Goa - Beyond the Party

5/10/2018 Goa - Beyond the Party - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/goa-beyond-the-party 1/107



2

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN

FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN

OPLEIDING COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN

BEYOND THE PARTY:

Analyse van de Vlaamse goascène

Promotor : Prof. Dr. G. DE MEYER VERHANDELINGVerslaggever : Prof. Dr. J. VAN DEN BULCK aangeboden tot het verkrijgen van

de graad van Licentiaat in deCommunicatiewetenschappendoorMaarten WARSON

academiejaar 2006-2007



3

Inhoudstafel

Tabellen

IllustratiesTracklist CD

1. Inleiding 8

2. Terminologie: wat is goa? 11

2.1 betekenis in enge zin 12

2.2 betekenis in brede zin 16

3. De geschiedenis van goa 18

3.1 Indische ontstaanscontext: hoe de hippies EDM ontdekken 183.2. Naar een globale goascène 24

4. De Vlaamse goascène 27

5. Partyfilosofie: dance to psytrance 29

6. Maatschappelijke waardering: het imago van goa 32

6.1 de houding van de Belgische federale politie 33

6.2 commentaar op de politieaanpak 34

7. Theoretisch kader 377.1 jeugdcultuur 38

7.2 subcultuur versus tegencultuur 40

7.3 McAteer's analyse van goacultuur 42

7.4 verspreiding van subcultureel kapitaal 43

7.5 het neotribalisme van Maffesoli 45

8 Methodologie 46

8.1 onderzoeksveld 46

8.2 onderzoeksopzet 48

8.3 meetinstrument 50

9 Resultaten van het onderzoek 51

9.1 frequentie van bezoek aan parties 51

9.2 algemene beschrijving van de populatie 54

9.2.1 leeftijd 54

9.2.2 de woonsituatie 56

9.2.3 professionele status 57



4

9.2.4 opleidingsniveau 59

9.2.5 gender 60

9.2.6 etniciteit 61

9.3 Mediagebruik 62

9.3.1 duur van het internetgebruik 63

9.3.2 online goacommunities: 'psyberspace' 64

9.3.3 subculturele printmedia 66

9.3.4 flyers 67

9.4 Muziekvoorkeur en –beleving 69

9.4.1 luistertijd 71

9.4.2 muzieksmaak: top 20 van de favoriete muziekgenres 73

9.4.3 omgang met muziek 74

9.5 Druggebruik 75

9.5.1 ooitprevalentie 76

9.5.2 jaarprevalentie 78

9.5.3 recent gebruik: maandprevalentie en gebruiksfrequentie 79

9.5.4 beleving van drugs 82

9.5.4.1 redenen voor en effecten van drugs 83

9.5.4.2 psychologische risico's 86

9.5.4.3 legalisering van drugs 87

9.6 opvattingen over goacultuur 88

9.6.1 het ondergronds karakter 89

9.6.2 aan goa toegeschreven betekenissen 89

9.6.3 kledingstijl 90

9.6.4 enkele levensbeschouwelijke stellingen 92

10 Besluit 9311 Referenties 94

bijlage 1: lijst van goadj’s op Belgische goaparties in 2004 (tot april) 96

bijlage 2: online vragenlijst 97



5

Tabellen

Schema 1: opdeling subcultuur en tegencultuur 41

Tabel 1: frequentie van bezoek aan goaparties 51

Tabel 2: frequentie van uitgaan 52Tabel 3: leeftijdverdeling binnen de Vlaamse goascène 54

Tabel 4: beroepsstatus binnen het Vlaamse Goamilieu 57

Tabel 5: professionele status t.o.v. woonsituatie 58

Grafiek 1: professionele status t.o.v. woonsituatie 58

Tabel 6: opleidingsniveau binnen de Vlaamse goascène 59

Tabel 7: duur internetgebruik per dag 63

Tabel 8: luistertijd muziek per dag 71Tabel 9: muzieksmaak: top 20 van muziekgenres 72

Tabel 10: druggebruik: ooit-, jaar- en maandprevalentie en gebruikfsfrequentie 79

Tabel 11: evaluatie van de stelling 'ik heb nooit (psychologische) problemen

gehad door drugs' 86

Tabel 12: evaluatie van de stelling 'ik ben voor legalisering van cannabis' 87

Tabel 13: evaluatie van de stelling 'goa hoort niet thuis in de maatschappij' 89



6

Illustraties

Afbeelding 1: ingang van Illtown, 604-production, Zichem, 2004 9

Afbeelding 2: Sonica festival, mainstage, Bolsena Lake, Italië, 2005 16

Afbeelding 3: Isralienvasion, 604 –Production, Antwerpen, 2004 17

Afbeelding 4: Kaart van Goa 18

Afbeelding 5: Arjuna beach, Goa 20

Afbeelding 6: Collage van LSD blotters 22

Afbeelding 7: albumhoes ‘Project II trance’ 24

Afbeelding 8: albumhoes ‘Let it Rip’ 25

Afbeelding 9: Zuid-Afrikaanse rotstekening van een trance dance ritueel 30

Afbeelding 10: Sonica festival, mainstage, Bolsena Lake, Italië, 2005 31

Afbeelding 11: flyer van 'Isralienvasion', Antwerpen, 2004 67

Afbeelding 12: flyer voor 'Infectious Minds', Hasselt, 2004 69



7

Tracklist: Beyond the party [CD]

Nummer 1: Freq, Antix remix. (2005). Return to the masters. op Twin Coast

Discovery (CD). Iboga Records.

Nummer 2: Vibrashpere. (2007). Floating free, op Floating Free EP (EP).

Tribal Vision Records.

Nummer 3: Pixel. (2005). Disco nection. op Reality Strikes Back (CD).

HOM-Mega Productions

Nummer 4: Sub6. (2004). El novation (trance mix). op Who needs love songs (CD).

HOM-Mega Productions

Nummer 5: Panick. (2003). Teriyaki terror. op Rocket Pocket (CD).

Phonokol Records

Nummer 6: Infected Mushroom. (2001). BP emprire (rough mix). op BP Empire

(CD). YOYO Records

Nummer 7: Younger Brother. (2003). Even dwarves start small. op A flock of bleeps

(CD). Twisted Records

Nummer 8: Shpongle. (1998). Divine moments of truth. op Are you shpongled?

(CD). Twisted records

Nummer 9: Shulman. (2003). A magnificent void. op In search for a meaningfull

moment (CD). Aleph Zero Records



8

1. Inleiding

“ When i come to the party and i set up my alter (…) and say the mantra and make the offering to the cosmic spirit, the whole party becomes the

offering, the music becomes the offering, the dance becomes the offering (…)The longer that goes on the more the trance comes and it comes to a point where every song is so perfect in the moment its timelessness, so perfect you start to get chills at your spinal cord and the outside of your skin and everyone is getting all that at once, its like a cosmic orgasm. Then at some point it comes like a shock of lightening, a bold of lightening through everyone all at once. That’s when the seed is planted in everyone’s subconsciousness, that will hopefully grow and flower and make people more sensitive and aware of themselves, the crossroads of humanity and the needs of the planet. This is what our goaparty, our holy ritual, is all about, this is what we’re trying to achieve .” (Goa Gil, in Liquid Crystal Vision, 2002)

Met dit citaat geeft Goa Gil aan dat een goaparty meer is dan louter entertainment;

het is een ‘ancient ritual for the 21ste century’ (Goa Gill, in McAteer, 2002, z.p.). Als

collectief dansritueel brengt het mensen samen in een harmonieuze omgeving met

het oog op spirituele groei. Hoewel de goascène te midden van de Oosterse cultuur

in de Indiase deelstaat Goa ontstond, waren het Westerse outcasts die er

elektronische dansmuziek (EDM) introduceerden. Hippies en new-age fanaten, onder

invloed van LSD, zorgden ervoor dat de Westerse EDM een meer psychedelische

lading kreeg. Het resultaat van deze evolutie is het muziekgenre psytrance. Aan de

basis van de originele goascène liggen dus een drietal componenten: hippies

(psychedelisch aspect) die Westerse technologie (muzikaal aspect en partyformat)

introduceren in een Oosterse cultuur (spiritueel aspect).

In Vlaanderen valt het goafenomeen eerder op door niet op te vallen: geen

psytrance op de radio noch in de alledaagse platenwinkel, geen massale

promotiecampagnes voor parties, vaak op minder voor de hand liggende locatieszoals in grotten of in een verlaten dierentuinn. De goascène is dan ook een semi-

autonoom sociaal veld, d.i. een zelfregulerend en voor buitenstaanders moeilijk

begrijpbaar sociaal netwerk.

Naast dit mobiele en ondergrondse karakter onderscheidt het goamilieu zich

van andere EDM -culturen door de mystiek futuristische, psychedelische en ietwat

duistere sfeer waarin ze gehuld gaat. Typerend hierbij zijn kleurrijke goa-outfits;

flodderbroeken, topjes met psychedelische prints erop, dreadlocks, … evenalsfluorescerende decoratie onder blacklight.



9

Gezien de zojuist genoemde kenmerken is het niet evident de goascène onder

de microscoop te leggen en er informatie over te verzamelen. Er gaat dan ook

nauwelijks maatschappelijke noch wetenschappelijke aandacht uit naar het

fenomeen. In onderzoeken naar jeugdsubculturen of naar de muzieksmaak van

jongeren wordt goa of psytrance vaak niet eens vermeld (1). Tot nu toe had één

Nederlandstalige etnografische studie zich op het goamilieu gericht, in het kader van

een publieksonderzoek waarmee de dansende menigte als verzameling cyborgs

werd benaderd.

Afbeelding 1: ingang tot ‘Illtown’ georganiseerd door 604-productions (grotten van Zichem,

2004)

Een elektronische danscultuur bestuderen is dan ook een omstreden iets. Men heeftzich lange tijd tegen EDM gekeerd. De postmoderne cultuurcommentator Baudrillard

sprak over de discotheek alsof het de laagste vorm van entertainment was, en

beschouwde het als een ‘complete disappearance of a culture of meaning and

1 Bijvoorbeeld het Nederlandse onderzoeksbureau INTERVIEW NSS dat sinds 1985tweejaarlijks onderzoek doet bij jongeren, maakt geen vermelding van een goa -subcultuur.Ondertussen is het bureau gestopt met kwantitatief inventariseren en opvolgen van subculturen,wat wel nog gedaan wordt is de muziekvoorkeur van jongeren meten. Maar noch goa, noch

psytrance, noch progressive kwamen voor in de lijst die gehanteerd werd om muziekvoorkeur temeten.



10

aesthetic sensibility ’ (Baudrillard, in Thornton, 1995, p. 12). Ook Theodor Adorno

legde de vinger op de wonde met zijn interpretatie van de ‘rhytmic obedience of

dancers’ . “Dance cultures have long been seen to epitomize mass culture at its

worst. Dance music has been considered to be standardized, mindless and banal,

while dancers have been regarded as narcotized, conformist and easily

manipulated ”, aldus Thornton (Thornton, 1995, p.13)

Tegenwoordig worden deze ideeën niet meer door evenveel muziekcritici als

vroeger gedeeld, maar toch heeft de opvatting van de oude garde in heel wat sferen

hardnekkig stand gehouden (Thornton, 1995, p.14). Tot in de jaren ’90 wordt EDM in

populaire muziekstudies als irrelevant afgedaan. Thornton heeft met haar

baanbrekend onderzoek naar Britse clubculturen dan ook niet de bedoeling gehad

om EDM te canoniseren of om de status van de discotheek te verhogen. In deze

redenering volg ik haar volledig; op uitzondering van de discussie tussen de voor- en

de tegenstanders van goacultuur (6. imago van goa), ben ik niet geïnteresseerd in

waarden en normen van mensen buiten het goamilieu. Ik ben eerder gefascineerd

door de houding en de idealen van de jongeren die elk weekend naar discotheken of

clubs afzakken, en meer specifiek deze jongvolwassenen die regelmatig op

goaparties rondhangen.

Deze uiteenzetting wil een mediageïnspireerde analyse maken van de

Vlaamse goascène. In die zin wil dit doordringen in het ondoordringbare. De rode

draad doorheen het verhaal is een proces van subculturele identiteitsvorming binnen

een postmoderne smaakcultuur. Deel één gaat dieper in op de betekenis van goa;

als muziekstijl, als subcultuur en als party- of levensfilosofie. Hierbij hebben we ook

aandacht voor de ontstaanscontext en de geschiedenis van goa. In het theoretisch

gedeelte wordt het wetenschappelijk interpretatiekader verder uitgewerkt. Deel twee

vervolgens vormt de neerslag van het eerste Vlaamse goa -onderzoek. Hierbij ligt deklemtoon niet alleen op het gebruik van subculturele media zoals online

goacommunities en flyers, ook aspecten zoals de mate van uitgaan, de omgang met

muziek en met drugs, de klederdracht en een aantal concrete opvattingen van de

goaliefhebbers zelf worden besproken.



11

2. Terminologie: wat is goa?

Omdat niet iedereen weet waar goa zoal voor staat, is het aangewezen te starten

met een terminologische verkenning. De inleiding heeft alvast duidelijk gemaakt dat

goa of psytrance met een uitgebreid betekenisnetwerk geassocieerd kan worden.

Om het overzicht over deze betekeniswolk enigszins te bewaren voer ik een

onderscheid in tussen de betekenis van goa in enge zin, namelijk goa als

muziekgenre, en een betekenis in brede zin; namelijk de rond psytrance

geïdentificeerde smaakcultuur. Dit onderscheid wordt zodadelijk uitgewerkt.

Een abstract muziekgenre als psytrance omschrijven is echter geen eenvoudige

opdracht. Volgens muzieksociologe Susan Langer (Langer, in Denora, 2003, p. 56)

heeft muziek ‘the capacity to signify without simultaneously referencing directly

aspects of the external world’ . De meeste muziek, zeker deze waar amper tekst in

wordt gebruikt, is non-verbaal, niet-representationeel en niet-conceptueel (Denora,

2003, p. 58). Omdat het dus niet vanzelfsprekend is om psytrance verbaal te

beschrijven, en omdat men al moet weten waar men moet zoeken om goamuziek te

vinden, heb ik een cd met voorbeeldfragmentjes aan deze eindverhandeling

toegevoegd.



12

2.1 betekenis in enge zin

In de Indiase deelstaat Goa ontwikkelde de toenmalige elektronische dansmuziek

onder invloed van daar verblijvende Westerse hippies en new-age fanaten specifiek

tot goa. Sinds de jaren ’90 is goa losgekomen van zijn ontstaanscontext en over de

wereld verspreid geraakt, waardoor ‘goa’ (old-skool) geëvolueerd is naar ‘psytrance’

(new-skool). Beide termen worden nochtans vaak door elkaar gebruikt. Alternatieve

benamingen die de ronden doen of deden zijn ‘trance-dance’, ‘goatrance’,

‘psychedelische trance’en het symbool ‘604’.

In dit onderdeel benaderen we psytrance vanuit de overkoepelende

muziekgenre’s. Bovendien is goa of psytrance een muziekstijl in volle ontwikkeling. In

het laatste deel van deze paragraaf worden dan ook een aantal substromingen

behandeld.

Als muziekstijl kan goa op verschillende manieren in het muzieklandschap

gepositioneerd worden. De breedste noemer waaronder ze in te delen valt is de

elektronische dansmuziek (EDM). Deze term is gereserveerd voor wat men vroeger

‘housemuziek’ noemde. Ondertussen zijn house, net zoals groove, minimal,

progressive, IDM, … subgenres van de EDM geworden.

EDM is een recente ontwikkeling binnen de elektronische muziek, vanaf de

jaren ‘80. “Als muziekgenre, zoals die gebruikt wordt door muziekcritici of door

marketingspecialisten, duidt de term elektronische muziek op muziek die

hoofdzakelijk door elektronische apparaten zoals synthesizers, samplers, sequencers

en drummachines wordt gemaakt. Theoretisch gezien kan deze muziek om het even

welk ander instrument bevatten, veel voorkomend zijn bijvoorbeeld elektrische of

basgitaren, violen of percussie-instrumenten. Met elektronische muziek kan ook naar

computermuziek verwijzen worden, omdat bepaalde software toelaat dat geluidendigitaal en gemakkelijk verwerkt en bewerkt kunnen worden” (Wikepedia,

Elektronische muziek, 2007)

Zoals de naam doet vermoeden was EDM oorspronkelijk alleen maar bedoeld

om op te dansen. Vroeger werd EDM dan ook uitsluitend in nachtclubs en

discotheken gedraaid. Tegenwoordig is EDM niet meer weg te denken van radio en

TV. Een gevolg is dat EDM nu naast dansmuziek ook als ‘luistermuziek’ beschouwd

kan worden.



13

Meer concreet gedefinieerd is goa of psytrance samen met de psychedelische

breakbeat (psybreaks), de psychedelische ambient (psymbient) en de

psychedelische dub (psydub), de progressive en de new wave psytronica, onderdeel

van de psychedelische elektronische dansmuziek (PsyDM). De klemtoon bij

psychedelische elektronica ligt niet op melodieën noch op de beats, alles draait er

om de uitgesponnen effecten die de baslijn omgeven.

Het woord ‘psychedelisch’ stamt af van de Griekse woorden ‘psyche’ en

‘delein’, welke respectievelijk ‘het innerlijke’ en ‘manifesteren’ betekenen. Van Dale

definieert psychedelisch als ‘de werking van het bewustzijn verruimend’. Enkele

voorbeelden hiervan zijn meditatietechnieken zoals yoga, trance-dance en uittreding.

Ook bepaalde drugs kunnen een psychedelische ervaring induceren. Het woord

‘psychedelisch’ wordt dan ook gebruikt voor muziek en andere kunstzinnige uitingen

die ervaringen met zulke hallucinerende middelen weerspiegelen. Aanvankelijk sloeg

het begrip psychedelische muziek alleen op rockmuziek uit de jaren ’60. Volgens

Wikepedia was het album ‘Electronic music for the Mind and Body’ van Country Joe

en the Fish een van de eerste psychedelische albums ooit (Wikepedia, psychedelic

music, 2007). Een aantal bekende psychedelische rockbands zijn The Doors, The

Gratefull Dead en Jefferson Airplane. Psychedelische muziek is in sterke mate

verbonden met hippiecultuur en flowerpowerideologie.

Goa of psytrance kan ook als subgenre van de trancemuziek gepositioneerd

worden. Van Dale beschrijft trance als een ‘toestand van gewijzigd bewustzijn,

waarbij bovennatuurlijke dingen ervaren worden’, vb. religieuze en/of paranormale

ervaringen, en in tweede betekenis als ‘toestand van geestesvervoering’, wat verwijst

naar extase, zoals in de uitdrukking ‘in trance geraken’. Het verschil tussen ‘trance’

en ‘psychedelisch’ is dat niet elke trance van psychedelische aard is.

