij een

gunning op EMVI ormuleert heten ormeel subgunningscriteria. Wanneer het aspect kwaliteit

o duurzaamheid nog weer in verschillende onderdelen uitgewerkt wordt (zoals in de

criteriadocumenten), heten deze criteria ormeel subsubgunningscriteria. Om het eenvoudig

te houden worden deze criteria in de criteriadocumenten echter gunningscriteria genoemd

en wordt deze term ook zo in deze handleiding gebruikt.

He gunnen op EMVI is bij veel overheden nog nie gebruikelijk. In he kader van duur-

zaam inkopen is deze manier van gunnen echer aan e raden omda hiermee, bovenop

de minimumeisen, een verdere verduurzaming van de inkoop gerealiseerd kan worden.

Hiervoor is he van belang da duurzaamheid een duidelijke plek krijg in de gunning en

voldoende zwaar word meegewogen.

De gunningscrieria die u gaa haneren, werk u ui in een apar onderdeel van de

oereaanvraag o aanbesedingsdocumen. Gebruik hierbij paragraa ... van de

crieriadocumenen. Indien u zwaardere o aanvullende duurzame gunningscrieria wil

opnemen en opziche van die ui de crieriadocumenen, neem dan ook de uigangspun-

en in ach uiparagraa .. van deze handleiding.

Ook de gunningscrieria zijn geormuleerd voor gebruik door alle overheden bij alle inkopen.

Omda in generieke crieria geen projec- en locaiespecieke omsandigheden uigewerk

kunnen worden, zullen sommige gunningscrieria op deze punen nog nader moeen worden

uigewerk. Di is vooral van belang voor producgroepen in de bouwen GWW secor.

Bij de beschrijving van gunningscrieria dien u aan e geven hoe u de verschillende (sub)

gunningscrieria egen elkaar gaa awegen en hoe u de inschrijvingen gaa beoordelen.

Deze zaken dien u helder op papier e zeten, zoda inschrijvers inzich krijgen in uw

wensen en daarop kunnen aansluien.
http://www.pianoo.nl/metrokaart/laagste-prijshttp://www.pianoo.nl/metrokaart/emvihttp://http//www.pianoo.nl/metrokaart/hoe-specificeer-ik-mijn-vraaghttp://http//www.pianoo.nl/metrokaart/hoe-specificeer-ik-mijn-vraaghttp://www.pianoo.nl/metrokaart/emvihttp://www.pianoo.nl/metrokaart/laagste-prijs


21/31


Afwegen

De precieze zwaare van de gunningscrieria vind u nie in de crieriadocumenen maar

dien u seeds zel vas e sellen, aankelijk van de priorieien die u sel. De wegings-

acor bepaal he relaieve belang van duurzaamheid en opziche van de andere

gunningscrieria. Door een relaie hoge weging oe e kennen aan de gunningscrieria

me berekking o duurzaamheid, word de keuze serker benvloed door de beoordeling

op duurzaamheid, maar maak u ook aan de inschrijvers duidelijk da u als aanbeseden-

de diens waarde hech aan di onderwerp.

Beoordelen

Voor he beoordelen van de verschillende aanbiedingen besaan diverse mehoden, zoals

de punenmehode. Hierbij worden kwaliei en prijs uigedruk in punen. Naarmae de

prijs in een inschrijving hoger is, worden voor he crierium prijs minder punen oege-kend, en naarmae de kwaliei beer is worden voor de kwalieicrieria meer punen

oegekend. De opdrach word uieindelijk gegund aan de inschrijver die he hoogse

aanal punen scoor op alle crieria samen. Daarnaas zijn er mehoden waarbij kwaliei

word veraald naar euros en in mindering word gebrach op o word bijgeeld bij de

prijs, o waarbij he behaalde aanal punen word gedeeld door de prijs. In he rappor

Gunnen op Waarde, geschreven voor de bouwsecor, vind u meer inormaie over

wegingmehoden. Ui alle mogelijkheden kies u zel de mehode die he bese bij uw

doelsellingen aanslui.

VoorbeeldGunningscriterium (uit: criteriadocument Wegen)

Inzet van hernieuwbare energiebronnen

Naarmae bij de uivoering van de wegwerkzaamheden meer hernieuwbare

energiebronnen worden ingeze, word de inschrijving hoger gewaardeerd.

Di crierium word beoordeeld op de hoeveelheid e gebruiken hernieuwbare

energie uigedruk in kWh.

