makkelijke planten het jaar rondkalenderTuin

Van voorjaarsbol tot wintergroen

96

di 1

wo 2

do 3

vr 4

Za 5

Zo 6

Ma 7

di 8

wo 9

do 10

vr 11

Za 12

Zo 13

Ma 14

di 15

wo 16

Vrolijke bolletjesMaart Lentebloeiende bolletjes zijn heel dankbare tuingasten.

In de herfst stop je ze in de grond en verder niks. En dan, in de lente, verrassen ze je met volop kleur en geur!

1 FavorietNarcisseN zijn zowat de makkelijkste lente-bollen. op een vrucht-bare, niet te natte plek in de zon bloeien ze enthousiast, komen ze elk jaar terug en breiden ze zich gestaag uit. op zandgrond geef je extra compost en mest, anders krijg je veel blad en weinig bloemen. in een stadstuin staan de kleine ‘tête-à-tête’, ‘Jack snipe’ en ‘Minnow’ erg mooi.narcis anders Narcissen zijn niet nood-zakelijk knalgeel. Probeer ook eens de witte ‘thalia’, ‘White Plume’ of de geu-rende ‘actaea’.

2 tulP Tulipa

De meeste tulpen bloeien niet langer dan twee tot drie jaar; alleen de botani-sche soorten komen jaar na jaar terug. Geef tulpen een handje samengestelde mest (NPK 12-10-18) zodra de

neusjes opkomen én onmiddellijk na de bloei.Tip Kies voor tulpen een plekje uit de wind!

3 BosaNeMooN anemone blanda

Bosanemonen houden – hoe kan het ook anders – van een plekje onder bomen of struiken, in een frisse bosachtige tot rotsige bodem.Tip Week de knolletjes in water voor je ze plant.

4 BlauWe druiFJes muscari

Hebben het enkel op een te natte plek moeilijk.Tip Blauwe druifjes zijn er ook in het wit!

5 KievitsBloeM FriTillaria meleagris

Geduld is de boodschap. Het duurt soms even voor dit fraaie plantje bloeit, maar zodra dit bolletje het naar zijn zin heeft én als je het met rust laat, breidt het

zich uit. Kijk uit: op droge grond kwijnt het weg. sNeeuWroeM 6 sNeeuWroeM chionodoxa

Sneeuwroem is een zorge-loze bol: alleen aan natte voeten heeft hij een hekel. Wordt de groep te groot, graaf dan de uitgebloeide bolletjes uit en verdeel ze in kleinere toefjes.

7 KroKus crocus

Je bent gewaarschuwd: op een plek met te weinig zon gaan krokussen gewoon

niet open. Maai pas nadat het blad helemaal geel is; anders zie je volgende lente geen krokussen.Tip Muizen zijn verzot op krokusbolletjes. Plant ze daarom in een netje van fijnmazig kippengaas.

8 sterhyaciNt scilla sibirica

Sterhyacinten ogen misschien niet zo indrukwekkend als klas-sieke hyacinten, maar ze komen wel elk jaar even enthousiast terug.

Mooi, zo’n gevarieerd groepje witte lentebloeiers!

do 17

vr 18

Za 19

Zo 20

Ma 21

di 22

wo 23

do 24

vr 25

Za 26

Zo 27

Ma 28

di 29

wo 30

do 31

prakTischLentebollen doen het goed op een plek in zon of halfschaduw en in goed door latende grond. Plant ze van september tot eind november. Doe compost in het plantgat en plant de bollen twee keer zo diep als ze hoog zijn. Haal uitgebloeide bloemen weg en laat het loof verwelken. Geef na de bloei extra mest. In je gazon zet je ze in groepen waar je goed met de grasmaaier rond kunt.

aanraderHou bij het combineren van lentebloeiende bolgewassen niet alleen rekening met de kleur, maar ook met de bloemvorm.

1 2

76

4 5

3

8

1 Favorietde MagNolia is zonder twijfel de koningin van de lente, met haar statige roomwitte kelk-bloemen. Wist je dat er ook roze en gele bestaan, en soorten die geuren, zoals Magnolia ‘heaven scent’? geef een mooie open plek in het zicht en humusrijke, vochthoudende grond. snoeien is niet nodig. soms gooit late nacht-vorst roet in het eten.in een kleine tuin past Magnolia stellata ‘Waterlily’ met zuiver witte sterretjes, en M. liliiflora ‘Nigra’ en ‘hol-land red’ met donker-paarse ‘tulpen’ bloeien tot in de vroege zomer.

2 JaPaNse sierKers prunus serrulaTa

De allermooiste lente-bloesems! Prunus serrulata ‘Kanzan’ bloeit het weelde-

rigst, maar komt alleen tot zijn recht in een grote tuin. Onder de sierlijke treur-vorm ‘Kiku-shidare-zakura’ past precies één bankje.

3 sieraPPel malus

Sierappelaars bloeien wel heel uitbundig. ‘Royal Beauty’ showt rode bloesems aan sierlijk afhangende takken. Niet vergeten: in de herfst volgen grappige appeltjes.

4 KorNoelJe cornus kousa

Als solitair, in de border of tussen andere struiken – een Cornus kousa past gewoon overal, zolang de plek maar niet te nat is. Cornus ‘Eddie’s White Wonder’ en ‘Venus’® zijn echte toppers.

5 KreNteNBooMPJe amelanchier lamarckii

Dit bijzonder sierlijke struikboompje showt witte bloesems en bronskleurig

jong blad. Opgelet! De vogels gaan snel met de zomerbesjes lopen.

