GRAM Juli-Aug 2011

48
JAARGANG 101 | NUMMER 7/8 | JULI/AUGUSTUS 2011 Samenwerking tijdens de winterdienst | Omgaan met zouttekorten | Noviteiten winterdienst | Communicatiecampagnes gericht op afvalscheiding | Aanpak folderdumpingen

description

vakblad afval- en reinigingsmanagement

Transcript of GRAM Juli-Aug 2011

JAARGANG 101 | NUMMER 7/8 | JULI/AUGUSTUS 2011

Samenwerking tijdens de winterdienst | Omgaan met zouttekorten | Noviteiten winterdienst | Communicatiecampagnes gericht op afvalscheiding | Aanpak folderdumpingen

www.vanschijndel.euVan Schijndel BV • Stationsweg 78 • 6051 KL Maasbracht • Nederland

T +31 (0)475 465636 • F +31 (0)475 466540 • E [email protected] www.vanschijndel.eu

VSAII + SCB1700-Eurosplit

VSAII + ACB500 Archiefbelading

Van Schijndel Afvalinzamelsystemen“iets anders, veel beter”.

Onderdelenservice

Eenvoudig, betrouwbaar. Beproefd concept voorzien van de

nieuwste technieken. Ongecompliceerde moderne hydrauliek

& elektronica.

Langere levensduur door toepassing van slijtvast staal voor achterlader en opbouw.

Standaard met verzwaard juk en persschot. Twee jaar garantie.

Waarom voor van Schijndel kiezen:

OND

ERDELEN

ot.ot.

VSAIII + SCB1700-CombiGeschiktvoor haak-arm-, kabel- en

kettingopnamesystemen.

GRAM | juli/augustus 2011 3

Officieel vakbladvan de NVRD inhoudsopgave

6

11

13

Bij extreem weer moet je improviseren De gladheidbestrijders moesten afgelopen december weer alles uit de kast trekken om

de hevige sneeuwval te trotseren. Hoe werd er samengewerkt met buurgemeenten, rijk

of provincie en hoe wapenen de gemeentelijke diensten zich tegen eventuele zoutte-

korten?

Regel achtervang om ellende strooizout te voorkomen Wat hebben de ‘strooizoutpartijen’ geleerd van de zoutcrisis

Noviteiten Winterdienst

Hoe doen zij dat? Deze maand: de inzet van communicatiecampagnes In dit benchmarkartikel leggen vier personen van verschillende organisaties uit hoe zij

invulling geven aan een bepaalde campagne. Ze lichten hun keuzes toe en benoemen

de voor- en nadelen.

Foto voorplaat

Aktief Beeld / Nationale Beeldbank

5 Bezem

NVRD Themadag IBOR

Oproep; stem mee

9 Gladheidbestrijding:

inzetten op hoog niveau

22 Campagne in Utrecht

‘Doe meer met Afval’

26 Social Media, een landschap

met vele mogelijkheden

28 Werken aan gedeelde

normen en waarden

30 Samenwerking en protocol zorgen

voor succesvolle aanpak folderdumping

33 Gemengde berichten afval & milieu

34 Een tweede leven voor houtafval

36 ICT Milieu:

‘Er wachten nog uitdagingen genoeg’

38 NVRD nieuws

39 Interview met Hans van Kruijl,

directeur Reinis

19

40 Zweden tevreden over

QuattroSelect systeem

42 Tekort aan chauff eurs

in de afvalbranche

43 Nieuws op de markt

• TraMat nevelkanonOTTO wordt ESE

• Virtueel proefrondje afvalbreng-

station Veenendaal

• Van Tuijl Glasrecycling

• Matrasrecycling of matrasverbranding?

De keus is aan de ontdoener

46 Agenda

Alkmaa r hee ft er de brains voo r!

Ook ee n prak gaa t in de een prap

groene bak!g t in de e

www.alkmaar.nl/afvalscheiden

Die firma DHM uit Wolvega legt zich toe op de import van kraakperswagens van het Belgische merk VDK voorgemeenten en particuliere bedrijven. Het merk zoektsteeds verder naar technische oplossingen om afvalefficiënter te kunnen inzamelen.Met de PUSHER 2000, MAX 3000, PUSHER IIK, ECOMAXen ECO 22 series biedt VDK en haar importeur een aantalsterke ecologische en economische oplossingen voorafvallogistiek.Met een doordracht perssysteem en een scala van eigenontwikkelde beladingen voor de (kleine) rolcontainer tot5m3 Eurocontainer levert DHM de VDK kraakperswagensin een zeer goede prijs/kwaliteit-verhouding. Ook kunnende VDK opbouwen met DIN kader worden geleverd voorniet eigen beladingen.

Houtstraat 2a

8471 ZX Wolvega

Telefoon : 0561-611611

Telefax : 0561-617502

Technische steunpunten

Aratech - DuivenAratech - UtrechtAratech - AmsterdamLoven Trucks - HeerlenTilburg-Bastiaanse - BredaAllers Bedrijfswagens - Venlo

DE ECOLOGISCHE OPLOSSINGVOOR AFVALINZAMELING

Met Dustex en Mistal waternevel beperkt u stof- en geuroverlast bij huisvuil op- en overslag.

Vlietskade 7009 | NL 4241 WR Arkel | T. +31 (0)183 565 333 | F. +31 (0)183 565 335 | E. [email protected] | I. www.TraMat.nl

TRAMAT verminderd stofoverlast,zowel binnen als buiten

BEZEMPruim- en snuiftabak-belastingMet mijn jongste dochter heb ik zojuist een korte trip gemaakt door Noord-Amerika. Op z’n Amerikaans: overal snel langs en dan thuis de foto’s bekijken om te zien waar we zoal geweest zijn. Met een dollar op zak een dollarama bezocht. Wist u dat geen enkel product een dollar kost? De prijs is minimaal $ 1.17, de belastingtax wordt bij de kassa toegevoegd. Als het aan het kabinet ligt, krijgen wij dit ook in Nederland. Het streven is erop gericht om met lagere lasten op arbeid en met hogere lasten op consumptie toch voldoende geld binnen te halen. Op den duur een hoog BTW tarief. Dit is goed voor onze concurrentiekracht. Werken en ondernemen moet lonender worden, aldus het kabinet. Maar we zijn er nog niet: eerst een slanke overheid, aldus Rutte en consorten. We moeten komen tot een overheid die zich vooral beperkt tot het zo goed mogelijk uitvoeren van de essen-tiële overheidstaken. Met een slanke overheid verdwijnt bureaucratie en wordt het huishoudboekje evenwichtiger. Eerlijk is eerlijk, ik was daar niet opgekomen.

Maar wat doen we dan met de vele overheidsgedomineerde bedrij-ven, moeten we daar ook vanaf? Verkopen, zoals in Griekenland gaat gebeuren? Het kabinet start in ieder geval met het creëren van meer gelijkheid in de markt, alle verzelfstandigde overheidsbedrijven gaan ook vennootschapsbelasting betalen. Er verdwijnen ook belastingen. Zo verdwijnt al weer de in 2008 geïntroduceerde verpakkingenbelas-ting. Het resultaat werd opgebracht door ruim 4.000 belastingplichti-gen. Dat zijn er blijkbaar te weinig en leverde teveel administratieve rompslomp op, daarom afschaffen. Ook is er het voornemen om de bijdrage aan het Afvalfonds af te schaffen. Wat er voor in de plaats komt is niet duidelijk. De stortplaatsen worden praktisch niet meer gebruikt. De afvalstoffenbelasting geheven op stortplaatsen wordt niet direct afgeschaft, maar het tarief wordt wel op nul gezet. De verbruiksbelasting op pruim- en snuiftabak heeft veel langer moeten wachten om nu te worden afgeschaft. Er komen nieuwe belastingen aan zoals de bankenbelasting. De introductie van een solidariteits-belasting, zoals in Griekenland, komt er voorlopig nog niet.

Vanuit Amerika kreeg ik zojuist het verzoek om $15,- over te maken voor het gebruik van de huurauto op de tolwegen. $5,- voor het rij-den over de wegen en maar liefst $10,- aan administratiekosten. Daar moeten we in Nederland nog op wachten.

GRAM | juli/augustus 2011 5

Bezoek de themadag IBOR op 21 septemberDe reinigingsbranche is in beweging. Gemeen-

ten moeten bezuinigen en kiezen steeds vaker

voor het integraal uitbesteden van het beheer

van de openbare ruimte. Doen zij daar verstan-

dig aan? En zijn gemeenten hierdoor ook goed-

koper uit? Deze vragen staan centraal tijdens de

NVRD themadag IBOR. Wilt u erbij zijn? Meld u

dan aan op www.nvrd.nl

Reinigingsdiensten nemen steeds vaker ook verantwoor-

delijkheid voor het onderhoud van de openbare ruimte.

Gladheidbestrijding en plaagdierbestrijding waren al

langer aandachtsgebieden. Daar komen nu nieuwe werk-

terreinen als grijsonderhoud en groenbeheer bij.

De themadag gaat over alles wat met de openbare

ruimte te maken heeft: van het verdelen van de verant-

woordelijkheid voor het beheer tot het afstemmen met

woningcorporaties, spoorbeheerders, wegbeheerders

en particuliere partijen. Vanuit het oogpunt van lokaal

beheer wordt ingegaan op de invulling van de regierol

van reinigingsdiensten ten opzichte van gemeenten.

Ook de mogelijkheden voor burgerparticipatie in de

reiniging van de openbare ruimte komen aan bod.

DeelsessiesTijdens het middagprogramma zijn er verschillende

deelsessies, waar u al naar gelang uw interessege-

bied aan kunt deelnemen. Zo is er aandacht voor de

nieuwste ontwikkelingen op het gebied van gladheid-

bestrijding en de reiniging van met graffi ti besmeurde

muren. We staan stil bij de binnenkort te verschijnen

Handreiking plaagdierbestrijding. Ook onderwerpen

als groenbeheer, bakkenbeheer en handhaving passe-

ren de revue. Het belooft een boeiende dag te worden

waarin meer dan voldoende ruimte is voor theorie, de

praktijk en de verbinding daartussen. Geef u nu alvast

op! Dat kan via www.nvrd.nl

NVRD Themadag Integraal Beheer van de Open-

bare Ruimte | Woensdag 21 september | Congres-

centrum Reehorst in Ede

Stem meeCommunicatiecampagnes hebben

te weinig eff ect

Eens

Oneens

Uitslag van de poll juni

Het is schoner op straat dan vroeger

eens: 60% oneens: 40%

Reageren? Ga naar www.nvrd.nl

Verder discussiëren over dit onderwerp?

Sluit u aan bij de GRAM lezersgroep op LinkedIn.

6 GRAM | juli/augustus 2011

Wie kent het verschijnsel niet. Tot aan de gemeente-

grens is de weg gestrooid, daarna houdt het op. Of

andersom. Inwoners van de gemeente Midden- Drenthe

(33.000 inwoners) hadden daar deze winter geen last

van. “We hebben met vrijwel alle buurgemeenten af-

spraken gemaakt om doorgaande wegen van elkaar

over te nemen en dus helemaal door te strooien”, aldus

Henk Zantinge, senior beheerder openbare ruimte van

Midden-Drenthe. “Voordat de winter begon hebben we

gezamenlijk overleg gevoerd en een logische routever-

deling gemaakt. Dat werkte in de praktijk heel goed.

Weggebruikers merkten niets van gemeentegrenzen;

de wegen waren in hun geheel goed begaanbaar.” De

provincie heeft voor Midden-Drenthe één lang fi etspad

gestrooid, voor het overige hebben de gemeenten hun

eigen wegen schoon gehouden. Ook de personeels-

inzet verliep goed, mede dankzij het instellen van een

schaduwploeg op momenten van grote drukte. Op die

manier wist iedereen waar men aan toe was.

De inwoners werden via pdf-bestanden op de hoogte

gehouden van de geplande gladheidbestrijding. Zan-

tinge: “Die bestanden, met ons complete bestrijdings-

plan, publiceerden we op internet. Zo kon de burger

precies zien waar en wanneer er gestrooid werd. Dat

leverde ook wel vragen op, in de geest van ‘waarom

bij mij in de straat niet en elders wel’, maar ik denk dat

deze vorm van publicatie toch wel duidelijkheid ver-

schafte. Voor het overige drukten we mensen op het

hart rekening te houden met de gladheid en op tijd

van huis te gaan. Als de omstandigheden heel extreem

zijn, moet je toch improviseren. Als gemeente, maar

ook als burger.”

Buff erVan een echt zouttekort was afgelopen december geen

sprake, aldus Zantinge. “Naar aanleiding van de vorige

strenge winter hadden we ons contract uitgebreid, van

1000 ton naar 1250 ton. Akzo leverde dat wel, maar

uitgesmeerd over het hele seizoen. Dat betekende dat

we, als we bijvoorbeeld drie vrachten besteld hadden,

er maar één kregen. Dat hebben we opgelost door wat

brekerzand bij te mengen. Daarmee hebben we het net

gered.” Voor het komend winterseizoen heeft Midden-

Drenthe een optie op een nieuw contract. “We willen

300 ton extra strooizout inkopen, bovenop de 1250

ton uit ons normale contract, en dat bij Akzo op laten

slaan. Zodat we in tijden van schaarste een buff er heb-

ben. Mocht die optie doorgaan, dan betalen we Akzo

wel wat depotgeld, maar economisch is het toch inte-

ressant. We hebben zelf drie opslagloodsen met een

gezamenlijke capaciteit van zo’n 350 ton. Breid je die

capaciteit uit, dan ben je veel duurder uit. Zijn de win-

ters niet extreem, dan is dat dood kapitaal.” Of het ‘buf-

fercontract’ doorgaat, weet Zantinge nog niet. “We zijn

nog in overleg met Akzo.”

door Hetty Dekkers

‘Bij extreem weer moet je improviseren’

De gladheidbestrijders moesten afgelopen december weer alles uit de kast trekken om de hevige

sneeuwval te trotseren. Hoe werd er samengewerkt met buurgemeenten, rijk of provincie en hoe wape-

nen de gemeentelijke diensten zich tegen eventuele zouttekorten? Roteb, Midden-Drenthe en Eindho-

ven zochten de oplossing in buff ervoorraden, centrale alarmering en tal van andere maatregelen.

GRAM | juli/augustus 2011 7

HandmatigWijs geworden door de ervaringen van het gladde

seizoen 2009/2010 had Roteb afgelopen winter een

aantal extra voorzorgsmaatregelen genomen. Bedrijfs-

manager Peter Erkens: “We hebben een aantal vuilnis-

wagens en hondenpoepzuigers van sneeuwschuivers

voorzien. Strooiers hebben we genoeg, maar we merk-

ten vorige winter dat we schuifcapaciteit te kort kwa-

men. Met deze oplossing hadden we geen problemen

meer. Ook hebben we handmatig veel werk verzet. In

gebieden waar veel voetgangers komen, zoals in win-

kelcentra en bij bejaardentehuizen, zijn we aan de slag

gegaan met handsneeuwschuivers. Daartoe werkten

we samen met andere gemeentelijke diensten. Mensen

van de plantsoenendienst, stadstoezicht, stratenma-

kers; allemaal hebben ze meegeholpen om vooral de

trottoirs handmatig sneeuwvrij te maken.”

Om ook de inwoners zelf in actie te krijgen, voerde

Roteb een campagne onder het mom ‘de gemeente

kan het niet alleen’. Erkens: “We hebben 5000 gratis

sneeuwschuivers uitgedeeld onder bewoners, 80.000

zakjes zout van vijf kilo en 8000 emmers zout voor

ondernemers, voornamelijk winkeliers. Het eff ect was

goed merkbaar. In de woonwijken waren veel stoepjes

schoon.”

Complex gebiedOm het wegennet begaanbaar te houden, werkte Roteb

intensief samen met Rijkswaterstaat. “We keken mee

op hun meldpunten, lieten elkaar weten wanneer we

uitrukten en hebben ons strooiprogramma afgestemd

op dat van hen. Zodat je als automobilist na een scho-

ne snelweg niet plotseling op een gladde doorgaande

weg terechtkomt. Ook met randgemeenten hebben we

afspraken gemaakt om te voorkomen dat er gaten val-

len. Soms strooi je dan net wat verder dan je eigen

gemeentegrens.” Hoek van Holland neemt voor Roteb

een uitzonderingspositie in. “Wij hebben alle gladheid-

bestrijding binnen de gemeente Rotterdam in eigen be-

heer. Maar omdat Hoek van Holland ver van Rotterdam

ligt, laten we de gladheidbestrijding in die kern over

aan buurgemeente Westland. Roteb bepaalt wel de rou-

tes, maar Westland bepaalt wanneer ze gestrooid gaan

worden, afgestemd op hun eigen rooster.” Ook met het

havenbedrijf zijn nauwe afspraken gemaakt. “Een deel

doen wij, als Roteb, een ander deel is uitbesteed aan

een aannemer. Rotterdam is een complex gebied, daar

komt veel bij kijken”, aldus Erkens. Ondanks de extre-

me sneeuwval liep de gladheidbestrijding eind vorig

jaar naar verwachting, concludeert de bedrijfsmanager.

“Van een zouttekort hebben we al helemaal geen last

gehad. We zijn de winter ingegaan met een eigen voor-

raad van 2500 ton en we hadden een leveringscontract

voor 4000 ton met Eurosalt. Daarbovenop hadden we

2000 ton laten reserveren, in opslag bij de leverancier.

Die reservevoorraad hebben we niet eens helemaal aan

hoeven spreken. Er is slechts 800 ton van gebruikt.”

Vrije marktDe gemeente Eindhoven kwam wel zout te kort. “Wij

zijn de vrije markt opgegaan en hebben daar zo’n 1000

ton extra ingekocht”, aldus gladheidcoördinator Ruud

Jacobs. “Dan betaal je natuurlijk wat meer, maar in een

stedelijke regio als Eindhoven moet je aan een vrij hoog

verwachtingspatroon voldoen. Mensen willen naar hun

werk, winkels moeten bevoorraad kunnen worden; de

economische belangen zijn groot en daarom moet de

stad bereikbaar blijven.” Eindhoven had een zomercon-

tract van 2000 ton en een wintercontract van 1000 ton

strooizout met leverancier Eurosalt. Dat bleek uitein-

delijk 1000 ton te weinig; een hoeveelheid die via aan-

kopen op de vrije markt werd aangevuld. Voor de toe-

komst wil Eindhoven meer (preventief) gaan sproeien

met een natzoutoplossing. “Het was opmerkelijk dat er

totaal geen schaarste was aan natzout”, aldus Jacobs.

“Dat was wel volop verkrijgbaar. Maar daarvoor moet je

je materieel aanpassen, want sproeien kun je alleen met

speciaal uitgeruste voertuigen. Daar gaan wij dus in in-

vesteren, dit jaar. Ook is het bijmengen met zand ons

goed bevallen. Vooral bij ijzel waren de resultaten met

een zoutzandmengsel op fi etspaden zeer goed. Zand

heeft een stroefmakende werking.” Naast deze maatre-

gelen gaat Eindhoven extra zout opslaan in bestaande,

leegstaande loodsen. “Daarvan hebben we er wel een

paar”, aldus Jacobs. “En met zo’n eigen buff ervoorraad

zijn we minder afhankelijk van de leverancier.”

Centrale alarmeringEindhoven werkt voor gladheidbestrijding al tientallen

jaren intensief samen met provincie, Rijkswaterstaat

en ruim twintig andere gemeenten uit de regio. “We

hebben een centrale alarmering. Dat houdt in dat wij

als Eindhoven samen met provincie en Rijkswaterstaat

nauwlettend de weersomstandigheden in de gaten

houden. Rukken wij uit om te gaan strooien, dan geven

we al die gemeenten een seintje. Er kunnen natuurlijk

verschillen optreden in lokale gladheid, maar met dit

meldsysteem kunnen de regionale gemeenten toch aar-

dig uit de voeten. Ze hoeven niet steeds zelf hun bed

uit om te gaan kijken of het glad is.” Volgens Jacobs is

samenwerking belangrijk, maar autonomie ook. “Glad-

heidbestrijding moet je niet te veel willen centralise-

ren. Als het in Zeeland glad is, moet je niet automatisch

heel Nederland gaan strooien. De 22 gemeenten die bij

onze centrale alarmering zijn aangesloten, beslissen

dan ook zelf of ze in actie komen. Lokale wegbeheer-

ders kennen de situatie, weten precies welke wegen

gevoelig zijn voor gladheid, welke minder. Die kennis

moet je benutten en niet verloren laten gaan.” ■

Foto Hetty Dekkers

Zout verdienen per m2

Voor vragen: [email protected] informatie: www.wegenzout.nl

Het is tijd voor meer met minder!

