Gymnorhina

GymnasticJaargang 26 - Editie 2

Tijdschrift voor Biologen, Biomedici en Psychobiologen

ColofonGymnorhina. Tijdschrift voor Biologen, Biomedici en Psycho-biologen.

EindredactieAnnefleur LangedijkEsther VisserNina van BruggenRoos VoornYannick van der Hoek

RedactieCasper de WitKavel Ozturk Keskin ArikanKim de WitMainah FolkersVera DebeijVigo Schuts

redactie@congo.eu

Bestuur CONGOJoeri Bordes VoorzitterAnneliek ter Horst SecretarisWillem-Jan Wreesmann PenningmeesterNienke Koopman Commissaris OnderwijsDesirée Weijs Commissaris Activiteiten Hylco van Engelen Commissaris PR & Acquisitie

Studievereniging CONGOPostbus 942141090 GE Amsterdam

020-525 7853/7963

info@congo.eu

Gymnorhina

Jaargang 25, editie 4Oplage: 250 exemplaren

Gymnorhina is de periodieke uit-gave van CONGO, studievereni-ging voor studenten biologie, psychobiologie en biomedische wetenschappen. Het blad wordt neergelegd in de gebouwen van de Faculteit der Natuurwetenschap-pen, Wiskunde en Informatica. Als u tien euro overmaakt op reken-ing 4602231 t.n.v. CONGO o.v.v. Gymno abonnement, wordt de Gymno een jaar lang thuis gestuurd.

Niets uit deze uitgave mag wor-den vermenigvuldigd en/of open-baar gemaakt worden door mid-del van druk, fotokopie, fax of op welke wijze dan ook zonder vooraf-gaande schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie be-houdt zich het recht voor stukken in te korten of niet te plaatsen.

Gymno op internet: issuu.com/Gymnorhina

ColofonGymnorhina. Tijdschrift voor Biologen, Biomedici en Psycho-biologen.

EindredactieAnnefleur LangedijkEsther VisserRoos Voorn

RedactieJamie HoefakkerKavel Ozturk Keskin ArikanLoes de BruinMainah FolkersNina van BruggenTony ZelkovicVigo Schuts

redactie@congo.eu

Bestuur CONGOJoeri Bordes VoorzitterAnneliek ter Horst SecretarisWillem-Jan Wreesmann PenningmeesterNienke Koopman Commissaris OnderwijsDesirée Weijs Commissaris Activiteiten Hylco van Engelen Commissaris PR & Acquisitie

Studievereniging CONGOPostbus 942141090 GE Amsterdam

020-525 7853/7963

info@congo.eu

Gymnorhina

Jaargang 26, editie 2Oplage: 250 exemplaren

Gymnorhina is de periodieke uit-gave van CONGO, studievereni-ging voor studenten biologie, psychobiologie en biomedische wetenschappen. Het blad wordt neergelegd in de gebouwen van de Faculteit der Natuurwetenschap-pen, Wiskunde en Informatica. Als u tien euro overmaakt op reken-ing 4602231 t.n.v. CONGO o.v.v. Gymno abonnement, wordt de Gymno een jaar lang thuis gestuurd.

Niets uit deze uitgave mag wor-den vermenigvuldigd en/of open-baar gemaakt worden door mid-del van druk, fotokopie, fax of op welke wijze dan ook zonder vooraf-gaande schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie be-houdt zich het recht voor stukken in te korten of niet te plaatsen.

Gymno op internet: issuu.com/Gymnorhina

Hallo lieve Congolezen!Ik mag vanaf nu de eervolle

taak op mij nemen van voorzitter van onze geweldige redactie. An-nefleur, dankjewel, ik heb er zin in en zal zorgen voor een jaar vol mooie Gymnos’s. Ook wil ik graag onze nieuwe leden aan jullie voor-stellen: Loes en Tony; welkom!

Het thema dit keer is Gymnastc Gymno, daarom dit mooie fotootje van mij in radslag op het helden-plein in Budapest. Vroeger heb ik fanatiek geturnd, maar inmiddels is een overslagje of salto op zijn tijd het enige wat daar nog van over is. Maar we hebben het niet alleen maar over gymnastiek hier en zeker niet over die vervelende coopertest rondjes die je altijd op de middelbare school moest rennen. Nee, we trek-ken het veel breder. Flexibiliteit in alle soorten en maten, letterlijk en figuurlijk, betreffende mensen, en situaties, maar ook het brein.

Denk je dat jouw brein lenig genoeg is om al deze artikelen aan te kunnen? Je kunt het hier uittesten. En is dat nog niet genoeg? Doe dan mee aan de Gymno Challenge!

Roos VoornHoofdredacteur

Gymnorhina

Gymno

Van de Redactie

Een brief aan Erica Terpstra 6

Politiek spring VLNR 8

Het Geheim van Mindfulness 9

Sport als Medicijn.... 10

Creepy Crawlers 12

Post voor Epke Zonderland 13

Face to Face met de Congolees 14

Genante Sportschoolverhalen 15

Congo in het Buitenland 18

Het Brein Bewogen door Stress 20

Optogenetica 22

Spaghetti alla Puttanesca 24

Top 3 Flexibele Wereldrecords 25

Vraag aan de Redactie 28

Uitgelicht 29

Wijze les van Oude leer-meesters 5

Dag en Nacht 26

Ik ga even sporten 16

Wat de Grieken en Romeinenons kunnn leren over sport

Een geweldig verhaal over de liftwedstrijd van 1996. Voel jij het ook al kriebelen?

IKEA-meubels in elkaar zetten, mag zeker wel sport genoemd worden

Ook in deze editie

Inhoud

Gymnorhina 3

De Gymno Challange! 30

Gymnorhina 5

Gymno

Voor alle Gymnasiumtrutjes onder ons: Mens sana in corpore sano. Nee, ik zal jullie niet vragen om deze zin te scanderen of om de dativus aan te wijzen. Ik zal het deze keer makkeli-jk maken voor jullie, ik weet nog hoe pijnlijk het examen Latijn was, en meteen de vertal-ing geven: Een gezonde geest in een gezond lichaam. Het motto van de oude wijze Romein.

Die Romeinen hadden het nog niet zo gek bedacht met dat eeuwige gezwijmel over badhuizen en de vele sport-en die ze beoefenden. Zit een gezonde geest dan tóch echt in een gezond lichaam? Zouden we beter presteren op tentamens als we vaker de sportschool induiken? Bij hogere cognitieve functies, zoals plannen, zelfreflectie en je eigen grenzen bepalen is de voorzijde van de hersenen betrokken. Onderzoekers heb-ben ontdekt dat beweging een positief effect heeft op met name deze functies. Maar wat valt onder bewegen? Valt naar de koelkast lopen om een biertje te pakken onder bewegen? Een wilde vrijpartij? Of is een uur intensief sporten pas echt bewegen? Uit onder-zoek blijkt dat zelfs kauwen invloed uitoefent op hersen-functies, bizar! Zo groot ho-even we dus ook weer niet te denken. Niks bootcamp, niks intervaltraining, een bi-ertje naar je mond brengen is waarschijnlijk al genoeg.

Sporten… daar konden de oude Grieken anders ook wat van. De Olympische Spelen zijn tegenwoordig nog net zo populair als toentertijd. Wat de Grieken al eeuwen dachten, blijkt nog steeds de waarheid als een koe: sport verbroedert, sport versterkt, sport maakt slimmer, sport vermaakt. Maar word je écht slimmer van sport? Er zijn hoogleraren die denken dat er een positieve relatie is tus-sen prestaties op sportgebied en in de collegebanken. Het zou zelfs zo zijn dat sport-talenten bovengemiddeld presteren in het onderwijs.

Er zijn van die mensen die zeggen dat ‘sporten niet in hun genen zit’. Het is waar dat er om de zoveel tijd weer een gen voor dit en dan weer een gen voor dat ontdekt wordt, maar een gen voor sport … Dat zit er helaas (nog!) niet in. Dieet, gedrag en levensstijl zijn natuurlijk ook belangrijke spelers. Onderzoekers lieten elektrische stroom door een

Wijze les van de oude leermeesters

aantal losse muizenspieren gaan, waardoor deze samen-trokken. Het is waarschijnlijk dat de samentrekking van de spier vervolgens zorgt voor het activeren van genen. Op-merklijk is trouwens ook dat het toedienen van cafeïne aan spieren tot ongeveer dezelfde reactie leidde. Is een injec-tie met koffie voor het sport-en dan misschien een idee?

Annefleur Langedijk

Gymnorhina 6

Hoe schaars mijn vrouweli-jke leeftijdsgenoten zich ook kleden, hoe wulps ze de heu-pen ook bewegen in de plaat-selijke horeca, geef mij maar een corpulente, overenthousi-aste, 71-jarige troetelbeer in een oranje fleecetrui met een bijpassende schaats (u kunt hier ook lezen: klomp, bos tul-pen of molen) op haar hoofd.

