Ruimtelijke Ontwikkeling

HandHavingsbeleidIntegrale handhavIng Wabo taken

gemeente Westland

HandHavingsbeleidIntegrale handhaving Wabo takengemeente Westland

Datum 5 oktober 2015Status Definitief

2

inHOudVoorwoord 4Samenvatting 5Algemene inleiding 71. Kaders 8 1.1 Handhaving en toezicht 8

1.2. Modern toezicht 9

1.3. Kwaliteit 10

1.4. Evaluatie “Handhaven op maat 2011 - 2014” 11

1.5. Bestuursakkoord en collegewerkprogramma 11

2. Bestuurlijke prioriteiten en gebiedsspecifieke uitvoeringstaken 13 2.1 Thema’s handhaving 14

2.1.1 Thema eigentijdse dienstverlening 14

2.1.2 Thema sterke economie 15

2.1.3 Thema sociale kracht 16

2.1.4 Thema aantrekkelijk Westland 16

3. Reguliere Wabo uitvoeringstaken 18 3.1. Taakuitvoering 18

3.2. Integrale Gebiedsanalyse Regio Haaglanden 19

3.3. Prioritering reguliere WABO uitvoeringstaken 19

3.4. Wabo Nalevingstrategie en Landelijke Handhavingsstrategie 21

4. Monitoring en evaluatie 22 4.1. Monitoring 22

4.2. Evaluatie 22

5. Ontwikkelingen 24 5.1. Kwaliteitscriteria vergunningverlening, toezicht en handhaving 24

5.2. Kwaliteitsborging voor het bouwen 24

5.3. Omgevingsdienst Haaglanden 26

5.4. Bouwregelgeving 26

6. Bijlage I: Evaluatie Handhavingsbeleid 2011-2014 273

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

voorwoord

het in stand houden en waar nodig versterken van de

samenwerking door uitvoeringsplannen en werkproces-

sen goed op elkaar af te stemmen.

Ik vertrouw erop dat het handhavingsbeleid een helder

kader biedt om tot professionele handhaving te komen.

Handhaving die slim en efficiënt wordt ingezet en is

toegespitst op onze gemeente.

Met vriendelijke groet,

P. Ouwendijk

Wethouder gemeente Westland

Naaldwijk, maart 2015

voor u ligt het handhavingsbeleid van de gemeente Westland. hierin zijn de doelen voor toezicht vanuit de gemeente op het gebied van milieu, bouwen en wonen beschreven. toezicht dat past bij de ontwikkeling van een sterke economie, een krachtige sociale omgeving en een Westland dat aantrekkelijk is.

Uitvoering van de toezichtstaken vindt binnen de

Gemeente Westland plaats op basis van vertrouwen,

wij noemen dit modern toezicht. Dit vraagt om profes-

sionaliteit van de toezichthouders die meer informerend

en adviserend te werk gaan en handhavend optreden

als de situatie daar om vraagt; toezichthouders van

gemeente en de handhavingspartners Omgevingsdienst

en Veiligheidsregio Haaglanden (ODH en VRH) die

toezicht en handhaving voor de gemeente uitvoeren.

Naast vertrouwen hebben in de burgers en bedrijven,

moeten de Westlandse burgers en bedrijven ook kun-

nen vertrouwen op de handhaving en het toezicht dat

nodig is om de leefbaarheid in Westland te behouden

en te versterken.

Door meer scheiding tussen de verschillende

handhavingstaken is integrale samenwerking met

de handhavingspartners - gemeente, VRH, ODH,

Hoogheemraadschap, politie - belangrijk. In dit

handhavingsbeleid wordt aandacht geschonken aan 4

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

aanleidingZoals omschreven in Besluit omgevingsrecht1 (Bor)

en de Ministeriële regeling omgevingsrecht2 (Mor)

dient er handhavingsbeleid te worden vastgesteld

door het college van B&W. Daarnaast staat hierin

omschreven wat de minimale kwaliteitseisen zijn voor

het handhavingsbeleid.

Doordat de looptijd van het voormalige beleid

“Handhaven op maat 2011-20143” is afgelopen, is er

de noodzaak om nieuw beleid vast te stellen. Hierbij

1 Besluit van 25 maart 2010, houdende regels ter uitvoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Besluit omgevingsrecht).2 Regeling van de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van 30 maart 2010, nr. BJZ2010008979, houdende nadere regels ter uitvoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en van het Besluit omgevingsrecht (Regeling omgevingsrecht).

3 Handhaven op maat; Integraal handhavingsbeleid 2011-2014. Gemeente Westland. 19 januari 2011.

samenvatting

is er voor gekozen het beleid niet voor een bepaalde

looptijd vast te stellen, maar te besluiten of nieuw

beleid noodzakelijk is wanneer evaluatie hier aanleiding

toe geeft. De evaluatie van het beleid wordt binnen een

vierjarige cyclus uitgevoerd.

kadersHandhavingsbeleid volgt voornamelijk uit de wettelijke

kaders en kwaliteitseisen die terug zijn te vinden in

het Bor en de Mor. Deze kaders omschrijven waaraan

het beleid minimaal moet voldoen en beschrijven de

benodigde analyses en visies die in relatie staan tot

het gebied waarbinnen de uitvoering van handhaving

plaatsvindt. Hierdoor ontstaat er de mogelijkheid beleid

te ontwerpen dat is toegespitst op de omgeving.

In een samenleving die sterk aan veranderingen

onderhevig is, dient het beleid ook actueel te zijn. Dit is

gewaarborgd vanuit de kwaliteitseisen die monitoring

In het handhavingsbeleid zijn de kaders met betrekking tot de uitvoeringstaken vastgesteld die gerelateerd zijn aan de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). dit omvat geen opsomming van taken die gerelateerd zijn aan de wet- en regelgeving, maar de kaders die nodig zijn om prioriteringte geven aan de taken die voortvloeien uit de Wabo en aanverwante wet- en regelgeving.

5

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

en evaluatie van het handhavingsbeleid voorschrijven.

Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om te herprioriteren

in de thema’s en accenten zodat uitvoering met

daadkracht kan worden ingezet.

Binnen de gemeente Westland is er naast de wettelijke

kaders en kwaliteitseisen een belangrijk kader met

betrekking tot de wijze van uitvoering, die gebaseerd

is op de landelijke handhavingsstrategie4. In dit kader

staat modern toezicht centraal, dat wil zeggen toezicht

en handhaving vanuit vertrouwen. De naleving van

wet- en regelgeving is een gezamenlijke verantwoorde-

lijkheid van gemeente, burgers en bedrijven. De wet- en

regelgeving zijn bedoeld om kwaliteit, veiligheid en

leefbaarheid binnen de leefomgeving te beschermen en

te bevorderen.

4 Landelijke handhavingsstrategie; Een passende interventie bij iedere bevinding. Het Interprovinciaal overleg (IPO) en het Openbaar Ministerie (OM), 4 juni 2014

Bestuurlijke prioriteiten en gebiedsspecifieke uitvoeringstakenHet bereiken en/of bevorderen van naleving van de

regels op het gebied van milieu- en omgeving is het doel

van handhaving. Vanuit de missie van de organisatie

van de Gemeente Westland volgt dat dit doel wordt

bereikt door de middelen op een verantwoordelijke,

samenwerkingsgerichte, transparante en integere

manier in te zetten.

Uitvoering geven aan handhaving betekend uitvoering

geven aan wettelijke taken. Het handhavingsbeleid

biedt met vier thema’s en bijbehorende accenten de

mogelijkheid om extra aandacht te geven aan onder-

werpen die wenselijk of noodzakelijk deze aandacht

behoeven.

Deze vier thema’s zijn afgeleid uit de vijf thema’s die

vastgesteld zijn in het collegewerkprogramma. Het

thema financiën is niet vertaald naar specifieke uit-

voeringstaken, aangezien dit thema meer samenhang

met het effectief en efficiënt inzetten van de middelen.

Onderstaand staan de vier thema’s met bijbehorende

accenten vermeld:

• thema eigentijdse dienstverlening ○ Accent aantrekkelijke dienstverlening voor ondernemers

• thema sterke economie ○ Accent duurzame en innovatieve Greenport

• thema sociale kracht• thema aantrekkelijk Westland

○ Accent wonen naar behoefte ○ Accent duurzame leefomgeving

reguliere uitvoeringstakenDe wettelijke taken met betrekking tot toezicht- en

handhaving zijn zeer uitgebreid, waarbij uitvoering

geven aan alle taken niet realistisch is. Dit omdat

de uitvoering in relatie moet staan tot het Westland

(stedelijk-, sub-urbaan-, glastuinbouw-, natuurgebied

en bedrijventerrein) waarbinnen de handhaving wordt

toegepast en de beschikbare capaciteit die voorhanden

is.

Deze prioriteren in uitvoeringstaken wordt gerealiseerd

aan de hand van 21 aspecten/thema’s die betrekking

hebben op veiligheid, gezondheid, milieu, overlast, de

kans dat een overtreding voorkomt en het effect van de

overtreding op de omgeving. Deze kans op- en effect

van de overtreding, worden jaarlijks beoordeeld met een

risicoanalyse en aangepast aan de hand van de eerder

opgelegde sancties en het gemonitorde naleefgedrag.

monitoring en evaluatieHet handhavingsbeleid is de basis voor het jaarlijkse

handhavingsprogramma. Om na te gaan in welke

mate uitvoering wordt gegeven aan de specifieke

onderwerpen uit het beleid, is het noodzakelijk de taken

te monitoren en te evalueren. Monitoring vindt plaats

middels geautomatiseerde systemen en evaluatie

vindt plaats met het jaarverslag. Elk vierde jaar in de

beleidscyclus volgt er een evaluatie over de gestelde

doelen uit het beleid.

ontwikkelingenWet- en regelgeving zijn voortdurend in ontwikkeling en

dat heeft effect op de uitvoering van de taken binnen de

verschillende thema’s. In de komende beleidsperiode

zijn er ontwikkelingen te verwachten ten aanzien van

de gestelde kwaliteitseisen van toezicht en handhaving,

privaat toezicht in de bouw en verschillende ontwik-

kelingen in de bouw- en milieuregelgeving.

Deze ontwikkelingen worden nauwlettend gevolgd,

zodat indien noodzakelijk het beleid tussentijds kan

worden aangepast om in te kunnen spelen op de

ontwikkelingen.

6

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

algemene inleiding

Een moderne organisatie kenmerkt zich door een rationele structuur die moet leiden tot een efficiënte uitvoering van haar taken. deze structuur ligt in de organisatie van de gemeente Westland vast in werkprocessen die uitvoering geven aan beleid. het voorliggende handhavingsbeleid dient te zorgen voor een basis, van waaruit een efficiënt en effectief uitvoeringsplan kan worden geschreven dat is toegespitst op de omgeving.

van modern toezicht, met als uitgangspunt; het hebben

van vertrouwen in de burger en ondernemer. Modern

toezicht is onderdeel van de handhavingscultuur van

het Westland en blijft onverminderd van kracht, in dit

handhavingsbeleid ligt er meer nadruk op de samen-

werking tussen de verschillende handhavingspartners

(gemeente, VRH, ODH en politie), met de ambitie om op

een professionele manier integraal te werken.

leeswijzerVoorafgaand aan de beleidsnota vindt u de samenvat-

ting, gevolgd door de kaders waarbinnen het handha-

vingsbeleid opgesteld moet worden, zoals beschreven in

hoofdstuk 1. In hoofdstuk 2 zijn het doel en de thema’s

beschreven, die voortgekomen zijn uit het bestuursak-

koord en het collegewerkprogramma en passen

binnen de gestelde kaders. Hoofdstuk 3 geeft een

beschrijving van de structuur met betrekking tot risico’s

en prioritering, gerelateerd aan de integrale gebieds-

analyse Haaglanden en de landelijke handhavings- en

sanctiestrategie. De wijze van monitoring en evaluatie

staat beschreven in hoofdstuk 4. Hoofdstuk 5 geeft

de meest relevante ontwikkelingen voor de komende

beleidsperiode weer. In de bijlage is de evaluatie van

het afgeronde integrale handhavingsbeleid “Handhaven

op maat 2011-2014” bijgesloten.