Vacuümzout van AkzoNobel is vochtig en heefteen fi jne korrelverdeling. Daardoor plakt hetbeter aan de weg dan andere soorten zout.Ofwel: per m² minder strooien voor hetzelfderesultaat. Ook heeft vacuümzout van AkzoNobeleen grotere korreldichtheid. Daardoor gaan erin één kubieke meter meer kilo’s wegenzout.Met dezelfde strooiwagen neemt u dus méérAkzoNobel vacuümzout mee dan ander zout.Gevolg: effi ciëntere strooiacties. Er is immersminder zout nodig per m² voor het gewensteresultaat en bovendien rijdt u met één strooi-wagen AkzoNobel vacuümzout méérkilometers. Kortom: lagere kosten per m².

GRAM | juli/augustus 2011 9

De afgelopen twee winters hebben weer duidelijk ge-

maakt dat een goed voorbereide en uitgevoerde glad-

heidbestrijding essentieel is om het Nederlandse wegen-

net onder winterse omstandigheden begaanbaar te

houden. De organisatie van gladheidbestrijding vereist

de nodige kennis en kunde om de bestrijding optimaal

te kunnen uitvoeren. De CROW Programmacommissie

Gladheidbestrijding streeft ernaar om het kennisniveau

op dit gebied op een hoger niveau te krijgen.

De gladheidbestrijding in Nederland beter en effi ciën-

ter uitvoeren, dat is het doel dat de CROW Program-

macommissie Gladheidbestrijding met haar producten

nastreeft. De steeds hogere eisen die de weggebrui-

kers aan het wegennet stellen, de voortschrijdende

technologische ontwikkelingen, maar ook de onder

druk staande budgetten, vragen om een professioneel

georganiseerde gladheidbestrijding. Om wegbeheer-

ders en uitvoerders te ondersteunen, heeft CROW de

afgelopen jaren verschillende producten ontwikkeld.

Een start is in 2006 gemaakt met de ‘Leidraad glad-

heidbestrijdingsplan’. Deze leidraad geeft wegbeheer-

ders handvatten voor het opstellen van een beleidsplan

en een uitvoeringsplan voor de gladheidbestrijding. In

deze publicatie is voor het eerst ook een integrale visie

beschreven voor een meer eenduidige aanpak van de

gladheidbestrijding in Nederland.

BasiskennisIn 2008 is de publicatie ‘Gladheid: voorspellen, voor-

komen en bestrijden’ uitgekomen. De publicatie be-

schrijft onder andere de organisatie van de gladheid-

bestrijding, de verschillende dooimiddelen, materieel,

juridische aspecten en arbo. De publicatie vormt ook

de basis van de door CROW sinds 2011 aangeboden

opleiding ‘Coördinator gladheidbestrijding voor weg-

beheerders’, waarover elders in deze GRAM meer.

UitbestedingVeel wegbeheerders, waaronder ook steeds meer ge-

meenten, besteden de uitvoering van de gladheidbe-

strijding uit. Het uitvoerend personeel moet dan wel

deskundig zijn en dat geldt zeker voor de chauff eurs.

’s Nachts op een gladde wegen rijden met een sneeuw-

ploeg voor de vrachtwagen is namelijk heel wat anders

dan het vervoeren van goederen. Met de publicatie ‘Op-

leidingseisen Specifi eke Deskundigheid Winterdienst’

heeft de programmacommissie een nationale stan-

daard neergezet op basis waarvan opleidingsinstituten

opleidingen voor chauff eurs in de winterdienst kunnen

geven. Het is zaak dat wegbeheerders deze eisen aan

de chauff eurs stellen.

SamenwerkenSamenwerking tussen verschillende wegbeheerders op het gebied van

gladheidbestrijding levert in potentie veel voordelen op. Niet alleen

voor de weggebruikers, die hierdoor een eenduidig wegbeeld krijgen

aangeboden, maar ook voor de wegbeheerders. De publicatie ‘Samen-

werken bij gladheidbestrijding’ geeft een aantal goede voorbeelden op

welke gebieden samenwerking mogelijk is. Zeker in tijden met vermin-

derde budgetten geeft deze publicatie aanknopingspunten voor een

effi ciëntere gladheidbestrijding.

Nieuwe projectenCROW is in 2011 twee nieuwe projecten gestart. De laatste twee

strenge winters hebben geleerd dat de gladheidbestrijding op fi etspa-

den meer aandacht verdient. Met het project ‘Gladheidbestrijding op

fi etspaden’ willen we de wegbeheerders handvatten aanreiken om dit

mogelijk te maken. Ook het zouttekort was natuurlijk een groot issue

de afgelopen winters. Met het project ‘Eff ectiviteit dooimiddelen’ wil

CROW onderzoeken of gladheidbestrijders in een aantal situaties met

minder dooimiddel toekunnen, zonder de verkeersveiligheid in gevaar

te brengen. De resultaten van beide projecten zullen worden gepresen-

teerd op het 2e Nationaal Gladheidbestrijdingcongres dat CROW samen

met de NVRD in het najaar van 2012 organiseert. ■

Tekst: Marc Eijbersen, secretaris CROW Programmacommissie Gladheid-

bestrijding

Gladheidbestrijding: inzetten op hoog niveau

Foto: CR

OW

10 GRAM | juli/augustus 2011

door Laurent Chevalier

Regel achtervang om ellende strooizout te voorkomen

Reinigingsopperhoofden stangen is makkelijk. Je

laat gewoon het woord ‘strooizout’ vallen. Succes

verzekerd. Zweet breekt hen uit. Ze denken hartje

zomer direct aan de laatste winter toen strooi-

zout binnen de kortste keren was uitverkocht en

het goedje zelfs moest worden geïmporteerd uit

warme streken waar niemand weet hoe sneeuw

eruitziet. Wat hebben de ‘strooizoutpartijen’ ge-

leerd van deze crisis?

We beginnen met enkele krantenberichten om het col-

lectieve geheugen op te frissen. Halverwege het win-

terseizoen meldden de dagbladen op 4 januari van dit

jaar: “Rijkswaterstaat heeft nu al ruim driekwart van

de voorraad strooizout verbruikt. Dat komt neer op

meer dan 100.000 ton tot nu toe. Dat is meer dan de

helft van wat vorige winter nodig was om de snelwe-

gen schoon te houden. Toen werd 191.000 ton zout

gebruikt.” Het dwong Rijkswaterstaat en ook gemeen-

ten om te shoppen in onder andere Egypte en op de

Bahama’s. Nog een laatste krantenkop om niet al te

veel zout in de wonden te smeren: “De eerste 7000

ton strooizout is uit Turkije aangekomen. Het zal via

zoutloketten door Rijkswaterstaat worden verspreid.”

Het woord ‘zoutloket’ werd daarmee als een variant op

‘voedselbank’ geïntroduceerd.

WeersvoorspellingenAllereerst enkele volkswijsheden, zoals die staan op

www.weerstation-klazinaveen.nl. “Is juli heel droog, dan

houdt de winter een kwaad betoog.” Of: ”Als de ooie-

vaars na 21 augustus nog blijven, zal een zachte winter

binnendrijven.” Tenslotte: “Heeft St. Martijn (half novem-

ber) een witte baard, dan blijft ons sneeuw noch ijs ge-

spaard.” Het is maar een weet. Op www.weeronline.nl

klinkt het wetenschappelijker: “Winters zijn in Nederland

uitzonderlijk moeilijk te voorspellen. Naar verwachting

speelt zelfs de golfstroom El Niño duizenden kilometers

van Nederland verwijderd in de Grote Oceaan een rol bij

het weer in Europa.” Op weer een andere site staat dat

Russische weerkundigen voorspellen dat de komende

winter mee zal vallen met een droge novembermaand

en alleen kans op winterweer met neerslag in februari

2012. Daarentegen meldt www.eenwittekerst.nl dat er

een koude winter komt met veel neerslag.

Het zeer degelijke KNMI verwijst al deze wijsheden

naar fabeltjesland. “Winterweer is maanden van te vo-

ren niet te voorspellen. Het weer wordt in Nederland

grotendeels bepaald door interne, chaotische dynami-

ca van het weer. Het is met de huidige kennis onmoge-

lijk om voorspellingen te doen voor meer dan tien tot

veertien dagen.” Bij Meteo Consult klinkt bij telefoni-

sche navraag eenzelfde geluid. Daar zegt Ron Wiersma,

hoofd van de operationele dienst: “De voorspellingen

worden beter, maar er valt nog niets te zeggen over

Foto: Eurosalt

GRAM | juli/augustus 2011 11

de komende winter. De ontwikkelingen gaan overigens

snel. Twintig jaar geleden werd je voor gek verklaard

als je vertelde dat je het weer vier dagen vooruit kon

voorspellen. Nu zitten we al op tien tot veertien da-

gen en over twintig jaar kunnen we nog verder vooruit

kijken, omdat de modellen steeds beter worden. Over

de komende winter zullen we met veel slagen om de

arm in de loop van september-oktober iets kunnen zeg-

gen.” Als troost voor het reinigings- en zoutstrooiwe-

zen voegt Wiersma daaraan toe: ”Zeker is wel dat de

zomers geleidelijk aan warmer worden en de winters

zachter.”

Maatschappelijk belang In Eindhoven – onlangs door het ‘Intelligent Commu-

nity Forum’ geplaatst in de groep van zeven slimste

gemeenten ter wereld – vertelt Ruud Jacobs van de

afdeling Beheer Openbare Ruimte dat de stad de af-

gelopen winter niet plat heeft gelegen door sneeuw

en ijzel. ”Wij hebben namelijk als algemene stelregel

dat het maatschappelijk belang zwaarder moet we-

gen dan de fi nanciën. Daarom hebben wij al heel snel

onze buitenlandse kanalen in Oost-Europa en rond het

Middellandse Zee-gebied aangeboord voor de levering

van extra strooizout. Daardoor zijn we de winter goed

doorgekomen. Het kostte extra geld, maar dat moet je

er als gemeenten voor over hebben.”

Voor de normale aanvoer van strooizout heeft Eindho-

ven een contract met Eurosalt Winterservices. “Door

de massale vraag naar strooizout kon dit bedrijf ons

op een bepaald moment niet meer helpen,” vertelt

Jacobs. “Dan kan je naar de rechter stappen om nale-

ving van het contract te eisen, maar dat schiet niet op.

Vooral niet omdat er sprake was van pure overmacht.

Ons uitgangspunt is dat je het probleem van te weinig

strooizout moet behandelen als een logistieke opera-

tie en niet als een juridische operatie. En omdat wij

onze draaiboeken voor het winterseizoen steevast al

vroeg in het jaar op orde hebben, konden wij relatief

snel strooizout uit het buitenland halen. Wij hebben ge-

merkt hoe belangrijk het is om tijdig je achtervang te

organiseren. Als je daarmee begint als zich een nood-

situatie voordoet, ben je te laat. De noodoplossing is

onvermijdelijk duurder. De normale prijs ligt rond 50

euro per ton strooizout. De extra aanvoer kostte tus-

sen de 75 en 175 euro per ton. Maar we zijn zo wel de

winter goed doorgekomen. Het probleem is eigenlijk

dat er voldoende zout is, maar dat het op de verkeerde

plek ligt. Kwestie van logistiek dus.”

Slimme zetEen andere slimme zet van Eindhoven was het inscha-

kelen van scholen, verenigingen en werkzoekenden om

de stad sneeuwvrij te houden. “Dat heeft uitstekend ge-

werkt,” zegt Jacobs, die een leveringsplicht voor zout-

leveranciers niet ziet zitten. “Het is immers nooit een

kwestie van niet willen leveren, maar van niet kunnen

leveren. Overmacht dus en dan moet je achter in de rij

aansluiten! Daarom adviseer ik gemeenten om zelf tij-

dig te zorgen voor een achtervang als de zaken uit de

hand dreigen te lopen. Bouw ook een goed netwerk op.

Verder onderzoeken wij nu al de mogelijkheid van een

soort regionale gemeentelijke samenwerking in geval

van dreigende tekorten aan strooizout. Krachtenbun-

deling kan ook een aardig inkoopvoordeel opleveren.”

Voor de door Rijkswaterstaat georganiseerde zoutlo-

ketten loopt Eindhoven niet warm. Jacobs: “Wij hebben

daar niet aan deelgenomen, omdat je dan achter de fei-

ten aanloopt. Een gemeente die in een noodsituatie zit,

kan andere gemeenten niet helpen en als er geen nood

is heb je zo’n loket niet nodig. De ervaring heeft ook

geleerd dat alleen vragende gemeenten zich hebben

gemeld. Gemeenten die nog zout hadden, bleven weg

van het loket.” In Zuid-Limburg zegt provinciaal be-

leidsmedewerker Paul Rood dat de provincie niet echt

zonder zout heeft gezeten, zoals elders in het land.

“Voor de zekerheid hebben we wel zout ingekocht in

Egypte, Tunesië en Turkije. In goede samenwerking

met Rijkswaterstaat hebben we alles in de hand kunnen

houden, maar we zijn wel door het oog van de naald

gekropen. Er loopt nu een onderzoek of er mogelijkhe-

den zijn om bij gemeenten en locaties van Rijkswater-

staat strategische voorraden aan te leggen.” Gelet op

de laatste twee strenge winters vindt Rood het zinvol

als nog eens goed wordt gekeken naar het inschatten

van de minimale behoefte aan strooizout. “Dat is zeer

gewenst, niet alleen voor de veiligheid, maar ook voor

de doorstroming van het verkeer. Zeker hier in Limburg

met z’n langgerekte hoofdwegennet, waardoor omlei-

dingen niet makkelijk zijn te organiseren.”

foto: Akzo Nobel

De oerdegelijke strooimachines van Epoke uit Scandinavië. Maar ook sneeuwploegen, zoutoplossers en sproeimachines: Voor de winterdienst in de volle breedte, leidt de weg naar Schuitemaker. Bovendien is Schuitemaker voor u continu op zoek naar innovatieve oplossingen, zoals onze nieuwe houten opslagsilo’s. Want alleen Schuitemaker biedt kwaliteitsmerken, een gevarieerd en compleet programma, doortimmerd advies en uitstekende service. Zegt u winterdienst, denk dan aan Schuitemaker!

Schuitemaker B.V. | Morsweg 18 - 7461 AG Rijssen - Holland Tel.: +31 (0)548 - 51 41 25 | www.sr-schuitemaker.nl

Schuitemaker. Winterdienst in de volle breedte

Extra hoeveelheden contracterenOok voor de zoutleveranciers waren de laatste twee

winters geen makkie. Bij AkzoNobel Industrial Che-

micals zegt verkoopmanager Sander Bouman: “Het is

de afgelopen winter hard gegaan. In heel korte tijd

moesten alle contracten worden uitgeleverd. Dankzij

goede communicatie en passende maatregelen is dat

op zich keurig verlopen, maar we waren wel snel door

de voorraad heen. Je hebt dan niet meteen weer nieu-

we voorraad. Tussen bestelling bij een buitenlandse

producent en levering daarvan in Nederland zit een

periode van ongeveer zes tot acht weken.” Als ant-

woord op de vraag of het bedrijf kan garanderen dat

voor taan altijd voldoende strooizout wordt geleverd,

zegt Bouman: “Dat is helaas niet mogelijk. Wij kunnen

alleen garanderen dat gecontracteerde hoeveelheden

worden geleverd. Het zou daarom zeker verstandig

zijn als gemeenten op basis van de ervaringen uit de

laatste jaren vijftig procent bovenop het gemiddelde

gebruik aan strooizout in die jaren contracteren. Dan

heb je een contract voor een bovengemiddelde Neder-

landse winter. Als tweede stap zou het goed zijn als

ze daarbovenop nog een eigen buff er – noem het een

strategische voorraad – aanleggen bij hun leverancier

voor uitzonderlijke situaties. Wij kunnen namelijk voor

gemeenten en andere afnemers een strategische voor-

raad aanleggen en beheren. Het is ook belangrijk dat

de diverse overheden tijdig, uiterlijk in september, aan-

geven wat hun wensen zijn voor de levering van strooi-

zout. Dan kunnen wij nog het een en ander organiseren

voor de winter begint.”

Bij Eurosalt in Moerdijk waar de jaarproductie aan zout

ligt tussen de 50.000 en 300.000 ton, zegt directeur Al-

bert van Ommen: “Wij adviseren gemeenten, provincie,

waterschappen en Rijkswaterstaat, om een zodanige

voorraad aan te leggen dat ze minimaal twintig keer in

een winter kunnen strooien. Verder wijzen we hen al

twee jaar op het belang van het aanleggen van een extra

strategische voorraad. Daar wordt echter nog zeer wei-

nig gebruikt van gemaakt.” Op de vraag of zoutleveran-

ciers zelf op voorhand extra voorraden zout kunnen aan-

leggen, antwoordt Van Ommen: “Op zich is dat mogelijk,

maar het heeft een opwaarts eff ect op de prijs, omdat

wij als leverancier daarmee extra risico lopen.” (Rijkswa-

terstaat is ook om een reactie gevraagd op maatregelen

voor de komende winter. Ondanks herhaalde toezeggin-

gen is helaas geen antwoord ontvangen). ■

GRAM | juli/augustus 2011 13

NOVITEITEN WINTERDIENSTGladheidbestrijding met Vista Winter Report

Midden in de zomer zijn de ogen weer

gericht op de komende winter. De af-

gelopen winters werd duidelijk dat

er drie grote thema’s zijn waarmee

gemeenten en wegbeheerders te ma-

ken hebben: de zoutvoorraden, het

zoutverbruik – zuinig en zo min mo-

gelijk milieubelastend – en een soe-

pele uitvoering en betrouwbare ver-

antwoording. Gladheidsbestrijders

en -uitvoerders zoeken daarom naar

manieren om het werk zo effi ciënt,

goedkoop en transparant mogelijk te

maken. Met als resultaat veilige en

begaanbare wegen.

Vista speelt in op die behoefte met de

doorontwikkeling van haar applicatie

Winter Report. Een online management-

tool die zorgt voor de meest actuele infor-

matie voor de uitvoering en verantwoor-

ding van strooiwerkzaamheden. Sander

Joosten, directeur van Vista: “Met behulp

van een GPRS-databox verzamelen strooi-

auto’s onderweg allerlei data die binnen

enkele seconden zichtbaar zijn in de on-

line applicatie Winter Report. Gegevens

over rijsnelheid, routes, zoutverbruik en

wel- of niet gestrooide wegvakken wor-

den direct omgezet in waardevolle ma-

nagementinformatie. Afgelopen twee jaar

stonden de zoutvoorraden bijvoorbeeld

onder grote druk. Betrouwbaar en actueel

inzicht in dagelijks verbruik en resteren-

de voorraden van de dooimiddelen is dan

van groot belang. Met Winter Report kop-

pelen we de gegevens over zoutverbruik

onderweg direct aan het voorraadbeheer.

Op die manier heeft een uitvoerder op elk

moment inzicht in verbruik, voorraad en

benodigde hoeveelheden en kan er met

behulp van deze informatie tijdig bijge-

stuurd worden. Je loopt daarmee nooit

achter de feiten aan.”

Een waterdichte verantwoordingMet Winter Report is de gebruiker dus

verzekerd van waterdichte sturingsin-

formatie. Die informatie is ook geschikt

voor verantwoording van werkzaamhe-

den achteraf. Joosten: “Gemeenten doen

er alles aan om hun zorgplicht tegenover

burgers zo goed mogelijk uit te voeren

en te zorgen voor begaanbare wegen.

Uit ervaring weten wij echter dat strooi-

routes uitermate complex zijn en dat een

goede samenwerking met andere wegbe-

heerders noodzakelijk is. Dat vraagt dus

ook om een heldere onderlinge taakver-

deling én verantwoording van uitgevoer-

de strooiwerkzaamheden. Winter Report

levert niet alleen alle relevante informa-

tie voor waterdichte verantwoording,

maar geeft opdrachtgever en –nemer de

mogelijkheid elkaars werk direct te vol-

gen. Beiden hebben toegang tot dezelfde

actuele data en kunnen hun werk perfect

op elkaar afstemmen. Helder, snel en vol-

ledig transparant.”

