Handboek zonne- energie - Fritts · afhankelijk van dieselgeneratoren. Zonne-energie is hier een...

Handboek

zonne-

energie

www.zonneenergie.eu

Door: Lex Schiebaan

http://www.zonneenergie.eu/


© zonneenergie.eu [email protected] Lex Schiebaan

Colofon

Lex Schiebaan Zonneenergie.eu 1e druk: juni 2012

Belangrijk

Dit e-boek is gratis en mag als zo danig worden weggegeven. Het mag uitsluitend in deze

vorm worden verspreid waarbij de inhoud en de vorm onveranderd blijven. Citeren mag mits

de bron erbij wordt vermeld.

Vrijwaring

Bij het samenstellen van dit e-boek is de grootste zorg besteed aan de juistheid van de hierin opgenomen informatie. Lex Schiebaan kan echter niet verantwoordelijk worden gehouden voor enige onjuist verstrekte informatie in dit e-boek. Lex Schiebaan is niet aansprakelijk te stellen voor eventuele schade als gevolg van onjuistheden, onvolkomenheden en/of onvolledigheden in dit e-boek.

Over Zonneenergie.eu

Zonneenergie.eu is de site met objectieve informatie over zonne-energie. Op de site vind u

regelmatig informatie over alles wat met zonne-energie te maken. De ene keer is dat een

technisch onderwerp en de andere keer een leuk weetje. Op zonneenergie.eu vind je enorm

veel waardevolle tips, trucs en technieken op al deze fronten.

Zonneenergie.eu is interactief. U kunt dus gewoon vragen stellen en commentaar geven.

Graag zelfs! Laat een reactie achter op de site of stuur een mail naar: [email protected]





mailto:[email protected]


Beste lezer,

Zonne-energie is de energie bron van de toekomst. Eigenlijk zijn alle vormen van energie te

herleiden naar de zon. Hout van bomen is het resultaat van de energie van de zon. Heel lang

geleden is aardolie ontstaan door planten die zijn gegroeid door de energie van de zon. Wind

ontstaat door luchtverplaatsing als gevolg van de opwarming van de atmosfeer door de zon.

Waarom zullen we deze vorm van energie dan niet direct gebruiken?

De meest pure vorm van energie.

In dit boek zal je stap voor stap informatie krijgen over de voorbereiding voor het

aanschaffen van uw eigen zonne-energie systeem.

Ik hoop met dit e-boek meer inzicht geeft in de wereld van zonne-energie. Zonne-energie

is de bron van energie voor de toekomst die we nu al kunnen gebruiken. Dit e-boek helpt

u met het maken van de juiste keuzes voordat u daadwerkelijk zonne-energie gaat

gebruiken.

Veel lees- en leerplezier!

Lex Schiebaan


Inhoud

1. Zonne-energie ................................................................................................................ 5

1.1 Inleiding ....................................................................................................................... 5

1.2 Paneel of collector? ..................................................................................................... 6

1.3 Wat is zonne-energie? ................................................................................................. 6

1.4 Wat kan je ermee? ....................................................................................................... 6

1.5 Elektra maken uit zonlicht? .......................................................................................... 6

2. De mogelijkheden ........................................................................................................... 7

2.1 Voorbereiding .............................................................................................................. 7

2.2 Mogelijkheden .............................................................................................................. 7

2.3 Locatie en opbrengst ................................................................................................... 8

2.4 Potentieel van het dak.................................................................................................. 9

2.5 Zonne-energie systeem ..............................................................................................10

3. Zonnepanelen ...............................................................................................................11

3.1 Zonnepanelen lelijk? ...................................................................................................11

3.2 Portret of landschap ....................................................................................................12

3.3 Hoe worden zonnepanelen gemaakt ...........................................................................12

3.4 Rendement en vermogen ............................................................................................13

3.5 Zelf plaatsen of laten doen ..........................................................................................15

4. Kwaliteit .........................................................................................................................16

4.1 Kwaliteit van de producten ..........................................................................................16

4.3 Kwaliteit van de samenstelling ....................................................................................20

4.4 Kwaliteit van het ontwerp ............................................................................................20

4.4 Kwaliteit van de uitvoering ..........................................................................................21

4.5 Veiligheid ....................................................................................................................21

5. Zonnepanelen aanschaffen ...........................................................................................23

5.1 Offertes opvragen .......................................................................................................23

5.2 Ontvangen offertes. ....................................................................................................24

5.3 Papierwerk ..................................................................................................................25

5.4 Monitoring ...................................................................................................................27

5.5 Gefeliciteerd ................................................................................................................28

Bijlage 1: Over Lex Schiebaan ..........................................................................................29

Bijlage 2: Thermen ............................................................................................................30


1. Zonne-energie

1.1 Inleiding

Zonne-energie staat nog in de kinderschoenen. En dat maakt het niet altijd even

gemakkelijk. Ingewikkelde termen en verwarrende offertes. De een zegt dit en de andere

zegt weer wat anders. Een zoektocht op internet maakt het allemaal niet makkelijker. Er is

genoeg informatie te vinden maar duidelijker wordt het niet.

Door mijn ervaring in de zonne-energie sinds 2006 weet ik als geen ander wat goed is en

niet goed is. 6 jaar ervaring lijkt misschien niet veel maar ik zeg wel eens in zonne-

energieland zijn het tropen jaren. De markt veranderd continu en de groei is niet stuiten.

Crisis? dat kennen we niet in zonne-energieland.

Zonne-energie is anno 2012 flink aan het door breken in Nederland. En dat mag ook wel

want we hebben veel in te halen op onze buurlanden. Duitsland is natuurlijk ver voorop maar

zelfs België heeft honderden male meer zonne-energie dan wij in ons kikkerlandje.

Aan de andere kant hebben wij als Nederland het voordeel dat we niet of nauwelijks hebben

geïnvesteerd in dure zonnepanelen. De overheden van landen met een goede subsidie

regeling moeten de komende jaren nog miljarden uitkeren. Daarnaast zijn de inwoners van

de landen zo gewent aan de subsidies dat ze het zonder subsidie moeite hebben om te

investeren. Een mooi voorbeeld van de wet van de remmende voorsprong. Wij Nederlanders

kunnen daar nuchter tegenaan kijken en dragen nu niet de lasten maar maken wel gebruik

van de voordelen. Door de investeringen van onze buurlanden zijn de prijzen van panelen

namelijk in de afgelopen 3 jaar 80% gezakt!

Het is dus nu de tijd om te investeren in uw eigen zonne-energie systeem. Door de

investering heeft u veel voordelen zoals:

De energie is gratis en komt letterlijk uit de lucht vallen. Het enige wat u moet doen is

het opvangen.

U kan zelf de duurzame energie opwekken. Zonne-energie is daarmee vrijwel de

enige vorm van duurzame energie die u zelf kan opwekken.

Een duurzamere wereld. Ze zeggen wel eens een beter milieu begint bij jezelf.

Zonne-energie is een erg mooi begin.

Financiële zekerheid. U weet wat u kwijt bent en komt dus niet meer voor

verassingen te staan van hoge energierekeningen.

Vrijheid van de energie maatschappij.

Een zonne-energie systeem is onderhoudsarme en gaat tientallen jaren mee.

Bij zonne-energie wordt vaak gesproken met ingewikkelde thermen. In dit ebook zijn

de meeste thermen onderstreept. Hier kunt u op klikken voor meer informatie. Mocht u

vragen hebben dan kan u altijd een mail sturen naar: [email protected]



1.2 Paneel of collector?

Globaal zijn er 2 soorten zonne-energie. De ene wekt elektra(zonnepanelen of PV-systeem)

op en de andere maakt warm water(zonnecollectoren of zonneboilersysteem). Beide zijn

heel nuttig en kunnen vrijwel overal gebruikt worden.

De zonnepanelen zitten bijvoorbeeld in rekenmachines, maar ook zien ze we langs de weg

op palen staan en steeds meer op huizen. De warm water energie wordt veel gebruikt in

landen langs de Middellandse Zee maar ook in Nederland is dit mogelijk. De werking is in

principe heel simpel. De zon schijnt op het water en dat wordt warm. Door dit op te slaan in

een vat kan dit gebruikt worden voor bijvoorbeeld een douche. De techniek achter

zonnewarmte is compleet anders dan van zon-elektra. Denk maar aan een loodgieter en een

elektricien. Dit e-boek is gericht op zon-elektra en zal dus niet dieper ingaan op warm water.

1.3 Wat is zonne-energie?

De naam zegt het natuurlijk al. Zonne-energie is de energie van de zon. De zon is zo’n

krachtige energie bron dat het zelf op een afstand van 150 miljoen km het in staat is de

aarde te verwarmen en te voorzien van licht en energie. Het is de bron van energie voor alle

flora en fauna op aarde. Het is dus aan ons om deze energie op te vangen en om te zetten in

bruikbare energie zoals elektra.

