Grip op Zaken

17
Grip op Zaken Hans Oude Avenhuis Van corrigeren naar creëren

description

Van corrigeren naar creëren

Transcript of Grip op Zaken

Page 1: Grip op Zaken

Grip op Zaken

Hans Oude Avenhuis

Van corrigeren naar creëren

Page 2: Grip op Zaken

Mijn motivatie om dit boek te schrijven Er gaat een enorme hoeveelheid tijd en energie verloren in veronderstelde verschillen. Vooroordelen, risicomijdend gedrag en wantrouwen verkrampen partijen in de bouwkolom bij het aangaan van een constructieve en zakelijke samenwerking. De bouwsector realiseert fantastische projecten waar alle betrokkenen terecht trots op mogen zijn. Deze uitdagende sector kent helaas ook een schaduwzijde. Een ingesleten gedrag dat het talent, om te creëren en in samenwerking deze mooie projecten te realiseren, negatief beïnvloed. Een sterke overtuiging en vastberadenheid, dat de individuele professionals uit deze sector anders kunnen en willen werken, is mijn motivatie geweest om uit de waan van de dag te stappen en me volledig in te zetten voor het ontwikkelen van een werkbaar alternatief. Ik ben hiervoor gaan lezen en gaan schrijven om mijn gedachten en ideeën te ordenen. Om bewezen theorieën bouwspecifiek te maken en waar nodig door te ontwikkelen. Om er mijn eigen verdieping en kleur aan te geven. Een ontwikkelingsproces van bijna twee jaar waarin ik het voorrecht heb gehad in veel verschillende keukens te kijken en te koken. Hierdoor heb ik een neutrale kijk op het bouwproces kunnen ontwikkelen. Het heeft mij in staat gesteld verschillende invalshoeken en inzichten te doorgronden. Ook heeft de incubatietijd van twee jaar het mij mogelijk gemaakt de vele tips, die in dit boek staan, in de praktijk te toetsen. Grip op Zaken is daarmee een realiseerbaar alternatief geworden, om negatieve waarde om te buigen tot positieve waarde. Om van corrigeren naar creëren te komen. De inspanning te richten op hetgeen ons bind en niet op dat wat ons scheidt. De omslag van het boek is Zwart/Wit. De kleuren die controle symboliseren. Iets is goed of fout. Voldoet wel of voldoet niet. De inhoud van het boek gaat over de vele tinten grijs tussen zwart en wit. Het grijze gebied dat jouw professionaliteit bepaalt. Het grijze gebied dat je van corrigeren naar creëren brengt! Ik wens je veel leesplezier.

Page 3: Grip op Zaken

Grip op Zaken Van corrigeren naar creëren

Hans Oude Avenhuis

Page 4: Grip op Zaken

Wat is Grip op Zaken? Toen ik me ging verdie-pen in de problematiek van faalkosten en conflicten in de bouw, was het eerste wat ik deed het modelleren van het probleem. Immers als techneut wil je vooral pragmatisch en snel naar oplos-singen. Gaandeweg ben ik tot de conclusie gekomen dat de oplossing niet bestaat. Evenmin als de waarheid bestaat. Pasklare antwoorden bestaan simpelweg niet omdat een diversiteit van invloeden en af-hankelijkheden steeds onverwachte gebeurtenissen veroorzaakt. Daarom ging ik analyseren, haalde inspiratie uit gesprekken, lezin-gen en boeken en kwam steeds meer tot inzicht dat de problemen veel meer universeel van aard zijn dan bouw specifiek. Dit inzicht sterkte mijn overtuiging dat het terugdringen van de faalkosten en conflicten in de bouw geen doel is maar een gevolg van een werk-baar alternatief wat ik Grip op Zaken heb genoemd. Net als winst geen doel is maar een gevolg van goed ondernemerschap. Grip op Zaken is er op gericht waarde te creëren die er toe doet. Maar wat is dat dan; waarde? Waarde definieer ik als zijnde die zaken die een positieve impact hebben op:

• Het economisch en maatschappelijk nut• De functionaliteit, het gebruik in de life-cycle• De realiseerbaarheid

Waarde is dus veel meer dan geld. Het is ook kennis, de juiste in-formatie, goed vakmanschap, nieuwe materialen, betere processen, verbeterde functionaliteiten, partnerschap en nog veel meer. De basis waaruit deze waarde gecreëerd kan worden is samenwerken en vertrouwen. Zonder integrale samenwerking en het daaruit ontstane vertrouwen blijft de bouw hangen in het oude gedrag. De zachte container begrippen samenwerken en vertrouwen worden in dit boek concreet gemaakt aan de hand van praktisch toepasbare tips. Creëren is fundamenteel anders dan controleren en corrigeren. Dit zijn, na mijn stellige overtuiging, achterhaalde management principes. Let wel, controle is noodzakelijk. Meten is immers weten. Echter