Eenvoud en gemakWinter Report is gebruiksvriendelijk en

eenvoudig toegankelijk via internet. De

gegevens zijn altijd en overal beschik-

baar. Juist die gebruiksvriendelijkheid

spreekt klanten aan. Medewerkers hoe-

ven niet uitgebreid op cursus, maar kun-

nen na een starttraining van een halve

dag direct aan de slag. Grote gemeen-

ten als Noordoostpolder, Amsterdam en

Heerlen-Kerkrade en de provincies Lim-

burg, Utrecht, Zuid-Holland en Brabant

hebben de afgelopen jaren de voordelen

van Winter Report ontdekt. Ook verschil-

lende private marktpartijen gebruiken

Winter Report zoals bijvoorbeeld de NV

Luchthaven Schiphol. Wilt u meer weten

over Winter Report of een van onze an-

dere online-applicaties voor onder an-

dere het beheer van de openbare ruimte

in uw stad? Kijk dan op onze website of

neem contact op met Sander Joosten, tel.

0317-465700.

Gladheidbestrijdingcongres (20 september 2011, Geldmuseum Utrecht)

Vlak voor de start van het winterseizoen zet Vista het vizier op scherp. Op 20 septem-ber organiseert Vista een speciaal congres voor iedereen die met gladheidbestrijding – in management, planning of uitvoering – te maken heeft. Joosten: “Toonaangeven-de sprekers uit het vak geven hun visie op onderwerpen als kwaliteit, verantwoording en aansprakelijkheid. Centraal staat de vraag hoe we kunnen zorgen voor een opti-male winterdienst met schone en veilige wegen? De lessen van de afgelopen twee jaar en de noviteiten voor komend seizoen gaan ons daarbij helpen.”Key Note Speaker is René C.W Boender, auteur van de bestseller Great to Cool. Wilt u een uitnodiging ontvangen? Bel 0317-465700.

14 GRAM | juli/augustus 2011

NOVITEITEN WINTERDIENSTmTA van AkzoNobel duurzaam alternatief voor ijzercyanide René Demmer, die zich binnen AkzoNobel Wegenzout onder meer bezighoudt

met technische ontwikkeling, vertelt over mTA, het meest recente innovatieve

product van het bedrijf.

Demmer: “Dit nieuwe antiklontermiddel

is een type wijnsteenzout. Een natuurlijk

product dat over goede antiklontereigen-

schappen beschikt én volledig biologisch

afbreekbaar is. Daarmee belooft het een

duurzame vervanger te worden van ijzer-

cyanide, het antiklontermiddel dat de

afgelopen dertig jaar is gebruikt.” Mo-

menteel experimenteert AkzoNobel met

mTA. “Afgelopen winter heeft een aantal

klanten ermee gewerkt en dat willen we

komend winterseizoen gaan uitbreiden

naar een grotere schaal. Belangstellenden

kunnen zich bij ons aanmelden. In de ko-

Met andere woorden: een strooiwagen met

vacuümzout rijdt méér kilometers met één

lading. Dit bespaart uiteraard kosten. mTA

toevoegen betekent bovendien dat het

milieu minder wordt belast. Kortom: méér

positief resultaat per vierkante meter.”

Inlichtingen:

e-mail [email protected] en

www.wegenzout.nl

Firestorm, een multifunctionele warmepekelsproeierDe multifunctionele Firestorm warmepekel-

sproeier van Schuitemaker maakt gebruik

van het natuurkundige exotherme (warm-

te afgevend) eff ect dat bij de oplossing van

CaCl2 korrels in intensief gemengd water

relatief veel warmte ontstaat. De Firestorm

kan op eenvoudige wijze gevuld worden

met water en bijvoorbeeld een bigbag met

Calcium. De goed geïsoleerde tank van de

machine en een uniek rondpomp/meng-

systeem houden de ontstane

warmte vast. Hierdoor bereikt

de pekeloplossing een tem-

peratuur van 50 tot 60 gra-

den Celsius. Deze warmte is

ideaal bij gladheidbestrijding,

omdat vastgereden sneeuw

en ijsplaten direct als ‘sneeuw

voor de zon verdwijnen’. De

Firestorm spuit het warme

pekelwater onder hoge druk.

Hierdoor kan een gladde weg

direct ijsvrij en begaanbaar

gemaakt worden. CaCl2 heeft

ook het voordeel dat het bij

lagere temperatuur zijn dooi-

werking behoudt. Het gebruikelijke NaCl

zout werkt tot circa -10 graden Celsius,

terwijl CaCl2 tot -20 zijn werkt blijft doen.

Bovendien is CaCl2 stroperiger dan norma-

le pekel. Het hecht daardoor beter aan het

wegdek en is langer eff ectief.

De Firestorm heeft uiteenlopende moge-

lijkheden: de machine is geschikt voor

zowel calamiteiten als reguliere glad-

heidsbestrijding – en kan dus ook gevuld

worden met het gangbare pekelwater

(een NaCl oplossing). Ook is de Fire storm

in te zetten voor stofbestrijding in de zo-

mer. Hiervoor kan een lichte CaCl2 oplos-

sing gebruikt worden. Deze oplossing is

hygroscopisch. Dit wil zeggen dat de op-

lossing vocht aantrekt uit de omgevings-

lucht, waardoor het wegdek relatief lang

nat blijft en er dus veel minder (fi jn)stof

ontstaat. De Firestorm kan ook dienst

doen als spoelvoertuig; door

de Firestorm te vullen met

gewoon water kan met de

hogedrukinstallatie een weg

of plein schoongespoeld

worden. Bijvoorbeeld voor

het verwijderen van zwerf-

afval na een markt of evene-

ment. Ook kan de Firestorm

ondersteuning bieden aan de

brandweer bij olievervuiling

op het wegdek.

Inlichtingen: Schuitemaker,

tel. 0548-514125

René Demmer, Akzo Nobel Wegenzout

mende winter is mTA wegenzout al com-

mercieel beschikbaar.”

Winst per m2

Het nieuwe antiklontermiddel wordt toe-

gevoegd aan AkzoNobel wegenzout.

Demmer: “Ons vacuümzout onderscheidt

zich op twee aspecten. Ten eerste stuitert

het minder op het wegdek. Om hetzelfde

strooiresultaat te behalen per vierkante

meter is er daarom minder van nodig.

Daarnaast heeft het een grotere korrel-

dichtheid. Dat betekent dat er in één ku-

bieke meter méér kilo’s vacuümzout gaan.

GRAM | juli/augustus 2011 15

NOVITEITEN WINTERDIENSTSmart WinterCare legt basis voor concept professioneel strooimanagement

“Het Smart WinterCare CONCEPT helpt een

strooiactie zo optimaal mogelijk uit te

voeren” vertelt commercieel directeur Ar-

jan Ester. Autologic, volledig automatisch

strooien en Winterlogic, het volgen van

een strooiactie, zijn hiervan al bekende

voorbeelden. Smart WinterCare bundelt

dit en maakt daarbij slim (SMART) ge-

bruik van de mogelijkheden van inter-

net. Zo kan tijdens de uitvoering van

een strooiactie bijvoorbeeld live worden

‘meegekeken’ met de strooi-instellingen

en worden de data/gegevens van de

strooiactie beveiligd op internet opgesla-

gen, zogeheten datahosting.

Smart WinterCare CONCEPT vormt het

(voorlopige) sluitstuk van een continue

ontwikkeling van handmatig strooien tot

volledig beheerste en gedocumenteerde

gladheidbestrijding, waarbij onder meer

GPS-techniek een belangrijke rol speelt.

Iedere strooimachine die is uitgerust met

één of meerdere Logic-producten, wordt

voortaan voorzien van het label Smart

WinterCare CONCEPT. “Dit label dient als

erkenning van kwaliteit. Vergelijk het

maar met de sticker die de meeste men-

sen op hun computer hebben zitten: In-

tel Inside. Dan weet je als gebruiker dat

jouw laptop voorzien is van hoogwaar-

dige technologie. Diezelfde herkenning

moet ons Smart WinterCare CONCEPT te-

weegbrengen”, legt Arjan Ester uit. Aebi

Schmidt Nederland heeft een brochure

uitgebracht over het Smart WinterCare

CONCEPT.

De brochure is gratis aan te vragen via

[email protected]

Aebi Schmidt Nederland introduceert het Smart WinterCare CONCEPT. Dit systeem

maakt het mogelijk voertuigen, functionaliteit, strooigedrag en strooiroutes

live te volgen. Het levert -per voertuig- volledig inzicht in alle strooi acties en

biedt daarnaast historisch overzicht van alle strooidata per voertuig.

Importeur Rasco winterdienstmateriaal

Rondaan heeft veel gemeenten- en over-

heidsinstellingen als klant. Bij die klan-

ten leeft de behoefte aan een betrouw-

bare partner voor levering en onderhoud

van wintermaterieel met een gunstige

prijs-/kwaliteitsverhouding en een ade-

quate serviceverlening. Met het recent

verkregen importeur- schap van RAS-

CO wegbeheermaterieel kan nu invul-

ling worden gegeven aan die behoefte.

RASCO is al ruim 20 jaar gespecialiseerd

in de ontwikkeling en fabricage van

weg beheermaterieel. Vanuit de hyper-

moderne fabriek in Kalinovac (Kroatië)

exporteert men naar ruim 22 landen.

Het producten gamma loopt van kleine

sneeuwploegen tot grote natstrooiers

van 8m3. Daarnaast wordt er een uitge-

breid gamma zomermaterieel geleverd.

RASCO is sinds 2010 marktleider in Oos-

tenrijk op het gebied van wintermaterieel.

De producten onderscheiden zich door

een zeer hoog afwerkings niveau en con-

servering. Daarnaast zijn de producten

uitgerust met hydraulische componen-

ten en lagering van Europese A-merken

die goed verkrijgbaar zijn. Op de recen-

telijk gehouden Reinigings DemoDagen

in Lelystad was Rondaan samen met

RASCO aanwezig voor de Nederlandse

introductie. Op de stand stonden diverse

RASCO producten. Op een SCANIA chas-

sis van gemeente Tytsjerksteradiel was

een afzetbare RASCO Solid L natstrooier

gemonteerd die zich onderscheidt door

een ketting systeem dat ervoor zorgt

dat ook met zeer vochtig zout een gelijk

strooibeeld ontstaat. Dit alles kan per

satelliet gevolgd worden met het ARMS

(Advanced Road Management System)

van Rasco dat werkt met een open proto-

col systeem. Het grote aantal bezoekers

op de stand en de vele positieve reacties

geven Rondaan veel vertrouwen voor de

toekomst.

Inlichtingen: Rondaan, tel. 0518-462070

en www.rondaan.nl

Rondaan Carrosserie en Wagenbouw is sinds kort importeur van RASCO winter-

en zomerdienstmaterieel. Rondaan is een organisatie die sinds 1915 gespeci-

aliseerd is in het leveren van klantspecifi eke oplossingen voor de meest uit-

eenlopende carrosserieën en aanhangwagens. Het bedrijf levert en keurt onder

andere autolaadkranen en containersystemen. Daarnaast worden er onder de

merknaam R.A.F. diverse soorten aanhangwagens gebouwd.

Monitoring

Vista, de kortste weg naar resultaat

Intelligent beheer van de openbare ruimte

• Alle inspecties realtime met PDA via GPRS/GPS op kaart • Weg-, tunnel- en VRI-inspecties • Toegang tot één applicatie voor aannemer en beheerder • Export gegevens naar uw eigen GIS mogelijk!• Inclusief afhandelingsmodule

Meer informatie: (0317) 465 700, [email protected]

Specialist in klantspecifiek bouwen van voertuigen en materieel voor gemeenten, overheids- en reinigingsdiensten.

www.rondaan.nl

Rondaan Rondaan

Carrosserie en Wagenbouw BV Transportservice BV

Bitgumerdyk 69 Schoenmakersstraat 12

9041 CB BERLIKUM 8601 WC SNEEK

T : 0518 462070 T : 0515 439298

@: [email protected] @: [email protected]

Compleet Leveringsprogramma bevat o.a.: Hydraulische afzetsystemen, RAF containeraanhangwagens, containerlaadbakken, kippers in lichte en zware uitvoering, open en gesloten carrosserieën, HIAB autolaadkranen, BAKKER openschalen grijpers, rotators, RASCO winterdienst en wegbeheermaterieel.

Optimale inzet middels eigen onderdelen- en hydrauliekservice, het verzorgen van periodieke keuringen en onderhoud.

NOVITEITEN WINTERDIENST

Met veel winterse neerslag en regel-

matig temperaturen onder nul was

afgelopen winter een ouderwets

koude. Het gevolg: veel gladheid op

de Nederlandse wegen.

Meteoroloog bij MeteoVista Jaco van We-

zel: “Na een zacht begin in oktober, viel

de winter eind november snel in. Het

eerst nog droge winterweer ging over

in een scenario met vrijwel dagelijks

sneeuw. En dus: een groot eff ect op het

Nederlandse wegennetwerk. Dit leverde

voor MeteoVista een periode met vrijwel

onafgebroken gladheidwerk op.” Alleen

11 en 12 december waren sneeuwvrij.

Sinds december 1969 is december niet

meer zo koud geweest als in 2010. De

gemiddeld gemeten temperaturen leve-

ren een vijfde plaats op de ranglijst van

koudste decembermaanden sinds 1901

op.

Afgelopen winter werd er van 24 novem-

ber tot en met 12 januari, met uitzonde-

ring van één dag, dagelijks in Nederland

gestrooid. Het zout werd door de vele

acties eind december dan ook steeds

schaarser. Van Wezel: “Terugkijkend op

de winter kunnen we concluderen dat de

sneeuwperiode van half november tot en

met eind december voor veel overlast

heeft gezorgd en dat gladheidbestrijding

lange tijd prioriteit nummer één had.

Ook in de maanden daarna was de be-

waking van de wegen nog lang nodig,

doordat de nachten vaak koud verliepen

en er daarbij kans was op condensatie.”

Dankzij weersbewaking konden glad-

heidbestrijders bij verwachte sneeuwval

preventief strooien, maar ook onnodige

strooiacties voorkomen.

MeteoVista levert een breed diensten-

pakket op het gebied van gladheidbe-

waking aan gemeenten, provincies en

Rijkswaterstaat in Nederland. Naast de

online bewaking via GMS2Plus.nl, is de

24/7 bemande weerkamer bereikbaar

voor advies. Gebiedsbeheerders komen

in samenwerking met MeteoVista tot een

strooibeleid met als doel: veilige en ade-

quate gladheidbestrijding.

Inlichtingen:

MeteoVista, 088 - 93 37 600,

www.meteovista.nl/gladheid-bestrijding

Het evaluatierapport is op te vragen via:

[email protected]

Winter 2010 historisch koud en glad

GRAM | juli/augustus 2011 17

NOVITEITEN WINTERDIENSTErkenning voor opleiding ‘Coördinator gladheidbestrijding voor wegbeheerders’

Gladheidbestrijding vraagt van wegbe-

heerders de kennis en het organisatie-

talent om -plotseling- te kunnen om-

schakelen van gras maaien naar zout

strooien. Bijbehorende competenties, als

het hebben van overzicht en beheersen

van het proces, hebben echter nog niet

alle wegbeheerders in huis. De profes-

sional van nu moet aan deze kwaliteiten

voldoen. Voor gemeenten, provincies en

waterschappen is dit essentieel. Zij kun-

nen hiermee op een professionele manier

hun inspanningsverplichting als wegbe-

heerders invullen. Bovendien is het voor

de wethouder, die verkeer in zijn porte-

feuille heeft, plezierig dat hij burgers kan

uitleggen dat zijn gemeente in de winter

de zaken goed voor elkaar heeft. En voor

de coördinator zelf is het ook een goede

zaak; het gevoel dat je goed bent opge-

leid voor je werk maakt je tot een pro-

fessional. En zo zal je dan ook worden

gezien.

Eerste diploma’sRijkswaterstaat gaf de aanzet en sa-

men met vertegenwoordigers van pro-

vincies, waterschappen en gemeenten

heeft CROW eind 2010 de opleiding ge-

lanceerd. Na de pilot opleiding heeft de

CROW werkgroep deze opleiding namens

de wegbeheerders geaccrediteerd. De

opleiding bestaat uit een aantal blokken

met een totale duur van vier dagen en

een halve dag examen. Daarnaast wor-

den cursisten geacht thuis circa 18 stu-

die-uren te maken.

In het voorjaar van 2011 is de eerste

opleiding volledig doorlopen en zijn de

examens afgerond. De eerste diploma’s

worden medio september uitgereikt. Ne-

derland heeft dan de eerste offi ciële coör-

dinatoren.

Vijf jaar geldigIn de opleiding komen onder andere ma-

nagement en organisatie aan de orde,

meteorologie, materieel en materiaal

zoals diverse zouten, maar ook bestrij-

dingsmethodes en arbo aspecten. Het on-

derdeel management en organisatie gaat

ook in op persoonlijkheid, vaardigheden

en competenties. De cursisten sluiten de

opleiding af met een schriftelijk examen.

Bij een positief resultaat krijgen zij een of-

fi cieel diploma dat vijf jaar geldig is en in

het register bij CROW wordt opgenomen.

Tussentijds moeten cursisten een aantal

terugkombijeenkomsten bijwonen. Na vijf

jaar moeten zij opnieuw examen doen om

voor verlenging in aanmerking te komen.

Inlichtingen: www.crow.nl

Tekst:

Robert-Jan van den Berg, hoofd afdeling

Cursussen en Opleidingen bij CROW.

Gladheidbestrijding is een vak, hoewel dat nog niet door iedereen als zodanig

wordt gezien. CROW stond dan ook, samen met de wegbeheerders, voor de

uitdaging een opleiding tot professionele gladheidbestrijder te ontwikkelen.

Dat is gelukt. In 2010 is de opleiding ‘Coördinator gladheidbestrijding voor

wegbeheerders’ van start gegaan.

De nieuwe standaard voor duurzaam afvalbeheer:

100% Green Made

Plastic Omnium B.V., Postbus 3988, 4800 DZ Breda, tel: (0800) 542 50 55, fax: (0800) 542 50 33, E-mail: [email protected] / Internet: www.plasticomnium.nl

Een afvalcontainer van gewoon plastic of de 100% Green Made van plantaardig plastic (suikerriet), die bovendien voldoet aan de EN840 norm? De keus is zó gemaakt! Aan de productie van de 100% Green Made komt namelijk geen aardolie te pas. En waar gewone plastic containers CO2 uitstoten, neemt de nieuwe afvalcontainer van Plastic Omnium juist CO2 op. Resultaat: minder ver-bruik van natuurlijke hulpbronnen en afname van de CO2-uitstoot. Tel uit uw milieuwinst …

220811 Plastic Omnium GRAM 1 08-07-11 12:20:09

GRAM | juli/augustus 2011 19

gemeente PuttenWat houdt de campagne in?

De campagne ‘Afval Meer Waard’ heeft

als kernfi guur ‘Kabouter Goudwaard’. Dit

fi guurtje staat op alle posters, fl yers en

ander campagnemateriaal. We focussen

elke twee maanden op een ander onder-

werp, eerst gft-afval, dan glas enzovoort.

De fl yers worden in Putten huis-aan-huis

bezorgd en bevatten scheidingstips en

weetjes zoals wat gebeurt er met uw

gescheiden afval. De posters hangen in

het centrum, regelmatig verschijnen er

korte artikelen in het lokale weekblad

en er is een kleurplaatwedstrijd voor de

kleintjes.

Wat was de aanleiding?

Regio Noord-Veluwe, waar Putten als één

van de zes gemeenten bij aangesloten

is, kwam met dit initiatief. Daar sloten

we ons graag bij aan. Ook omdat van de

campagne die we enkele jaren geleden

voerden, de rechten verlopen waren.

Wat is het belangrijkste doel?

Ons scheidingspercentage is al hoog,

maar het kan altijd beter. We leggen voor-

al uit dat grondstoff en geld waard zijn en

dat afval scheiden dus goed is voor het

milieu. Er gaan al zo veel sprookjesver-

halen rond dat alles op één hoop wordt

gegooid, de nadruk ligt op het ontkrach-

ten van dat verhaal.

Project of voorlichtingstaak?

Een combinatie van beide. Het is als pro-

ject opgepakt, maar het is ook een alge-

mene taak van voorlichting.

Resultaten?

Die zijn nog niet duidelijk. De campagne

loopt pas twee maanden, dus het is nog

te vroeg om daar iets over te zeggen.

Hoe vindt de monitoring van de

resultaten plaats?

Dat is niet mijn afdeling; ik ben van voor-

lichting. Maar ik weet wel dat we regel-

matig, eens per jaar meen ik, meedoen

aan een benchmarkproject. Daar worden

de resultaten gemeten.

Komt er een follow-up?

