Grenzen van de efficiënte

werkomgeving. Is efficiënt ook

effectief?

Veranderen met ruimte

DE KOMENDE 45 MINUTEN

• DE EFFICIENTE WERKOMGEVING : DE RELATIE TUSSEN DE WERKOMGEVING EN ORGANISATIEREGIMES

• IS EFFICIENT OOK EFFECTIEF? HOE VER KUN JE GAAN?

Elke tijdsperiode heeft zijn eigen

efficiënte werkomgeving.

Elke tijdsperiode heeft zijn eigen

efficiënte werkomgeving.

Beknopte geschiedenis van het kantoor

The four percent office: Bank of Engeland 1810-1823.Het kantoor heeft door de eeuwen heen bestaan als

uiting van staatsmacht, financiële macht, ter ondersteuniung van administratie, enz.

Wainwright Building, St. Louis,1890.Het commerciële kantoor en de start van de

“white collar factory”.

Larkin Administration Building, New York, 1904.Taylors scientific management: het kantoor als

uiting van de van hiërarchie, functiescheiding en productie.

Johnson-Wax Administration Building, Racine, 1939.

The streamlined office: Taylors principes van functiescheiding en rigide hiërarchie op grote

schaal.

The Chase Manhattan Bank, New York, 1961.1950s corporate America:

het kantoor is toonbeeld van macht, aanzien en “the essentially hierarchical nature of American business

Osram, München, 1963 Burolandschaft.

Het kantoor ten dienste van de egalitaire managementstijlingericht op basis van de ‘human relations’ benadering.

Action Office, Herman Miller, VS, 1964flexibilisering en standaardisering,

‘cubicles all over the place’.

Centraal beheer, Apeldoorn, 1973.Het social democratische of structuralistische

kantoor. Breuk met de onmenselijkheid van hierarchie,

schaal en efficiency.

SAS headquarters, Stockholm, 1988het ‘sociaal democratisch’ kantoor

British telecom office, Stockley Park, 1996Virtual office

Interpolis TilburgRijksgebouwendienst Haarlem en

Groningen, 1996Het innovatieve, dynamische en activiteitgerelateerde kantoor

Chiat/Day building, Los Angeles, 1997The casual office - ontmoeten staat centraal

Microsoft, Schiphol, 2010Thuisbasis van de ‘nieuwe werker’

Belastingdienst, Hoofddorp 2011Salonkantoor: het andere nieuwe werken, open en

meer privé

De Stad is het kantoor

Seats2Meet, Utrecht, 2010Community-office, studenten, zpp-ers, flexwerkers verbonden

in ruimte

Elke tijdsperiode heeft een eigen

efficiënte werkomgeving…

Elke tijdsperiode heeft een eigen

efficiënte werkomgeving…

omdat er een relatie is tussen

de werkplek, techniek en het

organisatieregime

omdat er een relatie is tussen

de werkplek, techniek en het

organisatieregime

Evolutie van het organisatieregime

1960 1970 1980 1995Price Price Price Price

Quality Quality Quality

Choice Choice

Unicity

Fase model ideal typical company Bolwijn & Kumpe

Availabilty Reliabilty Responsiveness Adaptiveness

Efficiente firma Kwaliteits firma Flexibele firma Innovatieve firma

Bureaucratisch regime Het flexible regime Netwerk regime

HoofdkenmerkenEfficiente

firma

Kwaliteits firma

Flexibele firma

Innovatieve firma

specialisatie & hierarchisering

communicatie & samenwerking

integratie & decentralisering

participatie & democratisering

GroeifasemodelBolwijn & Kumpe

De basis van het ruimtelijk ontwerp

1890 1980Stone & Luchetti“Your office is where you are”

1950

1990

Mainframe

Typewriter

PC NetbookLaptop

2000 2010

PDA IpadInternet Cloud computing

Regusbusiness centers

Seats2meetSpacesIGLUU

Tayloristoffice

TeleworkCasual office

Burolandschaftsocial democratic

office

The big picture

Bureaucratisch Flexibel Netwerk

DE KOMENDE 45 MINUTEN

• DE EFFICIENTE WERKOMGEVING : DE RELATIE TUSSEN DE WERKOMGEVING EN ORGANISATIEREGIMES

• IS EFFICIENT OOK EFFECTIEF? HOE VER KUN JE GAAN?

Efficiëntie is gebonden aan

een tijd en een

organisatie.

Vandaag is het nieuwe

werken efficiënt.

Teller effectenTeller effecten

Het verhogen van de Het verhogen van de opbrengsten dooropbrengsten door::• Hogere tevredenheid en Hogere tevredenheid en betrokkenheid betrokkenheid medewerkersmedewerkers• ProductieverbeteringProductieverbetering• Verbeterde Verbeterde samenwerkingsamenwerking• Betere benutten van Betere benutten van kennis (versterken kennis (versterken innovatiekracht)innovatiekracht)• Aantrekkelijk Aantrekkelijk werkgeversimagowerkgeversimago• Verhogen van Verhogen van klanttevredenheidklanttevredenheid• Duurzaam en Duurzaam en maatschappelijk maatschappelijk verantwoord ondernemen.verantwoord ondernemen.

