Noel B. SalazarNoel B. Salazar

Cultural Mobilities ResearchCultural Mobilities ResearchKU LeuvenKU Leuven

Van “elders” en Van “elders” en “anders”:“anders”:

Enkele Enkele antropologische antropologische beschouwingenbeschouwingen

Groot Onderhoud 2013Groot Onderhoud 2013Concertgebouw, BruggeConcertgebouw, Brugge

BegrippenkaderBegrippenkader

ErfgoedErfgoed Hedendaags gebruik van het verledenHedendaags gebruik van het verleden- Bewust gekozen en “verpakt” (door wie?)- Waardevol (voor wie?)- Gedeeld door een groep mensen Toegeschreven ‘waarde’ (moeilijk Toegeschreven ‘waarde’ (moeilijk meetbaar)meetbaar)- Economisch (instrumenteel): verhandelbaar- Sociocultureel (symbolisch): representatie van

identiteit (toeëigening) Integratieve of verdelende rolIntegratieve of verdelende rol Dynamisch Dynamisch (~ dialoog)

Een wereld van verschilEen wereld van verschil

BelanghebbendenBelanghebbenden EigenaarsEigenaars- privacy, veiligheid, financiën BezoekersBezoekers- toegang, interpretatie InsidersInsiders- toegang/uitsluiting, persoonlijke/event-

geschiedenis Overheden Overheden (alle niveaus)- wettigheid, prestige, (gecontroleerd) verschil AcademiciAcademici- echtheid, behoud MediaMedia- nieuwswaarde, visuele waarde

ErfgoedtoerismeErfgoedtoerisme Primaire doelstelling vs. Primaire doelstelling vs. nevenproductnevenproduct Gericht op wat werd ‘geërfd’Gericht op wat werd ‘geërfd’ ‘ ‘Special interest’ toerismeSpecial interest’ toerisme Externe motivatorsExterne motivators- Nostalgie voor het verleden- Verlangen om ‘verschil’ te ervaren Interne motivatorsInterne motivators- Zingeving- Identiteitsvorming Kwestie van ‘authenticiteit’?Kwestie van ‘authenticiteit’?

ReferentiekadersReferentiekaders Meestal onbewust Meestal onbewust (~ stereotiepen bevestigen) Culturele verschillen halen ons weg uit Culturele verschillen halen ons weg uit onze “behaaglijkheidszone”onze “behaaglijkheidszone” Meervoudig en gemengdMeervoudig en gemengd ErfgoedtoerismeErfgoedtoerisme- Plaats van dialoog (~ andere culturen)- Catalysator van verandering (~ eigen cultuur) EmpathieEmpathie- Noodzakelijk maar onvoldoende HumorHumor

Begin bij jezelf…Begin bij jezelf… Welke waardeoordelen onderbouwen Welke waardeoordelen onderbouwen jouw eigen werkpraktijk?jouw eigen werkpraktijk?- Hoe voel je je als iemand te laat is voor een

vergadering of deadlines niet haalt?- Voel je je ongemakkelijk bij een lange stilte

in een gesprek of vergadering?- Denk je dat stilte overeenstemming of

verschil van mening betekent?- Ben je zenuwachtig voor verandering?- Hoe gebruik je je lichaam en stem om te

communiceren?- Hoe vaak gebruik je jargon en afkortingen

in gesprekken met collega’s of bezoekers?

RepresentatieRepresentatie Meervoudige betekenisMeervoudige betekenis- Voorstelling (or constructie ervan in

nieuwe vorm/omgeving)- Vertegenwoordiging (~ identiteit)Nooit neutraal omdat het onmogelijk Nooit neutraal omdat het onmogelijk is het los te koppelen van de cultuur is het los te koppelen van de cultuur die ze produceertdie ze produceert Kan een eigen leven gaan leiden in Kan een eigen leven gaan leiden in de publieke sfeerde publieke sfeerEr is altijd een kloof tussen intentie Er is altijd een kloof tussen intentie en verwezenlijking, orgineel en kopieen verwezenlijking, orgineel en kopie

InterpretatieInterpretatie Verbindt object met subject Verbindt object met subject (~vertaling) Openbaring gebaseerd op informatieOpenbaring gebaseerd op informatie KunstKunst Wil provoceren Wil provoceren (eerder dan onderrichten) Presenteert een geheel Presenteert een geheel (eerder dan delen) Afgestemd op het soort publiekAfgestemd op het soort publiek

InclusieInclusie Belangrijk in een geglobaliseerde Belangrijk in een geglobaliseerde economie, samenleving en cultuureconomie, samenleving en cultuur

Hoe? Hoe? - Bezoekers- Medewerkers- Beleidsmakers

Tot slotTot slot

Om over na te denken…Om over na te denken…Erfgoed als dialoogErfgoed als dialoog(Im)materiële cultuur dat niet alleen moet worden bewaard en doorgegeven maar ook opnieuw onderhandeld, nieuwe betekenis gegeven en beschikbaar gemaakt voor iedereen in een gemeenschappelijke ruimte van sociale interactie

“ “Imagineeren” van erfgoedtoerismeImagineeren” van erfgoedtoerisme-Zinvol omgaan met meerdere stemmen en opinies-Ontspannen plezier, serieus politiek

De kracht van de verbeeldingDe kracht van de verbeelding-Creëren en aanbieden van ervaringen-Diversiteit vs. onenigheid-Immaterieel en materieel erfgoed verbinden