Gvpresent lente

Thuis op vele fronten

LENTE 2014

P R E S E N TGV

Coach Foppe de Haan

17 jaar op missie in Mali

Overleven bij de vijand

Hennis: ongeduldig & gedreven

Drive

GV Present | Lente | 2014

De lente is al in volle teugen begonnen. Tijd dus om naar buiten te gaan en erop uit te trekken,

tijd om de zomervakantie te plannen, wellicht tijd om na te denken over een nieuwe koers

voor de rest van het jaar… Maar vooral tijd om in de zon - met een biertje erbij - te praten over

die zaken waar het hart vol van is! In dit nummer komen collega’s aan het woord die over hun

passie spreken: een bijzondere hobby of functie.

En voor sommige bofkonten is het één het ander. Een blad over stoere kerels en vrouwen die

hun hart volgen in wat ze doen en daarin een voorbeeld zijn voor anderen.

Good old Foppe die vertelt over zijn passie voor het trainersvak, de minister (jawel!) die

aanstekelijk werkt in haar enorme gedrevenheid, een boordvliegtuigploeg die liefdevol

spreekt over een heli als hun dame.

We nemen een kijkje in de James-Bond-wereld van JISTARC die voor velen zo tot de

verbeelding spreekt.

En dan zijn er ook nog de uitzonderlijke hobby’s van collega’s, vertelt een ervaringsdeskundige

over zijn liefde voor Mali en is ook de Culinair aangepast aan de passie van velen voor lekker &

vet. Blijft de prangende vraag over van de stoere trucker op de cover: waar loop jij eigenlijk

warm voor? Lijkt me nou echt een vraag voor op een terras, lekker met een biertje of een

wijntje erbij…

Claudia Bisschops

[email protected]

colofon

inhoud

Drive!

GV Present

GV Present wordt uitgegeven onder verantwoordelijkheid van de hoofden van dienst van de Diensten Geestelijke Verzorging.

redactie: Claudia Bisschops (hoofdredacteur), Henk Fonteyn (eindredacteur), John van Eenennaam, Hugo Houtgast, Gösta Huijs, Gert de Wolf, Fred Omvlee (webredactie)

redactieadres: [email protected]

adresmutaties: [email protected]

aan dit nummer werkten mee: Tabe de Boer, Foppe de Haan, Jeanine Hennis-Plasschaert, Frans Kooloos, Robert Lichtenfeldt, Stefan Mastenbroek, Mike Nagtegaal, Marcel Reijnders, Gerald Tebes, Richard Tieskens, Annemiek Tijssen, Piet Thielen, Johan Trouwborst, Albert van der Velden, Frans van der Weijst.

FotoGraFie en illustraties: Cynthia Amelsbeek, Jan Rap, e.a.

VormGeVinG: Wim Balyon (OBT)

druk: OBT bv, Den Haag

GV Present oP Facebook en twitter: www.Facebook.com/GVPresent of www.twitter.com/GVPresentof tweet met #GVPresent

Overname van de inhoud kan alleen geschieden met toestemming van de redactie

ISSN: 2214-2002

Oplage: 57.000

Missies 3 Heroes & villains 5Ondertussen op facebook 9 Teamspirit 10Blikopener 12 De minister aan het woord 14Overleven in gevangenschap 18 Activiteitenkalender 20 Culinair met een bite! 21 Het biechtgesprek 22 Denktank 24 De traditiekamer 26Boek & Film 28 Op het lijf geschreven 30

2


Hoe zou jij Mali in drie zinnen willen schetsen om de lezers een eerste indruk van het land te geven?‘Je komt in een zeer uitgestrekt land in

West-Afrika terecht. Wat betreft uiterlijk

verschilt het zuidelijk gedeelte totaal van

het noordelijk gedeelte.’ Pater Frans laat

mij foto’s zien van een zichtbaar wat

vruchtbaarder zuiden. ‘Het noorden van

Mali ligt binnen de Saharawoestijn. In het

zuiden wonen de zwarte mensen, terwijl

de bewoners van het dunbevolkte

noorden, de Touaregs, meer lichtgekleurd

zijn, bijna blank, zoals in Noord-Afrika. Dat

zijn nomaden die met hun vee

rondtrekken. Het land wordt hoofdzakelijk

bewoond door moslims. Iets meer dan 1%

is christen. De verhouding tussen de

moslims en de christenen is in Mali altijd

bijzonder goed geweest. Ook moslims

kwamen met hun problemen naar mij toe

in de tijd dat ik in Bamako, de hoofdstad,

werkte.’

Je hebt lange tijd als witte pater in Mali gewerkt. Wat heeft die tijd voor jou betekend?‘Het is een interessante en leerzame tijd

geweest. Er wordt daar Frans gesproken en

ik gaf in die taal Engels en

Levensbeschouwing aan leerlingen van

het lyceum. Daarna ben ik pastoor in de

kathedraal van Bamako geweest.Maar ik

heb ook enkele jaren rondgetrokken om

ander pastoraal werk te doen. Ik was

verwonderd van de prestaties van de

mensen daar. Opvallend hoeveel zij

konden bereiken met zeer weinig

middelen.

Ook was ik onder de indruk van de enorme

gastvrijheid. Als je als gewone toerist daar

komt, is het eerste wat ze doen jou water

aanbieden. Met name de zwarte Afrikanen

in het zuiden van het land zijn zeer

gastvrij.’

Je hebt lang geleden in Bamako gezeten. Zijn de mensen daar nu nog steeds gastvrij?‘De laatste keren dat ik er ben geweest

was dat nog steeds het geval. Mensen

bedanken je dat je gekomen bent in plaats

van te zeggen: ‘Nu moet ik alweer tijd voor

je vrij maken.’ En ze doen er alles aan om

het je naar je zin te maken. Daar kunnen

wij iets van leren.De mensen behandelen

je zelfs kameraadschappelijk. Ze voelen

zich niet inferieur aan jou en zijn niet gauw

op hun teentjes getrapt. Het is een trots

volk, maar tegelijkertijd zijn ze niet hautain.

Dat is hun volksaard.’

Hebben die verschillende bevolkingsgroepen op verschillende plekken invloed op de huidige spanningen?‘Jazeker, de mensen van het noordelijke

gedeelte, de nomaden, hebben een andere

manier van leven. Die zitten op kamelen en

trekken van de ene naar de andere plaats.

Sinds de onafhankelijkheid van de Fransen

in 1960 hebben de noordelingen altijd al

geprobeerd om onafhankelijk te worden.

De mensen van de regering, het leger en

de ambtenaren zijn de donkergekleurden,

zij hebben weer heel andere

leefomstandigheden. Zij wonen op een

vaste plek en hebben de touwtjes in

handen. Je moet weten dat het helemaal

niet zo slecht ging in Mali.’’

Het ging niet slecht?‘Nee, tot 2012. Mali is lange tijd gezien als

voorbeeld van democratie in Afrika. Maar

in 2011 vochten Malinezen mee met

Qadhafi tijdens de opstand in Libië. Toen

ze verloren zijn ze met wapens

teruggekeerd naar Mali en zijn ze met

extremistische Libiërs, jihadisten, op

verschillende plekken in het noorden de

baas geworden. Het Malinese leger wilde

missies

Witte pater deed uitzending van 17 jaar in Mali

Witte Pater Frans van der Weijst (1931) werkte van 1962 tot 1979 in Mali en komt daar nog geregeld. Hij woont in een prachtige pastorie naast de kerk van Steensel in Brabant. Met het oog op de Mali-missie van onze militairen een gesprek met deze ervaringsdeskundige pur sang.

3

Malinezen, daar neem ik mijn petje voor af…

Van der Weijst in gesprek met leerling verpleegsters.

4


optreden tegen deze rebellen, maar kon

het niet. De militairen pleegden een

staatsgreep in 2012 omdat ze vonden dat

de toenmalige president Touré hen

onvoldoende bevoorraadde. ‘

In hoeverre heb jij zicht op het geweld dat zich daar momenteel afspeelt?‘De Fransen zijn begin vorig jaar gekomen

om orde op zaken te stellen. De Touaregs

wilden hun onafhankelijkheid en werden

geholpen door mensen van buiten. Dat zijn

mensen die met Qadhafi gewerkt hadden

in Libië, mensen van Al Qaida. Niet zozeer

de Touaregs veroorzaakten problemen

maar vooral jihadisten van Al Qaida die

zogenaamd gekomen zijn om de Touaregs

te helpen zich vrij te maken, maar zich zo

opstelden dat zelfs de Touaregs moesten

vluchten. Zij hebben de sharia ingevoerd in

grote plaatsen als Timboektoe, Gao en

Kidal. Daar werden handen afgekapt en

mensen gestenigd. En ze proberen de hele

noordelijke streek op die hoogte van

Afrika onder hun invloed te krijgen, en

eigenlijk heel Mali. Maar de Fransen

hebben die jihadisten inmiddels weer uit

die steden verdreven. Pas geleden zijn er

nog raketaanvallen geweest in Timboektoe

en Gao.’

Ben jij zelf wel eens met geweld geconfronteerd geweest tijdens je verblijf?‘Nee, wel werd er de laatste keer dat ik er

was, november vorig jaar, langs ons huis

geschoten. Ik heb nog nooit zulke harde

knallen gehoord. Maar dat had niet direct

te maken met de politieke spanningen. ‘

Kun je nu zeggen dat er religieus geïnspireerd geweld is in Mali?‘Ik vind van niet, in die zin dat het grootste

deel van de oorspronkelijke bevolking van

Mali gematigd islamitisch en vreedzaam is.

Wij hebben als paters altijd de beste

relaties met deze moslims gehad. We

kwamen bij elkaar op bezoek. Echter, het

geweld wordt veroorzaakt door de

jihadisten van Al Qaida, die van buitenaf

gekomen zijn en de sharia willen invoeren.’

Nu wil Europa, inclusief Nederland, daar helpen. Heeft het wel zin om daar militairen naar toe te sturen?‘Frankrijk zit er nu ruim een jaar en wil daar

nu langzamerhand weggaan. Maar ook

elkaar in het Nederlands gaan praten. Dat

is onbeleefd.’

Ik heb ondanks alles goede hoop. Wanneer

ze over de huidige problemen heen

groeien komt het goed. Het land heeft de

laatste vijftien jaar goede vooruitgang

geboekt met goede mensen. Malinezen,

daar neem ik mijn petje voor af

Hoe zie je de toekomst van het land?‘Nog niet zo lang geleden was ik erg

enthousiast over de vooruitgang en de

mogelijkheden van het land. De hulp uit

Nederland en andere landen had een

enorme uitwerking. Er kwamen ook

toezeggingen uit Arabische landen. Libië

heeft er hotels en moskeeën gebouwd, dat

was natuurlijk om de islam te verbreiden.

Maar ook andere Arabische landen willen

helpen. Ik heb ondanks alles goede hoop.

Wanneer ze over de huidige problemen

heen groeien komt het goed. Het land

heeft de laatste vijftien jaar goede

vooruitgang geboekt met goede mensen.

Malinezen, daar neem ik mijn petje voor af.

Er zijn goede wegen aangelegd en er is

goed onderwijs. Het is nu niet te

vergelijken met dertig jaar geleden. Je

hebt er nu veel meer democratie. Mensen

geven vrij hun mening en kunnen veel

meer activiteiten ontplooien. De mensen

pikken het niet langer wanneer anderen

ondemocratisch hun ideeën willen

doordrijven.’

Gert de wolF

[email protected]

De naam ‘Witte Paters’ komt van de witte,

arabische klederdracht die missionarissen dragen,

samen met een rozenkrans rond de hals.

andere Afrikaanse landen hebben hun

troepen er naar toegestuurd. Het is een

heel moeilijke opgave, denk ik. Je komt in

een onherbergzaam land terecht. De

jihadisten zitten nog steeds tussen de

rotsen van de Sahara. Die krijg je zomaar

niet weg. Daar moeten de Nederlanders

dan nu voor komen om met het

verzamelen van inlichtingen een bijdrage

te leveren aan de verwijdering van die

mensen. Maar tegen die mensen valt

eigenlijk niet te vechten. Ze hebben een

andere oorlogsvoering. Ik verwacht dat de

Nederlanders geen problemen met de

Malinezen krijgen maar juist met hen. In

het noorden was er in november 2013,

toen ik er weer was, risico op kidnapping.

De Nederlanders gaan er het verschil

maken, zo las ik laatst ergens in een

dagblad. Dat geloof ik niet zo. Maar het

meewerken en ondersteunen, daar geloof

ik wel in.’

Onze militairen gaan naar Mali. Hoe leg je contact met de lokale bevolking?‘De militairen in Gao zullen wel

afgeschermd in een kamp zitten. Maar

wanneer ze in contact komen met de

bevolking , moeten ze de mensen altijd

groeten en een hand geven. Als je in een

dorpje komt zullen ze vaak naar je toe

komen met wat water. Neem dat wel aan

en drink een beetje. Als ze je te eten

bieden, eet dan iets. Wanneer je bij de

mensen binnenkomt, ga je op de grond

zitten. Schoenen hoeven in het zuiden niet

uit, misschien wel in het noorden bij de

mensen die in tenten wonen. En als je

weggaat, vraag je de weg. Dan brengen ze

je naar buiten, naar de rand van het dorp.

Niet om de weg te wijzen maar als ritueel.