Soms denk ik: “Waar komt mijn fascinatie vandaan voor deze vrouw vandaan?” Ik hou niet van dikke meisjes, maar als het over Erica gaat, gooi ik deze eis als eerst over boord. Wat maakt het dat ik uitkijk naar een tv-optreden van Erica? Waarschijnlijk is het de hunkering naar een stukje ongebreideld positiv-isme, enthousiasme en het ongecompliceerde van een kind, binnen een volwassene. In een tijd die gedomineerd wordt door keurige woordvo-erders, kleurloze persvoorli-chters en vlekkeloze manag-ers, smacht ik naar oprechte

blijheid, een spontane lach, of een ondoordachte oer-kreet. Dit alles vind ik terug in Erica ‘de Terp’ Terpstra.

Erica is de enige (en waarschijnlijk ook de laatste) voorzitter van het NOC*NSF die met drie flessen wijn te veel op, in een radiostudio mag plaats nemen. Met dub-bele tong raaskallen dat ie-dereen een kanjer is, dat de Olympische Spelen geweldig zijn en de prestaties fantas-tisch waren. Hoewel tradi-tionele azijnzeikers vonden dat ze stante pede op moest stappen, konden normale levensgenieters hier erg om lachen. Een voorzitter die mens is en bovendien durft te lachen en lol heeft, mieters!

Zelf ontmoette ik Erica bij de Olympische Spelen van 2012 in Londen. Waar ze zonder poeha en boordevol enthousi-asme een zaal tot de nok toe gevulde sponsoren toesprak. Geloof hebben in een medai-

Een brief aan..

Erica Terpstra

lle, genieten van al het moois in de sport. Zelfs deze groep mannen, die doordeweeks van negen tot vijf op veel te saaie kantoren, veel te veel regels en procedures doorlo-pen, kregen zin om met een oranje sjaal de Nederlandse hockeyheren naar een medai-lle te schreeuwen. Door Erica. ‘De Terp’ was in staat geweest om met een lach en een klein, optimistisch woordje, het kind in deze kantoorkneuzen naar boven te halen. Geniet, juich en moedig aan, zoiets.

Sindsdien ben ik vaste ki-jker van het Omroep Max-pro-gramma ‘Erica op Reis’. Een programma wat voortkabbelt in een tergend traag tempo, aangezien het afgestemd is op de hersensnelheid van 80-jarigen. Hierin bezoekt Er-ica toeristische plaatsen die al lang en breed bekend zijn en waar al tientallen reispro-gramma’s voor haar langs zijn geweest. Een tempel in China, een theeceremonie in Japan,

Gymnorhina 6

Mieters, mieters, mieters! Wat een eer om in dit blad een ode te schrijven aan een kanjer als Erica Terpstra! Is het gek om als 22-jarige student verliefd te zijn op Erica?

Gymnorhina 7

Gymno

Piñatas in Mexico, je kent het wel. Zo ook de keer dat Erica bij de alom bekende Niagara Falls in Amerika was. De lucht was grijs en het regende dat het goot, om nog maar te zwi-jgen over de stevige windsto-ten. Dit alles hield ons idool (gehuld in een gele poncho van Action origine) niet tegen om, op 70-jarige leeftijd, haar op-names te vervolgen. In de stro-mende de regen zocht ze een plekje, met op de achtergrond de prachtige watervallen.

Gymnorhina 7

Hoewel ze bijna in de rivier werd geblazen door de aan-houdende winstoten, sprak ze de volgende legendarische woorden: “Natuurlijk had-den we liever een zonnetje gehad, natuurlijk hadden we liever een strak blauwe lucht gehad. Maar als je dit als mens niet kunt waard-eren ben je geen knip voor de kont waard”. Om af te slui-ten met een bulderende lach!

Als je niet kunt genieten van de kleine, mooie din-gen in het leven, ben je wat mij betreft ook ‘geen knip voor de kont waard’!

Was getekend,

Een Erica aanbidder in hart en nieren

“De hunkering naar een stukje ongebreideld positivisme, enthousi-

asme en het ongecompliceerde van een kind, binnen een volwassene.”

Gymnorhina 8

GroenLinks en D66 zijn dè onderwijspartijen. Wat kun-nen we anders dan deze twee partijen de hemel in prijzen? Want wie anders had de stu-dent zo hard in zijn naadje kunnen nemen? Eén partij die zich links voordoet en rechts handelt, was blijkbaar niet genoeg. Met de steun van D66 en GroenLinks wordt er nu namelijk éindelijk geïn-vesteerd in onderwijs en be-taalt éindelijk de bakker niet meer voor de zoon van de ad-vocaat. Kortom, het geweldige leenstelsel wordt ingevoerd.

Met de invoering van het leenstelsel zou de basisbeurs wegvallen en zouden student-en alleen nog maar kunnen lenen. Maar niet gevreesd, in plaats van 15 jaar, gaan aan-stormende studenten nog langer vast zitten aan hun lening (tot maximaal 35 jaar). Met deze ordinaire bezuinig-ingsslag wordt de toegan-kelijkheid van het publieke goed onderwijs, geschaad.

Zo wordt verwacht dat er ruim tien duizend studenten zullen afzien van een studie in het hoger onderwijs door de maatregel. Deze drempel zal voornamelijk van toepassing zijn op studenten uit armere milieus, doordat de advocaat niet meer meebetaalt voor de opleiding van de bakkerszoon.

De herinvestering van het vrijgekomen geld in de kwalit-eit van onderwijs, neemt niet weg dat deze maatregel niet meer is dan een simpele be-zuiniging op het onderwijs. Daarnaast vindt er in ieder geval geen extra investering in het hoger onderwijs plaats vanuit Den Haag de komende jaren en is het maar de vraag hoe (en of) het geld over 5 jaar in de kwaliteit van het onderwijs wordt geïnvesteerd.

Met deze maatregel wordt onderwijs steeds minder een maatschappelijk goed en steeds meer een privaat goed. De paradigmashift waa-

Politiek springt

van links naar rechts

rin onderwijs steeds meer een middel is om jezelf te positioneren op de arbeids-markt sluit perfect aan bij het neoliberale gedachtegoed.

D66 als GroenLinks zijn door hun positie mede-eige-naar van het neoliberale ge-dachtegoed op onderwijs ge-worden en zorgen ervoor dat onderwijs steeds minder een middel is om kennis over te dra-gen aan de nieuwe generatie.

Het was dan ook niet ver-bazingwekkend dat DWARS, de jongerenorganisatie van GroenLinks, eind mei het akkoord over het leenstel-sel “onacceptabel” vond. Zowel D66 als GroenLinks zitten op het moment dan ook in een spagaat. Aan de ene kant doen ze zich voor als onderwijspartijen en aan de andere kant steunen ze bezuinigingsmaatregel-en in het hoger onderwijs.

Kavel Ozturk

Dat de “centrum-linkse” PvdA aankondiger van neoliberaal rechts beleid is geworden, zal niemand meer verbazen. Zo is de arbeiderspartij mede verantwoordelijk voor vele neoliberale maatregelen sinds 1980. Nu de coalitie VVD-PvdA echter niet aan een meer-derheid komt in de Eerste Kamer, schieten D66 en GroenLinks maar al te graag te hulp.

Gymnorhina 9

Gymno

Je had je toetsweek niet ge-haald? Yoga. Je kon het tem-po van Engels niet meer bi-jhouden? Kom eens naar yoga. Je was heel erg gestrest omdat je per week ongeveer 23 ver-slagen en dergelijke in moest leveren? Zij wist wel wat. Yoga.

Ook gaf ze mindfulness trainingen, die niemand bij ons op school natuurlijk serieus nam. Maar ik heb mijn mening over mindfulness moeten herzien. Mindfulness werkt.

Mindfulness is in eerste in-stantie een training om meer in het hier en nu te zijn. Dat klinkt allemaal heel zweverig, maar we zijn vaak met zoveel dingen tegelijkertijd bezig, dat we veel op automatische piloot doen. Veel dingen gaan automatisch; tandenpoet-sen, douchen, boodschappen doen. Je gaat ’s ochtends de deur uit en voor je het goed en wel door hebt; ben je al weer 20 minuten verder. Wan-neer we ons dagelijkse stukje

lopen of fietsen, letten we nauwelijks op de omgeving.

