Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen...

107
Grenzen stellen in de hulpverlening Bart De Saeger 10/05/2012

Transcript of Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen...

Page 1: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Grenzen stellen in de hulpverlening

Bart De Saeger!

10/05/2012

Page 2: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Bart De Saeger!!

Klinisch psycholoog - Gedragstherapeut

Page 3: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

Wat zijn voor jullie grenzen in jullie dagelijkse hulpverlening?!

Page 4: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

Wat is grenzen stellen?!

Page 5: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

!

!

!

!

!

!

Aan anderen duidelijk maken wat wel en niet geoorloofd is!

!

!

Grenzen stellen

Page 6: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

!

!

!

Aan anderen duidelijk maken wat wel en niet geoorloofd is!

!Voorwaarde!

!

Voor jezelf weten wat wel en niet kan of mogelijk is !

Grenzen stellen

Page 7: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Belangrijke aanvulling!!

Zonder dat hierdoor de hulpverlening stopt!

Page 8: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Inhoud

Grenzen stellen in de hulpverlening!!

terwijl !!

men een motiverende houding naar hulpverlening blijft behouden!!

Page 9: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

!

!

!

!

Motiveren en grenzen stellen

Page 10: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Inhoud

Grenzen stellen in de hulpverlening!!

terwijl !!

men een motiverende houding naar hulpverlening blijft behouden!!

Page 11: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

!

Drie theorieën uit de cognitieve gedragstherapie over motivatie en grenzen stellen!

!

Page 12: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

1. De roos van Learie!

2. De 3 G’s!

3. De Operante conditionering!

!

!

Page 13: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Roos van Learie

Dr. Timothy Francis Learie

Page 14: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

• Communicatiemodel!

• Gedrag lokt gedrag uit!

! Welk gedrag lokt wel gedrag uit?!

! Hoe is gedrag te beïnvloeden?

Roos van Learie

Page 15: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Boven

Onder

Page 16: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Boven

Onder

Apart Samen

Page 17: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Boven

Onder

Apart SamenI

III II

IV

Page 18: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Denkoefening!

!

!

Welke kwadrant(en) bespelen we meestal wanneer we grenzen stellen?!

!

!

!

Page 19: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Boven

Onder

Apart SamenI

III II

IV

Page 20: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Boven

Onder

Apart SamenI

III II

IV

Page 21: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Denkoefening!

!

Welke kwadrant(en) zou men moeten bespelen wanneer we grenzen stellen

in de hulpverlening?!

!

!

Page 22: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Boven

Onder

Apart SamenI

III II

IV

Page 23: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Boven

Onder

Apart SamenI

III II

IV

Page 24: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Conclusie!

!

Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij de bovenpositie, maar moeten we

ook steeds toetsen wat deze grens met onze patiënt doet. !

!

!

Page 25: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

De 3 G’s

Page 26: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Het menselijk functioneren

Page 27: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

WE KUNNEN DINGEN DOEN!

= !

GEDRAG

Page 28: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

WE KUNNEN VOELEN!

= !

EMOTIE

Page 29: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

WIJ KUNNEN DENKEN!

= !

COGNITIE

Page 30: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Denken EmotieGedrag

Het menselijk functioneren

Page 31: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Emotie

Gedrag

Denken

Page 32: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Gedrag EmotieDenken

Denkoefening

Wat kunnen we observeren?

Page 33: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Conclusie!

!

Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we ons gedrag verklaren (cfr. denken, voelen) om verkeerde

interpretaties van de cliënt en omgeving te vermijden!

EN!

moeten we ook stilstaan bij het denken en voelen van onze patiënt!

!

!

!

Page 34: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

De operante conditionering

Page 35: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

WAAROM STELLEN MENSEN GEDRAG?

Page 36: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Operante conditionering

Page 37: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Wanneer het gedrag zou leiden tot een:!

!

! EEN AFNAME VAN IETS NEGATIEFS!

(-S-)!

! EEN TOENAME VAN IETS POSITIEFS !

(+S+)!

! EEN UITBLIJVEN VAN IETS NEGATIEFS !

(°S-)!

Positieve consequentie!

WAAROM STELLEN MENSEN SOMS GEDRAG?

