GROEIAMBITIES EN -BELEMMERINGEN ZZP EN MKB groeiambities en...Groeiende bedrijven zijn nodig om de...

1

December, 2018

GROEIAMBITIES EN -BELEMMERINGEN ZZP EN MKB

2

Inhoudsopgave

1. Inleiding 3

1.1 Aanleiding van het onderzoek 4

1.2 Omschrijving van het onderzoek 5

2. Resultaten: zzp versus mkb 6

2.1 Doelen en uitdagingen 7

2.2 Vaardigheden en houding 11

2.3 Personeel aannemen 15

2.4 Informatiebehoefte 18

3. Resultaten: behoud versus groei 21

3.1 Verdieping zzp 24

3.2 Verdieping mkb 31

4. Conclusies 38

1. INLEIDING

4

Aanleiding van het onderzoek

Het mkb wordt wel de motor van de economie genoemd. De ruim 440.000 mkb-ondernemers vormen, samen met de bijna 1,2 miljoen zzp’ers, voor 70% van de werkgelegenheid en leveren een bijdrage van 60% aan de toegevoegde waarde in Nederland. Dat deze motor altijd even soepel draai, is niet vanzelfsprekend. Er is een juiste balans nodig van bedrijven die voor continuïteit zorgen en bedrijven die groei realiseren. Groeiende bedrijven zijn nodig om de economie als geheel te laten groeien en om te compenseren voor bedrijven die stoppen. Niet alle ondernemers slagen er in om hun ambities voor continuïteit of groei te realiseren.

In welke mate het realiseren van ambities al dan niet slaagt en welke belemmeringen en uitdagingen ondernemers hierbij ervaren, is onderwerp van dit onderzoek. De resultaten van dit onderzoek gebruiken we om ondernemers beter van dienst te zijn bij het realiseren van hun (groei)ambities. Naast het hebben van inzicht in belemmeringen en uitdagingen, is het daarvoor ook van belang om te weten waar ondernemers mee bezig zijn, welke informatiebehoefte zij hebben en wat hun voorkeur is voor de manier waarop deze informatie wordt aangeboden. Ook deze onderwerpen komen in dit onderzoek aan bod.

De resultaten van het onderzoek presenteren we in twee delen. In het eerste deel (hoofdstuk 2) zetten we de uitkomsten van mkb’ers en zzp’ers naast elkaar. In het tweede deel (hoofdstuk 3) maken we in de presentatie van de uitkomsten onderscheid tussen ondernemers die hun focus hebben op groei en ondernemers die voornamelijk continuïteit nastreven.

Ter voorbereiding is kennisgenomen van eerder uitgevoerde onderzoeken zoals de Staat van het MKB 2017 (ministerie van Economische Zaken en Klimaat, 2017) en de Conjunctuurenquête Nederland (COEN). Ook is er gekeken naar eerder onderzoeken van KVK zoals bijvoorbeeld ‘Zzp’ers wie zij zijn en wat ze willen’ (2015). De lessen uit deze bestaande rapporten zijn gebruikt om een vragenlijst samen te stellen die begrijpelijk is voor ondernemers en inzicht biedt in hun uitdagingen op het gebied van groei.

5

Met een betrouwbaarheid van 95% en een foutmarge van 5% kunnen uitspraken worden gedaan over de populatie. Dit betekent dat 95% van alle ondernemers in Nederland een antwoord zou geven binnen een foutmarge van 5% (bijvoorbeeld tussen de 20% en 30% bij een resultaat van 25%).

Omschrijving van het onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd in het KVK Ondernemerspanel dat bestaat uit ruim 4.000 zelfstandigen zonder personeel (zzp) en ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf (mkb). Op 12 juni 2018 is het panel uitgenodigd om de vragenlijst in te vullen. Op 16 juni is er een herinnering verstuurd naar de ondernemers die de vragenlijst nog niet (volledig) hadden ingevuld. In totaal vulden 1.484 ondernemers uit het KVK Ondernemerspanel de vragenlijst in. Een responspercentage van 40%.

Van de respondenten in dit onderzoek zijn 779 ondernemers zzp’er en hebben geen personeel in dienst. 705 respondenten zijn klein-mkb’er en hebben wel personeel in dienst. 52% van de respondenten is dus zzp’er en 48% mkb’er.

De resultaten in dit rapport zijn gewogen naar bedrijfsgrootte. Dit wil zeggen dat wanneer er gesproken wordt over alle ondernemers, er rekening wordt gehouden met de verdeling van bedrijfsgrootte zoals deze in Nederland voorkomt (zie tabel). De vijf grootste sectoren hebben binnen de steekproef een vergelijkbaar aandeel als in Nederland het geval is. Er zijn geen significante verschillen waargenomen tussen sectoren.

Aantal werkzame personen

Populatie NL & steekproef (gewogen)

1 72%

2 t/m 4 23%

5 t/m 9 4%

10 t/m 49 1%

2. RESULTATEN: ZZP VERSUS MKB

2.1 DOELEN EN UITDAGINGEN

8

68%

43%

41%

48%

37%

20%

21%

21%

22%

19%

17%

12%

2%

7%

4%

3%

4%

3%

79%

58%

55%

42%

48%

42%

30%

30%

24%

24%

26%

15%

18%

9%

9%

9%

8%

7%

Focus op het behouden van mijn huidige klanten

Meer klanten aantrekken

Mijn bedrijf laten groeien in omzet

Focus op continuering van mijn bedrijf (zonder groei)

Naamsbekendheid vergroten

Interne processen beter/efficiënter regelen

Meer marketingactiviteiten ontplooien

Meer digitaal worden

Samenwerken met andere bedrijven

Een nieuw product of dienst op de markt brengen

Duurzamer worden

Nieuwe Nederlandse markten betreden

Personeel aannemen

Nieuwe buitenlandse markten betreden

Tijdelijk personeel inhuren

Mijn bedrijf verkopen

Een nieuw bedrijf starten

Een (nieuwe) vestigingslocatie openen

Zzp (zeer) grote mate Mkb (zeer) grote mate

Doelen voor de komende drie jaren

• Zowel zzp’ers als mkb’ers hebben voor de komende drie jaren voornamelijk het doel om klanten te behouden en nieuwe klanten te vinden. Ook het groeien in omzet en het vergroten van de naamsbekendheid heeft de komende drie jaren vaak de focus.