Als subgenre van de EDM staat trance voor een muziekgenre dat zich in de jaren ’90 sterk ontwikkelde. Oorspronkelijk kwam trance van Belgische en Duitse

producers. Trance, naast house misschien wel de meest populaire vorm van

elektronische dansmuziek, wordt omschreven als ‘melodie waarbij de BPM tussen

130 en 140 ligt, en waarbij een bepaalde melodie vaak herhaald wordt’ (Wikepedia,

trance music, 2007).

Deze stroming ontwikkelde nadat dj’s steeds vaker techno en house begonnen te

combineren. Een aantal subgenre’s van trance zijn goa, progressive trance enhardtrance.



14

Psytrance is een extreme vorm van trance die herkenbaar is aan een typische

harde en vaak ‘dubbele’ 4/4 –beat, van 140 BPM of meer. Psytrance is dus sneller

dan mainstream trance. Bovendien legt men bij psytrance meer nadruk op baslijnen

en omringende psychedelische effecten dan op melodie. Dit is bijvoorbeeld duidelijk

te horen op track 5 van de bijgevoegde cd. Doorgaans werkt een goanummer d.m.v.

een spel van opbouwende en wegvallende bassen en uitgesponnen synthesizer en

andere effecten op naar een climax en een catharsis. Bovendien is psytrance door

de typische ‘multi-layer’ structuur uitermate geschikt om te mixen.

Ondanks het feit dat goa door meer commerciële trance in de substream van

de populaire cultuur werd gedrukt, is het een stroming in volle ontwikkeling die in een

aantal substromingen vertakt is. Zonder ook maar enige afbreuk te willen doen aan

de diversiteit die schuilgaat achter dit ‘hokjesdenken’ onderscheiden we de volgende

subgenre’s:

De meest voor de hand liggende psytrance is de zogenaamde ‘full on’, dat

getypeerd kan worden door harde, ‘straight to the point’ beats. Enkele voorbeelden

hiervan zijn Sub6 (psytrance, full on), Panick (CD track 5) en Infected Mushroom (CD

track 6). ‘Full on’ vaart vooral hoogtij in Israël, waar het als popmuziek gedraaid zou

worden.

Daarnaast is er de psychedelische progressive, een rustiger, meer groovy en

minimalistisch muziekgenre. Voorbeelden hiervan zijn Antix (CD track 1),

Vibrasphere (CD track 2) en ook wel Pixel (CD track 3). Men specificeert deze

stroming soms ook met ‘Morning’ omdat progressive vaak ’s morgens gedraaid werd

zodat men wat kon bekomen van het nachtelijke geweld.

Ten derde heeft er zich een muziekgenre dat ‘dark psy’ wordt genoemd

ontwikkeld, dit wordt gekarakteriseerd door vreemde donkere geluiden en krachtige,

agressieve bassen, zoals bij Sci Forest of het Russische Kindzaza .Voor goa afkomstig uit de Scandinavische landen reserveert men de naam

‘suomi-trance’, omdat deze vaak een eigen typische sound heeft.

Een buitenbeentje maar toch het vermelden waard is de psychedelische chill

out, of psymbient en psydub. Dit zijn meer atmosferische en ‘dubachtige’

soundscapes waarin typische goabassen vervangen zijn door rustige breakbeats (80

BPM en minder) en die bovendien veel percussie of andere etnische invloeden

vertonen (CD track 8 en 9). Veel goaparties hebben dan ook een ‘chill-out room’waar men even kan uitblazen over een kopje chai-tea. Het komt voor dat psytrance



15

producers zich op ‘chill out’ - projecten storten. Bijvoorbeeld de Brit Simon Posford

die onder het alias ‘Hallucinogen’ zowel full on als psydub uitbracht, en wiens

ambient -project ‘Shpongle’ veel aanzien geniet binnen het goamilieu (CD track 8). Of

het Zweedse duo Rickard Berglöf & Robert Elster, die onder de naam ‘Vibrasphere’

zowel progressive als downbeat uitbrengen.

Naast deze substromingen komen eveneens heel wat mengvormen voor,

zoals psybreaks, dark minimal psy, tribal progressive, downtempo psy, … Een

voorbeeld hiervan is Younger Brother (CD track 7), een mengeling van ambient,

psydub en psytrance.



16

2.2 betekenis in brede zin

Afbeelding 2: mainstage van Sonica festival, Bolsena Lake, Italië, 2005

In brede zin wordt met goa een rond psytrance geïdentificeerde smaakcultuur

aangeduid. Dit is een bizarre mix van Oosterse en Westerse culturele praktijken en

opvattingen. De voornaamste uitdrukking hiervan vindt men terug in een typische

partyformat; een op goamuziek dansende massa onder blacklights te midden van

fluorescerende decoratie en psychedelische visuals. Soms binnen, vaak ergens in denatuur. Als de morgen aanbreekt is het tijd voor de headliners. Naast de dansvloer is

er een ‘chill-out’ room tot soms zelfs een klein dorpje met exotische eet- en

drinkstandjes, iglotentjes van festivalgangers en goawinkeltjes.

Hiermee bevinden we ons in het hart van de goacultuur. Maar dat goa vaak op

‘feesten’ gericht is, wil niet zeggen dat ze er toe beperkt is. We wezen al op het

muzikale, het psychedelische en zelfs het spirituele aspect van goacultuur. Over al

voorbije en toekomstige ‘goa-events’, over het aanbod aan goamuziek, evenals overde skills van dj’s en over psychedelische kunstprojecten, of over het aanbod aan



17

goakledij,… wordt bovendien verslag uitgebracht in gespecialiseerde media zoals

goawebsites, goa-pocketmagazines en flyers. Meer zelfs, in cyberspace heeft de

goascène een virtuele component gevonden. We staan straks uitgebreid stil bij de rol

van zulke subculturele media.

Voor een beter begrip van goacultuur is het eerst nodig de ontstaanscontext

en de geschiedenis van goa en de evolutie naar een globale goascène te schetsen.

Afbeelding 3: sfeerbeeld van ‘Isralienvasion’ , 604–production, Antwerpen, 2004



18

3. De geschiedenis van goa

3.1 de Indische ontstaanscontext: hoe de hippies EDM ontdekten

Afbeelding 4: kaart van Goa

De geschiedenis van psytrance wordt herleid tot in 1961, het jaar dat de Portugese

kolonie Goa door Indische militairen aan India geannexeerd wordt. Goa, een

kustgebied met ongeveer één miljoen inwoners, gelegen in het midden van de

Indische westkust, kent een verleden getekend door bezettingen. Van de 10de tot de

16de eeuw werd Goa afwisselend door Hindu - en Moslim regimes beheerst. In 1510

werd Goa door Portugese kolonisten veroverd, die er, op uitzondering van de jaren1797-1798 en 1802-1813 wanneer Goa in Britse handen is, het gezag voerden tot in

1961. In dat jaar neemt het Indische leger dus de macht terug over.

Dat 450 jaar Portugese kolonisatie een stempel heeft gedrukt op het culturele

leven in Goa, bewijzen ondermeer de katholieke kerken en kathedralen, de

traditionele keuken en de kunsten. Het gevolg hiervan is dat de deelstaat Goa op

cultureel gebied een ‘buitenbeentje’ is binnen India, bestaande uit zowel Westerse

als Oosterse cultuur.



19

Deze situatie maakte de komst van de hippies en andere Westerse toeristen

gemakkelijker. Vanaf de jaren ‘60 groeide Goa uit tot waar paradijs voor hippies en

andere in het verre Oosten rondtrekkende new age fanaten. Hoe het kwam dat Goa

tot bloeiende hippiecommune transformeerde is niet eenduidig te zeggen, maar

enkele voor de hand liggende factoren zijn de locatie en het klimaat, de

aanwezigheid van oosterse en westerse cultuur, het lakse regime, de tolerantie van

de lokale bevolking, … De oorspronkelijke inwoners van Goa hadden dan ook geen

enkel probleem met de komst van de hippies, ze waren er net zo tolerant voor als

voor de voormalige Portugese kolonisten.

Boyd beweert dat de hippies vanaf 1968 naar Goa afzakten "to sleep on the

beaches, partake of the marijuana weed and generally try to 'get their head together '”

(Boyd, !n Cole, 1997, z.p.). Heel wat Westerse adolescenten vonden Goa het

uitgelezen vakantieoord en sommigen besloten zich er permanent te vestigen.

Anderen waren speciaal afgekomen om deel te nemen aan traditionele winterrituelen

op de kusten van Goa. Goa Gill, een van de pionierende goadj’s, omschrijft het

gebeuren als volgt:

“All these people met … travelling overland. Some people went to study

Indian music. Others went to live with the yogis in the Himalayas. All different

trips. Some people went down to Bali ... it was Goa at Christmas. That was the

big thing. Everybody regrouped. All the old friends that you met everywhere,

traveling, everybody would meet in Goa At Christmas. There, everybody met,

we exchanged all our stories, “what have you been doing?” And party

together ” (Goa Gil, in Cole, 1997, z.p.)

In Goa India werden dan ook zeer frequent exotische strandfeestjes georganiseerd.Albright beschrijft het als volgt;

“about thirty years ago a man named eight-fingered Eddie and other ex-

pats...found a perfect beach...beautiful warm friendly villagers...and a

paradise-like haven in which they could...with the utmost freedom...enjoy a life

free from all distractions...these people started to have "parties" on the

beaches or in the jungles...eating psychedelics and dancing to the music of

the time”. (Albright, in Cole, 1997, z.p.)



20

De muziek van die tijd leek in de verste verte nog niet op goa trance. In de jaren ‘70

bestond het repertoire van lokale dj’s uit artiesten als Led Zeppelin, The Who, Jimi

Hendrix, the Gratefull dead, The doors, Neil Young, the Eagles, Pink Floyd, … en ook

Bob Marley, Parliament, …

Afbeelding 5: Arjuna beach, Goa

Het is op deze strandfeestjes dat de eerste goatrance gedraaid zal worden. Begin

jaren ’80 werd, onder invloed van enkele pionierende dj’s, waaronder de Amerikaan

Goa Gil, en de Fransmannen Fred Disko en Laurent, EDM in Goa geïntroduceerd:

“When, at the beginning of the 1980s, Goa Gil grew tired of the "rock/fusion/reggae" music he was spinning, he introduced “the first post-punk

experimental electronic dance music coming from Europe, the neue deutsche

welle, electronic body music" (Goa Gil, in A Decade of Psychedelic Trance,

2003)

De muziek die later als goatrance bekend zou worden ontwikkelde niet uit één enkel

genre; de voorlopers van goa waren ondermeer de electrobeat, de acid house en

ook de psychedelische rock. Electrobeat omvat de Electronic Body Music (EBM), een



21

van de eerste elektronische muziekgenre’s, gekenmerkt door een harde machinale

beat en een karakteristieke metalige snare op de 2de en 4de tel, waarbinnen het

Belgische Front 242 overigens wereldbekendheid verwierf, de Industrial vanuit

Duitsland, en de New Beat vanuit België (denk maar aan The Confetti’s). Binnen de

acid house heeft vooral The KLF naambekendheid verworven, maar ook artiesten als

Aphex Twin begeven zich binnen dit domein. De invloed van psychedelische rock op

Goa trance ligt vooral bij bands als Ozric Tentacles, Steve Hillage en Ash Ra

Tempel. Een laatste bron van inspiratie voor goa werd gevonden in de tribal of ethnic

music vanuit India zelf.

Naast sex en drugs was dus ook muziek een belangrijk onderdeel in het leven

van de hippies in Goa. Opvallend is dan ook het internationale karakter van de

Goaanse muziekscène. Fred Disko beschrijft de aanwezigheid van Franse en

Italiaanse dj’s, gespecialiseerd in elektronische muziek, Australische dj’s die rock

draaiden, en anderen die enkel Zuid-Amerikaanse stijlen speelden. Een aantal dj’s

waren dus naar Goa afgekomen om er psychedelische muziek uit te wisselen. Ray

Castle, een van de eerste goatrance dj’s, legt uit:

“ The freaks and the hippies used to collect the most mind-boggling

psychedelic dance music they could find and bring it to India and play it at

these parties, and we used to exchange this music......In the old days we used

to call it "special music". It was very obscure and it was very hard to get your

hands on. You were a real connoisseur or collector, and Goa was a kind of

fraternity of obscure, weird psychedelic music collectors getting together,

getting stoned, and getting off on the music; and sharing each other's music,

exchanging it, copying it, and then making parties out of it.” (Castle, in Cole,

1997, z.p.)

Merkwaardig is overigens dat een volledig gelijkaardig fenomeen plaats vond in de

Verenigde Staten, in Detroit, op WGPR radio dankzij Charles Johnson, en in

Chicago, in ‘the Warehouse club’ met dj Frankie Knuckles. De wortels van goatrance,

techno en house werden dus op eenzelfde moment gelegd.

Wat betreft de invloed van de Indische context op goatrance vermeld

Easwaran hetvolgende:



22

“The genre's origins in India (especially among spirituality tourists)

explains much of the decorations and imagery associated with the music, as

well as some of the scales that are quite popular. However, the sounds

themselves probably owe more to the association of the music with

hallucinogens of various sorts” (Easwaren, z.d., z.p.)

Terwijl mainstream trancemuziek meestal met XTC wordt geassocieerd, wordt

psytrance eerder met LSD geassocieerd. “The “psy” in “psytrance” is normally said to

stand for “psychedelic”, though it is also associated with the words “psychoactive”,

“psychotropic”, “psychic” and anything else connected with the mind or brain ”, aldus

Cole en Hannan (Cole, 1997, z.p.).

Afbeelding 6: collage LSD blotters (Erowid, LSD pictures, 2007)

In zijn essay ‘Psytrance and the Spirituality of Electronics’ beschrijft Easwaran de

invloed van hallucinerende middelen op goatrance als volgt:

“The effects of the drugs may be one reason why this genre of music

focuses so much more on timbre and non-pitched sound than on melody,

harmony, or rhythm, as most other music does. The basic tempo is

significantly faster than most mainstream trance music, and this has been attributed to the fact that constant sixteenth notes at a tempo of 145 BPM



23

gives a rhythm almost identical to that of the naturally occurring alpha waves

in the brain.” (Easwaren, z.d., z.p.)

In verband met de nog te beschrijven ‘partyfilosofie’ van goa en het induceren van

trance alvast dit: er bestaat dus een connectie tussen goabeats en

hersenfrequenties. Hierbij treedt ondermeer de BPM op als trigger voor bepaalde

hersengolven (alpha-waves).

Een ander aspect van de Indische context dat van invloed is geweest op

goatrance is de hitte en het vochtige klimaat. Hierdoor konden de eerste goadj’s

geen vinylplaten draaien, ze waren aangewezen op cassettes. M.a.w beatmatching

was aanvankelijk zeer moeilijk tot zelfs uitgesloten.

“To ease this situation, psytrance developed a tradition of having

relatively long atmospheric portions in each track, which allow one to easily

mix two tracks of different tempos without having them clash.” (A Decade of

Psychedelic Trance, 2003, z.p.)

Begin jaren ’90 werd overgeschakeld op DAT’s, maar voor het echte mixwerk was

het wachten tot cd-spelers met pitch control ingeburgerd raakten.

De hippiecultuur te Goa was geen lang leven beschoren. Aan het begin van

het nieuwe millennium was ze zo goed als uitgebloeid. De eerste minister van Goa

wijt het verval van de hippiecommune hoofdzakelijk aan de beperkte economie;

omdat hippies geen harde werkers waren die hun geld verdienden met het

organiseren van rommelmarkten en drugssmokkel bracht de economie niet genoeg

op om de samenleving in stand te houden



24

3.2 naar een globale goascène

Door de verplaatsing van dj’s, artiesten en feestvierders, door commercialisering in

clubs, door de release van platen, en dankzij het Internet is goatrance sinds de jaren

‘90 uitgedeind naar andere plaatsen op de wereld. Dj’s vanuit Goa hebben doorheen

de geschiedenis van goatrance ook in andere landen goasets gedraaid; Fred Disko

draaide op goaparties in Nepal in 1985 en in Thailand in 1987 en Ray Castle deed

een Europese tournee van 1987 tot 1991 onder de naam Pagan Productions. Hij

heeft ook veel in Japan gewerkt en verklaarde dat het hoofdnetwerk voor goa trance

sinds eind jaren ’80 ‘Tokyo – Goa – Amsterdam’ was. Steve Psycho herinnert zich

enkele goaparties te Sidney eind jaren ’80 en begon in 1991 zelf goafeestjes in

Melbourne te organiseren.

Begin jaren ’90 stond Groot-Brittannië centraal bij de productie van goatrance.

Het eerste echte psytrance label was Dragonfly records in Brixton, London, dat werd

gerund door artiest en trance producer Martin “Youth” Glover (voormalig bassist van

Killing Joke). Hiervoor maakte hij dankbaar gebruik van de accommodatie van zijn

reeds bestaande platenlabel Butterfly Records. Raja Ram en Graham Wood

produceerden hier onder de naam The Infinity Project. Simon Posford, die als

geluidstechnicus in de Butterfly studio’s werkte, brengt hier later onder de naamHallucinogen het legendarische album ‘Twisted’ uit, met daarop de ondertussen

klassiek geworden track ‘LSD’. Al in 1993 en 1994 verschenen er enkele

psytrancecompilaties op het Dragonfly label (“project II trance”) met daarop artiesten

als Total Eclipse, Madra Gora, Ayahuasca en Man With No Name.

Afbeelding 7: Project II trance, de eerste goatrance compilatie



25

Rond deze tijd ontstonden er meer goa-platenlabels in de UK, waaronder Tip

Records (nu Tip World), het eigen label van Raja Ram en Graham Wood, Matsuri

Prodcutions, Flying Rhino Records, Platipus Records, … Misschien wel de

belangrijkste onder deze platenlabels was Blue Room Released, dat gesponsord

werd door een Britse producent van luidsprekers. Hierdoor kon manager Ghahary

zijn budget naar believen, ongeacht verkoopcijfers, spenderen, met als gevolg de

ontwikkeling van minder klassieke, meer experimentele psytrance. Enkele van de

vandaag de dag meest bekende goa artiesten hadden midden jaren ‘90 een

platencontract bij Bleu Room Released, waaronder Total Eclipse, Har-El Prussky,

Voodoo People, Juno Reactor, Saafi Brothers en Koxbox.

Ook al was Groot-Brittannië een centrum voor de productie van psytrance

midden jaren ’90, de partyscène was er door de ‘Criminal Justice Bill’ en het

sluitingsuur voor dancings en clubs eerder beperkt. In andere Europese landen

echter kon de goascène door een meer liberale wetgeving vrijer ontwikkelen. Vooral

Duitsland kende een bloeiende scène, ondermeer dankzij platenlabel Spirit Zone

Records, die onder andere The Infinity Project , K.U.R.O., Etnica en Har-El Pruskky

distribueerden.

In 1997 onderging de goascène harde tijden, vooral in Groot-Brittannië; de

verkoopscijfers zakten weg en heel wat psytrance platenlabels zoals ondermeer

Flying Rhino gingen failliet. Met zijn ‘Let it RIP’ compilatie verklaarde Tsuyoshi Suzuki

officieel de dood van goatrance; op de achterflap van de cd stond de tekst “RIP:

Mother Theresa, Princess Diana, William Burroughs, Goa trance” afgeprint.