En je moet zeker niet in hun bijzijn onder

Rondvaart in Mopti

5


Foppe de Haan behoeft eigenlijk geen introductie. De nu 70-jarige coach was onder meer jarenlang trainer en boegbeeld van SC Heerenveen, loodste deze club naar de Eredivisie en Championsleague, was bijzonder succesvol met het Nederlands elftal onder 21 en trainde Ajax Cape Town in Zuid-Afrika. Tegenwoordig is hij coach van de coaches bij Heerenveen. Foppe de Haan staat bekend als iemand die zijn spelers vooral positief benadert. Het werkt niet om als autoritaire zak op te treden.

heroes & villains

je Moet altijd een drooM hebben, dat is hartstikke belangrijk!

IN GESPREK MET TRAINER-COACH FOPPE DE HAAN

Diensttijd

Aan zijn eigen diensttijd, lichting 1965/5, bewaart Foppe de Haan uiteenlopende herinneringen. Hij kon zich geweldig storen aan

de zinloosheid. Zomaar nutteloos dingen doen om alleen maar de dag door te komen. En aan de hiërarchie, als dat betekende dat

men mensen met een andere rang anders benaderde. Voor Foppe was, en is, ieder mens gelijkwaardig. Vreselijk vond hij de opper

die er openlijk voor uitkwam dat hij naar beneden trapte en naar boven likte. Deze man wilde alleen lesgeven aan officieren. Hij

deed er alles aan om je tegen te werken en hij marchandeerde. Degenen die hij mocht werden bevoordeeld boven degenen met

wie hij niets had. Foppe zelf was als hoofdtrainer van Heerenveen niet te beroerd om desgewenst trainingen voor de C-junioren

over te nemen als dat nodig was. Daar mag je je nooit te groot voor voelen. Maar hij heeft ook mooie herinneringen. Het leren om

in een groep te leven en je daarin staande te houden, je conformeren aan de spelregels, de speedmarsen. Bij Defensie heeft hij

echt leren afzien, dat was mooi. En vooral herinnert hij zich Leen Pfrommer, de legendarische schaatscoach en sportinstructeur bij

de landmacht. Die man had volgens Foppe echt verstand van fysieke training. De Haan over Pfrommer: ‘Een prima kerel en een

fantastische coach.’ Foppe wilde in dienst alleen maar sportinstructeur worden en dat is gelukt. Op de Johannes Postkazerne in

Havelte. Zijn creativiteit kon hij hier echter niet kwijt omdat er weinig ruimte was voor een eigen invulling van het programma.


‘Volgens mij zijn er drie pijlers voor een goede coach: hij moet vakkennis hebben, hij moet weten hoe hij die kennis overbrengt en hij moet aandacht voor zijn mensen hebben. Als je een autoritaire zak bent, dan werkt dat misschien even, maar op de lange duur echt niet. Je moet kunnen communiceren. Sinds kort speelt Anthonie Lurling weer bij ons. Desgevraagd vertelde hij laatst dat hij mij zijn beste trainer vond, omdat ik aan zijn kop kon zien hoe hij er bij stond. Bij binnenkomen kijk je naar de lichaamshouding, hoe ze uit de ogen kijken. Dan maak je contact. En als je contact maakt, kun je mensen beter maken. Als je geen contact hebt, loop je tegen grenzen op.’

Vertrouwen geven‘Motivatie hebben al die jongens wel. De vraag is hoe je daar nog een schepje bovenop krijgt. Je moet de kwaliteiten van de jongens herkennen, ze als persoon erkennen en vertrouwen geven. Bij ‘onder 21’ hadden we Royston Drenthe. Talentvolle speler van Feyenoord, maar bij hem op de gang was het altijd lawaai tijdens de middagrust. Iedereen had er last van. Ik heb toen met hem afgesproken dat hij tenminste 20 minuten plat zou gaan en dat we daarna met z’n tweeën zouden gaan tafeltennissen.Dat hebben we toen elke dag gedaan. Hij kon zijn energie kwijt en ik kreeg contact met hem. En ik heb ook nog aardig leren tafeltennissen.’

Schop onder de kont‘Voor de Olympische Spelen voor jong Oranje werkten we met Peter Murphy, de oud-volleybalcoach. Die heeft, samen met

anderen, een test ontwikkeld: Action Type. Op basis van een vragenlijst krijg je een schema waarin ieders persoonlijkheid naar voren komt en hoe mensen op elkaar reageren en hoe mensen benaderd willen worden. Je kijkt dan naar teamsamenstelling, maar ook hoe je als coach daar tussenstaat. Hij leerde mij dat de één behoefte heeft aan duidelijkheid, de ander moet je op zijn emoties spelen, die heeft bevestiging nodig en weer een ander juist een schop onder zijn kont. De één zal je niet teveel taken moeten geven, maar juist meer vrijheid, meer ruimte om zijn dingen te doen. Als coach kun je met de ene speler een goede klik hebben, terwijl met een ander beter de assistent-trainer het gesprek aan kan gaan als er wat speelt. Deze test leerde mij mezelf te plaatsen en zicht te krijgen op mijn kwaliteiten en die van anderen. We doen dat nu ook met de jeugd hier. Ook om te kijken wie op basis van zijn karakterstructuur de meeste kans heeft om het te halen.’

en wat je verwachtingen zijn. We hadden een keer een speler op het middenveld; echt een heel goede speler. Het viel mij op dat hij elke keer als we 1-0 voor kwamen de bal ging rondspelen. Hij deed de boel op slot. Dat betekende dus dat als we na tien minuten voor kwamen te staan, het publiek een saaie wedstrijd kreeg voorgeschoteld. Ik vertelde hem toen dat ik het daar niet mee eens was. Je moet mensen vermaken. Wij worden met Heerenveen geen kampioen, we winnen de Champions League niet, maar we zullen ook niet degraderen. Wij moeten dus mensen vermaken, want daarvoor komen ze naar het stadion en we moeten beter willen worden, want dan verkopen we spelers en daarvan kunnen we als club voortbestaan. Wat jij doet, zei ik tegen die vent, daar hou ik niet van. Dat past niet bij mij, niet bij de club en niet bij de supporters. Wij willen aanvallen. Hij zei: “Als wij de bal hebben, hebben zij hem niet.” Daar is natuurlijk geen speld tussen te krijgen, maar we hebben er niets aan. Ik eiste strijd met het mes op de keel, ook van hem. In een interview in de krant gaf hij aan dat hij vond dat we soms te aanvallend speelden. Hij noemde zichzelf een broodvoetballer. Ik nam de krant mee in het kleedlokaal en ben de discussie aangegaan met de hele groep. We zijn allemaal broodvoetballers, maar wat is dat eigenlijk? Iemand die de bal vasthoudt, of iemand die de mensen wil vermaken? Dat werd een mooi gesprek, maar hij delfde het onderspit. Je mag het wel vinden, maar dan pas je niet in onze cultuur. Daar moet je deel van willen uitmaken. Eind van het jaar hebben we hem weggedaan. Zijn waarden sloten niet aan bij die van de club. En als je ergens wilt werken, moet je je wel willen en kunnen aansluiten bij de waarden en normen van dat bedrijf.

6 Als je ergens wilt werken, moet je je wel willen en kunnen aansluiten bij de waarden en normen van

dat bedrijf.

Broodspeler‘Het begint met je verhaal vertellen: je moet donders goed weten wat je visie is, wat de waarden en normen zijn van waaruit je werkt


Op het moment dat de oefening centraal staat, ben je trainer; op het moment dat de mens centraal staat, ben je

coach. Oefenstof is een middel om de jongens te

bereiken.

We hebben een onderzoek gedaan

met de universiteit van Groningen bij de jeugd over wie de top halen: zij die het best kunnen

plannen, die de grootste drive hebben en goed met zichzelf kunnen

omgaan.”

mathematisch bezig. Veel minder de coach. Je bent dan afhankelijk van het vooropgezette plan en daar wijk je niet van af. Dat is je houvast. Nu is dat plan mijn leidraad, maar ik kan er van afwijken en het anders gaan doen. De eigen flexibiliteit is toegenomen. Op het moment dat de oefening centraal staat, ben je trainer; op het moment dat de mens centraal staat, ben je coach. Oefenstof is een middel om de jongens te bereiken.’

Coach de coach‘Als trainer of coach heb je absoluut ook iemand nodig die je feedback geeft of zaken ook eens vanuit een ander perspectief ziet. Toen ik op het CIOS in Heerenveen werkte, hadden we een fantastisch team. Ik werkte daar met Henk Gemser, de schaatscoach, Hans Westerhof, later trainer van onder meer FC Groningen en PSV en Tjaard Kloosterboer, ook schaatscoach. De school was net opgericht en er lag nog niks. We hebben met elkaar iets moois opgebouwd daar. We maakten ons eigen programma. We zaten heel vaak met elkaar te praten. We coachten elkaar, dat was fantastisch. We deelden al onze ervaringen. Bij Heerenveen kreeg ik te maken met Riemer van der Velde als voorzitter. Dat is een heel bijzondere man. Hij heeft verstand van voetbal, maar kijkt er op een heel aparte manier naar. Hij kijkt buiten de grenzen van wat normaal is. Met hem filosofeerde ik heel veel. Ik heb echt heel veel geleerd van zijn kijk op mensen en de wereld. En het is goed om te praten met iemand die er vanaf een andere kant naar kijkt. Je zit zelf in een maalstroom, en krijgt een soort beroepsblindheid. Hij leerde me op een andere manier kijken.

De waarden en normen van waaruit je werkt, de bedrijfsfilosofie en –cultuur, die moeten helder zijn en die moet je elke dag waarmaken. Je kunt morgen niet ineens wat anders gaan doen. Mensen moeten weten waar ze aan toe zijn. Het totaalplan bepaalt ook wat het plan is met elk individu. Bij Defensie kan dat soms lastig zijn omdat jullie afhankelijk zijn van de politiek en die wisselt nog wel eens. Bij Heerenveen hebben we dat ook gezien. We hebben jarenlang dezelfde mensen gehad en toen kregen we met andere lui ineens een heel andere cultuur en andere ideeën. Toen kregen we echt problemen. Gelukkig gaan we nu weer de goede kant op met onder anderen Hans Vonk als technisch directeur.’

Positieve benadering‘Positief coachen betekent voor mij niet dat je niet negatief bent. Je hebt je kritische opmerkingen en geeft aan dat je dingen anders wil. Wat ik in Zuid-Afrika deed, dat hadden ze daar nog nooit meegemaakt. Ik nam elke speler apart en besprak wat hij vanuit zijn functie zou moeten kunnen. Je bent bijvoorbeeld middenvelder. Dat splitste ik uit in wat hij dan fysiek, mentaal, technisch en tactisch in huis zou moeten hebben. Ik gaf hem dan de opdracht om zichzelf een cijfer te geven op al die competenties. Ik vulde hetzelfde lijstje ook in en die vergeleken we dan: ik geef jou hier een acht, jezelf geef je een zes. Hoe komt dat? Enzovoorts. Daarna stuurde ik die jongen weg om op basis van die lijstjes voor zichzelf een plan te maken om beter te worden. Dan is het hun eigen plan. Dingen die je moet leren, worden dan ook niet als negatief ervaren maar als stappen op weg naar succes. Je weet waar je aan moet werken om beter te worden. In het begin van mijn carrière was ik veel te veel de trainer, heel

Later heb ik regelmatig contact gehad met een psycholoog. Hij was een echte buitenstaander en had geen verstand van voetbal. Hij gaf mij feedback op mijn manier van handelen. Wat zijn mijn valkuilen? Ik heb bijvoorbeeld heel veel geduld met mensen die keihard werken om beter te worden, maar ik kan ontzettend kwaad worden, echt ongelofelijk kwaad, en ongeduldig zijn met mensen die niet echt willen. Die er niet alles uithalen. Maar die woede en teleurstelling breken in de communicatie met zo’n speler ook dingen af. Kwaad worden is dan niet altijd effectief. Tegenwoordig coach ik de coaches bij Heerenveen. Ik kijk mee, doe soms trainingen mee, kijk naar de elftallen en één keer per week praat ik met ze. Dat is een heerlijke rol.’

Droom‘Je moet altijd een droom hebben, dat is hartstikke belangrijk. Maar die droom moet je elke dag verwezenlijken. Je hebt zat mensen met een droom, maar die zijn niet in staat die te vertalen naar de dagelijkse praktijk. Als je marinier wil worden, alleen om marinier te zijn, dan haal je het niet. Je zult er keihard voor moeten werken.Ruud van Nistelrooy was zo iemand die constant bezig was om beter te worden. Kijken naar Bergkamp en anderen om te analyseren hoe zij dingen deden. Eindeloos oefenen en gericht bezig om sterker te worden. Zijn voetbaltalent was niet overdreven, maar zijn talent om alles eruit te halen was gigantisch. De absolute wil om te slagen. We hebben een onderzoek gedaan van de universiteit van Groningen bij de jeugd over wie de top halen: zij die het best kunnen plannen, die de grootste drive hebben en goed met zichzelf kunnen omgaan.’