6 JaPaNse sierKWee chaenomeles

Onze favoriet? ‘Geisha Girl’, met heel aparte abrikooskleurige bloemen die vóór de bladeren verschijnen.Tip Proef in de herfst zeker eens van de kweeën!

7 JaPaNse sNeeuWBal Viburnum plicaTum

Prachtige solitairstruik met

heel rechte, horizontale takken vol witte bloemen, alsof er een sneeuwbui overheen kwam. ‘Mariesii’ is één van de mooiste.Tip Plant er late sneeuw-klokjes onder.

8 ParelstruiK exochorda

‘The Bride’ bloeit zo over-dadig dat je meteen aan een romantische trouwjurk denkt. Geef een zonnig, beschut, droog plekje. Past met zijn anderhalve meter hoog prima in de border.

vr 1

Za 2

Zo 3

Ma 4

di 5

wo 6

do 7

vr 8

Za 9

Zo 10

Ma 11

di 12

wo 13

do 14

vr 15

Za 16

BloesemfeestApril Ben je klaar voor de eerste lentesignalen? Zodra de

sier kers in bloei staat, is er geen houden meer aan. Kleine boompjes en struiken vol bloemen stelen nu de show.

Robuuste boom, sierlijke pastelkleurige bloemen

Zo 17

Ma 18

di 19

wo 20

do 21

vr 22

Za 23

Zo 24

Ma 25

di 26

wo 27

do 28

vr 29

Za 30

prakTischDe meeste lentebloeiende struiken doen het goed in de zon én in de halfschaduw. In de lente en de zomer hebben ze graag koele, licht vochtige voeten, maar in de winter houden ze net niet van nat. Sier-kweeën en Cornus kousa doen het ook prima in wat zuurdere grond. Zorg dat je lentebloeier nog wat extra’s te bieden heeft, zoals leuke besjes of kleurig herfstblad.

aanraderPlant er lentebollen onder die bloeien in een zelfde tint, zoals roze of witte tulpen, roze hyacinten en witte bosanemonen.

1 2

76

4 5

3

8

tijd voor de grote schoonmaak! ruim borders,

verwen je gazon, steun planten en zaai kruiden. doe een rondje

onkruid wieden en hou slakken en blad luizen in de gaten. verspreid mest en mulch tussen je planten.

en haal de terrasplanten naar buiten – de winter was

lang genoeg!

de ultieMe seizoeNstiP

Naar buiten

1 Favorietin elke tuin hoort op z’n minst één cleMatis. Je hebt grote en kleine bloemen in alle kleuren, van april tot de herfst. deze bosplant staat met haar ’voetgedeelte’ het liefst in de schaduw, in humusrijke grond. clematissen met grote bloemen hebben wel eens te lijden onder de verwelkingsziekte. veel compost en af en toe organische mest houdt hen sterk.de mooisTe! Clematis tangutica, met gele knikkende lampionnen, en Clematis viticella, met lilablauwe klokjes.

2 KaMPerFoelie lonicera periclymenum

Het enige wat je moet doen, is deze supergeurder af en toe kortwieken. Wist je trouwens dat kamper-foelie spontaan in onze bossen groeit?

Tip ‘Graham Thomas’ en ‘Halliana’ geuren het sterkst.

3 KliMroos rosa

Kies voor geurende, door-bloeiende rozen; een regel-matige portie organische mest levert nog meer bloemen op. Laat ‘Bobbie James’ in een appelboom klimmen.

4 reuKerWtJes laThyrus odoraTa

Je moet ze wel elk jaar opnieuw zaaien, maar dan bloeien reukerwtjes wel de hele zomer door. Knip af en toe wat steeltjes voor de vaas of een boeketje.

5 KliMhorteNsia hydrangea peTiolaris

Een noordenmuur? Ook daar tovert de klimhorten-sia haar enorme roomwitte, kanten bloemschermen tevoorschijn. Zelfs in de winter is deze klimmer zeer decoratief.

6 troMPetKliMMer campsis radicans

Ga eens lekker exotisch, met opvallende oranjerode trompetbloemen. Zorg voor een plek met veel zon en weinig wind. Een steun is zelfs niet nodig, Campsis hecht zich zelf vast.

7 KliMaugurK akebia quinaTa

Deze donkerpaarse bloem-trosjes zijn de vroegste lentebodes. Daarna volgen soms grappige peulen of ‘augurken’. Combineer met

een Clematis viticella en je hebt maandenlang bloemen.

8 BlauWeregeN WisTeria sinensis

Wie kan die spectaculaire, geparfumeerde bloem-trossen weerstaan? Blauwe regen is een heel sterke plant, die makkelijk 100 jaar oud kan worden. Wees niet zuinig met de snoeischaar.Tip Wist je dat er ook witte en roze soorten bestaan?

Klimplanten groeien snel, nemen weinig plaats in en maken mooi wat lelijk is. Soms is het amper te vatten hoe één enkel exemplaar zo’n overdaad aan bloemen kan produceren.

Zo 1

Ma 2

di 3

wo 4

do 5

vr 6

Za 7

Zo 8

Ma 9

di 10

wo 11

do 12

vr 13

Za 14

Zo 15

Ma 16

Kleurige klimmersMei

Een zee van bloemen tegen de muur

di 17

wo 18

do 19

vr 20

Za 21

Zo 22

Ma 23

di 24

wo 25

do 26

vr 27

Za 28

Zo 29

Ma 30

di 31

prakTischWeinig planten bieden zoveel tuinplezier op zo weinig plaats. Een klimmer kan zelfs zonder tuin, in een pot op je terras. In een kleine stadstuin brengen klimplanten instant kleur (en geur), in een grote tuin vullen ze gaten en versieren ze pergola’s. Ze klimmen bijna allemaal vanzelf, met tentakels of hechtranken; alleen rozen moet je opbinden. Geef regelmatig mest, zorg voor zon op de toppen en snoei op tijd.

aanraderCombineer! Laat klimaugurken in clematis-sen klimmen en rozen in appelbomen.