Afbeelding 8: hoes van de ‘let it rip’ compilatie



26

Rond deze tijd ontstaat de muziek die we vandaag de dag als psytrance kennen. Een

combinatie van minimalistische, progressieve trance, house en techno, een harde,

donkere sound die meer klemtoon legt op psychedelische geluiden dan op de

originele goa-melodieën. In 1998 werd Duitsland een centrum voor deze culturele

beweging. Ook in zweden bevinden zich heel wat psytrance producers, die een meer

progressieve kant opgaan. Deze muziek wordt met de term ‘suomi-trance’

aangeduid. Zelfs het Dragonfly label verklaarde over te schakelen op deze nieuwe

meer progressieve vorm van muziek, en psytrance werd terug populair. De

debuutalbums van Atmos, Noma, S-Range en Son Kite bevestigden dit, en zorgden

ervoor dat Zweden als belangrijke producent van psytrance op de wereldkaart kwam

te staan.

Ontwikkelingen op vlak van computers leidden ertoe dat iedereen die in het

bezit is van een pc en enigszins muzikaal aangelegd is, psytrance kan gaan

produceren. Zo wordt deze stijl wereldwijd geproduceerd en doorlopend komen er

nieuwe artiesten in beeld.

In heel wat landen ontwikkelden zich dan ook parallelle scènes, ondermeer in

Japan, Duitsland, Thailand, Australië, Zuid-Afrika, Mexico, Brazilië, Canada, de VS,

Nederland, Finland, Denemarken, Portugal, De Sovjet Unie, … Vooreerst werden er

verschillen duidelijk tussen de in verschillende landen geproduceerde psytrance,

waardoor het genre zich meer en meer begon te vertakken.

Israël is een van de weinige landen waarin psytrance tot de mainstream is

doorgebroken. De Israëli’s zorgden voor een eigen interpretatie van de uit Goa

overgewaaide muziekstijl die ‘full on’ genoemd wordt. Enkele grote namen uit de

Israëlische scène zijn Avi Nissim en Lior Perlmutter (SFX en later Astral Projection)

en Infected Mushroom.

Merken we nog op dat ook het Internet een doorslaggevende rol gespeeldheeft bij de globalisering van psytrance. We gaan straks dieper in op concreet

internetgebruik binnen het Vlaamse goamilieu. Hier vermelden we alvast dat Internet

een grootschalige verspreiding van psytrance mogelijk gemaakt heeft en dat het een

contactforum voor virtuele psytrancers biedt, waardoor er zich een virtuele goacultuur

heeft ontwikkeld.



27

4. De Vlaamse goascène

In Vlaanderen is goa een relatief kleinschalig fenomeen zonder al te veel financiële

draagkracht. De opkomst op goaparties gaat van een honderdtal tot een paar

duizend mensen, goaparties worden soms met verlies georganiseerd. De scène is

dan ook erg ontoegankelijk en niet commercieel; zonder uitnodiging kom je op een

aantal feestjes niet binnen, de locatie van de parties wordt vaak slechts enkele

dagen op voorhand vrijgegeven en er worden nauwelijks promotiecampagnes

opgezet.

Belangrijke spelers in de Vlaamse goascène zijn naast de organisatoren van

goaparties, de dj’s, producers en de platenlabels. Daarnaast is er sprake van

randactiviteiten zoals het uitbaten van ‘psyshops’, dit zijn, voornamelijk maar niet

exclusief online, winkels die goamuziek, goakledij of wanddoeken en ‘psy-gadgets’

verkopen, en de productie van visuals, decoratie en andere psychedelische kunst.

Al in de jaren ’90 was er sprake van Belgische platenlabels die goamuziek

uitbrachten. Bijvoorbeeld Nova Zembla, de in 1994 opgerichte spin-off van

moederbedrijf KK Records, dat zich verdiepte in sci-fi ambient, industrial en goa

trance. Ondermeer Elysium en Worm stonden bij hen onder contract. Een ander

voorbeeld is het in de jaren ’90 door dj en producers Frank Sels, aka Franky Jones,

opgerichte Buddja records, een dochterfiliaal van het ondertussen failliet gegane

Lightning Records. Ondermeer Franky Jones zelf, Cirrillo en Spyro Gyro brachten

hier enkele goa ep’s uit. Nog een Belgisch psytrance en ambient label dat maar een

kort leven beschoren was Senseblender.

Van de nog actieve platenlabels springen vooral Kairoo Records en Suntrip

Records in het oog. Kairoo Records, gevestigd te Antwerpen, werd in 2002 opgericht

en heeft ondertussen al 10 releases op haar naam staan, waaronder de debuutcdvan Lani, ‘our way to the sun’, Bitkit’s ‘logical/mystical’ ep, en de neo:caine ep. Ook

het Israëlische duo Xerox en Illumination brachten hier 2 ep’s uit.

Suntrip Records, opgericht in de zomer van 2004 door Fabien “Mars”, een van

de stichters van Psynews.org, en Joske “Anoebis”, Belgische goadj en organisator

van goaparties, bracht ondertussen al vijf cd’s uit, waaronder een paar cd’s van het

Zweedse Filteria en een cd van Ka-Sol. Enkele huisdj’s van het label zijn Anoebis,

Chai en Space Munchi. Verder vermelden we nog dacru records, die ook in d&bdoen, waarvoor o.a. Nemesis, Ephedrix en Digicult draaien, en Bamboo records.



28

Het is vanzelfsprekend dat dj’s een sleutelrol spelen in het goamilieu. Een

compleet overzicht geven van alle goadj’s is onbegonnen werk. Om toch een idee te

krijgen hebben we in bijlage een voorbeeldlijst opgenomen waarin de namen van al

de goadj’s die in de eerste 4 maanden van 2004 op ons grondgebied actief waren

(zie p 97). Met dank aan de federale politie voor het samenstellen van deze lijst.

Veel dj’s sluiten zich aan bij bepaalde ‘partycollectieven’ die goaparties

organiseren. Dit hoeven niet per sé platenlabels te zijn. Enkele voorbeelden zijn 604-

productiuons, mad hatter en femina mandroga.



29

5. Partyfilosofie: dance to psytrance

In deze paragraaf wordt dieper ingegaan op de ‘partyfilosofie’ die met goa verbonden

kan worden. Aanvankelijk werd goa vooral met oosterse spiritualiteit en met een

‘revival van de hippies’ geassocieerd.

Een relevante vraag die hierbij opduikt is wat is er tegenwoordig nog van deze

‘partyfilosofie’ overgebleven? Heel wat psytrancers ervaren goa meer als een

levensstijl dan als een muziekgenre. Deze levensbeschouwing is gebaseerd op een

aantal kernwaarden, namelijk ‘Peace’, ‘Love’, ‘Unity’ en ‘Respect’ (PLUR)..

Om de filosofie achter het goafenomeen te omschrijven wenden we ons tot dj

Goa Gil, een legende binnen de scène. “Goa Gil is een naar India geëmigreerde

Amerikaanse hippie, die van tempel tot tempel reisde tot hij op 18-jarige leeftijd in de

bergen van Kasmir zijn goeroe tegenkwam. Daar werd hij ingewijd in de

Hindoeïstische religie. Uiteindelijk kwam Swami Mangalanand Saraswati in Goa

terecht, waar hij ritmische muziek begon te gebruiken om zijn religie over te brengen.

Goa Gill is een Sadhu, een heilige man, lid van de Juna Akara, het grootste

broederschap van Sadhus in India. Hij zou een echte spirituele autoriteit zijn die

zetelt in de Maha Kumbla Mela, ‘the largest and oldest gathering of humans known to

man and the most sacred festival in Hinduism’ .” (politierapport goa, 2005, z.p. ).

Het citaat in de inleiding maakt duidelijk dat Goa Gil de goaparty gelijkstelt aan

een ‘ancient ritual for the 21st century’. Hij beweert m.a.w. dat psytrance een medium

is dat mensen toelaat met kosmische energie in contact te komen. Als een soort

religieus ritueel is de goaparty dan ook gericht op bewustzijnsverruiming. In de

woorden van Raja Ram, sjamaan en goa dj:

“this is a search to find ways for changing our own mind, and triggering

our own inner feelings that are gonna come out one way or another (…) the

main thing is to alter your consciousness to get higher to those other

dimensions (…) one of the ways we can do this is through music, that is

healing and elevating, and it will take people to a higher consciousness if they

let it .” (Raja Ram, in Liquid crystal vision, 2002)



30

De ritmische goabeats worden vergeleken met percussiebeats in ‘tribal rituals’ uit een

oud verleden. In de AV-documentaire ‘Trance-dans’ beweert Lesley Valeri dat

“dansen als middel om in contact te treden met een spirituele werkelijkheid zo oud is

als de mens zelf ”. In dezelfde documentaire vertelt Arnoedt Knecht, organisator en

faciliteerder van trance-dance rituelen, het volgende:

“het ritme en het repetitieve van het ritme in de muziek, is hetgeen dat

het meeste de trance opwekt (…) eigenlijk is lichaam en geest één geheel,

maar als je ze als een onafhankelijk iets zou zien, als je ze scheidt in een

benadering, dan kan je zeggen dat als er een bepaalde muziek gaande is, en

er is een monotome beat, dan kan je als het ware bewegen op die muziek, en

op een gegeven moment, als dat ritme zich constant herhaalt, dan weet je

lichaam wat de volgende slag zal zijn, dan zit je in een soort cadans, en gaat

je lichaam vanzelf door zonder dat je erbij hoeft na te denken, en als je dat

punt hebt bereikt, dan kan als het ware je lichaam doorgaan met dansen, en

dan kan je geest als het ware vertrekken, en op reis gaan”.

Afbeelding 9: Zuid-Afrikaanse rotstekening van een trance dance ritueel

In trance dance rituelen danst men vaak geblinddoekt om overstimulatie te bekomen.

Afbeelding 9 toont een Zuid-Afrikaans trance dance ritueel van vijf sjamanen, in

trancepositie leunend op stokken of zelfs zwevend, omringd door klappende en

zingende vrouwen.



31

De trance treedt pas op na urenlang dansen op eenzelfde ritme. Om dit effect sneller

en intensiever te beleven wordt LSD gebruikt. Goa Gill beschouwt LSD als ‘facilitator

om tot beter inzicht in de werkelijkheid te komen’ .(Goa Gil, in Cole, 1997, z.p.). Hij

vergelijkt het met een diepe vorm van meditatie bij yoga, of met een sjamaan die

entheogenen gebruikt om visioenen op te roepen om oplossingen te vinden voor

problemen in de indianenstam.

In de oorspronkelijke Indiase goascène werd LSD als middel en niet als doel

op zich gebruikt. Een belangrijk sociaal effect van LSD-gebruik is dat het voor

versterking van de groepsmentaliteit kan zorgen, aldus Blum. “The experience of

LSD is such that to undergo it is somewhat akin to being introduced, or ‘initiated’ into

another reality (Blum, in McAteer, 2002, z.p.)”. “As such, there is a sense among its

users that they have all been ‘initiated’ into the same thing: a reality known only to an

elect few ” (McAteer, 2002, z.p.)

Afbeelding 10: mainstage van Sonica festival, Bolsena Lake, Italië, 2005



32

6. Maatschappelijke waardering: het imago van goa

Dat goacultuur niet bij iedereen in goede aarde valt is geen verassing. Om een

indruk te krijgen van de maatschappelijke waarderingen van goa bespreken we de

kritiek op de houding en aanpak van de Belgische federale politie. Normaal zouden

we een inhoudsanalyse doorvoeren van hoe goa in de massamedia afgeschilderd

wordt, maar aangezien de subcultuur er nauwelijks aan bod komt gaan we

noodgedwongen uit van een uitgelekt rapport van de federale politie. Dit is een

behoorlijk negatief en repressief rapport dat argumenten aanhaalt om ‘uitdoving van

het goafenomeen’ te rechtvaardigen. Ondermeer het Steunpunt Antwerpse

Druggebruikers stelt de politieaanpak in vraag door kritische elementen uit het

rapport te lichten.



33

6.1 de houding van de Belgische federale politie

Een voor de hand liggende vraag is wat is er vandaag de dag nog van de originele

goafilosofie overgebleven? Zijn er nog sporen te vinden van de band met het

Oosten? Wil de hedendaagse goafanaat zich niet vooral amuseren? Het

politierapport is hierover alvast duidelijk: “Wij merken dat de Belgische GOA scène

slechts een flauw afkooksel is van de oorspronkelijke filosofie van "GOA trance".

Bepaalde uiterlijke kenmerken zoals bij voorbeeld de fluorescerende accenten in het

haar en op de kleren, de dreadlocks en het 'taaltje' werden wel letterlijk

overgenomen. Alzo identificeren ze zich als leden van de internationale GOA scène.

(…) Bij de Belgische GOA-isten licht de klemtoon ons inziens voornamelijk in het

druggebruik voor de enen, en in het financieel gewin voor de anderen (organisatoren,

dj's,…) (….) Het rituele, religieuze aspect is iets dat volgens ons voorbijgaat aan de

huidige Belgische scène. Wel maken ze gebruik van Hindoe spreuken om dit

enigszins te verdoezelen. Een voorbeeld hiervan is het woord "namaste" wat men

gebruikt om iemand te begroeten, en wat letterlijk betekent: "Ik buig mij voor de

goddelijkheid die zich vertegenwoordigt ” (politierapport goa, 2005, z.p.).

Deze vaststelling mondt uit in een volgende doelstelling: “als strategie gaan

wij er van uit dat we de GOA's uit hun mystieke, 'geheime' karakter moeten halen,

waardoor de aantrekkelijkheidsfactor die ze blijken te hebben op de meeste jongeren

vervalt. Als dusdanig zal het "klantenbestand" inkrimpen, tot op een punt waar de

organisatoren van dergelijke party's financieel niet meer uit de kosten komen. Zo

hopen wij uiteindelijk een langzaam uitdovingproces van dit fenomeen te bereiken”

(politierapport goa, 2005, z.p.)



34

6.2 commentaar op de politieaanpak

Volgens het Steunpunt Antwerpse Druggebruikers (STAD) ziet de politie volledig

over het hoofd dat goa een betekenisvol samenzijn onder gelijkgestemden kan zijn.

Met als gevolg dat de scène door de politie gemarginaliseerd, gebanaliseerd,

gecriminaliseerd en gemoraliseerd wordt (STAD, 2005, z.p.).

Marginalisatie: in het politierapport kan men lezen “Zo'n GOA belevenis is een

vorm van anti-structuur die zich afzet tegen de materialistische vorm van de

maatschappij. Hun klederdracht past niet binnen de representatieve maatschappij

(…) De meeste bezoekers zijn van het "alternatieve" type. Het dragen van 'dread-

locks' en lang haar komt veel voor (…) De GOA cultuur neigt sterk naar anti-

structuur, bedoelende dat men zich afzet tegen zowel externe (politie, overheid,..) als

interne controle (toegangscontrole, portiers,..) (…) Men schrijft zich blijkbaar moeilijk

in in de gangbare maatschappijstructuur ” (politierapport goa, 2005,z.p.)

Banalisering: “de Belgische GOA scène is slechts een flauw afkooksel van de

filosofie van "GOA trance". Ze gebruiken 'hindoe' om te verdoezelen dat het

religieuze aspect totaal aan hen voorbij gaat .” (politierapport goa, 2005,z.p.)

Criminalisatie: “De aanwezigheid van minderjarigen, gecombineerd met

openlijk druggebruik, vormt op z'n minst een problematische situatie. Het valt tevens

op dat jonge meisjes zich bezighouden met dealen.( … ) Bij de Belgische GOA-

scene ligt de klemtoon op het druggebruik, elke interventie leverde een positief

resultaat op voor de aanwezigheid van verdovende middelen. (…) Het is niet

ongewoon om een rugzak of buidelzak te dragen, dit kan worden gebruikt om

verdovende middelen in te stoppen, voor persoonlijk gebruik of voor doorverkoop. Bij

een eventuele razzia heeft er als dusdanig niemand dealerhoeveelheden op zak. Er

zijn verschillende categorieën van dealers: leveranciers en verdelers. De eerste

categorie neemt minder risico daar ze anderen de "handen"arbeid laten uitvoeren ”,

aldus het politierapport. (politierapport goa, 2005,z.p.)

En tenslotte moralisering: “Het valt tevens op dat jonge meisjes zich

bezighouden met dealen, een duidelijk signaal, gekenmerkt door normoverschrijdend

gedrag. Aan de ingang tot de zaal is er geen controle van identiteit, noch aftasting

van het lichaam. Dit druist in tegen de mentaliteit van de bezoekers, die zich afzetten

tegen controle. Organisatoren kunnen de afwezigheid van minderjarigen niet

garanderen. (…) Worden vrouwen/meisjes misschien gebruikt omdat ze minder als



35

dadergroep worden beschouwd voor dit misdrijf of omdat ze qua gestalte

bijvoorbeeld minder opvallen? (…) Bij de Belgische GOA-scene licht de klemtoon op

financieel gewin .” (politierapport goa, 2005,z.p.). Dus ook de toon waarop in het

politierapport over de financiële kant van de zaak geschreven wordt is telkens heel

afwijzend.

Ook het STAD vraagt zich af waarom men de goascène precies wil doen

verdwijnen. De aanpak van de politie wordt in het rapport vooral gerechtvaardigd

door de aanwezigheid van drugs, in combinatie met de aanwezigheid van

minderjarigen. Het rapport vermeldt echter ook dat goa zich niet onderscheid van

andere takken van het uitgaansleven qua alcohol- en illegaal middelengebruik. Ook

de aanwezigheid van minderjarigen is geen exclusief gegeven voor goa’s, dit komt

eveneens in de rest van het Vlaamse uitgaansleven voor.

Er moet dus een andere reden zijn waarom goa voor de federale politie niet

gewenst is. In het rapport wordt uitgelegd wat nu net het probleem: "Het fenomeen is

niet zozeer uitzonderlijk qua gebruik van verdovende middelen, want dit treedt ook

op in discotheken, dancings, festivals en andere sociale aangelegenheden, maar het

bijzondere zit hem in het heimelijke karakter ervan. Het feit dat de fuiven zich

wekelijks verplaatsen en dat de locatie slechts enkele dagen voordien wordt

vrijgegeven, maakt het moeilijk voor de politiediensten om hierop toezicht en controle

te kunnen uitoefenen." (politierapport goa, 2005,z.p.)

“Door de samenloop van bovenstaande elementen vermijden de

organisatoren een mogelijk politionele interventie, ofwel omdat het niet geweten is, of

omdat het te laat is om nog een ordedienst te organiseren, wegens gebrek aan

capaciteit, en omdat het vanop lokaal niveau bekeken slechts sporadisch voorvalt in

de zone dat deze party's worden ervaren als "overlast", gezien het niet altijd op

dezelfde plaats is, in tegenstelling tot discotheken bij voorbeeld ” (politierapport goa,2005,z.p.)