• 48% van de zzp’ers en 42% van de mkb’ers geeft aan zich voornamelijk te zullen gaan focussen op continuering van het bedrijf, zonder groei.

• Mkb’ers hebben vaker dan zzp’ers als doel om personeel aan te gaan nemen, zowel vast (18%) als tijdelijk personeel (9%).

• In het algemeen richten mkb’ers zich in grotere mate op alle afzonderlijke doelen dan zzp’ers.

Basis: alle ondernemers (zzp n=779, mkb n=705)In welke mate heeft u deze doelen voor de komende drie jaren?

Mkb’ers hebben vaker dan zzp’ers in (zeer) grote mate het doel om de interne processen beter/efficiënter te regelen.

Mkb’ers hebben vaker dan zzp’ers in (zeer) grote mate het doel om vast personeel aan te gaan nemen.

9

Uitdagingen bij behalen doelen

• Mkb’ers en zzp’ers lopen in vrijwel dezelfde mate tegen bepaalde uitdagingen aan bij het behalen van hun doelen, behalve als het gaat om uitdagingen rondom personeel. Het vinden van voldoende klanten en een financiële buffer om risico te nemen, zijn zowel voor zzp als mkb grote uitdagingen.

• Een vijfde van de zzp’ers ervaart daarnaast ook uitdagingen rondom het bepalen van het juiste uurtarief (23%) en ontwikkelcapaciteit voor een nieuw product of dienst (21%).

• Het mkb heeft in veel grotere mate te maken met uitdagingen rondom personeel. Met name het vinden van goed gekwalificeerd personeel (44%) en het vinden van voldoende personeel (29%) is een uitdaging voor het mkb, maar ook het ontbreken aan kennis of ervaring van de medewerkers (16%).

Basis: alle ondernemers die met minimaal één doel in (zeer) grote mate bezig gaan zijn (zzp n=701, mkb n=660)In hoeverre zijn deze zaken een uitdaging bij het behalen van uw doel(en)?

41%

29%

10%

23%

21%

5%

10%

9%

3%

6%

7%

4%

43%

32%

44%

25%

19%

29%

18%

11%

16%

9%

7%

8%

Voldoende klanten

Financiële buffer om risico te nemen

Goed gekwalificeerd personeel

Het juiste uurtarief/prijzen bepalen

Ontwikkelcapaciteit voor een nieuw product of dienst

Voldoende personeel vinden

Financiering verkrijgen

Te weinig kennis over nieuwe markten

Te weinig kennis en/of ervaring van mijnmedewerkers

Te weinig kennis en/of ervaring van mijzelf

Te weinig vaardigheden rondom ondernemerschap

Te weinig kennis over personeel aannemen of inhuren

Zzp Mkb

1010

Omzetontwikkeling: afgelopen 3 jaar versus verwachting komende 3 jaar

• In de afgelopen drie jaar heeft het merendeel van zowel de zzp’ers als mkb’ers een stijging in omzet gezien (45% zzp versus 60% mkb). Ongeveer een vijfde van de ondernemers zag een krimp (23% zzp versus 19% mkb).

• Ook voor de komende drie jaren wordt door het merendeel van de zzp’ers en mkb’ers een toenemende omzet verwacht (64% zzp versus 77% mkb).

Wat is de gemiddelde procentuele omzetontwikkeling geweest over de afgelopen drie jaar? Wat is de procentuele omzetontwikkeling die u in de komende drie jaar verwacht te realiseren?

Basis: alle ondernemers (zzp n=779, mkb n=705)

Zzp Mkb

8%

8%

7%

29%

23%

17%

5%

2%

3%

3%

3%

22%

28%

27%

9%

3%

Sterk krimpen (meer dan 20% gemiddeld per jaar)

Krimpen (tussen 6% en 20% gemiddeld per jaar)

Licht krimpen (tussen 1% en 5% gemiddeld per jaar)

Stabiel blijven

Licht groeien (tussen 1% en 5% gemiddeld per jaar)

Groeien (tussen 6% en 20% gemiddeld per jaar)

Sterk groeien (meer dan 20% gemiddeld per jaar)

Weet ik niet/wil ik niet zeggen

Afgelopen 3 jaar Komende 3 jaar

3%

7%

9%

19%

26%

27%

7%

2%

1%

2%

3%

14%

34%

33%

10%

3%

2.2 VAARDIGHEDEN EN HOUDING

1212Basis: alle ondernemers (zzp n=779, mkb n=705)

Ondernemersvaardigheden

In hoeverre bent u tevreden over onderstaande vaardigheden bij uzelf?

• Zowel mkb’ers als zzp’ers zijn het meest tevreden over de eigen expertise in het vakgebied; 9 op de 10 is hierover (zeer) tevreden.

• Overall gezien zijn mkb’ers vaker (zeer) tevreden over de eigen vaardigheden dan zzp’ers. Mkb’ers zijn echter het meest (zeer) ontevreden over hun kennis over (digitale) marketing (17%) en nieuwe klanten vinden (9%). Zzp’ers zijn het vaakst (zeer) ontevreden over het vinden van nieuwe klanten (17%) en hun kennis over (digitale) marketing (16%). Slechts 40% van zowel de zzp’ers als mkb’ers is tevreden over zijn of haar kennis rondom (digitale) marketing.

• Ongeveer de helft van de ondernemers is (zeer) tevreden over de vaardigheden om nieuwe klanten te vinden (49% zzp versus 58% mkb). Het vinden van klanten wordt door ondernemers gezien als de grootste uitdaging en het belangrijkste doel voor de komende jaren.