Deze campagne loopt in elk geval twee

jaar. Omdat de onderwerpen steeds wis-

selen, kunnen we daarna gewoon weer

van voren af aan beginnen. Er zit genoeg

variatie in de campagne om ze nog een

keer te herhalen.

Is het materiaal bruikbaar voor

andere gemeenten?

De vijf andere gemeenten van Regio

Noord-Veluwe werken er ook mee. Ik

weet niet hoe het met de rechten zit. De

teksten zijn in elk geval geschreven door

Noord-Veluwe, dus regionaal is de cam-

pagne goed bruikbaar.

Gouden tip voor een succesvolle

campagne?

Probeer het niet te belerend of te betut-

telend te brengen. Wees eerlijk en duide-

lijk. Ik weet dat een kabouter een kinder-

lijke keus kan lijken, maar de toon van

onze campagne is toch volwassen, vind

ik. En dat moet ook.

gemeente AlkmaarWat houdt de campagne in?

Afval scheiden, Alkmaar heeft er de

brains voor’. Zo heet de campagne. Ze is

gericht op het nut en de noodzaak van

afval scheiden. Het materiaal bestaat on-

Jasper Rabou,

medewerker beleid en uitvoering

gemeente Putten, 24.000 inwoners.

Contact: [email protected] website

campagne: www.afvalmeerwaard.nl

Anoeska Mosch, communicatie-adviseur gemeente Alkmaar, 94.000 inwoners. Contact [email protected] website campagne www.alkmaar.nl/afvalscheiden

HOE DOEN ZIJ DAT ?communicatiecampagnes gericht op afvalscheiding

DEZE MAAND:

20 GRAM | juli/augustus 2011

dermeer uit billboards door de hele stad,

bestickerde gemeentereinigingsvoertui-

gen, artikelen in huis-aan-huisbladen en

andere lokale media en acties op scholen

en bij bedrijven.

Wat was de aanleiding?

We wilden het scheidingspercentage van

afval verder omhoog brengen.

Wat is het belangrijkste doel?

Bewustwording en de vooroordelen be-

strijden. We hebben elk kwartaal een

ander item, zoals gft-afval, plastic, grof

vuil. Bij gft-afval hebben we bijvoorbeeld

benadrukt wat dat hele proces van schei-

den en composteren oplevert. We probe-

ren inzichtelijk te maken wat hergebruik

en recycling oplevert.

Project of voorlichtingstaak?

Het is toch vooral een voorlichtingscam-

pagne. Het sluit aan op het afvalbeleids-

plan.

HOE DOEN ZIJ DAT ?

Resultaten?

We hebben net het eerste deel afgerond.

Uit onderzoek blijkt dat heel veel men-

sen de campagne al kennen en actief

meedoen. De invloed op de hergebruik-

spercentages kunnen we nog niet vast-

stellen. Een directe relatie kun je toch

lastig leggen; hergebruik is afhankelijk

van een combinatie van factoren, zoals

faciliteiten en voorlichting.

Hoe vindt de monitoring van de

resultaten plaats?

We hebben een stadspanel, een vaste

groep van ruim duizend mensen die en-

quêtes invullen over allerhande onder-

werpen waaronder afval.

Komt er een follow-up?

Deze campagne duurt anderhalf jaar.

Daarna moeten we nog bekijken wat we

gaan doen. Ik denk dat het logo en de

iconen wel bruikbaar blijven, die zijn

herkenbaar.

Is het materiaal bruikbaar voor

andere gemeenten?

Het concept wel. Maar dan zou je inhou-

delijk aanpassingen moeten doen, want

onze campagne is helemaal toegespitst

op Alkmaar. We gebruiken bekenden zo-

als kaasdragers en straatartiest Bertje

Doperwtje. In Alkmaar kent iedereen die

personen. We gaan ook nog iets doen met

Karin Bloemen, zij komt ook uit Alkmaar.

Gouden tip voor een succesvolle

campagne?

Betrek de samenleving erbij, zodat het

iets van de stad wordt. Wij betrekken bij-

voorbeeld ook bedrijven en scholen bij

onze campagne. Door prijsvragen uit te

schrijven bij winkels die groen verkopen

en met schoolkinderen op excursie te

gaan naar de huisvuilcentrale. Dan gaat

het onderwerp echt leven.

De MeerlandenWat houdt de campagne in?

Een website, advertenties, posters, stic-

kers op wagens enzovoort. Plus een

uitgebreide brochure die we samen met

de afvalwijzer verspreid hebben. In die

Bas Boone,

communicatie-adviseur De Meerlanden

(negen gemeenten waaronder Haarlem-

mermeer, 280.000 inwoners totaal).

Contact [email protected]

website www.geefafvaleentoekomst.nl

Alkmaa r hee ft er de brains voo r!

Ook ee n prak gaa t in de een prap

groene bak!g t in de e

www.alkmaar.nl/afvalscheiden

GRAM | juli/augustus 2011 21

In dit benchmarkartikel leggen vier verschillende organisaties uit welke campagnes zij hebben ont-wikkeld voor de communicatie rondom afvalscheiding. De organisaties lichten deze keuze toe en benoemen de voor- en nadelen.

tekst: Hetty Dekkers

brochure staat van alle stromen die op

de milieustraat ingeleverd kunnen wor-

den uitgelegd wat er mee gebeurt. Ook

bekijken we nu of we sociale media, zo-

als Twitter en Facebook, in de campagne

kunnen betrekken.

Wat was de aanleiding?

De Meerlanden heeft als toekomstvisie

een samenleving met 100 procent recy-

cling. Uit die visie komt de campagne

voort.

Wat is het belangrijkste doel?

Meer bewustwording. Zoals het besef dat

we energie op kunnen wekken met be-

paalde afvalstromen. Ook willen we be-

reiken dat mensen hun afval zo goed mo-

gelijk scheiden. Uit sorteeranalyses blijkt

dat er bijvoorbeeld nog 30 procent gft in

het restafval zit en 15 procent papier. Die

cijfers moeten en kunnen omlaag.

Project of voorlichtingstaak?

Het is wel opgezet als project, maar de

campagne is toch vooral een voorlich-

tingstaak.

Resultaten?

De bekendheid van de campagne is nog

niet gemeten. We zijn er vorig jaar mee

gestart, maar niet in alle gemeenten te-

gelijk.

Hoe vindt de monitoring van de

resultaten plaats?

Elk najaar houden we steekproefsgewijs

sorteeranalyses. Dan hopen we te zien

of de campagne heeft bijgedragen aan

meer scheiding.

Komt er een follow-up?

De campagne blijft in principe doorlo-

pen tot we 100 procent hergebruik heb-

ben bereikt. Al zal dat niet perse in deze

vorm zijn.

Is het materiaal bruikbaar voor

andere gemeenten?

Ja, wat ons betreft wel. We hebben haar

zelf ontwikkeld en onder de aandacht ge-

bracht bij al onze gemeenten. We hopen

dat zij het verder oppikken en goed on-

der de aandacht van de bewoners blijven

brengen.

Gouden tip voor een succesvolle

campagne?

De bewoner moet de boodschap min-

stens drie keer tegenkomen in een kort

tijdsbestek. Milieustraten en huisvuilwa-

gens zijn goede ‘reclamezuilen’, maak

daar gebruik van.

Cyclus Wat houdt de campagne in?

‘Plastic afval kun je beter scheiden’ is

een regionale campagne die wij zelf ge-

schreven hebben, in aansluiting op de

landelijke Plastic Hero campagne. We stu-

ren alle deelnemende gemeenten onder

andere een Plastic Hero toe met thermo-

meter, waarop te zien is hoeveel plastic

die maand in de betreff ende gemeente is

ingezameld. Verder hebben we allerlei ac-

ties, zoals een e-mailalert om bewoners

eraan te herinneren dat de inzameldag

eraan komt, promotieactiviteiten op lo-

kale markten, themapagina’s.

Wat was de aanleiding?

De landelijke, gescheiden inzameling van

plastic. Gemeenten krijgen hiervoor 11

cent per inwoner via het afvalfonds. Door

dat budget te verzamelen, kun je een

mooie regionale campagne opzetten. Wan-

neer elke gemeente dat apart zou moeten

doen, ben je veel duurder uit.

Wat is het belangrijkste doel?

Proberen steeds meer inwoners plastic te

laten scheiden en op de juiste manier.

Project of voorlichtingstaak?

In principe is het een project van twee jaar.

Deze ondersteuning hebben we als afde-

ling voorlichting van Cyclus zelf bedacht.

Resultaten?

Uit de inzamelrapportages blijkt dat de

stroom plastic inderdaad toeneemt in de

loop der jaren. Maar dat ligt natuurlijk

niet alleen aan onze campagne. Sommige

gemeenten hebben hun plasticinzameling

opgeschroefd van één naar twee keer per

maand. Dat heeft ook invloed.

Hoe vindt de monitoring van de re-

sultaten plaats?

Door rapportages. Dat de campagne aan-

slaat, merken we aan de deelname aan

acties en prijsvragen.

Komt er een follow-up?

Dat is afhankelijk van de (landelijke) ont-

wikkelingen, zoals voor- of nascheiding

en de bijdrage aan het Afvalfonds. Ons

uitgangspunt is om langer door te gaan

met deze campagne.

Is het materiaal bruikbaar voor an-

dere gemeenten?

Ja. Er maken nu zeven gemeenten gebruik

van ons campagnemateriaal, dat kunnen

er meer worden. De campagne is geschikt

voor iedereen.

Gouden tip voor een succesvolle

campagne?

Zorg dat het nut van afvalscheiding goed

onder de aandacht blijft en laat mensen er

zelf over nadenken. Zorg tegelijkertijd dat

je voorzieningen goed op orde zijn, want

alleen als de combinatie van voorlichting

en voorzieningen klopt, behaal je goede

resultaten. ■

Margaret Vos, communicatie-adviseur Cyclus (veertien gemeenten waaronder Gouda, 370.000 inwoners totaal). Contact [email protected]

22 GRAM | juli/augustus 2011

door Geke Wassink

Nog twee afvalstromen te gaan

Zes afvalstromen zijn al aan bod gekomen in de provinciebrede

campagne ‘Doe meer met afval’: glas, papier, textiel, gft-afval,

grof huishoudelijk afval en kringloopgoederen. Aan elke afval-

stroom is een eigen uitgave van Afvalnieuws gewijd en huis-

aan-huis verspreid in alle 26 Utrechtse gemeenten. Ook zijn er

driehoeksborden geplaatst, stickerposters op vuilniswagens

geplakt, posters in scholen, bibliotheken en sporthallen en an-

dere overheidsgebouwen opgehangen en er zijn persberichten

verspreid.

CAMPAGNE IN UTRECHT ‘DOE MEER MET AFVAL’

Van september tot en met december 2011 brengt het

campagneteam, mede mogelijk gemaakt door een sub-

sidie van Wecycle, de 7e afvalstroom onder de aan-

dacht. In die periode wordt de gescheiden inzameling

van elektrische apparaten en energiezuinige verlich-

ting gepromoot. Dit is voorlopig de laatste deelstroom

die aan de orde komt. “Een 8e afvalstroom, kunststof

verpakkingsmaterialen, zou hier mooi achteraan kun-

nen komen, mits Nedvang reageert op ons subsidie-

verzoek,” stelt Monique van Langen, senior beleidsad-

viseur AVU.

De samenwerkende gemeenten, de provincie Utrecht

en de AVU namen het initiatief voor de campagne. Deze

campagne startte begin december 2009 met als doel

inwoners te stimuleren tot een nog betere afvalschei-

ding. De campagne toont hoe belangrijk het is om afval

te scheiden of zelfs te voorkomen en laat van verschil-

lende afvalstromen zien hoe deze verwerkt worden tot

nieuwe producten. De AVU verzorgt de uitvoering van

de campagne.

Totale campagneDe breed opgezette campagne kent naast Afvalnieuws

ook een website (www.doemeermetafval.nl) met infor-

matie over afval, het hoe en waarom van afvalscheiding

en waar inwoners hun afval kwijt kunnen. “Voor elke

gemeente is per deelstroom specifi eke locale informa-

tie te vinden over hoe om te gaan met het desbetref-

fende afval,” vertelt Monique van Langen. In elke editie

van Afvalnieuws en op de campagnewebsite staat een

prijsvraag die specifi ek is gericht op kennis over die

deelstroom. Elke gemeente heeft een eigen winnaar. De

te winnen prijzen worden ter beschikking gesteld door

de branche-organisaties. Op de site staat ook informa-

tie over geringere afvalstromen waaraan geen aparte

Afvalnieuws is gewijd, zoals klein chemisch afval (KCA)

en restant medicijnen.

LesprogrammaHet lesprogramma ‘Doe meer met afval’ is ontwikkeld

voor de groepen 3 t/m 8 van de basisscholen en voor

de eerste twee klassen van het voortgezet onderwijs

binnen de provincie Utrecht. Spelenderwijs kan de

jeugd leren wat het belang van afvalscheiding is en wat

er met het gescheiden afval gebeurt. Het programma

bestaat uit vijf onderdelen: lesboekje, educatieve dvd,

afvalroadshow en excursie naar het afvalbrengstation

of de milieustraat. De campagnewebsite dient als plat-

form voor het lesprogramma. Er bestaat veel belang-

stelling voor het lesprogramma, aldus Monique van

Langen.

Het lesboekje bestaat uit lesstof, achtergrondinforma-

tie, verwijzingen, weetjes, opdrachten en voorstellen

De bus van de Afvalroadshow toert langs alle Utrechtse gemeenten

Prijs van bovenstaandepekelspuitunit

(zonder opties):

€ 2995,-

WWW.EMPAS.NL

Empas Pekelspuitunit

De Empas Pekelspuitunit is een speciaal samengestelde hef-op-bouwspuit voor achter de tractor. Deze spuitunit is voorzien van een polyethyleen water tank waar pekelwater oplossing in gedaan kan wor-den. De speciale pomp die op deze unit gemonteerd is kan goed tegen pekelwater. Omdat alle onderdelen onder hoge belasting komen door de te verspuiten middelen wordt het frame met 2 lagen gepoedercoat en is de spuitboom van RVS. Ook alle aansluitingen e.d. zijn van RVS. Standaard is deze PEKELSPUITUNIT uitgevoerd met een spuitboom die een werkbreedte heeft van 150 cm. Deze is door een sectie te kiezen links en rechts uit te breiden met 50 cm. Hierdoor komt er een totale werkbreedte van 200 cm terwijl de spuitboom zelf NOOIT buiten het frame komt. Dit geeft het voordeel dat de chauffeur niet met de spuitboom ergens achter blijft haken en hij zich volop kan concentreren op het verkeer. Om de spuitboom is in en uit te schakelen door de af-tak-as aan of uit te zetten. Omdat er op de openbare weg mee gewerkt wordt is de PEKELSPUITUNIT uitgevoerd met een verlichtings balk en markeringsborden

WerksnelheidMet een watertank van 600 ltr. kan er ongeveer 10 km afgelegd worden met een spuitboom die een werkbreedte heeft van 2 meter (dit betekent 300 ltr./hec.) pomp en spuitnozzels zijn zo afgestemd dat er 15 km per uur gereden kan worden.

Opties:• RVS frame• Verschillende tankinhoud• Pompcapaciteit in verhouding met de werk-

breedte spuitboom• Haspel (veer) t.b.v. kleine onbereikbare plekken• Elektrische bediening voor de kranen• Rijsnelheid afhankelijk pekel afgiftes

Getrokken Pekelspuitunits of voor montage op bijvoorbeeld een pick-up

Al deze modellen zijn op maat te maken en eventueel in de bedrijfskleur te coaten. Specials zijn voor Empas eenvoudig te maken doordat er een eigen constructie werkplaats is en ook het coaten in eigen beheer gebeurt. Verder maakt Empas gebruik van haar jarenlange ervaring om oplossingen te bedenken voor haar klanten.

voor doelessen over afval en eenvoudige uitleg over

afvalscheidingregels. Op de educatieve DVD staat on-

der meer de campagnefi lm ‘Doe meer met afval’, korte

fi lmpjes per afvalstroom, achtergrondinformatie en

een afvalquiz. De centrale boodschap is: met afval doe

je veel meer dan je op het eerste gezicht denkt. Afval-

scheiding is de gewoonste en eenvoudigste zaak van

de wereld.

Afvalroadshow Met de Afvalroadshow willen de Utrechtse gemeenten

hun inwoners fysiek en persoonlijk in contact laten ko-

men met het belang van afvalscheiding. Het komende

jaar en misschien langer, wanneer de subsidie van Ned-

vang wordt toegekend, gaat de Afvalroadshow op tour-

nee langs alle Utrechtse gemeenten. Op een interactieve

en leerzame manier worden de bezoekers persoonlijk

en spelenderwijs bewustgemaakt en geïnformeerd over

alle ins en outs van afvalscheiding. In het voertuig kun-

nen zij zelf met allerlei doe- en spelelementen, informa-

tieve en audiovisuele middelen aan de slag.

De meeste gemeenten binnen de provincie maken het

voor scholen mogelijk om per groep een bezoek te

brengen aan het afvalbrengstation. Daar zien de kin-

deren met eigen ogen wat er gebeurt met de soorten

ingeleverd afval. De leerlingen krijgen een praatje uit

de praktijk en een rondleiding, waarbij ze letterlijk

kunnen proeven, ruiken en voelen aan het thema af-

valscheiding. Meestal krijgen de kinderen daarbij nog

opdrachten. De combinatie maakt het geheel tot een

leuke ervaring waar thuis over gesproken wordt.

DuurzaamHet provinciale lesprogramma is tijdloos van opzet.

De rondleidingen op afvalbrengstations worden door

gemeenten georganiseerd op verzoek van scholen.

De lesboekjes (gemaakt van kringlooppapier) en edu-

catieve dvd’s kunnen diverse jaren op school worden

gebruikt als ondersteunend materiaal. Kinderen wor-

den de ambassadeurs van het afvalscheiden en vertel-

len thuis dat afval geen afval is, maar grondstof voor

nieuwe producten; dé boodschap uit de ‘Doe meer met

afval’ campagne.

De AVU campagne loopt nog tenminste tot medio 2012

door. Daarna volgt de evaluatie. Met behulp van de

jaarlijkse AVU-sorteeranalyses en een bewonersonder-

zoek zullen de resultaten van de campagne worden ge-

evalueerd. ■

Be there First

De wereld ontwaakt, natuurlijk zijn de straten sneeuw- en ijsvrij. We moeten kunnen vertrouwen op de begaanbaarheid van ons wegennet. Zeker in de wintermaanden wanneer de wegen geteisterd worden door sneeuw en gladheid. Nido, dé specialist op het gebied van gladheid bestrijding: Innovatief, betrouwbaar en effi ciënt. Uiteraard worden de Nido strooimachines met alle zorg voor het milieu ontwikkeld en is ook het gebruik ervan afgestemd op een minimale belasting van het milieu. Natuurlijk Nido!

T 0548 370000, www.aebi-schmidt.nl

26 GRAM | juli/augustus 2011

door Bas Boone

Social Media, een landschap met vele mogelijkheden

700 Miljoen profi elen op Facebook wereldwijd, 200 miljoen Twitter accounts, ruim 100 miljoen mensen

op LinkedIn en alleen in Nederland meer dan 9 miljoen Hyvers. Duizelingwekkende cijfers. Social Media

zijn populair. En ze zijn er om niet meer weg te gaan. De tijd dat organisaties eenzijdig boodschappen de

wereld insturen ligt achter ons. Wat zijn Social Media? Welke sociale media zijn er? Hoe ga je ermee om?

De defi nitie op Wikipedia, zelf sociaal medium, luidt:

“Social Media of sociale media is een verzamelbegrip

voor online platformen waar de gebruikers, zonder of

met minimale tussenkomst van een professionele re-

dactie, de inhoud verzorgen. Tevens is er sprake van

interactie en dialoog tussen de gebruikers onderling.”

Participatie, openheid, conversatie, het vormen van

gemeenschappen met een gezamenlijke interesse en

verbondenheid zijn kenmerken van sociale media. Het

gaat niet langer meer om het eenzijdig zenden van

boodschappen (broadcasten), maar om het in gesprek

gaan met de doelgroepen.

De inhoud, of content, kan van alles zijn: tekst in de

vorm van nieuws en artikelen, geluid in de vorm van

muziek of podcasts, beeld in de vorm van fotografi e en

video en steeds vaker social games.

Bij Social Media draait het vooral om de rol van de web-

sitebezoeker. Hij of zij zorgt meestal voor de inhoud

van de website. Dit wordt User Generated Content ge-

noemd.

Het landschap van Social Media is zeer gevarieerd.