1 2

76

4 5

3

8

1 FavorietBesJes horen in elke gezinstuin – laat de kin-deren er naar hartenlust van snoepen! Je kunt een aparte bessentuin maken, of een bessen-haag, of een metertje bessen tegen een muur. Plant ze volop in de zon en geef veel organische mest. soms is een net nodig tegen de vogels. snoeien kan in de zomer of vroege lente. van ziektes hebben besjes zelden last.nieuw! verras jezelf en je gezin met jostabes-sen, een overheerlijke kruising tussen cassis en kruisbes.

2 FraMBozeNFrambozen zijn super-makkelijk te onderhouden: één keer per jaar opbinden, de oude takken wegknip-pen en klaar is kees.

Tip Meng vroege en late soorten voor maandenlang plukplezier.

3 aardBeieNPlant doordragende aardbeien als ‘Ostara’, ‘Mara des Bois’ of ‘Belle Bourbonnaise’. De smaak van bosaardbeien is heerlijk subtiel,maar opgelet, ze durven te woekeren.

4 KoriaNderHet is zoals met basilicum: van koriander hou je of hou je niet. Het laat zich makkelijker kweken dan basilicum, en zaait zich graag uit. Dat bespaart jou weer werk.

5 BladPeterselieVergeet die gekrulde, commerciële peterselie; de Italiaanse bladpeterselie smaakt veel fijner. En hij groeit nog makkelijker ook. Zijn de blaadjes op, dan kan de wortel in de soep, als smaakmaker.

6 BieslooKBieslookbloempjes zijn decoratief én lekker. Wil je malse sprietjes oogsten, dan moet je regelmatig knippen.Tip Plant wat toefjes bij de keukendeur, zo hoef je nooit ver te lopen.

7 slaatJesEen malse kropsla smaakt heerlijk, maar met pluk- en snijsla oogst je elke dag precies de gepaste portie

vers groen. Zaai een men-geling van rucola, kervel en mesclun voor nog meer variatie.

8 KerstoMaatKerstomaatjes kunnen gewoon in een bloempot en je moet ze nooit ’dieven’. Af en toe een handvol vruchtjes plukken, is de enige inspanning.Tip Verras je kinderen eens met de gele minipeer-vormen!

wo 1

do 2

vr 3

Za 4

Zo 5

Ma 6

di 7

wo 8

do 9

vr 10

Za 11

Zo 12

Ma 13

di 14

wo 15

do 16

Eigen oogstJuni Nee, om te snoepen van eigen oogst heb je helemaal

geen moestuin nodig. Ook tussen je bloemen en op de vensterbank kun je een heleboel lekkers kweken.

Plukvers en zelfgekweekt, altijd het lekkerst

vr 17

Za 18

Zo 19

Ma 20

di 21

wo 22

do 23

vr 24

Za 25

Zo 26

Ma 27

di 28

wo 29

do 30

prakTischGroenten en kruiden houden van zon en rijke grond. Zorg dat de zaaiplek goed losgemaakt is en meng er organische mest door. Zaai liever elke week een rijtje dan ineens een bedje vol. Hou slakken en onkruid in de gaten. Besjes vinden een compostlaag aan hun voeten heerlijk. Zet er gerust wat fleurige bloemen als zinnia’s, afrikaantjes of Oost-Indische kers tussen.

aanrader1 m2 tuin volstaat al om 16 kruiden en sla-soorten te kweken! Een verhoogd bed is het handigst. Knutsel er een mooie rand rond.

1 2

76

4 5

3

8

1 FavorietgeraNiuM of ooievaars-bek is een duivel-doet-al in de tuin. de variatie in kleuren is enorm, van wit, roze en blauw tot roodpaars. Geranium macrorrhizum is een superbodembedekker die zelfs onder de dikste boom groeit. de abso-lute bloeikampioen is Geranium ‘rozanne’ met hemelsblauwe bloemen van mei tot... november!mooi: Plant geranium-soorten tussen rechtop-gaande vaste planten en grassen.

2 zoNNehoed echinacea purpurea

Zonnehoeden hebben hun naam niet gestolen en zijn dol op zon. In zware, natte grond kwijnen ze weg.Tip Probeer eens een spannende oranje, een

dubbele, of een nieuwe groene zoals ‘Green Envy’.

3 daglelie hemerocallis

Daglelies worden met de jaren mooier. Elke bloem bloeit één dag, maar alle bloemen samen brengen minstens een maand lang kleur in je tuin.

4 BraNdKruid phlomis russeliana

Met zijn viltig blad en leuke pomponnetjes op een steeltje oogt Phlomis heel erg aaibaar. Het zachte geel ’blust’ fel-blauwe of knalrode bloe-men in de buurt.

5 Flox phlox

Floxen bloeien vier maan-den lang, met geurende pastelbloemen. Veel mest, veel zon en een goed door-latende grond zijn een voorwaarde. De vlinders zullen je dankbaar zijn.Tip De nieuwere soorten

zoals ‘David’ zijn minder gevoelig voor meeldauw.

6 laveNdel laVandula

Heb je een droge, zonnige tuin met lichte grond, dan is lavendel jouw zomer-plant. Let bij aankoop op de winterhardheid; niet elke soort is tegen onze natte, kille winters bestand.