Zzp Mkb

91%

73%

69%

64%

49%

40%

33%

19%

8%

20%

26%

27%

34%

44%

63%

76%

1%

7%

5%

9%

17%

16%

4%

5%

Expertise in mijn vakgebied

Een goede administratie bijhouden

Ondernemersvaardigheden (algemeen)

Geldzaken (zoals bijvoorbeeld begroten,…

Nieuwe klanten vinden

Kennis over (digitale) marketing

Het aansturen / managen van personeel

Geschikt personeel aannemen

(Zeer) tevreden Neutraal (Zeer) ontevreden

90%

80%

78%

71%

58%

40%

63%

47%

8%

15%

19%

22%

32%

43%

31%

47%

1%

5%

2%

7%

9%

17%

6%

7%


Houding ondernemerschap

• Voor 47% van de zzp’ers en 65% van de mkb’ers beheerst het bedrijf momenteel grotendeels hun leven. Ongeveer één derde van de ondernemers gaat voor ‘alles of niets’ als het om het bedrijf gaat.

• Ongeveer de helft van alle ondernemers is tevreden met het inkomen dat zij uit het bedrijf halen.

• 35% van de zzp’ers en 56% van de mkb’ers durven nu niet het risico te nemen om in het bedrijf te investeren zodat het op lange termijn kan groeien.

• Bij 8% van de zzp’ers en 6% van de mkb’ers gaat er meer geld het bedrijf uit dan dat er binnenkomt.

In welke mate bent u het oneens of eens met deze stellingen?

47%

47%

35%

27%

27%

8%

65%

54%

56%

37%

20%

6%

Mijn bedrijf beheerst momenteel grotendeels mijn leven

Ik ben tevreden met het inkomen dat ik uit mijn bedrijf haal

Ik durft het risico te nemen om nu in mijn bedrijf te investeren, zodat het op delangere termijn snel kan groeien

Ik ga voor ‘alles of niets’ als het om mijn bedrijf gaat

Het startpunt van mijn bedrijf was een oplossing voor een ‘probleem’ dat ik zelf ondervond

Er gaat meer geld het bedrijf uit dan dat er binnen komt

Zzp (helemaal) eens Mkb (helemaal) eens


In loondienst willen werken

• Een kwart (26%) van de zzp’ers en 16% van de mkb’ers geeft aan (meer) in loondienst te willen werken.

• Van de ondernemers die graag volledig in loondienst zouden willen werken, heeft 74% momenteel geen ander inkomen naast het inkomen uit de onderneming. 12% heeft een baan naast de onderneming waar zij graag volledig voor zouden willen werken, 4% heeft een pensioenuitkering en 9% een andere uitkering (WW, WAO/WIA, Wajong etc.)

• Van de ondernemers die gedeeltelijk naast het bedrijf in loondienst zou willen werken, heeft 67% geen ander inkomen naast het inkomen uit het bedrijf. 20% heeft al een baan waar zij meer uren zouden willen werken, 4% heeft een pensioenuitkering en 3% een andere uitkering.

Zou u als u de kans krijgt (meer) in loondienst willen werken?

Ondernemers die graag volledig of gedeeltelijk in loondienst zouden willen werken, …

• …hebben een relatief jonge onderneming

• …zijn vaker ontevreden over het inkomen dat zij uit het bedrijf halen

• …geven vaker aan dat er meer geld het bedrijf uit gaat dan dat er binnenkomt

• …heeft in de afgelopen drie jaar relatief vaker een omzetdaling gezien

Bovendien hebben zij vaker met de volgende uitdagingen te maken in vergelijking met ondernemers die niet in loondienst willen werken: voldoende klanten, zelf te weinig kennis/ervaring, te weinig kennis over nieuwe markten, onvoldoende financiële buffer om risico te nemen, te weinig vaardigheden rondom ondernemerschap.

4%

22%

73%

6%

10%

85%

Ja, volledig

Ja, gedeeltelijk naast mijn bedrijf

Nee

Zzp Mkb

2.3 PERSONEEL AANNEMEN

16

Toename in hoeveelheid werk

• Wanneer zzp’ers of mkb’ers een toename in de hoeveelheid werk ervaren, lossen zij dit het vaakst op door zelf meer uren te werken (zzp 70% versus 60% mkb).

• Zzp’ers zeggen bij toename in de hoeveelheid werk relatief vaker ‘nee’ (33%) of geven een opdracht aan een collega (29%). In totaal vangt 32% van de ondernemers een toename in de hoeveelheid werk op door het inhuren of aannemen van extra krachten (zzp, vast, flexibel, inhuur etc.).

• Ongeveer 58% van het mkb vangt, naast zelf extra werken, een toename in de hoeveelheid werk op door het inhuren of aannemen van extra krachten (zzp, vast, flexibel, inhuur etc.). Mkb’ersgeven een opdracht minder vaak dan zzp’ers door aan een collega (16%).

Basis: alle ondernemers (zzp n=779, mkb n=705)Hoe gaat u over het algemeen om met een toename in de hoeveelheid werk? U mag meerdere antwoorden geven.

70%

33%

23%

29%

11%

9%

4%

2%

0%

8%

5%

4%

2%

6%

10%

60%

19%

26%

16%

12%

12%

17%

19%

20%

7%

9%

8%

7%

6%

8%

Dan werk ik zelf meer uren

Ik zeg ‘nee’ tegen nieuwe opdrachten

Ik huur een zzp'er in

Ik geef de opdracht door aan een collega

Ik vraag familieleden of vrienden om mee te werken

Ik regel een onderaannemer

Ik ga personeel inhuren…

Ik neem tijdelijk personeel aan

Ik neem vast personeel aan

Ik ga samenwerken met een bedrijf (zonder betaling)

Ik ga werken met stagiaires of vrijwilligers

Ik huur een bedrijf met personeel in

Ik maak gebruik van een flexibele arbeidspool

Anders

De hoeveelheid werk is gedurende het jaar vrijwel stabiel

Zzp Mkb

17

Redenen geen personeel aannemen

• Er zijn uiteenlopende factoren die een rol spelen bij het aannemen van (meer) personeel. In het algemeen noemen zzp’ers meer verschillende redenen.