Bij de beoordeling word meegewogen:

technischrealiteitsgehalte;

gevolgenvoordeplanning.

[nadere weging door inkoper in e vullen].

De inschrijving word als volg gewaardeerd: []

In de prakijk word veelvuldig gebruik gemaak van he zogenaamde relaie beoorde-

len. Hierbij word de uikoms van de som die de economisch mees voordelige inschrij-

ving bepaal aankelijk gemaak van de kwaliei en prijs van een andere inschrijving.

Deze mehode word ageraden, omda hiermee n inschrijver groe invloed kan

uioeenen op de eindscore van alle andere inschrijvers. Bovendien moeen inschrijvers

voora kunnen inschaten hoeveel hun aanbod waard is.

Gunnenopwaarde;hoedoejedat?PraktischehandreikingvoorbouwopdrachtenPSIBouwO20B.

Rappor in he kader van he PSIBouw-programma Gunnen op waarde (O0b). mei 007
http://www.pianoo.nl/document/2777/eindrapportage-gunnen-op-waardehttp://www.pianoo.nl/document/2777/eindrapportage-gunnen-op-waardehttp://www.pianoo.nl/document/2777/eindrapportage-gunnen-op-waardehttp://www.pianoo.nl/document/2777/eindrapportage-gunnen-op-waarde


22/31


3.2.4 Contractbepalingen

De laase aciviei in ase , he speciceren, is he opsellen van een conrac.

Hierin saan de voorwaarden waaronder de opdrachnemer de opdrach gaa uivoeren.

De conracbepalingen kunnen berekking hebben op zaken als prijsselling,

aansprakelijkheid en risicoverdeling, maar ook op duurzaamheid. He conrac kan benu

worden om prikkels in e bouwen voor een duurzame uivoering. Bijvoorbeeld een

beloning o koring (bonus/malus) die gekoppeld is aan verhoging van de duurzaamheid

(bijvoorbeeld energiebesparing) ijdens de uivoering o diensverlening. Dergelijke

voorwaarden zijn vooral zinvol als de conracperiode voldoende lang is.

Anders dan bij de hiervoor genoemde crieria, mogen conracbepalingen geen norm-

selling bevaten. He mogen geen verkape geschikheidseisen, seleciecrieria,

minimumeisen o gunningscrieria zijn en elke inschrijver moe in saa zijn ze oe e

passen. Conracbepalingen moeen al in de aanbesedingsdocumenen worden vermeld,zoda inschrijvers hiervan kunnen kennisnemen en hiermee rekening kunnen houden

in hun oere. Conracbepalingen moeen alijd verband houden me de uivoering

van de opdrach.

Bij he opsellen van conracbepalingen kun u voor enkele producgroepen gebruik

maken van de inormaie in paragraa ... in de crieriadocumenen. Vanwege de

hiervoor genoemde beperkingen zijn o nu oe nog maar voor weinig producgroepen

conracbepalingen opgeseld. Een voorbeeld van een producgroep waarvoor da wel

is gebeurd, saa hieronder. Een uizondering is de uiwerking van sociale aspecen die

wel via conracbepalingen zal gebeuren. Deze worden (naar verwaching) in 0 aan

alle producgroepen oegevoegd. Er word een apare handleiding onwikkeld voor de

oepassing van de sociale crieria. Deze kom in 0 beschikbaar.

Voorbeeld

Contractbepaling (uit: criteriadocument Kunstwerken)

Beheer- en onderhoudsplan

Bij de oplevering van he kunswerk word een beheer- en onderhoudsplan geleverd,

waarin de onderhoudsmaaregelen zijn beschreven die vereis zijn voor de insand-

houding van he kunswerk. He plan beschrij de wijze van beheer en onderhoud,

nodig om de duurzame aspecen van he kunswerk in sand e houden.