Voor iedere doelgroep en voor ieder soort content

bestaat wel een toepassing. Sociale netwerksites (of

online communities) als LinkedIn, Hyves, Facebook en

Myspace zijn de bekendste. Facebook is verreweg de

grootste: het bereikte in april van dit jaar 700 miljoen

gebruikers wereldwijd en is hiermee qua aantal ‘inwo-

ners’ het derde grootste land ter wereld!

Maar er zijn ook fotosites (Flickr, Picasa), weblogs/

blogs (Blogger.com, Blogspot.com), microblogs (Twit-

ter), videosites (Youtube, Vimeo), social news en book-

marking sites (NuJIJ, del.icio.us), chatsites (MSN), con-

sumer review sites (kieskeurig.nl, zoover.nl), en Wiki’s,

waarvan Wikipedia de bekendste is. Bij Wiki’s gaat het

om wishdom of crowds; samen de encyclopedie met

kennis vullen en verbeteren zonder dat daarvoor toe-

stemming of een toegangscode nodig is. Wiki’s zijn ook

uitermate geschikt voor intern gebruik. Net als Yam-

mer, een microblog voor gebruik in bedrijven en waar-

bij alleen mensen met eenzelfde e-maildomein bij een

netwerk kunnen aansluiten.

bron: FredCavazza.netFoto: Rob Essenberg

GRAM | juli/augustus 2011 27

Door de veelheid aan verschillende platformen ont-

staan er ook weer nieuwe tools, waarmee je kunt

zoeken wat er op al deze platformen over je gezegd

wordt. Voorbeelden hiervan zijn Hootsuite, Tweetdeck,

Dialogs of Howsociable.com. Of tools voor als je nog

niet weet wie je moet volgen, zoals twittergids.nl of

wefollow.com.

Groepen mensen komen samen op Social Media om te

communiceren over onderwerpen die ze belangrijk vin-

den. Vaak zoeken ze daarbij naar gelijkwaardige perso-

nen met dezelfde interesses, normen en waarden, of-

wel ‘peers’. Dit komt voort uit de onbewuste gedachte

dat “iedereen die gelijk is aan jezelf leuker, interessan-

ter en beter te vertrouwen is”. We hechten veel meer

waarde aan de mening van onze peers, dan aan die

(opgelegde) van organisaties of merken.

Richtlijnen Social MediaVeel bedrijven zien de aanwezigheid van medewerkers

op Social Media (nog) als iets engs. Verbieden heeft

echter geen enkele zin. Net als op verjaardagen zullen

medewerkers over het bedrijf spreken. Beter is wellicht

om enige richtlijnen voor het gebruik van Social Media

op te stellen. De guidelines van TNT worden geroemd,

die van IBM daarentegen lijken nogal uitgebreid (Goo-

gle maar eens).

Hieronder een aantal richtlijnen voor het gebruik van

Social Media:

• wees verantwoordelijk voor wat je deelt;

• wees authentiek, herkenbaar;

• begrijp het publiek (klanten, concurrenten);

• betracht normen en waarden;

• begrijp het community-idee (share, connect, receive);

• respecteer copyright en fair use;

• bescherm vertrouwelijke informatie;

• lever toegevoegde waarde;

• hou balans in productiviteit;

• verschuil je liever niet achter een bedrijfslogo. Het

gaan om interactie tussen mensen, niet tussen be-

drijfslogo’s;

Ook heel belangrijk: pas geen censuur toe! Ga liever

in gesprek met degene met de onwenselijke mening.

Je zult zien dat diegene zijn mening nuanceert, omdat

hij gehoord wordt. Met een beetje geluk wordt hij zelfs

fan. Een mooi voorbeeld van hoe Social Media voor je

kan werken, is de fanpage van Coca-Cola op Facebook.

Deze heeft bijna 32 miljoen volgers en is niet door het

marketing team van het bedrijf opgezet, maar door

twee fans uit Los Angeles.

Wat doet De Meerlanden?De Meerlanden is aanwezig op Twitter, LinkedIn, Face-

book en Youtube. Na eerst geluisterd en gekeken te

hebben, delen we nu beeld en informatie. We hebben

de media geïntegreerd in onze middelenmix. Binnen

de organisatie wordt nu echter de roep om algemene

richtlijnen en een strategie steeds sterker. Het wordt

duidelijk tijd om collega’s ‘op te leiden’ en op zoek te

laten gaan naar peers.

De gemeente en Social Media

Ilse Klos, Communicatieadviseur bij de gemeente Heemstede, geeft aan dat de gemeente het gebruik van sociale media actief stimuleert: “Recent zijn voor alle medewerkers zogenoemde inspi-ratiesessies over web 2.0 gehouden. Daaruit is een aantal mensen geselecteerd dat nu wordt opgeleid om de eigen collega’s te kun-nen trainen. Ze gaan hen trainen in digitale vaardigheden voor de verschillende online tools: hoe online kennis te delen, informatie te fi lteren en samen te werken. De trainingen leren hen effectiever en effi ciënter te werken, maar zijn ook bedoeld om bekend te raken met middelen om inwoners te betrekken.”

“Voor de gemeente geldt ook dat sociale media kunnen worden ingezet om inwoners zo vroeg mogelijk bij beleid te betrekken en daardoor te werken aan een breed draagvlak. Met social media kun je gebruik maken van de kennis en ideeën van inwoners. Ook daarvoor worden trainingen georganiseerd: burgerparticipatie, van initiatief naar regie. De gemeente wil stimuleren dat mensen zelf initiatief en verantwoordelijkheid nemen.”

“We moeten nu eerst de wereld van de sociale media leren kennen door goed te luisteren, zodat we weten wat de spelregels zijn. Daarom is het belangrijk om te weten waar mensen het over hebben in blogs, op Twitter, LinkedIn, Facebook, Hyves en YouTube. De gemeente Heemstede is zelf aanwezig op Twitter, LinkedIn en YouTube en houdt dit actief in de gaten. De gemeente Heemstede hanteert daarnaast een checklist voor medewerkers voor het gebruik van sociale media.”

28 GRAM | juli/augustus 2011

Bij de top 15 bedrijven in de afvalbranche zien we on-

geveer hetzelfde. LinkedIn is het meest populair. Bijna

ieder bedrijf heeft hier een bedrijfspagina, waarop in-

formatie staat over het bedrijf (en de aangesloten me-

dewerkers). Sommige bedrijven hebben een Group op-

gericht, waarvan followers lid kunnen worden en waar

ze vervolgens kunnen discussiëren over bijvoorbeeld

trends in de markt. Veelal zijn de eigen medewerkers

follower van een bedrijf, maar ook veel recruiters en

zzp-ers, werkzaam in de branche, volgen deze bedrij-

ven.

De helft van deze bedrijven heeft een Hyves-profi el,

gebruikt als platform voor de eigen medewerkers. Via

YouTube tonen enkele organisaties fi lms over het be-

drijf. Twitter en Facebook worden nog niet veel inge-

zet. Bedrijven die al wel twitteren – Van Gansewinkel,

Sita, Attero en De Meerlanden – doen dit vooral door

(links naar) nieuwsberichten te plaatsen. Sita heeft een

klantenservicetweet.

Bij gemeenten gebeurt ongeveer hetzelfde. Vaak is men

nog in de Watching fase. Bij de gemeente Heemstede

heeft men hier een duidelijke gedachte over (zie kader

op pagina 27).

TenslotteHoe Social Media zich zullen ontwikkelen, is door nie-

mand met zekerheid te zeggen. Geen landschap is

méér in verandering. Wat vandaag voor waar wordt

aangenomen, kan morgen alweer achterhaald zijn en is

dat waarschijnlijk ook. Niemand heeft ook de waarheid

in pacht (en degene die dat zegt, moet je maar niet ge-

loven). Begin gewoon met luisteren, kijk wat er op de

diverse platformen gebeurt, wees jezelf – als persoon

én als bedrijf – en ga vooral het gesprek aan!

Bronnen: www.wikipedia.org, www.sociale-media.nl,

www.dutchcowboys.nl en www.frankwatching.com

(infographics), www.tvtweb.nl. ■

Over de auteur:

Bas Boone is communicatieadviseur bij De Meerlanden.

Door Harrie Nouwens

Werk aan

Waar hebben we het over als we spreken over

integriteit in de afval- en reinigingsbranche? En

waar zouden we het over moeten hebben? Wat

is dan integer gedrag? Deze vragen stonden

centraal tijdens de kennisbijeenkomst over inte-

griteit op 22 juni. Zo’n 20 P&O-ers ontmoetten

elkaar in Reehorst in Ede en spraken over het

belang van ‘normaal gedrag’.

KENNISBIJEENKOMST INTEGRITEIT

Bij integriteit, of eigenlijk het ontbreken daarvan, gaat

het over zaken als het meenemen van waardevolle me-

talen, graaien uit de kassa, het achter de PC op kantoor

drijven van (ongeautoriseerde) handel, oudjaarcollec-

tes, pesten en intimidatie, bijzonder declaratiegedrag,

sjoemelen met verlof, niet vertrouwelijke behandeling

van bedrijfsgeheimen, kwaadspreken over werkgever

of collega’s en bijvoorbeeld het privé (al dan niet in

natura) laten betalen voor diensten die gedaan zijn

tijdens werktijd en/of met bedrijfsmiddelen. Uiteenlo-

pende voorbeelden, die ook laten zien dat integriteit-

kwesties spelen in alle lagen van de organisatie.

De NVRD heeft onder haar leden onderzoek laten doen

door Hoff mann Bedrijfsrecherche. Meer dan de helft

(57%) van de leden heeft in het afgelopen jaar te maken

gehad met onregelmatigheden. Het onderzoek leverde

de volgende top vijf aan onregelmatigheden op:

– diefstal/verduistering van bedrijfseigendommen

– bedreigingen

– ongeoorloofde afwezigheid

– aannemen van goederen en diensten

– geweld.

LorrenboerIntegriteit is een kwes-

tie van alle tijden.

Tegelijk is er ook

wel wat veranderd.

Sommigen kun-

nen zich nog goed

herinneren dat het

heel normaal was

dat de auto van de

directeur van de

reinigingsdienst,

net als die van

de burgemeester,

op vrijdag werd

gewassen en ge-

poetst. Tegen de

GRAM | juli/augustus 2011 29

gedeelde normen en waarden

achtergrond van beperkte verdiensten

werd het vroeger ook vanzelfsprekender

gevonden dat men dat men probeerde

onderweg wat bij te verdienen. In dat

verband citeerde een van de sprekers de

uitspraak van een senior ex-medewerker

van een reinigingsbedrijf: ,,Iedere vuilnis-

man is een lorrenboer”. Er was kennelijk

een tijd dat -ongeoorloofd- bijverdienen

en meenemen van bedrijfseigendommen

de norm was. Dat is het nu zeker nu niet

meer. Afval inzamelen en reinigen van de

openbare ruimte zijn echte vakken gewor-

den, waar professionaliteit de norm is.

Regels handhavenAlle aanwezigen onderkennen het belang

van heldere regels en afspraken. Er mag

geen misverstand zijn over wat mag en

wat niet mag. Als het even kan, moet het

ook duidelijk zijn wat de sanctie is. Op-

vallend vaak schort het daar nog aan, zo

bevestigt ook het genoemde onderzoek.

Er valt op dat front nog wel het een en

ander te verbeteren. Gedacht kan wor-

den aan het bij aanstelling vragen van

een Verklaring Omtrent Gedrag, het ma-

ken van protocollen rond inzet van tele-

foon, gebruik van internet, nieuwe me-

dia enzovoort. Regelgeving is een basis,

maar moet natuurlijk ook gehandhaafd

worden. Dat vereist leiding die het goede

voorbeeld geeft en ook kán handhaven.

Het aanspreken van mensen op verwijt-

baar gedrag blijkt echter in de praktijk

vaak moeilijk. Leidinggevenden vrezen

voor een negatief eff ect op -motivatie

van- de medewerker en/of het team.

Bovendien hebben veel van hen niet de

vaardigheden geleerd die nodig zijn voor

dergelijke lastige gesprekken.

Kop van JutNaast regels, en het handhaven daarvan,

is ook de aandacht voor de achtergrond

van regels van belang. Laat niet alleen

zien dat iets niet mag, maar ook waarom

niet. Wanneer medewerkers zelf meeden-

ken over wat wel of niet kan, ontstaat er

meer besef. Besef waarnaar gehandeld

Het eerder genoemde onderzoek leverde veel informatie op. Enkele vaststellingen:

82% heeft binnen hun organisatie een integriteitprotocol;46% heeft een klokkenluidersregeling, 90% een vertrouwenspersoon;45% heeft fraude, integriteit en risicobeheer geregeld op de managementagenda;38% kan tendensen herkennen in het creatief te gelde maken van afvalstromen;24% heeft richtlijnen voor het gebruik van nieuwe media;61% ziet geen bedreiging in het gebruik van nieuwe media;12% registreert onregelmatigheden niet centraal;83% heeft een sleutelbeheerder die uitgifte registreert;80% zegt dat na incidenten ook preventieve maatregelen zijn genomen;42% screent nieuwe medewerkers niet;45% is geïnteresseerd in een workshop/training integriteitbevordering.

wordt. Het voorkomt bovendien dat je

als leidinggevende de kop van jut bent

in integriteitkwesties. En dat onnodig

veel tijd moet worden besteed aan onre-

gelmatigheden. Medewerkers waarmee

in gesprek wordt gegaan over het grijze

gebied tussen absoluut zuiver en abso-

luut fout, blijken in de praktijk heel eens-

gezind te zijn over wat wel en niet kan.

Sommige leidinggevenden gaan zulke

gesprekken liever uit de weg. Een veel

gehoord argument is dat het te abstract

en te ingewikkeld zou zijn voor de doel-

groep. Feit is dat diezelfde mensen wel

het vermogen hebben om hun werk uit

te voeren, een gezin te hebben en deel

te nemen aan het maatschappelijk leven.

Dat veronderstelt dat men ook mee moet

kunnen praten over een uitgesproken

‘gezond verstand’ onderwerp als nor-

maal gedrag.

VertrouwenMeepraten over wat normaal gedrag is en

het belang daarvan, past ook binnen de

opmars naar ‘het nieuwe werken’ en de

trend waarin verantwoordelijkheid krij-

gen verschuift naar verantwoordelijkheid

nemen. Daarin draait alles om vertrou-

wen tussen medewerker en leiding. Bin-

nen deze ontwikkelingen wordt werken

aan gedeelde normen en waarden steeds

belangrijker, naast regels en het handha-

ven daarvan. Bovendien zullen er in de

wereld van nu, die van de sociale media

en oneindige technische communicatie-

mogelijkheden, voortdurend mensen zijn

die verder zijn dan de regelgeving. Overi-

gens bieden al deze nieuwe communica-

tiemogelijkheden ook nieuwe kansen in

het aanpakken van integriteitproblemen.

De aantoonbaarheid van uitspraken en

acties wordt immers een stuk groter wan-

neer medewerkers ze niet doen op het

voetbalveld of schoolplein, maar via bij-

voorbeeld LinkedIn, Hyves of een blog.

MatrixWe constateerden al eerder het belang

van in gesprek gaan over integriteit. In

veel situaties zal het handig zijn daar ei-

gen instrumenten voor te bedenken, die

passen bij de eigen organisatie. Een goed

werkend voorbeeld uit de praktijk blijkt

een eenvoudige matrix waarin zaken als

‘privé bellen tijdens werk’ gescoord wor-

den als integer/niet integer/een beetje

integer. Zo’n matrix biedt een praktisch

handvat voor gesprekken met individu-

ele of groepjes medewerkers. Gezamen-

lijk invullen levert een mooi document op

dat ook van tijd tot tijd opnieuw bezien

en bijgesteld kan worden. Integriteit ver-

dient immers onze blijvende aandacht.

Inlichtingen:

Harrie Nouwens, [email protected]

De presentatie van de sprekers en het

onderzoeksrapport zijn te vinden op

www.nvrd.nl ■

30 GRAM | juli/augustus 2011

Door Ronald Schalekamp

Samenwerking en protocol zorgen voor succesvolle aanpak

folderdumping

Illegale afvaldumpingen vormen een groeiend probleem. De problematiek is divers en vergt een brede,

eenduidige aanpak. De GAD Gooi en Vechtstreek pakt sinds enige jaren succesvol het dumpen van fol-

ders en kranten aan, dankzij een gestandaardiseerd handhavingsprotocol. Van een groot, structureel

probleem zijn de folderdumpingen hierdoor in korte tijd teruggebracht tot een klein aantal incidenten

op jaarbasis. “Wie de natuur of buitenruimte als afvalbak gebruikt voor folderdumpingen, komt er niet

langer mee weg”‚ zegt protocolontwerper Fred Visser, uitvoerend medewerker Toezicht en Handhaving

van de GAD.

Uit een verkennend onderzoek (in opdracht van het mi-

nisterie van LNV) uit 2007 van Alterra (kennisinstituut

voor de groene leefomgeving van het Wageningen Uni-

versity & Research centre) blijkt dat afvaldumpingen in

de natuur een groot landelijk probleem zijn. Mensen

gaan bewust de natuur in om er afval achter te laten.

Daarbij gaat het niet om zwerfvuil, maar om moedwil-

lig gedumpt groot afval, waaronder vuilniszakken met

inhoud, defect witgoed, meubilair, asbest, autobanden,

bouwafval en chemisch afval. De indicatieve cijfers uit

het onderzoek geven aan dat er gemiddeld – het aan-

tal verschilt per provincie en gebied sterk – één keer

per jaar illegaal vuil wordt gedumpt in elke 100 ha na-

tuurterrein. Natuurbeheerders geven al jaren aan dat

het probleem toeneemt. “Mensen zijn te gemakkelijk”‚

denkt Visser. “Gooi het maar van je af, zonder over de

gevolgen na te denken. Terwijl je in onze regio per

maand kosteloos 2 m3 grof vuil kunt laten ophalen en

2 m3 kunt aanbieden. Dan ben je toch niet wijs als je de

rotzooi in het bos neergooit?”

Irritatie en schadeIn het onderzoek van Alterra richtte men zich op dum-

pingen in natuurgebieden. Buitengebieden en stedelijke

omgevingen werden niet meegerekend. De werkelijke

omvang van afvaldumpingen zal dan ook nog vele ma-

len groter zijn, geeft Visser aan. In het kantoor van de

GAD Gooi en Vechtstreek te Bussum vertelt hij: “Afval-

dumpingen zorgen niet alleen voor irritatie bij mensen

die de natuur een warm hart toedragen, maar brengen

ook echt schade toe. Het afval levert bijvoorbeeld risi-

co’s op voor mens en dier en er is een grote kans op

milieuverontreiniging. De aanwezigheid van afval trekt

nieuw afval aan. De ene illegale dump lokt de volgende

uit. Met het opruimen van illegale stortingen in de na-

tuur zijn dan ook hoge kosten gemoeid voor arbeid,

transport en verwerking.”

MilieudelictDe kosten voor het werk van de Buitengewoon Opspo-

ringsambtenaren zijn eveneens aanzienlijk, zegt Visser.

“Wij constateerden in 2008, dat binnen onze regio van

9 gemeenten de hoeveelheid folderdumpingen groot

was, en werd veroorzaakt door met name jonge bezor-

gers die hun taken verzaakten. De folders gaan niet in

de bus, maar in de berm, de sloot, het bos of de hei.

In 2009 ging het binnen ons gebied om 90 meldingen,

waarbij in 70 gevallen Proces-verbaal werd opgemaakt.

Voordat we van een protocol gebruik gingen maken,

kostte elk geval zo’n 10 uren werktijd. Het resultaat

was bovendien vrijwel altijd teleurstellend. De dader

werd niet gepakt, of kwam met een waarschuwing

weg. Maar als er honderd kilo kranten in het bos ligt,

is een waarschuwend vingertje echt niet genoeg. Dat

lost de problemen niet op, terwijl we hier wel spreken

over een milieudelict.” Daarom besloten de gemeenten

Blaricum, Bussum, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden,

Naarden, Weesp en Wijdemeren om – in samenwerking

met een aantal partners – een folderprotocol te maken.