Page 38: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

WAAROM STELLEN MENSEN SOMS GEEN GEDRAG?

Page 39: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Wanneer het gedrag zou leiden tot een:!

!

! EEN TOENAME VAN IETS NEGATIEFS!

(+S-)!

! EEN AFNAME VAN IETS POSITIEFS !

(-S+)!

! EEN UITBLIJVEN VAN IETS POSITIEFS !

(°S+)!

Negatieve consequentie!

WAAROM STELLEN MENSEN SOMS GEEN GEDRAG?

Page 40: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Wanneer gaan mensen stoppen met gedrag te stellen dat voor ons als

negatief aanvoelt?

Page 41: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Als de negatieve consequenties niet meer opwegen tegen de positieve

Page 42: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Conclusie!

!

Wanneer je als hulpverlener een grens wil stellen, is het belangrijk om de negatieve consequenties (voor jou)

van het gedrag van de cliënt aan te tonen. !

!

Page 43: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Samenvatting grenzen stellen!!!

A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen wat dit met onze patiënt doet. !

B.Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we ons gedrag verklaren (cfr. denken, voelen) om verkeerde interpretaties van de cliënt en omgeving te vermijden. !

C.Wanneer je als hulpverlener een grens wil stellen is het belangrijk om de negatieve consequenties van het gedrag van de cliënt aan te tonen. !

!

!

!!

Page 44: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Inhoud

Grenzen stellen in de hulpverlening!!

terwijl !!

men een motiverende houding naar hulpverlening blijft behouden!!

Page 45: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Motiveren tot gedragsverandering

Hoe kan je anderen gaan motiveren!

...!

Page 46: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Motiveren tot gedragsverandering

...!

om hen zo ver te krijgen dat ze doen wat je van hen vraagt?

Page 47: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Paradox!

Jij bent gemotiveerd !

maar jouw motivatie !

is niet die van iemand anders

Page 48: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Vraag!Hoe wekken we bij anderen een proces op waarbij ze

een eigen motivatie ontwikkelen die lijkt op die van jou en die voortduurt, ook als we er niet zijn?

Page 49: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Antwoord!!

Probeer je motivatie !

(externe motivatie) !

!

te internaliseren.!

(interne motivatie)

Page 50: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Externe motivatie!!

zijn de activiteiten die je moet doen !!

- omdat iemand van buitenaf je verplicht!

- waar je weinig waarde in ziet !

- die niet bepaald leuk zijn.

Page 51: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Interne motivatie!!

de wens om iets te doen! !

- om de ervaring zelf !

- omdat je het zelf wil!

- omdat je er het nut van inziet!

- omdat je zelf gemotiveerd bent!

!

Page 52: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Gemotiveerd zijn !

is verschillend van !

het leuk vinden

Page 53: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Hij is gemotiveerd niet omdat hij moet, maar omdat hij wil!!

!

!

Als hij niet wil, voel je weerstand en is de cliënt niet gemotiveerd!

Page 54: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Motiveren tot gedragsverandering

Page 55: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

!

!

1. De roos van Learie!

2. De 3 G’s!

3. De Operante conditionering!

!

!

Page 56: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Roos van Learie

Page 57: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Boven

Onder

Apart SamenI

III II

IV

Page 58: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Denkoefening!

!

Welke kwadrant(en) zou men moeten bespelen wanneer we mensen willen motiveren tot gedragsverandering?!

!

!

Page 59: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Boven

Onder

Apart SamenI

III II

IV

Page 60: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Boven

Onder

Apart SamenI

III II

IV

Page 61: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Conclusie!Als we willen motiveren in de hulpverlening moeten we zorgen voor een goeie afwisseling tussen de boven en de onderpositie en moeten we vooral proberen in een

samen-verhaal te blijven. !

!

Page 62: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

De 3 G’s

Page 63: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Emotie

Gedrag

Denken

Page 64: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Gedrag EmotieDenken

Denkoefening

Waar moeten men bij stilstaan als men iemand motiveert?

Page 65: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Conclusie

Als we iemand zijn gedrag willen veranderen, moeten we stilstaan bij zijn denken en voelen.

!Deze kan men niet observeren enkel bevragen.