1.4 Wat kan je ermee?

De toepassingen van zonne-energie zijn legio. Zo worden zonnepanelen al jaren in de ruimte

gebruikt om de energie te verzorgen voor satellieten en ruimtestations. Maar ook op aarde

kunnen we het werkelijk overal voor gebruiken. Heel veel mensen op aarde hebben

bijvoorbeeld geen aansluiting op het elektriciteitsnet. Deze mensen zijn daardoor vaak

afhankelijk van dieselgeneratoren. Zonne-energie is hier een fantastische toepassing voor.

Dicht bij huis kunnen we zonne-energie gebruiken om ons te voorzien van elektriciteit. De

meest huizen hebben voldoende dak om alle elektra op te wekken die we nodig hebben. Ook

wordt zonne-energie vaak gebruikt op plekken waar geen elektriciteit aanwezig is. Zo staan

er duizenden kleine zonnepaneeltje langs de Nederlandse wegen die zorgen voor de energie

van verkeertellers. Let maar eens op langs de weg.

In de toekomst zullen de mogelijkheden alleen nog maar groter worden. Zo rijden er nu al

auto’s rond die volledig op zonne-energie rijden en er is zelfs al een vliegtuig die op zonne-

energie vliegt.

1.5 Elektra maken uit zonlicht?

Dat is toch knap zou je zeggen maar de alle flora en fauna op de aarde werkt met zonne-

energie. Denk bijvoorbeeld aan bomen. De blaadjes ontvangen het zonlicht en zetten dit om

in bouwstoffen zodat ze kunnen groeien. De werking van zon omzetten in elektra is heel

eenvoudig. Het is als het waren een batterij met 2 draadjes, een plus en een min. Met het

verschil dat de energie niet in de batterij zit maar van de zon af komt.


2. De mogelijkheden

2.1 Voorbereiding

Voor dat u een eigen zonne-energie systeem gaat aanschaffen is het verstandig u zelf voor

te bereiden. Een goede voorbereiding is tenslotte het halve werk. Voordat u verzeilt raakt in

verschillende offertes met nog meer mogelijkheden is het goed om het een en ander op

papier te zetten.

Bij zonne-energie worden vaak specifieke termen gebruikt die verwarrend kunnen zijn.

Specifieke termen zijn onderstreept weergegeven in de tekst waar u op kan klikken om meer

informatie over het woord te vinden. In de bijlage vind u alle thermen op een rij.

2.2 Mogelijkheden

De keuze van een ideaal systeem wordt bepaalt door 2 factoren:

1. Hoeveel energie verbruikt u

2. Hoe groot is uw dak

Elektriciteit

Om te beginnen moet u weten wat u aan elektriciteit verbruikt. Het is aan te raden te kijken

naar wat het verbruik nu is en wat het in het verleden is geweest. Het verbruik van elektra

wordt gemeten in kWh. En het is goed na te de denken over het toekomstig verbruik.

Overweegt u bijvoorbeeld om een elektrische auto aan te schaffen wat leidt tot meer verbruik

of wilt u juist gaan besparen en gaat u de oude droger vervangen door een warmtepomp

droger. Om een goede indicatie te krijgen kijkt u naar het energieverbruik van het afgelopen

jaar en het liefst naar de jaren ervoor. Het blijft gissen maar u weet nu in ieder geval wat het

verbruik is geweest. Teveel opwekken is zonde, te weinig natuurlijk ook.

Het dak

Als u weet hoe groot uw elektriciteitsverbruik is dan weet u hoeveel zonne-energie nodig is.

Zonnepanelen wekken +/- 125 kWh per vierkante meter op. Om het aantal meter te bepalen

deelt u het verbruik door 125 en zo heeft u het aantal benodigde meters. Als u bijvoorbeeld

3.500 kWh verbruikt heeft u 28 vierkante meter dakoppervlak nodig.

Het kan zijn dat het dak groot genoeg is om alle energie op te wekken maar vaak is het

kleiner dan u nodig heeft of zorgen obstakels op het dak voor minder mogelijkheden.

De keuze voor uw ideale systeem wordt dus bepaalt door deze factoren. Mocht de

oppervlakte op het dak niet voldoende zijn dan kan u altijd kijken naar speciale oplossingen

zoals micro-omvormers of hoog rendements panelen


2.3 Locatie en opbrengst

Het belangrijkste van een goed zonne-energie systeem is natuurlijk de opbrengst. Een

goede opbrengst begint met een goede locatie. Zonne-energie levert uiteraard het meeste

op als de panelen op het zuiden gericht zijn. Wanneer uw huis een dak heeft met een deel

op het zuiden en een deel op het noorden is de keuze natuurlijk snel gemaakt. Maar wees

gerust als het dak niet recht op het zuiden staat. Zelfs daken die pal op het oosten of westen

staan brengen nog genoeg op.

De opbrengst van uw dak kan u bepalen aan de hand van een zogenaamde instralingsschijf

of met behulp van software. Voor beide heeft u de hoek van het dak nodig en de positie van

het dak ten opzichte van het zuiden.

De hoek van het dak is eenvoudig in te schatten. De meeste daken hebben een hoek van

30-45 graden. U kan de hoek inschatten met behulp van de onderstaande voorbeelden:

De positie ten opzichte van het zuiden is te bepalen met een kompas of natuurlijk met

handige sites zoals Google Maps.

De opbrengst van een ideaal dak in Nederland varieert aan de hand van de ligging. Kort

samengevat is er meer energie aan de kust dan in het binnenland. Gelukkig is het verschil

minimaal, namelijk zo’n 7 %.


2.4 Potentieel van het dak

De instralingsschijf is een eenvoudig maar doeltreffend hulpmiddel. Door de eerder bepaalde

hoek van het dak en de positie ten op zichtte van het zuiden is eenvoudig te bepalen van de

potentie is van het dak ten opzichte van het ideale. Het ideale dak in Nederland ligt natuurlijk

pal zuid, heeft een hoek van 35 graden en is vrij van schaduw (LINK NAAR SCHADUW).

Bron: Picosol

Enkele voorbeelden van het potentieel van uw dak.:

1. Het dak heeft een helling van 35 graden en ligt vol op het zuiden: 100%

2. Het dak heeft een helling van 15 graden en ligt vol op het oosten. Toch een mooie

opbrengst van meer dan 85%

3. Het dak heeft een helling van 60 graden en ligt bijna op het oosten. Geen ideaal dak

maar toch een opbrengst van 75%.

Zoals u ziet is vrijwel elk dak tussen oost een west geschikt voor zonne-energie.


2.5 Zonne-energie systeem

Een zonne-energie systeem bestaat uit een beperkt aantal componenten. Zonnepanelen,

omvormer, montagesysteem en de bekabeling.

De zonnepanelen wekken de energie op die door de omvormer wordt omgezet in bruikbare

elektriciteit. De elektriciteit kunnen we gebruiken in het huis voor bijvoorbeeld verlichting en

de wasmachine.

Bron: Epia


3. Zonnepanelen

3.1 Zonnepanelen lelijk?

Veel mensen vinden gewone zonnepanelen lelijk. En dat ben ik geheel met hun eens.

Althans voor een groot deel. De meest gebruikte zonnepanelen zijn die met blauwpaarse

cellen en een aluminium rand er omheen. Dat is natuurlijk niet echt een mooi geheel. Het

wordt al heel anders als de cellen en de lijst zwart zijn. Dan is het in ieder geval een mooi

geheel.

Dan nog zijn er mensen die het niet mooi vinden maar dan zeg ik altijd: “Wat is er mooi aan

een dakpan?” Een dakpan is ooit bedacht vanuit een aantal beperkte voorwaarden. De

eerste pannen werden door de romeinen gemaakt en het was natuurlijk heel moeilijk een

grote pan te maken van klei en deze vervolgens te bakken. Daarom hebben wij nu eeuwen

later bijna dezelfde pannen op ons dak liggen. En dat terwijl wij nu natuurlijk kunnen maken

van nieuwere materialen zoals plastic, metaal en glas. Maar waarom doen we dat niet (of

bijna niet: Juist! Omdat we er aan gewent zijn.

Het is dus slecht een kwestie van wennen. Een zonnepaneel is niet lelijk. Een mens vind het

van nature lelijk. In landen als Duitsland en België zien we dit ook totdat de overbuurman

panelen op zijn dak legt en uitgerekend jij er tegenaan kijkt. Na een aantal maanden denk je

niet meer van: o die zijn lelijk. Nee dan denk je hij heeft het slim gedaan en ik kijk er

tegenaan en op mijn eigen huis zie ik ze eigenlijk niet. Dus toch maar zonnepanelen. Maar

dan wel net iets mooier dan van de overbuurman.