Aan de hand van beleidsmatige keuzes die voortkomen

uit politieke wensen, wettelijke kaders en prioriteringen,

ontstaat een kader waarbinnen de handhavingsmid-

delen op een effectieve, voorspelbare en controleerbare

manier kunnen worden ingezet.

De uitvoering van de taken op het gebied van bouw

wet- en regelgeving worden voor de gemeente Westland

uitgevoerd door de bouwinspecteurs van team

Omgevingsvergunningen, Toezicht en Erfgoed (OTE)

en de toezichthouders van het team Civiel Beheer,

het brandveilig gebruik door de toezichthouders van

de Veiligheidsregio Haaglanden (VRH) en de milieu

wet- en regelgeving door de toezichthouders van de

Omgevingsdienst Haaglanden (ODH). De taken met

betrekking tot juridische handhaving ten aanzien van

bouw wet- en regelgeving alsmede brandveilig gebruik

worden uitgevoerd door het Bedrijfs- Juridisch Bureau

(BJB) van de gemeente Westland onderdeel van de

afdeling Ruimte Omgeving en Veiligeid (ROV). De juridi-

sche taken ten aanzien van milieu wet- en regelgeving

worden uitgevoerd door de juristen van de ODH.

In het voorgaande handhavingsbeleid “Handhaven op

Maat 2010 - 2014” lag de nadruk op het toepassen

7

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

1.1 handhaving en toezichtHet stellen van regels voor een veilige, leefbare,

gezonde en duurzame leef-, woon- en werkomgeving

door de overheid is alleen zinvol wanneer de overheid

ook controleert of de regels voldoende bekend zijn en

of deze worden nageleefd. De term handhaving in brede

zin kan worden opgevat als het "doen naleven". Dat kan

goedschiks of kwaadschiks, met preventieve of repres-

sieve maatregelen. Een professionele handhavingsorga-

nisatie gebruikt een mix van preventieve en repressieve

maatregelen (zie tabel 1.1). Toezicht is te omschrijven

als "het verzamelen van informatie om vast te stellen of

er sprake is van een overtreding van een regel".

1. kaders

Het opstellen van handhavingsbeleid biedt mogelijkheden om handhaving toe te spitsen op het geografisch en thematisch gebied waarbinnen het wordt toegepast. vanuit bestuurlijke wensen ten aanzien van handhaving en de aanpak van omgeving gerelateerde problemen en risico’s wordt hier invulling aan gegeven.

De bestuurlijke wensen zijn vastgelegd in het col-

legewerkprogramma 2014-2018 “Nieuwe realiteit,

Westlandse oplossingen5”.

Naast het collegewerkprogramma dienen de evaluatie

van het oude beleid “Handhaven op maat 2011-20146”,

de integrale gebiedsanalyse regio Haaglanden7, de

“Structuurvisie Westland 2025 – Perspectief 20408”

en de visie “Dienstverlening dichtbij9” zoals eerder

vastgesteld door de gemeenteraad, als kapstok voor het

nieuwe handhavingsbeleid. Uiteraard zijn de wettelijke

verplichtingen bovenal kaderstellend.

5 Nieuwe realiteit, Westlandse oplossingen; samen bouwen aan een economisch sterk, sociaal krachtig en aantrekkelijk Westland. Collegewerkprogramma 2014-2018, 1 mei 2014.6 Handhaven op maat; Integraal handhavingsbeleid 2011-2014. Gemeente Westland. 19 januari 2011.7 Integrale Gebiedsanalyse Regio Haaglanden. Stadsgewest Haaglanden, 25 februari 2004.8 Structuurvisie Westland 2025, perspectief 2040. Gemeente Westland, 17 december 2013.9 Dienstverlening dichtbij, wij maken verbinding. Gemeente Westland, 4 november 2009.8

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

tabel 1.1: overzicht instrumentenactiviteit Instrumenten

Preventieve handhavingVoorlichtingToezicht: periodieke controles, gebiedsgerichte, themagerichte en branchegerichte controlesLegalisering

repressieve handhavingHercontrolesKlachtenonderzoek en onderzoek van incidentenOnderzoek naar aanleiding van meldingen van burgers en ondernemers

sanctiesBestuurlijke sancties (bestuursdwang / dwangsom / intrekken vergunning / opleggen bouwstop / sluiten inrichting etc.)Strafrecht onder regie en verantwoordelijkheid van het Openbaar Ministerie

bij het uitvoeren van de toezicht- en handhavingstaken van de gemeente Westland zijn in meerdere of mindere mate verschillende afdelingen van de gemeente Westland, de omgevingsdienst, de politie, het openbaar ministerie, de brandweer, de provincie en het waterschap betrokken. Uitgangspunt is dan ook om in overleg en samenwerking met deze partijen de uitvoering van handhaving vorm te geven, zodat op een eenduidige wijze toezicht en handhaving wordt toegepast.

1.2. modern toezichtDe naleving van wet- en regelgeving is een gezamenlijke

verantwoordelijkheid van gemeente, burgers en bedrij-

ven. De wet- en regelgeving zijn bedoeld om kwaliteit,

veiligheid en leefbaarheid binnen de leefomgeving te

beschermen en bevorderen en dat is in ieders belang.

Hierbij wordt binnen het Westland toezicht toegepast

vanuit vertrouwen. Om toezicht vanuit vertrouwen zo

effectief en efficiënt mogelijk uit te voeren, dienen de

inspecteurs zich goed in te kunnen leven in de situatie

van de overtreder en de aard van de overtreding. Met

behulp van een professionele houding en brede kennis

van de wet- en regelgeving in relatie tot de omgeving,

komen zij hiermee tot een efficiënte en effectieve

manier van handhaving.

ProfessionaliseringProfessioneel toezicht gaat veel verder dan enkel

deskundig toezicht. Naast het handhaven is de laatste

jaren de rol van adviseur, informatieverstrekker en

ondersteuner bij gekomen. Dit houdt in dat de toezicht-

houder rekening houdt met de specifieke bedrijfssitu-

atie en meedenkt in oplossingen.

Handhaving en toezicht zijn kerntaken van de gemeen-

te. Bekendheid met regels en het aantal overtredingen

geven een indicatie van het naleefgedrag. Er zijn

verschillende mogelijkheden om het naleefgedrag te

verbeteren.

Dit kan door goede voorlichting en communicatie met

burgers en ondernemers én door het uitoefenen van

actief toezicht met daaraan gekoppeld een consequent

sanctiebeleid. Door voorlichting wordt de bekendheid

met de inhoud en het belang van regels verbeterd, maar

de naleving ervan is dan nog niet geborgd. Controle op

de naleving van regels door het uitvoeren van toezicht

blijft nodig om burgers en bedrijven te wijzen op en te

houden aan hun verantwoordelijkheden.

Een adequate handhaving verhoogt bovendien de

rechtszekerheid en rechtsgelijkheid van burgers en

bedrijven. Wetten en regels gelden voor iedereen.

Burgers en bedrijven die zich aan de wet- en regelgeving

houden, moeten er op kunnen vertrouwen dat de

gemeente ook toeziet op de naleving en, indien nodig,

optreedt. Willekeur moet worden voorkomen. Hierdoor

zal de gemeente Westland naar haar burgers en

ondernemers geloofwaardig, betrouwbaar en integer

overkomen.

De handhavende taken van de gemeente op het gebied

van milieu en bouw worden in medebewind uitgevoerd.

Medebewind wil zeggen dat lagere overheden verplicht

zijn om medewerking te geven aan de uitvoering van

regelingen van de hogere overheid. De gemeente voert

dus taken uit die afkomstig zijn uit wetten vanuit de

rijksoverheid zoals de Wabo. Het tegenovergestelde van

medebewind is autonomie. De taken van de gemeente

op het gebied van de APV (Algemene Plaatselijke

Verordening) bijvoorbeeld zijn autonome taken.

Autonome taken zijn taken die de eigen huishouding

van de gemeente betreffen.

9

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

1.3. kwaliteitDeugdelijkheid in het opstellen van het handhavings-

beleid is belangrijk om de prioriteiten en doelen af

te stemmen op de Westlandse samenleving, zoals

omschreven in de voorgaande paragraaf. Een goed

onderbouwde keuze zal de weg naar uitvoering beter

kunnen vinden. In het Besluit omgevingsrecht10 (Bor) en

de Ministeriële regeling omgevingsrecht11 (Mor) staat

omschreven dat er handhavingsbeleid moet worden

vastgesteld door het college van B&W en wat de mini-

male kwaliteitseisen zijn voor het handhavingsbeleid.

Het Bor en de Mor gebieden kwaliteitseisen te

gebruiken op de Wabo taken en hieraan gerelateerde

wet- en regelgeving. De kwaliteitseisen zijn gebaseerd

op de beleidscyclus -ook wel Big Eight genoemd- zoals

hieronder weergegeven.

De evaluatie van het oude beleid, gebieds- en probleem-

analyse, prioriteiten en strategieën zijn voeding voor het

nieuwe beleid. Dit is de bovenste cyclus die om de 4

jaar wordt herhaald.

De onderste cyclus geeft de jaarlijkse uitvoering en

monitoring van het beleid weer. Het handhavingsbeleid

wordt jaarlijks vertaald naar een uitvoeringsprogramma

en na uitvoering gemonitord in het jaarverslag. Na

deze cyclus wordt nagegaan of het handhavingsbeleid

tussentijd moet worden aangepast.

Een inspecteur die zich correct gedraagt en luistert

naar het verhaal van de geïnspecteerde vergroot de

bereidheid bij burgers, bedrijven en instellingen om

regels na te leven. Afhankelijk van de situatie kiest de

inspecteur bewust voor een bepaalde houding die tot de

beste naleving leidt. Hierbij switcht de toezichthouder

tussen de verschillende rollen die hij op zich neemt als

adviseur, informatieverstrekker en handhaver.

Deze aanpak doet een beroep op alle professionele

kwaliteiten van een inspecteur, waaronder voor een

groot deel het inlevingsvermogen. Daarnaast laat het

ruimte open om in iedere situatie de meest effectieve

route te bewandelen. Het begrip vertrouwen staat

centraal. Het bekende motto "vertrouwen is goed,

controleren is beter" gaat hiermee de prullenbak in.

10 Besluit van 25 maart 2010, houdende regels ter uitvoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Besluit omgevingsrecht).11 Regeling van de Minister van Volkshuisvesting, Ruim-telijke Ordening en Milieubeheer van 30 maart 2010, nr. BJZ2010008979, houdende nadere regels ter uitvoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en van het Besluit omgevingsrecht (Regeling omgevingsrecht).

Het begrip vertrouwen staat centraal. Het bekende motto “vertrouwen is goed, controleren is beter” gaat hiermee de prullenbak in.

10

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

1.4. evaluatie “handhaven op maat 2011 - 2014”

Doorbeleid over de voorgaande periode te evalueren

wordt een oordeel gevormd of de gestelde doelen zijn

bereikt en of dit met een gewenst positieve resultaat ge-

paard is gegaan, kortom is het beleid effectief geweest.

Dit oordeel dient als voeding voor nieuwe beleid, zodat

er een kwalitatief beter plan ontstaat.