Mindfulness leert om er echt bewust bij de zijn tijdens het eten, douchen, tanden-poetsen. Elke keer als je ge-dachten afdwalen, breng je ze weer terug naar wat je aan het doen bent. En dat heeft positieve gevolgen. Je hebt minder tijd om te piekeren; je bent je bewuster van wat er met je lichaam gebeurt. Stress, bijvoorbeeld, merken we meestal pas aan het einde van de dag; als je naar huis gaat met hoofdpijn en zere schouders. Maar met mind-fulness concentreer je je op wat je voelt, op wat je aan het doen bent en zo merk je eerder dat je hoofdpijn komt opzetten. Mensen met pan-iek- en angststoornissen heb-ben ook veel baat bij mindful-ness: het dwingt ze om hun angsten niet altijd te ontlopen en er objectief naar te kijken.

Het geheim van mindfulness

Mindfulness gaat niet alleen om de concentratie op het nu, het gaat ook om dingen ac-cepteren zoals ze zijn zonder ze te willen veranderen. Je probeert niet tegen al het slechte te vechten. Je kijkt er van een afstandje naar: ‘Daar-om word ik dus zo chagri-jnig”, zonder dat je er meteen een slecht oordeel aanhangt.

Loes de Bruin

Op de middelbare school had ik een gymlerares die nogal fan was van yoga. Ze liep (of zoals wij het altijd spottend noemde, ‘zweefde’) altijd door de gangen in een yoga-broek met een afgrijselijk roze Adidas-vest erboven. Al je problemen waren volgens haar op te lossen met yoga.

Door die combinatie van sport en schoonheid heb Ik destijds ook mijn grote liefde voor me gewonnen. Bij het hoogspringen waar ik haar kennelijk zo mee imponeerde, dat ze sterk werd afgeleid in haar les op onze middelbare school door voortdurend door het raam naar het sportveld te kijken, waar ik me aan het uitsloven was. Toen ik haar vol trots daar nog eens aan heri-nnerde tijdens het schrijven van deze column, beweerde ze echter met klem dat niet zozeer mijn sportprestaties, maar meer mijn mooie bru-ine benen van doorslaggev-ende betekenis waren gewe-est. Enigszins teleurgesteld

door deze bewering, troostte ik me uiteindelijk dan maar met de gedachte dat hoe ho-ger ik sprong hoe langer zij van mijn goddelijke benen heeft kunnen genieten. Dat was het dan ook wel wat mijn individuele sportcarrière be-trof. Daarna ging ik hockeyen, want dat was veel gezelliger. Bij voorkeur hield ik de hock-eystick vast met de krul naar boven, en die waren echt groot in die tijd, waardoor ik er lekker op kon leunen. Als rechtsback is me dat meer-dere malen duur komen te staan, want als je bij een plotseling aanstormende te-genstander eerst je stick nog moet omdraaien is de vogel je natuurlijk al lang gepasseerd met alle gevolgen van dien.

Sport is goed, ook al vindt onze nationale neuro-goeroe Dick Swaab sport eigenlijk vooral gevaarlijk en onge-zond. Hij doelt daarbij op de vele sportblessures en vooral op de gruwelijke hersenbe-

Sport als Medicijn

schadigingen die (ex-)boksers oplopen ten gevolge van her-haaldelijke hoofdtrauma’s, de zogenaamde Knock-outs in jargon. Daarentegen pri-jst hij denksporten als schak-en en dammen juist aan.

Wat doet sport met ons? Allereerst voelen we ons li-chamelijk lekker, onze spie-ren worden weer even ges-meerd en het is goed voor onze lichaamsbouw zodat we niet te dik worden. Daarnaast geeft ons de met sport sa-menhangende verhoging van endorfines in onze hersenen ook een prettig euforisch ge-voel. Fitheid bij adolescenten door Aerobics blijkt gepaard te gaan met een versterking van de verbindingen in de hersenen. Tegelijkertijd raakt het hoofd weer bevrijd van de dagelijkse zorgen of beslom-meringen door studie of werk. Door sport raak je minder snel depressief, hoewel een omvangrijk Brits onderzoek recent liet zien dat dat vooral

Gymnorhina 10

Gymnastiek staat voor lichamelijke oefening, voor zover we weten voor het eerst beoefend door de Grieken. Naast lichamelijke inspanning was schoonheid ook belangrijk, waardoor het een soort theater was waar met plezier naar gekeken werd.

voor volwassenen opgaat en niet zozeer voor pubers. Sport zou ook het drugsge-bruik in die gevoelige ontwik-kelingsperiode van mensen verminderen, maar alcohol-gebruik is juist hoger, wat mogelijk te verklaren is door de alcoholcultuur die vooral in teamsporten voorkomt.

Maar sport kan ook pijn doen, denk aan de vreselijke pijnen die topwielrenster Le-ontien van Moorsel leed op weg naar weer een wereldti-tel. Sport is dus ook grenzen overschrijden, telkens weer proberen je prestaties te ver-beteren. En als dat goed lukt, dan lonkt soms de topsport. Die lieden moeten vaak onder hoge stress presteren, en daar kunnen ze niet altijd goed mee omgaan. Problemen als eetstoornissen, verslaving aan extreme lichamelijke ins-panning en uiteindelijk zware depressies duiken steeds meer op, en hebben geleid tot het ontstaan van een nieuwe discipline, de Sport Psychia-trie. Topsporters raken vaak in een sociaal isolement door hun zware trainingsprogram-ma’s en vele reizen. En niet te vergeten, een imbalans in energiehuishouding in het li-chaam van topatleten, vooral

als ze nog in hun adolescente levensfase verkeren, kan hun hormoonhuishouding flink verstoren en tot afwijkingen in hun botmetabolisme of menstruatie cycli leiden. Van-daar het grote belang van energierijke voeding op maat.

Maar niet alleen legale voed-ingssupplementen worden gebruikt. Het gebruik van dop-ing om tot betere sportpresta-ties te komen is ook al van alle tijden. Op de klassieke Griekse Olympische Spelen dronken sporters al speciale wijnen of aten hallucigene paddo’s om die reden. Ook toen stond er al een straf op, want werd je betrapt dan moest je voor-taan als slaaf door het leven.

Tijdens de moderne Olympische Spelen en de Tour de France in de eerste helft van de vorige eeuw werd vo-lop doping gebruikt hoewel het officieel verboden was, maar bij gebrek aan testmo-gelijkheden alleen op basis van geloof op de blauwe ogen van de sporters gecontroleerd. Het gebruik van doping is niet altijd een zaak van vrijwillige keuze, maar werd soms door de Staat opgelegd, zoals het spierversterkend middel tes-tosteron voor Oost-Duitse

(vooral vrouwelijke) atleten met soms desastreuze gevol-gen als vroegtijdig overlijden. Maar ook de door professio-nele wielrenploegen voorge-schreven bloeddoping, nog maar enkele jaren geleden in de Tour de France. Hierbij ondergaan de sporters trans-fusie met bloed dat rijk is aan zuurstof transport faciliter-ende Hemoglobine of krijgen direct injecties met eryth-ropoteine toegediend, een hormoon dat aanmaak van rode bloedcellen stimuleert. Er is tegenwoordig waarschi-jnlijk geen sport meer waar geen doping wordt gebruikt, ondanks de vaak serieuze bi-jwerkingen van dat spul. Ge-lukkig behoort sportdoping nog tot de zeldzame uitwas-sen in de recreatieve sport, waarbij je door inspanning jouw lichaamseigen activer-ende stoffen op een gezonde manier regelt. Sport zoals het bedoeld is, de beste medicijn.

Wim Ghijsen

Gymnorhina 11

Gymno

“Sport is goed, ook al vindt onze nationale neuro-goeroe

Dick Swaab sport eigenlijk vooral gevaarlijk en ongezond.“

Gymnorhina 12

Dus, daar was ik, rustig een artikel over “copuleren” in de National Geo-graphic aan het lezen, toen ik stuitte op een bepaalde vrouwelijke water-slang die vaak orgies heeft met 10 mannen of zelfs meer. Misschien denken wij mensen wel dat we flexibel zijn, maar zoiets zie ik nog niet zomaar gebeuren..

Er zijn enorm veel soorten dieren en al die dieren hebben wel iets waarin ze uitblinken. Een van de meest unieke ei-genschappen van bijvoorbeeld slangen is de manier waarop ze eten. Ondanks dat een slangenschedel erg verschilt van de onze, heeft het wel hetzelfde basale patroon: een relatief massieve bovenste schedel en een kaakgedeelte dat vasthangt aan de sche-del. In tegenstelling tot bij de mens, is het kraakbeen bij de gewrichten van de slang ex-treem flexibel, waardoor ze

hun kaak veel verder kunnen openen. Hiernaast zit er bij de punt van de kin van de slang nóg een gewricht, waardoor ze hun kaak in tweeën kunnen splitsen! Op deze manier slik-ken slangen prooien in hun geheel door en vaak zijn die nog groter dan de slang zelf.