7 sierui allium

Sieruien houden van droge voeten. Doe een beetje

grind in het plantgat.Tip Zet ze tussen lage, volle planten; die verstop-pen het vergeelde zomer-loof van de sieruien.

8 siersalie salVia nemorosa

Vlinders en bijen zijn dol op saliebloemen. Je vindt ze in alle tinten, van lila-blauw tot dieppaars. Onze favorieten? ‘Ostfriesland’, ‘Amethyst’ en ‘Caradonna’, met donkere stelen.

Geen reisplannen? Dan neem je gewoon vakantie in eigen tuin: die ligt er nu op zijn mooist bij, met massa’s bloemen vol kleur en fladderende vlinders. Luieren is de boodschap!

vr 1

Za 2

Zo 3

Ma 4

di 5

wo 6

do 7

vr 8

Za 9

Zo 10

Ma 11

di 12

wo 13

do 14

vr 15

Za 16

ZomerverleidersJuli

Met lavendel geurt je eigen tuin naar Frankrijk!

Zo 17

Ma 18

di 19

wo 20

do 21

vr 22

Za 23

Zo 24

Ma 25

di 26

wo 27

do 28

vr 29

Za 30

Zo 31

prakTischPlanten die passen bij de bodem van je tuin, zullen steviger groeien en uitbundiger en langer bloeien. Een goede zomerbloem bloeit ten minste drie weken, valt niet om en wordt niet ziek. Meng kleuren en vormen: wissel bossige en luchtige planten af, en verticale en horizontale. Groene blad-planten en grassen vormen rustpunten.

aanraderGeef in een droge zomer je vaste planten geen extra water. Zorg dat de bodem vol organisch materiaal zit, dat het water langer vasthoudt. Compost is het toverwoord.

1 2

76

4 5

3

8

relax! het grote werk is achter de rug. sprokkel ideeën in open tuinen, oogst besjes en

slaatjes, plant tomaten en hou je bloembakken netjes. af en toe wat

mest doet wonderen. Probeer niet te veel water te geven; planten zijn

sterker dan je denkt. Noteer de fout-jes in je border en maak een lijstje

van wat je nog mist. een boom, bijvoorbeeld.

de ultieMe seizoeNstiP

Puur genieten

Ma 1

di 2

wo 3

do 4

vr 5

Za 6

Zo 7

Ma 8

di 9

wo 10

do 11

vr 12

Za 13

Zo 14

Ma 15

di 16

KleurengeweldAugustus

1 Favoriethet is bijna niet te gelo-ven hoe één dahliaknol zo’n schitterend vuur-werk kan brengen. hou de slakken van de jonge topjes weg en steun de hoogste bloemen. Met een flinke portie zon, mest en water heb je een zomer lang bloemen in bijna alle kleuren van de regenboog. vergeet de knollen in november niet op te graven; laat ze in de kelder overwinte-ren. combineer de rode donkerbladige ‘Bishop of llandaff’ met vaste planten en grassen.

2 aFriKaaNse lelie agapanThus

Wist je dat je sommige soorten zoals ‘Loch Hope’ op een goed doorlatende plek gewoon in de tuin

kunt houden? Bemest in de vroege lente met extra kalium en weinig stikstof.

3 horteNsia hydrangea

Van de superlandelijke roze of blauwe bollen tot de uitgepuurde witte pluimen – aan keuze geen gebrek.Tip Plant liever ‘Limelight’ dan ‘Annabelle’. Die eerste blijft beter overeind.

4 asterAsters zijn er in alle kleu-ren, van bodembedekker tot manshoge plant. Vlinders zijn er dol op!Tip Geef de hoge karmijn-rode ‘Andenken an Alma Pötschke’ een steuntje.

5 duizeNdKNooP persicaria amplexicaulis

Deze ijzersterke plant doet het in elke tuin goed, tenzij je op zand tuiniert. Probeer de plant om de drie jaar te delen. Onze favoriet? De diep wijnrode Belgische selectie ‘Blackfield’.

6 vetKruid sedum

Een altijd mooie plant waar je geen omkijken naar hebt – dat wil toch iedereen?Tip Met een laagje rijm op hun (uitgebloeide) bloem-schermen bieden ‘Matrona’ en ‘Herbstfreude’ een prachtig winterspektakel.

7 herFstaNeMooN anemone

Geen eleganter bloem dan de witte ‘Honorine

Jobert’ of de roze A. hupe-hensis Crispa. Schijnbaar fragiel, maar kijk uit, herfstanemonen kunnen flink woekeren!

8 crocosMiaOp een warm, droog plekje met veel ochtendzon laaien de felle kleuren van Crocosmia hoog op. Subliem in combinatie met het vederlichte grasje Stipa tenuissima.

Bij een zonnige maand horen zomerse kleuren. Laat het rood en oranje dus nu maar knallen. Maar net zo goed vind je zachte pastelkleuren en elegant wit in je zomerbloemen.

Knallen maar, met oranje en rood in de border

wo 17

do 18

vr 19

Za 20

Zo 21

Ma 22

di 23

wo 24

do 25

vr 26

Za 27

Zo 28

Ma 29

di 30

wo 31

prakTischProbeer je planten nog even in topvorm te houden. Zorg dat de borders er netjes bij-liggen; knip hoge bloemen die andere plan-ten verstikken af, en snoei dor blad weg. Bind bloemen op die nog mooi zijn. Vul gaten met bloeiende begonia’s, dahlia’s of Canna in pot. Bedek de voet van je horten-sia met een extra mulchlaag.

aanraderDenk vooruit! Oogst zaad van een- en twee-jarige bloeiers en neem stekken van horten-sia, sering, lavendel, laurier, citroenverbena en rozemarijn.