Page 5: Grip op Zaken

wanneer je waarde wilt creëren die er toe gaat doen, dan dien je op andere aspecten te sturen. Een voorbeeld van controle is het maken en toetsen van werkplan-nen. Algemene plannen worden geschreven vanuit de contractuele eisen. De toetsing gebeurt ook vanuit dezelfde contractuele eisen, maar dan geïnterpreteerd door de toetsende partij. Herken je de interpretatieverschillen en de daaruit voortkomende correcties? Dit is allemaal nog te aanvaarden wanneer de plannen zelf van een hoog inhoudelijk gehalte zijn. Echter, hoeveel plannen worden geschreven vanuit een persoonlijk ervaren noodzaak? Wat zijn

jouw ervaringen over plannen die je schrijft, leest of toetst? Controle en correctie kosten niet alleen veel tijd en geld, ze staan ook vernieuwing en verbetering in de weg. We managen volgens de principes: operatie geslaagd, patiënt overleden! Het oude management denken is een bron

van demotivatie en negatieve waarde. Hoogste tijd dat we er wat aan gaan doen.

Heel veel van wat we management noemen, bestaat eruit het werk van anderen te bemoeilijken - Peter Drucker

Grip op Zaken geeft je een alternatief. Een betere balans tussen controle en creëren. Tussen management en leiderschap. In deze nieuwe balans wordt de controle op de juistheid van zaken uitge-breid met het waarnemen of de juiste dingen wel gebeuren. Bereik je wel wat je wilt bereiken. Dat is waar het om gaat. Dit waarnemen noem ik Reflectie & Dwarskijken. Het voorkomen van tunnel-visies, het tijdig geven van andere invalshoeken, andere inzichten. Bestaande methoden en processen hoeven niet te veranderen, nog plaats te maken voor een nieuwe methode. Je dient ze slechts slimmer te gebruiken. Ze moeten je helpen om echt Grip op jouw

Waarde

SamenwerkenVertrouwen

Page 6: Grip op Zaken

Zaken te krijgen. Alleen vanuit deze solide basis ben je in staat te kijken naar het groter integrale geheel van het project. Dit boek gaat daarom niet over veranderen. Het gaat over jouw professionele manier van denken en handelen. Hoe je de alterna-tieven, die ik geef in dit boek, in je eigen praktijk gaat brengen is jouw keuze als individuele professional. In de wetenschap dat je deel uit maakt van een integrale keten dat per definitie inhoud dat je voor jouw succes in grote mate afhankelijk bent van an-deren. Dit maakt samenwerken een noodzaak, wat eenvoudiger wordt wanneer er vertrouwen ontwikkeld wordt. Grip op Zaken daagt je uit tot zelfreflectie. Het geeft je bezinning bij de vraag waarom je iets wilt bereiken en hoe je dit kunt rea-liseren. Wat je uiteindelijk beslist te doen, weet te realiseren, is een resultante hiervan. Even uit de waan van de dag stappen is daarvoor handig. Of zoals ik eens een mooie oneliner las:

Stilstaan is de beste aanloop voor een sprong voorwaarts

Je professionaliteit bepaalt het rendement dat je uit dit boek weet te halen. Daarvoor gelden onderstaande basis principes gevisuali-seerd in de driehoek.

Page 7: Grip op Zaken

Grip op Zaken is een praktisch toepasbaar alternatief gebaseerd op een sturingsmodel vanuit drie universele principes: 1. De klant staat centraal (Kwaliteit)2. De mens maakt het verschil (Organisatie)3. De illusie van controle (Informatie) Het zijn deze drie universele principes die echte waarde gaan toe-voegen aan je project. Het zijn daarmee ook de principes waarop een project aangestuurd dient te worden.. Tijd en Geld zijn daarbij slechts belangrijke randvoorwaarden. Je toetst of het project bin-nen deze randvoorwaarden blijft. Dat is fundamenteel anders dan dat je hierop stuurt. Voor Grip op Zaken een essentieel verschil om te kunnen opschuiven van corrigeren naar creëren.