Octopi krijgen hun op-merkelijke kleur(patronen) door gebruik te maken van spieren die de vorm van kleine pigmentzakjes in de huid kun-nen veranderen - bijvoorbeeld door een nauwelijks zichtbare

Creepy Crawlers,Vreemde Vissen

en Buigende Beestjes

kleine cirkel aan te passen tot een brede streep die duidelijk te zien is. Dit mechanisme ge-bruikt de octopus onder an-dere om te communiceren en camouflage bij zowel vluchten als bij het vangen van prooi.

Een ander hoog intelligent dier, maar bedolven onder spot en angst, is de rat. Dit route-vindende, stiekeme dier wordt al vrijwel de ge-hele wetenschappelijke tijd gebruikt voor onderzoek. De rat heeft door zijn vind-ingrijkheid en fantastische

Gymnorhina 13

Gymno

aanpassingsvermogen elk continent op aarde veroverd, behalve Antarctica. En als de geschiedenis iets aangeeft, dan is het wel dat ze daar bin-nenkort ook wel zullen zitten.

Dus geniet van de creepy crawlers, vreemde vissen en buigende beestjes, want na de epidemieën, het broeikas-effect en de nucleaire oorlo-gen, zijn alleen de meest flexibele dieren nog over.

Jamie Hoefakker

Gymnorhina 13

Post uit Spanjevoor

Epke ZonderlandBovenste beste Epke,

Daar de Sint met zijn kompanen weer in Nederland is aangekomen,was het ondenkbaar om een Gymno zonder gedicht klaar te stomen.

En wie verdient er nu echt een gedicht in een Gymno over gymnastiek?Dat ben jij beste Epke, want jouw prestaties zijn uniek!

Vanuit het Friese Lemmer kwam je voor sommigen van ver,maar deze Sint zag in jou al vroeg een grote ster.Alvorens je de meerkamp op turntoernooien won,

had de Sint al in de gaten dat jij er heel wat van kon!

Zo aan een rekstok kunnen slingeren, zou de Sint graag willen,maar dan moeten zijn Pieten hem ongetwijfeld naar het ziekenhuis

tillen.Daar sta jij dan waarschijnlijk op hem te wachten met je mooie lach,

want naast olympisch kampioen ben je ook een dokter die er wezen mag

Deze ouwe knar doet je dat niet zomaar na, kan ik je wel vertellen,maar hij durft met al zijn levenservaring wel de volgende olympisch

kampioen te voorspellen.Tijdens de Spelen in Rio een onvoorstelbare prestatie met niet drie,

maar vier vluchtelementen op rij,dat kan er maar eentje Epke, en dat ben jij!

Liefs,SintEsklaas en Zwarte Piet

Gymno

Gymnorhina 14

Hoe bevalt je studie tot nu toe?

“Het was mijn eerste stud-iekeuze. Het bevalt, maar het is veel harder werken dan ik had verwacht. Ik ben al-leen nog niet zo hard aan het werk, maar ben wel van plan meer motivatie te verzamelen om meer aan mijn studie te gaan doen.”

Wat was je eerste indruk van Congo?

“Ik werd lid omdat ik zag dat ik korting kreeg bij het bestellen van mijn boeken. Na de Intreeweek ging ik wel eens met biologen die ik daar had ontmoet een bi-ertje doen in de Congokamer.

Mijn eerste indruk was: deze mensen zijn echt ges-toord, dat zijn mijn soort mensen. Ze zijn anders en heel relaxed, dat vind ik fijn.”

Ben je bij een commissie gegaan?

“Ja, de BioloCo en ik heb nog meer eerstejaars meegenomen die nu ook lid willen worden. Woensdag 26 november organiseer ik met de commissie mijn eerste ac-tiviteit: de Filmavond. Daar-voor was ook de activiteit Biol-ogisch Bierproeven, daar kon ik helaas niet bij zijn want ik moest naar atletiek training.”.

Wat doe je buiten je studie om?

“Ik doe aan atletiek, ik volg 1x in de week krachttraining en 1x in de week werptraining. Krachttraining is een soort fit-ness, maar dan intensiever. Werptraining is voornamelijk kogelstoten, discuswerpen doe ik niet meer, omdat ik daarmee mijn arm uit de kom gooi. Het wedstrijdseizoen loopt van april tot septem-ber met een pauze tijdens de

zomervakantie. De meeste atletiekwedstrijden zijn op zondag. Ik probeer wel mee te doen aan alle kampioen-schappen. De laatste jaren is ons team helaas alleen wat afgezakt in de competitie.

Ik geef ook zwemles in Sportfondsenbad Oost bij de Watervrienden op din-sdagavond en daarna kan ik dan door naar de borrel. Ook werk ik achter de kas-sa bij de Jaap Eden baan.”

Mainah Folkers

Deze editie praten we met Fabian Angevaare uit Amsterdam, 19 jaar oud, eerstejaars bioloog en het nieuwe aanwinst van de BioloCo.

Face to Face met de Congolees

Gymnorhina 15

Gymno

Sjonnie en Anita gaan voor het eerst naar een nieuwe sportschool en split-sen uit, wij zien de dag eerst door Sjonnies ogen.

Het is 19:00 uur en het is de drukste tijd van de dag, alles is bezet. Het is duidelijk dat hij moet delen, dus hij vraagt op een ongemakkelijke manier aan ontoegankelijke mensen of hij met ze kan delen. Na ongeveer vijf keer een geïr-riteerde blik, is er eindelijk iemand die wil delen in het squat rek. Deze vrouw squat ongeveer het dubbele van Sjonnie en besluit om eens sportief te doen en met Sjon-nies gewicht mee te squatten.

Nadat Sjonnie vijf repetities uitvoert voert deze “vrouw” er 25 uit, alsof het ongeloofe-lijk makkelijk is. Vervolgens is Sjonnie weer aan de beurt. Wanneer Sjonnie bij de vijf komt zegt de vrouw opeens: “Kom op, je kan verder!” De vrouw sluit Sjonnie in en hij

heeft geen keus. Hij komt heel ongemakkelijk tot een achtste herhaling. Op de bo-dem loopt er een man langs en zegt: “Oh daamn boy” . Uit ongemak wil Sjonnie zo snel mogelijk omhoog, maar op de weg naar boven floept er een geluid uit zijn achterste wat door de hele zaal galmt.

In de tussentijd was Anita aan het rennen op de loop-band. Naast Anita was er een man die zich voorstelde aan haar, maar ze verstond zijn naam niet. Dit gebeurde drie keer achter elkaar. Het was te ongemakkelijk om het nog een keer te vragen dus Anita rende gewoon door. Terwijl zij rende voelde zij de glurende blikken

Genante verhalen uit de sportschool

van elke man om haar heen. Anita begon harder te rennen om haar aandacht daarvan af te leiden. Op een gegeven mo-ment heeft Anita er genoeg van en haalt haar telefoon uit haar zak om Sjonnie te appen.

Opeens stapt zij per onge-luk op haar eigen broek en die wordt omlaaggetrokken. Van de schrik laat Anita los en haar telefoon valt op de loopband en die wordt als een kogel gelanceerd, die bijna drie mensen dood. Dan zegt de man naast haar opeens “mooie slip, maar je hoeft echt niet zo met mij te flirten hoor, jouw vriend was veel leuker”.

Tony Zeljkovic

Heb jij soms ook niet het gevoel dat de sportschool één groot drama kan zijn?In dit artikel representeren wij één van de gênante verhalen die tot dit drama leiden doorDe ogen van het koppel Sjonnie, de lichaamsbouwer en Anita, het meisje met toon.

Onder het avondeten komt één van ons op het geniale idee, dat we, nu de verf gedroogd is, het IKEA-bed van huisge-noot M wel in elkaar kunnen zetten. Ik heb zo mijn twijfels, ik heb eerder diezelfde dag al een salontafel en tv-meubel in elkaar geschroefd (beide van IKEA, uiteraard) en ben schro-evendraaiers en die vage, bi-jgeleverde aandraai-dingen wel een beetje zat. Ik laat me overhalen en word zelf ook enthousiast. Huisgenoot M en ik slapen namelijk al ander-halve week op campingbedjes, bij gebrek aan iets beters.

Hup, wij naar de berging in de kelder van de flat. We sjou-wen de platte, langwerpige dozen met enige moeite de

trappen op. De filosofie achter het maken van drie loodzware pakketten kan ik niet helemaal goed begrijpen; waarom zou je een niet-te-tillen geheel opdelen in drie nauwelijks-te-tillen delen? Maak er dan meteen vijf goed-te-doen dozen van. Thank god wonen we op de eerste verdieping, want stel je voor, lacht huis-genoot M, dat we dit naar de derde hadden moeten tillen.