1 2

76

4 5

3

8

1 FavoriethaKoNechloa Macra doet het gewoon altijd goed, of hij nu in arme of rijke grond, in volle zon of schaduw staat. de volle bos brede, golvende bladeren kleu-ren in de herfst strogeel. de bloei is heel zuinig; dit gras plant je gewoon voor zijn supermooie vorm. Woekeren of zich uitzaaien doet hij niet.even anders de geel gestreepte ‘aureola’ staat mooi op een wat donkerder plek.

2 BlauW schaPeNgras FesTuca glauca

Dit elegante grijsblauwe grasje wordt niet hoger dan 25 cm en kan gerust een tijdje zonder water. Het mooist in een groepje bijeen.

3 stiPa teNuissiMa nassella Tenuissima

Een grote scheerkwast lijkt het wel, met die wirwar van superfijne draadjes.opgeleT! Op zware natte grond zal deze Stipa de winter niet overleven. Gelukkig laat hij altijd wat zaailingen achter.

4 Prachtriet miscanThus sinensis

Prachtriet wordt imposant hoog, met statige pluimen, maar blijft subtiel transparant en woekert niet. ‘Zebrinus’ heeft... zebrastreepjes.

5 PiJPeNstrootJe molinia caerulea

De minuscule zaadjes van ‘Transparent’ lijken wel druppels, zo mooi. Ondanks zijn twee meter hoogte neemt dit gras het zicht niet weg.

6 zegge carex elaTa ‘aurea’

Wat een aparte verschij-

ning met die goudgele blaadjes (ook in de winter!) en de zwarte lentearen.Tip Zet deze schoonheid vooraan in de border, naast het donkere blad van Heuchera.

7 laMPeNPoetsersgras penniseTum alopecuroides

Pennisetum heeft ruimte nodig; in een grote groep of een lange strook komt dit makkelijke gras het mooist tot zijn recht. De

grappige borstelaren vormen de grootste troef.

8 struisriet calama grosTis x acuTiFlora

‘karl FoersTer’

Met zijn 1,8 meter hoogte een imposante verschijning.Toch blijft hij ook na een stortbui stevig overeind staan. Geef een plek met veel zon en een voedzame bodem.Tip ‘Overdam’ valt op met zijn roomwitte strepen.

do 1

vr 2

Za 3

Zo 4

Ma 5

di 6

wo 7

do 8

vr 9

Za 10

Zo 11

Ma 12

di 13

wo 14

do 15

vr 16

Wuivende grassenSeptember Grassen geven zwier aan je tuin, blussen te felle kleuren en

verdoezelen uitgebloeide planten. En wat meer is, je hebt er geen omkijken naar. Hoezo, groeien er bij jou nog geen?

Tuinieren zonder zorgen, dankzij grassen

Za 17

Zo 18

Ma 19

di 20

wo 21

do 22

vr 23

Za 24

Zo 25

Ma 26

di 27

wo 28

do 29

vr 30

prakTischGrassen stellen weinig eisen aan de bodem en zijn van nature ijzersterk en langlevend. Je kunt ze jarenlang op dezelfde plek houden, liefst in volle zon. Laat de stengels ‘s winters staan en knip of pluk pas eind februari af. Wil je ze delen, doe dat dan in maart.

aanraderCombineer met vurige duizendknopen, felroze zonnehoeden, oranje zonnekruid, dieppaars ijzerkruid of gele (doorlevende) zonnebloemen, voor een echt Indian Summer effect.

1 2

76

4 5

3

8

1 Favorietaan sieraPPeltJes beleef je het jaar rond plezier, maar nu ogen ze wel het spectaculairst, met hun rode, oranje en gele minivruchten. Malus x zumi ‘golden hornet’ produceert een massa goudgele sier-appels die lang aan de takken blijven hangen, ook na de bladval. geef een plek met zon of wat schaduw en vruchtbare grond. Met haar gelobde blad heeft ‘comtessa de Paris’ nog een streepje voor. sierappeltjes zijn eetbaar! verdoezel hun bitterheid in gelei of hou ze gewoon als leuke binnendecoratie.

2 liJsterBes sorbus cashmiriana

Vogels zijn dol op lijsterbes-sen, maar de witte trossen van Sorbus cashmiriana en de parelachtige roze bessen van de Chinese lijsterbes

(Sorbus hupehensis ‘Rosea’) laten ze ongemoeid. Om jou te plezieren, misschien?

3 roos rosa

Wilde rozen zoals de hondsroos, egelantier en de bottelroos, produceren de dikste bottels. De prijs voor de mooiste gaat naar de grappige knalrode ‘fles-jes’ van Rosa ‘Geranium’.

4 sKiMMia JaPoNicaDe ideale terrasplant! De mannelijke soorten showen prachtige rode winterknop-pen en witte lentebloemen; de vrouwelijke knalrode herfstbesjes. Moeilijk kiezen, niet?

5 MeidoorN craTaegus x laValleei

De grote oranjerode bessen van ‘Carrierei’ blijven tot een stuk in de winter hangen. Plant ’m op rijke, vochthoudende grond. In de lente volgen trosjes zacht geurende bloesems.

6 sNeeuWBes symphoricarpos

De lange takken van de sneeuwbes hangen soms helemaal door onder het gewicht van de bundeltjes ronde, witte bessen. Erg mooi als achtergrond in een gemengde border.