Visser gaf het protocol professioneel vorm. Hij vertelt:

“Het succes van het protocol staat of valt met de goede

samenwerking met andere partijen. Ik noem het Open-

baar Ministerie, het Regionaal Milieu Team en de Hop-

per (Hulpoffi cier van Justitie) van het Korps Politie Gooi

en Vechtstreek, het Goois Natuurreservaat, Natuurmo-

numenten, Bureau Halt, de betreff ende gemeenten en

GRAM | juli/augustus 2011 31

verschillende verspreidingsorganisaties. Met name de

samenwerking met deze laatste groep is heel belangrijk

en verloopt zeer goed. Zo hebben we bijvoorbeeld een

handig systeem in het leven geroepen om te kunnen

herkennen welke folders bij welke bezorger horen. Dat

is cruciaal in de aanpak. We behandelen elke hoeveel-

heid reclamedrukwerk van meer dan 20 gesealde pak-

ketten (voor 20 huisadressen) als een illegale dumping.

In de praktijk gaat het meestal om veel grotere hoeveel-

heden, tot vele honderden kilo’s drukwerk aan toe. Het

gevaar voor het uitlogen van de inkt in de bodem of het

grondwater is groot. En ook het plastic verpakkingsma-

teriaal zorgt voor milieuschade. Omdat er bodem- of

grondwaterverontreiniging is gemoeid met de folder-

dumpingen, worden deze afgehandeld als milieudelict.

Dat kan verstrekkende gevolgen hebben voor de dader,

die in het ergste geval een aantekening kan krijgen bij

Justitie, vroeger bekend als het strafblad.”

Succesvolle aanpakSinds de invoering van het handhavingsprotocol voor

folderdumpingen in 2009 is het aantal gevallen bin-

nen het werkgebied van de GAD Gooi en Vechtstreek

fors gedaald. Van 90 meldingen bij aanvang in 2009,

ligt de teller eind juni 2011 op nog maar een twaalftal

meldingen en 5 processen verbaal. Daarbij komt dat

de benodigde tijd per geval met bijna tweederde is te-

ruggebracht. Waar voorheen 10 uren nodig waren per

melding, kan men nu met 3,5 uur toe. Nog belangrijker

is dat het resultaat veel beter is. Veel meer daders wor-

den gepakt en elke dader wordt aangepakt.

Na elke melding van een illegale folderdumping, gaat

een Buitengewoon Opsporingsambtenaar (vaak Fred

Visser of collega Adrie Jansen) op de dumplocatie kij-

ken. Er worden foto’s gemaakt en samen met de ver-

spreidingsorganisatie wordt getracht de verdachte

bezorger te achterhalen. Lukt dat niet, dan wordt de

dumplocatie opgeruimd. Wordt er wel een schuldige

gevonden, dan krijgt deze 24 uur de tijd de folders of

kranten op te ruimen. Gebeurt dat niet, dan wordt het

op zijn kosten opgeruimd.

Ter plekke Proces VerbaalOmdat het in vrijwel alle gevallen om minderjarige da-

ders gaat, worden de ouders en de verdachte thuis be-

zocht en ingelicht. Er vindt een kort verhoor plaats en

met behulp van een standaard EXCEL-document wordt

een Proces Verbaal voor Minderjarigen opgemaakt,

dat meteen kan worden uitgeprint en overhandigd. De

betreff ende Wetsartikelen worden eveneens goed be-

noemd, waardoor fouten zijn uitgesloten. Tijdens het

verhoor wordt de Hulpoffi cier van Justitie gebeld en

wordt beslist of de verdachte aan Bureau Halt wordt

overgedragen voor een taak- of werkstraf, of dat er een

boete (transactie) volgt, of de gang naar de kinderrech-

ter wordt bewandeld. In het geval van een transactie

(130 euro bij minderjarigen en het dubbele bij volwas-

senen) of de kinderrechter volgt tevens een registratie

van 20 jaar bij Justitie. Visser: “Kinderen, maar ook ou-

ders, schrikken vaak enorm dat ze gepakt zijn en dat

het gevolgen voor ze heeft. De ouders zelf geven vaak

ook nog een straf erbij.”

Handhavingprotocol folders/kranten dumpingen Gooi en Vechtstreek

OPTIMAALZICHT VOLGENSDE REGELS.

Een veilig en effectief wagenpark wat voldoet aan de laatste normerin-gen en regelgeving is uw doel en Orlaco helpt u daarbij met onze zicht-systemen. U kunt bij ons terecht voor al uw vragen op het gebied van camera’s en displays die voldoen aan bijvoorbeeld de NEN ISO 1501 norm voor vuilnisauto’s. Daarnaast hebben wij voor u TNO-rapporten beschikbaar over optimale veiligheid en werkwijze rondom zijladers.

Ook geven wij u handleidingen voor optimale ergonomische posities van monitoren in cabines, uw mensen werken hier tenslotte de hele dag mee. Ook worden de eisen rondom elektromagnetische straling voortdurend aangepast aan de snel veranderende omgeving met meer en meer elektronica, ook op dit gebied kunt u bij ons de laatste info verkrijgen. Ook de recent gewijzigde wetgeving rondom front camera’s kan interessant voor u zijn.

Reden genoeg om eens een kijkje te nemen op onze website:www.orlaco.nl, bellen of mailen kan ook altijd:0342 - 404 555, [email protected]

See more. Work more.

ORLACO_ADV_V4.indd 1 10/22/09 9:58 AM

Excuusbrief schrijvenVeel jonge daders komen terecht bij Bureau Halt voor

een taakstraf. In dat geval moeten zij onder meer een

excuusbrief schrijven aan het verspreidingsbureau en

voeren zij een excuusgesprek met Visser. Wanneer een

dader niet wil meewerken, volgt alsnog een transac-

tievoorstel, of gaat deze direct naar de Kinderrechter.

Een serieuze aanpak van een serieus probleem, aldus

Visser. ‘Dankzij de uniforme werkwijze is het probleem

van folderdumpingen nagenoeg opgelost. Bezorgers

weten dat we er bovenop zitten. Dat is via de media

en de verspreidingsorganisaties heel goed gecommu-

niceerd. Kwam men er vroeger mee weg; de pakkans is

nu heel groot en het blijft niet zonder gevolgen. Soms

denkt een dumper dat hij zijn sporen kan wissen, door

bijvoorbeeld de folders te begraven. Maar ook dan

komt er uiteindelijk wat boven water en kunnen we

hem aanpakken.’ Tijdens de Reinigings Demodagen in

Lelystad afgelopen mei presenteerde Visser de nieuwe

werkwijze van het folder- en krantenprotocol van GAD

Gooi en Vechtstreek. Er was veel interesse vanuit heel

Nederland voor de succesvolle aanpak. Momenteel

praat Visser met AVRI Rivierenland en de gemeente Al-

mere, die ook interesse hebben in het handhavingspro-

tocol. Visser: “Onze werkwijze biedt zonder meer ook

kansen in de rest van Nederland. Wanneer er goede af-

spraken met de betrokken partners worden gemaakt,

kan men zo aan de slag.” ■

Afvaldumpingen

zorgen niet alleen

voor irritatie,

maar brengen

de natuur ook

schade toe

GRAM | juli/augustus 2011 33

AFVAL & MILIEUGEMENGDE BERICHTEN

Afval en recycling moeten op agendaAfval en recycling zijn volgens Tweede

Kamerlid René Leegte (VVD) onderwer-

pen die op de nieuwe milieu-agenda van

staatssecretaris Joop Atsma niet mogen

ontbreken. Ook GroenLinks en D66 vin-

den dat het afvalbeleid een prioriteit van

het kabinet moet zijn. Deze partijen be-

nadrukken dat Nederland op veel milieu-

terreinen hopeloos achter loopt, behalve

op het gebied van afvalverwerking. “We

moeten deze voorsprong wel vast weten

te houden, want dat is goed voor onze

economie.”

7600 installaties voor duurzame energie Nederland telt al bijna 7.600 installaties

die duurzame energie opwekken. De

hoofdmoot wordt gevormd door zonne-

panelen op daken van particuliere woon-

huizen en daken van bedrijven. Verder

gaat het om biovergistingsinstallaties,

windmolenparken en onderwater-roto-

ren, die in de Stormvloedkering van de

Oosterschelde energie opwekken. Bij el-

kaar zijn de installaties goed voor een

vermogen van 9.000 Megawatt. Ten op-

zichte van 2009 is dit een stijging van 60

procent. De energie die deze installaties

opleverden zorgde voor een stijging van

de duurzame stroom van 8 procent.

Nieuwe CO2-tool biomassaAgentschap NL ontwikkelt een nieuwe

tool om vast te stellen of de broeikas-

gasbalans van bio-energie wel positief

is. Deze CO2-tool moet inzicht geven in

de uitstoot van CO2, CH4 (methaan) en

N20 (lachgas). De berekening neemt de

emissies over de hele bio-energieketen

mee, van productie en transport tot de

conversie van biomassa. Het is een hulp-

middel voor bedrijven die biomassa ver-

handelen, produceren of toepassen. De

tool kan ook worden gebruikt om aan te

tonen dat de bio-energie-opwekking aan

de broeikasgasreductie-eisen voldoet

die gesteld worden in de NTA8080, de

Nederlandse norm voor duurzame bio-

massa.

Nederland haalt klimaatdoelen in 2020 Volgens staatssecretaris Joop Atsma (Mi-

lieu) haalt Nederland de klimaatdoelen

die in Europees verband voor 2020 zijn

gemaakt. Hij schrijft dit in de ‘Klimaat-

brief 2011’. In Europees verband is afge-

sproken om de uitstoot van broeikasgas-

sen in 2020 met 20 procent te hebben

beperkt ten opzichte van 1990. In de

berekeningen is nog geen rekening ge-

houden met de positieve eff ecten van

regelingen als SDE+, Green Deal. Het

vorige kabinet streefde overigens naar

een reductie van 30 procent. Het huidige

kabinet wil ‘geen koppen op Europese

regelgeving’ en heeft dat doel daarom

teruggebracht tot 20 procent.

RuimtevuilniswagenRond de aarde zweeft heel wat afval

rond, zoals oude satellieten, onderdelen

van raketten en brokstukken. Miljoenen

kilo’s in totaal en de hoeveelheid groeit

nog steeds. Volgens het Space Debris Of-

fi ce, een afdeling van de Europese ruim-

tevaartorganisatie ESA, is het ruimte-afval

geen gevaar voor mensen op aarde. Het

afval is wel gevaarlijk voor satellieten,

omdat ze met een snelheid van ongeveer

50.000 kilometer per uur rondzweven.

Europa en Japan denken daarom na over

een ‘ruimtevuilniswagen’.

Overname afvaltak VeoliaDe Van Gansewinkel Groep neemt de

Belgische afval- en milieu-onderdelen

van Veolia over, met uitzondering van

de gevaarlijke afvalactiviteiten. Hiermee

is een belangrijke stap gezet in de uit-

voering van de recent aangekondigde

groeistrategie van de onderneming. De

Van Gansewinkel Groep wil haar positie

met name in de Benelux versterken. Veo-

lia Environmental Services Belgium reali-

seert met circa 450 medewerkers en 140

voertuigen een omzet van bijna e 100

miljoen. De overname wordt gefi nancierd

met door de aandeelhouders CVC Capital

Partners en KKR ingebrachte fondsen.

Over de waarde van de transactie doet

het concern geen mededelingen.

Utrecht vervoert gerecycled glas per boot De provincie Utrecht vervoert ingeza-

meld huishoudelijk glas voortaan per

schip naar de glasverwerker. Dit betekent

dat er wekelijks 25 vrachtwagens minder

heen en weer rijden tussen Utrecht en

Heijningen (NB). Dat levert jaarlijks een

besparing van een kleine 140 ton CO2

uitstoot op. Bovendien is deze manier

van transport goedkoper. In de provincie

Utrecht wordt per jaar ongeveer 25.000

ton glas ingezameld.

Foto: Jam

ast/N

ation

ale B

eeldbank

Er zweeft van alles in de ruimte, helaas ook heel veel afval

34 GRAM | juli/augustus 2011

door Ans Aerts

Een tweede leven voor houtafval

De mogelijkheden voor de verwerking van houtafval zijn di-

vers en variëren van het chippen van snoeihout en het vervol-

gens uitstrooien op een bospad tot verbranding van houtafval

voor energieopwekking. Andere toepassingen zijn verwerking

tot spaanplaat of compostering. Hoe maak je als gemeente een

verantwoorde keuze?

Peter Koers is commercieel directeur Verwerking van

energie- en afvalnutsbedrijf HVC. Bij HVC zijn 52 ge-

meentelijke aandeelhouders aangesloten en vijf wa-

terschappen. Het bedrijf richt zich, naast afvalinzame-

ling en grondstoff enmanagement, op verduurzaming

van de energievoorziening van de bij HVC betrokken

overheden. Hij vertelt over de verwerkingsmethoden

van houtafval en over de nieuwe ontwikkelingen op dit

gebied.

Welke soorten afvalhout zijn er?

“A-hout is ongeverfd en onbehandeld. B-hout is licht

vervuild hout en is bijvoorbeeld door particulieren bij

de milieustraat afgegeven. Dit hout komt bij het bouw-

en sloopafval terecht. C-hout is het meest vervuild. Het

betreft zwaar behandeld hout, variërend van tuinhek-

ken tot spoorbielzen.”

Vanuit welke invalshoeken kijkt HVC naar houtafval?

“We kijken in eerste instantie naar hergebruik. Een

tweede leven staat voorop. Vervolgens kiezen we voor

verbranden of vernietigen voor energieopwekking.

Schoon A-hout levert het meeste op. De praktijk van

dit moment is dat het schonere hout uit het bouw- en

sloopafval en dat uit de zagerij afkomstig is, een twee-

de leven krijgt in de spaanplaatindustrie. Maar er kun-

nen ook tweedehands pallets van worden gemaakt. Het

B-hout gaat naar bio-energiecentrales, waar het wordt

verbrand voor energie-opwekking. Voor het C-hout, dat

het meest vervuild is, zijn in Nederland op dit moment

nog geen verwerkingsmogelijkheden. Dat kan alleen in

Duitsland. Binnenkort kan dat ook in Nederland. Het C-

hout vindt zijn weg voornamelijk in energieopwekking

in biomassacentrales.”

Kan, gelet op CO2-winst, van hout beter spaanplaat

worden gemaakt of is het beter om het te verbranden

ten behoeve van het opwekken van elektriciteit?

“B- en C-hout worden niet in de spaanplaatindustrie

verwerkt. Daar is het niet geschikt voor. Maar het kan

wel worden gebruikt voor verbranding en het opwek-

ken van elektriciteit. Bepalend is dus de kwaliteit van

het hout en niet de CO2-winst die behaald wordt.”

Welke afwegingen zouden gemeenten moeten maken

op het gebied van milieu en duurzaamheid als het gaat

om de verwerking van houtafval?

“Bij HVC zijn 52 gemeentelijke aandeelhouders in

Noord- en Zuid-Holland, Flevoland en Friesland aange-

sloten. Regelmatig discussiëren we met hen over de

vraag welke weg het meest duurzaam is. Eigenlijk is

daarop niet één antwoord mogelijk. Per gemeente, per

locatie en per hoeveelheid hout die vrijkomt, gaat het

om maatwerk. Bij snoeiafval uit een parkje in Alkmaar

gaat het om een veel kleinere hoeveelheid dan bij hout-

afval uit een groot deel van de Biesbosch. Dat is bepa-

lend voor de verwerking. Als de gemeente Dordrecht

onderhoud pleegt in de Biesbosch, komt er in korte tijd

veel materiaal beschikbaar. Om dit duurzaam te kun-

Foto

BV

OR

Roteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen.Het accent ligt op afvalinzamel-voertuigen, veegmachines, riool-reinigingsvoertuigen, hoogwer-kers, containerauto's, ambulances en brandweervoertuigen. Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

S p e c i a l i s t i n r e p a r a t i e , o n d e r h o u d e n b e h e e r v a n b i j z o n d e r e v o e r t u i g e n

Verkoop & Beheer:Advisering bij aanschaf AanschafcoördinatieVoertuiginstructie Assurantie en schadeafwikkeling LeasingWagenparkbeheer ManagementinformatieVerhuur

Werkplaatsen:Onderhoud, reparatie en keuringenSchadeherstelConstructiewerkBedrijfswageninrichtingServicesteunpunt voor RAVO, HIAB, Geesink, Haller,BekkerLaGram en KOKSAdrem veiligheidskeuringen

Voor een advies op maat kunt u contact opnemen met:Roteb LeaseKleinpolderplein 5Postbus 110113004 EA RotterdamTel. 010 - 267 86 00Fax. 010 - 267 85 52www.roteblease.nl [email protected]

nen verwerken, heb je in de regio een verwerkingsloca-

tie nodig. Anders moet het worden vervoerd en wordt

de druk op het milieu veel groter. Het kan dus duurza-

mer zijn om dit soort houtafval te laten liggen, waar

het ligt. Elke gemeente moet voor zichzelf afwegen wat

de meest duurzame oplossing en de meeste haalbare

manier van verwerken is.”

HVC heeft nu één bio-energiecentrale, maar er waren

toch plannen voor nog twee centrales?

“Op dit moment exploiteert HVC een bio-energiecen-

trale in Alkmaar, waar afvalhout wordt verbrand. Het

gaat daarbij om B-hout, maar we willen ons op ter-

mijn ook gaan richten op het verwerken van C-hout

in bio-energiecentrales. We hadden inderdaad plannen

om nog twee bio-energiecentrales te bouwen. We heb-

ben locaties onderzocht in Zaanstad en in Dordrecht

en daarvoor ook de nodige procedures doorlopen. De

markt is op dit moment echter niet gunstig genoeg om

te kunnen gaan bouwen. Daarvoor moet er voldoende

zekerheid zijn over de aanvoer van houtafval. Vorig

jaar zijn er twee bio-energiecentrales geopend in Bel-

gië, net over de Nederlandse grens. Vanuit het zuidelijk

deel van Nederland gaat daar veel houtafval naartoe.

Om die reden hebben we besloten om de installaties in

Dordrecht en Zaanstad voorlopig niet verder te ontwik-

kelen.”

Kunt u de plannen voor een biomassavergasser voor

het vergassen van droge biomassa nader toelichten?

“Er zijn nieuwe ontwikkelingen gaande voor het ver-

werken van diverse soorten biomassa, als gft-afval,

hout en riet. We doen op dit moment onderzoek naar

het vergassen van biomassastromen. De kansrijk-

ste biomassastroom voor vergassing is afvalhout. In

Duiven is op dit moment een installatie in aanbouw

hiervoor. We doen nu samen met Energieonderzoek

Centrum Nederland (ECN) uitgebreid proeven met de

vergassingstechniek en zijn gestart met de schonere

A-houtsoorten. We streven er naar dat op termijn ook

meer vervuilde soorten voor vergassing kunnen wor-

den ingezet. We zitten echter nog in de onderzoeks-

fase. Deze nieuwe methode voor het verwerken van

biomassa is duurzamer dan de huidige methodes voor

het verwerken van groenafval. Alle alternatieven me-

thoden voor de verwerking van groenafval hebben als

belangrijke doelstelling bij te dragen aan de duurzame

energiedoelstellingen die het rijk heeft vastgesteld.” ■

36 GRAM | juli/augustus 2011

Door Hetty Dekkers

ICT Milieu: ‘Er wachten nog

uitdagingen genoeg’

In Nederland is inmiddels 1 miljard kilo e-waste

ingezameld. Een mooie mijlpaal, maar er wachten

nog uitdagingen genoeg, meldt ICT Milieu. “De

laatste twee jaar neemt het totale gewicht van het

ingezamelde e-waste af”, aldus manager Edwin

Zoontjes van ICT Milieu. “Dat heeft ons toch ver-

baasd.”

INZAMELING E-WASTE IN KILO’S NEEMT AF

In 2009 werd nog 22,4 miljoen e-waste ingezameld, 1

procent minder dan het jaar daarvoor. In 2010 echter,

daalde dat cijfer naar 20,6 miljoen. “Een afname van 8

procent, en voor 2011 zien we weinig verbetering”, al-

dus Zoontjes. Volgens hem is de gewichtsafname deels

te verklaren uit de verschuiving naar lichtere appara-

ten. “Vroeger had iedereen een desktop computer op

zijn bureau staan, met zo’n zware monitor. Nu worden

veel meer laptops en platte lcd-schermen aangeboden

en ingezameld. Dat verklaart uiteraard de afname van

het totale gewicht ingezameld e-waste. Maar toch had-

den we dankzij extra inspanningen en betere inzamel-

resultaten gerekend op een toename, of minstens een

gelijkblijvend gewicht.”