HuGo HoutGast en

steFan mastenbroek

[email protected]

7


Jan RapMet gepaste trots presenten we onze nieuwe cartoonist: Jan Rap. De lezers van Truckstar zullen zijn hand van

tekenen meteen herkennen. De man achter Jan Rap is een veelzijdig persoon; naast cartoonist ook fotograaf en

journalist. Zijn voorliefde en fascinatie voor militaire voertuigen maakt dat hij wellicht meer materieelkennis

heeft dan menig militair, zoals blijkt uit zijn eerste tekenvrucht: veel legervoertuigen voldoen nog steeds niet aan

de Euro-5 of Euro-6 norm. Een norm die gesteld wordt in verband met het milieu. Vaak werken de bemanning en

de passagiers echter nog met verouderde legervoertuigen (Euro- 0), met alle gevolgen van dien….

9


9

ondertussen op facebook

GV-er uit de oude doos?

Ja, het is afzien als je begint bij Defensie. Maar de

GV is present. Bij opleidingen, oefeningen en

natuurlijk bij uitzendingen. Dat doen we al 100 jaar.

Want 28 augustus 1914 werden de eerste

aalmoezeniers en dominees aangesteld. Maar ook

Michiel de Ruyter had al dominees mee aan boord.

Honderd jaar geleden zag een dominee bij de

marine er zo uit, volgens www.legermuseum.nl.

Vrouw van militair

De GV is er niet alleen voor de militairen, ook jullie thuisfront staan

we bij. Wat het thuisfront betreft: wil je lezen hoe een vrouw van

een militair beleeft dat haar man op uitzending is? Dat weet je zelf

misschien al wel. Maar het blog www.vrouwvanmilitair.wordpress.

com is een feest van herkenning. Je kunt haar ook volgen op FB en

Twitter.

Houd onze Facebookpagina in de gaten dit jaar, want we zullen

verslag doen van verschillende jubileumactiviteiten. Zo oefent een

heel detachement geestelijk verzorgers voor de Vierdaagse. Als ze

dat maar gaan halen. ☺

Reageren?

Via www.facebook.com/GVPresent

Of via www.twitter.com/GVPresent

Of per mail [email protected]

Fred omVlee

[email protected]


10

teamspirit

Blindelings vertrouwenAangezien ieder binnen de BVP een eigen

specialisme heeft staat of valt alles met

onderling vertrouwen. Zo zijn de monteurs

verantwoordelijk voor hun eigen

werkzaamheden. De ene monteur doet de

mechaniek, de ander elektrotechniek.

Vlieger, Tacco, Sensoroperator en DF-

schutter (disabling fire) hebben daar niets

mee te maken. Zo heeft ieder zijn eigen

dingetje.

Omdat ieder z’n eigen specialiteit heeft,

wordt het onderscheid in rangen en

standen gerelativeerd. Kenmerkend voor

de BVP is het besef dat iedereen de kist in

de lucht houdt.

Heel belangrijk is dat iemand ook zegt wat

altijd dicht bij onze daMe!

De Boord Vliegtuig Ploeg

hij niet zeker weet. En dat hij zich op zo’n

moment niet laat overrulen. Van ieder

bemanningslid worden assertiviteit en

goede communicatieve vaardigheden

verwacht. Zonder die eigenschappen

wordt je geen decision maker.

Steeds weer inslingerenOmdat de BVP steeds te gast is aan boord

van varende eenheden vraagt het

flexibiliteit om te integreren in de

scheepsbemanning. Volgens de oude

rotten kostte dat vroeger altijd veel tijd.

Soms gingen er weken of zelfs maanden

overheen. De huidige generatie gaat er

soepeler mee om. Dat geldt eigenlijk

vlootbreed. ‘We worden allemaal soepeler.

En wij al helemaal. Want wij hoppen van

boot naar boot.’

Natuurlijk heeft elk schip eigen regels. Soms

is dat even wennen, maar het is wel

duidelijk. ‘Wij kunnen er wel mee omgaan.

Want weet je: in Den Helder stappen we op

en gaan we er af. En we komen niet meer

terug.’

Goede ontvangstDe BVP is happy met de ontvangst en

gastvrijheid aan boord van de Zr. Ms.

Evertsen. De integratie verloopt vlot. Dat

heeft te maken met de open sfeer aan

boord. Maar ook met onze eigen opstelling.

Elk schip heeft eigen regels. Daar moeten

geen misverstanden over bestaan.

Zondag 26 januari is het eindelijk zover. Vluchteenheid 3 vertrekt naar Operation Ocean Shield met de NNLN 234 (NH90). Na een laatste low pass over het moedersquadron gaat het op naar ‘mother’ Zr. Ms. Evertsen. Na oplanden aan boord maakt de Boord Vliegtuig Ploeg (BVP) zich gereed om de 234 de hangaar binnen te slepen. Op het moment dat de kist binnen staat, zet ook de bemanning haar eerste schreden aan boord. De crew kent haar kist door en door. Maar het schip is nog vreemd.


11De Boord Vliegtuig Ploeg

Op zijn beurt informeert de BVP het schip

en het eigen squadron over hun operaties

en werkzaamheden door middel van een

nieuwsbrief. Dat neemt de onbekendheid

weg en helpt in te slingeren.

Eigen ruimte

De BVP heeft in de hangaar twee eigen

ruimten. Een werkplaats voor de opslag

van materialen en gereedschappen en een

recreatieruimte. ‘Achteruit hebben we ons

eigen tv hok. Daar kijken we series en

spelen we kaart. Eigenlijk zijn we altijd

achteruit te vinden. Dichtbij onze lady!’

Taken NH90 aan boordPrimair wordt de heli tijdens OOS ingezet

voor antipiraterij taken. In geval van

dreiging vanuit zee kan de NH90 ingrijpen

en optreden. Vanwege geavanceerde

sensoren is ze uitstekend in staat om op

zee naar verdachte bootjes (dhows en

skiffs) te zoeken. In korte tijd is het hele

plaatje opgebouwd, inclusief Intel-

faciliteiten boven zee en in kustgebieden.

Tevens kunnen mariniers worden

ondersteund bij piraterij gerelateerde

taken. Vanuit de lucht kunnen zij

gemakkelijk aan boord gaan van gekaapte

schepen. Wie kent niet de beelden van fast

ropende mariniers? Vraag het Captain

Phillips!

Secundair wordt de NH90 ingezet voor

Search and Rescue taken (SAR). In

voorkomende situaties van schip in nood

of man overboord functioneert de heli als

reddende engel. Onder bijna alle

weersomstandigheden – dag en nacht – is

de kist operationeel inzetbaar. Ook in het

geval van Medevacs (medische evacuaties)

is dit een saving experience.

JoHan trouwborst

‘Vliegen met een heli blijft speciaal. Hoe fascinerend

is het om los te komen van het drijvende platform, over te gaan van de ene naar de andere dimensie, te vliegen zo vrij als een vogel in de

lucht. Het gevoel van vrijheid!’

(Arno Bekker, Tacco)

Wij zijn altijd achteruit te vinden!

Persbericht:Acht drenkelingen gered door Zr. Ms. EvertsenIn zee, 21 februari 2014Op 21 februari 2014 heeft het Nederlandse luchtverdedigings- en commandofregat Zr.Ms. Evertsen acht Jemenitische drenkelingen gered in de Golf van Aden nadat hun boot was gekapseisd. Zr.Ms. Evertsen, dat in het gebied opereert ten behoeve van de NAVO antipiraterijoperatie Ocean Shield, is als dichtstbijzijnde eenheid zo spoedig mogelijk naar de locatie opgestoomd waarvandaan het noodsignaal werd uitgezonden. De NH90 boordhelikopter werd direct gelanceerd voor Search and Rescue. Na ongeveer een half uur zijn de acht drenkelingen aangetroffen op wrakstukken en heeft de NH90 hen uit het water gehaald. Het schip is gezonken, maar de drenkelingen verkeren buiten levensgevaar.

De NH90: Geen Science FictionMet de NH90 beschikt Zr. Ms. Evertsen over een bijzonder toestel. Met haar

actieradius van 400 mijl in zo’n drie uur vliegen zijn grote afstanden snel overbrugd.

Den Helder – Parijs in 180 minuten is met de NH90 geen Science Fiction! Met een

snelle Ferrari fix je dat niet.Ook op andere gebieden is de techniek van de NH90

grensverleggend. Moderne apparatuur en systemen maken de kist tot een

verlengstuk van de Commandocentrale aan boord.Ten opzichte van de Lynx is de

NH90 een enorme stap voorwaarts in de evolutie van de helikopterwereld. En in dit

geval: er is geen missing Lynx.

12

GV Present | Winter | 2013

blikopener

MEDAILLES, BATONS, UNIFORMEN

Mijn passie is het verzamelen van medailles, onderscheidingen en/of batons, het liefst groepen, op naam.

Ik koester deze groepen, omdat ze door mannen - eigenlijk jongens, want toentertijd waren het 20-

jarigen - zijn verdiend die met gevaar voor eigen leven en in volle overtuiging ons land én hun

kameraden met hand en tand hebben verdedigd, tegen de Duitsers in mei 1940 en tegen de Japanners

vanaf 1942. Voor mijn gevoel houd ik, door deze medailles te bewaren voor het nageslacht, hun eer hoog

en hun verhaal in leven. Het zijn tastbare bewijzen van een handjevol

helden die stonden voor hun overtuiging en dit soms met de dood

moesten bekopen. Daar heb ik diep respect voor. Zo heb ik bijvoorbeeld

een groep medailles op naam met de Militaire Willemsorde en enkele

groepen op naam met het Vliegerkruis. Enkele namen uit mijn

verzameling zijn: C.A.M Poublon, P.C. ’t Hart en J.M. Juta, alle drie drager

van het Vliegerkruis. Daarnaast heb ik enkele uniformen van

Vliegerkruisdragers. Die hebben uiteraard bij mij thuis een ereplaats!

Gerald Tebes

VOGELS SPOTTENIk heb altijd bewondering gevoeld voor alles wat vliegt. Een bewondering die is aangewakkerd door de volières van mijn vader.

Hij nam me van kinds af aan mee het bos in en de Limburgse vlaktes

op, daar waar de wildzangvogels zich ophouden. Toen ik opgroeide,

ben ik naar die vogels blijven kijken, tot op de dag van vandaag.

Waarom? Een vogel is grenzenloos. Een vogel vliegt over grenzen

heen en hoeft zich niet te legitimeren. Hij gaat in een boom zitten in

Duitsland, België of Nederland. Het is hem om het even waar, want hij

is vrij. Bovendien vervult de vogel een cruciale rol, het is een verspreider van zaden, net zoals de bij essentieel is bij de bestuiving

van bloemen. Ik spot vogels in mijn eigen omgeving. Daar waar ik

woon, in het mijnweggebied, Roermond, Herkenbos, en in mijn eigen

achtertuin. Ik woon in een uniek gebied waar heel veel vogels zijn, ook beschermde vogels. Denk aan de koolmees, de pimpelmees, Chinese koolmees, de roodborst, de groenling, de winterkoning, en heel sporadisch ook de putter die mooie, felle kleuren heeft. In mijn achtertuin tel ik er zo’n 30 tot 35 per half uur!

Marcel Reijnders

VISSEN EN JAGENVanaf mijn vroege jeugd ben ik in mijn vrije tijd in de

natuur te vinden: wandelen, vissen, fotograferen en dieren

kijken met een verrekijker. Mijn grootste passies zijn vissen

en sinds kort ook jagen. Het is ontzettend spannend en

ontspannend tegelijk om te proberen een forel met een

zelfgemaakte kunstvlieg te vangen in een riviertje dat door

een fraai landschap stroomt. Hetzelfde geldt voor jagen.

Heerlijk om alleen in Duitsland een bergbos in te gaan met

een verrekijker en het geweer. Vanaf de hoogzit, waar ik

ook op blijf slapen, zie en hoor ik in de regel heel veel wilde

dieren. Eigenlijk kom ik maar zelden tot afschot. Alles moet

dan kloppen, anders schiet ik niet, maar ik geniet wel van

de spanning van de

jacht.Tijdens het vissen

en jagen ben ik weer een

beetje oermens en

ervaar ik een prettige

spanning, met als

eindresultaat soms ook

nog een eerlijk stuk vis of

vlees.

Frans Kooloos

Mijn grote passie!


column blikopener

13

VISSERSLATIJN

Ik zie ze zondagsmorgens aan de Singel

zitten. Onder een grote groene paraplu of in

een soort combi van tent en windscherm,

ook groen. Op een klapstoeltje, een

thermoskan koffie binnen handbereik, een

sigaar of een shaggie in de mond, urenlang

geconcentreerd starend naar een dobber of

naar het topje van hun werphengel. Het is

ogenschijnlijk een en al rust en

gemoedelijkheid. Maar deze mannen

hebben wel de avond ervoor uren in de

keuken gestaan om een voertje te kneden

van gekookte aardappels, gemengd met

maiskorrels en andere ingredienten waar

karpers en brasems bij uitstek vrolijk van

worden. Of ze stonden vanmorgen in het halfdonker nog in

hun tuintje in de aarde te wroeten om wat lekkere

regenwormen bovengronds te krijgen, voor de paling en de

baars. Trouwens, de hele visuitrusting geeft wel aan dat hier

niet zomaar een beetje de tijd wordt gedood. Hier wordt met

passie een sport beoefend! In deze brave Hollandse senior met

zijn petje en zijn peukie gaat de ruige gestalte van de jager uit

de oertijd schuil! Duidelijk is: deze man geniet! Vissen is zijn

ding! Zeker, hij is ook toegewijd opa en bestuurslid van de

harmonie. Maar kom niet aan zijn visuurtjes, want die zijn hem

– ja, een groot woord, maar toch – heilig! Daar, in de vrije

natuur, kan hij zijn gedachten en zijn dromen de vrije loop

laten. Buitenstaanders zeggen: wat zo’n man daar nou aan

vindt... Maar hij probeert het niet eens uit te leggen. Alleen wie

zelf de alertheid kent die zich van je meester maakt als de

dobber plotseling onderschiet, als je die ruk aan je lijn voelt, als

je de kanjer voelt vechten terwijl je hem langzaam maar zeker

naar je toehaalt, en als je hem uiteindelijk aan wal hebt.. die

weet waarom vissers desnoods een nacht lang tevergeefs

wachtend langs de oever zitten. Als dat geen drive is...!