In de evaluatie van het handhavingsbeleid “Handhaven

op maat 2011 - 2014” zoals beschreven in bijlage 1, is

per onderwerp uitgewerkt hoe hieraan invulling is gege-

ven, alsmede de ontwikkelingen en knelpunten. Vanuit

de informatie wordt geconcludeerd dat de meeste

gestelde doelen bereikt zijn, of onderdeel zijn geworden

van regulier werk. Aandachtspunten die voortvloeien uit

het oude beleid zijn: kwantificeerbaarheid van kwaliteit,

samenwerking tussen de verschillende handhavings-

partners en ontwikkelingen naar de toekomst. Tezamen

met de onderwerpen “ruimte voor de glastuinbouw”

en “modern toezicht” komen deze terug in dit herijkte

handhavingsbeleid.

1.5. bestuursakkoord en collegewerkprogramma

Het bestuursakkoord12 en het collegewerkprogramma13

vormen belangrijke kaders voor het handhavingsbeleid.

De beleidscyclus volgt de collegecyclus en daardoor

zijn de doelstelling die het bestuur gerealiseerd willen

hebben goed in te passen.

bestuursakkoordDe coalitie ziet, binnen het kader van de bestuurlijke

verantwoordelijkheid, een toekomst waarin realistisch

omgegaan moet worden met nieuwe realiteiten,

waaronder economische en sociale ontwikkelingen, een

rol weggelegd voor de gemeente om te komen tot een

duurzame toekomst van Westland.

Uitgangspunt is het behoud van de fundamenten uit

de drie visies van Westland: de Structuurvisie, de

Maatschappelijke visie en de visie op Dienstverlening.

Dit betekent:

• Behoud economische kracht van Westland als

glastuinbouwgemeente. Actief een rol spelen als

regie-voerende gemeente om initiatieven te stimule-

ren en te faciliteren.

• Een ruimtelijke ontwikkeling van het Westland

waar de accenten liggen op kennisontwikkeling en

innovatie, handel en logistiek en duurzaamheid.

• Behoud sociale kracht van Westland als vereniging

van 11 dorpskernen met ieder een eigen identiteit.

• Verder bouwen aan een dienstverlenende gemeente.

Hierbij staat onder meer centraal het verminderen

van de administratieve lasten en regelgeving, het

maken van verbeterslagen in het kader van digitalise-

ring, de loketfunctie dichter bij de burger brengen en

de veiligheid en leefbaarheid in de openbare ruimte

versterken.

In het bestuursakkoord is duurzaamheid de rode

draad in het bereiken van de economische en sociale

ambities.

CollegewerkprogrammaOnder de titel " Nieuwe realiteit, Westlandse oplos-

singen" is het collegewerkprogramma 2015-2018

opgesteld. Voor dit handhavingsbeleid zijn een aantal

punten uit het collegewerkprogramma van belang.

De gemeente Westland regisseert en schept de (rand)

voorwaarden voor economische vitaliteit en een prettige

leefomgeving: de ruimtelijke visie “Structuurvisie

Westland 2025 – Perspectief 2040” 14 is hierbij

leidend. Naast de economische kracht is er de sterke

sociale verbondenheid in Westland. De sociale kracht

is leidraad in de sociaal maatschappelijke visie.

Ondersteunend aan de structuurvisie en de sociaal

maatschappelijke visie is de visie op dienstverlening.

De visie op dienstverlening is erop gericht om inwoners,

bedrijfsleven en organisaties zo goed mogelijk te

bereiken en van dienst te zijn, waarbij de structuurvisie

ruimtelijke kaders biedt. Deze drie visies vormen een

basis voor de toekomst, waarbij extra accenten worden

gelegd op innovatie, duurzaamheid en leefbaarheid.

12 Nieuwe realiteit nieuwe uitdagingen, samen bouwen aan een sterk Westland. Gemeente Westland, 13 mei 2014.13 Nieuwe realiteit, Westlandse oplossingen; samen bouwen aan een economisch sterk, sociaal krachtig en aantrekkelijk Westland. Collegewerkprogramma 2014-2018, 1 mei 2014. 14 Structuurvisie Westland 2025, perspectief 2040. Gemeente

Westland, 17 december 2013.11

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

“Samen aan zet, gemeente en samenleving. Een sterke

economie, krachtige sociale omgeving en een Westland

dat aantrekkelijk is”. Het college roept raad, inwoners,

ondernemers en maatschappelijke organisaties op om

samen te werken om deze doelen te verwezenlijken.

Ambities die niet zonder inspanning gerealiseerd

kunnen worden en ook een inspanning betekent voor de

ambtelijke organisatie. In een tijd dat er “scherp aan de

wind moet worden gevaren” vraagt dat om innovatieve

oplossingen in efficiëntie en duidelijke keuzes in

uitvoering waarbij kwaliteit gewaarborgd blijft.

De in het collegewerkprogramma benoemde uitgangs-

en aandachtspunten komen in dit beleidsstuk bij de

verschillende thema's aan de orde.

“Samen aan zet, gemeente en samenleving. Een sterke economie, krachtige sociale omgeving en een Westland dat aantrekkelijk is”

12

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

2. bestuurlijke prioriteiten en gebiedsspecifieke uitvoeringstaken

doel handhaving"De gemeente Westland, geworteld in de dyna-

mische glastuinbouw, werkt voortdurend aan

versterking en verbreding van de economische

activiteit, aan de kwaliteit van wonen en leven

en de vitaliteit van de gemeenschappen in het

Westland. De glastuinbouwcluster wordt op

duurzame wijze gefaciliteerd in combinatie met

behoud en ontwikkeling van kust, landschap en

natuur. De gemeente staat voor een hoog niveau

van dienstverlening voor allen die in het Westland

werken, wonen en recreëren."

De missie van de Gemeente Westland

De missie van de Gemeente Westland staat in relatie

tot de thema’s - Sterke Economie, Sociale Kracht,

Aantrekkelijk Westland, Eigentijdse Dienstverlening en

Financiën - uit het collegewerkprogramma 2014 – 2018

de gemeente Westland is een unieke omgeving in nederland, met een belangrijke economische motor die glastuinbouw heet. deze uitzonderlijke omgeving verdient een passende aandacht, ook als het om handhaving gaat. handhaving toegespitst op het gebied waarin het wordt toegepast.

Ten aanzien van de wettelijke taken wordt dit ondervan-

gen door vanuit de gebiedsanalyse en de jaarlijks uit te

voeren risicoanalyse de aandacht daar te leggen waar

dat nodig is. De wijze van prioriteren in de wettelijke

handhavingstaken wordt in het volgende hoofdstuk

toegelicht.

In dit hoofdstuk vindt u de doelen en thema’s van het

handhavingsbeleid die vanuit de bestuurlijke wensen

komen, zoals deze zijn genoemd in het collegewerk-

programma, de wensen vanuit de uitvoerende teams

en instanties en vanuit door belangenbehartigers en

ondernemers gegeven input.

15 Nieuwe realiteit, Westlandse oplossingen; samen bouwen aan een economisch sterk, sociaal krachtig en aantrekkelijk Westland. Collegewerkprogramma 2014-2018, 1 mei 2014.

13

“Nieuwe realiteit, Westlandse oplossingen”15

Vanuit deze onderwerpen zijn de thema’s met bijbeho-

rende accenten samengesteld waaraan de Gemeente

Westland aandacht wil geven. Enkele doelen en

resultaten uit het collegewerkprogramma hebben direct

betrekking op de handhaving ten aanzien van bouw- en

woningtoezicht en milieutoezicht. Er zijn ook wettelijke

taken die de teams uitvoeren en enkele daarvan passen

in de doelstellingen uit het programma, dit is beschre-

ven in de navolgende sub paragrafen.

De missie van de organisatie geeft voeding aan de

wijze waarop invulling gegeven moet worden aan de

uitvoering van handhaving

"We zijn een professionele innovatieve organisatie

die eendrachtig haar missie verwezenlijkt en die

daarbij samenwerking zoekend en gezaghebbend

is. Als lerende organisatie hebben wij voortdurend

oog voor de kwaliteit van onze resultaten. Met elkaar

hechten we veel waarde aan openheid

verantwoordelijkheid nemen

samenwerkingsgerichtheid en integriteit."

De missie van de organisatie van de Gemeente

Westland

Het doel van handhaving is: het bereiken en/of bevor-

deren van naleving van de regels op het gebied van

omgevingstoezicht. Om tot dit doel te komen worden de

middelen op een verantwoordelijke, samenwerkingsge-

richte, transparante en integere manier ingezet.

2.1 thema’s handhavingHet vijftal thema’s die zijn vastgesteld in het college-

werkprogramma: eigentijdse dienstverlening, sterke

economie, sociale kracht, aantrekkelijk Westland en

financiën, zijn bestuurlijk van belang voor de gemeente

Westland. Met uitzondering van het thema financiën,

aangezien hier geen uitvoeringsspecifieke taken uit

voortvloeien, zijn deze thema’s overgenomen in dit

handhavingsbeleid. Aan deze vier thema’s zijn accenten

gekoppeld die passen bij de opgave die het college

wil meegeven middels het collegewerkprogramma. In

de onderstaande paragraven zijn deze thema’s met

bijbehorende accenten uitgewerkt.

2.1.1 thema eigentijdse dienstverleningEen duurzame, kwalitatief betere dienstverlening

aan burgers en bedrijven tegen lagere kosten. De

verschillende teams en organisaties werken volgens

de doelstelling binnen een digitaal systeem, daardoor

kan informatie vaak op een snellere manier worden

gedeeld. Een nadeel van deze vorm van werken is de

afstand die gecreëerd wordt tussen de medewerkers,

die de integrale samenwerking niet ten goede komt.

Het vinden van een goede balans in samenwerken en

digitaal werken is van belang.

Het college vindt dat binnen de gemeente Westland het

vestigingsklimaat voor ondernemers aantrekkelijk moet

zijn. Dit wordt versterkt door het ondernemingsdossier

uit te breiden naar de glastuinbouwsector, wat resul-

teert in verminderde regeldruk voor ondernemers.

accent “aantrekkelijke dienstverlening voor ondernemers"Integraal handhaven is een verplichting vanuit de Wabo

en houdt in dat toezichthouders met elkaar samen-

werken op meerdere beleidsterreinen. Dat betekent

dat de een bouwinspecteur bijvoorbeeld ook naar

milieuaspecten kijkt en andersom. Maar ook samenwer-

king met andere bevoegde gezagen zoals provincie en

waterschap is een vereiste voor integraal toezicht.

Om te kunnen profiteren van integraal optreden, zodat

handhaving effectiever en efficiënter wordt, is het

wenselijk om werkprocessen op elkaar af te stemmen,

met als doel in de uitvoering beter op elkaar aan te

laten sluiten. Hierbij worden ook handhavingspartners

zoals de provincie, politie en het waterschap betrokken.

Naast samenwerking draagt het ondernemersdossier,

waarmee ondernemers hun relevante gegevens

openstellen voor toezichthouders, bij aan minder

regeldruk voor bedrijven, betere dienstverlening door de

overheidsinstanties en minder irritatie bij de onderne-

mer. Het breder toepassen van het ondernemingsdos-

sier in de verschillende branches, heeft de voorkeur

vanuit het college. Vanuit milieutoezicht kan hieraan

een bijdrage geleverd worden door meer kenbaarheid te

geven op dit onderwerp tijdens controles, bijvoorbeeld

door het uitgeven van folders of enquêtes. Omdat

het ondernemersdossier een nieuw initiatief is voor

de glastuinbouw-sector en nog onzeker is hoe dit zal

ontwikkelen, zal doormiddel van beleidsondersteuning

een bijdrage worden geleverd.

15 Nieuwe realiteit, Westlandse oplossingen; samen bouwen aan een economisch sterk, sociaal krachtig en aantrekkelijk Westland. Collegewerkprogramma 2014-2018, 1 mei 2014.

