Groot gemeentelijk communicatieonderzoek - Memori - Home · mondelinge enquête bij de...

1 Groot Gemeentelijk Communicatieonderzoek 2013

Syntheserapport, juni 2013

Eric Goubin & Els Kint

Groot gemeentelijk communicatieonderzoek

1

2

• 1997 telefonisch door Memori

• 2003 telefonisch door studenten marketing ism Memori

• 2008 online door studenten marketing ism Memori

• 2013 door onderzoekers marketing & Memori: online enquête + mondelinge enquête bij de centrumsteden

• Telkens hoge respons

• In kaart gebracht: evoluties binnen gemeentelijke overheidscommunicatie in tijden van ondermeer doorbraak internet, decreet openbaarheid van bestuur… => professionalisering & diversifiëring

• Wat nu? Besparingen? Verdere professionalisering? Wat met opkomst sociale media? …

Voorgeschiedenis


3

• 1. Methodologie & representativiteit

• 2. Organisatie en structuur van gemeentelijke communicatie

• 3. De communicatieambtenaar

• 4. Gemeentelijk communicatiebeleid

• 5. OCMW & gemeente

• 6. Participatie & communicatie

• 7. De gemeentelijke mediamix

• 8. Besluiten

Inhoud



1. Methodologie & representativiteit


5

• Online (qualtrics)

• Bezoek aan centrumsteden

• Half maart-half mei 2013

• 1 reminder via e-mail

• Telefonische opvolging

Methodologie


6

• 235 / 308 = 76% responsgraad

Representativiteit

6 Bedrijfsmanagement 2012

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

VL-BRAB ANTW LIMBURG WEST-VL OOST-VL

resp

on

sp

ercen

tag

e

-10D

10-20D

20-50D

50D+

weging !

Groot Gemeentelijk Communicatieonderzoek 2013


Verband provincie - inwonersaantal

7

34%

19%

25%

34%

27%

40%

50% 45%

42%

39%

25% 29% 25% 17% 27%

2% 3% 5% 6% 6%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

VL-BRAB ANTW LIMBURG WEST-VL OOST-VL

% v

an

de g

em

een

ten

50D+

20-50D

10-20D

-10D


2. Organisatie en structuur:

gemeentelijke communicatie, wie doet het?


9

Welke mandataris is verantwoordelijk voor communicatiebeleid? (volgens inwonersaantal)


46%

30%

52%

48%

83%

56%

70%

55% 51%

17%

3% 5%

2% 3% 0%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

burgemeester

schepen

noch bij burgemeester,

noch bij schepen

Gewogen n=308 p=.001

10

Welke mandataris is verantwoordelijk voor communicatiebeleid? (volgens provincie)


46%

31%

41%

64%

48% 52%

56%

69% 66%

45%

53%

44%

3% 4%

0% 2%

5% 4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL VL-BRAB ANTW LIMBURG WEST-VL OOST-VL

% v

an

de g

em

een

ten

burgemeester

schepen

noch bij burgemeester,

noch bij schepen


11

EVOLUTIE: Beleidsbevoegdheid communicatie


62

38

54

46

56

46

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

schepen burgemeester

% v

an

de g

em

een

ten

2003

2008

2013

12

Hoeveel gemeenten hebben (in de praktijk) een communicatieambtenaar? (volgens inwonersaantal)



88%

75%

90%

98% 100%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

13

Hoeveel gemeenten hebben (in de praktijk) een communicatieambtenaar? (volgens provincie)



88% 87%

98% 100%

74%

85%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


% v

an

de g

em

een

ten

14

Hoeveel gemeenten hebben (in de praktijk) een communicatiedienst? (volgens inwonersaantal)



69%

42%

70%

91%

100%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

15

Hoeveel gemeenten hebben (in de praktijk) een communicatiedienst? (volgens provincie)



69%

51%

85% 80%

62%

68%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


16

EVOLUTIE: Gemeenten met communicatieambtenaar


85

79 83

93

100

85

68

84

98 100

88

75

90

98 100

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

d e

gem

een

ten

1997

2003

2008

2013

17

EVOLUTIE: Gemeenten met communicatiedienst


37

52

21

52

78

100

68

40

67

91

100

69

42

70

91

100

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

1997

2003

2008

2013

18

Hoeveel communicatiemedewerkers zijn er? (volgens inwonersaantal)



40%

80%

53%

10%

0%

25%

17%

24%

35%

0%

23%

3% 22%

40%

0%

7%

2% 13%

31%

4% 1%

54%

15%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

met

co

mm

un

icati

ed

ien

st

meer dan 20 koppen

tot 20 koppen

tot 10 koppen

tot 5 koppen

tot 2 koppen

1 kop

85 en 140

19

Hoeveel VTE communicatiemedewerkers zijn er? (volgens inwonersaantal)



51%

86%

68%

19%

0%

24%

8%

19%

43%

0%

17% 0%

13%

31%

8%

4% 0%

4%

46%

3% 6%

31%

15%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

met

co

mm

un

icati

ed

ien

st

meer dan 20 vte

tot 20 vte

tot 10 vte

tot 5 vte

tot 2 vte

1 kop

60 en 100

20

Aantal medewerkers communicatie inwonersaantal


Gewogen n=211

Gemiddeld aantal verschillende mensen

aantal VTE’s

-10D 1,3 1,0

10-20D 1,9 1,5

20-50D 3,4 2,6

50D+ 27,3 20,4

TOTAAL 3,8 3

21

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

1997 3,2

2003 3,3 1,3 2 2,8 14

2008 1,8 1 1,3 2,5 7

2013 3 1 1,5 2,6 20,4

EVOLUTIE: Aantal VTE’s communicatiemedewerker in de gemeente


In 2008 zaten bepaalde grote steden zoals Antwerpen niet in het bestand Wat een onmiddellijke weerslag heeft op de gemiddelden

22

Medewerkers in specifieke communicatiefuncties


4% non respons Gewogen n=308

33%

18%

7%

10%

11%

19%

23%

24%

24%

37%

50%

53%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

geen specifieke functies

andere specifieke functies, specifieer:

woordvoerder

inspraakambtenaar

verantwoordelijke evenementen

coördinator vrijetijdscommunicatie (UiT)

coördinator interne communicatie

coördinator sociale media

graficus

persverantwoordelijke

webmaster

redacteur infoblad

% van de gemeenten

23

Medewerkers in specifieke functies (volgens inwonersaantal)


Gewogen n=308 max p=.040

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

geen specifieke functies

andere specifieke functies, specifieer:

woordvoerder

inspraakambtenaar

verantwoordelijke evenementen

coördinator vrijetijdscommunicatie (UiT)

coördinator interne communicatie

coördinator sociale media

graficus

persverantwoordelijke

webmaster

redacteur infoblad

% van de gemeenten

50D+

20-50D

10-20D

-10D

24

2008 2013

webredacteur 48% redacteur infoblad 53%

persverantw. 33% webmaster 50%

graficus 18% persverantw. 37%

verantw. evenementen 17% graficus 24%

inspraakambtenaar 6% coörd. soc. media 24%

coörd.interne comm. 23%

coörd. VT/UiT 19%

verantw. evenementen 11%

GEEN 42% GEEN 33%

EVOLUTIE: Medewerkers in specifieke functies


25

Hoe lang bestaan de communicatiediensten al? (volgens inwonersaantal)