Daar staat ‘ie dan. Het drie-delige pakket. Verpakt in bru-in karton. De slaapkamer, net geverfd, is verder leeg. Huisge-noot M maakt de eerste doos open en haalt de gebruiksaa-nwijzing eruit. Zevenendertig stappen, zegt ze. Vol goede moed beginnen we de schro-

even te sorteren. De hoeveel-heid verschillende moertjes, schroeven en andere vage din-gen die we niet kunnen beno-emen is schrikbarend. Toch zijn we optimistisch. Het is net half zeven geweest. Langer dan een uur of twee, tweeën-half misschien, kan het niet duren. Eindelijk, zeggen we tegen elkaar, kunnen we in een fatsoenlijk bed slapen.

Drie uur later zit ik op de grond van haar slaapkamer, tegen de muur staat iets wat vaag op een bed zou kun-nen lijken. In een cirkel om me heen liggen en schroefjes en plankjes, als een soort seance. Wellicht kan ik een IKEA-medewerker oproepen die de rest voor me doet. Het optimisme is long gone, we

Gymnorhina 16

IK GA EVEN SPORTEN

hebben al meerdere keren op het punt gestaan om ermee te stoppen en gewoon maar weer in onze campingbedjes te kruipen, maar de belofte van een echt matras in een echt bed weerhoudt ons. Ik ben op het punt aangeko-men waar het persoonlijk voelt. Ik moet en zal dat bed afkrijgen, ook al ben ik er tot diep in de nacht mee bezig, zeg ik tegen huisgenoot M.

Ironisch genoeg, is dat ook het geval. Rond half twee ’s nachts sta ik op met een tri-omfantelijk gelach. Het bed is af, ik heb geen schroefjes over (want serieus, dat is echt het doodsvonnis van elk IKEA-meubel) en het geheel ziet er verbazend stabiel uit. Voorzich-tig leg ik een matras op de lat-tenbodem. Er gebeurt niets. Ik ga erop zitten en verwacht elk moment naar de grond te zak-ken, maar ik heb de lattenbo-dem zodanig correct gemon-teerd dat hij het houdt. Ik roep huisgenoot M, die zich ander-half uur geleden herinnerde dat ze huiswerk had. Ga maar, zei ik tegen haar, die tweede lattenbodem kan ik wel in m’n eentje in elkaar schroeven.

Het in elkaar zetten van IKEA-meubelen is niet alleen lichamelijk belastend (serieus, hoe word je geacht een schroef met alleen een schroeven-draaier in een massief houten plank te draaien? Ik ben toch zeker de Hulk niet), maar ook geestelijk. Na voor de vierde keer een verkeerd schroefje gepakt te hebben, begin je een redelijk agressieve houd-ing ten opzichte van het bed te krijgen. Het begint steeds moeilijker te worden om niet de hamer erbij de pakken het schroefje gewoon in de plank te slaan. Ook is enige lenigheid een vereiste. Al-lemaal leuk, lief en aardig, tot in de handleiding staat dat je ‘even’ een schroefje aan de achterkant van de lattenbo-dem moet aandraaien. Wat niet gaat, omdat bovengeno-emde lattenbodem ervoor zit.

De volgende dag heb ik meer spierpijn dan na een de beruchte ‘kerntrainingen’ van mijn trainer, die bestaan uit anderhalf uur onafgebro-ken intensief sporten. Tijdens zo’n training krijg ik vroeg of laat dat irritante liedje van ‘we moeten rennen, sprin-gen, vliegen, duiken, vallen,

opstaan en weer doorgaan’ in m’n hoofd, omdat hij ons geen moment laat stilstaan.

Als ik terugkijk op de vorige avond, bedenk ik me twee din-gen; de eerste is dat dit een van onze mindere ideeën was. (Huisgenoot M en ik hebben meestal ideeën van een betere soort; zoals kruidcake bakken om elf uur ’s avonds of beslui-ten dat half twee ’s nachts een heel gepast tijdstip is om te gaan wassen.) De tweede; dat het in elkaar zetten van zo’n bed eigenlijk best een sport mag heten. Het in elkaar zetten van elk IKEA-meubel is een sport. Het vereist licha-melijke inspanning, door-zettingsvermogen en inzicht. Aanmoedigingen zijn ook erg gewenst. Ook hiervoor geldt, oefening baart kunst. Dit alles vind ik kenmerken van een sport. Dus de volgende keer als er weer een bruin pakket in onze woonkamer staat, zeg ik: ik ga even sporten.

Loes de Bruin

Gymnorhina 17

Gymno

Gymnorhina 18

Jasper is bezig met een cognitive health and ageing project waarin hij emotional working memory onderzoek bij vijftig jongeren en vijftig ouderen. Sophia werkt mee aan een groot onderzoek naar de interactie tussen stress en cognitie. Stress wordt geïn-duceerd met een gas met normale concentratie O2 en verhoogde concentratie CO2 en proefpersonen worden gevraagd verschil-lende computer-taken af te leggen terwijl ze ademen door een masker.

We hebben veel vri-jheid in hoe we onze dag indelen en hoeven geen tentamens te maken. Fuck-ing relaxed. We blijven onze kennis bijspij-keren door het volgen van trainingen en het bijwonen van seminars, we hebben als bachelorstu-denten immers nog de min-ste ervaring in het lab. Onze

naaste collega’s zijn MSc stu-denten maar voornamelijk PhD studenten en post docs.

Sophia; “Er vielen mij een paar dingen op. Ten eerste boeit het niemand hoe laat je op stage komt en wat je uitvo-ert. In het begin moest ik hier erg aan wennen. Nu, na drie maanden, kan ik er echt van genieten dat ik zelf verant-woordelijkheid kan nemen

over hoeveel en wat ik leer. Voor mijn begeleidster is het be-langrijkste dat ik enthousiast blijf over wat ik doe en die ver-eiste houdt me gemotiveerd.

Ten tweede is er een groot verschil tussen de studenten en de inwoners van Cam-

bridge. Ze gaan naar verschil-lende pubs en willen niets met elkaar te maken hebben. In Amsterdam is die scheiding veel minder te zien. Het leuk-ste aan Engeland vind ik de eekhoorntjes, die ga ik echt missen als ik weer in Neder-land ben.” Natuurlijk is voor ons beiden deze ervaring de eerste ervaring met stage lopen op universitair niveau. Toch zijn we het er beiden

over eens dat het een goede kans is om nieuwe mensen te ontmoeten, te groeien in een nieu-we omgeving en echt dieper op het onderzoek en de stof

in te gaan (...nerd alert). Het is leuk om te zien hoe ze het hier in Engeland doen: ze zijn meer down to earth.

Jasper: “Het is best geinig om een jaar lang aan één project te werken, wel erg verschillend van wat wij voor-

“Het leek ons zwaar chill om het laatste jaar van onze bach-elor Psychobiologie in Engeland te studeren.“ En zo geschiedde.Jasper Hajonides-van der Meulen (20 jaar) studeert op dit moment aan de University of Oxford en Sophia van Ghesel Grothe (20 jaar) aan de University of Cambridge.

congo in het buitenland

“Een jaar een rol mogen spelen in het hart van het top onderzoek is een enorme uitdaging en eer.“

Gymnorhina 19

Gymno

Het was op zich wel waard… Wat verwacht je? Een jaar een rol mogen spelen in het hart van het top onderzoek is een enorme uitdaging en eer. Go Jasper en Sophia!

onderdeel van onze integra-tie in Engeland zijn we beiden ook maar begonnen met deze sport. Aan het eind van het jaar houden we een Jasper vs. Sophia, Oxford-Cambridge mini boat race. Vet spannend!

Er is erg veel tijd verloren gegaan aan voorbereidingen.

Gymno

gaande jaren bij Psychobiolo-gie deden. Voor al mijn col-lega’s is dat natuurlijk niet bijzonder maar voor mij is het wel even inkomen na het elke-maand-een-tentamen beleid bij Psychobiologie. Wel zuur trouwens dat veel van mijn collega’s gewoon betaald kri-jgen voor het werken aan het project, terwijl ik geen cent van de University of Oxford krijg. Maar ja, ik voel me nu minder schuldig als ik ergens door de week uit bent gewe-est en de volgende dag pas ‘s middags op kom dagen.”

Dit stukje zou niet compleet zijn zonder het noemen van nadelen van een stage doen in het buitenland. Het is duur, je kan twijfels hebben en stomme keuzes maken, hebt te dealen met ander valuta, je bent al-leen, ver weg van Amsterdam en al je vriendjes en vriendin-netjes op Science Park, fiets-ers krijgen hier niet veel re-spect, fietspaden zijn kut en er is een consensus om een helm te dragen tijdens het fietsen (wat wij natuurlijk niet doen, kom nou we zijn geen losers).