Page 66: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

De operante conditionering

Page 67: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Wanneer het gedrag zou leiden tot een:!

!

! EEN AFNAME VAN IETS NEGATIEFS!

(-S-)!

! EEN TOENAME VAN IETS POSITIEFS !

(+S+)!

! EEN UITBLIJVEN VAN IETS NEGATIEFS !

(°S-)!

Positieve consequentie!

WAAROM STELLEN MENSEN SOMS GEDRAG?

Page 68: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Wanneer het gedrag zou leiden tot een:!

!

! EEN TOENAME VAN IETS NEGATIEFS!

(+S-)!

! EEN AFNAME VAN IETS POSITIEFS !

(-S+)!

! EEN UITBLIJVEN VAN IETS POSITIEFS !

(°S+)!

Negatieve consequentie!

WAAROM STELLEN MENSEN SOMS GEEN GEDRAG?

Page 69: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Motiveren !

Als we iemand zijn gedrag willen veranderen, moeten we stilstaan bij de negatieve consequenties en moeten we

voorzichtig de mogelijke positieve consequenties exploreren.

Page 70: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Samenvatting motiveren!!

A. Als we willen motiveren in de hulpverlening moeten we zorgen voor een goeie afwisseling tussen de boven en de onderpositie en moeten we vooral proberen in een samen-verhaal te blijven. !

B. Als we iemand zijn gedrag willen veranderen, moeten we stilstaan bij zijn denken en voelen. Deze kan men niet observeren enkel bevragen. !

C. Als we iemand zijn gedrag willen veranderen, moeten we stilstaan bij de negatieve consequenties en moeten we voorzichtig de mogelijke positieve consequenties exploreren.!

!

!!!

Page 71: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Hoe komen mensen tot gedragsverandering

Page 72: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Transactionele model! van!

Prochaska en Diclemente!

Page 73: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Fasen van gedragsverandering

1. Niet gemotiveerd om te veranderen; ‘Ik heb geen probleem’!

!!2. Denkt na over veranderen; ‘Ik ben benieuwd of iets mij

kan helpen’!!!

3. Bereidt zich voor op verandering; ‘Ik ga er iets aan doen’!

!!

4. Is begonnen met het nieuwe gedrag; ‘Ik werk eraan’!!!

5. De verandering is geïntegreerd in het leven; ‘Ik doe het’

Page 74: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Fasen van gedragsverandering

1. Precontemplation/ongemotiveerdheidsfase = Niet gemotiveerd om te veranderen!!

! 2. Contemplation/ overwegingsfase = Denkt na over veranderen!

!!

3. Preparation/ voorbereidingsfase = Bereidt zich voor op verandering!!

!4. Action/ actiefase = Is begonnen met het nieuwe gedrag!

!!

5. Maintenance/ volhoudfase = De verandering is geïntegreerd in het leven!

Page 75: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Motiveren tot Gedragsverandering

© 2008 - cambiamo - Weerstand in de spreekkamer, wat nu?

Motiveren tot gedragsverandering

precontemplation

contemplation

preparation

action

maintanance

INTERVENTIE

Page 76: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Als we iemand zijn gedrag willen veranderen, moeten we nagaan in welke fase van verandering iemand zit en moeten

we onze interventies hiernaar aanpassen.

Conclusie

Page 77: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

Grensoverschrijdend gedrag!

!

!

Page 78: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

Grensoverschrijdend gedrag!

kan een uiting zijn van !

WEERSTAND!

!

!

Page 79: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

WEERSTAND !

= !

WEINIG INTERNE MOTIVATIE!

!

!

Page 80: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Wat is weerstand?

Page 81: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Gaat optreden bij gedragsverandering!! Uit zich in interactie met een ander !! Kan opgeroepen worden door de omgeving/ander !! Kan beïnvloedt worden door de omgeving/ander !! Kan zeer onbewust zijn

Weerstand

Page 82: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Wat is weerstand niet?

Page 83: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Wat is weerstand niet?

! Een gebrek aan motivatie!! Een heel bewust proces!! Sabotage!! Iets wat zich afspeelt binnen één individu

Page 84: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Uitingen van weerstand

• Discussie aangaan!!