14

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

Doelstelling voor de komende beleidsperiode is het

uitbouwen van de integrale samenwerking tussen de

gemeente en de Omgevingsdienst Haaglanden, de

Veiligheidsregio Haaglanden de Hoogheemraadschap

van Delfland en de politie door:

• afstemmen werkprocessen

• meer aandacht voor integrale samenwerking in de

uitvoeringsprogramma’s

• ondernemersdossier (verminderde regeldruk voor

ondernemers).

2.1.2 thema sterke economieOm welvaart op een lange termijn te behouden zet het

college in op een duurzame en innovatieve greenport.

In het collegewerkprogramma wordt de uitvoering van

het project “Modernisering teeltareaal in Westland”

genoemd. Doel is een verbeterde ruimtelijke structuur

en modernisering van het glastuinbouwgebied. Dit kan

onder meer worden bereikt door handhavend op te

treden tegen overtredingen binnen het glastuinbouwge-

bied. Voor de lopende collegeperiode is als doel gesteld

in het collegewerkprogramma, het bestuurlijk verwerken

van prioritaire handhavingsdossiers uit het project

“Ruimte voor de glastuinbouw”.

accent “duurzame en Innovatieve greenport”De glastuinbouw is een grote sector in de gemeente

Westland, ongeveer 30% van de bedrijven zijn glas-

tuinbouwbedrijven, die iets meer dan de helft van

het grondoppervlakte in beslag nemen. Bovendien is

de glastuinbouwsector de derde economische pijler

in Nederland en levert de gemeente Westland de

grootste bijdrage. In de Structuurvisie Westland 2025

– Perspectief 204016 geeft de gemeente Westland

de ruimtelijke en economische koers op hoofdlijnen

voor de periode tot 2020. Hierin staat beschreven

dat het milieu-imago van de glastuinbouwsector

wordt ingegeven door de perceptie van een energie-

intensieve bedrijfstak, lichthinder, verkeers-genererende

werking (vrachtautobewegingen) en het gebruik van

gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen.

Ontwikkelingsruimte voor de glastuinbouwsector kan

alleen worden gerealiseerd door het bevorderen van

kwaliteit op deze onderwerpen.

Vanaf 2014 tot 2027 is de doelstelling om de emissie

van stikstof en fosfaat terug te brengen tot nagenoeg

niets, bijvoorbeeld door meer recirculatie van het water

zodat er minder lozing nodig is. In het activiteitenbesluit

is geregeld dat bedrijven jaarlijks voor 1 mei een

milieurapportage (UO-registratie) aanleveren, alsmede

verplicht gesteld voor deze bedrijven om actief bezig

te zijn met het terugdringen van de emissie. Vanuit

milieuhandhaving zal tijdens toezicht extra aandacht

aan dit onderwerp worden gegeven, zoals uitleg over

wet- en regelgeving en te wijzen op milieuzaken die

anders of beter kunnen.

Ondanks dat de meeste tuinbouwbedrijven inmiddels

zijn aangesloten op de riolering laat de waterkwaliteit te

wensen over. Deels door het niet juist gebruiken van de

rioolaansluiting, waardoor het riool niet functioneert zo-

als beoogd. Naast hinder en overlast voor de gebruikers

van de riolering kan dit leiden tot lozing van afvalwater

op het oppervlaktewater wat een negatieve invloed

heeft op de kwaliteit van het oppervlaktewater. Op dit

onderwerp zullen de medewerkers van Civiel Beheer

toezicht houden, waarbij de juridische verwerking wordt

verzorgt door de juristen van team BJB.

In de structuurvisie Westland 2025 – Perspectief 2040,

is vastgelegd dat er een bijdrage wordt geleverd aan het

behoud en de versterking van het Westlandse glastuin-

bouwcluster. Deze ambitie is de afgelopen bestuursperi-

ode tot uitdrukking gekomen in het opgestelde bestem-

mingsplan glastuinbouwgebied Westland. Ten aanzien

van dit bestemmingsplan is het buitengebied van het

Westland geïnspecteerd op strijdigheden en wordt

uitvoering gegeven aan de juridische afhandeling van

deze dossiers. Gewaakt dient er te worden voor nieuwe

strijdigheden in het buitengebied van het Westland,

waartegen handhavend opgetreden zal worden na een

constatering van de toezichthouders.16 Structuurvisie Westland 2025, perspectief 2040. Gemeente Westland, 17 december 2013.

15

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

Naast het glastuinbouwgebied, zijn er binnen het

Westland diverse bedrijventerreinen aanwezig. De

gevestigde bedrijven staan veelal in relatie tot de

glastuinbouw en dragen bij aan een sterk glastuin-

bouwcluster. Illegaliteiten op bedrijventerreinen, zoals

bewoning of ander strijdig gebruik, kunnen de vitaliteit

van bedrijven in de weg staan. De gemeente Westland

zal daarom toezicht houden op het gebruik in relatie

tot de bestemming van de bedrijventerreinen en waar

nodig handhavend optreden.

De gemeente Westland wordt landelijk gezien als

dé specialist op het gebied van glastuinbouw. Zowel

rijksoverheid als andere glastuinbouwgemeenten weten

de gemeente Westland te vinden voor het stellen van

vragen over specifieke glastuinbouw gerelateerde

onderwerpen, om te vragen hoe Westland de regels

interpreteert en uitvoert óf om de gemeente Westland

te laten meedenken over het opstellen / bijstellen van

wet- en regelgeving.

De kennis op het gebied van glastuinbouw wordt

door de gemeente Westland met andere organisaties

gedeeld in het platform duurzame glastuinbouw

(voorheen: Glami). Westland neemt deel aan de

stuurgroep en de managementgroep. Het platform

duurzame glastuinbouw is een initiatief van LTO

Glaskracht. Verder is de gemeente Westland voorzitter

van de klankbordgroep glastuinbouw voor gemeenten.

Aan deze klankbordgroep neemt het grootste deel

van de glastuinbouwgemeenten uit Nederland deel.

In deze klankbordgroep worden bijvoorbeeld nieuwe

ontwikkelingen rondom wet- en regelgeving besproken.

Verder kunnen gemeenten hun kennis en ervaringen

(beleidsmatig, maar ook rondom vergunningverlening

en handhaving) delen. Digitaal wordt vanuit de

gemeente Westland informatie ontsloten voor andere

glastuinbouwgemeenten via het ROM-netwerk van de

VNG.

Onderwerpen die voor milieutoezicht de komende

jaren aan de orde komen:

• Zorgplicht grondteelt (verscherpte emissie richtlij-

nen);

Onderwerpen die voor omgevingstoezicht en handha-

ving de komende jaren aan de orde komen:

• Toezicht en handhaving gebruik drukriolering

• Prioritaire handhavingsdossiers strijdig

gebruik glastuinbouwgronden (behoud sterk

glastuinbouwcluster);

• Handhaving nieuwe strijdigheden glastuinbouw-

gronden (behoud sterk glastuinbouwcluster);

• Handhaving strijdig gebruik bedrijventerreinen

(behoud bedrijventerreinen).

2.1.3 thema sociale krachtEen veranderende maatschappij waarbij de eigen

kracht van inwoners een belangrijk speerpunt is.

Team OTE draagt daar aan bij, door de controle van

aanvragen ten aanzien van de Wet Maatschappelijke

Ondersteuning. Aanvragen voor het aanpassen van een

woning voor zorgbehoevende mensen worden beoor-

deeld op prijs en kwaliteit. Dit heeft geleid tot besparing

op de gemeentelijke uitgaven en wordt onverminderd

voortgezet.

Een andere ontwikkeling op het gebied van zelfred-

zaamheid is de wijziging in het stelsel vergunningsvrij

bouwen. Hierbinnen is mogelijk om zonder vergunning

een mantelzorgwoning te realiseren bij een bestaande

woning. Deze verruiming in de regels zorgt voor een

extra inspanning om mogelijke groei van illegale

woningen tegen te gaan en betreft een wettelijke taak

voor bouw- en woningtoezicht.

Onderwerpen die voor omgevingstoezicht en handha-

ving de komende jaren aan de orde komt:

• Adviseren in het kader van WMO aanvragen

• Toezicht ontwikkelingen mantelzorgwoningen.

2.1.4 thema aantrekkelijk WestlandHet thema aantrekkelijk Westland heeft betrek-

king op veiligheid, leefbaarheid en beleving.

Aantrekkelijkere en vitalere dorpscentra wordt in het

16

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

collegewerkprogramma gerelateerd aan de uitvoering

van de centrumplannen, de woonbehoefte aan het

woonprogramma en het versterken van de kwaliteit en

het imago van toerisme en recreatie aan arrangemen-

ten en promotie. Naast ontwikkelen is er een wettelijke

taak weggelegd voor de gemeente om illegaliteiten

tegen te gaan. In een aantrekkelijke dorpskern past

geen straatbeeld met vervallen panden, overbewoning

of ander strijdig gebruik.

Toezicht en handhaving draagt via de uitvoering van

de wettelijke taken bij aan een aantrekkelijk Westland

zoals het toezicht op bestaande bouw en inrichting en

gebruik van erven en gebouwen. Hierbij is veiligheid

sterk verweven in de reguliere uitvoeringstaken van

milieu- en bouw- en woningtoezicht, waaraan via de

risicoprioritering aandacht wordt gegeven.

accent “Wonen naar behoefte”In de kassen en op het veilingterrein werken veel

arbeidsmigranten, mensen die nodig zijn om het werk

te verzetten. Deze inwoners van het Westland, hebben

goede huisvesting nodig en illegaliteiten zijn daarbij

niet gewenst. Illegaal huisvesten van arbeidsmigranten

kan leiden tot verdringing van bijvoorbeeld starters op

de woningmarkt. Verdringing op de woningmarkt kan

leiden tot etnische competitie17, waardoor de kans

op segregatie van immigranten wordt vergroot. Naast

het beschermen van de economische positie van de

gevestigde Westlandse inwoners, is er een belang

om de arbeidsmigranten gestructureerd te kunnen

huisvesten. Een deel van de arbeidsmigranten wordt

gehuisvest in agrarische dienstwoningen. Wanneer deze

vorm van huisvesten herstructurering van het glasare-

aal in het glastuinbouwgebied in de weg staat, zal hier

handhavend tegen worden opgetreden. Daarentegen

wanneer het huisvesten van arbeidsmigranten in

agrarische dienstwoningen op een, vanuit technische

voorschriften, correcte wijze plaatsvindt en er geen

belemmering is ten aanzien van herstructurering van

het glasareaal, zal er in deze situaties niet handhavend

worden opgetreden.

Onderwerp dat voor omgevingstoezicht en handhaving

de komende jaren aan de orde is:

• huisvesting arbeidsmigranten.

accent “duurzame leefomgeving”Binnen het accent verduurzaming van de leefomgeving,

bestaat de wens om onder andere een kwalita-

tieve verbetering van de woningvoorraad tot stand te

brengen. Door hier meer aandacht aan te geven tijdens

bouwtoezicht en toezicht ten aanzien van bestaande

bouwwerken, kan deze kwaliteitsimpuls ontwikkeld

worden.

Onderwerp dat voor omgevingstoezicht en handhaving

de komende jaren aan de orde is:

• Duurzaamheid in de bouw.

De gemeente Westland wordt landelijk gezien als dé specialist op het gebied van glastuinbouw.

17 Blalock, H. M. (1967). Towards a theory of minority-group relations. New York: Wiley

17

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

3. Reguliere wabo uitvoeringstaken

handhaven brengt beleid, uitvoering en handhaving in

verbinding met elkaar.

Er is hierin een verschil tussen milieutoezicht, dat

grotendeels planmatig werkt en deels vraag gestuurd

en bouw- en woningtoezicht dat meer vraag gestuurd

en minder planmatig werkt; simpelweg omdat een

groot deel van de werkvoorraad van het cluster BWT

afhankelijk is van het aantal bouwprojecten dat in

uitvoering komt. Vanuit de risicoanalyse wordt bepaald

hoe intensief toezicht gehouden wordt op een project

of specifieke uitvoeringstaak, geclassificeerd naar

complexiteit.