Zoals misschien wel bek-end is roeien erg populair in Oxford en Cambridge, dus als

Gymnorhina 20

Ter ere van dit jubileum was er een schat aan docu-mentaires op tv. De histo-rische kriebels kwamen boven zetten en na wat zappen en doorscrollen, kwam ik terecht bij een paar verschrikkeli-jke verhalen en beelden van concentratiekampen. Geïn-terviewde vertelden hun ver-halen, die allemaal even vre-selijk waren, maar met zeer verschillende emoties. Som-migen waren erg aangedaan, anderen leek nauwelijks of niet te raken. Ik was gefascin-eerd, hoe was dit mogelijk?

Hoe is het mogelijk dat niet al de overlevenden gek zijn ge-worden? Dat mensen erover kunnen praten zonder emo-tie, met slechts ‘het waren de feiten, dat gebeurde’ erover te zeggen? En deze vraag niet alleen uit medelevend perspectief, maar ook zeker vanuit biologisch oogpunt. De hoeveelheid stress waar deze mensen aan blootgesteld zijn, sommigen zelfs in hun

jeugd, moet ongelooflijk hoog zijn geweest. En stress is niet bepaald goed voor een mens, laat staan chronische stress. Aantoonbare veranderingen in het brein en diens connec-ties kunnen het gevolg zijn.

Eén van de duidelijkste ef-fecten die stress heeft, is op de plasticiteit van de hippo-campus. Dit voor vele zaken verantwoordelijke hersen-gebied, waaronder geheu-genvorming en regulatie van het stress-systeem, vertoont een duidelijke herschikking van dendrieten en synapsen. Dendrieten verkorten, synap-tische connecties gaan ver-loren en de aanmaak van nieu-we hersencellen is aanzienlijk minder dan in een gezonde sit-uatie. Ook lijkt het volume van de hippocampus af te nemen.

Deze plastische verandering heeft een vermindering van het vermogen om in nieuwe situaties informatie goed op te nemen en een grotere moe-

Het brein bewogen door stress

ite om beslissingen te nemen als gevolg. Ook ondergaat het stress regulerende circuit, de HPA-as, een up regulatie, waardoor er een hogere ge-voeligheid voor stress ontsta-at. Daarnaast hebben de bio-mediatoren, zoals steroïden en hormonen, waar de hip-pocampus talloze receptoren voor heeft, onder invloed van stress een andere werking, die gevolgen heeft voor cog-nitieve processen en humeur.

In tegenstelling tot de hip-pocampus heeft stress op de amygdala juist een effect van neuronale groei. De amyg-dala is, kort gezegd, verant-woordelijk is voor het toeken-nen van emotionele waarde aan een emotie en voor de emotionele reactie op gebeur-tenissen. De toename in func-tionaliteit van de amygdala veroorzaakt voornamelijk een groter gevoel van angst en een grotere kans op agressie.

Gymnorhina 20

Laatst werd het 25-jarig jubileum van de val van de Berlijnse muur ge-vierd. Ik heb het zelf nooit meegemaakt. De Muur vormt samen met de Tweede Wereldoorlog voor mij dan ook één groot brok voorbij gegane ge-schiedenis, alhoewel dit natuurlijk twee hele verschillende dingen zijn.

Gymnorhina 21

Gymno

De combinatie van de af-name van cognitieve functies en informatieverwerking en van verhoging van de stress-gevoeligheid en angstre-spons kunnen verschillende uitwerkingen hebben. Stress kan zorgen voor groei en aan-passing van het lichaam aan stress, en een hiervan gebrui-kmakend leervermogen, zo-dat er in toekomstige stress-volle perioden een goede gezondheid behouden wordt. Anderzijds kunnen er dusda-nige veranderingen ontstaan in gedrag en op emotioneel en psychisch gebied, dat er een grotere kans op ziekte ont-staat en een overgevoeligheid voor stress. Tel hierbij op een verminderde remmende werk-ing van de prefrontale cortex op het terughalen van herin-neringen en zie hier een ern-stig en divers ziektebeeld. Een ziektebeeld met veel stress, angst en levendige herin-neringsflitsen naar de trau-matisch stressvolle ervaring.

Zo bekeken is het absoluut niet vreemd dat veel oorlogss-lachtoffers lijden of hebben geleden aan posttrauma-tische stressstoornis (PTSD). De invloed van chronische stress op lichaam en brein kan enorm zijn en een volledig herstel is vaak erg moeilijk of zelfs onmogelijk. Oorlogsover-levenden hebben vaak hun hele leven nog last van wat zij hebben meegemaakt en ver-

halen over mensen die gek zijn geworden of zichzelf van het leven hebben beroofd zijn niet zeldzaam. Maar toch, waarom kunnen sommigen het dan bli-jkbaar wel aan? Waarom kun-nen sommigen erover praten en uitgebreid de gruwelen beschrijven die zij hebben gezien? Er wordt wel gezegd dat het een kwestie is van ‘er mee dealen, ‘maar wat dit in-houdt, vraag ik me af. Hoe kan een plastische verandering in het brein binnen de perken ge-houden worden door ergens over te praten? Of zijn bepaal-de mensen dan schijnbaar immuun voor deze effecten?

De betrokkenheid van het gen voor de serotine trans-porter bij het ontwikkelen van posttraumatisch stresssynd-room is bekend. Mensen met één kort allel lopen een groter risico op het ontwikkelen van PTSD en wanneer en sprake is van twee korte allelen is het risico aanzienlijk nog hoger. Het hebben van de lange vari-ant van het allel lijkt wel een beschermende functie te heb-ben op het ontwikkelen van stress gerelateerde stoornis-sen. Dit hangt er echter vanaf van welke kant men het beki-jkt, het is natuurlijk altijd relati-ef. Want hoewel de verhoogde stressrespons, voortkomend uit deze risicofactor, een go-ede verklaring geeft voor de hogere gevoeligheid voor het ontwikkelen van naoorlogse

ziektebeelden, levert de ande-re zijde geen verklaring voor het feit dat sommige mensen in hun functioneren werkelijk nergens last van lijken te heb-ben. De eerder genoemde ef-fecten op het brein vinden dan misschien wel in mind-ere mate plaats, maar toch is er geen sprake van onge-voeligheid voor stress. Men zou toch wel érgens effecten moeten kunnen waarnemen? Misschien is er sprake van beter herstel of een nog on-bekend mechanisme? Wellicht hebben deze mensen letterlijk een mindere mate van brein-flexibiliteit, die juist handig is bij het omgaan van stressvolle situaties. Een zekere mate van vastheid zou kunnen zorgen voor minder grote effecten van stress en een gezonder leven. Misschien is ons vermo-gen tot aanpassen niet altijd even gunstig en zouden we onszelf beter moeten bescher-men. Misschien is het soms beter om voet en vooral brein bij stuk te kunnen houden.

Roos Voorn

Gymnorhina 21

Gymno

Bron: McEwen, B., & Gianaros, P. (2011). Stress- and Allostasis-Induced Brain Plastici-ty. Annual review of medicine. Vol. 62: 431-445

Gymnorhina 22

Optogenetica is een meth-ode waarbij met behulp van licht (opto), genetisch gemod-ificeerde neuronen (genetica) selectief aan en uit gezet kun-nen worden. De mogelijkheden die dit biedt zijn eindeloos. De techniek heeft zich tot zo ver vooral gericht op di-ermodellen, waarin knaagdieren gene-tisch gemodificeerd worden om hiermee het opsin eiwit, de li-chtgevoelige receptor, tot expressie te laten brengen in de membraan van neuronen. Deze techniek werd een paar jaar geleden ontdekt, toen men deze op-sines ontdekte in algen. Het kunnen aan- en uitzetten van hersencellen kan causale verbanden aangeven tussen deze cellen en gedrag. Eureka!

Nature Methods zag de potentie van deze methode, net als vele onderzoekers, en daarmee verwierf optoge-netica in 2010 de prestigieuze Methode van het Jaar prijs. Sindsdien is er veel ontwik-keling geboekt op het gebied

van optogenetica. Zo kunnen niet alleen cellen geëxciteerd worden met behulp van op-sines uit de familie van de channelrhodopsins, ook kun-nen zij geïnhibeerd worden door een ander opsin, halor-hodopsins, en een andere golflengte licht te gebruiken.

Optogenetica

kansen & ontwikkelingen

Tegenwoordig kunnen virale constructen worden gemaakt, die het gen dat codeert voor de receptor alleen tot expressie brengt in actieve neuronen. Dit wordt gedaan met behulp van een vernuftig trucje: ac-tieve neuronen brengen c-FOS

tot expressie, wan-neer je je opsine dus inbouwt na een c-FOS promotor, biedt dit je de kans om alleen de actieve neuronen te targeten. Bovendien kan men heden ten

dage de expressie van dit gen antibiotica afhankelijk maken.