Page 8: Grip op Zaken

korte inleidinG hoofdstukken

1 Van corrigeren naar creëren Wat is er mooier? Wat geeft meer energie? Wat zal meer waarde toevoegen? Corrigeren of creëren? Waarschijnlijk behoor je tot de overgrote meerderheid die kiest voor creëren. Als dit zo is dan heb je ongetwijfeld ook de frustraties ondervonden van correcties. Zeker wanneer deze ook nog eens geen verbeteringen opleveren. Gek toch dat velen liever iets opbouwen, aan het creëren zijn en dat er een toenemende teneur (terreur) is naar controle en regelzucht. Vreemd ook dat er binnen de sector veel gesproken wordt over innovatie, terwijl de vrijheid in denken en handelen die hiervoor nodig is, door een overkill aan wet- en regel-geving aan alle kanten beperkt wordt. Hoofdstuk 1 geeft een eerste verschuiving naar een nieuw paradigma. De start voor een werkbaar alternatief op de diep ingesleten denk- en werkwijzen. 2 De klant staat centraal Een project is geen doel maar een middel om een klantvraag, probleem of ambitie van een verwachting naar een succesvol resultaat te brengen. Maar wie is die klant dan? Welke partijen hebben belang bij het project? En wat zijn hun wensen? Het creëren van mogelijke oplossingen in samenhang met de wensen, verwachtingen en belangen van de klant, de gebruikers, de stakehol-ders en contractpartijen. De partijen in de hele bouwkolom dienen waarde toe te voegen aan het project. Zonder waarde toevoeging kan er geen sprake zijn van samenwerking. En zonder samenwer-king is er geen vertrouwen. Systeemdenken staat centraal om de samenwerking op inhoud te organiseren. Om inzicht, ordening en waardering voor elkaars inbreng te krijgen.

3 De mens maakt het verschil De mens is zowel de sterke als zwakke schakel. Een besef van onderlinge afhankelijkheid en waar-dering voor vakmanschap is nodig voor een integrale samenwer-king en een zakelijk vertrouwen. Dit vergt andere management- en leiderschapsvaardigheden. De bewustwording van de projectcul

Page 9: Grip op Zaken

tuur die nodig is om de kansen te benutten en tevens risicogestuurd te werken. De competenties en vaardigheden die wenselijk zijn om meer vanuit zelfsturende teams te werken. Teams die zich bewust zijn van hun zelfstandigheid en hun integrale verantwoording voor het projectsucces. Teams waarin de individuele professional gemoti-veerd wordt zijn kennis en creativiteit optimaal in te zetten en weet dat hij daarbij altijd afhankelijk van anderen zal zijn.

4 De illusie van controle Wees bewust van de onmogelijkheid van het menselijk brein om alle informatie te bevatten, op een gelijke wijze te interpreteren en te waarderen. Ervaar hoe je meer zekerheid krijgt met minder informatie en minder controle. De transformatie van controle naar creëren gebeurt door inhoudelijke communicatie aan de hand van de kritische processen. Heb het over de dingen die er toe doen. Deze directe en inhoudelijke communicatie stelt je in staat betere beslissingen te maken. Het stelt je in staat om feedback informatie te gebruiken voor het zogenaamde feedforward denken. Ga bewust op zoek naar de eerste waarschuwingen op onverwachte of ongewenste gebeurtenissen die het creëren van waarde frusteren. Ontdek de kracht van neutrale inhoudelijke reflectie & dwarskijkses-sies gericht op de centrale vraag: bereik je wat je wilt bereiken.

5 Je eigen Nudge Nudgen betekent een zetje, een duwtje in de goeie richting. Verbeter de wereld, begin bij jezelf. De voorbeelden, handreikingen en vele tips in dit boek zijn bedoeld om je een reali-seerbaar alternatief te bieden. Waar ligt jouw prioriteit? Waar zie jij de voor jouw realiseerbare mogelijkheden? Waar liggen de quick-wins die je helpen om van corrigeren naar het creëren te komen?Aan de hand van de 7 stappen voor Grip op Zaken wordt je uitge-daagd op zoek te gaan om je eigen Nudge te ontdekken. Daar waar jij het verschil denkt te kunnen maken. Immers ik heb pas het doel bereikt met dit boek wanneer jij de mogelijkheden voor een werk-baar alternatief hebt ontdekt. Enkele stellingen die ik Mijn waarheid noem kunnen daarbij wellicht inspirerend voor zijn.