In de voorgaande paragraaf is uiteengezet wat de doelen zijn van het handhavingsbeleid en welke thema’s met bijbehorende activiteiten worden ingezet om uitvoering aan de bestuurlijke prioriteiten te geven. In dit hoofdstuk vindt u informatie over de prioritering in de reguliere uitvoeringstaken ten aanzien van toezicht op milieu, bouwen en wonen.

of uitvoeringstaken meer aandacht krijgen dan andere is afhankelijk van een risicoanalyse, die gebaseerd is op de integrale gebiedsanalyse, de naleefstrategie en de sanctiestrategie. stapsgewijs wordt uitleg aan dit proces gegeven.

3.1. taakuitvoeringOm op een professionele manier uitvoering geven aan

het brede pallet aan toezicht- en handhavingstaken is

het noodzakelijk beleid te voeren. Uitvoering geven aan

alle taken is niet realistisch, de taken moeten in relatie

staan tot het gebied en de risico’s waarin uitvoering

wordt gegeven. Vanuit een onderbouwde keuze kan

toezicht en handhaving plaatsvinden waar dat nodig en

gewenst is. Om een keuze te kunnen maken wordt er

door zowel milieutoezicht als bouw- en woningtoezicht

jaarlijks een risicoanalyse uitgevoerd. De uitkomsten

uit de risicoanalyse worden toegepast voor de verdeling

van de capaciteit over de taken in het handhavings-

uitvoeringsprogramma. Deze verdeling gebeurd op een

programmatische manier. Programmatisch handhaven

betekent dat de handhaving planmatig plaatsvindt

in plaats van incident-gestuurd. Programmatisch 18

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

3.2. Integrale gebiedsanalyse regio haaglanden

Zoals beschreven vormt de risicoanalyse de basis

om tot een prioritering van de taken te komen. Door

de risicoprioritering af te stemmen op de omgeving,

wordt deze realistisch. Hiervoor is de Integrale

Gebiedsanalyse Regio Haaglanden18 opgesteld. In de

hele regio zijn aan het grondgebied gebiedstypering

toegekend, in totaal worden er negen verschillende

typeringen omschreven. Ten aanzien van het Westland

zijn er vijf gebiedstyperingen van toepassing:

• stedelijk gebied,

• sub-urbaan gebied,

• glastuinbouw,

• bedrijventerrein,

• natuurgebied.

Op basis van 21 aspecten/thema’s, die betrekking heb-

ben op veiligheid, gezondheid, milieu, overlast en van

invloed zijn op de risico’s ten aanzien van de gebieds-

typeringen, is met behulp van een probleemanalyse

een wegingsfactor opgesteld waarmee een inschatting

van de kans dat een overtreding optreed binnen een

gebiedstypering wordt weergegeven. Ook de sancties

en het naleefpercentage zijn bepalend voor de wegings-

factor. De wegingsfactoren worden meegenomen in de

prioritering van de uitvoeringstaken, zodat een reële

inschatting van de kans op overtredingen gemaakt kan

worden.

3.3. Prioritering reguliere Wabo uitvoeringstaken

Uit de risicoanalyse die gebaseerd is op de gebieds-

analyse volgt een prioritering met betrekking tot de

specifieke taken die omschreven staan in het jaarlijks

vast te stellen handhavings-uitvoeringsprogramma.

Deze prioritering maakt het mogelijk om de beschikbare

uren te verdelen over de gebiedsrelevante uitvoeringsta-

ken. Hierbij worden de onderstaande uitgangspunten

gehanteerd:

• prioritering moet zijn vastgelegd in een doordacht en

consistent uitvoeringsprogramma gebaseerd op de

uitgangspunten van het handhavingsbeleid,

• prioritering kan bepalend zijn voor de mate

waarin toezicht wordt gehouden op de naleving van

voorschriften,

• prioritering mag inhouden dat bij bepaalde lichte

overtredingen alleen naar aanleiding van een klacht

of een verzoek van een derde wordt opgetreden,

• prioritering in handhavingsbeleid of uitvoeringspro-

gramma’s kan niet inhouden dat tegen overtredingen

die een lage prioriteit hebben in het geheel niet wordt

opgetreden. Daarmee zou het te handhaven wettelijk

voorschrift wordt ondergraven. Als in een verzoek om

handhaving wordt gevraagd op te treden tegen een

laag geprioriteerde overtreding, dan zal een belangen-

afweging moeten worden uitgevoerd, die tot gevolg

kan hebben dat er, ondanks de lage prioritering, toch

handhavend moet worden opgetreden.

Naast de prioritering op basis van gebiedsgerelateerde

risico’s, zijn er in de gemeente Westland kaders gesteld

in verschillende beleidsnota’s, waaronder een

woonvisie, welstandsnota en beleid ten aanzien van

kinderopvang, toerisme & recreatie, het houden van

paarden e.d.

Hiermee wordt onderscheid gemaakt in de wijze waarop

uitvoering wordt

gegeven aan bepaalde uitvoeringstaken in de

handhaving.

De beleidsnota’s zijn allen te vinden op de site van de

gemeente Westland.

Het effectief en efficiënt uitvoeren van de handha-

vingstaken betekent verantwoord kiezen, hiervoor

wordt jaarlijks de risicoanalyse uitgevoerd waaruit

de prioritering volgt. Prioriteren in uitvoeringstaken

mag niet leiden tot willekeur in de uitvoering van

de taken. Dit wordt voorkomen door het toepassen

van de Wabo Nalevingstrategie en de landelijke

handhavingsstrategie.

18 Integrale Gebiedsanalyse Regio Haaglanden. Stadsgewest Haaglanden, 25 februari 2004.

19

Handhavingsbeleid Gemeente Westland20

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

3.4. Wabo nalevingstrategie en landelijke handhavingsstrategie

Handhaven betekent meer dan het opleggen van

sanctie, maar begint al bij het aanspreken van een

(vermeende) overtreder. Hoe iemand aangesproken

wordt en welke informatie de persoon krijgt draagt bij

aan het verloop van de handhaving. Om handhaving

binnen een gemeente eenduidig te laten verlopen, is

een nalevingstrategie nodig. Door te beschrijven wat

de gewenste manier is om naleving van de wetgeving

te bereiken en wat de rol van handhaving daarin is,

kunnen de handhavingspartners binnen de gemeente

eenduidig naar buiten treden. Binnen de gemeente

Westland is de Wabo nalevingstrategie19 vastgesteld en

bestaat uit drie delen:

preventie-, handhaving- en sanctiestrategie.

Vooruitlopend op de wet-VTH is een landelijke handha-

vingsstrategie20 ontwikkeld, waardoor handhaving een

meer landelijke uniformiteit krijgt. Dit is weergegeven in

het bovenstaande stroomschema.

Handhaven betekent meer dan het opleggen van sanctie, maar begint al bij het aan-spreken van een overtreder.

De landelijke handhavingsstrategie draagt bij aan

een meer duidelijkheid, vanuit gezamenlijk toezicht

door betrouwbare, onafhankelijke en professionele

handhavingsinstanties. De wijze van interventie wordt

gebaseerd op de gevolgen van de overtreding in relatie

tot het gedrag van de overtreder en past in het moderne

toezicht dat binnen de Gemeente Westland wordt

toegepast en vervangt het deel sanctiestrategie uit de

Wabo nalevingstrategie.

21

19 Wabo Nalevingstrategie; Het instrumentarium dat wordt ingezet om naleving van de regels te bevorderen. Stadgewest Haaglanden 27-01-201120 Landelijke handhavingsstrategie; Een passende interventie bij iedere bevinding. Het Interprovinciaal overleg (IPO) en het Openbaar Ministerie (OM), 4 juni 2014

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

4. monitoring en evaluatie

zelfstandige organisaties en hebben een eigen systeem

met betrekking tot de wijze van monitoring. Productie

monitoren is van belang, zodat tussentijdse bijsturing

tot stand kan komen. Daarnaast is monitoring nodig om

gegevens te kunnen produceren op basis waarvan een

jaarlijkse evaluatie kan worden opgesteld.

4.2. evaluatieVanuit de gegevens die tot stand zijn gekomen uit

het monitoren van de voortgang, volgt er jaarlijks een

evaluatie van het uitvoeringsprogramma. De evaluatie is

nodig om na te gaan of er uitvoering is gegeven aan de

specifieke doelstellingen uit het handhavingsbeleid en

in welke mate het doel is bereikt. Het opstellen van het

In de voorgaande paragraaf heeft is aangegeven hoe er prioriteit wordt gegeven aan de verschillende uitvoeringstaken. ook is aan bod geweest welke onderwerpen extra aandacht krijgen als gevolg van bestuurlijke wensen, ontwikkelingen en/of uit het resultaat van de evaluatie van het voorgaande beleid. hiermee hebben de toezichthouders niet alleen duidelijkheid over welke taken worden uitgevoerd maar ook over de wijze van handhaving. dit brengt tevens een verantwoordelijkheid met zich mee om over de resultaten die betrekking hebben op de verschillende onderwerpen te rapporteren.

4.1. monitoringOm te kunnen rapporteren zijn gegevens nodig over

de uitvoering van de taken. Door te monitoren kunnen

gegevens gegenereerd worden die leiden tot een

rapportage. De teams van de gemeente Westland

gebruiken hiervoor twee systemen, het tijdsregistratie-

systeem TIM en het productieprogramma SquitXO. Het

uitvoeringsprogramma van de gemeentelijke teams

is gebaseerd op een tijdsbesteding die gerelateerd is

aan de omvang van het aantal zaken die uitgevoerd

worden. Door zowel de productie als de tijdsbesteding

te monitoren kan worden nagegaan of de doelstellingen

uit het opgestelde plan worden gehaald en of bijsturing

noodzakelijk is. De VRH en ODH zijn in zekere zin

22

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

jaarverslag vindt plaats in het eerste kwartaal van het

nieuwe jaar en is de basis voor het samenstellen van

het nieuwe uitvoeringsprogramma van het opvolgende

jaar. Indien gewenst kunnen prioriteiten, doelstellingen

en/of strategieën uit het beleid worden aangepast.

Deze aanpassingen worden aan het bestuur voorgelegd

ter besluitvorming. Iedere vier jaar wordt het handha-

vingsbeleid als geheel geëvalueerd. Dit kan leiden tot

bijstelling van het beleid. In lijn met de Omgevingswet

zullen eventuele beleidswijzigingen ter besluitvorming

worden voorgelegd aan het bestuur.

omgevingswet

Als de Omgevingswet in 2018 van kracht wordt is

er sprake van één omgevingsvisie, één omgevings-

programma, één omgevingsplan en één integrale

uitvoering. Dit betekent dat het handhavingsbeleid

dan is opgegaan in de Omgevingsvsie. Er zal in 2018

dus geen nieuw totaal-handhavingsbeleid in procedure

worden gebracht. Er is dan sprake van een database

met beleidselementen op het gebied van handhaving.

Alleen die elementen die aanpassing behoeven worden

ter besluitvorming voorgelegd. Dit is nadrukkelijk

een wijziging ten opzichte van de huidige aanpak. De

database met beleidselementen is altijd actueel. Alleen

wijzigingen worden ter discussie gesteld; niet een

werkveld als geheel.

Hetzelfde geldt ook voor het handhavingsuitvoe-

ringsprogramma dat in 2018 is opgegaan in het

Omgevingsprogramma. Alleen de wijzigingen in het

programma worden vanaf 2018 voorgelegd voor

bestuurlijke besluitvorming.

Als de Omgevingswet in 2018 van kracht wordt is er sprake van één omgevingsvisie, één omgevingsprogramma, één omgevingsplan en één integrale uitvoering.