4% non respons Gewogen n=211 p=.000

21%

46%

25%

4%

15%

26%

33%

28%

24%

23%

12%

22%

33%

8%

13%

4%

17%

16%

13% 3% 21% 77%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

met

co

mm

un

icati

ed

ien

st

langer dan 20 jaar

16-20 jaar

11-15 jaar

6-10 jaar

0-5 jaar

26

Hoe lang bestaan de communicatiediensten al? (volgens provincie)


4% non respons Gewogen n=211 p=.013

21% 21%

14% 15%

28% 29%

26%

36%

23% 21%

38%

15%

23%

16% 36%

16%

16%

23%

13%

12% 13%

28%

3% 12%

13% 7% 9% 20% 15% 15%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


% v

an

de g

em

een

ten

met

co

mm

un

icati

ed

ien

st

langer dan 20 jaar

16-20 jaar

11-15 jaar

6-10 jaar

0-5 jaar

27

Diensten met een eigen communicatie-verantwoordelijke


Gewogen n=.308 p=.000(Cochran)

0%

31%

15%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

8%

46%

23%

23%

42%

8%

65%

61%

6%

3%

0%

1%

1%

1%

2%

3%

3%

4%

4%

4%

6%

6%

8%

14%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Geen

Andere

Alle diensten

Brandweer

Technische dienst

OCMW

Grondgebied/Ruimtelijke Ordening

Burgerzaken

Secretariaat

Informatica/ICT

Personeel/Interne zaken

Jeugd

Bibliotheek

Sport

Toerisme/Feesten/Evenementen

Vrije Tijd

Cultuur

TOTAAL

50D+

28

2008 2013

Cultuur 16% 14%

Jeugd 7% 4%

Sport 6% 6%

Toerisme 5% 6%

Secretariaat 4% 3%

Vrije Tijd 4% 9%

Bibliotheek 3% 4%

Personeel/interne zaken 3% 4%

GEEN 59% 63%

EVOLUTIE: Diensten met eigen communicatieverantwoordelijke


29

Eigen communicatieverantwoordelijke op de cultuurdienst


9% 10%

20%

65%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

-10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten


3. De communicatieambtenaar


31

Communicatieambtenaar: M/V


Gewogen n=.239

man; 43%

vrouw; 57%

32

Leeftijd communicatieambtenaar (volgens inwonersaantal)


Gewogen n=.239 p=.042

13% 16%

18%

4%

17%

45% 41%

49%

43% 33%

26% 26%

22%

33%

8%

16% 17% 11% 19% 42%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de c

om

mu

nic

ati

eam

bte

naren

51+ jaar

41-50 jaar

31-40 jaar

-30 jaar

33

Gemiddelde leeftijd communicatieambtenaar (volgens inwonersaantal)



• Algemeen: 40 jaar

− -10D: 40 jaar

− 10-20D: 38 jaar

− 20-50D: 41 jaar

− 50D+: 44 jaar

34

Diploma communicatieambtenaar (Volgens inwonersaantal)



8%

21%

7%

2% 0%

44%

43%

51%

40%

17%

46% 34% 42% 56% 83%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de c

om

mu

nic

ati

eam

bte

naren

master/licentiaat

bachelor

secundair onderwijs

35

Statuut communicatieambtenaar (volgens provincie)



75%

69%

86%

58%

78% 76%

23,2% 24,9%

12,5% 41,6% 22,0% 20,6%

1,8% 5,8% 0 0 0 3,4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


% v

an

de c

om

mu

nic

ati

eam

bte

naren

contractueel

bepaalde duur

contractueel

onbepaalde duur

vastbenoemd,

statutair

36

Ambtenarengraad communicatieambtenaar (volgens inwonersaantal)



35%

10%

29%

53%

92% 53%

59%

60%

47% 12% 31% 11% 8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de c

om

mu

nic

ati

eam

bte

naren

C

B

A

37

Moeten de communicatieambtenaren hun communicatietaken combineren met andere taken? (volgens inwonersaantal)



60%

87%

58%

46%

17%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de c

om

mu

nic

ati

eam

bte

naren

38

Moeten de communicatieambtenaren hun communicatietaken combineren met andere taken? (volgens provincie)



60% 63%

51% 55%

81%

55%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


% v

an

de c

om

mu

nic

ati

eam

bte

naren

39

Welke taken combineren de communicatieambtenaren?


Gewogen n=239

32% 31% 27% 27% 24% 21%

13% 9% 6% 6% 5% 4% 2%

42%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% v

an

de c

om

mu

nic

ati

eam

bte

naren

die

taken

mo

ete

n

co

mb

ineren

40

Lidmaatschappen communicatieambtenaren


Gewogen n=239

6%

4%

4%

6%

44%

61%

89%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Weet niet/geen antwoord

Andere, specifieer:

Belgische Vereniging voor InterneCommunicatie BVIC

Vereniging voor Zakelijke Communicatie

UiTnetwerk - Cultuurnet

Provinciale collegawerkgroep van

communicatieambtenaren

Kortom, Vlaamse Vereniging voorOverheidscommunicatie

% van de communicatieambtenaren

41

EVOLUTIE: Profiel communicatieambtenaar Geslacht en leeftijd


51 50

43

49 50 57

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2003 2008 2013

% v

an

de c

om

mu

nic

ati

eam

bte

naren

Vrouw

Man

39 jaar 40 jaar 39 jaar

42

EVOLUTIE: Profiel communicatieambtenaar Diploma


42 40

46

28

48 44

30 10 8

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2003 2008 2013

% v

an

de c

om

mu

nic

ati

eam

bte

naren

secundair

bachelor

master

43

EVOLUTIE: Profiel communicatieambtenaar Ambtenarengraad


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1997 2003 2008 2013

% v

an

de c

om

mu

nic

ati

eam

bte

naren

D

C

B

A

44

EVOLUTIE: profiel communicatieambtenaar Statuut


30

23

6

2

23

23

70 77 69 75

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1997 2003 2008 2013

Vastbenoemd

Contractueel onbepaalde duur

Contractueel bepaalde duur

45

EVOLUTIE: Profiel communicatieambtenaar combinatie met andere taken


64

74

62 60

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1997 2003 2008 2013

% v

an

de g

em

een

ten

46

EVOLUTIE: Profiel communicatieambtenaar combinatie met andere taken


2003 2008 2013

Receptie/infobalie/onthaal minimaal 26% 32%

Evenementen 4e plaats 37% 31%

Ombuds minimaal 33% 27%

Secretariaat 2e plaats 27% 27%

Toerisme 1e plaats 32% 24%

Informatisering minimaal 19% 21%

Cultuur 1e plaats 21% 13%

47

EVOLUTIE: Profiel communicatieambtenaar Lidmaatschappen


70

64

89

61

44

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Kortom

Provinciale collegawerkgroep

UiTnetwerk/cultuurnet

2013

2008


4.