Het is een nieuw bouwelement wat je ook nog eens juist moet gebruiken. Over smaak val

niet te twisten. Over de noodzaak van duurzame energie ook niet.

In het dak integreren

Het is natuurlijk ook mogelijk zonne-energie in het dak of de gevel te integreren. Dit ziet er

erg mooi uit. Of beter gezegd: je ziet er niets van. Gebouw geïntegreerde zonne-energie

(ook wel BIPV genoemd) staat erg in de belangstelling en zal absoluut een deel van de

markt gaat vertegenwoordigen. Echter heeft het 1 nadeel. Het is duur en het blijft relatief

duur. Denk hierbij aan 2 tot 5 keer zoveel als standaard panelen. Het is te vergelijken met

auto’s. De ene is net iets mooier dan de andere maar meestal ook duurder. Schoonheid

heeft zijn prijs.

Standaard of zwart

Er bestaan globaal 2 soorten panelen. De standaard panelen en de zwarte panelen. De

standaard panelen zijn nog hetzelfde als 30 jaar geleden alleen heel wat goedkoper. De

zwarte panelen zijn relatief nieuw en pas sinds enkele jaren op de markt. Helaas zijn ze nog

steeds iets duurder maar nog goed betaalbaar. Denk aan +/- 15% duurder dan de standaard

panelen. Zwarte panelen worden gemaakt van zwarte (of bijna zwarte) cellen, een zwarte

achterkant en een zwart aluminium frame. In combinatie met een zwart montagesysteem

geeft dit een mooie homogene uitstraling.


3.2 Portret of landschap

De zonnepanelen worden altijd in portret (portrait) of landschap(landscape) geplaatst. Dit is

afgeleid uit de fotografie. Een portret foto is rechtop en een landschap foto een kwartslag

gedraaid.

De manier van plaatsen maakt in principe niet uit. Het heeft meestal te maken met de

afmetingen van het dak en het paneel. Hoe kunnen de panelen het meest efficiënt gelegd

worden. Het leggen van zonnepanelen in portret is meestal mooier omdat het dakoppervlak

meestal ook de vorm van portret heeft. Het dak is breder dan hoog.

Het plaatsen van panelen in landschap is iets lastiger en soms is er meer materiaal voor

nodig. Dit maakt de landschap plaatsing iets duurder dan landschap maar het belangrijkste is

natuurlijk hoe het er uit ziet en wat het beste uit komt met de formaten van het gekozen

paneel.

3.3 Hoe worden zonnepanelen gemaakt

Zonnepanelen bestaan uit een samenstelling van verschillende componenten.

Cellen

De Cellen komen vaak van een cellenfabrikant. De cellen worden gemaakt van silicium. Hoe

zuiverde het silicium is hoe beter de cellen maar natuurlijk ook duurder. De goedkopere

fabrikanten werken nogal eens met minder zuivere cellen (we hebben het over duizendste

procenten maar toch).

De cellen worden aan elkaar gesoldeerd door machines waardoor deze exact recht liggen en

100% zeker goede connecties hebben. Het gebeurt echter nog steeds dat deze met de hand

gesoldeerd worden. Dit geeft een minder resultaat en lijd tot extra kans op storingen

achteraf.

Tosti

Standaard zonnepanelen worden gemaakt als een soort tosti. Ze beginnen met de glasplaat,

de volgende laag is een heldere folie die kan smelten, dan komen de cellen die aan elkaar

verbonden zijn daarboven op komt weer een laag heldere folie en vervolgens wordt het

geheel afgedekt met een plastic achtergrond (zwart of wit). Dit geheel (het laminaat) wordt

meestal volautomatisch geproduceerd. Als alle lagen van de tosti op elkaar liggen gaat dit

letterlijk de oven in. Het is heel belangrijk dat het laminaat lang genoeg in de over ligt. Dat is

minimaal 20 minuten. Als je heel veel zonnepanelen wilt produceren duurt dit natuurlijk erg

lang. Het makkelijkste is dan om de laminaten korter te “bakken” maar dat is op termijn

desastreus. Het is echter onmogelijk dit te zien en dus heel makkelijk om te doen.

Frame

Als het laminaat klaar is wordt dit voorzien van een frame. Het frame heeft 2 functies

namelijk: zorgen dat er geen water tussen het laminaat komt en het geheel stevig maken.

Het waterdicht maken van het geheel wordt gedaan met kit of tape. Vaak wordt standaard

silicone kit (witte kit) gebruikt. Dit is echter ongeschikt om 20 jaar op het dak te liggen, laat

staan 30 of 40 jaar. De kwaliteitsfabrikanten gebruiken daarom ook industriële kit (meestal


zwarte kit) of nog beter: tape. Door laminaat tussen het frame te klemmen met de tape

ertussen ontstaat een waterdichte verbinding die het ook nog eens heel lang mee gaat.

Het frame zorgt ook voor de stevigheid. Een goed frame zorgt ervoor dat er weinig beweging

in het frame zit. Omdat panelen vrij groot is het altijd mogelijk het frame een beetje heen en

weer te bewegen. Dit is normaal maar hoe slapper het frame hoe slechter het paneel. Het

buigen van de panelen kan namelijk leiden tot zogenaamde microcracks.

Microcrack zijn hele kleine barstjes in de cellen die met het oog niet zichtbaar zijn. De

barstjes zullen in de eerste jaren geen verschil in opbrengst geven maar na 5 tot 10 jaar

gaan de panelen in opbrengst achteruit. Dit is ook de reden waarom panelen altijd rechtop

vervoerd moeten worden. Wanneer ze plat liggen kunnen ze namelijk door de schikken

tijdens het vervoer ook microcracks krijgen.

Junctionbox

Als het laminaat in het frame zit wordt de junctionbox achterop het paneel geplakt. Dit

gebeurt weer met silicone of industriële kit. De junctionbox is een zwart kastje met de 2

kabels eraan waarmee het zonnepaneel met de andere verbonden kan worden. De kwaliteit

van de junctionbox is uiteraard ook van groot belang. Dit is namelijk de connectie tussen het

paneel en de rest van de installatie. Een goede junctionbox is meestal wat groter (denk aan

minimaal 10 bij 15 cm) en moet open kunnen (in verband met het kunnen vervangen van de

bypass diodes).

Het paneel is klaar maar niet voordat het is voorzien van serienummers. Een goed paneel is

voorzien van het serienummer in het paneel(achter het glas) en aan de zijkant. Door het

serienummer is later te achterhalen welke paneel het is, wanneer deze is geproduceerd en

met welke materialen en hoe deze getest is. Hopelijk niet nodig maar wel belangrijk mocht er

iets mis zijn.

Als het paneel klaar is wordt deze getest. De test bestaat uit het nabootsen van de standaard

test condities (STC). Omdat de standaard testcondities vrij moeilijk zijn na te bootsen worden

dit omgerekend van de gemeten waarden naar de STC waarde. Het meten van de panelen

is erg belangrijk maar natuurlijk ook fraudegevoelig. Een extern kwaliteit label kan deze

metingen controleren en nameten. Uit de test van de paneel komt een bepaalt vermogen. Dit

is het daadwerkelijke vermogen van het paneel. Het grappige is dat niemand weet wat het

vermogen van een paneel gaat worden. Meestal komt uit een productie batch panelen met

bijvoorbeeld vermogens van 230, 235 en 240 watt. Pas na het testen worden de panelen

opgedeeld in hun vermogensklasse. Het daadwerkelijk vermogen van het paneel wordt

gerapporteerd als flashtestdata. Het is belangrijk deze altijd in bezit te hebben.

3.4 Rendement en vermogen

Een ideaal dak heeft gemiddeld een instraling van 1.200 kWh per vierkante meter. Als

voorbeeld nemen we een dak in Utrecht omdat dit in het midden van het land ligt en precies

op het gemiddelde zit.


Helaas zijn we niet in staat alle energie die op de panelen schijnt ook direct om te zetten.

Maar gelukkig kunnen we dit wel al beter dan de natuur met bijvoorbeeld planten die een

rendement hebben van slechts 1%.

Het vermogen van het zonne-energiesysteem wordt bepaald door de panelen. Hoe meer

rendement de panelen hebben hoe meer ze kunnen omzetten in energie. De meeste

panelen hebben een rendement van 14-15 procent. Er zijn echter ook zonnepanelen met

een rendement van 20%. Al zijn deze nog erg duur. Wanneer we uitgaan van panelen van

15% dan hebben we dus een potentieel van 15% van 1.150 kWh. Het maximaal wat we uit

een meter kunnen halen is dan 172 kWh op jaarbasis.