PS Lees voor vissen: postzegelen, miniatuurautootjes,

bonzaiboompjes, Ajax, orgelspelen, langlaufen, koken,

bergbeklimmen en racefietsen.

Henk Fonteyn

[email protected]

ULTRALOOP EN YOGATwee van mijn grootste passies

zijn hardlopen en yoga.

Hardlopen doe ik het liefst zo

lang en extreem mogelijk. Vorig jaar heb ik deel mogen

nemen aan, onder andere, de Annapurna 100. Een

hardloopwedstrijd van uiteindelijk 117 km in een van de

ruigste gebieden van Nepal met een totaal van 4500

hoogtemeters. Ook Limburgs zwaarste (100 km), de

Thuringenultra (100 km), Olne-Spa-Olne (70 km) en het NK

100 km kwamen afgelopen jaar voorbij. Mensen verklaren

mij voor gek: die afstanden zijn toch niet gezond, duizenden

trainingskilometers, met trainingsrondjes van ruim een

marathon, waar haal je de tijd en de energie vandaan? Maar

de meest gestelde vraag is toch wel: waarom? Ik hou van

het gevoel van vrijheid: met een rugzakje lekker een eind

shuffelen. Ook hou ik van het stukje zelfexploratie: je komt

jezelf echt een aantal keer goed tegen tijdens zo’n loopje.

Sommigen begrijpen dat, maar de meesten vinden het toch

wel een beetje raar.

De beste ultra-atleten ter wereld zeggen dat ultrarunning

voor 50 % een fysieke bezigheid is en voor 50 % een

mentale. Daar komt mijn tweede grote passie kijken: Yoga.

Yoga is ook een stuk zelfexploratie door fysieke inspanning.

Ik onderzoek graag wat er allemaal in mijn koppie gebeurt.

Daarnaast is yoga een verrijking voor mij als atleet

(bewustwording van lichaam en geest), maar vooral als

mens. Na een opleiding van vier jaar tot yogadocent, geef ik

inmiddels alweer ruim vijf jaar yogales naast mijn baan als

officier bij de landmacht. Veel mensen vinden dit een rare

combinatie: militair en yogadocent, maar het houdt mij

fysiek en mentaal in balans.

Tabe de Boer

Wat is jouw passie, waar loop jij warm voor, waarvoor ben je

bereid, desnoods slaap of geld op te offeren omdat je er zoveel

voldoening aan ontleent? Wat vinden anderen van jouw

gedrevenheid? Kun je ‘het gevoel’ aan hen uitleggen of probeer

je dat maar niet meer?

Mijn grote passie!

14

Bijna wekelijks komt onze minister van defensie in het nieuws met zaken die niet ‘de krijgsmacht’, maar vooral de mensen die daarvoor werken, raken. In de afgelopen periode heeft ze moeilijke, vaak ook impopulaire, beslissingen moeten nemen binnen een departement dat als geen ander de bevolking in twee groepen verdeelt: hartstochtelijk vóór of tegen. Wij gingen op zoek naar de drijfveren van hare excellentie Jeanine Hennis-Plasschaert.

de Minister aan het Woord over haar passie voor defensie

Met hart en ziel voor vrijheid!


Wat zijn uw drijfveren om de functie van politica en nu minister al zo lang en met zoveel energie uit te voeren?“Mijn politieke bewustzijn heeft met name

in mijn Letse periode steeds verder vorm

gekregen. Ik heb een paar jaar gewoond en

gewerkt in Riga, de hoofdstad van Letland.

Een land dat zich, in die periode, aan het los

worstelen was van jarenlange

Sovjetoverheersing. Meer dan ooit

realiseerde ik me dat onze vrijheid en

veiligheid nooit voor vanzelfsprekend

mogen worden gehouden. Dit werd, zo u

wilt, de leidraad voor mijn verdere

loopbaan. Ook geeft het me tot op de dag

van vandaag een enorme hoeveelheid

energie. Verder zijn het de kleine stappen

voorwaarts die je energie blijven geven om

dit werk vol te houden. Het politiek bestuur

is een proces van de lange adem. Voor een

ongeduldig type zoals ik niet altijd even

makkelijk. Maar ik doe dit werk echt met

hart, ziel en zaligheid. En ja, natuurlijk, soms

verlang ik net als ieder ander naar vakantie.

Maar dan ben ik na twee weken ook weer

helemaal opgeladen en wil ik er weer

tegenaan. Als je passie voelt voor het vak

dat je doet, dan blijf je ook de energie

houden om te knokken voor vooruitgang.

Daarnaast ben ik, om mezelf fit te houden,

wel weer gaan sporten. Toen ik pas beëdigd

was, kwam er een enorme berg werk op me

af. Sporten schoot er toen bij in. Maar na

een half jaar ben ik daar op teruggekomen.

Het is voor mij een belangrijke manier om

even ‘uit te tunen’. Maar nogmaals, de passie

voor dit vak maakt dat ik me snel kan

opladen.”

Hoe ziet uw gemiddelde werkdag eruit?“Dat is heel verschillend. De ene week vlieg

ik bijna letterlijk binnen een paar dagen de

hele wereld rond. De andere week zit ik

vooral in Den Haag. Op vrijdag komt de

ministerraad bijeen, daar hoor je zo veel

mogelijk bij te zijn. Dus die dag staat

redelijk vast. Daarnaast ben ik met enige

regelmaat in de Tweede Kamer om het

debat te voeren. Dan zijn er ook de dagen

die helemaal in het teken staan van overleg

met bijvoorbeeld industrie of

kennisinstellingen. Werkbezoeken,

uiteraard! Ministeriële bijeenkomsten van

de NAVO of de EU. En zo kan ik nog wel

even doorgaan. Als ik in Den Haag ben, start

ik de dag met een ochtendberaad. Daarin

hebben onder andere de CDS en de SG

zitting. We blikken terug en vooruit, nemen

de missie-gebieden door, bespreken

voorvallen en nog veel meer. Geen dag is

voor mij hetzelfde. Dat is wel duidelijk.”

Wat is u het meest bijgebleven, terugkijkend op het afgelopen jaar?“Iedere minister heeft bij de start op een

nieuw departement een hele steile

leercurve. Zie het als een snelcursus

zwemmen. In het begin ben je vooral bezig

met je hoofd boven water te houden,

daarna merk je dat je blijft drijven om

voorts vast te sellen dat je daadwerkelijk

meters maakt. In rap tempo inlezen en

dossierkennis opdoen, is cruciaal. Ik vond

het van belang om niet overal maar op te

willen reageren en daarmee vooral niet -

door te snel te reageren - mijn ‘eigen

bananenschillen’ te organiseren. Ook

omdat er een aantal moeilijke dossiers

lagen, zoals de F-35, die zorgvuldig

moesten worden aangelopen. Verder vind

ik het van groot belang om de rust terug te

brengen in onze organisatie. Mensen

hebben het recht om te weten waar ze aan

toe zijn de komende jaren. Het afgelopen

jaar was een jaar van herijken en knopen

doorhakken. Nu komt het aan op de

uitvoering en het verder invulling geven

aan de - zo noodzakelijke –

toekomstbestendige krijgsmacht.”

Wat moet defensie in de toekomst

uitstralen?

“Zelfbewustheid en zelfverzekerdheid! Het

verschil willen én kunnen maken.

Randvoorwaarde hiervoor is dat de

politiek zich minder wispelturig opstelt

richting Defensie. Het besef van de waarde

van Defensie heeft de afgelopen 10-20

jaar een enorme knauw gekregen. Dat tij

moeten we keren. Defensie is er met een

reden. Vrijheid om te zijn of vrijheid om te

zeggen. Het is niet vanzelfsprekend!

Handelsnatie Nederland is gebaat bij een

stabiele en veilige wereld. Ook dat is niet

vanzelfsprekend. De inzet van onze

krijgsmacht, dichtbij en ver weg, dat maakt

het verschil.”

Wat is uw grootste deugd en wat is uw grootste ondeugd?“Laat ik maar met mijn ondeugd beginnen:

ik ben ontzettend ongeduldig. Politiek is

dat vaak niet handig, omdat het, zoals

gezegd, vaak processen van de lange

adem zijn. Tegelijkertijd heeft het toch ook

iets positiefs. Zaken vlot trekken en dus

niet willen verzanden in stroperigheid.

Mijn grootste deugd is mijn gedrevenheid,

passie voor het leven. Als ik mezelf beloof

dat iets móet gaan lukken dan zal ik alles

in het werk stellen om dat doel te

bereiken. Het maakt me dan ook niet uit

hoe lang ik moet proberen, werken en

reizen om het voor elkaar te krijgen. De

aanhouder wint. Daar ben ik van

overtuigd!”

claudia bisscHoPs en Fred omVlee

Defensie is er met een reden. Vrijheid om te zijn of vrijheid

om te zeggen. Het is niet vanzelfsprekend! Handelsnatie

Nederland is gebaat bij een stabiele en veilige wereld. Ook dat is niet vanzelfsprekend. De

inzet van onze krijgsmacht, dichtbij en ver weg, dat maakt

het verschil!

Ik ben ontzettend ongeduldig. Politiek is dat

vaak niet handig, omdat het vaak processen van de lange

adem zijn. Tegelijkertijd heeft het toch ook iets positiefs. Zaken vlot trekken en dus niet willen verzanden in

stroperigheid.



16

HOPES


17

HOPESHigh Hopes

Give me help, give me strength

Give a soul a night of fearless sleep

Give me love, give me peace

Don’t you know these days you pay for everything

Got high hopes

Got high hopes

I got high hopes

Got high hopes

Bruce Springsteen


18

Een gestript gebouw. Een ruimte waar

alleen wat stoelen en tafels staan. Een man

in een onopvallend grijs burgerpak. Ik praat

met Willem, Hoofd Instructiegroep Conduct

After Capture in ‘t Harde. Met zijn mensen is

hij verantwoordelijk voor het CAC

trainingsprogramma. Oftewel het in theorie

en praktijk trainen van defensiepersoneel in

het overleven van vijandelijke

gevangenschap. Alle personeel? Nee, het

theoretisch gedeelte is in principe

toegankelijk voor iedereen, maar het

praktijkgedeelte uitsluitend voor een zeer

select gezelschap, Special Forces en vliegers

van Luchtmacht en Marine. Dat we te

maken hebben met een exclusieve tak van

sport moge duidelijk zijn uit het feit dat het

team van Willem binnen de overheid het

alleenrecht heeft om deze trainingen te

geven. En dat is niet voor niets, met name

de praktijktrainingen zijn zowel fysiek als

mentaal zwaar te noemen. De centrale

vraag tijdens de training luidt: hoe overleef

ik vijandelijke gevangenschap met

minimale schade voor mijzelf, mijn collega’s

en de organisatie?

Stel, je wordt gevangen genomen door een

terrorist die jouw executie op film wil zetten,

wat kun je daar in vredesnaam nog tegen

doen?

‘In de eerste plaats is niet gezegd dat een

dader er per se op uit is je te executeren.

Tegenwoordig zie je dat de overlevingskans

OVERLEVEN IN VIJANDELIJKE GEVANGENSCHAP

voor mensen in gevangenschap rond de

95% procent is. Wat je in gevangenschap

moet proberen, is empathie tonen en

communiceren. Je moet er achter komen

wie de dader is en wat hij wil. Wat is zijn

zelfbeeld, waarin gelooft hij, wat wil hij

uitdragen naar zijn achterban? Het is een

krachtenveld. Hij wil iets bereiken door jou

gevangen te nemen en jij moet je

inspannen om die gevangenschap te

overleven. Wat je in de regel ziet, is dat

mensen die - ondanks de situatie - zichzelf

in de hand houden en op een respectvolle

wijze communiceren, er beter uitkomen

dan mensen die verhaal gaan halen of een

bepaald waardeoordeel vellen. “Wie denk

je wel dat je bent?” of “Je bent een vuile

terrorist!”, dat soort kwalificaties zijn

meestal minder bevorderlijk voor je

gezondheid. Vraag om uitleg. Laat jezelf

van je menselijke kant zien. Het gaat erom

dat hij je niet als middel, maar als mens

ziet. Als dat lukt wordt het voor hem

Wat je in gevangenschap moet proberen, is empathie

tonen en communiceren.

“blijf je tegenstander als Mens benaderen, zodat hij jou als Mens blijft zien”

Wat zijn je overlevingskansen als je toestel crasht en je als vlieger in vijandelijke handen valt? Zijn er technieken waarmee je die kansen kunt vergroten? Hoe ga je om met je bewakers? Hoe voorkom je dat ze je uitsluitend behandelen als middel voor hun doel? Gezien de ernstmissies waarin ons land betrokken is, zeker geen ver-van-ons-bed show!