Gemeentelijk communicatiebeleid


49

Gemeenten met een meerjarenbeleidsplan communicatie (volgens inwonersaantal)


12% non respons Gewogen n=.308 p=.001

24%

14%

27% 28%

33%

70%

71%

69% 72% 67% 5% 14% 4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

weet niet

geen antwoord

neen

ja

50

Gemeenten met specifieke (thema-, dienst-, doelgroepgerichte…)

beleidsplannen (volgens inwonersaantal)



38%

26%

39% 42%

63%

55%

55%

56% 56% 38% 8% 18% 5%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de r

esp

on

den

ten

weet niet

geen antwoord

neen

ja

51 51 Groot Gemeentelijk Communicatieonderzoek 2013


38%

20%

55%

31%

37% 41%

55% 73% 36% 61% 57% 51%

8% 7% 8% 8% 6% 8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


% v

an

de g

em

een

ten

weet niet

geen antwoord

neen

ja

Gemeenten met specifieke (thema-, dienst-, doelgroepgerichte…)

communicatieplannen (volgens provincie)

52

EVOLUTIE: Gemeenten met meerjarenbeleidsplan communicatie


38

13

36

60 61

36

18

36

50

70

24

14

27 28

33

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

2003

2008

2013

53

EVOLUTIE: Gemeenten met specifieke (thema-, dienst-, doelgroepgerichte…) beleidsplannen


32

17

30

47

80

38

26

39 42

63

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

te

2008

2013

54

Gemeenten met eigen communicatiebudget (volgens inwonersaantal)



44%

39% 43% 44%

79% 32%

41%

26%

35%

8%

24% 20% 31% 21% 13%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

neen

min of meer

ja

55

EVOLUTIE: Gemeenten met eigen communicatiebudget


51

35

47

71

78

44

39 43 44

79

32

41

26

35

8 0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

2003

2008 geen meting

2013 duidelijk

2013 min of meer

56

Gemeenten met deontologische code m.b.t. communicatie van mandatarissen en ambtenaren (volgens inwonersaantal)



32% 27% 26%

46%

29%

19% 25%

13%

24%

17%

20% 15%

27%

12%

29%

20%

21% 26%

11% 17%

9% 13% 8% 7% 8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

weet nietgeen antwoord

geen afspraken

informele afspraken, te beperktof onvoldoende duidelijk

duidelijke informele afspraken

duidelijke afspraken, formeelgoedgekeurd door hetgemeentebestuur

57

EVOLUTIE: Gemeenten met deontologische code m.b.t. communicatie van mandatarissen en ambtenaren


8

27

12

37

16

9

20

20

19

32

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

geen antwoord

geen

onduidelijk/beperkt informeel

duidelijk informeel

formeel goedgekeurd

% van de gemeenten

2013

2003

58

Gemeenten met goedgekeurd reglement klachtenbehandeling


12% non respons Gewogen n=.308

67%

23%

10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

ja neen weet nietgeen antwoord

% v

an

de g

em

een

ten

59

Rol communicatieambtenaar in klachtenbehandeling



26%

5%

21%

21%

21%

36%

37%

40%

43%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

geen rol…

andere rol, specifieer

behandelt alle klachten en aanvragen

advies verlenen, consult bij twijfels

stelt reglement op

verantwoordelijk voor actieve openbaarheid…

klachtenopvolging

coördinerende rol

meldpunt/verzamelpunt

% van de gemeentebn

60

EVOLUTIE: Gemeenten met reglement klachtenbehandeling


52

67

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2008 2013

% v

an

de g

em

een

ten

61

Gemeenten met een goedgekeurd reglement Openbaarheid van Bestuur (volgens inwonersaantal)



38%

33%

43%

31%

75%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten



38%

32%

48%

36% 38% 34%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


% v

an

de g

em

een

ten

Gemeenten met een goedgekeurd reglement Openbaarheid van Bestuur (volgens provincie)

63

EVOLUTIE: Gemeenten met een reglement openbaarheid van bestuur


36 38 38

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1997 2008 2013

% v

an

de g

em

een

ten

64

Gemeenten met interne richtlijnen m.b.t. gebruik sociale media (volgens inwonersaantal)



26%

14%

25%

32%

75%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten



26% 24%

37% 35%

18% 18%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


% v

an

de g

em

een

ten

Gemeenten met interne richtlijnen m.b.t. gebruik sociale media (volgens provincie)

66

Voor welke doelgroepen zetten de gemeenten extra communicatie-initiatieven op?



15%

7%

8%

8%

10%

10%

11%

19%

35%

36%

41%

42%

43%

57%

68%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

geen speciale doelgroepbenadering

andere

jonge gezinnen

mensen in armoede

inwoners van de regio/omliggende gemeenten

etnisch-culturele minderheden

personen met een handicap

horeca

ondernemingen

deelnemer vrijetijdsaanbod (UiT)

senioren

handelaars

toeristen

jongeren

nieuwe inwoners

67

12% non respons Gewogen n=.308 Max p=.050

Voor welke doelgroepen zetten de gemeenten extra communicatie-initiatieven op? (volgens inwonersaantal)


0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

jonge gezinnen

inwoners van de regio

omliggende gemeenten

etnisch-culturele minderheden

personen met een handicap

horeca

ondernemingen

deelnemer vrijetijdsaanbod (UiT)

senioren

handelaars

toeristen

jongeren

nieuwe inwoners

50D+

20-50D

10-20D

-10D

68

12% non respons Gewogen n=.308 Max p=.050


0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

ondernemingen

senioren

toeristen

jongeren

% van de gemeenten

OOST-VL

WEST-VL

LIMBURG

ANTW

VL-BRAB

Voor welke doelgroepen zetten de gemeenten extra communicatie-initiatieven op? (volgens provincie)

69

EVOLUTIE: Doelgroepenbenadering


0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

% v

an

de g

em

een

ten

2003

2008

2013

70

Gemeentelijke huisstijl: logo of wapenschild?