Volgens het STAD is de politie dus in de veronderstelling dat de reden voor

het zogenaamde 'heimelijke' karakter van GOA's het ontlopen van politiecontroles is.

“Deze gedachte stoort hen mateloos. Het uitgangpunt van de politie wordt bepaald

door hun bedrijf en de daarbij behorende bedrijfscultuur: controle uitoefenen. De hele

zaak wordt vanuit een controlerend perspectief bekeken en vandaar ook dat de

politie denkt dat GOA's en de wijze waarop ze georganiseerd worden enkel en alleen

bedoeld zijn om de politie te ontlopen. Het kleinschalige, mobiele karakter van de



36

GOA-scene bemoeilijkt politiecontrole. Politiediensten vinden dit, gezien hun

opdracht, een probleem. (…) Eliminatie van de subcultuur is hun oplossing en er

wordt systematisch in die richting gewerkt .” (politierapport goa, 2005,z.p.)

Men kan zich afvragen of het doen uitdoven van een subcultuur tot het

takenpakket van de politie behoort. Daartegenover kan men pleiten voor een betere

samenwerking tussen de politie en organisatoren van goaparties. Zo luidt ook de

conclusie van Dr. Gonzo, webmaster van psychedelic.be: ‘De aanpak van het "goa-

fenomeen" vind ik fundamenteel fout en weinig doordacht. Een constructieve en op

goede communicatie gebaseerde samenwerking zou voor beide partijen meer

vruchten afwerpen en duurzamer zijn op lange termijn. Het fenomeen volledig met de

grond gelijk willen maken is geen oplossing en getuigt van kortzichtigheid en gebrek

aan visie ’



37

7. Theoretisch kader

In dit deel komen eerst en vooral de algemene begrippen ‘jeugd-’, ‘sub-’ en

tegencultuur aan bod. Vervolgens gaan we verder met een concrete analyse van

goacultuur van McAteer. Deze wordt aangevuld met Thornton's theorie over de

verspreiding van subcultureel kapitaal. Het geheel wordt gekaderd binnen Maffesoli’s

interpretatie van een postmoderne samenleving.



38

7. 1 jeugdcultuur

Slechts vanaf de 20e eeuw heeft het begrip ‘jeugd’ betekenis gekregen. Hiervoor was

er van een jeugd als afzonderlijke entiteit geen sprake. Er was enkel sprake van

kinderen die de waarden en denkschema’s van hun ouders overnamen (Mannheim,in Ter Bogt, 2000,p.19). Jeugdcultuur ontstond op het moment dat een deel van de

jeugd uit dit traditionele patroon brak. Er hadden zich immers verscheidene

maatschappelijke veranderingen voorgedaan, waaronder de afschaffing van de

kinderarbeid, de uitbreiding van de leerplicht, het ontstaan van de vrije tijd, de

urbanisatie, de stijging van de welvaart en de opkomst van massamedia. Hierdoor

kregen jongeren de mogelijkheid om te veranderen; ze werden vanaf nu als

afzonderlijke groep gepositioneerd die min of meer naar eigen inzicht een identiteitkon ontwikkelen.

Een centraal proces bij deze identiteitsontwikkeling is het opeisen van een

eigen materiële en symbolische ruimte, die al dan niet aan oudere generaties wordt

getoond. Hierbinnen kunnen jongeren zich meer naar eigen inzicht ontplooien. Bij het

afbakenen van deze ruimte spelen ondermeer mode en muziek een

doorslaggevende rol. Zulke stijlkenmerken maken het mogelijk om het

groepstoebehoren uit te drukken en aldus identiteit te verwerven. Een gevolg hiervanis dat er sociale veranderingen nagestreefd kunnen worden.

In ‘Wilde Jaren, een eeuw jeugdcultuur’ maakt Ter Bogt de door jongeren in

de vorige eeuw gerealiseerde culturele veranderingen overzichtelijk aan de hand van

een tweetal modellen. Het politieke model getuigt van een idealistische jeugd die zich

verzet tegen de volwassenencultuur, die als bekrompen, materialistisch, autoritair en

onrechtvaardig ervaren wordt. Dit zijn de hoger opgeleide jongeren die de oudere

generaties van hun opvattingen proberen te overtuigen. Voorbeelden hiervan zijn het

studentenprotest uit de jaren ’60 of de kraakbeweging.

In het vitale model zien we dat jeugdigen minder bewust met de levensstijl van

hun ouders breken. Vanaf de jaren ’20 werd de ascetische moraal van volwassenen

door een werkende jeugd ondergraven en vervangen door een meer hedonistische

arbeids- en vrije tijdsmoraal. Op deze manier ontstond er een jeugdige

vrijetijdsruimte die geen ander doel dan ‘plezier’ dient (Ter Bogt, 2000,p.26).

Dit schema maakt alvast duidelijk dat er tussen jongeren onderling ook veel

verschillen zijn, en dat het dus zinloos is de jeugd als homogeen geheel te



39

benaderen. ‘Verschillen in opleiding, klasse, exacte leeftijd, geslacht en etniciteit,

maken dat er binnen de jeugd evenveel geledingen bestaan als binnen de

overkoepelende cultuur ’ (Giegas, in De Meyer, 1997, p.143). Daarom is het

aangewezen het begrip ‘jeugdcultuur’ te vervangen door of te specifiëren met het

begrip (jeugd-)subcultuur.



40

7.2 subcultuur versus tegencultuur

Een jeugdsubcultuur verleent zijn betekenis in relatie tot de ‘parent culture’ waaruit ze

ontstaan is. Ofwel is ze er een specifiëring van, bijvoorbeeld de jeugd als mythe die

staat voor idealen waar iedereen naar streeft, zoals dynamisme, gezondheid, het

durvende, de vrijheid, … ofwel wijkt een jeugdsubcultuur af van de oudercultuur. In

dit laatste geval is symbolisch protest een onderdeel van de cultuur in kwestie

geworden, en spreekt men over sub- of tegencultuur.

In de 2de helft van de 20ste Eeuw was het centre for contemporary cultural

studies aan de universiteit van Birmingham toonaangevend op vlak van de studie

van subcultuur. De sociologen van het CCCS lieten zich in hun onderzoek naar

jeugdcultuur vooral inspireren door de marxistische theorie over

klassentegenstellingen. Zij zagen in het ontstaan van subcultuur de uiting van een

voortdurende klassenstrijd (Giegas, ..., ...). Het was hun immers opgevallen dat

tegenstellingen tussen lower en upper class groter waren dan tegenstellingen tussen

ouderen en jongeren. Specifiek wat betreft het arbeidersmilieu, leek het bovendien

weinig zinvol om van een aparte jeugdcultuur als geheel van ideeën en praktijken dat

sterk afweek van het klassenbepaalde volwassen model te spreken. De sociologen

van het CCCS werkten daarom liever met de begrippen ‘klassencultuur’ en ‘stijl’ in

plaats van ‘jongerencultuur’.

Volgens het CCCS werd jeugdsubcultuur dus hoofdzakelijk door

klassetoebehoren bepaald. De arbeidersjeugd heeft slechts beperkte middelen om

zich kenbaar te maken, en gaat daarom over tot het vormen van subculturen.

Tegenculturen zijn meer de culturen van de middenklassejeugd (De Meyer,…). In

beide gevallen speelt het stijlelement, uitgedrukt in het imago via kleding, kapsel,

lichaamsdecoratie en mediagebruik, als afbakening en uitdrukking vangroepsidentiteit een belangrijke rol.

De voornaamste kritiek op het denken van het CCCS betreft de

overbeklemtoning van het klassedenken, waarbij andere mogelijke variabelen zoals

leeftijd, ras, enz volledig buiten beschouwing worden gelaten. Giegas vraagt zich

verder af of de oppositie 'subcultuur' - 'dominantie cultuur' nog houdbaar in de

huidige context van pluralisme van waarden, normen , ideeën en gedragingen

(Giegas, in De Meyer, 1997, 137).



41

In het spoor van oa. Hall en Hebdidge maken de meeste auteurs een onderscheid

tussen subcultuur, gedefinieerd als ‘afwijkend gedeelte binnen een dominante

cultuur', en tegencultuur, een zich tegen de dominante cultuur kerende cultuur. In het

volgende schema worden een aantal indelingscriteria weergegeven die De Meyer

hanteert om een subcultuur van een tegencultuur te onderscheiden:

(De Meyer, 2004, p. 22) :

tegencultuur <> subcultuur

diffuus

minder groepsgeoriënteerd meer collectief gearticuleerd

meer geïndividualsieerd

meer gebonden aan territoriameer gericht op creatie eigen getto eigenen zich een getto toe

meer gericht op alternatieve instituties

meer gericht op uitwissen oppositie tussen onderhouden de scheiding tussen

arbeidstijd en vrijetijd arbeid en vrije tijd

expliciet politiek en ideologisch gemotiveerd meer nadruk op stijl dan op inhoud

van binnenuit agerend tegen dominante cultuur

stijl als middel: uitdrukking groepsidentiteit om stijl als doel op zich: creatie.van

zich politiek en ideologisch te manifesteren groepsidentiteit

Cultureel verzet is reden van bestaan. Cultureel verzet is gevolg van bestaan

Van grote maatschappelijke betekenis Effect: nauwelijks maatschappelijke

verandering, marginaal en tijdelijk

Schema 1: opdeling sub- en tegencultuur (Bron: De Meyer, 2004, p. 23)

Het goamilieu en andere rond EDM ontstane sociale netwerken zijn m.a.w een uiting

van subcultuur omdat verzet tegen de dominante cultuur geen primaire doelstelling

is. Dit wil niet zeggen dat er geen normconflicten bestaan tussen goa- en populaire

cultuur. Maar cultureel verzet is niet oorzaak dan wel gevolg van het bestaan van

deze subcultuur.

Goacultuur wordt ook wel eens aangeduid als 'taste-culture' omdat het een

cultuur is die gebaseerd is op gedeelde smaak. Kreeg het concept subcultuur eerder

een modernistische lading dan sluit het begrip smaakcultuur beter aan bij het

postmoderne pluralisme.



42

7.3 McAteer's analyse van goacultuur

In zijn thesis “redefining the ancient tribal ritual for the 21ste century ” stelt McAteer

voor om het goafenomeen vanuit een sociaal perspectief te benaderen aan de hand

van de begrippen muziek, dans, drugs en sociaal achtergrondmilieu. Dit is geen

onvruchtbaar startpunt voor een analyse van goacultuur. Aan de door ons vermelde

muzikale, psychedelische (drugs) en spirituele (dans) component van goaculuur

voegt McAteer het 'sociaal achtergrondmilieu' toe. Dit zijn een aantal algemene

kenmerken van een populatie zoals leeftijd, opleidingsniveau, professionele situatie

en etniciteit.

McAteer beschouwt deze 4 kernvariabelen als ‘agents which facilitate a sense

of cultural unity, social continuity and shared belief ” (McAteer, 2002,z.p.). We wezen

bijvoorbeeld al op de versterking van groepsmentaliteit als effect van LSD gebruik.

McAteer had echter vooral de bedoeling om aan te tonen dat goaparties

vergelijkbaar zijn met oude sjamanenrituelen, die weliswaar gehercontextualiseerd

worden binnen een hoogtechnologisch klimaat. Het is dan ook nodig zijn analyse uit

te breiden.



43

7.4 verspreiding van subcultureel kapitaal

Dat goacultuur meestal op 'feesten' gericht is, wil niet zeggen dat ze er toe beperkt is.

Over al voorbije en toekomstige ‘goa-events’, over het aanbod aan goamuziek,

evenals over de skills van dj’s of over psychedelische kunstprojecten en over het

aanbod aan goakledij wordt immers verslag uitgebracht in gespecialiseerde media

zoals goawebsites, goa-pocketmagazines en flyers. Meer zelfs, in cyberspace heeft

de goascène zijn virtuele component gevonden.

Zulke gespecialiseerde media zijn belangrijk voor de instandhouding en de

voortzetting van een subcultuur. In haar onderzoek naar de verspreiding van

subcultureel kapitaal in Britse clubculturen argumenteert Thornton dan ook dat

systematische analyse van de subculturele media noodzakelijk is om dansculturen

ten gronde te begrijpen. Deze media hebben immers andere culturele connotaties

dan de massamedia, waardoor hun impact op subculturele identiteitvorming groter

wordt (Thornton, 1995).

Binnen de CCCS traditie werden de media buiten een subcultuur

gepositioneerd. De media werden verengd tot massamedia die als incorporerende en

coöpterende kracht werkzaam zijn. Giegas wijst er op dat beeldvorming door deze

massamedia gekenmerkt wordt door ‘exaggeration en distortion’, dit is een

overdreven sensationele voorstelling, door een ‘prediction fase’, waarin de

boodschap de vorm aanneemt van een selffulfilling prophecy waardoor de (vaak

negatieve) stereotiepering in stand gehouden wordt, en daarmee samenhangend

een ‘symbolisatiefase’ waarbij steeds dezelfde stereotiepen naar voren geschoven

worden zodat het besproken fenomeen met typische connotaties beladen wordt

(Giegas, in De Meyer, 1997).

Door ook aandacht te besteden aan media in subculturen wil de de post -CCCS traditie verder gaan dan de opdeling 'underground - mainstream'. Hierdoor

krijgen we beter zicht op de complexe manieren waarop verschillende media een

subcultuur kunnen beïnvloeden. Thornton maakt dus een onderscheid tussen de

impact van mainstream media en gespecialiseerde media op subculturele

identiteitsvorming. De gespecialiseerde media deelt ze verder op in nichemedia en

micormedia. Nichemedia zoals gespecialiseerde magazines en websites, die worden

geleid door mensen die tot de subcultuur behoren, zijn essentieel voor deverspreiding van informatie over activiteiten naar de leden en voor de creatie en



44

circulatie van subculturele symbolen (Thornton, 1995, p. 47). In die zin dragen zij bij

tot de betekenis van subcultureel kapitaal. Voorbeelden van subcultureel kapitaal

binnen de goascène zijn kennis over het aanbod aan goamuziek, het beheersen van

danspasjes en dj-skills.

Micromedia zoals flyers en fanzines daarentegen hebben minder invloed op

de betekenis van subculturele symbolen. Hun nut ligt vooral in het proces van

networking, waardoor subculturele individuen verbonden worden tot een duidelijk

afgelijnde groep (Thornton, 1995, p. 49).



45

7. 5 het neotribalisme van Maffesoli

Voorgaande, de ‘cultural agents’ van McAteer aangevuld met het concept

'gespecialiseerde media', wordt gekaderd in Maffesoli’s interpretatie van de

postmoderne samenleving als een verzameling ‘neo-tribes’. De opkomst van

gefragmenteerde ‘tribal groups’ die het sociale meer en meer beginnen te regelen is

het voornaamste gevolg van de desintegratie van de massacultuur (Maffesoli, 1996).

M.a.w. we leven in ‘the time of tribes’ .

De conceptualisering van een smaakcultuur als een ‘neo-tribe’ is relevant

omdat goa ook een vrije en zelfgekozen vorm van culturele expressie is die niet door

klassengrenzen wordt bepaald.



46

8 Methodologie

8. 1 het onderzoeksveld

Dit deel van de eindverhandeling vormt de neerslag van een kwantitatieve analyse

van de Vlaamse goascène. De doelgroep wordt dus gevormd door al de in

Vlaanderen verblijvende personen die regelmatig naar de goa gaan. Binnen deze

populatie meten we ondermeer het uitgangsgedrag, het mediagebruik, de

muziekvoorkeur en het druggebruik. Het is niet mijn bedoeling om de levensstijl van

goafans te evalueren aan de hand van normen en waarden van mensen buiten descène.

De onderzoekspopulatie omvat dus alle Vlaamse goaliefhebbers. Er zijn

echter geen nauwkeurige gegevens voorhanden omtrent de omvang van deze

populatie; we kunnen de grootte ervan alleen maar schatten. Omdat dit geen

eenvoudige opdracht is, vroeg ik op het forum van psychedelic.be de omvang van de

Vlaamse goapopulatie te schatten. Het aantal regelmatige feestvierders werd daar

op 2000 à 3000 geschat. Men rechtvaardigde deze schatting door te verwijzen naareerder lage bezoekersaantallen van Belgische goafeestjes en –festivals. Op een

gewoon goafeestje komen bijvoorbeeld enkele honderden bezoekers af, bij de

festivals loopt dit op tot enkele duizenden. We namen de proef op de som en

contacteerden de organisatie van Dance-A-Delic, een van de bekendere Belgische

goafestivals. Ze e-mailden ons het volgende:

“Last year there was no Dance-A-Delic festival because we had some difficultieswith the authorities. The max number of people visited DAD was app. 4000, but this

was from all over Europe or beyond. We can't give you an exact number of Belgian

people” (Goat Ranch VZW, Organisatie D-A-D, 2007)

Dit maakt een populatieomvang van maximum 3000 Vlamingen onwaarschijnlijk.

Feit is wel dat men op psychedelic.be enkel sprak over ‘regelmatige feestvierders’.

Uit gegevens van mijn onderzoek kon ik afleiden dat zo’n 38% van alle goamensen 2

of meer keer per maand naar de goa gaan (zie verder). Als we dus de geschatte



47

2000-3000 vermeerderen met de overgebleven 62% ‘niet-regelmatige feestvierders’,

komen we op een aantal van 3240 tot 4860.

Met het bezoekersaantal van Dance-A-Delic in het achterhoofd lijkt zelfs deze

schatting aan de lage kant. Bovendien moet men weten dat het ledenaantal van

psychedelic.be oploopt tot over de 5000, en naar alle waarschijnlijkheid is niet elke

Vlaamse goafreak lid van deze elektronische gemeenschap. Langs de andere kant is

het goed mogelijk dat er heel wat Nederlanders, Duitsers, Britten, … tussen de leden

zitten.

Wanneer men nadenkt over de rol van Internet in het goamilieu wordt het

begrijpelijk dat de meeste goafans lid zijn van een of andere online community.

Verder zal dan ook blijken dat slechts een minderheid van de goafans zich enkel zou

informeren over toekomstige feestjes door flyers, SMSjes en/of peertalk. Als we deze

minderheid op 25% schatten, dan maken de 5000 leden van psychedelic.be

ongeveer 75% van totale Vlaamse goapopulatie uit. M.a.w. Vlaanderen zou een

7000-tal goaliefhebbers tellen.

Het steekproefkader werd hoofdzakelijk gevormd door de ledenlijst van

psychedelic.be. Naast de 5048 ingeschreven leden heb ik een aantal persoonlijke

kennissen uit het goamilieu gecontacteerd met de vraag mee te werken aan dit

onderzoek. Mijn steekproefkader bevatte in totaal maar liefst 5103 personen. Er werd

geen vooropgestelde steekproefgrootte nagestreefd, dit is slechts een verkennend

en descriptief onderzoek, maar uiteraard werd een zo hoog mogelijk bereik

nagestreefd.