19

moeilijker jou iets aan te doen. De meeste

doden vallen door de weinig respectvolle

manier van communiceren met een dader.’

Hoe bereid je iemand voor op

gevangenschap? Wat moet ik me daarbij

voorstellen?

‘Je moet een militair leren kijken naar de

situatie van zijn gevangenschap. Wat zijn

de trends daar, met wat voor groepering

heb ik te maken? Met extremisten,

terroristen, rebellen, kidnappers, hijackers?

Je moet je strategie afstemmen op die

dader, op die plek en op die tijd. De

omstandigheden kunnen zo uiteen lopen,

dat ook je strategieën in gevangenschap

uiteen moeten kunnen lopen, wil je

succesvol zijn. Je moet overal rekening

mee houden en daar spelen wij met onze

training op in.’

Kunt u iets specifieker zijn?

‘We doen datgene wat nodig is om ze voor

te bereiden op wat ze mogelijk te wachten

staat. We hebben trainingscentra en daar

brengen we mensen in gesimuleerde

gevangenschap. Onze cursisten

confronteren we met precies dezelfde

dilemma’s als daders zouden doen. We

verzwaren en veranderen de

omstandigheden en op deze

veranderingen moet de cursist inspelen

door te blijven communiceren. Wat in het

echt van hen verlangd wordt, dat leren ze

tijdens de training. Je laat ze spartelen,

maar gooit ze tijdig een reddingsboei toe.

Natuurlijk laat je ze meer vertellen dan hen

lief is, maar het punt is dat je ze laat zien

hoe ze dat kunnen voorkomen. Onze

trainingen zijn er niet op gericht om

cursisten af te breken, we verruimen juist

hun blikveld, bieden concrete tools en

leren hen reflecteren over hun eigen

gedrag in een dergelijke situatie. Sommige

mensen hebben een betrekkelijk naïef

beeld van de wereld en schrikken daarvan.’

Cursisten lijken me erg kwetsbaar in zo’n

setting. Is het wel eens fout gegaan in het

verleden?

‘Lang geleden. We doen het echter beter

dan vroeger toen krijgsgevangenen-

ondervraagoefeningen vooral gericht

waren op fysiek afzien en zo lang mogelijk

je mond houden. De training is nu gericht

op het verkrijgen van inzicht in het proces

van vijandelijke gevangenschap en het

trainen van levensreddende vaardigheden.

We werken met strikt geselecteerd en

zorgvuldig opgeleid personeel. Ik wil koste

wat kost een veilige leeromgeving

handhaven. Daarbij hoort het continu

monitoren van zowel cursist als trainers. Er

is ook altijd een arts en een scheidsrechter

aanwezig en een psycholoog is op afroep

beschikbaar. De eigen besognes van

mensen, dus ook van trainers, kunnen

“Wie denk je wel dat je bent?” of “Je bent een vuile

terrorist!”, dat soort kwalificaties zijn meestal

minder bevorderlijk voor je gezondheid.

doordringen in het werk en dat moet

voorkomen worden. Als Hoofd

Instructiegroep heb ik altijd aandacht voor

van invloed zijnde gebeurtenissen in de

privélevens van de instructeurs.’

Wat zijn de voorwaarden om ‘conduct after

capture’ trainer te worden? Wat heb je nodig?

‘Wij werven onder alle medewerkers van

Defensie, van Sergeant 1 tot Majoor, van 25

tot 45 jaar. Daarbinnen zoeken wij

interessante personen die over unieke

eigenschappen beschikken. Creativiteit,

flexibiliteit, stabiliteit, empathie. Het is een

lang selectieproces met zowel

psychologische- als veiligheidsscreenings.

De vraag is of de persoon iets meebrengt

dat voor de training van meerwaarde is.

Maar het belangrijkste is: wees jezelf.’

Wat zou je willen zeggen tegen lezers die na

dit interview geïnteresseerd zijn geraakt?

‘Je moet je afvragen waarvoor je het wilt

doen. Je hebt mensen die het “wel leuk

lijkt.” Die mensen willen we niet hebben.

Maar je hebt ook mensen die iets willen

bijdragen aan de veiligheid van militairen.

Die mensen nodig ik uit.’

Gösta HuiJs

[email protected]

Geïnteresseerd? Bezoek de intranetsite van

het DIVI (Igp CAC) en stuur een CV en

motivatiebrief naar [email protected].

20

GV Present | Winter | 2013activiteitenkalender

Agenda HinGVYoga workshop en presentatie

Heeft het lezen van de passie

van Tabe de Boer voor yoga in

dit nummer van GV Present je interesse

gewekt? Dan volgt hier een aftrap met een

workshop en presentatie yoga op de Van

Ghentkazerne op 31 maart. Dezelfde

workshop wordt aangeboden op 10 juni in

Münster en op 18 september op het KIM in

Den Helder. Voor meer informatie kunt u

terecht bij krijgsmachtpandit Komal

Bisseswar: [email protected].

Bezinningsreis Londen

Op 6, 7 en 8 juni zal speciaal voor hindoe-

collega’s een bezinningsreis naar Londen

plaatsvinden. Meer informatie bij

krijgsmachtpandit Komal Bisseswar:

[email protected].

Agenda IGVJubileumsymposium

acceptatie/Integratie

Het belang van

kennisoverdracht over de Islam en de

bijbehorende religieuze voorschriften blijft

gewenst om wederzijds begrip te kweken

en uit te leggen wat het ‘moslim zijn’ (de

intentie) achter het ‘moslim doen’ (de

praktische handeling) voor een gelovige

moslim betekent.

Op 9 mei organiseert de IGV hierover een

symposium waarbij alle moslimmilitairen

en moslimburgermedewerkers van harte

zijn uitgenodigd. Aanmelden kan tot

15 april bij het secretariaat van de IGV.

Voor meer informatie of aanmelden:

[email protected].

Iftarmaaltijd

Op 3 juli organiseert de IGV de jaarlijkse

Iftarmaaltijd, waarmee het vasten na

zonsondergang wordt verbroken tijdens

de Ramadan, de vastenmaand van de

moslims. Deze gezamenlijke maaltijd is

gratis toegankelijk voor alle

defensiemedewerkers: militairen en

burgers, moslims en niet-moslims. Doel is

het kweken van wederzijds begrip voor

elkaars (a)religieuze achtergrond door op

een ongedwongen wijze contact met

elkaar te hebben. Gastvrouw dit jaar is de

Plaatsvervangend Commandant

Koninklijke Marechaussee. Voor meer

informatie: [email protected].

Agenda PGVRassemblement International

Militaire Protestant 2014

Elk jaar ontmoeten in het

laatste weekend van juni in het Zuid-

Franse Méjannes le Clap in de Cévennes

enkele honderden protestantse militairen

uit heel Europa en enkele overzeese

landen elkaar. Dit jaar voor de 63ste keer,

vanaf woensdag 18 juni t/m maandag 23

juni. Centraal staat het thema ‘God, dichtbij

of ver weg?’ Het programma begint en

eindigt met een viering. In de

tussenliggende dagen wordt onder meer

een bezoek gebracht aan het

Hugenotenmuseum ‘Musée du Désert’, is er

een gezamenlijke wandeling en een

muzikale avond. In het programma is veel

ruimte voor onderling contact. Alle

vieringen en gespreksteksten worden in

het Frans, Duits en Engels ter beschikking

gesteld. Voor meer informatie kunt u

terecht bij legerpredikant Pieter van

Duijvenboden: 06 - 109 269 37 of

[email protected] en dhr.

Meindert Faber: 0525 - 658107. Inschrijven

voor deze reis kan tot 12 mei 2014 a.s. De

kosten bedragen € 190,- p.p. inclusief het

vervoer per bus, maaltijden en

overnachtingen. Voor deze bijeenkomst

wordt verlof verleend op basis van BARD/

AMAR.

Agenda RKGV Internationale militaire

bedevaart

naar Lourdes

Van 16 t/m 18 mei 2014 vindt de 56ste

internationale bedevaart naar Lourdes

plaats. Deze bedevaart wordt verzorgd

door de Rooms-Katholieke Geestelijke

Verzorging in samenwerking met de

Stichting Militaire Lourdes Bedevaart. Met

als thema “Dienaar van God, dienaar van

Vrede” ontmoeten militairen uit tientallen

landen elkaar in een ambiance van

bezinning en gebed, afgewisseld met

lichtere momenten van gezelligheid en

kameraadschap. Er is ruimte voor

onderling contact, onder meer tijdens een

gezamenlijke receptie met lunch en er

wordt gelegenheid geboden deel te

nemen aan een excursie naar de

Pyreneeën. Voor meer informatie: www.

militairebedevaart.nl. Cadetten en

adelborsten die willen deelnemen aan de

reis en onderdeel willen zijn van de

vlaggenwacht kunnen voor informatie

terecht bij aalmoezenier Geert van Valen:

[email protected]. Mensen die willen

deelnemen aan de motorbedevaart

kunnen voor meer informatie terecht bij:

[email protected].

Activiteiten Diensten Geestelijke Verzorging

2121

Een hamburger is een hartig taartje dat wordt geserveerd in een geroosterd broodje met salade en een saus. Het is

misschien wel het beroemdste broodje ter wereld. Duitse immigranten die eind 18e eeuw in New York arriveerden,

introduceerden het gegrilde rundergehakt, op smaak gebracht met uien en kruidensaus, onder de naam Hamburger.

De constante factor is dat een burger een eenvoudige combinatie is van enkele ingrediënten en een gemakkelijke

voorbereiding en snelle bereiding heeft. Een goede hamburger is een zaligheid, een explosie van smaken!

Piet tHielen

GV Present | Lente | 2014culinair met een bite!

Ingrediënten: 4 personen

750 gram grofgemalen rundergehakt

1 ui ragfijn gesnipperd of 1 kleine rode ui, fijngehakt

1 teentje knoflook fijngehakt

1 eetlepel tomatenketchup

10 druppels worcestersaus of een paar druppeltjes

tabasco

1 theelepel rozemarijn, fijngehakt of ¼ fijn gesneden

bosje bieslook

1 theelepel Engelse mosterd

Mespunt cayennepeper

Versgemalen peper, en zout

1 eetlepel olie

2 vleestomaten in dunne plakjes

Fijngesneden ijsbergsla in reepjes

Augurken in plakjes gesneden

Mayonaise en ketchup (naar keuze)

4 zachte hamburgerbroodjes opengesneden of

afgebakken ciabattabroodjes

2 hele uien in ringen gesneden en gebakken

Bereidingswijze:

Vermeng het rundergehakt met de gesnipperde ui,

knoflook, ketchup, worcestersaus, cayennepeper,

rozemarijn, peper en zout. Goed door elkaar kneden en

laten opstijven in de koelkast.

Breek een klein stukje van het mengsel, maak er een balletje

van, bak het in een grillpan met olijfolie gaar en proef of het

goed op smaak is. Indien nodig nog smaakmakers

toevoegen aan het rauwe mengsel. Vorm met de hand vier

ronde platte schijven, niet dikker dan zo’n 2,5 cm, of 8

kleinere naar keuze. Snijd de broodjes open en leg ze even

onder de hete grill.

Bak de hamburgers op de BBQ of in de grillpan en zorg dat

ze lekker aanschroeien (van binnen mogen ze nog een

beetje rosé zijn). Bak hierna de uienringen aan.

Besmeer de broodjes met mayonaise en ketchup (of apart).

Beleg met gesneden ijsbergsla,hamburger, gebakken

uienringen,augurk en vleestomaten in dikke plakken

gesneden.

Bij de luxe hamburger extra toegevoegd:

Handvol rucola sla, plakje Goudse kaas, chutney naar keuze

en barbecuesaus

Hamburger de Luxe

HamburgerleedEen paar weken geleden ben ik met een bevriend stel een hapje gaan eten in één van de vele restaurantjes die Breda rijk is. Onze keuze viel op een Australisch restaurant. Daar stond namelijk een Hamburger XXL op het menu: een vijfdubbele!?! hamburger, speciaal voor echte kerels! Bovendien was aan deze hamburger een wedstrijdelement gekoppeld. Als je binnen het uur deze MountEverest van brood, saus en zeemlappen wist te beslechten dan zou hij niet alleen gratis zijn, nee, jouw naam zou ook nog een avond lang prijken op de wall of fame in het restaurant!! De combinatie van stevige trek, gratis en eeuwige roem deed mijn kameraad besluiten ervoor te gaan. Hij kwam ver, maar niet ver genoeg. Wat binnenkwam als een smakelijk dampend happy meal voor gróte jongens, werd na verloop van tijd een ( bijna letterlijk) pijnlijke beproeving. Bij de vierde lap vlees gaf hij de strijd op. Hij had zich moedig getoond, maar helaas verloren. Die avond was er voor hem geen eeuwige roem. En wat nog erger was: hij moest een behoorlijk bedrag betalen voor een hamburger die hij niet helemaal op had gekregen. Zonde!claudia bisscHoPs


22

De zeven deugdenPrudentia (wijsheid - verantwoordelijkheid) score: 9Voor mij is dit de meest belangrijke eigenschap die een mens moet

hebben. Ik vind het heel belangrijk om na te denken over het hoe en

waarom van zaken en neem nooit dingen klakkeloos voor waar aan.