22%

33%

25%

8% 8%

78% 67% 75% 92% 92%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

een ander logo

dan een

wapenschild

een wapenschild

als logo

71

Gemeenten en hun huisstijlrichtlijnen (volgens inwonersaantal)



17%

25% 20%

5%

21%

26%

44%

23%

15%

8%

56% 31% 57% 80% 71%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

huisstijlrichtlijnen,

omschreven in een

nota of

huisstijlboekje

richtlijnen omtrent

huisstijl, maar die

zijn niet vervat in

een nota of

huisstijlboekje

geen richtlijnen

omtrent de huisstijl



17% 17%

9% 14%

25% 24%

26%

40%

22% 19%

21%

28%

56% 43% 69% 67% 55% 48%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


% v

an

de g

em

een

ten

huisstijlrichtlijnen,

omschreven in een

nota of

huisstijlboekje

richtlijnen omtrent

huisstijl, maar die

zijn niet vervat in

een nota of

huisstijlboekje

geen richtlijnen

omtrent de

huisstijl

Gemeenten en hun huisstijlrichtlijnen (volgens provincie)

73

Mate waarin de gemeentelijke huisstijlrichtlijnen worden opgevolgd (volgens provincie)



68%

54%

70%

79%

87%

50%

32% 46% 30% 21% 13% 46%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

% v

an

de g

em

een

ten

met

hu

issti

jlric

htl

ijn

en

slechts gedeeltelijk

opgevolgd

doorgaans goed opgevolgd

74

Wanneer is huisstijl het laatst aangepast (volgens inwonersaantal)



21% 23%

18%

24% 25%

30%

34%

28%

33%

17%

24% 17% 29%

27%

8%

13% 11% 11%

14%

42%

11% 15% 14% 2% 8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

weet niet geen antwoord

langer dan 10 jaar geleden

6 tot 10 jaar geleden

3 tot 5 jaar geleden

tijdens de laatste 2 jaar

75

Gemeenten met een baseline (volgens inwonersaantal)



50% 50%

41%

59%

75%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten



50% 54%

42%

68%

40%

50%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


% v

an

de g

em

een

ten

Gemeenten met een baseline (volgens provincie)


5.

OCMW & Gemeente


78

Gemeenten met (bij de gemeente bekende)

communicatieambtenaar OCMW (volgens inwonersaantal)


3% non respons 8% weet niet Gewogen n=.308 p=.005

33%

17%

31%

44%

100%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

79

EVOLUTIE: OCMW’s met communicatieambtenaar


8

28

16

25

33

80

33

17

31

44

100

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

2003

2008

2013

80

Gemeente & OCMW: samenwerking m.b.t. communicatie


Gewogen n=.308

15%

8%

5%

48%

20%

33%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

gemeenschappelijke communicatiedienst

gemeenschappelijke

communicatiemedewerker(s)

gemeenschappelijk communicatieplan

gemeenschappelijke communicatiekanalen

andere samenwerkingsverbanden

geen samenwerkingsverband


Gewogen n=.308 niet significantl

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%100%


gemeenschappelijkecommunicatiemedewerker(s)


gemeenschappelijkecommunicatiekanalen



50D+

20-50D

10-20D

-10D

Gemeente & OCMW: samenwerking m.b.t. communicatie (volgens inwonersaantal)


Gewogen n=.308 Max p=.003

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%


gemeenschappelijkecommunicatiemedewerker(s)


gemeenschappelijkecommunicatiekanalen



OOST-VL

WEST-VL

LIMBURG

ANTW

VL-BRAB

Gemeente & OCMW: samenwerking m.b.t. communicatie (volgens provincie)

83

EVOLUTIE: Gemeente & OCMW: samenwerking m.b.t. communicatie


52%

29%

9%

8%

23%

48%

20%

5%

8%

33%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

gemeenschappelijke kanalen

andere samenwerking

gemeenschappelijk beleid/plan

gemeenschappelijke medewerker

GEEN

% van de gemeenten

2013

2008

Vooral kleinere gemeenten

Vooral grotere gemeenten


6. Participatie

& gemeentelijke communicatie


85

Methodieken bewonersparticipatie



2%

10%

10%

3%

5%

6%

13%

21%

29%

29%

34%

55%

72%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

weet niet/geen antwoord

geen enkele methode

andere, specifieer:

interne adviesraad met enkel ambtenaren

individuele interviews

communicatie-adviesraad met burgers en verenigingen

wijkraden

sociale media

vragenuurtje/zitdagen door leden CBS

gemeentelijke website

bewonersenquêtes

bewonersvergaderingen en groepsgesprekken met burgers

officiële adviesraden

% van de gemeenten


86

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+ VL-BRAB ANTW LIMBURG WEST-VL OOST-VL

weet niet/geen antwoord 2% 7% 1% 8% 6%

geen enkele methode 10% 6% 11% 15% 14% 4% 10% 13% 11%

andere, specifieer: 10% 2% 11% 9% 54% 7% 13% 13% 6% 10%

interne adviesraad met

enkel ambtenaren

3% 4% 5% 5% 2% 8% 2%

individuele interviews 5% 9% 2% 3% 17% 3% 2% 9% 10% 2%

communicatie-

adviesraad met burgers

en verenigingen

6% 11% 2% 6% 5% 3% 6% 11% 3%

wijkraden 13% 6% 10% 18% 42% 5% 21% 12% 14% 11%

sociale media 21% 15% 20% 30% 25% 12% 34% 18% 19% 21%

vragenuurtje/zitdagen

door leden CBS

29% 19% 29% 35% 38% 19% 36% 28% 22% 38%

gemeentelijke website 29% 28% 26% 36% 17% 44% 26% 26% 30% 16%

bewonersenquêtes 34% 32% 28% 37% 71% 29% 51% 18% 36% 27%

bewonersvergaderingen

en groepsgesprekken

55% 49% 50% 65% 63% 41% 72% 64% 48% 46%

officiële adviesraden 72% 68% 75% 75% 54% 66% 85% 60% 73% 73%

PROVINCIEINWONERS

87

2008 2013

Bewonersvergadering 68% 55%

Vragenuur/zitdagen 42% 29%

Bewonersenquêtes 37% 34%

Adviesraad met burgers 16% 6%

Wijkraad 13% 13%

Poll/website 10% 29% (Niet aangeboden in 2008) Officiele adviesraad 72%

Nieuw in 2013: Sociale Media 21%

GEEN 8% 10%

EVOLUTIE: methodieken gemeentelijke participatie


88

Gemeenten die afgelopen twee jaar publieksonderzoek realiseerden



0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

TOTAAL -10D 10-20D 20-50D 50D+

% v

an

de g

em

een

ten

89

• Gebruik communicatiemiddelen

• Tevredenheid dienstverlening

• Verkeer, infrastructuur, parkeerbeleid, heraanleg

• Zeer specifiek lokale thema’s

Onderwerpen gemeentelijk publieksonderzoek



7.

Mediamix


91

Mediamix: welke communicatiekanalen zetten de gemeenten in?