InzamelcontractICT Milieu en Wecycle zamelen in Nederland sinds tien

jaar e-waste, (kleinere elektrische apparaten), en spaar-

lampen in. Vrijwel alle gemeenten hebben daartoe een

inzamelcontract getekend, met bijbehorende vergoe-

dingen voor inzamel-, opslag- en afgiftekosten. Daar-

naast timmeren Wecycle en ICT Milieu hard aan de weg

om de mensen te bewegen hun mobieltjes, koffi ezet-

apparaten en andere toestellen met stekker of batterij

apart in te leveren bij de milieustraat of het winkelbe-

drijf. Zoontjes: “Vooral via de detailhandel valt nog veel

te winnen. Het zou mogelijk moeten zijn om je e-waste

daar in te mogen leveren zonder dat je er een nieuw

apparaat voor terug koopt. We willen bijvoorbeeld bij

bouwmarkten en doe-het-zelfzaken graag bakken neer-

zetten waar al het e-waste vrijblijvend ingeleverd kan

worden. Aan dat idee wordt gewerkt. Samen met de

gemeenten en gemeentelijke inzameldiensten zouden

we graag de totale kosten omlaag willen brengen en

meer milieurendement bereiken. Dat zou kunnen door

een verbeterde logistiek, bijvoorbeeld meer bronschei-

ding op de milieustraat. We nodigen gemeenten graag

uit om met ons mee te denken op dat punt.”

Om ook de jeugd te bereiken, hield ICT Milieu begin

dit jaar een campagne, Remix IT, op tachtig middelbare

scholen in het hele land. “We gingen naar die scholen

toe en lieten leerlingen meedoen aan een competitie

om zo veel mogelijk kleine ict-apparatuur in te zame-

len op school. Die campagne leverde 50.000 ingeza-

melde apparaten op.”

WecyclefondsEen andere belangrijke peiler onder het inzamelbeleid

is de zeven miljoen euro die het Wecyclefonds beschik-

baar stelde voor gemeentelijke pilots (2,5 miljoen) en

voorlichtingscampagnes (4,5 miljoen). “De 2,5 miljoen

voor pilotprojecten is bijna op”, aldus Zoontjes. “Van

dat budget is goed gebruik gemaakt.” Van de 4,5 mil-

joen die bestemd is voor pr- en communicatieactivitei-

Feiten op een rij • 416 van de 417 gemeenten in Nederland hebben een inzamelcon-

tract met Wecycle en ICT-Milieu. De enige gemeente die niet mee-doet is Schijndel. Deze Brabantse gemeente heeft te kennen gege-ven haar e-waste liever aan particuliere handelaren te verkopen.

• 136 gemeenten zamelen minder e-waste in dan het landelijk ge-middelde van 5 kilo per inwoner. Veertien van hen blijven zelfs onder de 2 kilo.

• Bijna 2500 winkeliers, waaronder grote wit- en bruingoedzaken, doen mee aan inzamelactiviteiten van Wecycle en ICT-Milieu. Zij ontvangen daarvoor een vergoeding van Wecycle.

• Per jaar verdwijnt bij de consument nog 33 miljoen kilo e-waste in de vuilnisbak.

• Wecycle en ICT-Milieu verzorgen in Nederland de inzameling en recycling van e-waste. Het meeste ingezamelde materiaal blijft in Nederland; een klein deel wordt verwerkt in Duitse en Belgische installaties.

• ICT Milieu zegt een recyclingpercentage van 95 procent te realise-ren; 5 procent blijft over als onbruikbaar residu dat verbrand moet worden.

Edwin Zoontjes, manager ICT-Milieu

Voor iedereen een goede stoel!Probeer 4 weken gratis…

de lucht - of mechanischgeveerde SAVAS // 65K4 XL* vanaf:

SAVAS Seating BV – Zaltbommel0418 - 51 53 22 – www.savas.com

* e

x B

TW

, in

bo

uw

-e

n t

ran

spo

rtko

ste

n

ten is pas 1,2 miljoen euro aangevraagd en toegekend.

“Dat kan een tandje beter. Daarom hebben we gemeen-

ten onlangs weer eens aangeschreven om ze attent te

maken op het Wecyclefonds.” Tot en met september

2012 kunnen gemeenten nog vergoedingen voor hun

communicatieprojecten aanvragen. Het fondsgedeelte

voor pilotprojecten is overigens nog niet hélemaal op,

daar zit nog 300.000 euro in kas.

AfgifteplichtOp dit moment wordt in Nederland ruim 40 procent

van al afgedankte e-waste ingezameld en gerecycled.

Volgens de Europese Unie moet die hoeveelheid over

tien jaar verdubbeld zijn. “Of we die 80 procent in

2021 gaan halen, dat weet ik niet”, zegt Zoontjes voor-

zichtig. “Daar durf ik geen uitspraak over te doen. Wat

wij graag zouden zien, is dat er zo spoedig mogelijk

een afgifteplicht voor e-waste in Nederland wordt inge-

steld. Wij denken namelijk dat de gewichtsafname van

de laatste twee jaar vooral te wijten is aan alternatieve

kanalen. Je ziet steeds meer handelaren die het ict op-

kopen voor eigen doeleinden. Groot nadeel daarvan is

dat je niet weet waar het blijft en of het verantwoord

gerecycled wordt.”

De Europese Unie heeft gevorderde plannen voor een

afgifteplicht, maar volgens Zoontjes kan het allemaal

veel sneller. “Als je op Brussel moet wachten, duurt dat

nog jaren. Begin er vast mee in Nederland, is ons voor-

stel. Dat hebben zo ook voorgelegd aan het ministerie.

Nu is het afwachten of die maatregel er komt.” ■

E-waste apparatuur wordt ontmanteld

38 GRAM | juli/augustus 2011

nieuwsTekst: Bas Peeters

Commissie Opleiden &

Professionaliseren

De commissie Opleiden & Professi-

onaliseren heeft een herstart door-

gemaakt. In een kleinere setting

wordt gewerkt aan een nu al stevige

agenda. Onderwerpen zijn onder

meer functiegerichte competentie-

profi elen, opleidingsbevordering,

integriteit, professionalisering van

middenkader, verzuimmanagement

en arbeidstijdenwet interpretatie. De

commissie is een mooi podium voor

uitwisseling van kennis en ervaring.

Leden die geïnteresseerd zijn om er

een actieve bijdrage aan te leveren

zijn welkom, zeker ook gemeente-

lijke leden. Meer informatie: Peter

Kerris [email protected]) of commis-

sie voorzitter Wouter Koenderman

([email protected])

Oproep afvalpreventieprojecten

Van 19 tot 27 november 2011 is de Eu-

ropese week van de afvalvermindering.

Heeft uw organisatie initiatieven of pro-

jecten op het gebied

van afvalpreventie of

-vermindering? Meld

deze dan aan! Meer

weten en/of aanmel-

den? Neem contact op

met Maarten Goorhuis,

[email protected]

Gladheidbestrijding

– De NVRD neemt, naar aanleiding van

de problemen in de afgelopen winters,

deel aan het Overleg zouttekort.

Naast de NVRD zijn hierin Rijkswater-

staat, VNG, IPO, Unie van Waterschap-

pen en stichting Verkeersveiligheid be-

trokken. Binnen dit overleg brengt de

NVRD – samen met de VNG – de pro-

blematiek van de gladheidbestrijding

binnen gemeenten onder de aandacht

bij andere wegbeheerders.

– De NVRD heeft bijgedragen aan het op-

stellen van de handreiking ‘Samen-

werking bij Gladheidbestrijding’.

De handreiking is begin mei 2011 op-

geleverd en is voor e 30,- via CROW.nl te

bestellen. Het document is vooral een

aanrader voor (kleinere) gemeenten,

waar de kleine schaal van de dienstver-

lening op het gebied van gladheidbe-

strijding tot problemen leidt.

– Tenslotte stelt de NVRD de kennis en

ervaring van de leden ter beschikking

aan de VNG, die aan de slag gaan met

het opstellen van standaardcontrac-

ten voor (gezamenlijke) zoutin-

koop voor gemeenten.

Voor meer informatie over deze activitei-

ten: Samuel Stollman ([email protected])

Masterclass Zwerfafval

voor bestuurders

Op woensdag 14 september organiseert

de NVRD in het kader van Gemeente-

Schoon een masterclass zwerfafval voor

NVRD Agenda

31 aug Startbijeenkomst NVRD-Young Professionals, Oudaean Utrecht

1 sep Benchmarkbijeenkomst Afval en Service, Arnhem

8 sep Bijeenkomst platform Regie & Beleid

13 sep Stuurgroep Open Standaarden

13 sep Bedrijvengroep gevaarlijke afvalstoff en

14 sep Regiobijeenkomst Zuid-Holland

14 sep Masterclass Zwerfafval voor bestuurders

bestuurders. Met deze masterclass reikt

de NVRD deelnemers, aan de hand van

hun eigen situatie, concrete handvatten

aan om eff ectief te sturen op zowel be-

schikbare middelen als betrokken par-

tijen in de aanpak van de zwerfafvalpro-

blematiek. Gastspreker is de Arnhemse

wethouder Margreet van Gastel. De

masterclass vindt plaats op woensdag

14 september van 12.00 tot 17.00 uur

in Rosmalen. Deelname is gratis. Inschrij-

ven voor de masterclass:

mail naar [email protected]

NVRD-Young Professionals

van start

Ben je werkzaam in de afval- en rei-

nigingsbranche? Ben je jonger dan

30 en wil je jouw generatiebuddies

leren kennen? Wil je kennis en erva-

ringen uitwisselen, ideeën opdoen

en delen? Kom dan naar de eerste

bijeenkomst van NVRD-Young Pro-

fessionals op 31 augustus in Stads-

kasteel Oudaen, Oudegracht 99 in

Utrecht. We hebben een interessant

programma met een persoonlijk ver-

haal van Sjoerd van het Erve over

zijn carriere van vuilnisman tot di-

recteur en een discussie over de

toekomst van de afvalbranche. Ui-

teraard sluiten we af met een borrel.

Voor aanmelden of meer informatie:

Peter Kerris ([email protected])

15 sep Bestuursvergadering

20 sep Commissie Reiniging

21 sep Themadag IBOR

21 sep Commissie Afvalpreventie

21 sep Commissie KAM

22 sep Commissie Inzameling & Transport

23 sep Bestuursvergadering regio Zuid

GRAM | juli/augustus 2011 39

Het meest recente wapenfeit spreekt al boekdelen. On-

langs sleepte Reinis voor de neus van private kapers

een meerjarig contract bij het Havenbedrijf Rotterdam

binnen voor het inzamelen van afval in het havenge-

bied bij alle aanlegsteigers voor de binnenvaart. Het

werk is via een Europese aanbesteding aan NV Reinis

gegund. Dit ging niet zonder slag of stoot. Het Haven-

bedrijf stelde strikte eisen aan de uitvoering van het

werk. Van Kruijl (1950) is daarom trots op dit resultaat.

“Ik denk dat de manier waarop wij hebben ingespeeld

op de Rotterdamse wensen een belangrijke rol heeft

gespeeld bij het gunnen van de opdracht. Wij zoeken

samen met de klant altijd naar maatwerk oplossingen,

waarbij wij geen concessies doen aan de kwaliteit. Wij

zijn geen prijsvechter. Ik denk dat wij ons daarmee on-

derscheiden. Ik ben blij dat er in deze tijd, waar al-

les alleen nog maar om de prijs lijkt te draaien, nog

oog is voor expertise en kwaliteit. Als opdrachtgever

ben je daar uiteindelijk toch het beste mee af.” Reinis

werkt hoofdzakelijk voor haar enige aandeelhouder de

gemeente Spijkenisse. Voor die gemeente verzorgt het

bedrijf de afvalinzameling, kolkenreiniging en diverse

reinigingstaken. Ook exploiteert Reinis een milieu-

straat.

ZorgdragerReinis scoort ook goed met het feit dat aandeelhouder

en klant Spijkenisse nu al weet dat de tarieven volgend

jaar worden verlaagd zonder dat hoeft te worden ge-

sneden in de personeelsformatie of moet worden in-

geleverd op service en kwaliteit. Voor Van Kruijl is het

succes geen onemanshow. Dat zegt hij niet voor de

bühne, maar omdat hij het meent. “Het mooie van dit

bedrijf is dat iedereen erg is betrokken bij het reilen

en zeilen. We hebben zo’n tachtig personeelsleden,

waarvan de meesten de overgang vijf jaar geleden van

gemeentelijke dienst naar bedrijf hebben meegemaakt.

Die periode was voor de meesten best angstig. Toch

is iedereen er enthousiast in meegegaan.” Op een be-

paald moment heeft Van Kruijl alle medewerkers bij

elkaar geroepen om te brainstormen over het nieuwe

bedrijf. “De overgang naar een bedrijfsvorm betekende

dat we allemaal extra hard zouden moeten lopen om

de concurrentie voor te blijven. Vanaf de start was het

voor mij duidelijk dat het personeel bepalend zou zijn

voor het slagen of mislukken van deze operatie. We

hebben alle medewerkers ervan kunnen overtuigen dat

iedereen een kans zou krijgen om zich te ontplooien.”

Om dat te bereiken, zijn alle functies in de buitendienst

op een hoop geveegd en vervangen door de functie-

naam van algemeen medewerker. Vervolgens is voor

iedereen een opleidings- en coachingstraject gestart.

Van Kruijl: “Via periodieke ‘tien-minuten-gesprekken’

met iedere medewerker afzonderlijk, volg ik dat tra-

ject persoonlijk als een soort zorgdrager. Ik voel me

namelijk verantwoordelijk voor die mensen. In die ge-

sprekken komen ook privézaken aan de orde en al snel

ontdekte ik hoeveel potentie er in de organisatie zat.

Zo is het zelfs gelukt om medewerkers die niet kon-

den lezen of schrijven toch carrière te laten maken en

te leren de lat voor zichzelf en de organisatie hoog te

leggen. Mensen die vroeger als belader werkten, zijn

door Laurent Chevalier

Gemeenten die uitbesteden moeten naar het totale kostenplaatje kijken

Niet alleen Moeder Natuur heeft vreemde kost-

gangers. Ook binnen NVRD-kringen lopen aparte

vogels rond. Neem Hanns van Kruijl, directeur

van reinigings- en afvalinzamelingsbedrijf NV

Reinis in Spijkenisse. Van huis uit binnenhuisar-

chitect – niet een voor de hand liggende aanbe-

veling voor een baan in afvalland – is Van Kruijl

directeur van deze verzelfstandigde reinigings-

dienst. En met succes. Lees maar mee.

Reinis-directeur Hanns van Kruijl: “De prijs van onze dienstverlening is inclusief

service met een gouden randje”

40 GRAM | juli/augustus 2011

doorgegroeid naar hogere functies. Eentje is bijvoor-

beeld accountmanager geworden en een ander is nu

zelfs bedrijfsleider. Het zijn allemaal deskundigen bij

uitstek. Beter kan je niet wensen.”

Alle medewerkers is steeds voorgehouden dat het

nieuwe bedrijf altijd de hoogste kwaliteit moet leveren

om succesvol te zijn. Daarvoor werd het ‘Reinis ABC’

ingevoerd, met de A voor Aandacht voor de klant, B

voor Betrokkenheid en C voor Commercieel denken.

Voor zichzelf brengt Van Kruijl dit ‘ABC’ in praktijk door

het werk en de ontwikkelingen binnen het bedrijf re-

gelmatig te bespreken met de voor afval en reiniging

verantwoordelijke wethouder en de ambtelijke staf bij

Spijkenisse. “Zo kan ik ze op een transparante manier

duidelijk maken waar wij voor staan en wat ze voor het

geld dat ze betalen terugkrijgen.”

Open kaart spelenHoewel Spijkenisse volgens Van Kruijl bijzonder tevre-

den is, blijkt het in de praktijk een hele toer te zijn om

de buurgemeenten, die nog gebruik maken van private

afvalbedrijven, er van te overtuigen dat ze er voordeel

van kunnen hebben als ze ook gebruik maken van de

diensten van Reinis. “Zo’n overstap zou voor Spijkenis-

se en voor de buurgemeenten gunstig zijn zowel wat

betreft prijs als kwaliteit. Ik heb dit regelmatig bespro-

ken met ambtenaren van de buurgemeenten. Vanuit de

veronderstelling dat private ondernemingen goedkoper

zijn, wordt toch nog steeds openbaar aanbesteed. Ik

ben er van overtuigd dat wie het rekensommetje goed

maakt en alle componenten meetelt, wel eens voor een

verrassing kan komen te staan. Onze prijs is namelijk

inclusief service met een gouden randje en alles is hon-

derd procent transparant.”

Van Kruijl durft de stelling aan dat bij een reële prijs-

kwaliteitvergelijking zijn bedrijf de concurrentie aan

kan. Hij verwijst daarbij nogmaals naar het afvalinza-

melcontract met het Havenbedrijf Rotterdam. “Ze heb-

ben niet zomaar voor ons gekozen. Ze kunnen daar

heus als de beste rekenen.” Van Kruijl heeft de hoop

buurgemeenten aan boord te krijgen nog niet opge-

geven. “Door de bezuinigingen wordt op steeds meer

niveaus gesproken over de operationele – en fi nanciële

voordelen van regionalisatie. Samenwerking op het ge-

bied van afvalinzameling en reiniging leent zich daar

bij uitstek voor.” De ontwikkelingen in regio’s elders in

het land ondersteunen deze stelling van de Reinis-di-

recteur. Hij wijst op de Westelijke Mijnstreek in Zuid-

Limburg waar de gemeenten Beek, Schinnen, Sittard-

Geleen en Stein vorig jaar een eigen vennootschap

oprichtten en onlangs konden melden dat ze daardoor

fl ink besparen op de kosten in vergelijking met private

uitbesteding. ■

door Hetty Dekkers

In Zweden gebruiken steeds meer gemeenten

QuattroSelect. Dit systeem bestaat uit twee

minicontainers met ieder vier compartimen-

ten. De scheiding van afval is er fl ink mee

verbeterd. De kosten zijn wel iets hoger, ver-

telt Jon Nilsson Djerf van de Swedisch Waste

Management Association.

“QuattroSelect is ruim tien jaar geleden in Zwe-

den geïntroduceerd”, aldus Nilsson Djerf. Dat ge-

beurde om de service te verbeteren. In Zweden

was meestal slechts één container in gebruik, voor

restafval. Inwoners die fracties zoals papier, blik en

glas willen scheiden, moeten die fracties zelf naar

een recyclingstation brengen. Omdat de afstanden

vaak groot zijn, vooral in Noord-Zweden, is dat een

hele inspanning. Om het de inwoner makkelijker te

maken, begon een aantal gemeenten met het ge-

bruik van het multifractiesysteem QuattroSelect.”

De twee minicontainers bevatten ieder vier losse,

rechthoekige ‘emmers’, waarin je onder meer rest-

afval, gekleurd en ongekleurd glas, papier, plastic

verpakkingen en blik kunt deponeren. “Dat werkt

heel makkelijk en het resultaat is goed”, aldus Nils-

son Djerf. “Voorheen was het restafval bijvoorbeeld

gemiddeld vervuild met veertig procent verpak-

kingsmateriaal en papier. Bij de gebruikers van het

multifractiesysteem is die vervuiling afgenomen tot

slechts twintig procent. Omdat de containers in hun

eigen tuin staan, gaan de Zweden er milieubewust

mee om en werpen ze de verschillende soorten af-

val heel correct in de juiste compartimenten.”

Zweden tevreden

restafval

plastic

gft-afval

bont glas

dranken-kartons

oud papier

blikwit

glas

Hoe kunt u net als ruim tachtig andere Nederlandse gemeenten uw textielinzameling charitatief, duurzaam en transparant laten regelen?

textielinzameling | donatie | innovatie & advies

Met Stichting KICI. Specialist in inzameling en hergebruik van textiel.De gehele opbrengst doneert KICI aan goede doelen in binnen- en buitenland. www.kici.nl

Hogere kostenHet enige nadeel van QuattroSelect is

volgens Nilsson Djerf de prijs. “De kos-

ten zijn iets hoger. Een Zweeds huishou-

den betaalt gemiddeld 200 euro per jaar

aan afvalstoff enheffi ng. Inzameling met

het acht-compartimentensysteem kost

zo’n 250 euro per jaar. Maar die belas-

tingverhoging kun je als gemeente slim

aanpakken. De meeste gemeenten hiel-

den hun inwoners voor dat ze het oude

systeem, van één container voor restaf-

val, wel mochten blijven gebruiken maar

dat dit systeem ook duurder werd. Met

zo’n argument koos vrijwel iedereen

voor QuattroSelect. De meeste Zweden

begrijpen wel dat ze iets goed doen voor

het milieu. Bovendien is het systeem

veel makkelijker voor ze dan het oude

systeem, waarbij je alles zelf naar het re-

cyclestation moest brengen.”