Noemer effectenNoemer effecten

Het verlagen van de Het verlagen van de kosten kosten door:door:•Besparing op Besparing op huisvesting/facilitieshuisvesting/facilities•Besparing op reis- en Besparing op reis- en verblijfskostenverblijfskosten•Besparing door Besparing door verbetering van verbetering van inzetbaarheid van inzetbaarheid van medewerkers (minder medewerkers (minder mensen)mensen)•Besparing op ICTBesparing op ICT•Besparing op Besparing op ziekteverzuimziekteverzuim•Besparing op ongewenst Besparing op ongewenst verloopverloop

Uit: Het nieuwe werken ontrafeld,

Dat klopt want HNW is efficient

Is efficiënt ook

effectief?

Nee!

Tenminste, niet

vanzelf.

HNW in de lift. Productiviteit niet.

Bron: Nationaal Onderzoek Het Nieuwe Werken 2013

Hoe kan dat nou?

VERKLARING VANUITMODERNE SOCIOTECHNIEK

Productiviteit staat onder druk omdat organisaties wel veel aandacht besteden aan systeemveranderingen (ICT & huisvesting) maar te weining aan structuur (organisatie).

Gevangen in een oude

structuur

Ulbo de Sitter

Ontwerp simpele organisaties met complexe taken

Afstemmingsrelaties

Het Nieuwe Werken

Tijd & plaatsonafhankelijkheid

persoonlijk Hoe vaak check je je zakelijke telefoon, tijdens rusturen?

TECHNO INVASIE

RITME

Oranisaties verliezen hun

Hoe ver kun je gaan?Efficiency is begrenst door de structuur van de organisatie.

Focus op het verlagen van de kosten (efficiency) is goed maar gaat zonder aandacht voor de structuur sluipend ten koste van de productiviteit (effectiviteit).

Het verhogen van opbrengsten is geen bijproduct van ingrepen in de bedrijfsvoering maar vereist aanpassing van de arbeidsverdeling (structuur).

Evolueren vereist afwisseling tussen

structuur en cultuurC

ult

uur

Str

uct

uur

E

Efficiency

Kwaliteit

Flexibiliteit

Innovativiteit

GroeifasemodelBolwijn & Kumpe

Wanneer is efficiënt

ook effectief?

Strategie en prestatie-eisenStrategie en prestatie-eisen

ProcessenProcessen

Mensen

Mensen

Cul tuur

Cul tuur

S tructuur

Sy s t emen

Sy s t emen

Organisatie-gedrag

Organisatie-gedrag

Conserverende krachten

Management van de

verandering

On

twik

kele

n

On

twerp

en

Het nieuwewerken

Strategie en prestatie-eisenStrategie en prestatie-eisen

ProcessenProcessen

Mensen

Mensen

Cu l tuur

Cu l tuur

S tructuur

S tructuur

Sy s t emen

Sy s t emen

Organisatie-gedrag

Organisatie-gedrag

Conserverende krachten

Management van de

verandering

On

twik

kele

n

On

twerp

en

Het nieuwe organiseren

Strategie en prestatie-eisenStrategie en prestatie-eisen

ProcessenProcessen

Mens

en

Mens

en

Cu l t

uur

Cu l t

uur

S tructuur

S tructuur

Sy s t emen

Sy s t emen

Organisatiegedrag

Organisatiegedrag

On

twik

kele

n

Ontw

erp

en

Strategie en prestatie-eisenStrategie en prestatie-eisen

ProcessenProcessen

Mensen

Mensen

Cul tuur

Cul tuur

Sy s t emen

Sy s t emen

Organisatie-gedrag

Organisatie-gedrag

On

twik

kele

n

On

twerp

en

Het nieuwe organiseren

Het nieuwewerken

Veranderen met ruimteGerry Hofkamp Merijn zeeValeriusstraat 272517 HM Den Haag

Email:g.hofkamp@v-m-r.nlm.zee@v-m-r.nl

Telefoon GerryTelefoon Merijn

06 - 39 58 37 5906 - 52 02 44 58

Een definitie van HNW

Er is sprake van het nieuwe werken als vier werkpincipes integraal, in samenhang en organisatiebreed worden toegepast:

1. Tijd- en plaatsonafhankelijk werken.

2. Sturen op resultaat.

3. Vrije toegang tot en gebruik van kennis, ervaringen en ideeën.

4. Flexibele arbeidsrelaties.

Uit: Het nieuwe werken ontrafeld,

Hoewel de genoemde principes an sich niet nieuw zijn, maken organisatie die deze in samenhang en consequent toepassen in hun bedrijfsvoering, wel degelijk een transformatieproces door. Een proces dat resulteert in een arbeidsorganisatie die fundamenteel anders is dan de klassieke en veel gehanteerde organisatievorm gericht op command en control

Oftewel..

Het bureaucratische regime organiseert zichzelf weg door de principes van HNW in samenhang en consequent toepassen in de bedrijfsvoering .

Lineaire relatie

Organizational design Ruimtelijk design

“We shape our buildings, and afterwards our buildings shape us.”

-- Winston Churchill

HNW acteert sterk vanuit het geloof dat met vernieuwingen in de bedrijfsvoering die het individu meer vrijheid geven problemen kunnen worden opgelost die vanuit de structuur zijn ingegeven.

“Wat de ontwerpketen ons leert is dat technologische vernieuwingen alleen tot hun recht komen wanneer ze ondergeschikt worden gemaakt aan de doelen die de organisatie nastreefd en de structuur die daarvoor nodig is. “

Het nieuwe organiseren-- Kuipers, Van Amelsvoort & Kramer, p.24.

Lineaire relatie

Organizational design Ruimtelijk design

Is de kleinste bouwsteen van een organisatie

Niet het individu maar het team

Bronnen

•Foto’s uit: The History of the office http://www.carusostjohn.com/media/artscouncil/new_national_office/introduction/index.html