Gewogen n=.308

10%

1%

8%

9%

12%

12%

15%

18%

23%

25%

25%

36%

39%

39%

53%

58%

71%

79%

79%

79%

86%

87%

87%

89%

94%

96%

97%

100%

0% 20% 40% 60% 80% 100% 120%

andere, specifieer:

Netlog

apps voor smartphone of tabletpc/iPad

LinkedIn

sms-berichten

teletekstpagina's

telefonische infolijn

lokale radio

stands op beurzen en evenementen

zelf actief bewoners benaderen via mondelinge communicatie

lokale televisie (online of via kabelTV)

Twitter

vrijetijdsmagazine of UiTmagazine

betaalde ruimte bij gedrukte lokale pers (incl. huis-aan-…

digitale informatieborden

e-zine/digitale nieuwsbrief

Facebook

gemeentelijke info- of wegwijsgids

infobalie / loket


bewonersbrieven

affiches

e-mail

aanplakborden, affichekasten of -zuilen

flyers/folders/brochures

lokale persberichten en -contacten

gemeentelijk informatieblad

website

92

Mediamix - gebruik


Gewogen n=.308

• Geen verschillen wat betreft gebruik website en infogids naar inwonersaantal of provincie

93

Mediamix – gebruik - pers (volgens inwonersaantal)


Gewogen n=.308 max p=.002

6%

11%

9%

89%

17%

19%

39%

97%

27%

37%

66%

100%

58%

100%

73%

100%

0% 10%20%30%40%50%60%70%80%90%100%

lokale radio


betaalde ruimte bij gedrukte lokalepers (incl. huis-aan-huisbladen)


% van de gemeenten

50D+

20-50D

10-20D

-10D


Gewogen n=.308

• Enkel significant verschil wat betreft lokale televisie die meer ingezet wordt in Limburg (39%)

Mediamix – gebruik - pers (volgens provincie)

95



2%

5%

8%

20%

63%

5%

6%

8%

33%

66%

12%

12%

16%

49%

82%

46%

38%

54%

81%

100%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

apps voor smartphone of

tabletpc/iPad

LinkedIn

sms-berichten

Twitter

Facebook

% van de gemeenten

50D+

20-50D

10-20D

-10D

Mediamix – gebruik – sociale media (volgens inwonersaantal)

96



4%

10%

21%

59%

22%

12%

41%

77%

5%

9%

48%

86%

4%

22%

44%

80%

7%

5%

28%

57%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

LinkedIn

sms-berichten

Twitter

Facebook

% van de gemeenten

OOST-VL

WEST-VL

LIMBURG

ANTW

VL-BRAB

Mediamix – gebruik – sociale media (volgens provincie)

97



26%

26%

39%

66%

69%

68%

78%

72%

85%

40%

53%

60%

76%

75%

77%

84%

89%

96%

46%

76%

68%

93%

93%

92%

94%

96%

99%

65%

100%

92%

100%

100%

88%

100%

100%

100%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%





infobalie / loket


bewonersbrieven

affiches


% van de gemeenten

50D+

20-50D

10-20D

-10D

Mediamix – gebruik – diverse kanalen (volgens inwonersaantal)

98



42%

43%

69%

69%

76%

89%

93%

77%

76%

91%

89%

97%

96%

98%

59%

62%

76%

91%

88%

71%

98%

51%

66%

79%

78%

91%

89%

87%

38%

43%

77%

70%

82%

93%

93%

0% 20% 40% 60% 80% 100% 120%



infobalie / loket


e-mail



OOST-VL

WEST-VL

LIMBURG

ANTW

VL-BRAB

Mediamix – gebruik – diverse kanalen (volgens inwonersaantal)

99

Mediamix – In welke kanalen investeren gemeenten de meeste arbeidstijd?


Gewogen n=.308

%

%

1%

1%

1%

2%

2%

3%

3%

5%

6%

6%

7%

7%

11%

11%

12%

17%

20%

79%

94%

% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Twitter




zelf actief bewoners benaderen via mondelinge…



affiches



bewonersbrieven


Facebook


infobalie / loket


e-mail



website



Gewogen n=.308

4%

0%

1%

1%

1%

1%

1%

1%

1%

3%

4%

4%

5%

5%

5%

5%

6%

6%

7%

8%

15%

20%

24%

78%

80%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

andere, specifieer:

LinkedIn

lokale radio





sms-berichten

affiches

e-mail

bewonersbrieven



zelf actief bewoners benaderen via mondelinge…

Twitter

infobalie / loket







Facebook

website


Mediamix – In welke kanalen wensen gemeenten de meeste arbeidstijd te investeren?

101

EVOLUTIE: Mediamix – Top 10


1997 2003 2008 2013

1° Infoblad 1° Infoblad (98%) 1° Website (“bijna” 100%) 1° Website (100%)

2° Lokale pers (incl HaH) 2° Website (93%) 2° Infoblad (97%) 2° Infoblad (97%)

3° Folders/brochs/gids 3° Lokale pers (incl HaH) (91%)

3° Flyers/folders/brochs (92%) 3° Lokale pers (96%)

4° Regionale TV 4° (Bewoners)brieven (90%) 4° Infopanelen e.d. (91%) 4° Flyers/folders/brochs (94%)

5° Teletekst 5° E-mail (89%) 5° Lokale pers (incl HaH) (90%)

5° Aanplakborden, affichezuilen/kasten (89%)

6° Affiches 6° Bewonersvergad. (88%) 6° Affiches (89%) 6° E-mail (87%)

7° Bewonersvergad. 7° Persoonl. gesprekken (82%) 7° Gemeentel. infogids (84%) 7° Bewonersbrieven (86%)

8° (Bewoners)brieven 8° Gemeentel. infogids (81%) 8° E-mail (84%) 8° Bewonersvergaderingen (79%)

9° Lokale radio 9° Flyers/folders/brochs (79%) 9° Bewonersvergad. (82%) 9° Infobalie/loket (79%)

10° Evenementen 10° Infopanelen e.d. (78%) 10° (Bewoners)brieven (81%) 10° Gemeentel. infogids (79%)

102

• Social media: nieuwkomer

− Facebook 71%

− Twitter 36%

− LinkedIn 9%

• Digitale nieuwsbrief

− Van 32%(2008) naar 58%

• Digitale infoborden

− Van 35%(2008) naar 53%

EVOLUTIE: Mediamix – Sterke stijgers



8.

Besluiten


104

• Voor de periode 2008-2013 kunnen we spreken van een lichte vooruitgang in gemeentelijke communicatie, niet minder en zeker niet meer dan dat. Het is duidelijk dat zoals ook op andere werkingsterreinen het geval is, met name kleinere gemeenten het moeilijker hebben om hun communicatieve kerntaak te kunnen waarmaken. Die trend zet zich in vergelijking met onze eerdere metingen nog sterker door.

• Ook de provinciale verschillen zijn nog scherper geworden dan bij vorige bevragingen, waarbij gemeenten in de provincies Antwerpen en Limburg een nog grotere communicatieve voorsprong ontwikkelen t.o.v. met name Vlaams-Brabant en in zekere mate ook t.o.v. West-Vlaanderen.


105

• Communicatieve samenwerking met de OCMW’s staat nog bij de meeste steden en gemeenten nog in de kinderschoenen, en lijkt zelfs eerder achteruit dan vooruit te gaan.

• Een markante vaststelling van het onderzoek is dat gemeentelijke communicatie nogal “doenerig” is, en er vaak weinig doordacht beleid of langetermijnvisie achter zit.

• Zo werkt men enerzijds hard aan de ontwikkeling van hoe langer hoe meer digitale, mondelinge en gedrukte communicatiekanalen.

• Maar anderzijds zijn er minder gemeenten dan bij de laatste bevraging (in 2008) met een communicatiebeleidsplan. Er is ook wat minder aandacht voor het gericht communiceren naar specifieke doelgroepen. Zo’n ¾ van de Vlaamse gemeenten doet wel iets met sociale media, maar slechts bij ¼ van die gemeenten is sprake van beleid en afspraken op dat vlak.