He plan besaa in ieder geval ui de volgende onderdelen: beschrijvingvandeinachttenemenbeheermaatregelenmetinspectie-intervallen

voor een periode van XX jaar, me bijbehorende insrucies (en minse beschrijving

inspectiepunten,methodes,inschaingaantalmensuren);

beschrijvingvandeinachttenemenonderhoudsintervallenvooreenperiodevan

XX jaar, me bijbehorende insrucies (en minse beschrijving onderhoudswerkzaam-

heden en beschrijving benodigde maerialen en inschating aanal mensuren en

evenuele relaie me andere werkzaamheden waarvoor bijvoorbeeld grondverze

gewens is).
http://www.pianoo.nl/metrokaart/contractenhttp://www.pianoo.nl/metrokaart/contracten


23/31


3.2.5 Fasen na speciceren

Selecteren

In ase van he inkoopproces, he seleceren, vind de daadwerkelijke aanbeseding

plaas. Daaronder word de gehele periode versaan vana he momen da uw aan-

beseding ormeel is aangekondigd o en me de aronding van de beoordeling van de

inschrijvingen. Deze paragraa gaa vooral over di laase onderwerp en dan nauurlijk in

relaie o de geselde duurzaamheidscrieria. In deze ase kun u nog een beperk eec

bereiken op de omvang van de e behalen duurzaamheiddoelsellingen. Da neem nie

weg da deze ase wel heel belangrijk is, omda u nu de eerder geniieerde duurzaam-

heideecen borg.

Figuur 4: selecteren in het inkoopproces

Alternatieve aanbiedingen

He kan voorkomen da een inschrijver ijdens de inlichingenase aangee da zijn

produc o diens minsens ne zo duurzaam is als o veel duurzamer is dan he

gevraagde, maar nie (srik) voldoe aan de geselde duurzaamheidscrieria. Di kan

bijvoorbeeld voorkomen als de crieria al enige ijd geleden zijn opgeseld en in de

ussenijd innovaies hebben kunnen plaasvinden. De inkoper kan in di geval beoor-

delen o zijn crieria inderdaad belemmerend werken voor nieuwe duurzame oplossingen

en overwegen om de bereende crieria aan e passen. Bij een aanpassing van crieria

is de kans echer groo da u de aanbeseding moe inrekken en opnieuw zal moeen

uischrijven. Win bij een voorgenomen aanpassing van crieria alijd gedegen juridisch

advies in.

Bewijsmiddelen en veriicatie

Om in deze ase de bese inschrijver en aanbieding e kunnen seleceren moeen

inschrijvers in hun oere aanonen da zij voldoen o invulling geven aan de crieria

die u in uw oereverzoek o aanbesedingsdocumen had opgenomen. Di dien e

gebeuren aan de hand van bewijsmiddelen die u in he documen hee beschreven.

He indienen van bewijsmiddelen is een verpliching voor inschrijvers. He verirenervan is een aak voor de inkoper, u moe nagaan o de bewijsmiddelen kloppen.

De manier waarop een bewijsmiddel geverieerd kan worden zal per producgroep

en per crierium verschillen.

Een bewijsmiddel moe in principe alijd verieerbaar zijn. De bewijsmiddelen in de

crieriadocumenen zijn hierop dan ook oegesneden. Een uizondering hierop vormen

crieria die berekking hebben op de wijze van uivoering van de opdrach. U kun voora

nie conroleren o de diens daadwerkelijk zo zal plaasvinden als in de oere is

verklaard. In deze siuaies is conrole ijdens de uivoering van de opdrach van belang.

Bij he vragen naar bewijsmiddelen dien u de adminisraieve lasen van de inschrijver

in ogenschouw e nemen. Soms is he noodzakelijk om een volledig uigewerk plan evragen, soms volsaa he als de inschrijver een verklaring overleg waarin hij aangee

aan een minimumeis e voldoen.

Voor-

bereiding

Fase 2

Selecteren

Fase 4

Bestellen

Fase 5

Bewaken

Fase 6

Nazorg

GebruikfaseFase 1

Speciceren

Fase 3

Contracteren


24/31


In paragraa 3.2 van alle criteriadocumenten vindt u per criterium de bewijsmiddelen

die u kunt vragen. Deze neemt u bij het betrefende criterium op in het oferteverzoek

o aanbestedingsdocument. Indien relevant, worden bij de criteria meerdere bewijs-

middelen genoemd. De inschrijver bepaalt uiteindelijk zel welk bewijsmiddel hij aan-

levert. In de praktijk wordt bij inschrijving meestal alleen een eigen verklaring geleverd.

In de crieriadocumenen. vind u ook inormaie over de wijze waarop u de bewijs-

middelen kun veriren. Elk soor bewijsmiddel vraag een andere wijze van vericaie.

Zo kun u voor de vericaie van een eigen verklaring bijvoorbeeld een cericaa

o ander documen opvragen. Als he bewijsmiddel al een cericaa is, zal vericaie

doorgaans nie meer nodig zijn, enzij u wijel aan de echheid van he cericaa.

