Handelingsgericht werken; een introductie

Ingrid KroezenGedragswetenschapper AB-dienst

Programma

• Doel van vanmiddag• Uitgangspunten HGW• Opdrachten• Evaluatie

Doelstelling HGW

Systematische manier van werken

met als doel

onderwijs op maat

te kunnen bieden aan leerlingen

1. Doelgericht

Specifiek

Meetbaar

Acceptabel

Realistisch

Tijdgebonden

SMART Doelen:• bepalen de richting • geven houvast voor

effectieve feedback• bieden mogelijkheid om je

werk te evalueren (PDCA)-> kwaliteitsverbetering

Kleine stapjes vergroten de kans op succes en daarmee de motivatie

Maar ook:

Doelgericht handelen in de dagelijkse praktijk:• Waar willen wij als team naar toe en hoe zien we dat

terug in ons handelen?• Wat is het doel van een bepaalde aanpak?• Wat is de vraag achter de vraag?• Wat is het doel van een bepaald gesprek, vergadering,

observatie? Verwachtingen op elkaar afstemmen.

PDCA

PDCA-cyclus

Plan: doelen formuleren

Do: uitvoeren van interventies

Check: evalueren van resultaten

Act: borgen en/of bijstellen

(Deming)

Om kwaliteitsvol onderwijs te realiseren is voortdurende afstemming tussen vraag en aanbod nodig

2. Afstemming en wisselwerking

Iemand ontwikkelt zich in een context

‘Waarom heeft

dít kind,

uit dít gezin,

in déze school,

met déze leraar

en déze medeleerlingen

de gesignaleerde problemen

en hoe kunnen we die goed aanpakken?’ (Pameijer)

Van theorie naar praktijk

Zorgvuldig in kaart brengen van• Kindkenmerken• Kenmerken onderwijsleersituatie• Opvoedsituatie

Werken aan• Het wegnemen of aanpassen van de

factoren die het probleem beïnvloeden • Het versterken van de positieve

factoren

3. Onderwijsbehoeften

Probleem in kaart brengen én wat goed gaat/sterke kanten

Vertalen van probleem naar onderwijsbehoefte

Hoe vind je onderwijsbehoeften?

• Praten met collega’s en andere professionals

• Vragen aan leerling en ouders; − Wat kan het kind wel? − Maak gebruik van uitzonderingen; wanneer ging het wel goed?• Literatuur benutten• Observatie• Dossier

Opdracht 1: van probleem naar onderwijsbehoefte

• Maak 2-tallen

• Bedenk meerdere problemen van leerlingen

• Vertaal dit naar (extra)onderwijsbehoeftes

4. De leerkracht doet er toe!

De mate van vakmanschap van een docent is meest doorslaggevende factor in het leerrendement van leerlingen (Marzano)

• Bepaal wat nodig is voor de leerling én• wat de docent nodig heeft om dat mogelijk te

maken

5. Positieve aspecten

Richt de aandacht op wat werkt en wat goed gaat, dat motiveert en maakt de aanpak effectiever

• Toekomstgericht• Zoek de uitzondering• Maak gebruik van kwaliteiten• Doe meer van wat werkt• Stop met wat niet werkt• Kleine verandering is voldoende

Opdracht 2: marktplaats

• Maak 2-tallen• Verkoop Bram

6. Samenwerking met alle betrokkenen

Leren van en met elkaar:

• Leerling

• Docent

• Ouders

• Team

7. Systematisch en transparant

• Inzichtelijk hoe de school wil werken en waarom

• Heldere afspraken over wie wat doet, wanneer, hoe, waar en waarom

• Planmatige werkwijze, afstemming tussen onderwijs en begeleiding

• Van overzicht, naar inzicht en uitzicht

Fasen van HGW

Om Handelingsgericht te werken moeten een aantal fasen van informatieverzameling en verwerking plaatsvinden

HGW onderscheidt 4 fases1. Waarnemen2. Analyseren en begrijpen3. Plannen4. Realiseren

Uitwisselen van ervaringen

• Wat doen jullie al handelingsgericht?• Waar hebben jullie goede ervaringen mee?• Hoe merk je dat aan leerlingen, ouders, collega’s, jezelf?

Evaluatie

•Wat heeft vanmiddag je opgeleverd?•Wat neem je mee?