Dit betekent dat wanneer een proefdier antibiotica kri-jgt toegediend in zijn dieet, er geen cellen gelabeld worden met de lichtgevoelige recep-tor. Echter, wanneer de onder-

Gymnorhina 22

Dat het brein plastisch is, zal voor niemand als een verassing komen. Immers, we le-ren en kunnen daarmee ons gedrag aanpassen. Dat het net zo soepel is als een 16-ja-rige Russin die al vanaf haar derde op een turnschool zit, blijkt uit voorbeelden van mensen met hersenschade, die dit op haast magische wijze weten te compenseren. Maar, wat nou als we zelf deze souplesse zouden kunnen in en uit schakelen op het gewenste moment? De relatief nieuwe methode van optogenetica biedt deze kans.

“Het kunnen aan- en uitzetten van hersencellen kan causale verbanden aangeven tussen deze cellen en gedrag. Eureka!”

Gymnorhina 23

Gymno

zoeker wil weten welke cellen er betrokken zijn, bij bijvoor-beeld het zoeken naar drugs of het opslaan van een herinner-ing, kan deze antibiotica kort gestopt worden, om zo cellen heel specifiek te labelen. Hier-na kan dan met een laserlicht vanuit een optic fiber in het brein deze neuronen uitgezet worden, waarmee onderzoek-ers kunnen uitvinden welke neuronen specifiek betrokken zijn bij bepaalde hogere cog-nitieve functies en leiden tot (pathologisch) gedrag.

Dit biedt gigantische kan-sen voor bijvoorbeeld angst-stoornissen zoals posttrauma-tische stress stoornis (PTSS) of verslaving. Huidig onderzoek richt zich op het specifiek tar-geten van de neuronen die co-deren voor de herinnering aan

de traumatische gebeurtenis of drug. Hiermee zou dan ver-volgens de te sterke, pathol-ogische herinnering gewist kunnen worden. Dit klinkt misschien als toekomstmuz-iek, maar verschillende gro-epen in binnen- en buitenland zijn er reeds in geslaagd om verslaafde knaagdieren van hun verslaving af te helpen. Alhoewel, een kleine kanttek-ening moet hier natuurlijk bij geplaatst worden, want is een dierlijke verslaving vergelijk-baar met een menselijke? En zijn de onderliggende neurale mechanismes gelijk? Welli-cht dat er in de toekomst li-cht op geworpen kan worden.

Met behulp van optogenet-ica kunnen causale verban-den worden gelegd tussen het aan- en uitschakelen van spec-

ifieke (populaties) neuronen, waarmee het in kaart brengen van het brein weer een stapje verder zal komen. De toekomst voor optogenetica en het neurobiologische onderzoek dat hiermee gedaan wordt, ziet er uiterst rooskleurig uit!

Esther Visser

Gymnorhina 23

Ingrediënten:

(Voor 4 personen)- 500 gram spaghetti - 800 gram tomaten - 30 gram ansjovisfilets - 50 gram zwarte olijven - 2 eetlepels kappertjes - 3 teentjes knoflook - 2 eetlepels peterselie - Parmezaanse kaas (even- tueel jonge of belegen kaas) - Zout en peper

Bereiding:

1. Spaghetti koken volgens instructies op de verpakking (circa 10 minuten). Giet spa-ghetti af (bewaar eventueel wat kookvocht om saus meer te laten binden). Spoel met koud water en doe terug in de pan met wat olijfolie.

2. Verhit pan op hoog vuur en voeg olijfolie toe. Voeg ans-jovis toe en laat deze oplossen in de olie maar laat deze niet aanbranden. Voeg, zodra dit is

Spaghetti alla puttanesca

gebeurd, de knoflook toe, roer dit een minuut door elkaar. Voeg tomaten, olijven en kap-pertjes toe en laat 10 minuten op laag vuur pruttelen. Voeg peterselie, zout en peper toe. Roer door.

3. Meng de puttanescasaus met de spaghetti en schep op de borden

4 Strooi de geraspte par-mezaan of gewone kaas over de spaghetti. Klaar!

Gymnorhina 24

Ben jij zo flexibel en lenig als een spaghettisliert of heb je wat extra kool-hydraten nodig voor die heftige workout van aanstaande week? Dan is deze “spaghetti van de hoeren” echt iets voor de sportieve Congolees.

Gymnorhina 25

GymnoGymno

Top 3 flexibele wereldrecords

1. Heb jij er wel eens van gedroomd om je rug zo ver achterover te kunnen buigen dat je je onderbenen kan koppen met je achterhoofd?

Julia Gunthel, in Duitsland beter bek-end als Zlata, heeft hier een echte sport van gemaakt. Op 23 november 2007 heeft ze het record ‘Snelste tijd om drie ballon-nen te laten knallen met je rug’ gevestigd.

2. Of zou het jou leuker lijken om met twee andere slangenmensen in een doos te krui-pen? Het trio Skye Broberg, Nele Siezen en Jola Siezen besloten dit te doen middenin een supermarkt in Nieuw Zeeland. Zij hielden het toen 6:13:52 minuten vol in een transparante doos van 66,04 x 68,58 x 55,88 cm. Zo vestig-den ze op 20 september 2009 het wereldre-cord ‘Langste tijd in een doos met 3 mensen’.

3. Of zou jij doorbijten op een plastic bal om vervolgens je benen over je hoofd heen te strekken in de Marinelli positie?

Iona Oyungerel Luvsandorj uit Mongolië kan dit wel 50 seconden vol-houden en claimde op 18 april 2009 de wereldtitel voor ‘Langste tijd in de Mari-nelli positie’ tijdens een tv-show in Italië.

Mainah Folkers

Gymnorhina 26

Dag & Nachtverhaal Liftwedstrijd 1996, Bogliasco

Gymnorhina 26

“0:18 uur: Toen we een kwartier bij Amstel stonden, werden we meegenomen door een bestelauto met Franse hippies… Zij gingen naar Frankrijk, dus stapten wij in Utrecht weer uit. We hebben net een uur gelopen om een oprit te vinden en nu zit-ten we wat te wachten… Deze oprit is niet erg effectief, maar we kijken het nog even aan.”

Remco en ik houden een boekje bij, we liften voor het eerst.

Remco is twee meter, ruim 100 kilo, rookt shag en heeft lang haar. Ik ben een kleine, vervelende nerd met een pijp. Zo weinig liftervaring als we hebben, zo’n overschot hebben we aan verlegenheid. Of is het luiheid? In elk geval: mensen aanspreken vinden we ongemakkelijk. Het ziet er niet goed voor ons uit.

Ons voordeel is dat we jong zijn (18 en 19), mensen vinden ons daardoor nog vrij schattig. In het dagelijks leven vinden we dat kut, we zijn immers moeilijk en alter-natief, maar bij het liften is het niet verkeerd. Om het effect te versterken, hebben we de shirts met de grootste doodshoofden thuisgelaten. We liften in de frisse kleu-rige jas en ongescheurde broek, die we anders bewaren voor bezoekjes aan ouders.

Maar ons belangrijkste wapen is onze volstrekte naïviteit. De basics kennen we alleen in theorie en van de fijne kneepjes hebben we geen enkel idee. We kunnen ons niet voor-stellen hoe het voelt om 6 uur lang stil te staan langs de weg. Dat laatste leren we vrij snel.

’s Ochtends om 9:45 uur arriveren we in Duitsland. “Een grappig ventje,” “een gezellige zakenman (P.S. we rijden 150)” en een “jong stelletje dat

alleen met elkaar praat en enge jazz draait” brengen ons tot bij Baden Baden. Baden Baden stond in de Romeinse tijd bekend als Aquae en in de negentiende eeuw als zomerhoofdstad van Europa. Remco en ik zullen het echter onthouden als de plaats waar een koude, donkere nacht begon.

De lift die we daar krijgen, zal ik waarschijnlijk onthouden lang nadat ik alle an-dere onvergetelijke liftwedstrijdervaringen* allang vergeten ben. Naderhand zal ik oneindig vaak de vraag beantwoorden waarom we in godsnaam in de Got-thardtunnel aan het liften waren. En of we wel wisten dat die 17 kilometer lang is.

Onze liftgever is een Italiaan, die in Duitsland werkt, maar geen Engels spreekt en nauwelijks Duits. Ja, “Verdammt noch mal,” dat wel. “Scheisse,” ook. Het is ons niet altijd duidelijk wat hij precies al-lemaal scheisse vindt, maar hij meent het in elk geval van harte. Hij zit vol met adrenaline en rijdt hard en zonder pauze richting Italië. Prima, daar moeten wij ook heen. We doen mee aan een wedstrijd!

Gymnorhina 27

Gymno

Minder leuk is zijn haast als hij bij de Zwitserse grens per ongeluk de baan voor vrachtwa-gens neemt (“Scheisse!”), op de rem gaat staan en zo hard mogelijk een paar honderd me-ter achteruit over dit stuk snelweg-voor-vrachtwagens terugrijdt. Maar goed. Na een min-uutje of wat kunnen we weer normaal ademen en rijden we weer gewoon richting Italië.