23

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

5. Ontwikkelingen

voor de VTH-taken. Dit onderwerp hangt nauw samen

met de ontwikkelingen op privaat toezicht. Wanneer er

een groot deel van de te toetsen vergunningen wegval-

len voor een gemeente (zie onder 5.2), is het dan nog

realistisch dat er aan bepaalde kwaliteitsrichtlijnen

voldaan dient te worden? De ontwikkelingen worden

scherp gevolgd, aangezien dit van grote invloed kan zijn

op de verantwoordelijkheden van de gemeente en de

samenstelling van de formatie.

5.2. kwaliteitsborging voor het bouwenPrivaat bouwtoezicht21 is een systeem dat verder gaat

dan de tijd dat een bouwheer en hoofdconstructeur

over de kwaliteit van hun product waakten. Er zal een

nieuwe laag worden toegevoegd, namelijk de wettelijk

de afgelopen bestuursperiode zijn er ontwikkelingen geweest die van invloed waren op de organisatie van toezicht en handhaving. milieutoezicht is overgegaan naar de odh, de uitvoering van de taken ten aanzien van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) dienden geborgd te worden door aan specifieke kwaliteitseisen te voldoen, de ontwikkelingen ten aanzien van privaat toezicht, wijziging van het bouwbesluit en het besluit omgevingsrecht en de aankondiging van de omgevingswet. In de navolgende paragrafen wordt ingegaan op deze ontwikkelingen

5.1. kwaliteitscriteria vergunningverlening, toezicht en handhaving

Het Rijk beoogd om kwaliteit van Wabo gerelateerde

uitvoeringstaken vast te leggen in wetgeving, een

minimale basis waaraan alle diensten dienen te

voldoen. Hieraan is getracht vorm te geven door het

samenstellen van de kwaliteitscriteria 2.1, waarin eisen

zijn opgenomen ten aanzien van proces, kritieke massa,

frequentie in uitvoering, opleiding en inhoud/prioritei-

ten. Het pakket biedt weinig ruimte voor maatwerk op

onderwerpen waar een lage prioriteit aan is gesteld

binnen een gemeente. Terwijl prioritering een belangrijk

onderdeel is van de kwaliteitseisen uit de Bor en Mor.

Naar verwachting zal in de loop van het jaar 2016 de re-

gels met betrekking tot VTH-taken (Vergunningverlening,

Toezicht, Handhaving) wettelijk vastgesteld worden.

Daarmee worden gemeenten verplicht een verordening

vast te stellen met betrekking tot de kwaliteitseisen 21 Zie: http://www.rijksoverheid.nl24

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

aansprakelijke, goed verzekerde en gecertificeerde

toezichthoudende bedrijven, die ingehuurd worden door

de opdrachtgever om over de kwaliteit van het bouw-

project te waken. Privaat toezicht is een discussie over

aansprakelijkheid in relatie tot kwaliteit, handhaving

blijft een taak van de gemeenten, dit zal dan geschie-

den op basis van handhavingsverzoeken vanuit privaat

toezicht of van derden. De overheid houdt een zekere

greep op het bouwen, omdat de toelatingsorganisatie

een publiekrechtelijke organisatie is die oordeelt over

de aanvragen om toelating van instrumenten tot het

stelsel van kwaliteitsborging voor het bouwen en zo

nodig de toelating schorst of intrekt.

De overheid geeft aan dat het niet alléén zorg kan

dragen voor bescherming van de maatschappelijke

belangen, maar de samenleving legt die verantwoor-

delijkheid wel nadrukkelijk neer bij de overheid. Strikte

naleving van de regels door toezichthouders geven niet

altijd het gewenste resultaat, maar naleving in de geest

van de wet (buitenwettelijk) is een afwijking van het

formele mandaat (zie de onderstaande afbeelding). De

effecten van toezicht zijn lastig te bepalen en moeilijk te

verdedigen door de toezichthouder.

Naleving van wet en regelgeving door private borging

is belangrijk voor de overheid, aangezien zij als

verantwoordelijke wordt gezien wanneer de maatschap-

pelijke belangen worden aangetast. De overheid zal

dus gericht en meer intensief moeten controleren daar

waar private borging niet voldoet en moeten werken

aan vertrouwen met toezichthoudende bedrijven om

te komen tot algehele verbetering. Hierbij is de balans

met de bemoeienis van de overheid heel belangrijk. Te

veel geeft frustratie, te weinig kan leiden tot slechte

naleving en problemen tot realisatie van het doel van de

wet.

De taken van BWT gaan met de komst van private

borging veranderen, maar zeker niet verdwijnen.

Zoals in de onderstaande afbeelding is te zien, zal het

overheidstoezicht op de bouwplaats geleidelijk afne-

men. Op het gebied van handhaving blijft de gemeente

verantwoordelijk. In het geval er een geschil ontstaat

tussen het toezichthoudende bedrijf en de uitvoerende

partij of opdrachtgever van het bouwwerk, zal via

handhaving de gemeente worden ingeschakeld. Ook

de omgevingsveiligheid rondom de bouwplaats blijft

onder gemeentelijk toezicht vallen. Ook de evaluatie,

prioritering en handhavingsbeleid voor bouwtoezicht

blijven taken van de gemeente. Goede technische,

juridische en beleidsmatige kennis blijven van belang.

Het invoeren is geen bezuinigingsmaatregel en daar

moeten de gemeenten dan ook niet vanuit gaan. Het

werk blijft, maar verschuift hier en daar. De komende

periode wordt goed in de gaten gehouden hoe dit zich

ontwikkelt.

25

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

5.3. omgevingsdienst haaglandenDe afgelopen bestuursperiode heeft het milieutoezicht

een grote organisatorische wijziging doorgemaakt, in

het 2e kwartaal van 2013 is het milieutoezicht van 9

gemeenten in de regio Haaglanden en de Provincie

Zuid-Holland samengegaan tot één de Omgevingsdienst

Haaglanden (ODH). De uitvoering van de taken van

de omgevingsdienst zijn primair een verantwoordelijk-

heid voor de gemeente, maar vanuit het oogpunt van

professionalisering geplaatst in een omgevingsdienst.

Een goede samenwerking tussen gemeente en omge-

vingsdienst is gewenst, hiervoor heeft de Gemeente

Westland het accounthouderschap in het leven geroe-

pen. Op deze manier worden de communicatielijnen

kort gehouden en vindt er controle plaats op kwaliteit,

effectiviteit en efficiëntie van de omgevingsdienst.

5.4. bouwregelgevingIn april 2012 is het nieuwe bouwbesluit22 van kracht

geworden, hiermee zijn naast de minimale technische

eisen voor veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid,

energiezuinigheid en milieu ten aanzien van een bouw-

werk ook de bouw, het gebruik en de sloop onderdeel

geworden van het besluit. Door de invoering van het

Bouwbesluit 2012 zijn er minder regels en deze zijn

eenvoudiger geworden, maar nog steeds van toepassing

op alle bouwwerken.

Eisen die ook van toepassing zijn op vergunningsvrije

bouwwerken De voorwaarden in welke gevallen een

bouwwerk vergunningsvrij is, zijn opgenomen in de

bijlage II van het Besluit omgevingsrecht23 welke sinds

1 november 2014 zijn aangepast. De aanpassingen

ten aanzien van de regels met betrekking tot vergun-

ningsvrij bouwen betekenen deels een verruiming in de

mogelijkheden. Er mag meer vergunningsvrij worden

gebouwd, tegelijkertijd zijn verschillende definities

gewijzigd en anders uitgelegd. Een verruiming maar

geen vereenvoudiging, de kans dat dit leidt tot meer

illegale bouwwerken is reëel aanwezig. Om te kunnen

evalueren op dit onderwerp, dient er in de uitvoerings-

plannen en jaarverslagen aandacht aan dit onderwerp

te worden gegeven.

De ontwikkelingen met betrekking tot de

Omgevingswet24 hebben ook gevolgen voor Bouw- en

Woningtoezicht. Dit uit zich met name in de stelling

dat de wet moet bijdragen aan het waarborgen van de

kwaliteit van de leefomgeving. Wat in ieder geval onder

de kwaliteit van leefomgeving valt is illegale bouw en

gebruik, waarbij de mate van inzet voornamelijk een

bestuurlijke keuze betreft. De nieuwe wetgeving maakt

de regelgeving voor de bedrijven en burgers beter

inzichtelijk. Hierdoor zal een toezichthouder een meer

integrale blik moeten ontwikkelen, beter signaleren

in andere vakgebieden, zoals milieu, asbest en

brandpreventie.

Het gebruiksbesluit is al gekoppeld aan het bouwbesluit

en ook het activiteitenbesluit zal worden gekoppeld.

Als dit goed gebeurd zal dit voordelen opleveren, het

wordt beter inzichtelijk op welke onderdelen getoetst

moet worden. Kortom een inspecteur met basiskennis

op het gebied van bouw, gebruik, milieubeheer, asbest

en brandpreventie, en diepgaande kennis in het eigen

vakgebied.

22 Integrale tekst van de Regeling Bouwbesluit 2012 (Stcrt. 2011, 23914), laatstelijk gewijzigd door Stcrt. 2014, 34076 en Stcrt. 37003, in werking getreden 1 januari 2015.23 Besluit van 25 maart 2010, houdende regels ter uitvoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Besluit omgevingsrecht).24 Zie http://www.rijksoverheid.nl

26

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

6. bijlage i: evaluatie Handhavingsbeleid 2011-2014

evaluatie handhavingsbeleid 2011-2014: “handhaven op maat”

Inleiding

In de voorliggende evaluatie van het handhavingsbeleid

2011-2014 “Handhaven op maat” wordt teruggekeken

op de doelstellingen van dit beleid. Allereerst worden de

algemene doelstellingen en onderwerpen genoemd en

vervolgens wordt per thema beschreven in hoeverre de

doelstellingen zijn behaald.

De resultaten van de evaluatie worden meegenomen bij

het opstellen van het handhavingsbeleid 2015-2018.

algemene doelstellingIn het handhavingsbeleid 2011-2014 is het doel voor

handhaving als volgt beschreven:

Het doel is om binnen bouw- en woningtoezicht en milieuhandhaving met een transparante effec-tieve en efficiënte inzet van middelen te komen tot een situatie waarbij het voor een ieder duidelijk is hoe de gemeente Westland haar middelen inzet om naleving van regels te bereiken en/of te bevorderen. De gemeente Westland wil een prettige woon- werk- en leefomgeving voor haar burgers en on-dernemers. Dat wil de gemeente bereiken door de duurzaamheid veiligheid en leefbaarheid in het Westland te vergroten en te waarborgen. Toezicht en handhaving maken onderdeel uit van de middelen die hiervoor wordt ingezet. Handhaving is dus geen doel op zich maar een onderdeel van de reguleringsketen (ontwikkeling wet- en regelgeving – normstelling – vergunningverlening – uitvoering – toezicht - handhaving). Middelen die bijdragen aan de realisatie van het doel zijn: integraal toezicht en handhaving voldoen aan de (wettelijke) kwaliteitseisen en duidelijke communicatie.

algemene onderwerpen:

Integraal toezicht en handhavingdoel: goede integrale handhaving en daar waar op-

portuun, Integraal toezicht.

Integraal toezicht houdt in dat er één toezichthouder is,

die signaaltoezicht uitvoert voor andere disciplines of

meerdere toezichthouders die gezamenlijk controlebe-

zoeken uitvoeren.

In “Handhaven op maat”25 wordt aangegeven dat

een toezichtmatrix opgesteld zou gaan worden. Dit

25 Vastgesteld bij HUP d.d. 22 maart 2011

27

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

heeft plaatsgevonden10. In deze matrix wordt per

gebruiksfunctie, per fase (realisatiefase, gebruiksfase

en sloopfase) van het gebouw/ terrein aangegeven

welke disciplines betrokken zijn en wie in de “lead”

is (Bouw- en woningtoezicht, Milieuhandhaving of de

Veiligheidsregio Haaglanden).