Een voorbeeld van een bewijsmiddel in relaie o de wijze van veriren saa in he

voorbeeld hieronder.

Voorbeeld

Bewijsmiddelen en vericaie (ui: crieriadocumen Audiovisuele apparauur)

Bewijsmiddel:

. Een bij de oere overgelegde verklaring van de inschrijver da hij voldoe aan

(deze eis in) he PvE.

. Een opgave van de e leveren videoapparauur.

. Een opgave van cericaen o andere documenen waarui blijk

da voldaan word aan deze eis.

Vericatie van bewijsmiddelen:

. Een verzoek om nadere inormaie/documenaie over e leveren apparauur.

. Een verzoek om cericaen o andere documenen waarui blijk

da voldaan word aan deze eis.

. Vericaie bij cericerende inselling.

Contracteren, bestellen en bewaken

Nada u de winnende aanbieding heb geseleceerd, slui u he conrac me de inschrijver

die de aanbeseding hee gewonnen. In de meese gevallen is er geen ruime meer om e

onderhandelen, maar slechs om a e semmen over operaionele zaken. Daarna komen

nog de asen van besellen, bewaken en nazorg. Deze drie asen hebben als zodanig de

minse impac op duurzaamheid en zijn nie verder uigewerk in crieriadocumenen. Zezijn echer wel van belang voor he borgen van de duurzaamheidresulaen die in eerdere

asen zijn geboek.

Figuur 5: contracteren, bestellen, bewaken en nazorg in het inkoopproces

Voor-

bereiding

Fase 1

Speciceren

Fase 2

Selecteren

Fase 3

Contracteren

Fase 4

Bestellen

Fase 5

Bewaken

Fase 6

Nazorg

Gebruikfase
http://www.pianoo.nl/metrokaart/hoe-bewaak-ik-inkoopproceshttp://www.pianoo.nl/metrokaart/hoe-bewaak-ik-inkoopproces


25/31


Nazorg

He inkoopproces is voor een groo deel een papie ren exerciie. Eche duurzaamheid

onsaa pas n conracering wanneer de opdrachnemer de aspraken op he vlak van

duurzaamheid moe gaan nakomen. In de nazorgase is he zaak om, wanneer er een

duurzaam produc, werk o diens word geleverd, goed e monioren o di inderdaad he

geval is. In een pro essioneel inkooprajec zijn daarom vaak presaie-indicaoren in he

conrac ingebouwd. Vooral bij conracen die langer lopen is he van belang da de

opdrachnemer blijvend voldoe aan wa is overeengekomen. U dien hierop als inkoper

me enige regelmaa e conroleren.

Daarnaas is he van belang om e oesen o uw inerne klan evreden is me he

inkoopresulaa. Hiermee kun u inormaie verzamelen voor een oekomsige vergelijk-

bare aankoop en kun u ervaringen delen zoda de organisaie, maar ook andere

overheden, kunnen proeren van opge dane kennis en ervaring.

. Gebruikase

Nada he inkooprajec is agerond en een produc, diens o werk is ingekoch, besaan

er vaak mogelijkheden voor een duurzaam gebruik. Wa in deze ase gebeur, kan

medebepalend zijn voor de uieindelijke wins van duurzaam inkopen.

In paragraa . van de crieriadocumenen vind u aandachspunen voor acivieien in

de gebruikase. Ook deze aandachspunen zijn nie bedoeld om over e nemen in uw

inkoop- o aanbesedingsdocumen. Ze zijn om die reden ook nie juridisch geoes en

blijven bij he berekenen van he percenage duurzaam inkopen buien beschouwing. He

zijn suggesies me berekking o de bedrijsvoering, beleid o keuzes van de inkopende

organisaie die invloed kunnen hebben op (de duurzaamheid van) de inkoop. Hieronder

vind u wee voorbeelden.

Voorbeeld

Aandachtspunt voor de gebruikase (uit: criteriadocument Hardware)

Me he insellen van de juise energiebeheer opies worden de energiebesparende

mogelijkheden van de aangeschae producen benu. Ook op de

EU Energy Sar websie saan ips voor energiebeheer van compuers en moniors.