Verliezen

Helaas is het niet mogelijk alle energie op te vangen. Er zijn namelijk een aantal oorzaken

die zorgen dat er rendement verloren gaat:

Reflectie

Ondanks dat er voor zonnepanelen speciaal glas gebruikt wordt met zelfs speciale

antireflectie coatings gaat helaas een hoop energie verloren omdat deze simpelweg

wordt weerkaatst. Hierdoor gaat zo’n 3% verloren

Temperatuur

Een zonnepaneel gaat minder goed werken naarmate het warm wordt. Dit is een

natuurlijk verschijnsel wat erg jammer is want hoe meer de zon schijnt hoe warmer

het wordt. Per graden gaat het rendement van de meeste zonnepanelen met ⅓ %

naar beneden. Omdat zonnepanelen bij zonnig weer zo’n 30 graden warmer zijn dan

de omgevingstemperatuur is dit al 10%. “Gelukkig” is het niet altijd zonnig in

Nederland en is het gemiddeld over een jaar maar 8%.

Rendement omvormer

De omvormer zet de energie die hij krijgt van de zonnepanelen om van gelijkstroom

naar wisselstroom. De omvormer doet zijn uiterste best dit met een zo hoog mogelijk

rendement te doen. De omvormer fabrikanten werken er aan om de omvormers zo

efficiënt mogelijk te maken. De meeste omvormers hebben in de praktijk een

rendement van 92-98%. Het hoogste rendement is natuurlijk mooi maar er moet ook

gekeken worden naar de situatie en de inzetbaarheid van de omvormer. De

omvormers hebben gemiddeld een verlies van 5%.

Kabels en connectoren

De kabels en de verbindingen van de kabels (de connectoren) hebben een

weerstand wat leid tot verliezen. Er wordt meestal een onderscheidt gemaakt met

verliezen in het DC gedeelte (van omvormer tot en met de zonnepanelen) en het AC

gedeelte (van de omvormer tot aan de meterkast). Voor beide kanten geld dat de

verliezen beperkt moeten worden tot maximaal 1%. Is het verlies hoger dan gaat er

veel energie verloren in warmte en kunnen er ook gevaarlijke situaties ontstaan. In

dat geval kunnen er eenvoudig dikkere kabels gebruikt worden. De verliezen in de

kabel en de connecties is dus circa 2%.

Schaduw

Grote verliezen door schaduw moet absoluut vermeden worden. Een beetje schaduw

in de winter is echter niet heel erg want dan is de energie van de zon toch vrij laag


door de kortere dagen en het mindere mooie weer. Het is niet altijd te voorkomen dat

bijvoorbeeld een huis van de overburen schaduw geeft op de panelen. De verliezen

door schaduw zijn moeilijk te bepalen maar. Voor de berekening gaan we uit van 2%.

In de praktijk kan dit natuurlijk oplopen.

De verliezen zijn in totaal 20%. Dat geeft ons een opbrengst van 80% van de eerder

berekende 172 kWh per vierkante meter. De opbrengt van een ideaal dak met standaard

panelen is dus 138 kWh per vierkante meter.

3.5 Zelf plaatsen of laten doen

Het plaatsen van zonnepanelen is niet lastig en zelfs leuk om te doen. Je moet echter wel

goed weten wat je doet en rekening houden met alle eisen van veiligheid en kwaliteit.

Houdt ook rekening met garantie. Sommige leveranciers geven alleen garantie wanneer

producten door een erkende installateur

MEERRRRR


4. Kwaliteit

De hoogste kwaliteit leid tot de hoogste opbrengst en is dus erg belangrijk. Waar moet u op

letten bij de kwaliteit.

De kwaliteit bestaat uit:

1. Kwaliteit van de producten

2. Kwaliteit van de samenstelling

3. Kwaliteit van het ontwerp

4. Kwaliteit van de uitvoering

5. Veiligheid

4.1 Kwaliteit van de producten

De kwaliteit van de producten is voor iemand die er niet mee bekend is lastig. Wat is nou een

goed paneel en welke is niet goed. Ze zijn toch allemaal hetzelfde? Klopt. Maar er zit wel

verschil tussen.

4.1.1 Panelen

Om te begrijpen hoe kwaliteit van panelen bepaalt wordt is het handig om te weten hoe de

panelen gemaakt worden zoals u heeft kunnen lezen in hoofdstuk 3.3

De panelen die nu gemaakt worden zijn allemaal van een acceptabele kwaliteit. Dat wil

zeggen ze werken goed, ze zijn uitgebreid getest en hebben alle benodigde keuringen. Dat

betekend niet dat ze ook echt goed zijn en vooral goed blijven. Zonnepanelen liggen onder

vrij extreme condities op het dak. Ze liggen er met regen en sneeuw met – 20 graden. Maar

liggen ook te bakken met 35 graden. Dit betekend dat de panelen wel 65 graden worden.

Een verschil van 85 graden!

Om onder deze extreme condities 20, 30 of wel 40 jaar te kunnen werken moeten ze van

een gedegen kwaliteit zijn. De kwaliteit van zonnepanelen wordt bepaalt door het gebruik

van materialen, het fabricage proces, het vervoer en de plaatsing.

De kwaliteit van zonnepanelen bepalen is lastig. Meestal zie je ze niet van te voren en kan je

dus niet letten op de zichtbare kwaliteitspunten. Het is daarom ook zeer belangrijk om te

weten waar de panelen vandaan komen. De panelen komen namelijk overal vandaan en

doorlopen een heel traject van producent tot op uw dak. De meest voorkomende volgorde is:

Chinese fabrikant – tussenhandelaar in Shanghai of Hong Kong – tussenhandelaar in

Europa – groothandel / handelskantoor in Nederland – de installateur.

Het is dan ook logisch dat er op al deze schijven de kans groot is dat er iets misgaat. Of

erger nog dat wanneer u toch gebruik moet maken van de garantie er één van de partijen

niet meer bestaat. Bij wie moet u dan zijn om u garantie te claimen. Spreekt u goed

Chinees?


Herkomst

Het is als consument natuurlijk niet makkelijk te achterhalen welke weg uw panelen hebben

bewandeld. Waar u wel makkelijk achter kan komen is waar uw installateur / leverancier de

panelen vandaan haalt. Dit kunt u gewoon vragen. Als de panelen bij een gerenommeerde

groothandel vandaan komt kan u ervan uit gaan dat u goed zit. De grote, meestal Duitse,

groothandels bestaan al jaren en hebben een gezamenlijk belang: namelijk goede producten

verkopen. Om dit te garanderen zullen ze er alles aan doen de kwaliteit te waarborgen.

De goede groothandels beoordelen de kwaliteit op verschillende punten. Als eerste begint

het met een uitgebreid onderzoek bij de fabrikant. Wat zijn hun kwaliteitseisen, wat is de

financiële positie, hoe wordt met zaken om gegaan als mensenrechten en het milieu, wat zijn

de toekomstplannen, hoe is de uitgangscontrole, kan je ervan uitgaan dat elk paneel wat uit

de fabriek komt ook hetzelfde is als het voorbeeldpaneel, enz. enz. Als de fabrikant op al

deze punten is geslaagd is het ook belangrijk de kwaliteit te waarborgen. De groothandel

zorgen ervoor dat alle panelen worden gecontroleerd voordat ze de container in gaan. Bij

aankomst in Europa worden er regelmatig een aantal panelen uit de containers gehaald om

deze te onderworpen aan de uitgebreide tests. Zo testen ze de waterdichtheid, de

elektrische veiligheid, scannen ze de panelen op microcrack en worden de panelen

onderworpen aan extreme condities. Pas als alles goed is zal een gerenommeerde

groothandel hun naam er aan willen verbinden.

Vraag dus altijd na waar uw panelen vandaan komen en vooral bij wie moet u zijn als de

panelen toch problemen hebben. En denk daarbij dat het ook over 10 jaar kan zijn als uw

installateur misschien niet meer bestaat.

Datasheet

Een zonnepaneel wordt altijd voorzien van een datasheet. Hier staan de afmetingen, het

gewicht en de elektrische kenmerken van de panelen op. Voor een leek staan hier misschien

moeilijke getallen op die lastig te begrijpen zijn. Dit hoeft u ook niet te begrijpen. Wat u welt

kunt zien is hoe de datasheet eruit ziet. Als de datasheet er een beetje netjes uit ziet dan

heeft u al een idee van de kwaliteit. De kleinere en goedkopere Chinese fabrikanten zijn hier

namelijk niet zo goed in.