Page 10: Grip op Zaken

Grip op zaken is mijn Nudge!Het lezen van management-, filosofie- en psychologie boeken heeft me geholpen mijn persoonlijke ervaringen en visies in een context te plaatsen. Het schrijven zorgde voor een verdere orde-ning en de uiteindelijke ontwikkeling van Grip op Zaken.Dit proces heeft mij ook duidelijk gemaakt dat bekende manage-mentmodellen veelal op eenzelfde wijze tot stand zijn gekomen. Wat uniek lijkt is ontstaan uit lezen, waarnemen en doorontwik-kelen. Voortbordurend op wat er al was, maar met een eigen Nudge. De letterlijke vertaling van Nudge is: Een duw of een klein zetje geven. Vaak niet meer dan nodig is voor het oh ja moment. Het systeemdenken van Peter Senge, De theorie U van Otto Scharmer, De gouden cirkels van Simon Sinek, De 8e eigenschap van Stephen Covey, Systems Engineering van Harry Goode, Lean Thinking van Daniel Jones en Jim Womack. Hun inspiratie komt voort uit nieuwsgierigheid en gedrevenheid om een verschil te willen maken. Een bijdrage te leveren vanuit de bewustwording dat wij, de mens, dat verschil maken. Zij zijn mijn belangrijkste inspiratiebron voor Grip op Zaken, waarin ik mijn Nudge heb gegeven.

Jij, als lezer, kan iedereen zijn in de bouwkolom. Van opdracht-gever, initiatiefnemer tot leverancier of gebruiker. Beleef dit zelf door passages uit dit boek ook eens te lezen met een andere pet op. Neem de rol voor even over van iemand anders. Hoe zou die-gene deze passages lezen?

Ik wens je veel nieuwsgierigheid en verbazing toe!

Page 11: Grip op Zaken

GanzenverstandMensen die deel uitmaken van een team en gezamenlijk dezelfde richting inslaan, bereiken hun doel sneller en gemakkelijker, omdat ze zich verplaatsen op basis van onderling vertrouwen. Zodra een gans de formatie verbreekt, voelt hij plotseling de tegenwerking en weerstand die horen bij een solistisch optreden, en voegt zich snel weer in de formatie om zijn voordeel te doen met de gezamenlijke kracht van de troep. Als we net zo verstandig zijn als ganzen, wisselen we informatie uit met degenen die dezelfde kant op willen als wij. Als de gans die op kop vliegt moe wordt, wisselt hij van plek binnen de V, en neemt een andere gans het over. Het is lonend om leiders te laten wisselen, beurtelings zware klussen te doen. De ganzen in de achterhoede snateren, zodat de dieren vooraan moed houden en op snelheid blijven. Woorden van steun en inspiratie geven de mensen in de voorste li-nies nieuwe energie, en helpen hen om de vaart erin te houden, ondanks de alledaagse werkdruk en vermoeienissen. En als een gans uiteindelijk ziek wordt, of gewond raakt door een geweerschot, en daarom moet opgeven, verlaten twee ganzen de formatie en vliegen met de aangeslagen gans om-laag om hem te helpen en te beschermen. Ze blijven bij hem tot hij weer in staat is om te vliegen, of tot hij dood is. Dan sluiten ze zich aan bij een andere formatie om hun eigen troep weer in te halen. Als we ganzenverstand bezitten, steunen we elkaar als het tegen-zit. Denk eraan, als je weer eens een formatie ganzen ziet vliegen: het is dankbaar, spannend en eervol om een verdienstelijk lid van een team te zijn.

Page 12: Grip op Zaken

i n h o u d

Page 13: Grip op Zaken

i n h o u d

Hoofdstuk/ P a g i n a1/15, 2/53, 3/99, 4/158, 5/200

Page 14: Grip op Zaken
Page 15: Grip op Zaken

1

Van corriGeren naar creëren Wat is er mooier? Wat geeft meer energie? Wat zal meer waarde toevoegen? Corrigeren of creëren? Waarschijnlijk behoor je tot de overgrote meerderheid die kiest voor creëren. Als dit zo is dan heb je on-getwijfeld ook de frustraties ondervonden van correcties. Zeker wanneer deze ook nog eens geen verbeteringen opleveren. Gek toch dat velen liever iets opbouwen, aan het creëren zijn en dat er een toenemende teneur (terreur) is naar controle en regelzucht. Vreemd ook dat er binnen de sector veel gesproken wordt over innovatie, terwijl de vrijheid in denken en handelen die hier-voor nodig is, door een overkill aan wet- en regelgeving aan alle kanten beperkt wordt. Hoofdstuk 1 geeft een eerste verschuiving naar een nieuw paradigma. De start voor een werkbaar alternatief op de diep ingesleten denk- en werkwijzen.