• Zowel zzp’ers als mkb’ers geven het vaakst aan geen personeelsuitbreiding te willen (47% versus 28%).

• Zzp’ers geven daarnaast aan liever samen te werken met andere ondernemers (34%), dat het niet nodig is omdat het inkomen voldoende is (32%) en teveel financiële risico’s (30%).

• Voor mkb’ers is naast financiële risico’s (28%) en voldoende personeel hebben (27%), het niet kunnen vinden van goed gekwalificeerd personeel een belangrijke factor (25%). Daarnaast vangt een vijfde van het mkb een tekort op met tijdelijke krachten.

Basis: alle ondernemers (zzp n=779, mkb n=705)Zijn er factoren die u tegenhouden bij het aannemen van (meer) personeel? U mag meerdere antwoorden geven

47%

30%

34%

32%

18%

22%

14%

25%

6%

17%

8%

11%

9%

6%

28%

28%

16%

16%

27%

14%

20%

7%

25%

13%

7%

3%

8%

12%

Ik wil geen personeelsuitbreiding…

Geeft te veel financiële risico’s

Ik werk liever samen met andere ondernemers

Het is niet nodig, mijn bedrijf levert voldoende…

Er zijn voldoende mensen voor de hoeveelheid werk

Dat geeft te veel rompslomp

Ik vang een tekort op met tijdelijke krachten

Past slecht bij mijn vorm van dienstverlening

Goed gekwalificeerd personeel is niet te vinden

Ik heb daarvoor onvoldoende financiële middelen

Dan heb ik een andere, grotere bedrijfsruimte nodig

Dit bedrijf doe ik parttime

Anders

Nee, er zijn geen factoren die mij tegenhouden

Zzp Mkb

2.4 INFORMATIEBEHOEFTE

19

Onderwerpen informatiebehoefte

• De onderwerpen waarover zowel zzp’ers en mkb’ers de meeste behoefte aan informatie hebben, zijn weten regelgeving, marketing (nieuwe klanten vinden) en actuele trends en ontwikkelingen.

• Mkb’ers hebben significant vaker behoefte aan informatie rondom personeel (18%) en financiering (17%).

• 26% van de zzp’ers en 21% van de mkb’ers geeft aan geen behoefte te hebben aan informatie.

Basis: alle ondernemers (zzp n=779, mkb n=705)Over welke onderwerpen rondom ondernemen heeft u behoefte aan informatie? U mag meerdere antwoorden geven.

30%

28%

26%

17%

19%

15%

17%

17%

16%

12%

13%

13%

6%

7%

7%

4%

2%

2%

4%

26%

28%

29%

25%

19%

16%

18%

14%

14%

13%

17%

13%

11%

18%

9%

6%

6%

4%

3%

3%

21%

Wet- en regelgeving

Marketing (nieuwe klanten vinden)

Actuele trends en ontwikkelingen

Duurzaamheid

Nieuwe technologieën

Innovatie of vernieuwing

Nieuwe producten/diensten op de markt brengen

Veilig zakendoen, het voorkomen van fraude

Nieuwe producten/diensten ontwikkelen

Financiering

Geldzaken

Risico’s (verzekeringen etc.)

Personeel

Internationale markten

Nederlandse markten

Huisvesting

Exporteren

Importeren

Anders

Geen behoefte aan informatie

Zzp Mkb

20

Kanaalkeuze informatiebehoefte

• 74% van de zzp’ers en 79% van de mkb’ers heeft behoefte aan informatie over een of meerdere onderwerpen rondom ondernemen (vorige sheet).

• Bijna de helft van alle ondernemers met een behoefte aan informatie zou deze informatie het liefst via een nieuwsbrief ontvangen.

• Verder is er een grote diversiteit aan verschillende vormen waarin ondernemers informatie zouden willen krijgen. Zowel online vormen - zoals tekst op een website of een webinar -worden aangegeven, maar ook fysieke bijeenkomsten, cursussen of workshops hebben voor een deel van de ondernemers de voorkeur.

Basis: alle ondernemers met een informatiebehoefte (zzp n=578, mkb n=556)In welke vorm zou u de informatie het liefst krijgen? U mag meerdere antwoorden geven.

48%

40%

40%

34%

28%

26%

25%

24%

15%

11%

3%

2%

48%

37%

31%

28%

22%

22%

19%

18%

14%

10%

3%

3%

Nieuwsbrief

Kleinschalige bijeenkomst

Tekst op een website

Cursus of workshop

Webinar (online seminar)

Whitepaper (diepgaand rapport over een onderwerp)

Online opleiding/cursus

Online video

Social media

Grootschalig evenement of beurs

Telefonisch

Anders

Zzp Mkb

3. RESULTATEN: BEHOUD VERSUS GROEI

22

59%

66%

44%

41%

34%

57%

Totaal

Zzp

Mkb

Focus op behoud Focus op groei

Typering ondernemers - 1

• Op basis van de doelen die ondernemers hebben voor de komende drie jaren, zijn ondernemers te verdelen in twee groepen; ondernemers die een focus hebben op behoud en ondernemers die een focus hebben op groei.

• Op basis van de vijf meest genoemde doelen, zijn ondernemers toegekend aan de groep waar zij het beste passen: ‘focus op behoud’ of ‘focus op groei’.

• In totaal is 59% van de ondernemers toegekend aan ‘focus op behoud’ en 41% aan ‘focus op groei’.

• Gekeken naar zzp’ers dan heeft twee derde de focus liggen op behoud en één derde op groei. Van de mkb’ers heeft 44% de focus liggen op behoud en 56% op groei.