De afgelopen jaren heeft vooral tijdens projecten

integraal toezicht en handhaving plaatsgevonden. Zo

is het bedrijventerrein Honderdland door het team

Bouw- en woningtoezicht (BWT) in samenwerking

met de Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) en de

Veiligheidsregio Haaglanden (VRH) geïnspecteerd en

heeft de controle op huisvesting (arbeidsmigranten) in

samenwerking met de vreemdelingenpolitie en burger-

zaken plaatsgevonden. Hierbij werd gekeken naar onder

andere veiligheid en overbewoning. Gezamenlijk met de

VRH wordt door BWT opgetrokken bij de inspectie van

bijvoorbeeld verzorgingsgebouwen en scholen.

In het reguliere werk vindt veelal signaaltoezicht plaats,

waarbij de mate waarin afhangt van de kennis en

ervaring van de betreffende inspecteur. Ten aanzien

van handhavingsbrieven was er veel aandacht voor het

integraal opstellen (bijvoorbeeld milieu en ruimtelijke

ordening (RO).

De samenwerking met de organisaties VRH (brandweer)

en ODH (milieu) verliep niet meteen vlekkeloos, in

vergelijking met de situatie dat het interne teams bij de

gemeente waren. Dat was een gevolg van de opstart-

fases, waarbij de organisaties zelf op orde moesten

komen en waarbij oplossingen moesten worden

gevonden voor de nieuwe, langere communicatielijnen.

Hierin treedt inmiddels verbetering op.

kwaliteitseisendoel: Zoveel mogelijk voldoen aan de kPmg-kwaliteitscriteria en de output- en outcomecriteria van de vng. De KPMG-kwaliteitscriteria en de output- en outcome-

criteria van de VNG zijn uiteindelijk samengevoegd en

te vinden onder de kwaliteitscriteria 2.1. Deze criteria

gaan over proces, kritieke massa, opleiding en inhoud/

prioriteiten en zullen verankerd worden in de wet

Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH).

Deze wet treedt naar verwachting in 2016 in werking.

Door het Rijk is een digitale “zelfevaluatietool” ontwik-

keld, die door gemeenten moest worden ingevuld

als nulmeting. Met behulp van de uitkomsten van de

tool wordt duidelijk op welke punten de organisatie al

voldoet en waar nog een verbeterslag nodig is. Als een

verbeterslag nodig is, moet een verbeterplan worden

opgesteld dat door de gemeenteraad wordt vastgesteld.

De uitkomst van de zelfevaluatietool voor de gemeente

Westland was positief. Inmiddels is de tool in het kader

van de noodzakelijke continue monitoring nogmaals

ingevuld. De resultaten zijn nog niet volledig bekend.

Met andere gemeenten in de regio wordt (indien

noodzakelijk) de samenwerking opgezocht om aan

de criteria te kunnen voldoen en de mogelijkheid van

gezamenlijke opleidingen te onderzoeken.

De Omgevingsdienst Haaglanden heeft de zelfevalua-

tietool voor haar deel van de werkzaamheden ingevuld.

Naar aanleiding van de uitkomsten is een verbeterplan

opgesteld. Naar verwachting voldoet de ODH tijdig aan

de kwaliteitscriteria.

Communicatiedoel: communicatie meer structureel oppakken en een communicatieplan opstellen.In “Handhaven op maat” wordt gesproken over een com-

municatieplan om de communicatie meer structureel

op te pakken. Het communicatieplan “Communicatie

in toezicht en handhaving” is vastgesteld11. In dit plan

26 Vastgesteld door B&W d.d. 10 januari 201228

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

worden communicatie-activiteiten benoemd voor de

teams BWT en Milieuhandhaving (nu ODH).

Het communicatieplan is gedeeltelijk uitgevoerd. Over

bijvoorbeeld de wijziging van regels rondom assimila-

tiebelichting en het Westlandse beleid rondom hemel-

waterbassins is gecommuniceerd. Over de start van

het seizoen voor de controles op assimilatiebelichting

wordt in de huis-aan-huisbladen bericht. Daarnaast is er

een “Westland report” gemaakt en uitgezonden op de

Westlandse omroepstichting (WOS) over de Westlandse

handhaving. De uitvoering van het communicatieplan is

de laatste jaren op een lager pitje komen te staan.

ontwikkelingen:modern toezichtOok deze collegeperiode is weer ingezet op modern toe-

zicht. In feite is dit de gebruikelijke werkwijze, waarbij

vooral gebruik wordt gemaakt van communicatie om

overtredingen te voorkomen en ongedaan te maken, in

plaats van meteen het juridische traject in te gaan.

Bij de ODH wordt door het team Milieuhandhaving voor

de gemeente Westland in bepaalde gevallen gebruik

gemaakt van antwoordkaarten. Dit houdt in dat men

bij geringe overtredingen een antwoordkaart ontvangt,

die men terug dient te sturen zodra de overtreding

verholpen is. Steekproefsgewijs wordt gecheckt of de

overtreding daadwerkelijk teniet gedaan is.

De werkwijze van “modern toezicht” is in lijn met

de handhavingsstrategie Wet Algemene Bepalingen

Omgevingsrecht (Wabo).

handhavingsstrategie WaboDe handhavingsstrategie Wabo is vastgesteld en

is inmiddels deels vervangen door de landelijke

handhavingsstrategie.27

Vanaf 2014 willen alle bevoegde overheden en handha-

vingsinstanties (overheden, omgevingsdiensten, OM en

politie) in Nederland een uniforme handhavingsstrategie

hanteren. In juni 2014 is de landelijke handhavingsstra-

tegie vastgesteld. Deze strategie verbindt het bestuurs-

en strafrecht beter met elkaar en de ernst van de over-

treding en het gedrag van de overtreder bepalen hoe de

bevoegde instanties optreden. De handhavingsstrategie

is een beslissingsondersteunend model. Dat betekent

dat de strategie de handhaver helpt in het proces om te

komen tot een beslissing over de wijze waarop op een

overtreding moet worden gereageerd. Deze werkwijze

past binnen het huidige handhavingsbeleid Handhaven

op maat 2011-2014. Binnen deze handhavingsstrategie

is geen expliciete stap “mediation” opgenomen (was

in de huidige strategie ook niet het geval), maar deze

werkwijze wordt onverminderd doorgezet als onderdeel

van de Westlandse aanpak.

omgevingsdienst haaglandenOp 1 april 2013 is de Omgevingsdienst Haaglanden

(ODH) van start gegaan. Het doel van de ODH is een

betere kwaliteit van de milieuhandhaving tegen lagere

kosten. De deelnemers zijn de gemeenten Den Haag,

Westland, Zoetermeer, Delft, Pijnacker-Nootdorp,

Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Rijswijk en

de provincie Zuid-Holland. De milieuvergunningverle-

ners, - handhavers, en –adviseurs van de gemeente zijn

bij de ODH in dienst getreden en voeren de werkzaam-

heden op het gebied van vergunningverlening, toezicht/

handhaving en advisering uit.

De eerste tijd na de start moet gezien worden als

opstartfase waarin de organisatie wordt opgebouwd,

processen worden ingeregeld, ICT-systemen moeten

gaan draaien etc. Dit verloopt uiteraard niet meteen

vlekkeloos. De communicatielijnen zijn langer bij een

dienst op afstand. Langzamerhand wordt hier een weg

in gevonden, weten de medewerkers elkaar weer steeds

beter te vinden en begint de samenwerking soepeler te

verlopen.

Een accounthoudersteam binnen de gemeente draagt

zorg voor de sturing op de ODH. Dit gebeurt aan de

hand van ondermeer accountgesprekken, jaarwerkplan-

nen, jaarrapportages en voortgangsrapportages.

Wet- en regelgeving:• Besluit landbouwactiviteiten

De voorschriften voor agrarische activiteiten zijn on-

der het Activiteitenbesluit komen te vallen. De regels

vielen voorheen onder meerdere Algemene maatre-

gelen van bestuur (AMvB’s) en zijn nu gebundeld. In

eerste instantie wilde IenM een nieuwe agrarische

27 Vastgesteld door B&W d.d. 15 juli 2014

29

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

AMvB opstellen, maar heeft er uiteindelijk voor

gekozen om alle activiteiten in het Activiteitenbesluit

onder te brengen. Het Activiteitenbesluit is erg

uitgebreid, en IenM voegt er nog steeds branches

aan toe, waardoor het werken met dit besluit niet

eenvoudiger wordt.

• Waterwet

Onder de Waterwet is de bevoegdheid voor de

indirecte lozingen bij de gemeenten komen te liggen.

Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft tot 1

januari 2012 de taken met betrekking tot vergun-

ningverlening en handhaving voor indirecte lozingen

(lozingen op de riolering) uitgevoerd. Daarna zijn

de taken naar gemeente Westland gekomen. In het

jaar 2012 hebben Delfland en Westland gezamenlijk

opgetrokken. Eind 2012 heeft Delfland alle dossiers

en taken aan Westland overgedragen. De (globale)

taken met betrekking tot toezicht en handhaving op

indirecte lozingen worden nu uitgevoerd door de ODH.

• Bouwbesluit

Het Bouwbesluit 2012 is op 1 april 2012 inwerking

getreden. Het Gebruiksbesluit, grote delen van

de bouwverordening en een deel van het Besluit

aanvullende regels veiligheid wegtunnels zijn nu

geïntegreerd in het Bouwbesluit en de bijbehorende

regeling. Daarnaast vallen meer zaken onder de

sloopmelding in plaats van de omgevingsvergunning

voor de activiteit slopen. Tot slot zijn waarden met

betrekking tot de energiezuinigheid van woningen

aangescherpt. Inhoudelijk is er niet veel veranderd

voor toezicht en handhaving, echter worden veel

taken niet meer gedekt door de leges

• Vergunningsvrij bouwen

Het vergunningsvrij bouwen is met de invoering van

de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)

en het Besluit omgevingsrecht (Bor) uitgebreid.

Vergunningsvrij bouwen betekent niet regelvrij

bouwen. Er vindt een verschuiving plaats van toetsing

vooraf (door middel van vergunningverlening)

naar toetsing achteraf (na de uitvoering). Door

werkdruk wordt er in de prioriteitsstelling soms voor

gekozen om de vergunningsvrije bouwwerken niet te

controleren.

onderwerpen milieu:

thema klachten en meldingen doel: professionele afhandeling van klachten en meldingen

De registratie van overlastmeldingen is geprofes-

sionaliseerd waardoor er zicht is op de status van de

afhandeling en aantallen klachten per categorie.

Er is gebruik gemaakt van een protocol voor klachten

en meldingen. Dit heeft een grote overlap met de 12

spelregels uit het rapport van de nationale ombudsman.

Gezamenlijk met een aantal andere gemeenten is

een klanttevredenheidonderzoek gehouden. In dit

onderzoek werd gevraagd aan ondernemers die een

controlebezoek hebben gehad, hoe ze dit bezoek en

het gedrag van de inspecteur hebben ervaren en aan

burgers, die een milieuklacht over een bedrijf hebben

ingediend, hoe men de informatievoorziening en de

afhandeling van de klacht ervoer. De responsen waren

laag (<10%), waardoor het lastig is om goede conclusies

te trekken. Over het algemeen waren de resultaten

positief qua duidelijkheid en kwaliteit van de brief en

uitleg door de inspecteur. Verbeterpunten lagen in de

communicatie voorafgaand aan het bezoek, continue

zorg voor de algehele kwaliteit, inlevingsvermogen van

de inspecteur en de uitleg over het geconstateerde.