Voorbeeld

Aandachtspunt voor de gebruikase (uit: criteriadocument Reiniging openbare ruimte)

Aciveer bewoners als beheerder om speelplekken zwervuilvrij e houden o boom-

kringen en pleinen onkruidvrij e houden. Elke buur hee wel een acieve bewoner die

oog hee voor de omgeving, de gemeene op de hooge houd van vervuiling in de

buur en/o zel de sraa schoonmaak. De berokkenheid van deze bewoners kan

verserk worden door ze ocieel veranwoordelijk e sellen. De buurbewoner houd

de nabije omgeving van bijvoorbeeld conainers schoon en meld onvolkomenheden

direc. De gemeene gee hiervoor reinigingsmaeriaal en reageer direc bij een

melding van de adopan. Ook onkruid (en hondenpoep) gevoelige plekken alspleinen, boomkransen e ceera kunnen bewoners adoperen.
http://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-is-belang-van-nazorghttp://www.eu-energystar.org/http://www.eu-energystar.org/http://www.pianoo.nl/metrokaart/wat-is-belang-van-nazorg


26/31


. Meer inormaie


27/31


Voor meer inormatie en advies tijdens het gebruik van deze handleiding en

de criteriadocumenten kunt u contact opnemen met PIANOo, expertise centrum

aanbesteden, door een mail te sturen naar [email protected] .

Wil u meer ween over duurzaam inkopen? Kijk dan op de websie over duurzaam inkopen

van PIANOo. Hier vind u achergronddocumenen, nieuws, prakijkvoorbeelden,

hulpmiddelen en inormaie over de doelselling. Ook op de websie van de rijksoverheid

vind u inormaie over duurzaam inkopen in he dossier duurzaam inkopen.

Meer inormaie over (duurzaam) inkopen en aanbeseden vind u ook op de

volgende websies:

PIANOo htp://www.pianoo.nl/

Merokaar htp://www.pianoo.nl/merokaar-inkopen-aanbeseden-aq

PIANOo-desk htp://www.pianoodesk.nl/

Leidraad aanbeseden bouw htp://www.leidraadaanbeseden.nl/

Handreiking VNG htp://www.vng.nl/

TenderNed htp://www.enderned.nl/

Aanbesedingskalender htp://www.aanbesedingskalender.nl/

TED htp://www.ed.europa.eu/

Europa decenraal htp://www.europadecenraal.nl/

MVO Nederland htp://www.mvonederland.nl/
http://www.pianoo.nl/dossiers/duurzaam-inkopenhttp://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzaam-inkopenhttp://www.pianoo.nl/http://www.pianoodesk.nl/http://www.leidraadaanbesteden.nl/http://www.vng.nl/http://www.tenderned.nl/http://www.aanbestedingskalender.nl/http://www.ted.europa.eu/http://www.europadecentraal.nl/http://www.mvonederland.nl/http://www.mvonederland.nl/http://www.europadecentraal.nl/http://www.ted.europa.eu/http://www.aanbestedingskalender.nl/http://www.tenderned.nl/http://www.vng.nl/http://www.leidraadaanbesteden.nl/http://www.pianoodesk.nl/http://www.pianoo.nl/http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzaam-inkopenhttp://www.pianoo.nl/dossiers/duurzaam-inkopen


28/31


Toetsingselement Omschrijving

1 Proporionaliei Er is sprake van proporionaliei als:

a. He crierium direc verband houd me he voorwerp van de opdrach (Finse Bussen,

Wiensrom).

b. He crierium gerelaeerd is aan de eigenschappen (waaronder omvang, afreukrisico

o complexiei) van de opdrach.

a Direc verband me he voorwerp van de

opdrach?

Direc verband houden me he voorwerp van de opdrach beeken da wa gevraagd

word gerelaeerd moe kunnen worden aan he voorwerp van de opdrach, dus aan he

objec van dagene wa aanbeseed word (werk, levering o diens). Di is een ormele

proporionaliei, gerich op he voorwerp van de aanbeseding.

Voorbeeld van een siuaie waarin geen direc verband is: Eisen da een adviesbureau minimaal 5% van zijn omze aan goede doelen spendeer

als he voorwerp van de opdrach he inhuren van adviseurs is.

b Gerelaeerd aan de eigenschappen van de

opdrach?

Een crierium is proporioneel als he daarnaas gerelaeerd is aan de eigenschappen

(waaronder omvang, afreukrisico o complexiei) van de opdrach. Di is meer een

inhoudelijke proporionaliei, gerich op de inhoud van de opdrach.