106

• Anderzijds nemen arbeidsdeling en bijhorende specialisatie toe, en ontstonden nieuwe, veelbelovende coördinatiefuncties m.b.t. interne communicatie, vrijetijdscommunicatie, sociale media.

• Professionalisering zet zich door op het vlak van statuut en scholingsgraad van de communicatieambtenaar, de ontwikkeling van een mix van digitale, gedrukte en mondelinge kanalen, huisstijlontwikkeling, … .


107

• De budgettaire krapte waarbinnen lokale overheden tegenwoordig moeten werken, zal de lokale overheden wellicht dwingen om ook op het vlak van communicatie tot keuzes over te gaan en tot rationalisering te komen.

• In dat geval is er meer dan ooit nood aan beleidskeuzes, aan een meerjarenvisie, en aan goede samenwerking tussen de verschillende gemeentelijke actoren.



Bijlage:

Tekstsynthese van het grafiekenrapport


109

• Voor de vierde keer sinds 1997 organiseerden opleiding Marketing en onderzoekscentrum Memori (Thomas More hogeschool) een grootschalige bevraging van de gemeentelijke communicatiediensten. In die zestien jaar kende het lokale communicatielandschap een hele omwenteling.

• Rond de eeuwwisseling begon internet echt goed door te breken. In 2004 werd het Decreet op Openbaarheid van Bestuur van kracht, dat nu ook lokale overheden verplichtte tot het ontwikkelen van een communicatiebeleid, aangestuurd door een communicatieambtenaar. Het gemeentelijk communicatieonderzoek van 2008 toonde de professionaliseringsbeweging die het decreet op gang bracht.

• De hamvraag bij het “Groot Gemeentelijk Communicatieonderzoek” van 2013 is dan ook: zet de professionalisering van gemeentelijke communicatie zich verder?

• Dankzij de oproepen van de VVSG en Kortom was de respons opnieuw zeer groot: 76% van de 308 steden en gemeenten nam deel aan deze online bevraging. Bij de centrumsteden werd de enquête mondeling afgenomen.

1. Vraagstelling & respons


110

• Wie neemt de beleidsbevoegdheid voor gemeentelijke communicatie op zich? In de kleinere gemeenten (- 10.000 inwoners) is dat gewoonlijk een schepen (70%), bij de steden is dat doorgaans de burgemeester (83%). Maar hier merk je grote provinciale verschillen.

• Er stellen zich aanduidbare provinciale verschillen in de uitbouw van de gemeentelijke communicatiediensten.

• Waar in de provincies Antwerpen en Limburg zowat alle gemeenten beschikken over een communicatieambtenaar, heb je in de drie andere provincies telkens 12 à 26% waar die functie niet echt is ingevuld. Met name in West-Vlaanderen is dit een aandachtspunt.

• Antwerpen en Limburg zijn ook de provincies waar verhoudingsgewijs het grootste aantal gemeenten (ongeveer 4/5) beschikt over een min of meer volwaardige communicatiedienst. In Vlaams-Brabant is dat slechts 1 gemeente op 2. In Oost- en West-Vlaanderen is dat ongeveer 2/3.

2. Organisatie en structuur van gemeentelijke communicatie


111

• In een gemeentelijke communicatiedienst werken gemiddeld 3,8 medewerkers (3 VTE). We kunnen stellen dat bij kleine en middelgrote gemeenten er per 10.000 inwoners gemiddeld ongeveer 1 VTE communicatiemedewerker aan de slag is, wat ietsje hoger is dan bij de bevraging in 2008.

• Bij de centrumsteden ligt dat gemiddelde een stuk hoger dan VTE/10.000 inwoners. Dat laat zich verklaren door de verhoudingsgewijs grotere hoeveelheid en verscheidenheid van stedelijke communicatietaken op het vlak van bijvoorbeeld toerisme, cultuur, welzijnsvoorzieningen, wijkwerking, haven, industrie, … .


112

• In vergelijking met de vorige onderzoeken maken meer en meer gemeenten werk van specifieke functies: redacteur infoblad (53%), webmaster (50%), persverantwoordelijke (37%), graficus (24%).

• En sinds 2008 doen ook nieuwe functies hun opgang: coördinator sociale media (24%), coördinator interne communicatie (23%), coördinator vrijetijdscommunicatie/Uit (19%).

• Een minderheid van lokale overheden heeft een specifieke communicatieverantwoordelijke voor de vrijetijdsdiensten, cultuur, jeugd, sport, toerisme… .


113

• Het beroep van communicatieambtenaar vervrouwelijkt: met in 1997 nog 54% mannelijke communicatieambtenaren zijn er nu 57% vrouwen.

• Er zijn ongeveer evenveel communicatieambtenaren met een hogeschool- als met een universitair diploma.

• Het overgrote merendeel is statutair (75%) of is contractueel onbepaalde duur (23%).

• De meeste communicatieambtenaren (89%) verenigen zich in Kortom, de beroepsvereniging voor overheidscommunicatie, en zijn lid van provinciale collegawerkgroepen (61%). 44% participeert aan het Uit-netwerk van Cultuurnet.

• Bij ongeveer ¾ van de lokale overheden heeft de communicatieambtenaar een rol bij klachtenbehandeling: voornamelijk als verzamelpunt van klachten en/of in een coördinerende rol.

3. De gemeentelijke communicatieambtenaar


114

• Slechts 24% van de gemeenten beschikt over een communicatiebeleidsplan. In 2008 was dat nog 36%. Het merendeel van de kleine tot grotere gemeenten organiseert de communicatie nog veeleer ad hoc, met weinig of geen langetermijnvisie. Meer en meer kleine en middelgrote gemeenten maken ondertussen wel werk van domeinspecifieke communicatieplannen (vrijetijdsdiensten, toerisme, …).

• 44% van de gemeenten beschikt over een redelijk afgebakend communicatiebudget. Bij 32% is dat “min of meer” het geval, en ongeveer ¼ (24%) van de gemeenten heeft niet eens een communicatiebudget.

4. Gemeentelijk communicatiebeleid


115

• Hoewel de meeste lokale overheden wel specifieke communicatie-initiatieven nemen naar specifieke doelgroepen, kent de belangstelling daarvoor een licht dalende trend ten opzichte van de bevraging in 2008. 15% van de gemeenten stelt helemaal geen doelgroepgerichte communicatie op te zetten.

• Topper in doelgroepencommunicatie blijven de acties naar nieuwe inwoners (68% van de gemeenten), jongeren (57%), toeristen (43%), senioren (41%).

• Ten opzichte van vorige bevragingen ontwikkelt zich wel iets meer doelgroepgerichte communicatie naar ondernemingen (35%) en horeca (19%). Er is verhoudingsgewijs weinig gerichte communicatie naar kansengroepen (telkens ongeveer 10%): personen met een handicap, mensen in armoede, etnisch-culturele minderheden.