48

8. 2 onderzoeksopzet

Iedereen die tot het steekproefkader behoorde (5103 personen) werd via Internet

gecontacteerd en gevraagd om mee te werken aan dit onderzoek. Persoonlijke

kennissen bracht ik eigenhandig op de hoogte over mijn elektronisch onderzoek. En

ik contacteerde de webmaster van psychedelic.be met de vraag of ik een link naar de

survey op zijn site mocht plaatsen. Gelukkig was hij erg enthousiast over dit initiatief

dat perfect binnen zijn site past. De webmaster, Dr.Gonzo, verleende dan ook zijn

volledige medewerking; een mailing naar alle leden en een thread op het forum. Alle

leden van psychedelic.be konden vanaf zaterdag 10 februari 2007 de volgende e-

mail in hun inbox vinden:

Hallo,

betreft: vraag tot medewerking aan eerste goa-enquete

De vorige nieuwsbrief ligt nog te smeulen in ons korte termijngeheugen en reeds biedt een nieuwe zich aan. Dit is niet van ons

gewoonte. Maar deze mail is echt wel de moeite. Er is namelijk een

student uit Leuven die zijn thesis maakt over onze goa. Zo zijn ernog al geweest hoor ik je denken, inderdaad. Maar deze dude heeft wel

een leuke en geloofwaardige enquete die goeie vragen stelt en weet

je, het kan wel eens héél interessant zijn om de resultaten er van te

kennen!!! Deze enquete pas perfect in het rijtje van de bespreking

van het goa-rapport en de goa-reportage. Ook jij kan hier deel van

uitmaken en aan meewerken! Of zijn wij de enigen die nieuwsgierig

zijn naar de resultaten? De enquete is online en duurt nauwelijks

tien minuten. De resultaten én de thesis met al zijn bevindingenworden ten vroegste rond eind mei exclusief op Psychedelic.be

gepubliceerd. Dit is de eerste maal in de geschiedenis van onzegoascène dat dergelijk onderzoek gevoerd wordt, en dank zij deze

mailing en jouw medewerking heeft het een reële kans van slagen!!!

Wij vragen je dan ook dol-enthousiast om er aan mee te doen.

Je kan ze hier vinden: http://www.kuleuven.be/enquete/goa/

Met psychedelische groeten.

-Psychedelic.be



49

Aldus werd dus het grootste deel van de Vlaamse goascène, in elk geval de virtuele

scène, ingelicht over dit eerste goa -onderzoek. Zonder deze mailing was het

uiteraard onmogelijk geweest al deze mensen te bereiken.

Maar liefst 1112 respondenten reageerden op de 5103 verzonden e-mails.

Een gemiddelde respons van 21,79% betekent dat men vanuit de scène goed mee

heeft gewerkt aan dit onderzoek. Uiteindelijk werden 1076 bruikbare enquêtes

weerhouden, de dubbele en/of onvolledige entries, vooral te wijten aan een technisch

probleem bij de invoer van text, waar wanneer men op ‘enter’ drukte de enquête

verzonden werd, en de nonsensiale entries, werden verwijderd.

Nu moest ik er zeker van zijn dat al deze personen ook effectief naar de goa

gingen. Daarom werd er een controle doorgevoerd op basis van de variabele

‘frequentie van bezoek aan goaparties’. Alleen respondenten die niet ‘nooit’

antwoorden werden geselecteerd. Dit gold voor 95,35% van de respons. Uiteindelijk

bevat de steekproef dus 1026 mensen die minsten eenmaal naar een goa zijn

geweest.

Rekening houdend met de geschatte grootte van de onderzoekspopulatie

(7000) kom ik dus uit op een vrij hoog bereik van ongeveer 1 op 7 oftewel een

penetratiegraad van 14,66%. Het is dus aannemelijk dat de resultaten representatief

zijn voor de Vlaamse scène.



50

8.3 meetinstrument

Zoals gezegd vond dit onderzoek plaats aan de hand van een elektronische enquête.

Ze werd opgesteld in Dreamweaver en voorzien van een php-script dat zorgde voor

nauwkeurige wegschrijving van de data. Met dank aan het Mediacentrum van de KU

Leuven voor de technische ondersteuning.

De twee belangrijkste aan de vragenlijst richtinggevende theorieën waren

Mcateer’s analyse van goacultuur, waarin de 4 kernvariabelen ‘muziek’, ‘dans’,

‘drugs’ en ‘sociale achtergrond’ naar voren kwamen, dewelke uitgebreid werd met

Thornton’s theorie over subcultureel kapitaal en mediagebruik..

De volledige vragenlijst kan in bijlage worden gevonden (bijlage 2, p. 96). Ze

bestaat uit 25 hoofdvragen, die verder opgesplitst kunnen worden in 2 open en 19

gesloten vragen, en 4 schalen met in totaal een 70tal items; 31 items om de

muziekpreferentie in kaart te brengen, 13 items die met 'muziekbeleving' te maken

hebben, 17 stellingen over druggebruik en tenslotte een 11tal uitspraken over de

levensstijl van goafans.

De belangrijkste variabelen in het conceptueel model zijn:

• algemene beschrijving van de populatie: leeftijd, woonsituatie, professionele

status, opleidingsniveau, gender en etniciteit

• frequentie van uitgaan: bezoek aan goaparties, bezoek aan andere parties en

'thuis blijven'

• mediagebruik: duur van het internetgebruik, gedrag in cyberspace, kennis

omtrent subculturele printmedia en invloed van flyers

• muziekvoorkeur: de luistertijd, een top 20 van de favoriete genre’s, deindividuele waardering van een aantal muziekstijlen en de beleving van

muziek

• druggebruik: ooit-, jaar- en maandprevalentie, gebruiksfrequentie en beleving

van drugs

• betekenis van goacultuur: het ondergrondse karakter, aan goa toegeschreven

betekenissen, klederdracht en enkele filosofische en/of spirituele opvattingen



51

9 Resultaten van het onderzoek

9.1 frequentie van bezoek aan parties

Een van de meest belangrijke variabelen in het conceptueel model is ongetwijfeld

‘het bezoek aan goaparties’. We beginnen met deze variabele omdat ze ook gebruikt

werd om goaliefhebbers te identificeren. Het resultaat is een groep van 1026 mensen

die minstens éénmaal een goa bezochten (zie tabel1). Bij meting van de

muziekvoorkeur bleek bovendien dat meer dan drievierde van deze groep ‘psytrance’

met een score van 7 of meer op tien beoordeeld (extra controle op basis van de

muziekpreferentie).

Frequentie bezoekgoaparties Frequency Percent Valid Percent Cumulative PercentValid Minstens elk

weekend 58 5,7 5,7 5,7

Elk weekend 54 5,3 5,3 10,9

3 maal permaand 122 11,9 11,9 22,8

2 maal permaand 162 15,8 15,8 38,6

1 maal per

maand

207 20,2 20,2 58,8

1 maal per 2maanden 141 13,7 13,7 72,5

5 maal per jaar 105 10,2 10,2 82,7

3 maal per jaar 84 8,2 8,2 90,9

Minder dan eenkeer per maand 65 6,3 6,3 97,3

Eenmaal 28 2,7 2,7 100,0

Total 1026 100,0 100,0

Tabel 1: frequentie van bezoek aan goaparties

Tabel 1 toont aan dat zo’n 20,2% van de goafanaten 1 maal per maand naar een goa

gaat, dit is de mediaan van de verdeling wat wil zeggen dat de helft van de populatie

1 of meer keer per maand naar de goa gaat. 27,7% beweert 2 of 3 maal per maand

een goa te bezoeken en 10,9% elk weekend. Wat ook opvalt is dat weinig personen

maar eenmaal naar een goa zijn geweest.

Men kan uit deze cijfers echter niet afleiden dat goafans geen zware

feestvierders zouden zijn, integendeel. Er zijn immers niet zoveel goa’s inVlaanderen, hooguit enkele feestjes per weekend. Ten tweede is het gezien de duur



52

van een goa hoogst onwaarschijnlijk dat men meer dan 1 goafeestje per weekend

aandoet. En last but not least, goafanaten gaan ook naar andere feestjes.

Onderstaande tabel toont immers aan dat 46,7% van goaliefhebbers minstens

door het weekend uitgaat. Uitgaan werd in de vragenlijst gedefinieerd als naar een

fuif, discotheek, rave of goaparty gaan, naar de cinema of op café gaan werd

expliciet uitgesloten.

Frequentiepartybezoek Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Meer dan 3maal perweek

60 5,8 5,8 5,8

3 maal perweek 151 14,7 14,7 20,6

Elkweekend 268 26,1 26,1 46,73 maal permaand 199 19,4 19,4 66,1

2 maal permaand 145 14,1 14,1 80,2

1 maal permaand 117 11,4 11,4 91,6

Om depaarmaanden

61 5,9 5,9 97,6

Een paarkeer per jaar

24 2,3 2,3 99,9

Nooit1 ,1 ,1 100,0

Total 1026 100,0 100,0

Tabel 2: frequentie van uitgaan

Uit tabel 2 blijkt dat er toch veel gefeest wordt binnen het goamilieu; gemiddeld tot 4

feestjes per maand. Nog geen 9% geeft aan minder dan één keer per maand uit te

gaan. M.a.w doorgaans gaat men elk weekend uit, maar slechts één keer per maand

naar de goa.Dit roept de vraag op naar welk soort feestjes goaliefhebbers nog gaan. Om

hierover een idee te krijgen confronteerden we de respondenten met de uitspraak ‘of

ik al dan niet naar een feestje ga is afhankelijk van de muziek die er gedraaid wordt ’.

Op een schaal van 0 tot 10 zijn 9,1% het oneens tot helemaal oneens (score van

minder dan 5) met deze stelling, voor deze personen heeft het soort muziek dat er

gedraaid wordt nauwelijks tot geen enkele invloed op de beslissing om al dan niet

naar een party te gaan. 84% daarentegen is het eens en 27,2% scoort zelfs 10 opdeze stelling.



53

Een gelijkaardige vaststelling vonden we ook bij onderzoek naar het belang van

flyers, waarbij 43.1% de line-up (volgorde van dj’s) het belangrijkste onderdeel van

de flyer vindt. Hieruit blijkt eens te meer dat muziekvoorkeur een relevante variabele

is om de keuze tussen verscheidene parties en/of concerten te voorspellen.

Dat goafanaten zo vaak uitgaan wil overigens niet zeggen dat ze bijna nooit

thuis zijn, integendeel. Zo geeft een kleine 10% aan geen enkele avond weg te gaan.

De mediaan van de verdeling ligt op ‘4 dagen per week’ thuis zijn. 24.9% is twee

dagen per week afwezig en 19,9% geeft aan slechts 3 avonden per week thuis door

te brengen. Straks bekijken we de woonsituatie meer in detail.



54

9. 2 algemene beschrijving van de onderzoekspopulatie

9.2.1 leeftijd

Dat er zo frequent uitgegaan wordt heeft ongetwijfeld veel te maken met een eerstebelangrijk algemeen kenmerk van de populatie, nl. de leeftijd. Gemiddeld is die

slechts 24 jaar; maar liefst 67,2% van de goafanten is twintiger, 18,2% is jonger dan

20 en slechts 14.5% is ouder dan 30.

Leeftijd Frequency Percent Valid PercentCumulative

PercentValid -15 22 2,1 2,2 2,2

15-19 157 15,3 16,0 18,220-24 400 39,0 40,7 59,025-29 260 25,3 26,5 85,430-35 102 9,9 10,4 95,836-39 26 2,5 2,6 98,540-49 14 1,4 1,4 99,950-60 1 ,1 ,1 100,0Total 982 95,7 100,0

Missing System 44 4,3Total 1026 100,0

Tabel 3: leeftijdverdeling binnen de Vlaamse goascène.

Tabel 3 toont duidelijk aan dat goacultuur een leeftijdsgebonden fenomeen is. Een

verdere uitdrukking hiervan is de vaststelling dat naarmate men ouder wordt men

minder vaak op stap gaat. Zo vonden we een positieve correlatie van 0,266 op

significantieniveau 0.01 (p=0,01) tussen leeftijd en frequentie van partybezoek in het

algemeen, we kunnen dus met 99% zekerheid zeggen dat men minder naar feestjesgaat naarmate de leeftijd toeneemt. Idem dito maar een zwakkere correlatie (+0,150)

tussen leeftijd en frequentie van bezoek aan goaparties. Noteer dat beide variabelen

(p<0,05) kleiner worden naarmate men vaker uitgaat. De sterke hechting aan muziek

en de grote mate van druggebruik kunnen eveneens in verband gebracht worden

met de jonge leeftijd van de populatie.

Het goapubliek bestaat vooral uit jongvolwassenen oftewel personen die nog

“onderweg zijn naar zelfstandigheid”. Vanaf 24 bevindt men zich volgens Elchardusdan ook in de zogenaamde ‘drukke leeftijd’, dit is de levensperiode waarin de meeste



55

en belangrijkste keuzes en beslissingen gemaakt worden (Elchardus, 2002). We

bekijken nu twee indicatoren van deze sociale zelfstandigheid, namelijk de

woonsituatie en het beroep.



56

9.2.2 de woonsituatie

Maar liefst 43% van de respondenten geven aan dat ze nog thuis wonen. Tel daarbij

de 10,6% die op kot zitten te studeren, komen we aan meer dan 50% (571

respondenten) die het ouderlijke nest nog niet hebben verlaten.

Daartegenover staat de andere helft van de groep (46,4%) die al volledig

zelfstandig wonen. Zo'n 21,4% woont helemaal alleen (1) ; 16,6% als vrijgezel en

4,8% als (nog?) niet samenwonend koppel. De overige 25% deelt hun woning met

anderen, dit zijn de 'private huishoudens'; 3,3% met partner en kinderen, 15,1% met

een partner zonder kinderen en ten slotte een groep van 6,6% die met een of

meerdere vrienden en/of vriendinnen samenwonen.



57

9.2.3 professionele status

beroep

Frequ

ency Percent Valid Percent

Cumulative

PercentValid student 442 43,1 43,1 43,1werkzoekend 81 7,9 7,9 51,0arbeider 182 17,7 17,7 68,7bediende 208 20,3 20,3 89,0onderwijs 30 2,9 2,9 91,9kaderfunctie 24 2,3 2,3 94,2zelfstandig 53 5,2 5,2 99,4gepensioneerd 6 ,6 ,6 100,0Total 1026 100,0 100,0

Tabel4: de beroepsstatus binnen het Vlaamse goamilieu

Meer dan de helft van de goafanaten (56,7%) heeft het schoolsysteem al verlaten.

Een minderheid (7,9%) is nog steeds werkloos. Deze werkloosheidsgraad ligt 2,46%

hoger dan het Vlaamse gemiddelde (cijfers gebaseerd op de gemiddelde

werkloosheidsgraad over de Vlaamse provincies (5,44%) zoals gepubliceerd in het

VRIND 2006). Degenen die niet meer op school zitten zijn hoofdzakelijk bediende

(20,3%) of productie-arbeider (17,7%) geworden. 5,2% is zelfstandige, 2,9% staat inhet onderwijs en 2,3% heeft een kaderfunctie binnen een bedrijf of organisatie.

Gezien de jonge leeftijd is het niet verwonderlijk dat 43,1% van de

goaliefhebbers nog student is. De grote proportie studenten, in combinatie met de

grote nestvastheid, wijzen erop dat we hier wel eens met het fenomeen van de

'uitgestelde volwassenheid' te maken zouden kunnen hebben.

Kruistabel 5 toont immers aan dat 63,7% van degene die nog thuis wonen (of

op kot zitten) momenteel nog studeren. Een meerderheid van 74,6% van destudenten heeft het ouderlijk nest nog niet verlaten. Onder de werkende bevolking

draait deze verhouding om; van hen woont ongeveer 70% zelfstandig. Verder valt op

dat ongeveer de helft van de werklozen nog niet zelfstandig wonen.



58

woonsituatie TotalBij ouders alleen samenwonen

arbeid student Count 326 45 66 437% withinarbeidssituatie 74,6% 10,3% 15,1% 100,0%

% within

woonsituatie 63,7% 21,3% 22,1% 42,8%werkloos Count 37 28 16 81% withinarbeidssituatie 45,7% 34,6% 19,8% 100,0%

% withinwoonsituatie 7,2% 13,3% 5,4% 7,9%

werkend Count 149 138 216 503% withinarbeidssituatie 29,6% 27,4% 42,9% 100,0%


Total Count 512 211 298 1021% within

arbeidssituatie

50,1% 20,7% 29,2% 100,0%


Tabel 5: professionele status t.o.v. woonsituatie

Enerzijds blijkt dus dat het vooral studenten zijn die nog thuis, en arbeiders en

bedienden die alleen of samenwonen. Anderzijds valt het op dat ongeveer 30% van

degenen die werken toch nog thuis wonen.

321

arbeidssituatie

400

300

200

100

0

C o u n t

Bar Chart

3

2

1

woonsituatie

grafiek1: professionele status t.o.v. woonsituatie

legende: arbeidssituatie; 1= student, 2 = werkloos, 3 = aan het werkwoonsituatie; 1 = bij ouders, 2 = alleen, 3 = samenwonend



59

9.2.4 opleidingsniveau

Van een populatie met zulke proportie studenten verwacht men niet anders dan een

hoge dosis onderwijskapitaal. De cijfers in onderstaande tabel liegen er dan ook niet

om:

opleidingsniveau Frequency Percent Valid PercentCumulative

PercentValid Geen onderwijs 25 2,4 2,5 2,5

Lager onderwijs 3 ,3 ,3 2,8

Lager secundair 47 4,6 4,7 7,4

Hoger secundair ASO 113 11,0 11,2 18,7

Hoger secundair TSO 175 17,1 17,4 36,0

Hoger secundair BSO 88 8,6 8,7 44,7

Hoger secundair KSO 48 4,7 4,8 49,5

Hoger onderwijs kortet e

200 19,5 19,8 69,3

Hoger onderwijs langetype

146 14,2 14,5 83,8

Universitair onderwijs 147 14,3 14,6 98,4

Postacademischeo leidin

16 1,6 1,6 100,0

Total 1008 98,2 100,0Missing System 18 1,8

Total 1026 100,0

Tabel 6: opleidingsniveau binnen de Vlaamse goascène

Een eerste opvallende vaststelling is dat amper 7,5% van de onderzoekspopulatie

niet verder dan het lager secundair onderwijs geraakt is. 17,4% stopt met school na

het TSO, 11,2% na het ASO en 8,7% na het BSO. Het goamilieu bevat ook maar een

kleine proportie KSO-studenten (4,8%). Met andere woorden maar liefst 50,5% van

de goaliefhebbers heeft en of andere vorm van hoger onderwijs genoten; 34,3% volgt

of volgde hoger onderwijs van korte of lange type en 16,2% universitair onderwijs.