• Onderbreken!!

• Ontkennen !!

• Negeren/zijsporen!!

• Pessimisme

Page 85: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

Bij weerstand gaan we vaak gaan overtuigen

Page 86: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Hoe creëer ik weerstand

• Argumenteren; krachtig overtuigen !!

• Expertrol aannemen; duidelijk maken dat je‘t beter weet !!

• Bekritiseren/veroordelen; eigen normen op de ander leggen!!

• Labelen; doordrukken van een label!!

• Haast/te snel willen gaan; duwen !!

• Eigen perspectief eerst; ik weet wat goed voor jou is !

Page 87: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Omgaan met weerstand

• Laat empathie zien!!

• Blijf reflectief luisteren!!

• Wees duidelijk!!

• Vermijd discussie en ga niet de strijd aan!!

• Heb respect voor de autonomie!!

• Excuseren

Page 88: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Bij weerstand is er altijd een tekort aan!! Empathie of!! Transparantie of!! Autonomie!!

Page 89: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Daarom

• Blijf empathisch en reflectief luisteren!!

• Volg het tempo van de cliënt!!

• Weerstand geeft kansen!!

• Toon transparantie en wees duidelijk

Page 90: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Hoe kom je als hulpverlener tot een grens?

Page 91: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Emotie

Gedrag

Denken

Page 92: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

Bij agressie van een cliënt kan een hulpverlener 5 soorten van interpretaties maken. !

!

!

Page 93: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

5 interpretaties t.a.v. agressie !

(beleving van agressie)!

– 1. agressie als poging tot communicatie!

– 2. agressie als kwetsend gedrag!

– 3. agressie als destructief ervaren!

– 4. agressie zien als een vorm van (zelf)bescherming!

– 5.agressie als gedrag dat inbreuk maakt tegen alle regels

Page 94: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

Welke soort van interpretatie staat hulpverlening in de weg?!

!

!

Page 95: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Wees als hulpverlener ook reflectief naar jezelf toe. Durf je eigen denken, handelen en gevoelens in vraag te

stellen.

Conclusie

Page 96: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

!

!

!

!

!

Algemene conclusie!!

Motiveren, grenzen stellen en zelfreflectie:

Page 97: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Grenzen stellen is ...

Een evenwicht vinden tussen!

de eigen professionele autonomie!

en!

zorgen voor de autonomie van de cliënt

Page 98: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!

Maar grenzen stellen in de hulpverlening blijkt een dilemma te zijn!

Page 99: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen
Page 100: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Enkele conclusies uit onderzoek!

Page 101: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Tijdens multidisciplinair overleg over grenssituaties!!• Weinig problematiseren van de grenssituatie naar de

collega’s toe (taboe)!• Tendens tot minimaliseren en verkleinen van de

problematiek!• Gericht op actie: bijspijkeren van het aanbod!• Klant is koning: ondanks alles toch doorgaan!• We moeten een toekomstperspectief kunnen geven

Page 102: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!• Casustafel versus back-stage!• Drang tot zorg verlenen is dwingender dan de drang om

te stoppen!• Cliënt staat centraal (b.v. moet aanwezig zijn bij

bespreking <-->Lyrie)!• Ook de huisarts heeft het moeilijk!

Page 103: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

!Trekken van een grens:!!- lijkt een tegennatuurlijk proces in de hulpverlening!- staat soms haaks op de missie van de organisatie!- staat soms haaks op de dwingende vraag van de cliënt!

Page 104: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Het stellen van een grens is niet eenvoudig in de hulpverlening

Conclusie

Page 105: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Hoe te doorbreken?

Algemene aanpak!!• Vorming en bewustmaking!• Organiseren van zelfreflectie!• Taboe en spreekangst doorbreken naar collega’s en team!• Tijdig het gesprek aangaan met collega’s en team

Page 106: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Algemene conclusie grenzen stellen in de hulpverlening

Page 107: Grenzen stellen in de hulpverleningSamenvatting grenzen stellen!!! A. Als we grenzen willen stellen in de hulpverlening moeten we starten bij een bovenpositie, maar ook steeds toetsen

Presentatie

www.bartdesaeger.be!