7 gelderse roos Viburnum opulus

Deze ‘roos’ heeft niets van een roos maar alles van een sneeuwbal. De dikke

trossen felrode bessen zijn giftig. Vogels eten er pas van als de bessen bevroren zijn geweest. Verrassend: ‘Xanthocarpum’ heeft haast goudkleurige bessen.

8 hulst ilex aquiFolium

Alleen de vrouwelijke hulst draagt vruchten – al heb je nu ook wel zelfbestuivende selecties, zoals ‘J.C. Van Tol’ en ‘Pyramidalis’. ‘Bacciflava’ heeft ongewoon gele bessen.

Za 1

Zo 2

Ma 3

di 4

wo 5

do 6

vr 7

Za 8

Zo 9

Ma 10

di 11

wo 12

do 13

vr 14

Za 15

Zo 16

BesjespretOktober Na bloemen komen besjes, niet? Tot groot jolijt van

de vogels, die er hun winterreserve mee opbouwen. Gelukkig voor ons zijn sommige bessen hen te slim af.

Kleurige besjes maken de tuin extra aantrekkelijk

Ma 17

di 18

wo 19

do 20

vr 21

Za 22

Zo 23

Ma 24

di 25

wo 26

do 27

vr 28

Za 29

Zo 30

Ma 31

prakTischBesjes en bottels zijn leuke extra’s bovenop de andere troeven van je boom of struik. In de bijna kale tuin vallen ze nu des te meer op: net kleine kerstballetjes, van spierwit tot pimpelpaars. Wacht tot de lente om al dat moois weg te snoeien; een paar takjes, wat bottels of sierappeltjes als decoratie kunnen er natuurlijk altijd wel af.

aanraderHeb je een natuurlijke tuin, plant dan een losse haag of een bosje met inheemse bessendragers zoals meidoorn, sleedoorn, kornoelje, lijsterbes en hulst.

1 2

76

4 5

3

8

1 Favorietde aMBerBooM (Liquidambar styraciflua) is de koning van de herfstverkleuring, maar wat moet je met een boom van 15 meter in je tuin? gelukkig is er de miniversie ‘gum Ball’, een kleine bolboom op een stam van 3 meter, met geel tot donkerrood herfstblad en een opval-lende, kurkachtige stam, zelfs al op jonge leeftijd. vriest het niet te hard, dan blijft het blad tot december hangen. geef een plekje uit de wind, maar goed in het zicht. elke bodem is goed.

2 MoeraseiK quercus palusTris

De miniversie op stam ‘Green Dwarf’ wordt zo’n 2,5 meter hoog maar toont verder net zulke prachtige herfstkleuren als de gewone moeraseik.

3 KardiNaalsMuts euonymus

‘Red Cascade’ bloeit met verpletterend mooie, sterk roze tot felrode bladtinten. De grappige oranjeroze zomervruchtjes in de vorm van een kardinaalsmuts krijg je er zomaar bij.

4 Wilde WiNgerd parThenocissus TricuspidaTa

Een ijzersterke, weinig veeleisende klimmer voor een plek met lichte schaduw. Het jaar rond decoratief. Groeit makke-lijk twee meter per jaar. Toom ’m op tijd in.

5 iJzerhout parroTia persica

Je hebt er wel wat plaats voor nodig, maar krijgt er een pak voor terug: kleine donkerrode bloempjes in februari en geel tot scharlakenrood blad vanaf september.Tip Let op de mooie afschilferende bast.

6 JaPaNs Bloedgras imperaTa cylindrica

‘rubra’ syn. ‘redbaron’

Dit minigrasje wordt elke maand een beetje roder, met een vlammende herfst als orgelpunt. Geef regel-matig water en mest en verhuis het in de winter naar de koude kas.

7 JaPaNse esdoorN acer palmaTum

Ook voor de kleine tuin, en aan kleuren geen gebrek! ‘Osakazuki’ wordt vlam-mend rood, ‘Bloodgood’

donkerpaars, ‘Sango-kaku’ warmgeel en ‘Yugure’ oranje.Tip Dit is hét moment om het Arboretum Kalmthout te bezoeken: daar vind je prachtexemplaren.

8 BlauWe ster amsonia TabernaemonTana

Ook vaste planten kunnen mooi verkleuren! Het blad van Amsonia wordt vanaf het einde van de zomer intens geel.Tip De zaadpeulen blijven ook in de winter attractief.

di 1

wo 2

do 3

vr 4

Za 5

Zo 6

Ma 7

di 8

wo 9

do 10

vr 11

Za 12

Zo 13

Ma 14

di 15

wo 16

Indian summerNovember Met de koude adem van de winter in de nek zetten

bomen en struiken nog even hun allerbeste beentje voor. Sommige zijn gewoon kampioenen in het verkleuren.

Ontelbare nuances van rood, geel en bruin

do 17

vr 18

Za 19

Zo 20

Ma 21

di 22

wo 23

do 24

vr 25

Za 26

Zo 27

Ma 28

di 29

wo 30

prakTischGaat die herfstkleur aan jouw tuin voorbij? Tijd om nu één van die prachtbomen te planten. Zelfs in de kleinste tuin vind je een plekje. Vooral bolbomen op stam, zuilvor-men en treurboompjes zijn in trek. Geef ze een goede start met een ruim plantgat, veel bodemverbeteraar en een stevige steunpaal.

aanraderBeschouw de herfstbladeren niet als afval maar als nuttige grondstof voor je tuin. Laat ze zo’n 2 jaar composteren en geef ze dan aan je planten terug, onder de vorm van een luchtig mulchdekentje.