Wijsheid is voor mij nastrevenswaardig. Het heeft te maken met een

dieper inzicht hebben in zaken en van daaruit een besluit nemen.

Verantwoordelijkheid nemen en ook geven, ligt voor mij in het

verlengde hiervan. Toen ik gouverneur van de KMA werd, maakte

ik me zorgen over hoe mijn vrouw en met name mijn kinderen het

zouden ervaren om intern te wonen in het Blokhuis dat toch een

soort van glazen huis is. Door vertrouwen te hebben in hun eigen

manier van omgaan hiermee, zag ik dat toch iedereen zijn weg

daarin gevonden heeft, hoewel het zeker lang niet altijd makkelijk

was.

Iustitia (rechtvaardigheid - rechtschapenheid) score: 8 Het werken met mensen staat voor mij voorop. En zeker in

een bedrijf als defensie is zorg voor mensen heel belangrijk,

met alle rumoer en onrust die er heerst en geheerst heeft. Als

leidinggevende vind ik het heel belangrijk dat de mensen met wie

ik werk open en eerlijk tegen me durven en willen blijven. Je moet

goed uitkijken niet in je eigen waarheid te gaan geloven. Creëer je

eigen weerstand, noem ik dat. Met ja-knikkers kom je niet verder,

met mensen die de ‘waarom-vraag’ durven te stellen wel. Zeker

naarmate je hoger in de hiërarchie klimt, gaan mensen je anders

benaderen. Daarom ben ik er voor mezelf altijd heel alert op

geweest dat ik benaderbaar ben en blijf.

Temperantia (gematigdheid-zelfbeheersing) score: 7

Hoe verder iets emotioneel van me af staat, des te minder ik me er

druk of boos over maak. Daarin voel ik wel een scheiding tussen

werk en privé. Net als ieder ander mens. Temperantia opgevat in

de betekenis van gematigdheid is voor mij eigenlijk niet eens zo’n

grote deugd. Er klinkt voor mij iets zuinigs in mee, de afgemeten

kruideniersmentaliteit. Waarom zou je niet met volle teugen mogen

genieten van de dingen in je leven die je gelukkig maken?

Fortitudo (moed - standvastigheid) score: 8

Als je moed mag onderscheiden in fysieke en morele moed, dan

scoor ik op de eerste waarschijnlijk niet zo hoog. Ik ben daarin

voorzichtig, maar wel volhardend. Daar waar het morele zaken

betreft, zal ik duidelijk voor mijn mening uitkomen en zeker ook

mensen aanspreken op gedrag of voor mensen in de bres springen

die minder goed voor zichzelf kunnen opkomen. Zoals ik al zei,

vind ik het waarom van zaken heel belangrijk. Ik kan daarin heel

standvastig zijn, voor anderen misschien wel koppig. Maar ik ben

altijd met goede argumenten te overtuigen.

Fides (geloof) score: 9

Geloof heb ik vooral in mensen en in hun kunnen. Geloof staat

voor mij heel dicht bij vertrouwen. Vertrouwen durven hebben in

mensen en durven vertrouwen op hun inzicht en beslissingen. Van

oorsprong ben ik gedoopt in de Anglicaanse Kerk, mijn moeder

was Engelse, maar met geloof in de godsdienstige betekenis heb ik

niet veel meer. Wel zing ik in het plaatselijke (kerk)koor, maar dat is

vooral voor de leuke contacten in het dorp.

Spes (hoop) score: 6

Hoop staat heel ver van me vandaan. Als je hoopt, dan plaats je

dingen buiten jezelf zonder dat je er nog invloed op hebt. Je moet

proberen zelf zaken tot het goede te keren en daarbij de controle

en het overzicht te houden. Een aantal zaken in je leven overkomen

je, zoals ziekte, verlies van je baan. Dan wordt hoop misschien iets

belangrijker. Maar ook dan ben ik ervan overtuigd dat je toch nog

zo veel mogelijk zelf in de hand kunt houden en niet bij de pakken

neer moet gaan zitten.

Caritas (naastenliefde) score: 8

De liefde en zorg voor mijn gezin is voor mij heel belangrijk. Dat

krijg ik ook in grote mate van hen terug. Ik realiseer me dat ik veel

van hen heb gevraagd door me altijd 100% in te zetten voor het

werk. Met betrekking tot caritas breder opgevat in de betekenis

van naastenliefde, denk ik dat je pas echt geeft, als je het eigenlijk

zelf niet kunt missen. Als je zelf drie keer moet nadenken of het kan,

dan geef je bewust en met je hart.

Creëer je eigen weerstand, zeker als je een topfunctie hebt. De kernachtige visie op leidinggeven

van de scheidend chef staf van het Allied Joint Force Command van de NAVO in Brunssum, Richard

Tieskens. Op de valreep maakt de luitenant-generaal, die in april als directeur Vastgoedbeheer voor

het Rijksvastgoedbedrijf gaat werken, tijd voor een laatste biecht.

23


biechtgesprek

Invidia (afgunst - jaloezie) score: 2Ik ben een tevreden mens: mijn kinderen doen het goed, mijn

vrouw en ik zijn al vanaf de middelbare school gelukkig samen, ik

heb de mogelijkheid gekregen om na mijn KMA opleiding elektro-

techniek aan de universiteit te kunnen gaan studeren en ook qua

functies heb ik nooit te klagen gehad. Ik heb altijd mooie functies

gehad en me daarin geconcentreerd op wat ik kon beïnvloeden.

Ook heb ik me nooit laten leiden door wat anderen wel of niet

hadden. Ik heb altijd geprobeerd mijn werk zo goed mogelijk te

doen en de rest ging redelijk vanzelf. Ik ben de defensie organisatie

dankbaar voor die prachtige loopbaan.

Gula (onmatigheid) score: 3Ik kan genieten van lekker eten en drinken. Daarin ben ik een echte

Bourgondiër. Helaas heb ik ook aanleg om aan te komen, dus dat

moet ik dan compenseren met sporten. Zowel in mijn vorige als

in mijn huidige functie heb ik veel officiële verplichtingen met

bijbehorende diners en borrels. Ik let nu weer beter op mijn balans

door meer te sporten. Het fijne is dat je dan in een opwaartse spiraal

terecht komt van meer sporten en gezond eten.

Ira (woede - wraak) score: 2Boos word ik zelden en dan nog eerder om zaken in mijn privéleven

dan om dingen op het werk. Ik vertrouw erop dat iedereen naar

beste vermogen handelt, dan heeft boos worden niet veel zoveel

zin. Ook wraakzucht is mij vreemd. Als iemand mij onrecht aandoet,

zal ik naar die persoon toe stappen om het uit te praten. Boos

blijven is zonde van je tijd en energie.

Acedia (luiheid) score: 3In mijn werk ben ik alles behalve lui. Ik heb mijn zaken altijd goed

op orde. Dat vind ik belangrijk en daar besteed ik ook veel tijd aan.

Ook het hoofdredacteurschap van de Militaire Spectator vraagt

veel tijd, omdat je de ingezonden kopij gedegen moet lezen en

beoordelen. Daar gaat veel tijd in zitten, maar ik vind het ontzettend

leuk om te doen. Thuis kan ik daarentegen genieten van luieren en

kan ik gerust de boel de boel laten, zonder dat ik me stoor aan de

rommel. Als het dan toch een beetje té wordt, ga ik vanzelf weer

opruimen.

claudia bisscHoPs

De zeven zondenSuperbia (hoogmoed - ijdelheid) score: 2Hoogmoed en ijdelheid zijn mij vreemd. Daarvoor ben ik veel te

nuchter van inborst. Daarnaast betekent superbia ook trots en

trots zijn op. Je zult mij nooit horen zeggen dat ik trots ben op mijn

kinderen of de eenheid waaraan ik leiding geef. Omdat trots voor

mij een verkeerd element in zich draagt dat veronderstelt dat je zelf

een bijdrage hebt geleverd aan de prestaties van de ander. Wat mijn

kinderen hebben bereikt, hebben ze bereikt op hun eigen kracht en

kunnen en met het aanwenden van hun kwaliteiten. En als vader

zie ik dat het goed is!

Avaritia (hebzucht - gierigheid) score: 5Ik ben in het algemeen tevreden met wat ik heb. En dat wat ik

heb, wil ik graag delen met mensen in mijn omgeving. Ik heb

geen verlangen naar een grote of dure auto of andere materiële

geneugten. Uitzondering zijn misschien boeken. Ik kan enorm

genieten van het kopen van een goed boek en doe dat misschien

iets te vaak. Mijn boekenkast heeft een behoorlijke omvang en

groeit alleen nog maar.

Luxuria (zucht naar weelde - lust) score: 3Ik scoor relatief hoog op deze, omdat ik het eerlijk gezegd heerlijk

vind om een beetje luxe om me heen te hebben. Voor mij past

luxuria daarom ook niet per se in het rijtje met zonden. Het hoeft

niet dubbel en dik, maar als je kunt genieten van de spullen die je

hebt of van de dingen die je overkomen, vind ik dat heel mooi en

waardevol. Genieten is voor mij ook wonen in een mooie omgeving.

Voor mijn huidige baan in Brunssum zijn we verhuisd naar Zuid-

Limburg. Afgelopen jaar heb ik menig uurtje gewandeld of op de

racefiets doorgebracht in het glooiend landschap, heerlijk!

Het eindoordeelDat de generaal Tieskens keurig boven en onder de streep scoort

waar dat moet, viel te verwachten van een man met zijn staat

van dienst. Wat hem uniek maakt in deze serie is dat de filosoof

én de Bourgondiër in hem openlijk bepaalde zonden en

deugden als zodanig in twijfel trekken! Deze mate van eerlijkheid

maakt hem aimabel en wij zijn er zeker van dat de menselijke

maat ook in zijn nieuwe functie voorop zal staan.

24

GV Present | Zomer | 2013

Dat passie puur persoonlijk is, dat moge

duidelijk zijn. Ieder heeft zijn eigen dingen

waar hij voor gaat: voetbal, wapenschildjes

verzamelen, the Stones, vogels spotten,

wat dan ook. Of je nu een fanatieke

voetbalsupporter bent of een

hartstochtelijke wetenschapper met een

voorliefde voor fossielen van

muizentandjes -ze bestaan-, de passie zal

net zo groot zijn. Het kan ook zo zijn dat

iemand meerdere passies heeft, er een

passie bij krijgt, er een verliest of er zelfs

helemaal geen heeft. Misschien gaat die

passievolle wetenschapper in het weekend

wel met net zo veel liefde uit zijn dak in

een voetbalstadion. Of kan iemand die nu

vol enthousiasme aan een onderzeeër

sleutelt zich realiseren dat zijn

postzegelverzameling waar hij altijd veel

tijd in heeft gestoken nu ligt te verstoffen.

In een van de laatste populaire

Batmanfilms komt de quote voor “It’s not

who I am underneath, but what I do that

defines me”. En dat horen we inderdaad

vaak: ‘Je bent wat je doet’. Als we dit

toepassen op onze passies, op dat waar we

helemaal voor gaan dan zouden passie en

identiteit samenvallen. Deze opvatting

houdt echter geen stand als we er

nauwkeuriger naar kijken. Als onze passies,

en eigenlijk al onze daden, bepalen wie wij

zijn, dan is onze identiteit afhankelijk van

iets dat buiten onszelf ligt, bijvoorbeeld

het object van onze passie. Maar we zagen

al dat passies kunnen komen en weer

kunnen gaan. Ze liggen niet vast. En ook

ons handelen is niet altijd even eenduidig.

Het wordt vaak bepaald door externe

omstandigheden zoals onze omgeving,

denk aan invloeden van een groep.

Daarnaast gebeurt veel handelen

onbewust, haast instinctief. We doen vaak

dingen waar we niet achter staan, of waar

we later spijt van hebben. “Wat ik doe,

doorzie ik niet, want ik doe niet wat ik wil,

ik doe juist wat ik haat”, merkte Paulus

tweeduizend jaar geleden al op. Wat zou

dat zeggen over onze identiteit, als die

inderdaad van ons handelen afhankelijk is?

Volgens mij vallen wij juist niet samen met

onze daden. Want wat nu als het object

van onze passie weg valt, of dreigt te

vallen? We verliezen bijvoorbeeld onze

prachtige baan door bezuinigingen, of

kunnen hem niet langer uitvoeren door

een opgelopen fysieke beperking.

Verliezen we dan een stukje van onze

identiteit? ‘Ja’ als wij de huidige trend in de

samenleving moeten geloven en we

meegaan met het credo ‘je bent wat je

doet’; ‘nee’ als we ons beseffen dat onze

identiteit niet zonder meer uit onze daden

valt af te leiden.

Op het Mariniers Opleiding Centrum, waar

ik werkzaam ben, spreek ik regelmatig met

cursisten die uitvallen, of besluiten met de

opleiding te stoppen. Vaak weten ze niet

wat ze anders in hun leven moeten gaan

doen, want marinier, dat ben je. Hun

identiteit valt samen met het zijn van

marinier. Of in het geval van cursisten: met

wat ze willen zijn. Er heerst een sterk besef

dat zijn en doen met elkaar samenvallen.

En dat kan in de weg staan in situaties

waarin het leven niet loopt zoals gepland

of gehoopt.