Daarenboven geeft 26,6% van de respondenten aan een aanvullende

opleiding bij instellingen zoals VDAB of Syntra te hebben gevolgd. Het valt te

verwachten dat deze personen niet tot de groep hoger opgeleiden behoren. Al bij al

kan men dus concluderen dat er een behoorlijke portie technisch en/of theoretisch

onderwijskapitaal aanwezig is binnen het Vlaamse goamilieu



60

9.2.5 gender

Een belangrijk aspect binnen de algemene beschrijving van een bevolking is het

gender. Veel specifieke gedragingen en houdingen zouden hier aan toegeschreven

kunnen worden. Bijna drievierde van de goaliefhebbers is mannelijk, slechts 28,4% is

vrouwelijk. Nochtans verblijven er in Vlaanderen iets meer meisjes dan jongens.

Hieruit blijkt dat goa meer in de smaak valt bij de mannen dan bij de vrouwen.



61

9.2.6 etniciteit

Vlaamse goafeestjes zijn niet alleen een Nederlandstalige aangelegenheid, er zijn

ook maar weinig migranten aanwezig. De etniciteit werd gemeten door naar het

geboorteland van de moeder te vragen. 90% van de respondenten duidden hierbij

België aan. De overige 10% zijn hoofdzakelijk Nederlanders (4,6%) en Duitsers

(1,1%). In Vlaanderen sterk ingeburgerde nationaliteiten zoals Italianen (0,4%),

Marokkanen (0,2%) en Turken (0,2%) komen nauwelijks voor. De beperkte groep

niet-Belgen bestaat hoofdzakelijk uit mensen uit buurlanden die voor een feestje de

grens oversteken.

Een mogelijke verklaring hiervoor is de vaststelling dat er in België, in

tegenstelling tot vb. Duitsland, Italië, Portugal of Marokko, nauwelijks goaparties

en/of –festivals 'met internationale allure' georganiseerd worden. Dit wil niet zeggen

dat er geen internationaal bekende dj’s en producers overgevlogen worden, maar het

contrast met internationale goafestivals, waar men mensen van over de hele wereld

tegen het lijf loopt, is groot.

Dit wil overigens niet zeggen dat de Vlaamse goascène niet multicultureel zou

zijn, in tegendeel, al was het maar dat ze door het massale internetgebruik onderdeel

van een wereldwijde psychedelische cultuur is geworden.

.



62

9.3 Mediagebruik

Bij de beschrijving van de geschiedenis van goa en het theoretische kader is naar

voor gekomen dat goacultuur eigenlijk een symbiose is tussen Oosterse spiritualiteit

en Westerse muziek en technologie. Een aanzienlijk deel van dit onderzoek heeft

dan ook met media te maken. Aangezien goa totaal afwezig is op de Vlaamse

televisie- en radiozender hebben we onze focus beperkt tot de zogenaamde nieuwe

media en dan in het bijzonder het Internet.

In wat volgt gaan we eerst dieper in op de mate van internetgebruik in het

algemeen. Daarna staan we stil bij de zogenaamde subculturele media, dit zijn goa-

gerelateerde printmedia zoals pocket-magazines en promoblaadjes of flyers

enerzijds en online goacommunities anderzijds. Kennis omtrent en gebruik van deze

media is een indicator van het subcultureel kapitaal dat men bezit. Muziek-preferentie

zelf als mediavoorkeur behandelen we apart in een volgend hoofdstuk.



63

9.3.1 duur van het Internetgebruik

Gemiddeld bevindt een goaliefhebber zich zo’n anderhalf uur per dag in cyberspace.

Op een jaar tijd zit men dus maar liefst 547.5 uur achter een pc te surfen. De

mediaan van de verdeling ligt op 1 tot 2 uur, m.a.w. 50% van de respondenten is

meer dan 90 minuten per dag online. Een marginale 0,4% van de populatie surft

nooit en slechts 7,9% minder dan een kwartier per dag. Net geen 80% zit elke dag

minstens een half uur op Internet. Meer dan 1/3 van de goafanaten is meer dan 2 uur

per dag en de zwaarste groep gebruikers (13,7%) is zelfs meer dan 4 uur per dag

online te vinden:

Duur internetgebruikper dag Frequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

Valid nooit 4 ,4 ,4 ,4

-15 min 74 7,2 7,5 7,9

15-30min 133 13,0 13,4 21,2

30-60min

196 19,1 19,7 41,0

1-2 uur 249 24,3 25,1 66,1

2-3 uur 125 12,2 12,6 78,7

3-4 uur 76 7,4 7,7 86,3

+4 uur 136 13,3 13,7 100,0

Total 993 96,8 100,0Missing System 33 3,2

Total 1026 100,0

Tabel 7: duur van het Internetgebruik per dag

Een van de redenen voor dit massale internetgebruik is ongetwijfeld de groteproportie studenten binnen de onderzoekspopulatie. Een andere misschien zelfs

betere verklaring betreft het nut van Internet voor deze ondergrondse scène, dit is de

participatie in online goacommunities ondermeer omwille van de

contactmogelijkheden en omdat informatie over goa-events vaak uitsluitend via het

net te vinden is, zeker in geval men geen flyer kan bemachtigen (het is soms zelfs

nodig de organisatie van een goafeestje te mailen om de exacte datum, locatie en/of

prijs van een feestje te achterhalen).



64

9.3.2 online goacommunities: gedrag in 'psyberspace'

In de meeste cultuurtheoriëen wordt het belang van massa- en gespecialiseerde

media en de verhouding tussen beide dik in de verf gezet. Omdat goacultuur

nauwelijks in mainstream media wordt opgenomen, is er binnen de scène een relatief

grote behoefte aan eigen subculturele media; zij zorgen enerzijds voor de

verspreiding en de instandhouding van de cultuur, hierbij functioneren de media dus

als een soort bindmiddel, en anderzijds hebben ze impact op de identiteitscontructie

van de leden, hierbij treden de media eerder op als spiegel.

De zojuist besproken 'duur van het internetgebruik' was al een eerste indicatie

van dit belang van gespecialiseerde media. Nu gaan we dieper in op waar

goafanaten het Internet zoal voor gebruiken. We vroeger de respondenten een

aantal toepasselijke functies aan te kruisen, en voorzagen de mogelijkheid om zelf

items aan de lijst toe te voegen. Bij dit laatste vergaten we echter nogmaals 'specifiek

wat betreft goa' te vermelden waardoor heel wat respondenten met niet goa-

gerelateerde zaken op de proppen kwamen.

Van al de vooropgegeven 'activiteiten in 'psyberspace'' werd 'informatie over

feestjes vergaren' het vaakst aangekruist, door 87,2% van de respondenten. We

hebben al gewezen op de beperkte reclame voor goafeestjes en het belang van

websites als www.goabase.de en www.psychedelic.be

69,9% van de respondenten geeft aan het Internet te gebruiken om

goamuziek in .mp3 of .wav af te halen. Bovendien gaf slechts 14,2% van de

respondenten aan goa-gerelateerde artikelen zoals muziek, kledij, wanddoeken,

asbakken enz. op het Internet te kopen. Eenzelfde vaststelling konden we doen toen

we de respondenten vroegen of ze het eens waren met de stelling 'de meeste

muziek haal ik af op internet'. Maar liefst 61,5% was het eens tot helemaal eens metdeze uitspraak (score van 6 tot 10). 48,4% scoort 8 of meer en 25,4% zelfs 10 op

deze schaal. Minder dan een op drie goafans haalt nooit muziek af op het internet.

Twee veelgebruikte bronnen voor psytrance zijn enerzijds de website

www.psyshop.com waarop cd's, dvd's en vinyl van honderden psytrancelabels

besteld kunnen worden, en het gratis p2p-programma Soulseek waar in bepaalde

rooms 24/24 over psytrance gecommuniceerd wordt en waar de meeste goamuziek

te vinden is anderzijds.60,6% van de respondenten geeft aan het WorldWideWeb al eens gebruikt



65

te hebben voor algemene informatie te vergaren zoals om de geschiedenis of

filosofische uiteenzettingen over goa na te lezen, of om fotogallerijen en

psychedelische kunst te bekijken. Meer concreet bezocht 56,2% al eens de

homepage van een goa-dj. Een goed voorbeeld hiervan is de webstek van Goa Gil

(www.goagil.com) waarop naast promotie van nieuwe cd's ondermeer een biografie,

interviews, discografie, hitcharts, setlists, tourdates, foto's, artikels over goa en zelfs

religieuze info over de Hindoevereniging waar hij lid van is (de Sadhus) te vinden is.

Slechts op de vierde plaats komt 'contact met anderen' te staan. 37,2% van de

respondenten gebruikt het Internet om met andere goafans te skypen, te chatten of

te e-mailen. Internetcommunicatie heeft eenzelfde voordeel als geschreven taal; ze

kan opgeslagen en uitgesteld worden en zorgt voor continuïteit over de grenzen van

het fysische heen. Maar men mailt elkaar niet alleen om een afspraak te maken voor

samen naar de goa te gaan, men ontmoet elkaar ook in die virtuele ruimte.

Cyberspace zelf wordt dan de 'meeting point' en vormt in die zin niet alleen een

ondersteuning van het sociale netwerk maar een heuse uitbreiding ervan.

25% van de respondenten voegde zelf een item toe op de vraag 'zijn er voor

de rest nog zaken die U in cyberspace doet?' De meerderheid antwoordt vooral met

niet goa-gerelateerde zaken zoals msn'en, research doen, een eigen site

onderhouden, porno bekijken,enz. Merkwaardig is wel dat ongeveer 17% van

respondenten aangeeft het Internet te gebruiken om een eigen feestje, muziek of

platenlabel te promoten. Dit wijst nogmaals op het belang van Internet voor de

organisatie en promotie van deze scène, die, gezien haar mobiele en kleinschalige

structuur, vooral lijkt te bestaan uit een grote portie kleinschalige projecten.



66

9.3.3 subculturele printmedia

Op de vraag 'kan U mij de naam van een goamagazine geven' antwoordt 62,5%

negatief. De 384 respondenten die wel positief antwoorden noemden welgeteld 7

titels; in volgorde van voorkomen Mushroom Magazine, Trancers Guide 2 The

Galaxy, Revolve Magazine, V.I.B.E.Z. Magazine, Psynapse, D tect en

DreamCreation.

Dit wijst op een eerder beperkte kennis over subculturele printmedia dewelke

op 2 manieren te verklaren is: 1) wereldwijd bestaan er maar enkele goamagazine's

en er is geen enkele publicatie van Vlaamse origine, wat er op wijst dat 2) de

printmedia binnen de goascène overschaduwd worden door het Internet.



67

9.3.4 de flyer

Een uitzondering op het beperkt gebruik van printmedia zijn flyers. Dit zijn meestal op

glanzend fotopapier gedrukte kleine psychedelische kunstwerkjes die rond de ingang

van feestjes verspreid worden en waarmee reclame gemaakt wordt voor toekomstige

parties. Opvallend hierbij is het veelvuldig gebruik van flyers en het belang dat door

de organisatoren van goaparties aan de lay-out ervan gehecht wordt. In geen enkele

subcultuur worden zo creatieve flyers ontwikkeld als binnen het goamileiu. Daarom

wilden wij wel eens nagaan hoe nuttig men zulke flyers vindt. In tweede instantie

onderzoeken we welke onderdelen van een flyer de meeste effecten genereert.

Om zicht te krijgen op het belang van de flyer vroegen we de respondenten

aan te geven of een flyer al dan niet van invloed is op hun keuze voor een bepaald

feestje. Maar liefst 69% antwoord bevestigend, 20% ontkent en 11% heeft hierover

geen duidelijke mening. De meeste goafans vinden de flyer dus waardevol en

effectief, en wel omdat ze als 'teaser' helpt bij de selectie uit het aanbod aan

goaparties.

Afbeelding 11: flyer van 'Isralienvasion' te antwerpen



68

Aangezien zoveel personen flyers een nuttig hulpmiddel vinden, is het ook

interessant na te gaan welke aspecten van de flyer het meest in het oog springen.

Aan de respondenten werd gevraagd om een reeks elementen te rangschikken van 1

tot 6 volgens de impact die ze hebben op hun oordeel over de flyer en over het

feestje dat op de flyer gepromoot wordt.

De grootste 'overtuigingskracht' gaat uit van de dj's die komen draaien. 42,9%

vindt de 'line up' het belangrijkste onderdeel van de flyer (score 1), tegenover 11,4%

die dit het onbelangrijkste aspect vindt (score 6). Om mensen te lokken moet men

dus eerst en vooral over een goede affiche beschikken.

Op de tweede plaats eindigde de locatie van het feestje, 17,9% vindt dit het

belangrijkste (score 1) en 26,1% het tweede belangrijkste (score 2) onderdeel van de

flyer. Op uitzondering van de 16,3% die 5 of 6 scoren op dit onderdeel

zijn de afstand die men moet afleggen en de fysische kenmerken van de omgeving

waar het feestje plaatsvindt dus een van de belangrijkste overwegingen in het

keuzeproces voor feestjes. Gezien de invloed op het beoordelingsproces van de flyer

is het dus af te raden geen enkele informatie over de locatie op een flyer af te

drukken.

De datum van de party wordt door 18,2% als belangrijkste en door 19,2% als

tweede belangrijkste aspect beschouwt. Daartegenover staat 21,8% voor wie de

datum niet tot helemaal niet relevant is (score 5 of 6).

Pas op de vierde plaats komt de toegangsprijs te staan. Ondanks het feit dat

de tickets voor goaparties niet echt goedkoop zijn (van 10 tot 30 euro), vinden 27,9%

de inkomprijs een irrelevant onderdeel (score 5 of 6). Daartegenover staan 15,1% die

de prijs toch belangrijk vinden (score 1 of 2). Opvallend is ten eerste dat men meer

belang lijkt te hechten aan de datum van een feestje dan aan de prijs ervan. Tentweede bevestigd dit het vermoeden dat de toegangsprijs die men kan vragen

evenals de prijs die men wenst te betalen, ondergeschikt is aan de line up (men

betaald meer voor grotere namen) en aan de locatie (men betaald meer om in een

oud kasteel te feesten dan in een jeugdhuis).

Rest ons nog de naam van de organisatie en de lay-out van de flyer, samen

op de laatste plaats, dat door +/- 18% als belangrijk (score 1 of2) en door +/- 58% als

onbelangrijk ervaren wordt. Ondanks de vaak indrukwekkende afbeeldingen speeltde lay-out een kleinere rol in het beoordelingsproces van flyers. Idem dito wat betreft



69

de beperkte invloed van de naam van de organisatie; het goamilieu is immers amper

gecommercialiseerd en te kleinschalig en te gefragmenteerd om goed en wel op

naambekendheid te kunnen teren.

Afbeelding 12: flyer voor 'Infectious Minds', Hasselt, 2004



70

9.4 Muziekvoorkeur en -beleving

Een aanzienlijk deel van dit onderzoek heeft met muziek te maken omdat muziek een

centrale positie inneemt. Meer dan de overige media is muziek het bindmiddel bij

uitstek. Eerst behandelen we de luistertijd. Vervolgens stellen we een top 20 van de

favoriete muziekgenre's op waarna we dieper ingaan op deze muziekpreferentie door

de individuele waardering van een aantal genre's te bekijken. We sluiten het

hoofdstuk af met een beperkte verkenning van hoe muziek binnen de goascène

beleefd wordt.



71

9.4.1 luistertijd

Luistertijd inminuten Frequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

Valid -3020 1,9 2,0 2,030-60 89 8,7 8,8 10,8

60-120 172 16,8 17,0 27,8120-180 159 15,5 15,7 43,5180-240 153 14,9 15,1 58,6+240 419 40,8 41,4 100,0Total 1012 98,6 100,0

Missing System 14 1,4Total 1026 100,0

Tabel 8: luistertijd naar muziek per dag

Wat onmiddellijk opvalt bij deze tabel is dat niemand ‘ik luister geen muziek in mijn

vrije tijd’ antwoordt. Integendeel, maar liefst 41,4% van de respondenten geeft aan

meer dan 4 uur per dag met muziek bezig te zijn. De mediaan van de verdeling ligt

op 3,5 uur per dag.

Deze toch wel indrukwekkende resultaten kunnen enigszins gerelativeerd

worden aangezien 'met muziek bezig zijn' in de vragenlijst breed geïnterpreteerd

werd als zowel actief als passief luisteren, vb. radio, cd- of mp3-collectie, webcasts,

... als het bespelen van een instrument en/of als het produceren van elektronische

muziek vb. met Cubase, Reason of Fruity Loops.



72

9.4.2 Muzieksmaak: top 20 van favoriete muziekgenres

We vroegen de respondenten hun favoriete muziekstijl uit een lijst van 31 genres te

selecteren. Het resultaat vindt men in de volgende tabel:

Frequency Percent Valid PercentCumulative

Percent1 Psytrance 465 45,3 45,3 45,32 d&b / jungle 57 5,6 5,6 50,92 Rock 57 5,6 5,6 56,5

4 Progressive 50 4,9 4,9 61,45 Electro 44 4,3 4,3 65,75 Reggae 44 4,3 4,3 707 Wereldmuziek 40 3,9 3,9 73,9

8 Ambient 38 3,7 3,7 77,69 Electronica 23 2,2 2,2 79,8

10 Techno 22 2,1 2,1 81,911 Metal 19 1,9 1,9 83,812 Jazz 17 1,7 1,7 85,513 Trance 15 1,5 1,5 8714 House 13 1,3 1,3 88,314 Triphop 13 1,3 1,3 89,616 HipHop 12 1,2 1,2 90,8

17 Idm 11 1,1 1,1 91,918 Psydub 10 1,0 1,0 92,919 Dub 9 ,9 ,9 93,820 Hardcore punk 8 ,8 ,8 94,6

21 Overig 54 5,4 5,4 5,4Total 1026 100,0 100.0 100.0

Tabel 9: Favoriete muziek: top 20 van de muziekgenres

Enigszins verwacht blijkt psytrance het meest populaire genre binnen de

goacommunity te zijn. Wat wel opvalt is de grote voorsprong van psytrance op de

rest van het veld. Met zijn 465 voorkeurstemmen verzamelt psytrance bijna evenveel

stemmen als al de andere genre's samen en heeft het maar liefst bijna 9 keer zoveel

stemmen als de nummer 2 uit de lijst.

Als grote overwinnaars komen de elektronische genre’s uit de bus, we vinden

maar liefst 7 EDM-genres terug in de top tien. De hoge scores van psytrance en

progressive waren te verwachten; de hoge scores van d&b, electro en ambient zijn

opvallend. Hieruit blijkt onder andere dat er graag gedanst wordt door goafans, en

dus ook op andere EDM-genres.

Merkwaardig is verder dat 2 van de drie niet elektronische genre’s uit de top

tien reggae en wereldmuziek zijn, men heeft blijkbaar een voorkeur voor de mindercommerciële en rustigere niet-EDM genres. Dit kunnen we ook afleiden uit het feit



73

dat traditionele gitaargenre’s het slecht doen, op uitzondering dan van rock dat op de

tweede plaats eindigd.

Wat nog opvalt zijn de lage score's van traditionele EDM-genres zoals house

en trance. Opvallende aanwezigen in de lijst tenslotte zijn triphop, idm en psydub.