1 2

76

4 5

3

8

Potlood en papier in de aanslag! verbeteringen aan

je tuin plan je nu. Bestel zaden: nieuwe terrasbloemen, nostalgi-

sche reukerwtjes, vergeten groenten en grappige tomaten – zaadcatalogi laten je al dromen

van de volgende zomer. vergeet de hongerige

vogeltjes niet.

de ultieMe seizoeNstiP

Plannen maken

1 FavorietKogeldistel (Echinops ritro) is met zijn grijs gekarteld blad en zil-verpaarse kogeltjes de lieveling van je tuin. vlinders en hommels zijn er dol op en je kunt de bloemen drogen in een boeket. geef ze zon en rijke grond. een steun is niet nodig – de hele winter lang blijven de bloemhoofden mooi rechtop.planTTip voorzie voor deze fikse groeier ruim één vierkante meter per plant en deel ze zeker om de 3 jaar.

2 doorleveNde veNKel Foeniculum Vulgare

Wilde venkel maakt zulke ragfijne schermbloemen dat je amper kunt geloven

dat die een winter lang overeind blijven. Het groen eet je als dille.opgeleT! Zaait zich nogal enthousiast uit.

3 grote KaardeNBol dipsacus Fullonum

In een natuurlijke tuin mag de 2 meter grote kaarden-bol voor publiekstrekker spelen. Zijn ‘zaadhoedjes’ houden de hele winter mooi stand. Tot groot jolijt van de vogels.

4 JuFFertJe-iN-‘t-groeN nigella damascena

Hoewel ze aan kleur moeten inboeten, blijven de grillige zaaddoosjes van Nigella een hele winter decoratief. Pluk er wat voor in huis, ze zijn fascinerend!

5 JudasPeNNiNg lunaria annua

Wie kent niet die flinter-dunne, zilveren ovaaltjes van judaspenning? Plant deze tweejarige in de zon

of halfschaduw, op een wat vochtige plek.

6 zoNNeBloeM helianThus

Zolang de stelen niet door-zakken, blijven die grote zonnebloemen mooi in de tuin. Klop er wel op tijd wat zaadjes uit om volgend jaar opnieuw te zaaien.

7 cleMatis orieNtalisVerrassende clematis met knalgele zomerbloemen en

zijde achtige zaadpluizen. Houdt van zon, koele voeten en kalk.

8 acaNthus acanThus spinosa

Wil je eens echt dikke zaden zien, pruts dan de aren van Acanthus open. Het lijken wel dikke noten! Op elke Griekse zuil zie je zijn blad afgebeeld.Tip Geef jonge planten het eerste jaar een warm winterdek.

do 1

vr 2

Za 3

Zo 4

Ma 5

di 6

wo 7

do 8

vr 9

Za 10

Zo 11

Ma 12

di 13

wo 14

do 15

vr 16

Verstilde schoonheidDecember Ook al jeuken je vingers om al die bruine plantenresten

op te ruimen, probeer het nog even uit te stellen. Met een laagje rijm zien de silhouetten er feeëriek mooi uit.

Uitgebloeid, maar nog lang niet uitgeteld

Za 17

Zo 18

Ma 19

di 20

wo 21

do 22

vr 23

Za 24

Zo 25

Ma 26

di 27

wo 28

do 29

vr 30

Za 31

prakTischOok een tuin in verval kan mooi ogen! Ruim zo weinig mogelijk op en geniet van de mooie wintersilhouetten. Niet opruimen heeft nog meer voordelen: vogels vinden veel voedsel tussen en in de planten, en kleine insecten hebben er een veilig onderkomen.

aanraderLaat je border zeker tot begin maart onaan-geroerd staan. Tenzij je er sneeuwklokjes hebt geplant: dan moet je al in februari aan het opruimen slaan, om ze te kunnen zien!

1 2

76

4 5

3

8

1 FavorietBuxus is wellicht de meest populaire plant ter wereld. dat er wel honderden soorten bestaan, weten weini-gen. Buxus houdt van kalk en mest; wil je hem mooi strak houden, dan moet je regelmatig snoeien. Je kunt er bollen, kegels en piramides mee maken, of grootse wolken.buxus anders Plant een bonte buxus in de (halfschaduw)border en laat hem losjes groeien als een gewone struik. ‘elegantissima’ heeft witte randen; ‘latifolia Maculata’ is zelfs hele-maal geel.

2 taxus Taxus baccaTa

Deze inheemse conifeer doet het goed op elke – niet te natte – plek, in zon of schaduw; alleen taxus-kevers kunnen hem schade toebrengen. Opgelet voor

de giftige naalden en bessen!

3 schoeNlaPPersPlaNt bergenia cordiFolia

Weinig vaste planten hebben zo’n mooi winter-groen blad, en je krijgt er al vroeg massa’s bloemen bovenop, soms al in januari. Groeit op elke plek, in elke grond.Tip Plant er eentje met witte bloemen, zoals ‘Bressingham White’.

4 Portugese laurierKers prunus lusiTanica

Dé wintergroene plant van de toekomst. Vormt snel een volle hoge haag.exTra Er komen mooie witte bloempjes en donkere vruchtjes aan.

5 hulst ilex

Hulst groeit langzaam; je moet hem dan ook weinig snoeien. Zorg voor voch-tige, humusrijke bodem.

Tip De Japanse hulst (Ilex crenata ‘Convexa’) heeft buxusachtige blaadjes.

6 loNicera NitidaWil je snel een volle groene vorm, dan is Lonicera nitida ideaal. Je kunt er prachtige volle hagen en wolken mee maken. Snoei regelmatig!

7 sarcococcaIn een kleine beschaduwde stadstuin mag Sarcococca

hookeriana var. humilis niet ontbreken! Zijn piepkleine witte bloempjes versprei-den een overweldigend parfum.