Whitelabel

Wat soms vragen oproept zijn whitelabel zonepanelen. Dit zijn panelen die meestal dezelfde

naam hebben als die van de leverancier. Een exotische Chinese naam klinkt namelijk niet

echt vertrouwd dus brengen de leveranciers dit op de markt onder hun eigen naam. Hierbij

moet u dus goed opletten of de kwaliteit wel gecontroleerd wordt door de leverancier.

Keurmerken van zonnepanelen

Vrijwel alle zonnepanelen hebben tegenwoordig het TÜV keurmerk. Het Duitse TÜV instituut

is te vergelijken met TNO uit Nederland. Ze hebben bepaalde standaardtesten waar ze de

panelen op keuren. Wanneer deze testen goed verlopen krijgen ze het TÜV certificaat.

Omdat dit het bekendste en belangrijkste keurmerk is (zonder TÜV keurmerk krijgt een

fabrikant niets verkocht) wordt hier mee gerommeld. Het is dan ook verstandig vooraf te


kijken of het opgegeven TÜV certificaat ook daadwerkelijk is afgegeven. Dit kan op:

www.tuv.com/nl (Klik op TUVdotCOM Service en vul het TÜV nummer van de fabrikant in.)

Zonnepanelen dienen minimaal te voldoen aan de volgende keurmerken:

TÜV 61215 (Kwaliteit. mechanische test, voldoet het paneel aan externe

omstandigheden??

TÜV 61730 (Veiligheid o.a. elektrische test, is het paneel veilig en werkt het zoals

het hoort)

En indien mogelijk

ISO certificaat 9001

Checklist zonnepanelen vooraf:

o Duidelijke datasheet in offerte?

o Herkomst panelen bekend? Waar gaat u naartoe als uw leverancier niet meer

bestaat.

o

4.1.2 Omvormer

In tegenstelling tot de zonnepanelen komen de meeste omvormers uit Europa en dan met

name Duitsland. Zoals verwacht mag worden zit het met de Duitse grunlichkeit wel goed.

Mocht een omvormer niet uit Europa komen dan kan je jezelf afvragen waarom dat is. De

kans is groot dat de komende jaren er meer producten uit China gaan komen maar deze

kwaliteit is op dit moment niet het beste.

Let bij de omvormer fabrikant ook op andere punten dan de prijs en het rendement. Vaak

wordt tot in de puntjes gekeken wat het rendement van de omvormer is en wordt niet

gekeken naar andere factoren. Een omvormer moet namelijk goed reageren om de

weersomstandigheden en optimaal omgaan met bijvoorbeeld schaduw. Het is dus goed om

te kijken naar jaaropbrengsten. Het rendement zegt alleen iets over een mooie dag. De

omvormer moet minimaal een Europees rendement van 94% hebben. Meestal geld hoe

groter het systeem hoe groter het rendement.

Ook voor de omvormer geld dat u moet weten waar u moet zijn als de omvormer toch

problemen geeft en uw leverancier niet meer bestaat. Heeft de omvormer fabrikant

bijvoorbeeld een Nederlands of minimaal een Duits service nummer?

MEERRRRR

4.1.3 Montagesysteem

De keuze voor een montagesysteem is niet eenvoudig. Er zijn namelijk honderden

verschillende systemen die elk weer hun eigen voor en nadelen hebben. Voor elk type dak

bestaan er systemen. Het grootste verschil is natuurlijk tussen plat en schuin dak. Plat dak

systemen lijken redelijk veel op elkaar. Een schuin dak bestaat meestal uit dakpannen maar

http://www.tuv.com/nl


kan ook bestaan uit lij, riet, golfplaten, damwandprofiel (of steeldeck), bitumen en ga zo maar

door. Het gaat met name om de montage beugels. Hoe wordt het systeem aan het dak

bevestigd. De opbouw is vaak vergelijkbaar.

Veel montagesystemen komen uit Duitsland. Omdat de bouw van huizen in Duitsland

wezenlijk anders is dan in Nederland is het niet altijd verstandig deze systemen te gebruiken.

Het is namelijk vaak niet goed mogelijk ze op de juiste manier vast te maken.

Voor pannen daken zijn Nederlandse systemen erg geschikt. Juist omdat het in Nederland

ontwikkeld is heeft het ook de eigenschappen die bij Nederlandse huizen past. Het maakt

namelijk niet gebruik van grote schroeven en bouten om het systeem vast te maken (wat

vaak niet goed lukt bij Duitse systemen). Het maakt gebruik van een haak die over de

dakpan heen gaat en vasthaakt achter de panlat. Het lijkt een fragiele oplossing maar door

de vele haken ontstaat een mooi een stevig geheel. Het gewicht van de vastgehaakte

dakpannen zorgt er tevens voor dat het geheel goed blijft vast zitten. Zelfs met stormen van

windkracht 12!

De kwaliteit van montage systemen is over het algemeen vrij goed. Ook hier zijn de meeste

systemen Duits. De Duitsers zijn nogal van de stevigheid dus gebruiken ze vaak materialen

die eigenlijk te sterk zijn. Het minste waar het montagesysteem aan moet voldoen is een

TÜV certificaat. Dit certificaat is het resultaat van de uitgebreide TÜV keuring. Tijdens de

keuring wordt gekeken of het systeem ook voldoet bij extreme stormen. Het moet tegen een

stootje kunnen. En het liefst iets meer dan dat. Er zijn enkele Nederlandse systemen. Deze

zijn niet allemaal TÜV gekeurd.

Het belangrijkste bij alle montage systemen is de installatie. Het materiaal kan nog zo stevig

zijn en goed getest maar wanneer het niet goed is vastgemaakt maakt help dit natuurlijk niet.

Het systeem is zo zwak als de zwakste schakel.

4.1.4 Verbindingen

Kabels, connectoren

De kabels die gebruikt worden om de energie van de zonnepanelen naar de omvormer te

brengen zijn speciale zonne-energiekabels. Deze zijn er op gemaakt dat ze erg lang buiten

kunnen liggen zonder aangetast te worden. De connectoren die de panelen en de omvormer

aan elkaar verbinden zijn ook gemaakt voor de extreme omstandigheden en moet 100%

waterdicht zijn. Over het algemeen is de kwaliteit van de materialen goed.

Voor de installatie moet de doorsnee van de kabel goed berekend worden. De kabel geeft

verliezen en die moeten beperkt worden. Door de juiste doorsnede te berekenen moet het

verlies beperkt worden tot maximaal 1% maar het liefst natuurlijk minder In de meeste

gevallen voldoet een standaard 4mm² (4 kwadraat) kabel. Met name bij kleine systemen of

met hele lange kabelafstanden kunnen dikkere kabels nodig zijn.


Meterkastaansluiting

De omvormer moet direct op een eigen groep in de meterkast aangesloten worden. De

aansluiting moet uiteraard voldoen aan de algemeen eisen zoals de NEN 1010. Denk er ook

bij na dat het aansluiten op een hele oude groepenkast niet altijd wenselijk is. Voldoet uw

meterkast wel of is het tijd voor een nieuwe. De groep van de omvormer kan altijd in een

apart groepenkastje geplaatst worden als er niet voldoende ruimte is in de bestaande

groepenkast.

4.3 Kwaliteit van de samenstelling

Dimensionering

Berekening

MEERRRR

4.4 Kwaliteit van het ontwerp

Schaduw

De invloed van schaduw op zonnepanelen wordt vaak erg onderschat. Een klein stukje

schaduw op één van de panelen kan al catastrofaal zijn voor het hele systeem. Het is dus

van het grootste belang schaduw te vermijden en het verlies te berekenen.

Zonnepanelen worden vrijwel altijd in serie geschakeld en in de zonnepanelen zitten de

zonnecellen die ook in serie werken. Schaduw op één cel van één van de panelen kan

zorgen tot een veel mindere opbrengst. Dit is te vergelijken met veel mensen die hand in

hand naast elkaar lopen. Wanneer 1 iemand in die rij langzamer gaat lopen zal hij iedereen

vertragen. De enige manier om de vertraging te voorkomen is diegene uit de rij te zetten en

deze dus uit te schakelen.

Het uitschakelen van delen van het systeem wordt ook gedaan bij de zonnepanelen. Dit

noemen ze de zogenaamde by-pass diodes. Deze diodes zorgen ervoor dat wanneer op een

deel van het paneel schaduw valt dit gedeelte wordt uitgeschakeld/overbrugt. Zo wordt

getracht de totale opbrengst van het systeem toch op niveau te houden. Dit klinkt echter

eenvoudiger dan het is.