Als je een spiegel voor de bouwsector zou houden, wat zou je dan zien? Hard werkende mensen, bouwkranen en machines, indrukwekkende projecten, veel zaken om trots op te zijn. Dat is de buitenkant. Het zichtbare uiteindelijke resultaat waar je terecht trots op mag zijn. Kijk nu eens dieper, naar de binnenkant van het project. Hoe is dit resultaat tot stand is gekomen. Wat zie je dan? Ben je nog steeds even trots? In dit hoofdstuk wil ik je verleiden open te staan voor de dingen die ons binden in de bouw. Dit kan pas als je gaat zien waar je last van hebt bij de huidige manier van werken. Dat dit niet efficiënt en motiverend is en dat je zelf hier de meeste invloed op kan uitoefenen om het te veran-deren.Waarom zou je dat willen? Omdat creëren veel boeiender is, veel meer energie oplevert en veel meer waarde toevoegt! Voor wie? Voor diegene die de projecten financieren, de eindgebruiker, de Klant! En daarmee ook voor de projectbetrokkenen en jezelf.

Page 16: Grip op Zaken

1.1 Waarom is onze energie gericht op controle en corrigeren? Het meest basale antwoord hierop is Overleven! Diep in onze genen zit waakzaamheid. Een natuurlijke alertheid voor gevaar. Noodzakelijk om te overleven, handig dus. Behalve wanneer het ons in de weg staat om vertrouwen op te bouwen. Dan zou een onsje minder controle best welkom zijn. Maatschappelijk gezien denk ik overigens dat we helemaal doorgeslagen zijn om te over-leven. De controle en regelzucht is ronduit verstikkend, draagt volstrekt onvoldoende bij aan ons gevoel voor veiligheid en zeker-heid. Eerder wordt het tegenovergestelde bereikt. Er wordt een afhankelijkheid gecreëerd van processen en syste-men die een grote mate van schijnveiligheid opleveren. Hoe is dit te lezen in de context van een project? De bouwsector realiseert projecten met een maatschappelijke en economische impact. Het project is daarbij slechts een Middel om een probleem, ambitie of vraagstuk op te lossen. De initiatiefne-mers hebben dus een bedoeling, een belang en een verwachting met het project. Dat project dient bij ingebruikname iets te doen! Ben jij je bewust van de bedoeling van jouw project? Weet jij wat de opdrachtgever, de initiatiefnemer, beoogt te bereiken met het project?

Vertel me wat ik moet doen!Dat laatste wordt onvoldoende gerealiseerd. Ken jij de belangen en verwachtingen van andere partijen in de bouwkolom? Of van de partijen waar je zelf veel mee te maken hebt? De opdracht-gever, opdrachtnemer, onderaannemer, leverancier, installateur, architect, de stakeholder. Ben jij je bewust van de wijze waarop binnen het project gestuurd wordt op die verschillende belangen en verwachtingen? Mijn waarheid is dat dit veelal gebeurt aan de hand van opgeleg-de proces- en systeemeisen. Door deze te volgen is de veronder-stelling dat het eindresultaat vanzelf goed moet zijn. Dus zijn we geneigd de mouwen op te stropen om het probleem, de ambitie of het vraagstuk zo snel en adequaat mogelijk op te

Page 17: Grip op Zaken

Welke handreikingen kun je in dit boek verwachten?

Ontdek de alternatieven die je van • corrigeren naar waarde creëren brengen.

Dat waarde creëren jouw en het project • voordeel dient op te leveren.

Stuur hiervoor op de Klantvraag, • de integrale Organisatie en de kritische Informatie. Tijd en Geld zijn ‘slechts’ belangrijke randvoorwaarden.

De samenwerking hiervoor begint met •het accepteren en verbinden van de verschillende verwachtingen, belangen en afhankelijkheden. Systeemdenken gaat je daarbij helpen.•Accepteer complexiteit en • onzekerheden. Heb niet de illusie deze te managen.Ervaar dat je juist meer zekerheid krijgt met minder •informatie en minder controle. Jouw lef, jouw commitment en jouw inhoud kunnen het •verschil maken. Wil je dit verschil maken? Ga je dit verschil maken? Het is •jouw keuze als vrijdenker!

Jij kan iedereen zijn in de bouwkolom. Van opdrachtgever, initiatiefnemer tot leverancier of gebruiker. Beleef dit zelf door passages uit dit boek ook eens te lezen met een andere pet op. Neem de rol voor even over van iemand anders. Hoe zou diegene deze passages lezen?

Ik wens je veel nieuwsgierigheid en verbazing toe!

www.trimotion.nlGrip op Zaken - Linkedln ISBN 978 90 807644 0 8