8 struiKKliMoP hedera helix ‘arborescens’

Mooi en makkelijk is deze struikklimop, met zijn hart-vormig blad en trosjes zwarte bessen. Hij doet het goed op elke voedselrijke plek, ook in diepe schaduw.

Zo 1

Ma 2

di 3

wo 4

do 5

vr 6

Za 7

Zo 8

Ma 9

di 10

wo 11

do 12

vr 13

Za 14

Zo 15

Ma 16

WintergroenJanuari Alles ligt er verstild en kleurloos bij, gelukkig houden de

groenblijvende planten de tuin overeind. Elke groene haag, snoeivorm of struikje brengt nu wat leven in de brouwerij.

Groenblijvers brengen leven in de wintertuin

di 17

wo 18

do 19

vr 20

Za 21

Zo 22

Ma 23

di 24

wo 25

do 26

vr 27

Za 28

Zo 29

Ma 30

di 31

prakTischHou je planten goed in het oog. Takken kunnen afbreken onder de sneeuw, te felle ochtendzon kan het blad van buxus uitdro-gen en afgestorven vaste planten kunnen haagjes verstikken. Planten in pot zijn gevoelig voor noordoostenwind en strenge vorst. Om ze mooi in vorm te houden, snoei je twee keer per jaar. (Ver)planten doe je in september-oktober of maart-april.

aanraderPlant hier en daar een wintergroene plant in de border – dat is hét geheime wapen van de onvolprezen Engelse borders.

1 2

76

4 5

3

8

wo 1

do 2

vr 3

Za 4

Zo 5

Ma 6

di 7

wo 8

do 9

vr 10

Za 11

Zo 12

Ma 13

di 14

wo 15

do 16

Prille lenteFebruari Wie zegt dat er nu niks te beleven valt? Sommige

winterbloeiers maken er een erezaak van om je tuin alvast flink wakker te schudden. Met kleur én geur!

Bloeiende Helleborus overbrugt twee seizoenen!

1 FavorietKerstrozeN (Hellebo-rus) barsten van energie en fleuren je tuin wel drie maanden op met hun witte, gele, roze of paarse klokjes. hun altijdgroene, elegante blad blijft het hele jaar mooi. ze bloeien van zuiver wit tot bijna inkt-zwart, met enkele en dubbele bloemen. geef ze een humusrijke plek uit de volle zon.Helleborus x nigercors ‘candy love’ en ‘snow love’ groeien het hardst en bloeien het snelst, met grote, volle trossen.opgeleT! Knip blade-ren met donkere vlekken meteen af; de zwarte bladvlekkenziekte is besmettelijk.

2 garrya elliPticaTussen het wintergroene blad verschijnen katjes van wel 35 cm lang! Geef deze

heester een beschutte plek, uit de wind of tegen een muur.Tip ‘James Roof’ is de mooiste.

3 WiNterKaMPerFoelie lonicera FragranTissima

Knip een paar takken met een scherp mes schuin af en zet ze in lauwwarm water. Een enkele tak is voldoende om je hele huis te vullen met lentegeur.

4 WiNterJasMiJN Jasminum nudiFlorum

De winterjasmijn lijkt zich nooit aan vorst of sneeuw te storen, zelfs bij –15° C blijft hij bloeien.Tip Knip hem na elke bloei weer in model.

5 sNeeuWKloKJe galanThus

Sneeuwklokjes bloeien makkelijk een maand lang. Plant ze in toefjes verspreid over je hele tuin.Tip De dubbelbloemige

‘Flore pleno’ is een opval-lend mooie variëteit.

6 schiJNhazelaar corylopsis pauciFlora

De kleine zachtgele klokjes hangen in leuke katjes bij elkaar en geuren op de koop toe. Met zijn 1,5 meter past hij in elke tuin.

7 WiNtercleMatis clemaTis cirrhosa

De grote lichtgele bloemen vol roodbruine ‘Freckles’ (sproetjes) worden prach-

tige, zijde achtige zaadplui-zen. Bladhoudend maar matig winterhard. Geef een beschutte plek.

8 WiNtersNeeuWBal Viburnum x bodnanTense

‘daWn’

Uit de rode bloemknoppen komen lichtroze tot witte ‘sneeuwballen’ met een sensationele geur tevoorschijn. Geef een plek in de zon en een flink pak humus. Ook geschikt voor de kleine tuin.

vr 17

Za 18

Zo 19

Ma 20

di 21

wo 22

do 23

vr 24

Za 25

Zo 26

Ma 27

di 28

wo 29

prakTischZorg dat je vanuit je huis volop van die prille kleuren en geuren kunt genieten. Maak de sneeuwklokjes en Helleborus vrij van blade-ren en dode planten. Hou je Viburnum in pot en zet hem op je terras; in de zomer kan hij de border in. Knip takken met bloesems voor geurige boeketten in huis. Snoei je bomen en struiken meteen na de bloei (niet in de herfst, wanneer ze al in knop staan).

aanraderPlant onder je winterbloeiende bomen en struiken bosjes Helleborus, sneeuwklokjes en winterakoniet, voor een natuurlijke sfeer.

1 2

76

4 5

3

8

Productie: Cecilia Debacker. tekst: Laurence Machiels. tekstredactie: Pascale Damen. vormgeving: Anne Meyers. Foto’s: Stefan Jacobs, Ronald Joossen, Gapphotos en Corbis.

gratis BiJlage BiJ liBelle 10 vaN 11 Maart 2010 verantwoordelijke uitgever: Ditte Van de Velde, Uitbreidingstraat 82, 2600 Berchem