Het is daarom waardevol om te

beseffen dat onze identiteit niet

afhankelijk is van wat we doen. Wat

we doen heeft veel meer te maken

met onze talenten en gebreken,

zaken die we hebben of niet hebben.

Het heeft minder te maken met wie

we zijn. Wat en wie, wat je hebt en

wat je bent: het zijn twee

verschillende dingen. Wie we ten

diepste zijn kan niemand ons

afnemen. Het kan niet worden

bedreigd of aangetast door

uiterlijke omstandigheden

zoals het verlies van een baan,

of het oplopen van fysieke

beperkingen. Laat daarom het

begrip passie staan voor

wat het is en verbindt het

niet te snel met je

persoon. Passie zegt

veel meer iets over de

manier waarop we

dingen doen, de

intensiteit waarmee

we zaken

benaderen. Het is

mooi om een

passie, een

hartstocht te

hebben en

ergens helemaal

Van erotisch maandblad tot het met het lijdensverhaal van Christus: dit is het resultaat van even googlen met het woord ‘passie’. Het begrip passie laat zich moeilijk definiëren. Waarschijnlijk dekt ‘hartstocht’ nog het best de lading. Opvallend is dat het vaak wordt verbonden met identiteit en met talenten. Een bekende gedachte is dan ook dat je dingen waar je goed in bent leuk vindt, en omgekeerd.

denktank

Maakt passie Weerbaar?

Batman zit er naast!

Of je nu een fanatieke voetbalsupporter bent of een wetenschapper

met een voorliefde voor fossielen van muizen-tandjes, de passie zal

net zo groot zijn!

25


voor te gaan, maar als we ons besef van

identiteit te sterk verbinden met wat we

doen, maken we onszelf erg kwetsbaar.

We maken onszelf mentaal weerbaarder

als we beseffen dat onze identiteit in het

diepste van onze ziel verborgen ligt, op

een plek waar wij zelf maar moeilijk met

ons verstand bij kunnen komen. Daarom is

het belangrijk om ons van tijd tot tijd te

bezinnen. Om ons af te vragen waarom we

doen wat we doen, en waarom we iets

doen zoals we het doen. Verlies je jezelf in

je passie, in je werk? Het is juist in de stilte

en de bespiegeling, dat die diepten van

onszelf aangeboord kunnen worden. We

zullen ontdekken dat ons zelfbeeld vaak

bepaald is door wat anderen van ons

vinden en door dingen die wij gedaan en

meegemaakt hebben. Maar wat nu als

dat er niet toe doet? Wat vind je dan?

Bestaat er wel zoiets als een ‘zelf’? Of is

ieder mens een zee aan mogelijkheden,

in staat om te zijn zoals en wie hij wil? Ik

denk dat wij onszelf te gemakkelijk een

beeld vormen van onze identiteit, en

dat wij daarbij geen recht doen aan wie

wij werkelijk zijn. Ik ben het in ieder

geval niet met Batman eens, maar denk

dat “it’s who I am underneath, not what I

do that defines me”. Wie ben jij?

mike naGteGaal

We maken onszelf men-taal weerbaarder als we beseffen dat onze

identiteit in het diepste van onze ziel verborgen

ligt, op een plek waar wij zelf maar moeilijk met

ons verstand bij kunnen komen.


26 Afgelopen jaar sprak ik op één van de

reünies van de oud- Indië bataljons met

militairen die deze predikant hebben

gekend. Ze waren erbij geweest toen hij

stierf. “Hij had helemaal niet om hoeven te

komen. Hij hoefde niet mee in zo’n open

carrier.” Maar hij ging, om te gaan waar zijn

kameraden gingen; dat was zijn taak.

Onderweg bij Blitar: een ontploffing. Een

vliegtuigbom, een mijn… De 4 inzittenden

van de carrier kwamen allemaal om.

Cornelis van Breugel leek op wat

schaafwonden en blauwe plekken na niet

ernstig gewond te zijn. Maar afgevoerd

naar een hospitaal in Kediri zagen zijn

makkers de kleur uit zijn gezicht

wegtrekken en een Duitse verpleegster

maakte duidelijk dat hij zou sterven.

Inwendige bloedingen als gevolg van de

blast vormden de waarschijnlijke

doodsoorzaak.

Anderhalve maandOp 27 april 1949 was Cornelis van Breugel

met het troepentransportschip De

Waterman vertrokken. Op 22 mei waren ze

aangekomen in Surabaya. Anderhalve

maand later zat zijn missie erop. Voorgoed.

Alleen een wit kruis herinnert nog aan zijn

betrokkenheid bij die oorlog. Cornelis van

Breugel was de 3e legerpredikant die

omkwam in die oorlog, daar ver van huis. Ik

kwam zijn naam tegen op het monument

Vak BB, nummer 122, Nederlands ereveld Kembang Kuning Surabaya. Een

eenvoudig wit kruis. C. van Breugel Majoor Legerpredikant 4 Bataljon Garde

Regiment prinses Irene K.L. Geboren 3-2-1911, overleden 7-7 1949. Op de website

van de Oorlogsgravenstichting heel beknopt wat informatie. Een pasfoto. Een

foto van het graf. Midden tussen zoveel andere witte kruisen. Een blauwe lucht

met witte wolken op de achtergrond.

uitgesproken door een van de oud-

strijders van het 4e Bataljon.

Zwarte randDit jaar staat in het teken van de

herdenking van The Great War ( de 1e WO).

De landmacht bestaat 200 jaar. En ook de

Dienst Geestelijke Verzorging viert dit jaar

zijn 100 jarig bestaan. Niet dat er voor die

tijd geen legerpredikanten of

aalmoezeniers actief waren. Dat waren ze

van de Prinses Irene Brigade in Oirschot,

waar alle gevallen kameraden opgetekend

staan. Een van die namen die jaarlijks

uitgesproken worden door inmiddels zeer

oude veteranen, medestrijders uit een van

de bataljons. Deze naam wordt

een bijzonder verhaal uit de geschiedenis van 100 jaar dgv

de traditiekamer

Legerpredikant Cornelis van Breugel:

kameraad door de dood heen!

Zijn makkers zagen de kleur uit zijn gezicht

wegtrekken. De Duitse verpleegster wist dat hij

zou sterven.


27

al honderden jaren. Zoals ook de

landmacht al actief was voor 1814. En wie

helemaal ver in de tijd terug wil gaan, kan

denken aan orakelpriesters en allerlei

bezweerders die ook al in de oudheid met

de legers mee optrokken en aan wie de

legeraanvoerders om raad vroegen. Oorlog

en vrede, ze hebben in de loop van de

geschiedenis overal hun sporen

achtergelaten. Fysiek zichtbaar in

kapotgeschoten steden. Maar vaak ook

verborgen, in gebroken harten. Stil verdriet

dat geen uitweg weet; of rauwe haat die

generaties lang gekoesterd wordt. Want,

inderdaad, gedenken, vieren, van vrijheid

genieten, het heeft altijd een zwarte rand.

Er werden en worden offers voor gebracht.

Juist dan is het goed om geregeld een

naam eens wat meer kleur te geven.

Cornelis van Breugel. Een uit duizenden.

Zomaar een naam die je tegen kunt komen

op een van de vele erevelden. In een paar

pennenstreken wordt een leven getekend.

En wordt verdriet even heel dichtbij

gebracht.

De toenmalige hoofdlegerpredikant

schrijft in zijn ‘in memoriam’: “Ds. van

Breugel laat een vrouw en 4 kindertjes

achter, waarvan de oudste 8 jaar is en de

jongste 2. De kinderen beseften niet eens

waar het over ging. De twee kleinsten,

2 meisjes, kropen direct op mijn schoot en

noemden me oom. Ze hadden plezier in de

glimmende knopen van m’n uniform en

vertelden dat pappie in Indië was.

Hartverscheurend…”

Goed om namen te blijven noemen.

Van hen die soms ver van huis begraven

werden.

Dat is wel het minste wat we kunnen

blijven doen om hen te eren.

albert Van der Velden

Oorlog en vrede, ze hebben in de loop van de geschiedenis overal hun

sporen achtergelaten. Fysiek zichtbaar in

kapotgeschoten steden. Maar vaak ook verborgen,

in gebroken harten. Gedenken, vieren, van vrijheid genieten heeft altijd een zwarte rand.

Legerpredikant Cornelis van Breugel:

kameraad door de dood heen!


BamakoMali, 2006

Regie: Abderrahmane Sissako

Inhoud: Melé is zangeres in een bar; haar man

Chaka is werkloos. Het koppel groeit uit elkaar...

Op de binnenplaats van het huis, dat ze delen

met andere families, wordt een langdurige

rechtszitting gehouden. Vertegenwoordigers

van de Afrikaanse burgermaatschappij hebben

een gerechtelijke procedure aangespannen

tegen de Wereldbank en het IMF. Ze achten

deze verantwoordelijk voor de malaise op het

Afrikaanse continent. Tussen de pleidooien en

de getuigenissen door, gaat het gewone leven

zijn gang, op en rond de binnenplaats.

Oordeel: Een cultuurschok voor kijkers die van

actiefilms houden. Er wordt veel en lang

gepraat, zowel voor de rechterlijke balie als

daaromheen. Maar een feest van herkenning

voor wie het continent Afrika uit ervaring kent.

De regisseur heeft op subtiele wijze allerlei

kenmerken van de Afrikaanse samenleving in

beeld gebracht. Van slecht werkende

electrische apparaten tot de kleine corruptie in

de omgang met allerlei autoriteiten. Maar ook

de kleurrijke kleding, de mooie mensen, de

theatrale wijze van communiceren, de muziek!

***

28

The Wolf of Wall STreeTVS 2013

Regie: Martin Scorsese

Inhoud: The Wolf of Wall Street heeft grofweg

8 thema’s: geld, hebzucht, immoraliteit,

orgieen, bras-, drink-, snuif- en slikpartijen. Dit

epos, dat de krankzinnige jaren 80 en 90 van

de vorige eeuw op Wall Street beschrijft, is het

portret van pure bloeddorst, honger en

grenzeloosheid. Kortom, een absolute

aanrader voor iedereen die wel eens speelt

met de gedachte: wat zou ik doen als ik geen

geweten had en geld als water verdiende.

Smeer dit uit en vul het aan met 500 x ‘fuck’ en

dan heb je de drie walgelijkste uren cinema

van de afgelopen jaren.

Oordeel: Het is het soort walgelijkheid

waarvan je zult smullen. Je zult lachen terwijl

het eigenlijk om te huilen is en je zult hopen

dat het goed komt met DiCaprio, ongeacht

zijn zwendel en bedrog. Eén scene springt

eruit: DiCaprio, trippend op de keukenvloer,

ziet op afstand zijn maat stikken in een olijf. Hij

wil hem redden, maar heeft geen controle

over zijn lichaam. Hij hijst zich op aan het

aanrecht, trekt een lade open en vindt cocaïne.

Een snuif geeft hem net dat beetje kracht om

naar zijn vriend toe te kruipen en hem te

redden. Drugs in de keuken kunnen levens

redden, lijkt hier de les te zijn.

****

Kijk en leeswijzer

* Niet kijken/ lezen!

** Als je nou echt niet meer weet wat je moet doen…

*** Mwah

**** Gaan zien/ lezen!

***** Wat doe je hier nog??

KIJKWIJZER

WolfNederland 2013

Regie: JimTaihuttu

Inhoud: Geef iemand kickbokstalent en een

reden om de wereld te haten en je hebt het

perfecte uitgangspunt voor een grauw en

grimmig verhaal. Maar het wordt pas echt

drama wanneer je hem opscheept met een

Marokkaanse achtergrond en wegstopt in een

Rotterdamse achterstandswijk. ‘Wolf’ maakt

indruk door zijn onopgesmukte zwart/wit

beelden en het geloofwaardige acteerwerk

van Marwan Kenzari. Twee associaties dringen

naar de voorgrond: de gelijkenis met La Haine,

een Frans meesterwerk in hetzelfde genre, en

dat andere meesterwerk, Rocky. Waar deze

laatste een film is over hoop en

doorzettingsvermogen, kiest La Haine juist

voor de duistere afloop.

Oordeel: Wolf is ook op zoek naar die

schaduwzijde, maar mist diepgang,

maatschappijkritiek en verwondering. Geen

van de hoofdrolspelers vertoont enige vorm

van zelfreflectie en niemand plaatst ooit

vraagtekens bij zijn eigen gewelddadigheid.

En dat is jammer. Een goede film zoekt dat

spanningsveld namelijk op. Als deze film een

realistische inkijk geeft in een Nederlandse

subcultuur, dan is het er een zonder doorkijk.

Zeker de moeite waard, maar zoek geen

antwoorden op hedendaagse vraagstukken.

***

29

GV Present | Lente | 2014leeswijzer

het negerboek

door Lawrence Hill

448 pagina’s

Uitgave Nieuw Amsterdam

Amsterdam 2011

Prijs: € 18,90

‘Het Negerboek’ zou wel eens de bestseller

voor de missie Mali kunnen worden.

Hoofdpersoon is Aminata Diallo, een

intelligente en sterke vrouw. Vanuit haar

ervaringen volgen we het treurige en

vernederende lot van de negerslaven.