Een omvormer is altijd op zoek naar het maximale vermogen punt (maximum power point -

MPP). Door de schaduw op een deel van het systeem zal de omvormer moeten zoeken naar

een nieuw maximaal vermogen. Dit is heel lastig omdat het systeem zich eigenlijk vreemd

gedraagt. Langzame schaduw door bijvoorbeeld een dakkapel die veranderd door de stand

van de zon is hierbij weer minder erg dan schaduw die snel veranderd. Schaduw van een

boom in combinatie met lichte bewolking bijvoorbeeld. Als de wolken snel voor de zon

komen en gaan en dat in combinatie met onregelmatige schaduw van de takken van de

boom geeft een heel onrustig schaduwbeeld. Dit kan de omvormer natuurlijk moeilijk bij

houden.

De opbrengst van zonne-energie in de zomer is natuurlijk veel hoger dan in de winter. Het is

dan ook belangrijk dat de schaduw in de zomer compleet vermeden wordt. In zonne-energie


land wordt ook wel gesproken van het zonneseizoen wat loopt van half maart tot en met half

september. In deze helft van het jaar is het zonneseizoen is goed voor 3/4 van de energie.

Voorkom dus altijd schaduw op de zonnepanelen. En wanneer het echt niet anders kan

houdt dan rekening met minder opbrengst.

4.4 Kwaliteit van de uitvoering

Een serieuze installateur neemt zijn vak serieus. Dit betekend dat hij bij de offerte u

informeert over alle bovenstaande kwaliteitspunten. Ook staat in de offerte dat de installatie

wordt opgeleverd met minimaal de volgende documenten:

Datasheets van alle gebruikte materialen

Handleiding van de omvormer

Opleverdocument (het liefst NTA 31700??) waarin staat of de installatie voldoet aan

de eisen en de gemeten waardes kloppen aan de berekende waardes.

Flashtestdata van de panelen.

Informatie over verzekeringen, aanmelden bij de netbeheerder en garanties.

Helaas is er nog geen goed keurmerk voor installateurs. De branchevereniging Holland Solar

is geen waarborg voor kwaliteit. Het is namelijk een vereniging waar iedereen lid van kan

worden zonder eisen aan kwaliteit. Van een installateur die lid is van Uneto-VNI mag wel

verwacht worden dat deze aan de nodige kwaliteit voldoet.

Gelukkig wordt er nu hard gewerkt aan een kwaliteitslabel voor zonnepaneel installateurs.

Zodat iedereen kan zien welke installateur voldoet aan alle eisen. Tot die tijd is het goed

opletten.

Aanvullen met belpv

4.5 Veiligheid

De veiligheid bij het plaatsen van zonnepanelen is zeer belangrijk. Hier wordt wel eens

laconiek over gedaan maar is van absoluut belang en komt de kwaliteit ten goede. Het

werken met zonnepanelen heeft de volgende gevaren:

Hoogte

Spanning

Eventueel brandgevaar

Als de zonnepanelen op het dak geplaatst worden schuilt altijd het gevaar van de hoogte.

Meestal is de hoogte al snel zeer gevaarlijk. Wanneer er gewerkt wordt boven 2,5 meter

hoogte moet er valbeveiliging aanwezig zijn. Valbeveiliging bij schuine daken kan bestaan uit

een hekwerk op bijvoorbeeld de dakgoot op een aangrenzende steiger. Ook kan met


vallijnen gewerkt worden al moet hierbij wel goed opgelet worden. Als op platte daken binnen

2 meter van de rand gewerkt wordt dan is een hekwerk noodzakelijk. Is de afstand tot de

rand van het dak minimaal 4 meter dan kan gewerkt worden met het markeren van de 4

meter grens of een afzetlijn op 2 meter. Dit voorkomt dat indien iemand val hij nooit over de

rand kan vallen. En hij wordt gewezen op het feit dat de rand dichtbij is.

Elk zichzelf respecterend bedrijf neemt de regels in acht want niemand wil dat er ongelukken

gebeuren. Door de veiligheidsmaatregelen kan met ook rustig op het dak werken en kan de

kwaliteit gewaarborgd worden.

De spanning van de panelen kan oplopen tot wel 800 volt gelijkspanning. Dit is zeer

gevaarlijk en wanneer hier mee gewerkt wordt moet men weten wat men doet. Wanneer er

kortsluiting ontstaat kan er een vlamboog ontstaan die heel heet is. Met de vlamboog kan je

letterlijk lassen. Het kan dus ijzer laten smelten.

FILMPJE RON?


5. Zonnepanelen aanschaffen

5.1 Offertes opvragen

Nu u alles weet kan u offertes gaan opvragen. Voor de keuze van de bedrijven kan u denken

aan verschillende mogelijkheden. We zetten ze voor u op een rijtje.

1. Bedrijven bellen/mailen die bij u in de regio actief zijn.

2. Een aanvraag doen bij een offerte vergelijk systeem

3. Zoeken naar bedrijven op internet

Bedrijven in de regio

De verschillende mogelijkheden hebben natuurlijk ieder hun eigen voor en nadelen. Het

voordeel van bedrijven in de buurt is natuurlijk dat u deze wellicht al kent en dus ook kan

vertrouwen. Ook kunnen ze makkelijk langs komen om uw situatie te bekijken en een op

maat offerte af te geven. En een ander groot voordeel is dat in het geval dat het systeem niet

optimaal draait er altijd hulp in de buurt is. Het nadeel is dat ze misschien niet het

goedkoopste zijn. Ook zijn het vaak bedrijven die zich niet alleen met zonne-energie bezig

houden waardoor ze mogelijk niet op de hoogte zijn van de laatste technieken en

mogelijkheden.

Offerte vergelijk systemen

Op internet zijn een aantal offerte vergelijk systemen die niets anders doen dan uw wens

neer leggen bij aanbieders. Dit is vaak een geautomatiseerd proces en dus niet op maat

gemaakt. De ontvangen offerte zullen in de praktijk vaak afwijken van de eerste offerte. Het

is dus vooral zaak te kijken naar prijzen per paneel of wattpiek, kwaliteit en bereikbaarheid.

Omdat u de bedrijven niet kent is het verstandig om op website van de bedrijven te kijken.

Wat doen ze, hoe lang bestaan ze en hoeveel hebben ze al geïnstalleerd. Een simpele

zoekopdracht op Google geeft natuurlijk ook de nodige informatie.

Bedrijven op het internet

Internet staat werkelijk vol met 100-en bedrijf(jes) die zonnepanelen aanbieden. De een is

nog beter dan de ander maar die andere is weer goedkoper enz. enz. U ziet door de bomen

het bos niet meer en wat moet u dan nog geloven. Gelukkig heeft u met dit e-boek de nodige

kennis op gedaan en kan u al beter beoordelen wat goed is en wat minder goed.


5.2 Ontvangen offertes.

Nu u de offertes heeft ontvangen gaat u deze vergelijken op kwaliteit, prijs en de andere

factoren.

Kwaliteit

Het advies is altijd te kijken naar de kwaliteit. Zoals u heeft kunnen lezen is de kwaliteit van

het systeem erg belangrijk omdat u het liefst wil dat het systeem minimaal 20 jaar mee gaat

zonder problemen. Om de kwaliteit te bepalen bekijkt u alle punten van het hoofdstuk

kwaliteit.

Prijs

Wanneer een goede overweging van de kwaliteit is gemaakt gaat de prijs pas een rol spelen.

Goedkoop is tenslotte duurkoop maar u wilt ook niet te veel betalen. Het beste is om

vergelijkbare systemen te vergelijken op de totaalprijs. Mochten de offertes teveel van elkaar

afwijken dan kan de prijs vergelijken op bijvoorbeeld de prijs per paneel, de prijs per wattpiek

of nog beter de prijs per kWh. Houdt er wel rekening mee dat de prijs per eenheid sterk

beïnvloed wordt door het aantal panelen. Ga dus geen offerte van bijvoorbeeld 10 panelen

met een andere van 20 panelen vergelijken.

Onvoorziene kosten:

Het is vaak lastig in te schatten hoe lang een installatie duurt en dit is dus een risico voor een

installateur. Let goed op of de prijzen all-in zijn. En indien er extra kosten gemaakt worden

moet dit vooraf en schriftelijk (of per mail) opgegeven worden.

Extra’s:

Krijgt u ook extra’s. Hier moet u zich niet door laten leiden want het zijn vaak verkooptrucs.

Maar een garantie verlenging van u omvormer of een gratis kastje om uw opbrengst te

bekijken is natuurlijk altijd mooi meegenomen.

Andere factoren:

Hoe groot is de kennis van degene die u voorgelicht heeft?

Hoe betrouwbaar is/lijkt het bedrijf.

Hoe groot is het bedrijf.

Hoe groot is de kans dat het bedrijf over 5 jaar nog bestaat?

Als de kans groot is dat het bedrijf over 5 jaar niet meer bestaat waar moet u dan

heen indien het systeem niet meer naar behoren werkt. Ofwel waar komen de

producten vandaan.