Opvallende afwezigen daarentegen zijn klassieke muziek, R&B, punkrock en

popmuziek.



74

9.4.3 omgang met muziek

De gemiddelde luisterduur van 3,5 uur per dag wees er al op dat goaliefhebbers in

sterke mate aan muziek gehecht zijn. Meer dan driekwart van de goafanaten beweert

dan ook een speciale band met muziek te hebben. 75,7% is het eens (score 6 tot 10)

en 37,1% zelfs helemaal eens (score 10) met de stelling 'ik heb een speciale band

met muziek '.

Bijna de helft van de goafans (44,2%) geeft dan ook aan heel graag te

dansen. In totaal beweert maar liefst 85% graag te dansen. Slecht 9,1% evalueert de

stelling 'ik dans graag' met een score van minder dan 5 op tien.

Wat betreft de keuze van muziek geeft 87,8% van de respondenten aan liefst

zelf te bepalen wanneer en welke muziek beluisterd wordt. De meerderheid

onderhoudt dan ook een eigen cd-, vinyl- en/of mp3-collectie. Voor de 16% dj's in de

onderzoekspopulatie heeft het begrip 'muziekselectie' uiteraard een meer technische

en waarschijnlijk ook meer collectieve lading.

In de muzieksociologie wijst men erop dat muziek ruimte maakt voor emoties

en emoties begeleidt. Een meerderheid van 55,8% is het dan ook eens met de

uitspraak 'ik gebruik muziek om mijn emoties uit te drukken' , tegenover 22,4% van de

goafanaten voor wie dit niet opgaat. Bovendien ontkent slechts 8,9% dat muziek de

creativiteit ten goede komt. Muziek kan niet alleen emoties opwekken; bijvoorbeeld

een minderheid van 34,2% die muziek gebruikt om eenzaamheid tegen te gaan. En

nog geen 19% luistert muziek om de verveling te verdrijven.



75

9.5 druggebruik

Binnen een subcultuur die ontstaan is rond een psychedelisch muziekgenre, en

waarvan de gemiddelde leeftijd van de leden, die bijna elk weekend uitgaan, slechts

24 is, valt een grote portie experimenteerdrang en druggebruik te verwachten.

Daarom gaan we eerst de ooit-, de jaar- en de maandprevalentie na van de meest

voorkomende drugs in het Vlaamse goamilieu. Door de gebruiksfrequenties te

bekijken krijgen we vervolgens een idee over de mate van gebruik van de specifieke

middelen.

Het cijfergedeelte wordt aangevuld met een verkenning van de rol en de

betekenis van drugs voor goafanaten. Allereerst gaan we na waarom ze drugs

gebruiken, hierbij onderscheiden we de rol van de sociale omgeving, de

belevingswereld van de gebruiker en de psychische effecten van drugs. Vervolgens

gaan we wat dieper in op de psychologische aspecten verbonden met druggebruik.

En tenslotte gaan we na hoe men zich verhoudt ten opzichte van het drugbeleid in

België.



76

9.5.1 ooitprevalentie

Met 99,4% is de ooitprevalentie van alcohol het hoogst (zie tabel 11, p.78) . Dat

naast alcohol marihuana op weg is een sociaal aanvaard middel te worden, en dat

weed binnen het goamilieu al volledig ingeburgerd is, bewijst ondermeer de hoge

ooitprevalentie van 97,3%. Met andere woorden meer dan 9 op 10 goafans hebben

ooit geblowd. Ter vergelijking, volgens het NlS lag het experimentele gebruik van

cannabis in België voor de leeftijdsgroepen 15-24 en 24-35 in 2004 respectievelijk op

22,3% en 24,9%. (http://statbel.fgov.be/figures/d361_nl.asp#5)

Maar liefst 80,6% geeft aan ooit met XTC geëxperimenteerd te hebben. Dit

enorme aantal houdt verband met het feit dat XTC een 'partydrug' bij uitstek is en dat

er binnen de goascène veel gefeest wordt. Ook andere 'partydrugs' scoren erg hoog;

maar liefst 67,2% geeft aan ooit cocaïne en maar liefst 56,6% amfetamines te

hebben gebruikt. Uitzondering is GHB of ‘vloeibare xtc’ met een ooitprevalentie van

19,9%.

Dat goacultuur terecht als psychedelische cultuur bestempeld wordt bewijzen

de ooitprevalenties voor hallucinogenen. Een grote meerderheid goafanaten heeft

minstens éénmaal getript. Hierbij probeerden meer mensen psylocibine (79,8%) dan

LSD (62,3%). Dit verschil heeft ongetwijfeld te maken met het grotere aanbod aan

'magic mushrooms', dat in elke Nederlandse smartshop te koop is. Ten derde is ook

mescaline niet afwezig binnen de Vlaamse goascène, maar liefst 1 op 5 (19,8%)

geeft aan DMT, Peyote of San Pedro cactus geprobeerd te hebben. Aan het uit het

Amazonewoud overgewaaide ayahuascaritueel, d.i. een meestal collectieve

tripsessie onder begeleiding van een sjamaan, zou door 11,6% geparticipeerd

worden.

Opvallend hoog scoort verder nog het gebruik van vluchtige stoffen, dit zijnondermeer ether, lijm en N2O. Met een ooitprevalentie van 66,1% eindigt het op een

6de plaats, nog boven speed of LSD. Op sommige goafeestjes worden dan ook

frequent N2O- of lachgasballonnen aangeboden.

Van de zogenaamde 'uppers' behandelden we cocaïne en amfetamine al.

Stimulerende middelen in het algemeen hebben een ooitprevalentie van 51,5%.

Denk hierbij vooral aan 'energyboosters' die in smartshops en/of fitnissclubs verkocht

worden, maar ook aan 'energydrinks' of zelfs afrodisiaca. Tegenover deze uppersstaan de downers (Lexotan, Valium, ...) waar door 40,1% van het goamileu mee



77

geëxperimenteerd werd. 36,9% gaven aan ooit codeïne gebruikt te hebben, er werd

in deze meting geen onderscheid gemaakt tussen medisch en recreatief gebruik. De

laagste ooitprevalentie – maar nog steeds indrukwekkend hoog – heeft heroïne

(11,2%) dat weliswaar binnen een ‘drugvriendelijk’ klimaat als de goascène gekaderd

kan worden maar er toch maar moeilijk mee verbonden kan worden.



78

9.5.2 jaarprevalentie

We stelden dezelfde tendensen en rangschikking vast bij meting van het aantal

gebruikers tijdens het aan het onderzoek voorafgaande jaar (zie tabel 11, p.78).

Cannabis eindigt nog steeds hoog (86,8%), XTC daalt naar 64,3% en psylocibine (nu

5de met 51,6%) en cocaïne (nu 4de met 53,6%) wisselen van plaats. Bijna één op 2

goafans gebruikten tijdens het laatste jaar LSD en 41,9% heeft speed

geconsumeerd.



79

9.5.3 recent gebruik: maandprevalentie en gebruiksfrequentie

Door de maandprevalenties te bekijken krijgen we zicht op recent druggebruik. De

verhouding tussen de ooit-, jaar- en maandprevalentie geeft ons bovendien een idee

over de continuëring van het experimenteergedrag voor de specifieke middelen. Het

verslavende aspect tenslotte wordt geïndiceerd door de gebruiksfrequentie of het

gemiddelde aantal dagen per maand dat men een middel gebruikt:

Middel Ooit(%)

Jaar(%)

Maand(%)

Frequentie(dagen per

maand)Alcohol 99.4 96 90.4 8.857Cannabis 97.3 86.4 74.4 10.91Xtc 80.6 64.3 38.2 0.69Cocaïne 67.2 53.6 32.8 0.69Speed 56.6 41.9 25.5 0.665Mushrooms 79.8 51.6 20.1 0.803LSD 62.3 48.5 24.1 0.773Vluchtige stiffen 66.1 40.6 19.3 0.0621Stimulerende middelen 51.5 34.6 20.4 1.4Downers 40.1 28.5 17 1.115Codeine 36.9 28.7 17.2 0.413GHB 19.9 15.9 11.2 0.062Mescaline 19.6 15.9 11.4 0.005Ayauasca 11.6 0.011Heroïne 11.2 11 11 0.025

Tabel 10: druggebruik: ooit-, jaar- en maandprevalentie en gebruikfsfrequente

De daling van ooitprevalentie naar maandprevalentie is het kleinst bij alcohol (op

uitzondering van heroïne); 90% van iedereen die ooit alcohol dronk heeft ook tijdens

de laatste maand gedronken, en wel gemiddeld op meer dan 8 dagen. Alcohol is dus

uiteraard de meest voorkomende drug in het goamilieu, maar niet de meestgebruikte. Want hoewel tijdens de maand van het onderzoek minder personen

(74,4%) cannabis gebruikten, ligt de gemiddelde gebruiksfrequentie van cannabis

hoger dan die van alcohol. De goascène telt een grotere proportie zware

cannabisgebruikers dan zware alcoholgebruikers.

Wat verder opvalt is het grote continuëringsgedrag bij cocaïne, XTC en speed;

de maandprevalenties zijn ongeveer de helft van de ooitprevalenties. Respectievelijk

48,8%, 47,3% en 45% van al degenen die cocaïne, XTC en speed probeerden

gebruikte het middel ook tijdens de maand van het onderzoek. Bij de hallucinogenen



80

is het continuëringsgedrag kleiner. Bij psylocibine daalt de ooitprevalentie van 79,8%

over 51,6% in het laatste jaar naar 20,1% tijdens de laatste maand. Eenzelfde

tendens bij LSD; maar liefst 38;8% van degenen die het probeerden deden het

opnieuw tijdens de laatste maand.

De gemiddelde gebruiksfrequenties tonen ook aan dat XTC, cocaïne en speed

lang niet zo massaal en frequent voorkomen als alcohol of cannabis; men slikt, snuift

en/of tript gemiddeld minder dan één keer per maand. LSD- en mushroomgebruikers

gebruiken frequenter (9 keer per jaar) dan XTC -gebruikers (8 keer per jaar). Er wordt

bovendien frequenter speed gesnoven dan cocaïne (8 keer per jaar) want een

kleinere groep speedgebruikers genereert een ongeveer even hoge

gebruiksfrequentie. Dit heeft waarschijnlijk ook te maken met de vaststelling dat

speed (tot 10 euro per gram) een flink pak goedkoper is dan cocaïne (tot 75 euro per

gram).

Binnen het goamilieu ligt de ooitprevalentie van LSD en psylocibine hoger dan

die van cocaïne en amfetamines, maar de maandprevalentie is lager. Omdat

snuifmiddelen meer verslavend zouden zijn verwachtten we pieken van extreem

gebruik in de gebruiksfrequentieverdeling, die het gemiddelde de hoogte in duwen.

Dit bleek maar in beperkte mate het geval te zijn. Eigenaardig dus dat de

gebruiksfrequentie van psylocibine en LSD hoger ligt dan die van de snuifmiddelen.

Hieruit blijkt dus niet alleen dat er minder frequent snuifmiddelen dan tripmiddelen

gebruikt worden, maar ook dat er, gezien de grote ooit-, jaar- en maandprevalentie in

verhouding tot de relatief geringe gebruiksfrequentie, slechts in zeer beperkte mate

sprake is van zware cocaïne en/of speedgebruikers. Daartegenover staat de

'recreatieve gebruiker' die de risico’s van drugs begrijpt en er desondanks op een

gecontroleerde manier mee om weet te gaan.

Terug naar de tabel. De vrij hoge maandprevalentie (20,4%) en de opvallendhoge gebruiksfrequentie (1 of 2 keer per maand) van stimulerende middelen zal

ongetwijfeld samenhangen met de grote beschikbaarheid van energydrinks enerzijds

en/of met de lange duur van goafeestjes anderzijds. Tenslotte vertonen ook downers

een relatief hoge gebruiksfrequentie; deze groep gebruikers, die maar half zo groot is

als de groep XTC-gebruikers, genereert nochtans een gemiddelde

gebruiksfrequentie die dubbel zo groot is. Downers kunnen blijkbaar voor een zware

verslaving zorgen.



81

Tot slot de belangrijkste conclusies uit tabel 11:

• alcohol is de meest voorkomende drug in de Vlaamse goascène

• cannabis is de frequentst gebruikte drug (gemiddeld over 1026 personen meer

dan 2 dagen per week)

• een groep van 10 tot 40% gebruikt andere drugs

• meer verslavende producten zoals cocaïne en speed worden minder vaak

gebruikt dan psychedelische middelen

• er zijn meer XTC -gebruikers maar zij gebruiken minder frequent dan

amfetamine - en cocaïne -gebruikers

• De meest frequent gebruikte drugs na cannabis en alcohol zijn stimulerende

middelen en downers

• Op een jaar tijd zou een goaliefhebber de volgende drugs consumeren: hij of

zij blowt gedurende 132 dagen, drinkt alcohol gedurende 106 dagen, gebruikt

16 dagen uppers en 13 dagen downers. Hij of zij eet om de vijf weken een

portie paddestoelen en om de 5,5 week een LSD trip. Verder gebruikt men

zo'n acht keer per jaar XTC, cocaïne en/of amfetamines. Eén keer om de 15

maanden een lachgasballon en om de 4,5 jaar een ayahuascaritueel.



82

9.5.4 beleving van drugs

Dit deel wil een verklaring bieden voor de cijfers uit de voorafgaande paragraaf. In

plaats van zulke verklaring op te dringen gaan we na hoe goafans hun druggebruik

interpreteren. Gevraagd werd een reeks uitspraken te evalueren. In eerste instantie

stellen we de vraag ‘waarom wordt er zoveel drugs gebruikt?’. Hierbij stippen we

allereerst de rol van de sociale omgeving en van significante anderen hierbinnen

aan; voor één derde van de respondenten is deze omgeving beperkt tot de party.

Waarschijnlijk is druggebruik echter meer te wijten aan psychische effecten en

aan de belevingswereld van gebruikers dan aan groepsprocessen binnen de sociale

omgeving. Nadat we een aantal aan drugs toegeschreven effecten verkent hebben

gaan we dieper in op de psychologische aspecten verbonden aan druggebruik;

kennen ze de risico's, hebben ze hun gebruik onder controle, hebben ze al

problemen gehad door drugs?

Voorgaande roept ook vragen op over de wettelijke kant van het verhaal. Want

ook al lijkt de goascène als semi-autonoom veld te functioneren, dit neemt niet weg

dat ze ingebed is in een breder maatschappelijk kader van gewoonten en regels.

Daarom gaan we na hoe de goafan zich verhoudt tot deze regels; vinden ze het

verbieden van drugs een geschikte oplossing? Zijn ze pro dan wel contra legalisering

van drugs?



83

9.5.4.1 redenen voor en effecten van drugs

Het antwoord op de vraag 'hoe komt het dat goafanaten zo lustig met drugs

experimenteren?' blijft noodzakelijk beperkt omdat we dit probleem niet met een

kwalitatieve dan wel met een kwantitatieve meting konden onderzoeken. De

respondenten moesten aangeven of ze het helemaal oneens (0) dan wel helemaal

eens (10) waren met een set items die een aantal motieven voor druggebruik kunnen

indiceren.

Een eerste vaststelling hierbij is dat de 'niet van toepassing' categorie (11)

bijna niet aangeduid werd, maximaal door 4,1% van de respondenten. De grote

meerderheid heeft dus een mening over mogelijke oorzaken van druggebruik. Het

lijkt er op dat dit probleem ook binnen de scène aangekaart wordt. Meer zelfs, de rol

van andere gebruikers binnen de subcultuur is extra belangrijk omdat de gebruiker in

de bredere samenleving met een meerderheid niet-gebruikers geconfronteerd wordt.

Binnen de subcultuur zelf lijkt deze verhouding om te keren. Een gevolg hiervan is

dat het druggebruik wel eens zou kunnen toenemen.

Hiermee waren de respondenten het verre van eens. Niemand is geneigd toe

te geven dat ze drugs gebruiken 'omdat bekenden in hun omgeving dat ook doen'.

Integendeel, 52,3% is het helemaal oneens (0) en 84,6% oneens tot helemaal

oneens (0-4) met deze stelling. Een schamele 7,7% gaat akkoord. De respondenten

zelf minimaliseren de rol van voorbeeldgedrag van significante anderen in hun

omgeving. De voortzetting van experimenteel druggebruik (de verhouding tussen de

ooit- en de maandprevalentie) zou dus meer door psychische effecten of door de

belevingswereld dan door de sociale omgeving worden bepaald.

In sommige gevallen is deze omgeving beperkt tot de party. 31,8% van de

respondenten gaven aan enkel tijdens een feestje te gebruiken. 13,2% verhoudt zichneutraal en voor 1,7% was deze stelling niet van toepassing. De overige 53,3% gaat

niet akkoord en 33,5% gaat helemaal niet akkoord met de stelling 'ik gebruik enkel

drugs tijdens een party'. Niettemin valt een sterke associatie op tussen uitgaan en

druggebruik.

De aantrekkingskracht van drugs moet waarschijnlijk niet aan

omgevingsfactoren dan wel aan het middel zelf toegeschreven worden. In wat volgt

confronteren we de respondenten met enkele veronderstelde psychische effecten



84

van drugs. Zo krijgen we zicht op door een meerderheid aan drugs toegeschreven

belevingen.

De eerste stelling gaat ervan uit dat sociale vaardigheden toe kunnen nemen

onder invloed van drugs, dit zou meer bepaald het geval zijn bij uppers. De meesten

zullen zich de film Trainspotting nog wel herinneren waarin Spud speed snuift om te

gaan solliciteren. Van XTC zegt men bovendien dat het toegenomen gevoelens van

liefde tegenover de medemens en de natuur op kan wekken (vandaar de naam

'lovedrug'). Tussen gebruikers zelf zou dit effect toenemen omdat een drug hen in

een vergelijkbare ‘mindset’ duwt.

53% is het eens met de uitspraak ‘Ik ben meer sociaal wanneer ik onder

invloed ben ’, tegenover 29,1% die het hier oneens mee is. Er zijn wel meer mensen

die het helemaal oneens zijn (11,4%) dan degenen die het helemaal eens zijn

(9,9%). Bovendien verhoudt 17,9% zich neutraal ten opzichte van dit item. De

frequentieverdeling vertoont een matige spreiding waarin degenen die akkoord gaan

een beperkt overwicht hebben. Deze stelling is overigens te algemeen en dus niet

ondubbelzinnig; het genoemde effect zou eigenlijk voor elke drug afzonderlijk

bekeken moet worden. .

Vervolgens confronteerden we de respondenten met de uitspraak 'door

druggebruik heb ik meer zelfkennis verworven '. Maar liefst 64,4% bevestigt deze

stelling, 27,4% is het er zelfs helemaal mee eens. Opvallend is verder dat niemand

zich neutraal verhoudt ten opzichte van dit item en dat slechts 5,3% 'niet van

toepassing' antwoordt. Slechts 1 op 3 goafans vindt niet dat ze zichzelf door

druggebruik op een nieuwe manier hebben leren bekijken.