Ongeveer. Onze liftgever weet de weg niet helemaal. Daardoor bevinden we ons na een ti-jdje middenin een Zwitserse stad. Verdammt noch mal! Gelukkig is onze chauffeur niet op zijn mondje gevallen en draait hij om de andere minuut zijn raam open om een voorbijganger naar de weg te schreeuwen. Maar ja: met zijn gebrekkige Duits verstaat hij niet goed wat ze zeggen.

Het duurt dus even, in de stad, en daar wordt Meneer Scheisse niet relaxter van. Af en toe wijst een Zwitser ons 180 graden de andere kant op. Dan moeten we keren. Soms zit er dan zo’n blok beton tussen de weghelften, maar dat maakt onze inmiddels briesende liftgever niet uit. Daar bonkt hij gewoon overheen – iets wat geluiden maakt die Remco en ik niet kennen uit auto’s, maar die niet best klinken.

Als we de stad eindelijk uit zijn, keert de rust weder, zelfs zo zeer dat Remco in slaap valt. Dat lukt mij niet: onze chauffeur rijdt als een idioot en haalt alle auto’s in op de bochtige tweebaans bergweg.

Die nachtmerrie duurt gelukkig niet zo heel lang. Ik maak Remco wakker met de mededeling dat we stilstaan, op de vluchtstrook, met rokende motor, en dat we de laatste paar kilometer onder oorverdovend geknars steeds langzamer op die vluchtstrook hebben gereden. We stappen uit en zien nog net de Italiaan instappen in de enige taxi die we die nacht in de Alpen zullen tegenkomen.

Het is koud. We pakken onze rugzakken, zien een bord ‘Gotthard – 17 km,’ schrijven ‘GOTTHARD’ op een stuk karton en gaan op zoek naar een goede liftplek. Eerst maar even dit tunneltje doorlopen.

Twaalf uur later.

We stappen uit op de steile kustweg onder een citroenboompje. Aan de voet van de berg, 50 meter lager, schittert de Middellandse Zee in de zon. Het leven is mooi.

Alex Verkade

* Zoals die keer dat Roos en ik – nadat onze Spaanse vrachtwagenchauffeur ons urenlang door de bossen had gereden en verhalen had verteld, tot hij de laatste pas van de Pyreneeen slechtte – de zon za-gen doorbreken boven de Spaanse vlakte.

Of toen Yuri en ik, twee inmiddels niet meer piepjonge mannen, midden in de nacht op een verlaten benzinestation een lift kregen van een vrouw en haar dochtertje van 10.

Toen Yuri en ik naar Hongarije liftten met een kamerplant en de hele weg niemand vroeg waarom we dat ding in godsnaam bij ons hadden.

Of die keer op de terugweg dat Joris, Jolanda, Elske, Remco en ik op de grens tussen Oostenrijk en Duitsland werden gecontroleerd en ik nog een kruimeltje wiet onderin mijn portemonnee bleek te hebben zitten.

En toen Tessa en ik leerden hoe het precies voelt om 11 uur vast te staan aan de Nederlandse grens. Of om

dan van daar in een keer een lift naar Zweden te krijgen.

Gymnorhina 27

Gymno

Esther:“Ik ga voor onderwatercurl-ing. Zeg nou zelf, wie wil dat

nou niet? Lijkt me hilarisch! “

Loes:“ Z w e r k b a l voor dreuzels. Ik heb altijd al zoeker willen zijn, hoewel het

een stuk minder spectacu-lair is wanneer je niet daad-werkelijk kunt vliegen…”

Roos:“In ieder geval iets van de win-terspelen. Ik kan niet kiezen, dus een top drie dan

maar. Snowboarden, gewoon omdat het ontzettend gaaf is en ik nog veel beter wil wor-den; Skischansspringen, om-dat het me geweldig lijkt om dat momentje van vliegen te hebben plus bijkomende de adrenaline rush; en als laat-

ste Biatlon, omdat de com-binatie langlaufen en schi-eten belachelijk moeilijk is en heel veel respect verdient.”

Tony:“De ‘Wife c a r r y i n g c o m p e t i -tion’ word jaarlijks in

Finland gehouden. Een man moet een parkours afleg-gen van 253,5 meter met een vrouw op zijn rug. Zij gaan samen over het land en door het water. Mij lijkt dit een geweldige sport, omdat deze heel goed is toe te pas-sen in het dagelijks leven.”

Annefleur:“ ‘Ex t reme Ironing’ is een sport w a a r b i j

mensen hun strijkplank naar extreme locaties meenemen en daar hun kleding strijken. Lijkt me heerlijk om de over-hemden van m’n vriend al

dobberend op een hoge golf in Hawaï te strijken.”

Jamie:“Partyklim-men! Dan klim je dus een klim-wand op

en wanneer je boven komt, hou je een goed feestje!”

Mainah:“Ik heb al-tijd al wil-len kunnen s c h o o n -s p r i n g e n ,

maar durf niet van grote hoogtes af te springen...”

Kavel en Keskin melden dat ze graag ooit nog een keer samen een synchroon-zwemduet zouden doen.

Gymnorhina 28

Vraag aan de redactieIn welke sport heb jij altijd al willen uitblinken?

Gymnorhina 29

Gymno

U i t g e l i c h t

Non-wrinkled brainDe afbeeldng hierboven toont een onlangs herondekt en goed geconcerveerd brein zonder de ons allemaal wel bekende gyri en sulci. Deze bizarre breinformatie wordt veroorzaakt door de condi-tie lissenecephalie, waarbij er een abnormale neurale migratie plaatsvindt tijdens de embryonale ontwikkeling. Hoewel dit een volwassen brein betreft, worden de meeste mensen met een vergeli-jkbaar ernstige vorm van lysencephalie niet veel ouder dan tien jaar en tijdens hun leven hebben de patiënten moiete met slikken, last van spasmes, seizures en leerproblemen. Een bijzondere vondst dus! Dit “ongevouwen” brein werd per toeval gevonden door Adam Voorhes in een oude collectie van breinen van patiënten van het Austin Mental State Hospital , terwijl hij bezig was met een fotosessie voor zijn nieuwe boek over -heel toepasselijk- misvormde en vergeten breinen.

Bron: Photo credit: An adult human brain with no folds. Image Credit: Adam Voorhes. http://www.voorhes.com/

De echte diehards vullen deze squats natuurlijk aan met de nodige burpees en pakken wat extra gewicht mee door mid-del van hun boeken (Kandel wordt aangeraden). Doe onderwijl ook zeker even wat cardio. Effectieve vorm hiervan zijn bijvoor-beeld het halen van de trein of rennen voor je leven, voor alle mensen uit die nu jaloers zijn op jouw nu super strakke lichaam.

Gymnorhina 30

Dag 1: 50 Dag 2: 55 Dag 3: 60 Dag 4: rust Dag 5: 70 Dag 6: 75 Dag 7: 80 Dag 8: drink bier Dag 9: 100 Dag 10: 105 Dag 11: 110 Dag 12: rust Dag 13: 130 Dag 14: 135 Dag 15: 140

Dag 1: 5 Dag 2: 5 Dag 3: 6 Dag 4: 6 Dag 5: 7 Dag 6: 7 Dag 7: 10 Dag 8: 10 planks Dag 9: 10 Dag 10: 15 Dag 11: 15 Dag 12: 15 Dag 13: rust Dag 14: 18 Dag 15: 18

Dag 16: drink wodka met ijs Dag 17: 150 Dag 18: 155 Dag 19: 160 Dag 20: rust Dag 21: 180 Dag 22: 185 Dag 23: 190 Dag 24: eet een banaan Dag 25: 220 Dag 26: 225 Dag 27: 230 Dag 28: rust Dag 29: 240 Dag 30: sterf

Dag 16: 20 Dag 17: 20 Dag 18: 20 Dag 19: 25 Dag 20: 25 Dag 21: 30 Dag 22: drink bier Dag 23: 30 Dag 24: 35 Dag 25: 35 Dag 26: 40 Dag 27: 40 Dag 28: 45 Dag 29: 45 Dag 30: druk de aarde omlaag

Gymnorhina 30

Gymno ChallengeWe challenge you!

30 dagen squat challenge

30 dagen beginner push-up challenge

Survival of the fittest is een fenomeen dat de menselijke soort al eeuw-en penarie bezorgt. Makkelijker kunnen wij het niet maken, wel leuker. Spe-ciaal voor jou is er de Gymno Challenge ontworpen. Deze is speciaal gecon-strueerd om jou niet te onderworpen te laten worden aan the struggle for life.

Pak tot slot in elke hand een kratje bier en ren vanu-it de Congo kamer hiermee naar de Amstel 54. Eenmaal daar aangekomen, kun je trots je bierspier trainen en vi-eren dat je deze killing Gymno Challenge volbracht is!