Basis: alle ondernemers (zzp n=779, mkb n=705)In welke mate heeft u deze doelen voor de komende 3 jaren? – top 5

Top 5 doelen voor de komende drie jaren

Focus op behoud

Focus op groei

68%

48%

43%

41%

37%

79%

42%

58%

55%

48%






Zzp (zeer) grote mate Mkb (zeer) grote mate

23

Typering ondernemers - 2

Focus op groei

Deze ondernemers hebben relatief vaak de volgende doelen:

• Meer klanten aantrekken (98%)

• Bedrijf laten groeien in omzet (89%)

Enkele kenmerken:

• 57% is zzp, 43% is mkb

• 23% heeft nog een andere inkomstenbron naast het ondernemerschap.

• 56% biedt enkel diensten en/of service aan, 18% verkoop en/of produceert enkel producten en 26% een combinatie van het verkopen van producten en het aanbieden van diensten.

• 35% is tevreden met het inkomen dat zij uit het bedrijf halen.

Focus op behoud

Deze ondernemers hebben relatief vaak de volgende doelen:

• Focus op continuering en stabiliteit van het bedrijf (51%)

Enkele kenmerken:

• 77% is zzp, 23% mkb

• 33% heeft nog een andere inkomstenbron naast het ondernemerschap.

• 72% biedt enkel diensten en/of service aan, 11% verkoop en/of produceert enkel producten en 17% een combinatie van het verkopen van producten en het aanbieden van diensten.

• 58% is tevreden met het inkomen dat zij uit het bedrijf halen.

Dit overzicht toont de verschillen in kenmerken van beide typeringen.

3.1 VERDIEPING ZZP

25


• Focus op het behouden van huidige klanten is voor alle zzp’ers in grote mate een doel, ongeacht of men zich in de komende drie jaren focust op behoud of groei.

• Zzp’ers die zich voornamelijk focussen op behoud in de komende drie jaren, stellen zich daarnaast in enkele gevallen ook doelen om te groeien. Bijvoorbeeld naamsbekendheid vergroten (15%), maar ook meer klanten aantrekken, groeien in omzet en duurzamer worden (allen 13%). Echter, deze doelen spelen in veel kleinere mate dan bij zzp’ers die zich focussen op groei in de komende drie jaren.

• Zzp’ers die zich focussen op groei, stellen zichzelf in vrijwel alle gevallen het doel om meer klanten te trekken en het bedrijf te laten groeien in omzet.

Basis: alle zzp’ers (focus op behoud n=514, focus op groei n=265)In welke mate heeft u deze doelen voor de komende drie jaren? - % in (zeer) grote mate

64%

13%

13%

15%

52%

7%

12%

11%

9%

8%

13%

5%

2%

2%

2%

1%

3%

0%

76%

100%

96%

80%

39%

50%

44%

40%

41%

40%

24%

26%

17%

9%

7%

8%

3%

5%











Duurzamer worden







Personeel aannemen


26


• Zzp’ers met focus op groei lopen in grotere mate aan tegen diverse uitdagingen. Met name het vinden van voldoende klanten (61%), een financiële buffer hebben om risico te nemen (46%) en ontwikkelcapaciteit voor een nieuw product of dienst (35%) zijn voor deze groep de grootste uitdagingen.

• Ondernemers met voornamelijk een focus op behoud, lopen in kleinere mate tegen uitdagingen aan. Bij deze groep zijn het vinden van voldoende klanten (24%), het juiste uurtarief/prijzen bepalen (18%) en een financiële buffer om risico te nemen (16%) de grootste uitdagingen.

Basis: alle zzp’ers (focus op behoud n=514, focus op groei n=265)In hoeverre zijn deze zaken een uitdaging bij het behalen van uw doel(en)?

24%

16%

18%

10%

4%

6%

5%

4%

5%

3%

2%

2%

61%

46%

28%

35%

18%

14%

14%

12%

8%

6%

6%

3%

Voldoende klanten











Te weinig kennis en/of ervaring van mijn medewerkers


2727Basis: alle zzp’ers (focus op behoud n=514, focus op groei n=265)

Omzetontwikkeling afgelopen drie jaar

• Zzp’ers met een focus op groei hebben in de afgelopen drie jaar vaker een omzetstijging gezien dan zzp’ers die zich met name richten op behoud. Bij zzp’ers die zich richten op behoud is de omzet in de afgelopen drie jaar relatief vaker stabiel gebleven.

Wat is de gemiddelde procentuele omzetgroei geweest over de afgelopen drie jaar?

8%

8%

8%

33%

22%

15%

4%

3%

8%

9%

7%

20%

25%

23%

6%

2%

Sterk gekrompen (meer dan 20% gemiddeld per jaar)

Gekrompen (tussen 6% en 20% gemiddeld per jaar)

Licht gekrompen (tussen 1% en 5% gemiddeld per jaar)

Stabiel gebleven

Licht gegroeid (tussen 1% en 5% gemiddeld per jaar)

Gegroeid (tussen 6% en 20% gemiddeld per jaar)

Sterk gegroeid (meer dan 20% gemiddeld per jaar)



28


• Het merendeel van de zzp’ers gaat zelf meer uren werken als de hoeveelheid werk toeneemt. Zzp’ers met een focus op groei doen dat echter relatief vaker (81%). Daarnaast kiezen zij vaker voor andere manieren van extra arbeidskracht, zoals het inhuren van een zzp’ers (33%) of familieleden of vrienden vragen om te helpen (19%).

• Zzp’ers met een grote focus op het behoud zeggen juist relatief vaker ‘nee’ tegen nieuwe opdrachten (41%).

• Het aannemen van vast of tijdelijk personeel of inhuren van personeel wordt enkel in uitzonderlijke gevallen door zzp’ers gebruikt om een toenemende hoeveelheid werk op te vangen.

Basis: alle zzp’ers (focus op behoud n=514, focus op groei n=265)Hoe gaat u over het algemeen om met een toename in de hoeveelheid werk? U mag meerdere antwoorden geven.