En last but not least. Wat is uw gevoel.


5.3 Papierwerk

Misschien niet het leukste gedeelte maar wel erg belangrijk. En wat zal blijken niet erg

ingewikkeld.

Verzekering

Als u een zonne-energie systeem plaatst geeft u een hoop geld uit. Het is daarom aan te

raden hier een verzekering voor te nemen.

Er bestaan 2 soorten verzekeringen.

1. Opstalverzekering

Zonnepanelen kunnen vaak binnen uw huidige opstalverzekering opgenomen

worden. Verstandig is om uw verzekering maatschappij te bellen met deze vraag en

hier een bevestiging van te vragen. Bij de ene verzekeringsmaatschappij is het

standaard mee verzekerd en de andere vraagt hier weer een kleine vergoeding voor.

2. Aparte zonne-energie verzekering.

Wanner u de panelen niet binnen uw opstalverzekering kan of wilt verzekeren dan

kan u ervoor kiezen om een aparte verzekering te nemen die speciaal geschikt is

voor zonnepanelen. Dit is relatief goedkoop en geeft u een goede dekking en dus

zekerheid.

Let wel op de kleine lettertjes. Er kunnen een aantal bijzonderheden zich voordoen. Zaken

als diefstal of blikseminslag zijn vaak standaard verzekerd bij beide type verzekering. Maar

wat gebeurt er bij bijzondere problemen zoals dat de panelen kapot gaat binnen de garantie

termijn maar de fabrikant blijkt failliet. In dat geval geeft de speciale zonne-energie

verzekering u veel meer dekking en dus ook zekerheid. Daarnaast snappen deze

verzekeringen precies wat een zonne-energie systeem is en kunnen u dus ook goed helpen

met het oplossen.

Terugleveren en meters

In Nederland mag iedereen zijn eigen energie opwekken en terugleveren aan het net.

Gelukkig zijn de netbeheerder hiervoor verantwoordelijk. Zij kijken of u meter geschikt is,

houden uw meterstanden bij en geven die door aan u energieleverancier. En zij zorgen

ervoor dat uw schone energie netjes bij uw buren afgeleverd word. Zodat zij ook een beetje

energie van u krijgen. Uiteraard wordt dit netjes verrekend.

Na dat uw zonne-energie systeem is geplaatst kan u deze aanmelden op

www.energieleveren.nl. Dit is de site van de drie netbeheerders van Nederland. U geeft hier

u adres op en hoeveel energie u opwekt. Aan de hand van deze gegevens neemt de

netbeheerder indien nodig contact met u op om de kWh meter te vervangen. Wanneer u al

een meter heeft die geschikt is hoort u niets van u netbeheerder.

Het is niet verplicht u installatie aan te melden. Het is voornamelijk voor de netbeheerder zelf

zodat ze weten waar en hoeveel energie er geproduceerd wordt. Aan de hand van deze

gegevens kunnen ze hier op inspelen en indien nodig het net aanpassen. Mocht u een

draaistroommeter hebben en bijvoorbeeld geen slimme meter willen dan kan u er voor

kiezen uw installatie niet aan te melden.

http://www.energieleveren.nl/


Salderen

Voor zonne-energie hebben we in Nederland een mooi systeem wat salderen wordt

genoemd. Kort gezegd is salderen het op en aftellen. Dus de opgewekte energie mag

worden afgetrokken van de opgewekte energie zonder dat daar energiebelasting en BTW

voor betaald moet worden. Ofwel een terug geleverde kWh levert net zoveel op als een

afgenomen kWh.

Als een gemiddeld gezin 3.500 kWh afneemt en 3.000 kWh opwekt dan moet men dus netto

500 kWh afrekenen.

Het salderen staat letterlijk in de wet beschreven en is dus een recht waar iedereen op kan

bouwen. De energieleveranciers zijn er natuurlijk niet zo blij mee want dat kost hun omzet.

Het gaat dus niet altijd goed met de administratie van de energieleveranciers. Gelukkig zijn

de netbeheerders/meetverantwoordelijke in Nederland verantwoordelijk voor de

meterstanden en daar kunnen we wel op bouwen. Alle meterstanden worden bijgehouden in

het meetregister. Mochten er dus problemen zijn met salderen dan kunnen de netbeheerder

(Liander, Stedin en Enexis) altijd uitkomst bieden.

Energiemaatschappij

Nu de energie door uw zonnepanelen wordt geproduceerd neemt u geen of minder energie

af bij uw energiemaatschappij. Door de meterstanden die de netbeheerder doorgeeft krijgen

ze dit automatisch in de gaten en zal dit dus verrekend worden. Omdat de

energiemaatschappij natuurlijk zoveel mogelijk energie wilt verkopen zijn ze er natuurlijk niet

heel happig op. Laten we zeggen dat het niet hun hoogste prioriteit heeft.

Het is dus altijd verstandig uw energiemaatschappij te bellen met de mededing dat u zonne-

energie produceert en dat u dus minder voorschot wilt betalen. Afhankelijk van uw

maatschappij zal dit makkelijk of moeilijk gaan. Zeker bij de grote energiemaatschappijen

kan dit wel wat geduld kosten. Vraag ook altijd om een bevestiging van uw verzoek.


5.4 Monitoring

Als onafhankelijk energieproducent wilt u natuurlijk weten hoeveel u produceert. Dit kan u

meten op verschillende manieren.

Als de zonnepanelen geplaatst zijn willen we natuurlijk weten wat de zon ons aan energie

geeft. Het mooie van elektriciteit is dat dit exact te meten is en dus ook te volgen.

Er bestaat verschillende manieren om de opbrengst van de zonne-energie installatie te zien.

1. Op de omvormer.

Vrijwel alle omvormers hebben een schermpje waarop de opbrengst te zien is van de dag en

het totaal. Sommige omvormers hebben zelfs grafieken van de dag-, maanden

jaaropbrengsten.

2. Een aparte kWh meter.

Als de omvormer op een onhandige plek hangt om regelmatig te kijken wordt er vaak een

aparte kWh meter geïnstalleerd. Deze meters zijn meestal zeer eenvoudig en beperken zich

tot het eenvoudig optellen van de opbrengst in kWh. Een goedkope en simpele oplossing.

3. Een uitgebreide opbrengst meter.

Het systeem kan ook uitgevoerd met een uitgebreide uitleesfunctie. Dit kan als apart

systeem geïnstalleerd worden (meestal een klein kastje) of geïntegreerd zijn in de

omvormer. De systemen kunnen meestal aan een computer gekoppeld worden met

bijvoorbeeld Bluetooth of WiFi. Op de computer is dan exact te zien wat de opbrengst is

geweest.

4. Een webportal.

Een webportal werkt vaak met de bovenstaande opbrengst meter. De opbrengst meter heeft

dan verbinding met het internet en stuurt de gegevens door naar een centrale database. Het

voordeel van de webportals is dat de gegevens overal zijn in te zien(uiteraard is er de

mogelijkheid dit te beveiligen). Dit geeft ook de mogelijk de gegevens te vergelijken met

andere systemen. Het is natuurlijk altijd leuk om te zien hoe het systeem functioneert in

verhouding tot andere systemen in de buurt.

De meetgegevens geeft ons veel informatie over hoe het systeem functioneert. Ten eerste

moet het systeem natuurlijk de opbrengst geven die vooraf is berekend. Dit is eenvoudig te

zien aan de maand en jaar opbrengsten van de installatie.

Aan de grafieken is perfect te zien wat het weer is geweest. Een mooie strakke grafiek wijst

op mooi helder weer. Een grafiek met punten is het gevolg van een licht bewolkte dag. En

hoe kleiner de opbrengst hoe meer bewolking natuurlijk.

De zonne-energie gebruikers vinden het erg leuk de opbrengsten te volgen. Het is iets wat je

nieuwsgierig maakt.


5.5 Gefeliciteerd

Wanneer u het systeem van uw keuze op u dak heeft kan ik u van harte feliciteren. Vanaf nu

zorgt u ervoor dat uw elektriciteit niet uit vervuilende fossiele energiecentrales of gevaarlijke

kerncentrales komt. U draagt bij aan een beter milieu en dat begint bij u. Een mooie start.

De komende jaren hoeft u zich ook niet meer zo druk te maken over stijgende

brandstofprijzen en daardoor stijgende energie prijzen. U bent namelijk uw eigen producent

en het enige wat u nodig heeft is zon, veel zon. En die schijnt altijd.

De overheid kan u ook minder in uw portemonnee pakken. Een favoriet onderdeel van de

overheid is namelijk de energiebelasting. 2/3 Van de prijs die voor energie betaald is

belasting net als bij het pompstation. Een heerlijk gevoel om dit niet meer te hoeven betalen.