Voorbeeld van een crierium da nie gerelaeerd is aan aard en omvang van de opdrach:

Een ervaringseis in een aanbeseding voor avalverwijdering die vele malen hoger is dan

de hoeveelheid adressen waarvoor de opdrach geld.

2 Transparanie Er is sprake van ransparanie als:

a. De inhoud van he crierium zel duidelijk is.

b. He duidelijk is waar de la lig en hoe he crierium word oegepas.

a Inhoud duidelijk? De inhoud van een crierium dien duidelijk e zijn. Di beeken da de aanbieders

inhoudelijk ween wa van hen verwach word (inhoudelijke presaie). Di hee wee

elemenen:

Een gelijke inerpreaie door inkoper en leverancier. De ormulering mag nie zodanig

onduidelijk zijn da er een misversand kan onsaan over de inhoud van he crierium.

He moe zodanig helder zijn da de leveranciers redelijkerwijs geen andere inerpreaie

kunnen geven aan he gevraagde dan da de aanbesedende diens bedoeld hee.

Een gelijke inerpreaie door de verschillende leveranciers onderling (hang echer vaak

samen me he bovensaande).

Voorbeelden van ermen die nie duidelijk zijn:

milieuvriendelijk,

innovaieve oplossing

b La duidelijk? Voora moe voldoende duidelijk zijn hoe he spel word gespeeld. Hierbij moe duidelijk

aangegeven zijn welke eien leiden o welke conclusies. He moe duidelijk zijn bij eisen

waar de la word gelegd, wanneer men wel en nie hee voldaan en waar di op word

gebaseerd. Bij gunningscrieria moe duidelijk zijn hoe deze worden oegepas en hoe de

ranking precies word bepaald aan de hand van welke eien.

Di beeken evens da zowel de wegingsacoren, als de beoordelingssysemaiek voora

voldoende helder zijn gemaak en geen elemenen meespelen die de uikoms wezenlijk

kunnen benvloeden zonder vooragaand kenbaar e zijn gewees.

Bijlage - Juridisch oesingskader Duurzaam inkopen


29/31


30/31


Toetsingselement Omschrijving

4 Is he crierium e veriren? Bij de beoordeling van de inschrijving zijn de volgende 3 elemenen van belang die de

vericaie van een eis o wens regelen:

Aanoonbaar: er moeen bewijsmiddelen zijn om de claim van de onderneming e onder-

bouwen, di kan bijv. een echnisch rappor (zware varian) zijn, maar zal soms ook een

eigen verklaring zijn (liche varian). He gebruik hiervan is aankelijk van de aard van de

opdrach, waaronder he nancile gewich, de afreukrisicos o gevolgen voor he

primaire proces.

Vergelijkbaar: bewijsmiddelen moeen e vergelijken zijn, dus gelijksoorig van aard.

Geen vergelijking van appels me peren.

Crieria moeen geverieerd kunnen worden. Di beeken da een inkoper moe kunnen

nagaan o de bewijsmiddelen waarachig zijn. De eielijke omsandigheden moeen di

ook oelaen. De wijze waarop geverieerd kan worden zal per producgroep en per

crierium verschillen, bijvoorbeeld via keurmerken, cericaen, bedrijsbezoek.

5 Hee he crierium de juise vorm gekregen ? Duurzaamheidscrieria kunnen op verschillende plekken in een aanbeseding genegreerd

worden:

Kwalicaie van leverancier -> geschikheidseis o seleciecrierium.

PvE -> minimumeis .a.v. levering/diens/werk.

Gunningscrireria -> gunningscrierium .a.v. levering/diens/werk.

Conrac -> conracbepaling.

a Is rekening gehouden me andere zaken die ui

regelgeving volgen?

He bere onder andere randvoorwaarden aan:

He vragen van een milieubeheersyseem.

He sellen van eisen aan he producieproces (de crieria moeen verband houden me

de vervaardiging van he produc en bijdragen o zijn kenmerken, zonder daarom

zichbaar e moeen zijn, bijvoorbeeld chloor bij he bleken van papier).

He verwijzen naar keurmerken.


31/31

Deze handleiding duurzaam inkopen is opgeseld

in opdrach van

Ministerie van Inrastructuur en Milieu

Handle i Ding Du Urza a Mink Open 2011

Documents

Transcript of Handle i Ding Du Urza a Mink Open 2011