65%

41%

31%

18%

8%

8%

7%

3%

3%

3%

1%

1%

0%

7%

12%

81%

17%

26%

33%

19%

11%

12%

9%

6%

5%

4%

4%

1%

3%

7%









Ik ga personeel inhuren…





Anders



29


• Zzp’ers die zich voornamelijk focussen op behoud, geven relatief vaker aan geen personeelsuitbreiding te willen (51%) of dat (meer) personeel niet nodig is omdat het bedrijf voldoende inkomen oplevert (39%). Ook geeft 29% van deze groep aan dat personeel aannemen slecht past bij de vorm van dienstverlening (29%). Dit komt overeen met het beeld dat deze groep zich vaak bezighoudt met het aanbieden van diensten en zichzelf bijvoorbeeld verhuurt als freelancer.

• Zzp’ers met een focus op groei geven aan geen personeel aan te nemen omdat ze geen personeelsuitbreiding willen (40%) of liever samenwerken met andere ondernemers (41%). Ook spelen financiële risico’s (34%) en het gebrek aan financiële middelen (29%) een grote rol.

Basis: alle zzp’ers (focus op behoud n=514, focus op groei n=265)Zijn er factoren die u tegenhouden bij het aannemen van (meer) personeel? U mag meerdere antwoorden geven

51%

30%

28%

39%

29%

23%

14%

11%

11%

12%

6%

6%

10%

4%

40%

41%

34%

17%

19%

22%

27%

29%

20%

8%

12%

7%

6%

8%

Ik wil geen personeelsuitbreiding (verantwoordelijkheid / risico's)


Geeft te veel financiële risico's

Het is niet nodig, het bedrijf levert voldoende inkomen op



Het is niet nodig, er zijn voldoende mensen voor de hoeveelheid werk






Anders

Nee, er zijn geen andere factoren die mij tegenhouden


30


• Zzp’ers met focus op behoud hebben in mindere mate behoefte aan informatie dan zzp’ers met een focus op groei. Bovendien hebben zij behoefte aan informatie over ander onderwerpen. Bijna een derde heeft helemaal geen behoefte aan informatie.

• Zzp’ers met focus op behoud zijn het meest geïnteresseerd in informatie over weten regelgeving, actuele trends en ontwikkelingen en marketing.

• Bijna de helft (49%) van de zzp’ers met focus op groei heeft behoefte aan informatie over het vinden van nieuwe klanten.

Basis: alle zzp’ers (focus op behoud n=514, focus op groei n=265)Over welke onderwerpen rondom ondernemen heeft u behoefte aan informatie? U mag meerdere antwoorden geven.

17%

30%

21%

10%

16%

10%

16%

16%

13%

11%

9%

11%

4%

5%

4%

3%

1%

1%

5%

32%

49%

32%

36%

31%

25%

27%

20%

17%

20%

19%

18%

16%

13%

12%

9%

6%

5%

2%

2%

13%


Wet- en regelgeving





Duurzaamheid



Geldzaken

Financiering



Nederlandse markten

Personeel

Huisvesting

Exporteren

Importeren

Anders



3.2 VERDIEPING MKB

32


• Net als bij zzp’ers is te zien dat mkb’ersdie focus op groei hebben in de komende drie jaren, daarnaast óók het behouden van de huidige klanten niet uit het oog verliezen (84%).

• Meer klanten aantrekken, het bedrijf laten groeien in omzet en naamsbekendheid vergroten, zijn de voornaamste doelen voor de komende drie jaren van mkb’ers met focus op groei. Ook het beter/efficiënter regelen van interne processen, ontplooien van meer marketingactiviteiten en digitalerworden, zijn relatief veel genoemde doelen.

Basis: alle mkb’ers (focus op behoud n=307, focus op groei n=398)In welke mate heeft u deze doelen voor de komende drie jaren? - % in (zeer) grote mate

73%

8%

16%

17%

48%

27%

15%

7%

17%

12%

12%

5%

5%

11%

6%

2%

4%

3%

84%

96%

85%

72%

36%

54%

42%

48%

33%

33%

30%

27%

23%

8%

12%

15%

12%

10%









Duurzamer worden



Personeel aannemen








33


• Mkb’ers met focus op groei lopen in grotere mate tegen verschillende uitdagingen aan. De grootste uitdagingen van deze groep zijn het vinden van voldoende klanten (51%), goed gekwalificeerd personeel (49%), een financiële buffer om risico te nemen (39%) en voldoende personeel vinden (35%).

• Mkb’ers met voornamelijk de focus op behoud lopen in mindere mate tegen deze uitdagingen aan. De belangrijkste uitdagingen van deze groep zijn het vinden van goed gekwalificeerd personeel (30%) en voldoende klanten (26%).

• Ook het verkrijgen van financiering en ontwikkelcapaciteit voor een nieuw product of dienst, zijn vaak uitdagingen bij mkb’ers die zich focussen op groei; ongeveer een kwart heeft hiermee te maken.

Basis: alle mkb’ers (focus op behoud n=307, focus op groei n=398)In hoeverre zijn deze zaken een uitdaging bij het behalen van uw doel(en)?

30%

26%

19%

18%

21%

10%

6%

11%

6%

7%

6%

4%

49%

51%

39%

35%

25%

25%

26%

18%

14%

9%

9%

9%


Voldoende klanten






Te weinig kennis en/of ervaring van mijn medewerkers






3434Basis: alle mkb’ers (focus op behoud n=307, focus op groei n=398)

Omzetontwikkeling afgelopen drie jaar

• Mkb’ers laten hetzelfde beeld zien als zzp’ers; ook mkb’ers met een focus op groei hebben in de afgelopen drie jaar vaker een omzetstijging gezien dan mkb’ers die zich met name richten op behoud. De omzet van mkb’ers die zich richten op behoud is in de afgelopen drie jaar relatief vaker stabiel gebleven.

Wat is de gemiddelde procentuele omzetgroei geweest over de afgelopen drie jaar?