U bent klaar voor de toekomst en de toekomst ziet er gunstig uit. Nog een paar jaar en we

wekken alle energie zelf en decentraal op. Ieder zijn eigen duurzame energiebron. En u bent

één van de eerste. Hopelijk krijgt u veel navolgers.

Plaatje dikke slagroom taart met zonnepanelen?


Bijlage 1: Over Lex Schiebaan

Ingenieur Lex Schiebaan is sinds 2006 actief op het gebied van duurzame energie. Direct

werd zijn interesse getrokken door de zonne-energie. De pure vorm van energie en de

ongekende mogelijkheden gaven hem direct de impuls om

Direct na zijn studies elektrotechniek en technische bedrijfskunde is hij op reis gegaan om

meer van de wereld te zien. Hierdoor is hij gefascineerd geraakt door zonne-energie. Ik

dacht altijd dat zonne-energie het niet ging worden en wist er niet veel meer van dan het

natuurkundige principe en dat het van die lelijke blauwpaarse dingen zijn die op je dak

liggen. Totdat ik het boek Solar Revolution las. Werkelijk een fantastisch boek met alle

informatie over zonne-energie, een geweldige toekomst voor onze planeet.

Lex heeft zich in de jaren de kennis van de producten en de markt eigen te maken door

dagelijks met zonne-energie bezig te zijn. Zowel theoretische kennis door middel van zijn

opleiding en tientallen cursussen, congressen, seminars en beursbezoeken als in de praktijk.

Door veel zelf op het dak te staan heeft hij de praktische kennis in huis die vaak net het

verschil maakt tussen een goede installatie en een perfecte installatie.

Momenteel houdt hij zich bezig met het dagelijks actief promoten van zonne-energie. Kennis

delen is hierbij het motto. Door veel mensen de juiste informatie te geven en te helpen met

advies wordt zonne-energie groots. En dat is het belangrijkste.

Lex werkt ook aan vernieuwende en revolutionaire producten. Sommige liggen op de

tekentafel en andere worden al getest. Out of the box denken is hierbij noodzakelijk want de

meest vreemde en eenvoudige ideeën kunnen mogelijk leiden tot 1 van de oplossingen die

we nodig hebben.

Ook werkt Lex aan het opzetten van diverse non-profit projecten. Als vrijwillig projectleider

van een zonne-energie vereniging werkt hij mee om heel zonne-energie voor iedereen in

Nederland mogelijk te maken.

Zijn grote droom is om in ontwikkelingslanden te werken. Zonne-energie in combinatie met

opslag en licht zal leiden tot een ongekende omslag in ontwikkelingslanden. Kinderen

kunnen in het donker naar school en leren, er kan gebeld worden, elektrische

landbouwvoertuigen kunnen de productie van eten verveelvoudigen en een elektrische pomp

zorgt voor vers water. Kortom ongekende mogelijkheden die aan het begin staan.

Het is een mooie inspirerende tijd waarin wij gaan zorgen dat we compleet anders met

energie omgaan en daardoor de klimaatverandering kunnen stoppen, nee zelfs tot het

verleden kunnen verklaren.


Bijlage 2: Thermen

Over de technieken wordt vaak gesproken in ingewikkelde termen als wattpiek, strings,

inverters, thinfilm enz. In dit e-boek zullen we haarfijn uitleggen wat alles betekend. Mocht u

nog vragen hebben stuur dan een mail naar: [email protected]

kWh

Het verbruik van elektrische energie wordt aangegeven in kWh. kWh is de afkorting van kilo

watt uur (hour). Een kWh is de eenheid om een bepaalde energie in een bepaalde tijd te

bepalen. Een kWh is dan ook letterlijk 1000 (kilo) watt (energie) per uur. Maar dat zegt u

wellicht nog niets. Het makkelijkste is dit uit te leggen aan de hand van een voorbeeld. Als u

bijvoorbeeld een stofzuiger heeft waarop staat 1000 Watt en deze een uur laat aan staan

heeft u gedurende een uur 1.000 watt gebruikt. 1kWh dus. Het gemiddelde verbruik van een

Nederlands gezin is bijvoorbeeld 3.500 kWh.

Wattpiek

Bij zonnepanelen wordt altijd gepraat over wattpieks. Een wattpiek is een aanduiding van het

vermogen van een zonnepaneel. Het zegt iets over de capaciteit van het paneel. Net zoals

een stofzuiger van 2.000 watt krachtiger is dan een stofzuiger van 1.000 watt.

Vermogen

Bij zonne-energiesystemen wordt vaak gepraat over het vermogen. Het vermogen van een

systeem of een zonnepaneel is goed te vergelijken met het vermogen van een auto. Het

aantal PK’s zegt wel iets maar niets over bijvoorbeeld de topsnelheid of het verbruik van de

auto. Het vermogen van een zonne-energie systeem is dus slechts een gegeven. Afhankelijk

van de locatie, de helling van het dak en de ligging ten op zichtte van het zuiden is het

mogelijk de opbrengst van het systeem te bepalen.

Opbrengst

Onder de opbrengst wordt verstaan de energie die een systeem in een bepaalde periode

produceert.

Strings

Een string is een aaneenschakelink van meerdere zonnepanelen. Dit wordt gedaan om 2

redenenen. Het is makkelijk om de zonnepanelen door te lussen zodat je niet vanaf elk

zonnepaneel 2 draden hebt die ergens naar binnen moeten. En het wordt gedaan om minder

verlies te hebben. Door de panelen door te lussen wordt de spanning van de string hoger en

is het verlies in de kabels en de panelen dus minder.

AC/DC spanning

AC staat voor Alternating Current ofwel Wisselstroom. Wiselstroom is de stroom die wij

normaal gebruiken in huis. DC staat voor Direct Current ofwel gelijkstroom. Gelijkstroom

komt bijvoorbeeld van een batterij of een accu.

Omvormer of Inverter

De omvormer is het hart van het zonne-energie systeem. Het is een apparaat welke de

gelijkstroom van de zonnepanelen omzet in bruikbare wisselstroom van 230 volt.



Dunnefilm of Thinfilm

Dunnefilm is een techniek waarbij geen harde zonnecellen van silicium worden gebruikt. Bij

deze techniek wordt een zonnecel als het ware geprint op een ondergrond. De ondergrond

kan bijvoorbeeld glas zijn maar ook een flexibel materiaal. Omdat de zonnecel heel dun is

zijn de kosten van de cellen ook laag. Dunnefilm is dus meestal goedkoper dan

zonnepanelen van silicium. Nadeel is echter dat het rendement minder is. Voordelen van

dunnefilm is dat het er mooi uit ziet en goed te verwerken is in en op diverse materialen.

PV

PV is een afkorting van het Engelse woord Photovoltaic. Dat is weer een combinatie van de

2 woorden: Photo en Voltaic. Photo is afkomstig uit het Grieks en betekend licht. Voltaic is

afkomstig van volt en dat is de eenheid voor het meten van elektrische spanning. Het

betekend dus spanning van het licht of elektra van het licht. Vrij vertaald zon-elektra.

Silicium

Silicium is de grondstof van de zonnecellen. Silicium wordt gewonnen uit zand. Silicium is

het op één na meest aanwezige materiaal op aarde. De aardkorst bestaat voor meer dan

een kwart uit silicium. We zullen er dus nooit tekort aan hebben.

Cellen

De cellen van een zonnepaneel vormen de energiebron van het systeem. Zij zetten namelijk

de energie in het licht om in elektrische energie. De cellen worden gemaakt van silicium. Het

silicium wordt gezuiverd en gesmolten. Vervolgens worden een soort grote blokken silicium

gemaakt van circa 15 bij 15 centimeter en een meter lang. Uit de blokken worden de cellen

gezaagd. Hoe dunner hoe beter. Maar hoe dunner hoe breekbaarder de cel. De cel heeft

dan zijn vorm maar nog niet de mogelijkheid om energie te produceren. Hiervoor wordt deze

eerst behandeld zodat er een positieve en negatieve laag op komt. Vervolgens worden er

hellen dunnen lijntjes metaal op de cellen geprint. Deze dunne lijntjes metaal zorgen voor de

energie overdracht en deze worden weer aangesloten op dikkere metalen draden. De cel

heeft nu een positieve en negatieve kant. Onder invloed van het zonlicht gaat er een

stroompje lopen en dit is de energie die we nodig hebben.


STC) (ZIE STANDAARD TESTCONCDIETIES BLOG

Handboek zonne- energie - Fritts · afhankelijk van dieselgeneratoren. Zonne-energie is hier een...

Documents

Transcript of Handboek zonne- energie - Fritts · afhankelijk van dieselgeneratoren. Zonne-energie is hier een...