116

• Niet meer dan een kwart van de gemeenten realiseerde afgelopen jaren minstens één publieksonderzoek: tevredenheidsmetingen, gebruik en waardering van de informatiekanalen, bevragingen m.b.t verkeersveiligheid en infrastructuurwerken… .

• 32% van de gemeenten heeft zoiets als een formele afsprakennota of code over communicatie door ambtenaren en/of mandatarissen, 19% heeft hierover informele afspraken, en net zoals in 2008 heeft 40% heeft hierover nog weinig of geen afspraken. 38% van de gemeenten heeft een reglement openbaarheid van bestuur.

• Toch nog 22% van de gemeenten gebruikt het wapenschild als logo, 78% doet dat niet meer. Binnen die context beschikt 56% van de gemeenten over behoorlijk ontwikkelde huisstijlrichtlijnen, 26% heeft dit enkel “informeel”, en 17% heeft helemaal geen huisstijlrichtlijnen.


117

• Bij liefst 2/3 van de OCMW’s is er geen communicatieambtenaar, of is die niet bekend bij zijn gemeentelijke collega.

• Hier en daar werkt men samen tussen gemeente en OCMW: 15% heeft een gemeenschappelijke communicatiedienst, 48% heeft gemeenschappelijke communicatiekanalen.

• Markant is dat er eigenlijk minder communicatiesamenwerking is tussen OCMW en gemeente dan bij de bevraging in 2008: bij 33% van de lokale overheden is er helemaal geen communicatiesamenwerking tussen gemeente en OCMW (en opzichte van “slechts” 23% “non-samenwerking” in 2008).

5. Gemeente & OCMW


118

• Bewonersparticipatie blijft hoofdzakelijk lopen via officiële adviesraden (72%) en d.m.v. bewonersvergaderingen (55%). Eén gemeente op drie werkt daarvoor al eens met een bewonersenquête.

• Geleidelijk ontdekken gemeenten voor interactieve communicatie en participatie beroep de mogelijkheden van elektronische kanalen: de gemeentelijke website (van 10% in 2008 naar 29% in 2013) en sociale media (nieuw medium, 21% van de gemeenten). Dat compenseert het dalend belang van vragenuur/zitdagen (van 42% in 2008 naar 29% in 2013).

• ¼ van de steden en gemeenten realiseerde afgelopen twee jaar minstens één publieksonderzoek.

6. Participatie en gemeentelijke communicatie


119

• Bijna alle lokale overheden hebben als topkanalen voor gemeentelijke communicatie de website, het gemeentelijk infoblad, de lokale pers en eigen drukwerkjes (flyers, brochures, …).

• Sociale media zijn in opgang: 71% van de gemeenten is op een of andere manier actief met Facebook, 36% met Twitter, 9% met LinkedIn.

• Ten opzichte van de bevraging van 2008 maken de lokale overheden gevoelig meer gebruik van digitale nieuwsbrieven (van 32% naar 58%) en digitale informatieborden (van 35% naar 53%).

• Een kwart van de steden en gemeenten biedt via kabeltelevisie of via internet lokale televisieinhoud aan. 18% biedt informatie via lokale radio.

• 8% van de steden en gemeenten heeft ondertussen ervaring in het aanbieden van apps voor smartphone of tablet computers.

• Tussen al dat digitale geweld blijven “oude” communicatievormen als bewonersbrieven, bewonersvergaderingen, loketwerking het als prominente communicatiekanalen nog erg goed doen bij telkens ongeveer 4/5 van de lokale overheden.

7. Mediamix


120

− Vooral bij kleine gemeenten (-10.000 inwoners) is een schepen bevoegd voor communicatie, bij de steden is dat gewoonlijk de burgemeester.

− ¼ van de kleine gemeenten (-10.000 inwoners) heeft geen communicatieambtenaar.

− 42% van de kleine gemeenten heeft een communicatie”dienst” (t.o.v. Vlaams gemiddelde van 69%)

− Hoe kleiner de gemeente, hoe groter de kans dat de communicatieverantwoordelijke zijn baan moet combineren met andere taken.

− hoe kleiner de gemeente, hoe minder er sprake is van specifieke communicatiefuncties. Hoe groter de gemeente, hoe groter de kans op meer arbeidsdeling in specifieke communicatiefuncties.

− Enkel OCMW’s van steden en gemeenten met meer dan 50.000 inwoners hebben steeds een communicatieverantwoordelijke. In kleine gemeenten (-10.000 inwoners) is dat bij slechts 17% (Vlaams gemiddelde is 33%).

8. Markante verschillen naargelang schaalgrootte


121

− Eerder uitzonderlijk beschikt een kleine gemeenten over een communicatiebeleidsplan (14%).

− In vergelijking met de anderen doen de kleine gemeenten beduidend minder beroep op àlle types mondelinge, gedrukte en digitale communicatiekanalen.

− Enkel de gemeenten met meer dan 50.000 inwoners beschikken in grote meerderheid over een afzonderlijk communicatiebudget.

− Hoe groter de gemeente, hoe groter de kans op een uitgewerkte huisstijl.

− Hoe groter de gemeente, hoe groter de kans op een gerichte communicatiewerking naar specifieke doelgroepen

− Hoe groter de gemeente, hoe groter de kans dat er al eens een publieksonderzoek wordt opgezet.


122

• In het algemeen speelt schaalgrootte een belangrijke rol in mate waarin de communicatiedienst al dan niet is uitgebouwd. Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen zijn de provincies met verhoudingsgewijs het grootste aantal gemeenten met minder dan 10.000 inwoners (telkens 34%) . De Provincie Antwerpen heeft het minste “kleine” gemeenten (19%). Die verschillen laten zich voelen.

9. Markante provinciale verschillen


123

• We vermelden hier enkel de gegevens m.b.t. waar de gemeenten in deze provincie gevoelig anders scoren t.o.v. de andere Vlaamse provincies.

• In het algemeen speelt schaalgrootte (inwonersaantal) een belangrijke rol in mate waarin de communicatiedienst al dan niet is uitgebouwd. De Provincie Antwerpen heeft het minste “kleine” gemeenten (19%).

• De gemeentelijke communicatiediensten zijn verhoudingsgewijs het beste uitgebouwd in de Provincie Antwerpen: 85% t.o.v. Vlaamse gemiddelde 69%.

• In de Provincie Antwerpen is de functie van communicatieambtenaar zowat overal ingevuld.

• Voornamelijk in Vlaams-Brabant en Provincie Antwerpen zijn het schepenen die bevoegd zijn voor communicatie, in Limburg en Oost-Vlaanderen is vooral de burgemeester hiervoor verantwoordelijk. In West-Vlaanderen is dat evenredig verdeeld.

• Gemeenten en OCMW’s werken m.b.t. communicatie beduidend beter samen in de Provincie Antwerpen dan elders in Vlaanderen.

• Enkel in de provincies Antwerpen en Limburg beschikt telkens ongeveer ¼ van de gemeenten over een gemeenschappelijke communicatiedienst van gemeente en OCMW (t.o.v. Vlaams gemiddelde 15%).