3%

7%

8%

26%

28%

21%

4%

2%

2%

7%

10%

13%

25%

32%

10%

2%

Sterk gekrompen (meer dan 20% gemiddeld per jaar)

Gekrompen (tussen 6% en 20% gemiddeld per jaar)

Licht gekrompen (tussen 1% en 5% gemiddeld per jaar)

Stabiel gebleven

Licht gegroeid (tussen 1% en 5% gemiddeld per jaar)

Gegroeid (tussen 6% en 20% gemiddeld per jaar)

Sterk gegroeid (meer dan 20% gemiddeld per jaar)



35


• Mkb’ers kiezen er in eerste instantie voor om zelf meer uren te werken als de hoeveelheid werk toeneemt, ongeacht of men een focus op groei of behoud heeft.

• Mkb’ers met een focus op groei kiezen daarnaast relatief vaak voor het inhuren van een zzp’ers (30%) of om personeel aan te nemen (vast 26%, tijdelijk 23%). Ook personeel inhuren wordt in dat geval door 21% van de mkb’ers gedaan.

• Mkb’ers met een focus op behoud zeggen vaker ‘nee’ tegen nieuwe opdrachten (22%), huren een zzp’er in (21%) of geven de opdracht door aan een collega (20%). Ook geven zij vaker aan dat de hoeveelheid werk gedurende het jaar vrijwel stabiel is (12%).

Basis: alle mkb’ers (focus op behoud n=307, focus op groei n=398)Hoe gaat u over het algemeen om met een toename in de hoeveelheid werk? U mag meerdere antwoorden geven.

58%

21%

22%

11%

14%

20%

12%

13%

10%

5%

9%

6%

6%

6%

12%

62%

30%

17%

26%

23%

14%

21%

12%

13%

12%

7%

8%

7%

6%

4%







Ik ga personeel inhuren (uitzendkracht/detachering/payroll)







Anders



36


• Mkb’ers met focus op behoud geven voornamelijk als reden om geen personeel aan te nemen dat zij geen personeelsuitbreiding willen (37%) en dat er voldoende mensen zijn voor de hoeveelheid werk (31%).

• Mkb’ers die focussen op groei noemen voornamelijk de financiële risico’s (30%) en dat het moeilijk is om goed gekwalificeerd personeel te vinden (28%). Mkb’ers met een focus op groei geven daarnaast, vaker dan mkb’ersmet een focus op behoud, aan dat onvoldoende financiële middelen een factor zijn (16%).

• Mkb’ers met een focus op groei geven als een andere reden vaak aan dat zij vinden dat er te veel risico’s komen kijken bij personeel aannemen. Hierbij wordt met name genoemd de hoge kosten bij het ziekmelden van personeel en dat het te moeilijk is om personeel te ontslaan.

Basis: alle mkb’ers (focus op behoud n=307, focus op groei n=398)Zijn er factoren die u tegenhouden bij het aannemen van (meer) personeel? U mag meerdere antwoorden geven

37%

25%

31%

21%

18%

24%

20%

19%

9%

10%

5%

3%

8%

9%

22%

30%

24%

28%

21%

10%

14%

10%

16%

4%

8%

2%

8%

14%

Ik wil geen personeelsuitbreiding…

Geeft te veel financiële risico's

Het is niet nodig, er zijn voldoende mensen voor de…



Het is niet nodig, het bedrijf levert voldoende…







Anders

Nee, er zijn geen andere factoren die mij…


37


• Mkb’ers met focus op groei hebben in hogere mate behoefte aan informatie dan ondernemers die focussen op behoud.

• Mkb’ers met een focus op groei zijn met name geïnteresseerd in marketing (nieuwe klanten vinden), weten regelgeving en actuele trends en ontwikkelingen.

• Bijna 3 op de 10 ondernemers die zich focussen op behoud, heeft helemaal geen informatiebehoefte. De meeste behoefte heeft men aan informatie over weten regelgeving (25%).

Basis: alle mkb’ers (focus op behoud n=307, focus op groei n=398)Over welke onderwerpen rondom ondernemen heeft u behoefte aan informatie? U mag meerdere antwoorden geven.

25%

15%

19%

19%

12%

13%

9%

13%

9%

14%

11%

8%

9%

5%

5%

3%

2%

3%

3%

29%

31%

40%

30%

20%

23%

22%

23%

18%

18%

13%

15%

17%

12%

12%

7%

9%

6%

3%

3%

15%

Wet- en regelgeving



Duurzaamheid

Personeel


Financiering




Geldzaken




Huisvesting

Nederlandse markten

Exporteren

Importeren

Anders



4. CONCLUSIES

39

Conclusie - 1

Doelen en uitdagingen: behoud versus groei

Op basis van de doelen die ondernemers hebben voor de komende drie jaren, zijn ondernemers te verdelen in twee groepen; ondernemers die een focus hebben op behoud en ondernemers die focus hebben op groei.

De meest genoemde doelen die samenhangen met groei zijn meer klanten aan trekken, groeien in omzet en het vergroten van de naamsbekendheid. Er is echter ook een grote groep die aangeeft zich te focussen op het behouden van huidige klanten en de continuering van het bedrijf (zonder groei).

Mkb’ers richten zich in het algemeen in grotere mate op doelen voor de komende drie jaren. Zo heeft 18% van het mkb als doel om vastpersoneel aan te nemen en geldt dat voor 2% van de zzp’ers. Daarnaast is er ook een groep die met tijdelijk personeel wil gaan werken; 9% van het mkb en 4% van de zzp’ers.

De grootste uitdaging voor het behalen van doelen, is het hebben van voldoende klanten (4 op de 10 ondernemers). Het mkb ervaart daarnaast voornamelijk uitdagingen rondom personeel, namelijk het vinden van goed gekwalificeerd personeel, maar ook het vinden van voldoende personeel. Zzp’ers ervaren de meeste uitdaging in het hebben van een financiële buffer om risico te nemen en het bepalen van het juist uurtarief. Zzp’ers en mkb’ers met een focus op groei hebben in een grotere mate te maken met al deze uitdagingen dan ondernemers met een focus op behoud.