Door de ODH worden op dit moment nog geen klantte-

vredenheidsonderzoeken gehouden, omdat de orga-

nisatie zich nog in een opstartfase begint. Op termijn

wil men dit wel weer gaan oppakken. De werkwijze ten

aanzien van klachten en meldingen is gewijzigd ten

opzicht van de werkwijze van Westland. De wachtdienst-

medewerkers krijgt (via DCMR) van bepaalde meldingen

(niet spoedeisend) nu pas de dag erna een bericht,

waarna contact opgenomen wordt met de klager. Dit

onder andere in verband met de benodigde capaciteit

voor het totale werkgebied. De werkwijze moet nog

geëvalueerd worden.

thema glastuinbouw doelen: behoud van een sterk glastuinbouwcluster, verbeterd (naleef)gedrag van ondernemers, betere kennis van wetten en regels bij ondernemers, duidelijkheid wat ondernemers kunnen verwachten van het team milieuhandhaving.30

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

Het naleefpercentage is niet verbeterd en schommelt

tussen de 32 en 37 %. Kanttekening bij het naleefper-

centage is dat er gewerkt wordt met een risico-gestuur-

de selectie van bedrijven, waarbij bedrijven bezocht

worden waar het milieurisico het grootst is of waar het

naleefgedrag het slechtst is. In het actief verhelpen van

overtredingen na een waarschuwing of aanschrijving is

wel verbetering zichtbaar.

De afgelopen jaren is er nog geen onderscheid gemaakt

worden tussen soorten overtreding. De bedoeling is dat

dit onderscheid in de toekomst door de ODH wel wordt

gemaakt, zodat we een steeds nauwkeuriger beeld

krijgen, met onderscheid tussen ernstige en kleine

overtredingen.

Westland en de ODH werken veel samen met de

brancheorganisatie LTO Glaskracht. Gezocht wordt

naar gezamenlijke doelen en naar werkbare regels voor

sector en bevoegd gezag.

thema grondstromendoel: veilig en verantwoord omgaan met grondstromen

In het handhavingsbeleid staat dat mogelijkheden tot

meer samenwerking verkend zullen worden en mogelijk

in projectvorm regionaal het toezicht op grondstromen

geïntensiveerd wordt. Dit is gebeurd, mede doordat de

regionale spelers op dit gebied vanaf 2013 allen bij de

ODH geplaatst zijn. Verder is er goede samenwerking

met het Openbaar Ministerie, waardoor het ketentoe-

zicht adequaat kan plaatsvinden.

thema bouw- en sloopafval/ asbestdoel: veilig en verantwoord verwijderen van asbest.De teams bouw- en woningtoezicht en milieutoezicht en

– handhaving hebben in 2012 de controles op asbest

gezamenlijk opgepakt, het proces uitgekristalliseerd

en op een hoger niveau getild. Dit traject inmiddels

achter de rug en gezamenlijke controles hebben niet

zoveel zin meer. Wel vindt er signaaltoezicht plaats.

Als bijvoorbeeld een bouwinspecteur signaleert dat er

asbest in de bodem terecht komt plaatsvindt, krijgt de

ODH een seintje.

onderwerpen bouwen:

thema klachten en meldingen doel: professionele afhandeling van klachten en meldingen

Over het handhavingsbeleid wordt op de website

geïnformeerd.

Klachten en meldingen komen vooral binnen via het

meldpunt leefomgeving.

Er is meer aandacht geweest voor terugkoppeling naar

aanleiding van klachten en meldingen.

De wet dwangsom, die inwerking is getreden in 2012,

heeft voor een wettelijke stimulans gezorgd voor tijdige

afhandeling van handhavingsverzoeken. Mondelinge

afspraken worden vastgelegd in het programma

SquitXO.

thema illegale reclame-uitingen doel: behoud van een aantrekkelijke leefomgeving en het verbeteren hiervan waar mogelijk.

Na het vaststellen van het reclamebeleid eind 2012 is

het project “handhaving illegale reclame-uitingen” op-

gestart. Allereerst is er een plan van aanpak opgesteld.

Hierin is onder andere een handreiking “handhaving

reclame” opgenomen, waarmee toezichthouders in het

veld of achter het bureau kunnen bepalen of er sprake

is van een illegale situatie.

Het doel van het project was: het inventariseren/

vastleggen en archiveren van geconstateerde illegale

reclame-uitingen en overtreders er (eerst mondeling,

vervolgens schriftelijk) toe te bewegen de reclame-uiting

te (laten) verwijderen.

Begin 2013 is door de bouwinspecteurs een inventa-

risatie gemaakt van reclame-uitingen, welke digitaal

op beeld is vastgelegd. In het programma squit Xo is

een handhavingsdossier genaamd “Project handhaving

illegale reclame-uitingen” aangemaakt. In dit dossier

zijn per geconstateerde illegale situatie, deelzaken

aangemaakt met daarin opgenomen een foto van de

strijdige reclame-uiting.

Tijdens de projectperiode is geconstateerd dat op

31

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

diverse locaties reclame-uitingen uit eigen beweging

worden verwijderd, maar dat er ook weer nieuwe

strijdige reclame-uitingen worden geplaatst.

Naast vorenstaande inventarisatie en handhavings-

acties zijn er ook diverse reclame gerelateerde zaken

opgepakt door bouw- en woningtoezicht. Ten tijde van

de verkiezingen zijn partijen benaderd om verkiezings-

borden te verwijderen na de verkiezingsperiode. Ook ter

plaatse van rotonden werd geconstateerd dat borden

niet voldeden aan de gestelde eisen en is handhavend

opgetreden. Voor wat betreft lichtmastreclame heeft er

afstemming plaatsgevonden met TOR en IBOR om tot de

juiste handhavings-strategie te komen.

In hoeverre het doel is bereikt is lastig te meten.

Overtredingen zijn verholpen, maar er zijn ook weer

nieuwe bijgekomen. Dit blijft een onderwerp dat

aandacht verdient.

thema ruimte voor de glastuinbouw doel: vrijmaken van gronden om glastuinbouwreconstructie mogelijk te maken en het weren van niet-glastuinbouw gerelateerde functies. Creëren van optimale kansen voor glastuinbouw. hiermee blijft Westland als het grootste glastuinbouwgebied van nederland en de wereld op de kaart.

Om het doel te bereiken is het project “Ruimte voor de

glastuinbouw” opgestart. Om inzicht te verkrijgen in het

gebruik van die gronden was het allereerst nodig om in

het buitengebied te inventariseren. Deze inventarisatie

is in 2011 afgerond. De uitvoering van het project

vond plaats in het kader van de totstandkoming van

het nieuwe bestemmingsplan “Glastuinbouwgebied

Westland”. Daarom moesten voor de vaststelling van

het bestemmingsplan alle zaken worden gewraakt.

Dit om te voorkomen dat strijdigheden onder het

overgangsrecht zouden gaan vallen en daarmee niet

meer handhaafbaar zouden zijn. Om dit te bewerkstel-

ligen moest voor alle dossiers een constateringsbrief

(=wrakingsbrief) worden opgesteld en verstuurd. Dit is

conform de planning uitgevoerd.

In 2012 is het bestemmingsplan “Glastuinbouwgebied

Westland28” vastgesteld. Met de vaststelling van het

bestemmingsplan “Glastuinbouwgebied Westland” zijn

de strijdigheden benoemd en is er een basis verkregen

om verder te gaan met de handhaving.

Het project is succesvol geweest: de 0-situatie is

bekend en het opstellen en versturen van de constate-

ringsbrieven is gebeurd. De eigenaren/gebruikers zijn

met het verzenden van die brieven in kennis gesteld

dat er strijdigheden zijn vastgesteld op de betreffende

percelen. In sommige, meer gevoelige gevallen is in

afstemming met de verantwoordelijk wethouder ervoor

gekozen om de brief persoonlijk uit te reiken.

Voor 26 proefdossiers is het handhavingstraject gestart

en voortgezet. Daarvan zijn 4 dossiers afgehandeld.

De procedures voor de overige 22 proefdossiers en

de overige dossiers in de andere gebieden zijn nog

in behandeling. Voor die proefdossiers en ook voor

alle zaken in de prioritaire herstructureringsgebieden

Poelzone en Boomawatering zijn gesprekken met de

betrokkenen gevoerd. Op basis van de uitkomsten van

de gesprekken, is de te hanteren strategie bepaald.

Immers helder is geworden of en hoe betrokkenen

bereid zijn tot medewerking, is op tafel gekomen of

strijdigheden blijvend zijn, of dat er “uitsterfconstruc-

ties” denkbaar zijn.

Inmiddels zijn er ongeveer 250 dossiers afgesloten,

daar de strijdigheden zijn opgeheven door door

reconstructie, bouwwerkzaamheden, of legalisatie in

bestemmingsplan. Door afstemming met de betrokke-

nen zijn die zaken afgerond, waardoor voortzetting van

de handhavingsprocedure niet nodig was.

Nu de inventarisatie is afgerond, de wraking inzake

circa 750 dossiers heeft plaatsgevonden, 250 dossiers

zijn afgerond door opheffing van de strijdigheden en

de aanpak van de handhaving via de proefdossiers en

de dossiers in de herstructureringsgebieden Poelzone

en Boomawatering verder zijn uitgekristalliseerd, is

de volgende stap om voor de resterende strijdigheden

de strategie voor het vervolg van de handhaving te

bepalen.

Dit is een proces wat ook de komende jaren veel

aandacht en tijd zal vragen.

28 Vastgesteld door gemeenteraad op 18 december 2012

32

Handhavingsbeleid Gemeente Westland

thema bouw- en sloopafval/ asbest doel: veilig en verantwoord verwijderen van asbest

In het voortraject van sloopvergunningen en –mel-

dingen is veel verbeterd. De aanvragen worden voor

besluitvorming standaard door BWT getoetst. Dit

voorkomt dat pas tijdens de daadwerkelijke sloop blijkt

dat de asbestinventarisatie niet voldoende dekkend

is. Hierdoor worden in het voortraject al veel fouten

ontdekt en hersteld. Aan ca. 50% van de rapporten

mankeert in de eerste instantie wel iets. Bij de sloop

van vergunningsplichtige bouwwerken is vrijwel altijd

tijdens de uitvoering gecontroleerd. Bij risicovolle

bedrijven gebeurt dit sowieso. .

Er is een lichte verbetering waarneembaar in de

naleving van regelgeving tijdens de sloop.

In het verleden is gestart met gezamenlijke controle

van bouwen en milieu. Deze werkwijze is echter in het

slop geraakt door andere prioriteiten en het op afstand

komen te staan van de milieu-uitvoering (ODH).

Bij bijvoorbeeld asbestbranden of illegale saneringen

vindt een goede samenwerking plaats met andere

partijen zoals het ministerie van Infrastructuur en Milieu

(I&M), het Regionaal Milieuteam (RMT) van de politie en

de ODH.

Een aantal medewerkers hebben de opleiding DTA-C/

asbestdeskundige gevolgd. Daarnaast hebben alle

inspecteurs asbestherkenning in 2010/2011 gevolgd.

Op het gebied van asbest wordt gemeente Westland

regionaal als expert gezien.

In 2013 is een asbestprotocol voor calamiteiten

opgesteld. Dit betreft een werkproces, dat gevolgd

dient te worden bij een calamiteit, waarbij asbest is

vrijgekomen.

In juli 2011 is het document “Beleid & uitvoering, om-

gevingsvergunning voor het Slopen” vastgesteld. Hierin

wordt het beleid en de werkwijze omtrent sloopactivitei-

ten beschreven. Momenteel wordt dit beleid aangepast

aan de gewijzigde regelgeving (Bouwbesluit).

Ten aanzien van overig sloopafval krijgen aannemers

al voldoende financiële prikkels om gescheiden af te

voeren.

33

Postadres: Postbus 150, 2670 AD NaaldwijkBezoeksadres: Stokdijkkade 2, 2671 GW NaaldwijkT 14 0174F (0174) 673 600E info@gemeentewestland.nlI www.140174.nl