9.1 Provincie Antwerpen


124

• In de Provincie Antwerpen maken de gemeenten gevoelig meer gebruik van verschillende communicatiekanalen. Dat geldt nog uitdrukkelijker voor de inzet van digitale kanalen.

• In de Provincie Antwerpen is er het meeste sprake van specifieke (thema- of doelgroepgerichte) communicatieplannen (bij 55% van de gemeenten t.o.v. Vlaams gemiddelde van 38%)).

• In de Provincies Antwerpen en Limburg werken de gemeenten verhoudingsgewijs meer met een uitgewerkte huisstijl (telkens ongeveer 68% van de gemeenten t.o.v. Vlaams gemiddelde van 56%).

• In de Provincies Antwerpen en Limburg beschikken verhoudingsgewijs het grootste aantal gemeenten (ongeveer 36%) over richtlijnen voor het gebruik van sociale media (t.o.v. Vlaams gemiddelde 26%).

• In de Provincies West-Vlaanderen (48%) en Antwerpen (46%) is er verhoudingsgewijs gevoelig meer gemeentelijke aandacht voor communicatie met ondernemingen dan elders in Vlaanderen (gemiddeld 35%).

• In de provincies Antwerpen en Limburg zijn er bijna twee keer zo veel gemeenten met doelgroepgerichte communicatie naar senioren, dan elders in Vlaanderen. De gemeenten in beide provincies zijn ook de koplopers in doelgroepencommunicatie naar jongeren.


125


• In het algemeen speelt schaalgrootte (inwonersaantal) een belangrijke rol in mate waarin de communicatiedienst al dan niet is uitgebouwd. Limburg en Oost-Vlaanderen zijn op dat vlak een “gemiddelde provincie”.

• In de Provincie Limburg is de functie van communicatieambtenaar zowat overal ingevuld (t.o.v. 88% Vlaams gemiddelde).

• De provincie Limburg heeft beduidend minder statutaire gemeentelijke communicatieambtenaren (58%) dan elders in Vlaanderen (gemiddeld 75%).


9.2 Provincie Limburg


126

• Enkel in de provincies Antwerpen en Limburg beschikt telkens ongeveer ¼ van de gemeenten over een gemeenschappelijke communicatiedienst van gemeente en OCMW (t.o.v. Vlaams gemiddelde 15%).

• In de Provincies Antwerpen en Limburg werken de gemeenten verhoudingsgewijs meer met een uitgewerkte huisstijl (telkens ongeveer 68% van de gemeenten t.o.v. Vlaams gemiddelde van 56%).

• In de Provincies Antwerpen en Limburg beschikken verhoudingsgewijs het grootste aantal gemeenten (ongeveer 36%) over richtlijnen voor het gebruik van sociale media (t.o.v. Vlaams gemiddelde 26%).

• In de provincies Antwerpen en Limburg zijn er bijna twee keer zo veel gemeenten met doelgroepgerichte communicatie naar senioren, dan elders in Vlaanderen. De gemeenten in beide provincies zijn ook de koplopers in doelgroepencommunicatie naar jongeren.

• Enkel in Limburg (64%) en in West-Vlaanderen (53%) organiseert meer dan de helft van de gemeenten communicatie naar de doelgroep toeristen.


127


• In het algemeen speelt schaalgrootte (inwonersaantal) een belangrijke rol in mate waarin de communicatiedienst al dan niet is uitgebouwd. Limburg en Oost-Vlaanderen zijn op dat vlak een “gemiddelde provincie”.

• Algemeen: Oost-Vlaanderen scoort veeleer “gemiddeld” in het hele onderzoek.


• Verhoudingsgewijs minder gemeenten beschikken in deze provincie over een uitgewerkte huisstijl.

• In de Provincies Oost- en West-Vlaanderen beschikken verhoudingsgewijs het kleinste aantal gemeenten over richtlijnen voor het gebruik van sociale media: telkens 18% (t.o.v. Vlaams gemiddelde 26%).

9.3 Provincie Oost-Vlaanderen


128


• In het algemeen speelt schaalgrootte (inwonersaantal) een belangrijke rol in mate waarin de communicatiedienst al dan niet is uitgebouwd. Samen met West-Vlaanderen is Vlaams Brabant de provincie met verhoudingsgewijs het grootste aantal “kleine” gemeenten, met minder dan 10.000 inwoners (telkens 34%) .

• Vlaams-Brabant scoort het zwakst wat betreft het aantal gemeenten dat over een min of meer volwaardige communicatie”dienst” beschikt (51% t.o.v. Vlaams gemiddelde 69%).


9.4 Provincie Vlaams-Brabant


129

• In de Provincie Vlaams-Brabant is er het minste sprake van specifieke (thema- of doelgroepgerichte) communicatieplannen (bij 20% van de gemeenten t.o.v. Vlaams gemiddelde van 38%).

• In Vlaams-Brabant is er in de gemeentelijke communicatie gevoelig minder aandacht voor gerichte doelgroepencommunicatie dan in de ander provincies.

• In de Provincie Vlaams-Brabant is er verhoudingsgewijs het minste gemeentelijke aandacht voor communicatie met ondernemingen: 19% t.o.v. Vlaams gemiddelde van 35%.

• De Vlaams-Brabant ontwikkelt verhoudingsgewijs weinig communicatie-initiatieven naar de doelgroep toeristen. De Vlaams-Brabantse gemeenten zijn hier hekkensluiter met 27% t.o.v. het Vlaamse gemiddelde van 43%.


130


• Samen met Vlaams-Brabant is West-Vlaanderen de provincie met verhoudingsgewijs het grootste aantal “kleine” gemeenten, met minder dan 10.000 inwoners (telkens 34%) .

• In West-Vlaanderen moeten de gemeentelijke communicatieambtenaren hun job verhoudingsgewijs een stuk vaker (81)%) combineren met andere taken dan hun collega’s elders in Vlaanderen (60%).

• In West-Vlaanderen is bij 26% van de gemeenten de functie van communicatieambtenaar niet echt ingevuld (t.o.v. 12% in heel Vlaanderen).


9.5 Provincie West-Vlaanderen


131

• Verhoudingsgewijs minder gemeenten beschikken in deze provincie over een uitgewerkte huisstijl.

• In de Provincies Oost- en West-Vlaanderen beschikken verhoudingsgewijs het kleinste aantal gemeenten over richtlijnen voor het gebruik van sociale media: telkens 18% (t.o.v. Vlaams gemiddelde 26%).

• In de Provincies West-Vlaanderen (48%) en Antwerpen (46%) is er verhoudingsgewijs gevoelig meer gemeentelijke aandacht voor communicatie met ondernemingen dan elders in Vlaanderen (gemiddeld 35%).

• Enkel in Limburg (64%) en in West-Vlaanderen (53%) organiseert meer dan de helft van de gemeenten communicatie naar de doelgroep toeristen.


Groot gemeentelijk communicatieonderzoek - Memori - Home · mondelinge enquête bij de...

Documents

Transcript of Groot gemeentelijk communicatieonderzoek - Memori - Home · mondelinge enquête bij de...