Ondernemers zijn positief over de verwachte ontwikkeling van de omzet in de komende drie jaar; ongeveer een derde van de zzp’ersen ruim driekwart van het mkb verwacht een groeiende omzet.

40

Conclusie - 2

Grootste tevredenheid over eigen expertise in vakgebied

Ondernemers zijn erg tevreden over hun eigen expertise in het vakgebied waarin zij actief zijn. In het algemeen zijn mkb-ondernemers in hogere mate tevreden over hun vaardigheden dan zzp’ers. 69% van de zzp’ers en 78% van de mkb’ers is tevreden over zijn of haar algemene ondernemersvaardigheden. Circa twee derde van de mkb’ers is tevreden over de eigen vaardigheden rondom het aansturen en managen van personeel en de helft is tevreden over de vaardigheid om geschikt personeel aan te nemen.

Ongeveer de helft van de ondernemers is tevreden over de eigen vaardigheden rondom het vinden van nieuwe klanten (49% zzp versus 58% mkb). Dit ligt in lijn met het gegeven dat het aantrekken van nieuwe klanten voor veel ondernemers ook als een van de belangrijkste doelen en uitdagingen wordt gezien.

26% zzp en 16% mkb zou (meer) in loondienst willen werken

Van alle zzp’ers zou 4% volledig en 22% gedeeltelijk (meer) in loondienst willen werken als de kans zich zou voordoen. Binnen het mkb is dat respectievelijk 6% en 10%.

Ondernemers die graag volledig of gedeeltelijk in loondienst zouden willen werken, hebben relatief vaker te maken met een tegenvallende financiële situatie. Zo zijn zij vaker ontevreden over het inkomen dat zij uit het bedrijf halen en geven zij vaker aan dat er meer geld het bedrijf uit gaat dan dat er binnen komt. De omzet over de afgelopen drie jaar is dan ook relatief vaak gekrompen.

41

Conclusie - 3

Grootste deel ondernemers werkt zelf meer uren bij een toename in hoeveelheid werk

Zowel zzp’ers als mkb’ers vangen een toename in de hoeveelheid werk voornamelijk op door zelf meer uren te werken (zzp 70% versus mkb 60%). Een andere manier is ‘nee’ zeggen tegen nieuwe opdrachten; 33% van de zzp’ers doet dit en 19% van de mkb’ers. Zzp’ers geven een opdracht waarvoor ze zelf geen ruimte hebben relatief vaker door aan een collega (29%) dan mkb’ers (16%). Er zijn ook andere flexibele oplossingen voor een toename in de hoeveelheid werk. Zoals het inhuren van een (andere) zzp’er, tijdelijk personeel aannemen, personeel inhuren of een onderaannemer. Circa 32% van zzp’ers en 58% van mkb’ers vangen een toename aan werk op met de inzet van extra arbeidskrachten.

Ondernemers met een focus op groei werken relatief vaker meer uren (zzp) of zetten extra arbeidskrachten in (met name een zzp’erinhuren). Zzp’ers met een groeifocus doen dat daarnaast vaker met de inzet van familie of vrienden, terwijl het mkb relatief vaker personeel aanneemt. Ondernemers die focussen op het behoud geven de opdracht vaker door aan een collega maar zzp’ers zeggen vooral ook vaker ‘nee’ tegen de opdracht.

Uiteenlopende redenen om geen personeel aan te nemenZzp’ers geven significant meer verschillende factoren aan die hen tegenhouden om personeel aan te nemen dan mkb’ers. Voor zzp’ersgeldt dat bijna de helft geen personeelsuitbreiding wil (47%), 34% werkt liever samen met andere ondernemers en 32% geeft aan dat het niet nodig is omdat het bedrijf voldoende inkomen oplevert.

Voor circa 3 op de 10 zzp’ers en mkb’ers geldt dat de financiële risico’s hen tegenhouden om personeel aan te nemen. Onder mkb’ers geeft daarnaast 28% aan geen personeelsuitbreiding te willen en 27% geeft aan dat het niet nodig is omdat er voldoende mensen zijn voor de hoeveelheid werk. Opvallend is dat 25% van de mkb’ers aangeeft dat het niet kunnen vinden van gekwalificeerd personeel hen tegenhoudt. Daarnaast vangt 20% een tekort op met tijdelijke krachten.

42

Conclusie - 4

Meeste behoefte aan informatie over weten regelgeving, nieuwe klanten vinden en trends en ontwikkelingen

Circa drie op de tien ondernemers heeft behoefte aan informatie rondom weten regelgeving, marketing (nieuwe klanten vinden) en actuele trends en ontwikkelingen. Het aantrekken van nieuwe klanten wordt ook als belangrijk doel en grootste uitdaging gezien.

Ondernemers met een focus op behoud hebben in mindere mate behoefte aan informatie dan ondernemers die focussen op groei. Bovendien hebben zij ook behoefte aan informatie over andere onderwerpen. Ondernemers die zich voornamelijk focussen op behoud hebben het meest behoefte aan informatie over weten regelgeving terwijl ondernemers met een focus op groei juist een voorkeur hebben voor informatie over marketing (klanten vinden).

Colofon:

43

Uitgever | KVK

KVK, Utrecht, december 2018

Bronvermelding is verplicht. Verveelvoudiging voor eigen of intern gebruik is toegestaan.

Contact | [email protected]

Kijk voor meer informatie op:

www.kvk.nl

mailto:[email protected]

http://www.kvk.nl/

http://www.kvk.nl/

GROEIAMBITIES EN -BELEMMERINGEN ZZP EN MKB groeiambities en...Groeiende bedrijven zijn nodig om de...

Documents

Transcript of GROEIAMBITIES EN -BELEMMERINGEN ZZP EN MKB groeiambities en...Groeiende bedrijven zijn nodig om de...