Aminata is echter een enorme vechtster

die geen kans onbenut laat om zichzelf te

ontwikkelen en daardoor allerlei

vooroordelen onderuit haalt. Haar

levensverhaal vormt een belangrijk

getuigenis voor de Britse Abolitionistische

beweging. We treffen haar op het eind van

het boek dan ook in Engeland, waar ze, oud

en moe, maar nog altijd ongebroken van

geest, haar pleidooi voor vrijheid voert.

Deze op historische feiten gebaseerde

roman wordt met vaart verteld, vol

levendige en realistische beschrijvingen

van de gruwelijkheden en wreedheden die

mensen moesten ondergaan. Als lezer

identificeer je je sterk met de

hoofdpersoon. Ze is niet zielig, daarvoor is

ze een te krachtige persoonlijkheid, en af

en toe ben je het hartgrondig met haar

optreden oneens. Voor wie geinteresseerd

is in de geschiedenis van de slavernij, het

westers kolonialisme en de wereldwijde

erfenis daarvan tot in deze tijd, een

aanrader!

****

dennis bergkaMp

door Jaap Visser en David Winner

650 pagina’s

Uitgave Carrera

Amsterdam 2013

Prijs: € 59,-

Dé biografie over ‘The Iceman’, of ‘the Non-

flying Dutchman’: voetballegende Dennis

Bergkamp. De briljante voetballer die z’n

studie afmaakte, een vrouw en vier

kinderen heeft en een standbeeld heeft bij

Arsenal. ‘Ik was altijd op zoek naar

effectieve schoonheid. Stiften

bijvoorbeeld.’ We worden soepel door zijn

leven en carrière geleid. Leest als een trein,

ook als je niets van voetbal weet. Een

dikke pil, meer dan 500 pagina’s, met

mooie foto’s. Bonus: Het Dennis Bergkamp

Museum met alle uitslagen en feiten vanaf

1986.

****

slaapWandelaars

door Christopher Clark

749 pagina’s

Uitgave De Bezige Bij

Antwerpen 2013

Prijs: € 24,95 (paperback),

€ 39,95 (hard cover)

In de aanloop naar de honderdste

herdenking van het begin van de Eerste

Wereldoorlog is Slaapwandelaars van de

Australische historicus Christopher Clark

een opvallende verschijning. Clark voegt

een nieuwe invalshoek toe aan het schier

oneindige debat over de schuldvraag: welk

land was de agressor en draagt dús de

schuld in de ruimste zin des woords? Het

Verdrag van Versailles (1919) wees

Duitsland aan als hoofdschuldige en

decennialang bleef deze uitkomst het

beeld en de gedachten bepalen. Clark

schetst een genuanceerder beeld. Puttend

uit honderden bronnen brengt hij voor de

lezer samenhang in het geschiedverloop

van voorbije rijken. Tsaristisch Rusland, het

Ottomaanse Rijk, Servië, de

dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije,

het keizerrijk Duitsland, The British Empire,

de Derde Republiek en alle belangrijke

personages daarin komen tot leven. Hun

handelen, hun motieven om iets te doen of

te laten, hun vooroordelen, hun angsten en

hun verlangens plaatst én duidt Clark op

fabuleuze wijze in het verband waarin ze

op dat moment in de geschiedenis

thuishoorden en betekenis hadden. Hij

komt uiteindelijk tot een afwijkende

conclusie over de schuldvraag. Een

conclusie die meer dan de moeite waard is

om gelezen te worden.

*****

succes Met je grote auto

door Erwin Wijman

304 pagina’s

Uitgave Haystack

Zaltbommel 2013

Prijs: € 19,95

Met welke auto heb je de meeste seks?

Autojournalist Erwin Wijman maakt

duidelijk dat een auto niet zomaar iets is:

het bepaalt je status, je succes en… hoe

aantrekkelijk je bent. Met een Audi of BMW

dus. Het boek ‘Succes met je grote auto’,

ondertitel: wat je (niet) moet rijden om

vooruit te komen, is een wervelend boek

vol interviews met zakenlieden, voetballers

en BN-ers. ‘Wetenschappelijk bewezen’: wij

zijn onze auto. Geschreven door een man

die zelf in de lelijkste auto ter wereld rijdt:

een Fiat Multipla. Waarom? Lees zijn boek.

Ook als e-book verkrijgbaar.

****

GV Present | December | 2012op het lijf geschreven

In januari van 2013 heb ik een tatoeage laten zetten als eerbetoon

en blijvende herinnering aan mijn vader die in februari 2012 aan

kanker overleed. “Until the last breath you were a fighter”, staat op

mijn kuit te lezen. Dit typeert hem: een vechter tot het laatste

moment! Mijn vader was een doorzetter en een veelzijdig man. Hij

heeft 40 jaar bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken gewerkt en

daarvoor op verschillende plekken in de wereld gewoond. Voor

mij betekent dit dat ik redelijk wat van de wereld heb mogen zien,

omdat wij als gezin altijd meegingen.

In april 2012 ben ik aan de KMS begonnen en heb daar de

opleiding met succes afgerond. In oktober 2012, tijdens de VTO,

kwam het verdriet om de dood van mijn vader onverwacht heftig

30

De blijvende herinnering aan mijn vader

Vind je het leuk om een professionele fotoreportage te laten maken over je tatoeage en is het daarnaast een tattoo met een verhaal, mail dan je gegevens naar: [email protected]

naar boven. Tot dan toe had ik daar vanwege de opleidingen

nauwelijks tijd in gestoken. Ik dacht steeds bij mezelf: “Joh, komt

straks wel, eerst dit doen.” Ik lijk wel op mijn vader...Nu kan ik

geleidelijk mijn verdriet een plek geven en houd ik de

nagedachtenis aan hem levend door foto’s terug te kijken en

herinneringen op te halen. Daarnaast heb ik mezelf opgegeven

voor “Your Song”, een project van het Humanistisch verbond.

De reden? “Your Song” is misschien net als deze fotosessie voor

mij een mogelijkheid tot rouwverwerking. Zo kan ik in beeld en

muziek mijn verhaal vertellen.

robert licHtenFeldt

31


Vormingscentrum Beukbergen voorjaar 2014 draad van je leven weer op. Je gaat weer naar je

werk, misschien wel weer gezond maar nog niet

helemaal fit, of wel weer fit maar toch nog niet

helemaal gezond. Hoe doe je dat? Hoe zie je nu

jezelf? Hoe ga je om met de reacties van je

collega’s, je werkgever? Welke hulpbronnen heb je

in jezelf ontdekt?

Deze conferentie is voor defensiemedewerkers

die verder gaan na of met de kanker. Je gaat in

gesprek over je ervaringen en over wat je gaande

houdt. In gesprek met de ander en misschien wel

het meest met jezelf.

Datum: 12 en 13 juni

Begeleiding: Ger Wildering,

krijgsmachtaalmoezenier en Anne Zweers,

krijgsmachtpredikant

Inschrijven: t/m 7 mei

Retraite: een stapje terug om vooruit te komenVerlang je naar geluk? Heb je het vermoeden dat

er iets anders, iets meer in het leven is? Je kunt het

niet grijpen, maar het laat je ook niet los. Hier heb

je de kans om stil te staan bij dit verlangen en

daardoor te komen tot jezelf en tot de Bron

waaruit je leeft. Deze conferentie is bedoeld voor

iedereen die open staat voor de ervaring van stilte

en meditatie, die daarbij verdiept wordt door

oefeningen en teksten uit de christelijke traditie.

Datum: 26 en 27 mei

Begeleiding: Czarek Lubinski en Liduina van

den Broek, krijgsmachtaalmoezeniers


Communiceren en waarderenSoms lopen gesprekken tussen jou en een collega

ongemakkelijk. Je ervaart weerstand, bij jezelf, bij

de ander en je krijgt dat niet goed opgelost. Deze

conferentie is erop gericht om inzicht te krijgen in

dit soort situaties. Wat speelt er? En met name de

vraag: Wie ben jij binnen communicatie? We

richten ons op vergroting van jouw zelfinzicht

door bewustwording van je eigen identiteit en

overtuigingen binnen communicatie. Je brengt als

deelnemer je eigen casuïstiek in. Deze

bijeenkomst is bestemd voor eenieder die zijn/

haar zelfinzicht wil vergroten en daardoor

communicatie wil verbeteren.


Begeleiding: Ger Wildering, Aalmoezenier |

Personal Coach en Anne Zweers,

Krijgsmachtpredikant


FamilieopstellingenIn het werken met familieopstellingen wordt

zichtbaar dat we als mens onlosmakelijk zijn

verbonden met ons familiesysteem, met het

gezin waaruit we komen en de generaties

daarvoor. Dynamieken en verstoringen in het

familiesysteem kunnen invloed hebben op o.a.

onze kinderen, relaties en gezondheid. Daarnaast

zijn dynamieken in het familiesysteem vaak ook

direct herkenbaar in je functioneren op je werk.

Deze bijeenkomst is een introductie: een beetje

theorie en veel ruimte voor opstellingen waarin

we met elkaar werken. Je mag een eigen vraag

meebrengen voor een opstelling.


Begeleiding: Lisette Mulder, Opsteller|Coach

&Trainer en Ger Wildering,

Aalmoezenier|Personal Coach


Opera humana (menselijke werken) Deze conferentie staat in het teken van liefde en

seksualiteit, wraak en jaloezie, sterke emoties in

het menselijke leven. Waarom doen mensen zoals

ze doen en lijkt het noodlot onafwendbaar? In

kunst, bijvoorbeeld in de opera, worden deze

vragen indringend behandeld en emoties sterk

uitvergroot. De Opera Lady Macbeth of Mtensk

van Dimitri Shostakovich, is een goed en mooi

voorbeeld waarom mensen handelen zoals ze

handelen en waar het vreselijk slecht afloopt.

(N.b. Jozef Stalin was in Leningrad aanwezig bij

de wereldpremière in 1935). We maken met

(deze) opera kennis en onderzoeken de

gelaagdheid en betekenis. Als we bij de held van

een tragedie zijn emoties van angst en

medelijden ervaren, verkennen we ook onze

eigen emoties en doorleven de mogelijkheden in

het leven van de mens, van “dingen die kunnen

gebeuren.”


Begeleiding: René de Boer, humanistisch

raadsman


theMaconferenties

Aanmelden bij Liza kok, tel. 0346-332141

Of per email: [email protected]

Voor het volledige aanbod kunt u de site www.

beukbergen.nl of de Defensie-intranet agenda

raadplegen .

Themaconferentie ‘Christen bij defensie,

hoe gaat dat?’Hoe is het om als christen in de wereld van

defensie overeind te blijven? Lukt het jou om

jouw normen en waarden hoog te houden? Wat

heb je nodig om voor jouw geloof uit te komen?

Wat houdt je daarbij tegen? Ontmoeting en

uitwisseling, onder leiding van een enthousiaste

en ervaren begeleider, die zelf ook met deze

vragen te maken heeft.


Begeleiding: Ties Schutte,

krijgsmachtpredikant


LevenskunstAls mens leef je vaak min of meer

vanzelfsprekend. Soms sta je even stil en vraagt je

af: Is dit wat ik wil? Klopt wat ik aan het doen ben

met wat ik belangrijk vind? Heb ik hier bewust

voor gekozen? En als dat niet zo is, hoe kom ik

erachter wat ik echt belangrijk vind? Het kan

interessant zijn om kennis te nemen van

inzichten, praktische methodes en morele

idealen binnen de traditie van de Levenskunst.

Het doel van Levenskunst is een goed en mooi

leven te realiseren, gebaseerd op waarden en

idealen. Uitgangspunt is dat jij jezelf, je karakter

en je leven vormgeeft door oefening. Al deze

aspecten komen aan de orde tijdens de

conferentie Levenskunst.


Begeleiding: Marlies Joosten, humanistisch

raadsvrouw


Met kanker kom je verderUiteraard ben je als militair gezond en fit. Dat

verwacht je van jezelf en dat wordt van je

verwacht. Maar het kan gebeuren dat er een kink

in de kabel komt. Ongevraagd, ongewild en

ongepland. Er wordt een vorm van kanker bij je

geconstateerd. Voordat je het in de gaten hebt,

kom je in een achtbaan terecht. En niet alleen jij,

maar ook de mensen om je heen. Met wat mazzel

komt die achtbaan weer tot stilstand. Je pakt de

En jij, waar loop

jij warm voor?

GV Present oP Facebook en twitter: www.facebook.com/GVPresent of www.twitter.com/GVPresent of tweet met #GVPresentGV bereikbaarHeidsdienst: 0800 5 777 777

Thuis op vele fronten

LENTE 2014

P R E S E N TGV

Gvpresent lente

Documents

Transcript of Gvpresent lente

Maguzien Lente 2010

Huisblad 2010 Lente

lente 2015

Mailing lente

Menukaart Lente

Tijdschrift lente 2014

Lente 2016

SOKAkrabbels lente 2013

Lente bij Koodza

Lente Infobesitas 2011

Telethaleia lente 2014

De nieuwe lente

MCM5 Lente 2015

Spoorzoeker lente 2013

Polsslag Lente

Tijdschrift lente 2012

Lente blorreke 2015

Hoera!!!! Het is lente!!!mozaiekhouten.nl/uploads/files/Hoera!!! Het is lente!!!.pdf · Hoera!!!! Het is lente!!! Wat hebben we lang op de lente moeten wachten. Maart was een lange

Spoorwijzer lente 2016

Spoorwijzer Lente 2015