Speciale inzamelvoertuigen, die gemaakt

worden in Finland, legen de minicon-

tainers in één beweging. Ze vangen de

gescheiden fracties op in verschillende

wagencompartimenten. Volgens Nils-

son Djorf is scheiding aan de bron erg

belangrijk voor Zweden. “Wij hebben

geen sorteer- of nascheidingsinstallaties,

zodat we geheel afhankelijk zijn van de

medewerking van de burger. Een ander

voordeel van het quattrosysteem is meer

zelfstandigheid voor gemeenten. De re-

cyclestations, waar de Zweden hun ge-

scheiden afval naar toe moeten brengen,

worden geheel geëxploiteerd door één

grote, landelijke producentenorganisa-

tie. Gemeenten willen graag wat minder

afhankelijk zijn van deze gigant. De re-

cyclestations zijn vaak veel te dun ge-

zaaid, de afstanden te groot, zonder dat

gemeenten daar iets aan kunnen doen.

Met het quattrosysteem zijn gemeenten

minder afhankelijk van die ene grote,

Zweedse producentenorganisatie die de

recyclestations beheert. De fracties die

via het quattrosysteem worden ingeza-

meld, gaan vaak naar kleinere producen-

tenorganisaties, waarbij de opbrengst

gedeeld wordt tussen producentenorga-

nisatie en gemeente.”

Gele tonNilsson Djerf weet niet of het quattrosy-

steem ook geschikt is voor andere lan-

den. “Voor Scandinavische landen wel,

omdat de omstandigheden ongeveer ge-

lijk zijn. Maar in Duitsland bijvoorbeeld,

gebruikt men de ‘gele ton’, waarin al het

verpakkingsmateriaal gezamenlijk mag

worden gedeponeerd. Daar zal het quat-

trosysteem niet aanslaan.”

In Nederland, waar veel gemeenten van

de duobak zijn afgestapt omdat die

geen zuivere fracties opleverde, is het

ook de vraag of het acht-compartimen-

tensysteem een succes zou zijn. Nilsson

Djerf heeft daar geen mening over. “Ver-

menging van de fracties komt in Zweden

nauwelijks voor; hier werpen mensen vrij

zorgvuldig het juiste afval in de juiste

compartimenten. Ik weet niet hoe men in

Nederland daarmee om zou gaan.”

HelsingborgOmdat de Zweedse ervaringen goed

zijn, breidt het systeem zich steeds ver-

der uit. Zo’n dertig, vaak grote, steden

van de ruim tweehonderd gemeenten

die Zweden telt, gebruiken inmiddels de

minicontainers met acht compartimen-

ten. Helsingborg is een van die gemeen-

ten. Reinigingsdirecteur Bjorn Larsson

van Helsingborg: “We hebben ongeveer

60.000 QuattroSelectcontainers in ge-

bruik. Ze werden zo’n acht jaar geleden

ingevoerd, om de recyclingpercentages

omhoog te brengen. Mensen mochten

zelf kiezen of ze een container met meer

compartimenten wilden en bijna ieder-

een stemde toe.” Het restafval in Helsing-

borg is sindsdien verminderd tot 200

kilo per persoon per jaar. Larsson heeft

de cijfers niet paraat, maar hij spreekt

van een gestage, consequente daling. De

recyclefracties zijn van een uitstekende

kwaliteit en klachten zijn er nauwelijks.

“Uit een onderzoek bleek dat 85 procent

van onze inwoners tevreden is over het

systeem”, aldus Larsson. ■

over QuattroSelect systeem

42 GRAM | juli/augustus 2011

door Harrie Nouwens

Dreigend tekort aan chauffeurs in de afvalbranche

In de zomermaanden is er hier en daar een tekort aan chauffeurs. De transportsector waarschuwt zelfs voor

dreigende chauffeurstekorten. Vraag is of de afvalbranche iets moet doen aan instroombevordering van

chauffeurs en daarmee samenhangend het imago van de branche.

Jarenlang leek krapte op de arbeidsmarkt minder vat

te hebben op afval- en reinigingsbedrijven. Door fusies

en strategische vormen van samenwerking werden sy-

nergievoordelen gerealiseerd. Deze voordelen zorgden

ervoor dat er weinig nieuwe mensen nodig waren. Bo-

vendien was er sprake van een beperkt verloop dankzij

een sociaal plan en andere arbeidsvoorwaardelijke ga-

ranties. Ook nieuwe inzamelmethoden en verbeterde

planningstools droegen er toe bij dat de afvalbranche

meer kon doen met evenveel mensen.

Werkgeversvereniging Energie & Nutsbedrijven en het

O&O fonds ENb vonden een paar jaar geleden toch dat

er iets moest gebeuren om de instroom van chauff eurs

te bevorderen. Vanuit de gedachte ‘onbekend maakt on-

bemind’ werd daarom een toolset ontwikkeld: ‘werken

met afval’. Een set bestaande uit posters, fi lmpjes, een

magazine, een quiz en een website. Allemaal gericht

op scholen en werkgevers. Al ervaren we nu niet direct

een probleem, we zullen er zeker mee te maken krijgen

en er dus op moeten anticiperen. Wedden op één paard

is nooit verstandig, ook niet waar het gaat om reacties

op een (dreigend) chauff eurstekort. De aanpak zal een

kwestie moeten zijn van een combinatie van de vol-

gende mogelijkheden:

1 Goede arbeidsvoorwaarden Zorg voor een marktconform arbeidsvoorwaardenpak-

ket met elementen die potentiële chauff eurs aanspre-

ken. Benadruk pluspunten zoals een stevig pensioen

en de ‘schade vrij rijden’ regelingen.

2 Laat zien dat je aantrekkelijk bentBenadruk in de communicatie met potentiële mede-

werkers de niet arbeidsvoorwaardelijke pluspunten.

Bijvoorbeeld veel collegiaal contact, werken in de eigen

regio en beperkt of niet verplicht worden tot overwer-

ken.

3 Oog voor specifi eke doelgroepenBijvoorbeeld vrouwen en mannen die graag de zorg

voor kinderen combineren met een deeltijdbaan. Ook

ouderen die graag in deeltijd werken, vormen een po-

tentiële doelgroep met eigen specifi eke behoeften.

4 Zelf opleiden Jongeren de gelegenheid geven om tegen zachte voor-

waarden hun rijbevoegdheid te halen. Voor de hand

ligt een combinatie met een inzet als belader. Dit blijkt

vaak een rendabele aanpak waarmee een afvalbedrijf

bovendien haar maatschappelijke betrokkenheid toont.

Niet zelden gaat het immers om jongeren van goede

wil, die om wat voor reden dan ook de eindstreep van

hun reguliere opleiding niet hebben gehaald.

De NVRD kan als branchevereniging een belangrijke

rol spelen bij het laten zien van de (aantrekkelijkheid

van) de branche. We praten graag met u verder over

het belang en de eventuele aanpak van bijvoorbeeld

imagocampagnes. Reacties zijn welkom op de GRAM

groep van linked-in en natuurlijk ook per e-mail:

[email protected]

Foto: Guido Koppes Fotografi e/Nationale Beeldbank

GRAM | juli/augustus 2011 43

OTTO wordt ESE

De naam van OTTO Nederland is

per 1 juli gewijzigd in ESE bv. Dit is

een gevolg van de overname van

moedermaatschappij Environmental

Solutions Europe Holding BV door

Stirling Square Capital Partners

(SSCP) en het management in Maas-

tricht.

Alle dochterondernemingen die tot

voor kort nog de naam droegen van

de voormalige eigenaar OTTO heb-

ben een nieuwe naam gekregen. Tot

de dochterondernemingen behoren

de handels en productie vestigin-

gen in Nederland, België Duitsland,

Engeland, Frankrijk en een aantal

vestigingen in Oost Europese lan-

den. Alle kennis en ervaring over

de afgelopen 75 jaar is meegeno-

men om ESE verder te ontwikkelen

op het gebied van duurzaamheid,

innovatie, kwaliteit maar ook in de

service verlening op het gebied van

identifi catie en containermanage-

ment.

NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWS

Met de Sirocco nevelkanonnen biedt Tra-

Mat een scala van oplossingen om stof-

overlast in de buitenlucht en in grote recy-

clinghallen terug te dringen. Hierbij wordt

zo zuinig mogelijk met water en energie

omgesprongen. TraMat levert voor sy-

stemen op basis van perslucht en water.

De laatste aanvulling is het Mistral ne-

velkanon, dat water met een rotator in

plaats van met sproeiers vernevelt tot

een ultra fi jne nevel. Hierbij wordt de

nevel met een ventilator over een grote

afstand verplaatst. De Sirocco Nevelka-

nonnen zijn leverbaar met en zonder

watertank en kunnen op een verrijdbaar

frame of aanhanger geplaatst worden.

Inlichtingen: TraMat,

tel. 0183-565333 en www.tramat.nl

TraMat nevelkanon

Virtueel proefrondje afvalbrengstation VeenendaalDeze maand wordt het nieuwe afval-

brengstation, gevestigd aan de Wage-

ningselaan in Veenendaal offi cieel in

gebruik genomen. Mensen kunnen het

nieuwe afvalbrengstation ook virtueel

bezoeken via de website.

De link voor het virtueel afvalbrengstation:

www.acv-groep.nl/veenendaal/afvalbreng-

station

Het is alsof een bezoeker echt met de

auto aankomt rijden, bij de slagboom

even meldt dat hij afval gaat storten en

vervolgens doorrijdt naar de plek waar

dat moet. Het bijzondere is dat het vir-

tuele brengstation van Veenendaal exact

dezelfde indeling heeft als de werkelijk-

heid. Bezoekers kunnen dus van tevoren

hun route uitstippelen.

44 GRAM | juli/augustus 2011

NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWS

Matrasrecycling of matrasverbranding? De keus is aan de ontdoenerIn Nederland komen jaarlijks zo’n 1.2

miljoen gebruikte matrassen vrij. Dat

staat gelijk aan 500.000 tot 750.000 m3

matrassen. Het grootste deel van deze

matrassen wordt als grof huishoudelijk

afval via de milieustraat afgevoerd naar

een AVI. Deze verwerkingsmethode is

goedkoop maar zorgt voor een onom-

keerbaar en onnodig verlies van bruikba-

re materialen. RetourMatras heeft in Le-

lystad een installatie gerealiseerd waarop

de matrassen volautomatisch worden

gedemonteerd. De materialen van elke

matras worden zodanig gescheiden dat

nagenoeg 100% hergebruik van deze ma-

terialen als secundaire grondstof moge-

lijk wordt.

Sinds 2009 is RetourMatras bezig met

een lobby bij VROM en matrasfabrikan-

ten en -importeurs voor een verwijde-

ringsbijdrage op gebruikte matrassen

voor matrasrecycling. Dit is alleen moge-

lijk door het ondertekenen van een Alge-

meen Verbindend Verklaring voor Verwij-

deringsbijdrage op matrassen. Helaas is

dit niet tot stand gekomen omdat steun

hiervoor van minimaal 75% van de fabri-

kanten en importeurs niet gerealiseerd

kon worden. Daarmee is het wel of niet

recyclen van matrassen de keus van de

ontdoener.

Ondanks het feit dat veel bedrijven en

gemeenten zich graag identifi ceren met

‘groen, duurzaam en maatschappelijk ver-

antwoord’, bemerkt RetourMatras steeds

weer dat uiteindelijk de prijs van verwer-

king de doorslag geeft om niet te kiezen

voor recycling. De huidige verbrandings-

tarieven zijn zodanig laag dat RetourMa-

tras hier absoluut niet mee kan concur-

reren. Wanneer deze trend zich voortzet,

zal het initiatief van RetourMatras – het

zelfstandig ontwikkelen van een recy-

clingmethode voor een volumineus afval-

artikel dat 100% bruikbare grondstoff en

oplevert – binnen afzienbare tijd verloren

gaan.

Methode

De matras wordt op de machine opge-

voerd, wordt opensneden en ontdaan

van het tijk dat als textielafval wordt

hergebruikt. Vervolgens wordt de ma-

tras gesorteerd op latex of PU schuim,

aansluitend verkleind en gebaald. Deze

beide stromen worden hergebruikt. De

matrassen die vering bevatten worden

daar voor verkleining van ontdaan en het

metaal wordt hergebruikt.

Nederlandse huishoudens gebruiken

jaarlijks circa 550.000 ton aan eenmalig

verpakkingsglas. 80 Procent van dit ver-

pakkingsglas komt via de glasbak retour

en kan steeds opnieuw gebruikt worden

zonder kwaliteitsverlies. Glasrecycling

is daarmee van groot belang voor zowel

het milieu als de glasindustrie. De consu-

ment gooit niet alleen glas in de glasbak.

Als de vrachtwagens bij Van Tuijl Glasre-

cycling gelost worden, valt er naast glas

van alles uit zoals mobieltjes, servies-

goed, plastic fl essen etc. Het is daarom

belangrijk het aangeleverde materiaal

zo goed mogelijk te zuiveren, zodat het

weer geschikt wordt voor hergebruik.

Van Tuijl Glasrecycling verwerkt twee

stromen glas: vlakglas en hol glas. Op

het terrein bij Van Tuijl ligt een berg vlak-

glas die bestaat uit vensterglas en gela-

mineerd veiligheidsglas van autoruiten.

Het glas gaat over een speciale lijn, om

kit en aluminium te verwijderen. Ook

het folie tegen splinteren wordt verwij-

derd. Het glas wordt daarna verkocht

aan gespecialiseerde glasfabrieken. Hol

glas, fl essen en potten uit de glasinza-

meling, wordt binnen de loods gestort

in compartimenten met wit, groen en

bont glas. De producenten van verpak-

kingsglas kopen de scherven ook in op

kleur gescheiden partijen. Glasrecycling

is een gemechaniseerd en arbeidsinten-

sief proces. In een aantal ruimten, afge-

schermd tegen het geluid van brekend

glas in de storthal, verwijdert personeel

aan de lopende band de grootste vervui-

ling. Aan het eind van de route van het

glas door het bedrijf vindt een eindcon-

trole plaats. Een medewerker drukt op

een knop, waarna machinaal drie porties

scherven van de band worden geschept

en op een leestafel terecht komen. De

zending kan bij een akkoord naar de

glasfabriek. Daar zal de partij zeker

nog een keer worden gecontroleerd op

zuiverheid. Voor de glasindustrie is dit

van groot belang omdat vervuiling in

de grondstof onmiddellijk leidt tot pro-

blemen in het productieproces. Het glas

uit glascontainers bevat ongeveer 40 kg

aan ongerechtigheden per ton. De glas-

industrie accepteert slechts gemiddeld

25 gram per ton. Er blijft dus zeer veel

afval over dat moet worden afgevoerd

naar een stortplaats. Van Tuijl levert de

scherven met eigen auto’s bij de fabrie-

ken af. Dat is belangrijk om zeker te we-

ten dat er geen vervuiling in het product

kan optreden tussen de eindcontrole en

de afl evering bij de glasfabriek.

Van Tuijl Glasrecycling

I.s.m. de NVRD

Wees erbij! Afval & recycling is het meest gevraagde onderwerp op Milieu.

In combinatie met de vakbeurs Energie goed voor zo’n 400 exposanten.

Meer info over deelname of toegang zie www.milieuvakbeurs.nl

De kortste weg naar duurzaam ondernemen

Pak uw kans op meer rendement!

1Milieu2011Meer winst met schone oplossingen

Dé vakbeurs voor het benutten van kansen door

duurzaam ondernemen en het besparen op milieukosten.

Van innovatieve milieutechniek tot duurzaam

produceren. Van nieuwe regelgeving tot handhaving.

Van specifi eke oplossing tot integrale aanpak.

o.a. themaplein

Afval & Recycling

en de Afvalconferentie

NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWSOmdat gemeenten moeten bezuinigen

en hun uitgaven zeer verantwoord moe-

ten doen, heeft RetourMatras een tege-

moetkoming in de kosten ontwikkeld.

In samenwerking met diverse (vertegen-

woordigers van) retailers is een inzamel-

systeem opgezet voor retailers die oude

matrassen van de klant retour nemen. De

retailer levert de gebruikte matras in bij

een aan het project deelnemende milieu-

straat. De retailer betaalt hiervoor een

vergoeding aan RetourMatras welke dit

weer crediteert aan de milieustraat. Re-

tourMatras hoopt hiermee een stimulans

te creëren voor zowel detaillist als ge-

meente om toch te kiezen voor recycling

van de matrassen.

Voor inlichtingen of een bezoek aan de

installatie in Lelystad:

RetourMatras, Nanne Fioole,

tel. 0231-800000.

Dé vakbeurs voor de totale recyclingbranche

20, 21 en 22 september 2011

GorinchemOpeningstijden:

13.00-21.00 uur

Ons evenement. UW MOMENT.

Evenementenhal GorinchemFranklinweg 2, 4207 HZ GorinchemT +31 (0)183 - 68 06 80F +31 (0)183 - 68 06 00I www.evenementenhal.nlE [email protected]

ColofonUitgeverNVRD, Kroonpark 2, 6831 GV ArnhemTelefoon (026) 377 13 33, fax (026) 445 01 55E-mail [email protected] www.nvrd.nl

RedactiecommissieHenk Klösters (hoofdredacteur), gemeente OosterhoutDrs. Ilse v.d. Grift, NVRDMarc Maassen, GADDrs. Bas Peeters, NVRDHerman Beerding, BMSRob Schram, RMNDrs. Andrea van de Graaf, De MeerlandenIng. Marc Veenhuizen, gemeente ApeldoornWilly Brinkbäumer, Twente Milieu

EindredactieDrs. Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhemtel. (026) 377 13 33fax (026) 445 01 55e-mail: [email protected]

Aan dit nummer werkten mee:Ans Aerts, Laurent Chevalier, Bas Peeters, Ronald Schalekamp, Samuel Stollman, Marc Eijbersen, Robert-Jan van den Berg, Bas Boone, Harrie Nouwens, Hetty Dekkers en Geke Wassink.

BladmanagementSander Retra, Retra PubliciteitsService bv

Advertentie-exploitatieRetra PubliciteitsService bvPostbus 333, 2040 AH Zandvoorttel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02e-mail: [email protected]

OpmaakBetuwe Promedia bv, Buren

DrukSpijker Drukkerij bv, Buren

Offi cieel vakblad van de NVRD

AbonnementenadministratiePostbus 333, 2040 AH Zandvoorttel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02Jaarabonnement ad € 92,50 incl. BTW. België € 120,– (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 9,50.

Beëindiging abonnementHet opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij Retra PubliciteitsService. Bij niet tijdige opzegging wordt het abon-nement automatisch verlengd.

ISSN 1569-0458

© NVRD

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC-keurmerk en verschijnt 11x per jaar.

Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

Agenda4, 5 en 6 oktober 2011

Milieu 2011, Brabanthallen ‘s-Hertogenbosch

Deze milieubeurs toont besparende oplossingen op het gebied van afval, water,

lucht, bodem en geluid. Inl. www.milieuvakbeurs.nl

5 oktober 2011

Afvalconferentie ‘Grondstoff en, volop kansen voor de afvalbranche’,

Brabanthallen ’s-Hertogenbosch.

Inl. CommGres tel. 0418-637340 en www.afvalconferentie.nl

12 oktober 2011

Landelijk Zwerfafvalcongres “Slim Schoon’, Nieuwegein

Inl. GemeenteSchoon, Agentschap NL tel. 088-6027979

2 november 2011

Gemeentelijk Afvalcongres ‘Gemeenten op de afvalstoff enrotonde’, Reehorst,

Ede. Inl. Congres- en Studiecentrum VNG, tel. 070-3738063

20 t/m 28 november 2011

Europese week van de afvalvermindering; Promoten van afvalvermindering in

heel Europa door het dagelijks afvalgedrag van Europeanen te veranderen.

Inl. www.ewwr.eu

Nedmag Industries Mining & Manufacturing BVT. +31-598-651.202 F. +31-598-651.205E. [email protected] I. www.nedmag.com

MAGNESIUMCHLORIDE

EN CALCIUM

CHLORIDE

DEBLIJVENDE OPLOSSINGVOORGLADHEIDBESTRIJDING

advertentie nedmag feb.indd 1 04-02-2008 11:54:45

Naaldwijkseweg 2, 2291 PA WateringenUitenhage Verhuur B.V.

Tel.: 0174-22.55.05 Fax.: 0174-22.55.09WWW.UITENHAGE.NL [email protected]

Verhuur van huisvuilwagens, containerwagens, autokranen, veegmachines en strooiwagens