Gezien zowel muziek als drugs een centrale rol spelen binnen het goamilieu

leek het ons geen slecht idee beide aspecten te combineren. Zo kwamen we tot de

stelling ‘ik beleef muziek intenser wanneer ik onder invloed ben’ . Maar liefst 80,11%gaat akkoord (6-10) en 33% is helemaal akkoord.

Deze intense beleving van muziek heeft te maken met de trance waarin men

terecht komt door urenlang op monotone beats te dansen. Om de extase makkelijker

te induceren zouden drugs gebruikt worden. Dit wordt door een meerderheid van

47,1% bevestigd. 21,7% van de respondenten geeft aan geen drugs te gebruiken om

in trance te geraken.

Een laatste effect dat we hier aanstippen is het toegenomenuithoudingsvermogen. Gezien goa's lang kunnen duren en gezien de headliners vaak



85

pas tegen een uur of 5 ’s morgens beginnen, leek dit ons geen irrelevant gegeven.

Nochtans verwerpt 63% de stelling dat drugs gebruikt worden om tot ‘s morgens op

een party door te kunnen gaan.



86

9.5.4.2 Psychologische risico's

De stelling 'ik ben op de hoogte van (psychologische) gevaren van druggebruik'

wordt door een overgrote meerderheid (92,1%) bevestigd (score van 6 tot 10). Bijna

1 op 2 gaat helemaal akkoord (10).

Hiermee is niet gezegd dat deze gevaren niet onderschat worden. We stelden

wel vast dat 82,4% aangeeft hun gebruik onder controle te hebben. De stelling 'ik

heb mijn gebruik onder controle' werd door iets minder respondenten bevestigd dan

de vorige stelling, maar nog steeds gaat 42,3% helemaal akkoord (10). Toch is 7,8%

is het oneens en 2,2% is het zelfs helemaal oneens, wat opnieuw een indicatie is van

problematisch druggebruik.

Toen we hier dieper op in gingen bleek dat maar liefst 38,7% niet akkoord ging

met de stelling 'ik heb nooit (psychologische) problemen gehad door drugs '.

Ongeveer 1 op 6 (17,2%) is het zelfs helemaal oneens. Druggebruik is dan ook niet

onschuldig; naast afhankelijkheid kan het zorgen voor allerhande bijwerkingen tijdens

en/of na het gebruik zoals misselijk worden, oververhitting, intense emoties,

psychose, enz. Slechts de helft van de respondenten (50,8%) geeft aan nooit met

deze symptomen geconfronteerd te zijn geweest.

Frequency PercentValidPercent

CumulativePercent

Valid 0 (helemaal oneens) 170 16.6 17.2 17.21 38 3.7 3.8 21.12 69 6.7 7.0 28.03 61 5.9 6.2 34.24 44 4.3 4.5 38.75 (neutraal) 73 7.1 7.4 46.16 31 3.0 3.1 49.27 41 4.0 4.1 53.38 69 6.7 7.0 60.3

9 85 8.3 8.6 68.910 (helemaal eens) 276 26.9 27.9 96.911 (niet van toepassing) 31 3.0 3.1 100.0Total 988 96.3 100.0

Missing

System 38 3.7

Total

1026 100.0

Tabel 11 : evaluatie van de stelling 'ik heb nooit (psychologische) problemen gehad door drugs '



87

9.5.4.3 Legalisering van cannabis

Gezien de hoeveelheid cannabisgebruik binnen de populatie is het niet verbazend

dat 72,3% pro legalisering van cannabis is (score van 6 tot 10). Tabel 13 bewijst

verder dat bijna 1 op 2 (46,6%) vindt dat cannabis héél zeker toegelaten moet

worden in België. Amper 13,7% van de goafans is tegen eventuele legalisering.

Frequency PercentValid

PercentCumulative

PercentValid 0 helemaal oneens 62 6.0 6.3 6.3

1 10 1.0 1.0 7.32 20 1.9 2.0 9.33 25 2.4 2.5 11.94 18 1.8 1.8 13.75 (neutraal) 81 7.9 8.2 21.96 30 2.9 3.0 25.07 70 6.8 7.1 32.18 75 7.3 7.6 39.79 78 7.6 7.9 47.610 (helemal eens) 459 44.7 46.6 94.211 (weet niet) 57 5.6 5.8 100.0Total 985 96.0 100.0

Missing

System 41 4.0

Total 1026 100.0

Tabel 12: evaluatie van de stelling 'ik ben voor legalisering van cannabis'

57,7% van de respondenten vinden dan ook dat het verbieden van drugs een naïeve

beleidsmaatregel is. De meerderheid heeft het dan nog steeds over cannabis. Men

gaat niet zo ver dat men vindt dat elke drug toegelaten moeten worden, integendeel.

Meer dan de helft (54,2%) is het oneens (score van 0 tot 4) en de groep vandegenen die het eens zijn (score van 6 tot 10, 30,2%) is ongeveer even groot als de

groep van degenen die helemaal oneens zijn (score 10, 34,8%) met de stelling 'ik

ben pro legalisering van alle recreatieve drugs'.



88

9.6 opvattingen over goacultuur

9.6.1 het ondergrondse karakter

Maar liefst 80,3% van de respondenten gelooft dat het goamilieu voor de bredere

samenleving 'iets onbekend' is. Slechts 8,6% verwerpt de stelling dat 'veel mensen

niet weten wat goacultuur zoal inhoudt' , 11,1% verhoudt zich neutraal. We vroegen

de goafans dan maar zelf wat er in hun opkomt als ze aan goa denken (zie verder).

Een sterkere indicator voor het ondergrondse karakter van de goascène is de

afwezigheid van goa in de massamedia. Maar liefst 86,5% van de respondenten

vindt niet dat er te weinig aandacht aan goa besteedt wordt in de massamedia. Ze

hebben blijkbaar geen behoefte aan grotere press-coverage en voor hen hoeftgoamuziek geen commerciële dansmuziek te worden. Integendeel, ze willen het

'oncommerciële' karakter van de scène net bewaren.

Ongeveer de helft van de respondenten beoordeelt de Vlaamse goascène als

iets 'undergrounds' . 30% vindt goa eerder aan de commerciële kant. Voor 1 op 5

goaliefhebbers heeft het milieu zowel iets authentiek en ondergronds als

commercieel.

Een gevolg van dit ondergrondse karakter is dat goacultuur niet altijd aan derest van het culturele veld blootgesteld wordt. Hier stoten we dus op het zogenaamde

'geheimzinnige' en 'mystieke' karakter van goacultuur, wat net haar

aantrekkingskracht op jongvolwassenen uitmaakt, althans volgens het politierapport

goa 2005. Wij wijten deze aantrekkingskracht eerder aan de amusementswaarde van

goa.

Het politierapport beschreef de goascène verder als een 'anti-structuur die

zich afzet tegen de materialistische vorm van de maatschappij' . Nochtans is slechts10% van de goafans het eens met de stelling dat 'goa niet thuishoort in de

maatschappij ' (zie tabel 14). Integendeel, een meerderheid van 56,5% is het zelfs

helemaal oneens (10), voor hen is goa geen marginaal en niet-passend onderdeel

binnen het culturele veld. In het theoretisch kader hebben we er dan ook terecht op

gewezen dat goacultuur geen tegen- dan wel subcultuur is, omdat verzet tegen de

dominante cultuur geen primaire doelstelling is.



89

Frequency Percent Valid PercentCumulative

PercentValid 0 (helemaal oneens) 545 53.1 56.5 56.5

1 92 9.0 9.5 66.02 74 7.2 7.7 73.73

34 3.3 3.5 77.24 20 1.9 2.1 79.35 (neutraal) 82 8.0 8.5 87.86 23 2.2 2.4 90.27 25 2.4 2.6 92.78 18 1.8 1.9 94.69 14 1.4 1.5 96.110 (helemaal eens) 38 3.7 3.9 100.0Total 965 94.1 100.0

Missing

System 61 5.9

Total 1026 100.0

Tabel 13: evaluatie van de stelling 'goa hoort niet thuis in de maatschappij'



90

9.6.2 aan goa toegeschreven betekenissen

Aangezien 80% van de respondenten gelooft dat 'veel mensen niet weten wat goa

inhoudt' lieten wij hen zelf beschrijven wat er in hun opkomt als ze aan goa denken.

Voor bijna 1 op 2 (45,2%) goafans is de betekenis van goa niet beperkt tot een

vorm van elektronische dansmuziek. Daarenboven gaat slechts 36% van de

respondenten niet akkoord met de stelling dat 'goa meer een levensstijl dan een

muziekgenre is '.

De 'vrije assocatietest' leverde vooral beschrijvingen op die met de

amusementswaarde van goa in verband gebracht kunnen worden, zoals 'goede

muziek', 'goede feestjes', 'dansen' en 'uit de bol gaan'. Een aantal respondenten

bracht goa in de eerste plaats in verband met 'vrij zijn' en 'ongestoord feesten'.

Daarnaast veel omschrijvingen van emotionele toestanden zoals opwinding,

ambiance, verbondenheid, liefde, geluk... Sommige goafans werden zelfs heel erg

lyrisch: 'één zijn met de natuur', een 'cosmic orgasm party', ...



91

9.6.3 kledingsstijl

Heel wat jong volwassenen gebruiken mode als stijlkenmerk om een zekere

groepsidentiteit uit te drukken. Kledij kan dan ook beschouwd worden als non-

verbaal communicatiemiddel waarmee een 'ingroup' zich van zijn 'outgroup'

onderscheidt. Zo ook binnen het goamilieu; kleurrijke flodderbroeken en rokken,

fleurige hemdjes en topjes met psychedelische prints, dreadlocks,.. Een 'goa-outfit'

kan uit van alles bestaan maar meestal heeft ze iets psychedelisch en vindt ze

aansluiting bij de fluorescerende omgeving.

Slechts 1 op drie (27,9%) geeft aan speciale 'goa-kledij' te dragen. Uiteraard

springt deze groep extra in het oog. Aan het uiterlijk van de meeste goafans (62,9%)

kan men dus moeilijk zien dat ze goafan zijn.



92

9.6.4 enkele spirituele opvattingen

In de oorspronkelijke goascène te India werd goa verbonden met het Hindoeïsme en

Oosterse new-age religie. De goaparty zelf werd gepromoot als een 'religieus ritueel'

waarin 'met kosmische energie in contact getreden kon worden'.

In de huidige Vlaamse scène beweert 75% van de goafanaten interesse te

hebben in Oosterse filosofie. Bovendien geeft 47,8 % aan te geloven in een

overstijgende universele realiteit, wat een kenmerk van het holisme is.

Daartegenover staat een groep van 37,9% die deze laatste opvatting verwerpen en

wiens realiteitsbesef meer individualistische kenmerken vertoont.

Minder uitgesproken zijn de meningen wat betreft leven na de dood; ongeveer

evenveel goafanaten geloven al dan niet in een leven in het hiernamaals. Zo is 40%

het oneens (score van 0-4) en 23,2% helemaal oneens (score 0), terwijl 41% het

eens (score 6-10) tot helemaal eens (21,6%, score 10) is met de uitspraak ' ik geloof

in leven a de dood'. Bijna 1 op 5 verhoudt zich neutraal tot dit item. 36% gaat

akkoord met de stelling 'Ik geloof in het bestaan van geesten', tegenover 51% die niet

eens (score 0-4) en 28,1% (score 0) die helemaal oneens zijn.



93

10. Besluit

We begonnen deze verhandeling met de veronderstelling dat goa meer was dan

entertainment. Uit onderzoek bleek dat 36% van de goafans goa enkel als

‘elektronische dansmuziek’ interpreteert. Voor de andere 64% is goa ook een ‘state

of mind’.

Het goamilieu bestaat voornamelijk uit hoger opgeleide jongvolwassennen, meer dan

de helft al zelfstandig wonend, die een grote hechting aan electronische dansmuziek

vertonen en die frequent uitgaan en regelmatig drugs nemen. Hierin verschilt het

goapubliek niet noodzakelijk van andere jeugd- of subculturen. Maar in tegenstelling

tot andere elektronische dansculturen heeft goa een ‘partyfilosofie’ aan haar

ontstaanscontext overgehouden, die bovendien een uitgesproken psychedelisch

karakter heeft. We hebben de sporen ervan vastgesteld: er wordt in het milieu meer

LSD en psylocibine dan XTC, speed of cocaïne gebruikt.

Goa is een omstreden subcultuur omwille van het illegale karakter. De federale politie

zou het fenomeen liefst zien verdwijnen.

Verder is het ondergrondse en oncommerciële karakter van deze subcultuur

opgevallen. Vandaar de toegenomen rol van gespecialiseerde media. Nichemedia

zoals websites verspreiden informatie en beïnvloeden daarmee de circulatie en de

interpratie van subculturele symbolen. Het nut van micromedia zoals flyers hebben

we beschreven als een proces van networking.

Ondanks dit alles blijft goa een marginaal fenomeen waar het merendeel van de

Vlamingen niet wakker over ligt.



94

11 Referenties

Cole, F.& Hannan, M.(1997). “Goa Trance: A Psykotropic Trip Through Tribedelic Landscapes.” Perfect Beat 3.3 http://www.kwik-kut.co.za/content/view/10/2/ (14-9-

2006)

X.(2003).A Decade of Psychedelic Trance . http://perso.orange.fr/psychedelic_trance/

(16-9-2006)

De Meyer, G. & Roe, K. (red)(1997). Populaire muziekstudies aan het departement communicatiewetenschap van de KULeuven . Leuven: Kuleuven.

De Meyer, G.(2004). Cultuur met een kleine c. Leuven:Acco.

Denora,T.(2003). After Adorno: Rethinking Music Sociology , Cambridge UniversityPress.

Des Tramacchi, (2000) “Field Tripping: psychedelic communities and ritual in theAustralian bush,” In Journal of Contemporary Religion (pp201-213), Volume 15,number 2.

De Witte H., Hooge J.,Walgrave L.(red)(2000). Jongeren in Vlaanderen; gemeten en geteld . Leuven: Universitaire Pers.

Easwaran. K.(z.d.) Psytrance and the Spirituality of Electronics, Psytrance among

other electronica http://www.ocf.berkeley.edu/~easwaran/papers/psytrance.html .(16-10-2006)

Elchardus, M., e.a.(1997) Jongeren en cultuur in beweging . Leuven,:Davidsfonds.

Elchardus, M.(2002). Publieksonderzoek ‘De Pianofabriek’ ’.Brussel: Vrije Universiteit.

Giesen, P.(1999).Laat me feesten; het eeuwige misverstand over jongeren .Amsterdam: Uitgeverij Poidum.

Greener, M T R.(2005). ‘‘Virtual Psytrancers’: an exploration of a global cummunitiy and postmodern Subculture’ ’.[BA Sociology and Social Policy]http://www.goatrance.nl/full%20dissertation%20without%20photos1.pdf

Larkin, C B,.(2003).Turn on, Tune in, and Trance out; The Exploration of Entheogens and the Emergence of a Global Techno-shamanic Ritual , [A Thesis Submitted inPartial Fulfillment of a Degree in Sociology/Anthropology]. Lewis and Clark College.

Lievens, P.(1979). Over jeugdsubculturen en tegekulturen: de hippie variant . Gent:RU.

Maffesoli, M.(1996) The Time of the Tribes, the decline of individualism in mass society .London: Sage Publications.



95

McAteer, M B.(2002) Redefining the Ancient Tribal Ritual for the 21st Century:” Goa Gil and the Trance Dance Experience” . [A Thesis Presented to The Division ofPhilosophy, Religion, and Psychology]. Reed College

Omananda and Tantric Demon (Prod.). (2002). Liquid Crystal Vision [video]Internetrelease

Oor’s eerste Nederlandse pop encyclopedie ,.(2004)14de ed.

X. (2005) Politierapport goa :http://www.psychedelic.be/files/05_10_24_goa_rapport_politie.pdf (04-12-2006)

Reynolds, S.(1999). Generation ecstasy, into the world of techno and rave culture.New York: Routlegde.

Seynaeve, K. (red.)(1989). Fenomenen van de jeugdcultuur . Leuven: Acco.

Simons, N.(2006).Skater of faker? Een kwalitatieve casestudy naar de rol van media in subculturele identiteitsconstructie van skaters ,.Antwerpen: PSW-paper UniversiteitAntwerpen.

STAD (ed).(2005) Analyse en commentaar op de politieaanpak GOA-scène ,http://antwerpen.indymedia.org/news/2005/11/3077.php

Ter Bogt,T. & Hibbel, B. (red)( 2000). Wilde Jaren, een eeuw jeugdcultuur . Utrecht:Lemma.

Ter Bogt, T.(1997). One Two Three Four ... popmuziek, jeugdcultuur en stijl . Utrecht:Lemma.

Thornton, S.(1995).Club cultures; Music, Media and Subcultural Capital. Cambridge:Polity Press.

Van der Wal, H.(1997). Hakküh & strakstaan: het gabber gevoel . Amsterdam:Prometheus.

Valeri Lesley (Prod.) (2006). Tance dans [video] onuitgegeven.

Vercaigne, C.(1996). Megadancings en housemuziek . Leuven: Davidsfonds.



96

Bijlage 1 : namen van goadj’s (en hun productiehuis, origine) welke tijdens2004 (tot april) deelnamen aan GOA-party's in België (bron: Politierapport Goa,2005)

ACIDOCALYPS LUNA ORBIT (dark nebula)AFTERHOURZ MAHAVIRAAMATSUKAMI MARY JANE

ANNOYING NINJAS MIRACULIXANOEBIS (t.b.c.)(boom!records-be) MOUSHKA (element record-utc)ARARA (minllenium rec.nl) NARAYANARS NOVA NAROYARAN (illusionists/rhakti dei)ASTRIX (hommega) NEMESIS (dacru.be - psychedelik.com)AZRAEL & XIO (drona) NEZÔTBIOLOGIC DJ SET (ge) NORION (madhatter)BLIZZARD OONAH (goaville)BOR (rhakti dei) PHASID (lani, kairoo records)BRICE PHLUBBEC-3PO (afterhourz) POXYCHEWBACCA (ain-soph) PSILO (stp - be)COTCHA PSY 604 (six o four)CYCLOPE PSYBORIGINAL (australia, psypneumatix, odd

recs)DARK NEBULA (digital psionic rec/australia) PSYCHEDELICDARTH VADER (psyvader) PSYONIC & JANUA (six o four productions)D-FECT PSYSEX (hommega)DIE-GO PSYVADERD-NOX PZYKODR. GONZO QUASARTADRC (essence of progression) RAMSES (madhatter,be)DREAMCATCHER (essence of progression) RAPTILEDUENDE (hblg, belgium) RAZZDUNIYA (ODD records,crystal matrix, portugal) R'DEEM (purple snow)ELLIS D RIKTAM & BANSI (spun records)EPILEPTIC RKLEXODUB ROOMUSH (the zoo)EYAL (hommega) SALVAFEMINA MANDRAGORA SEB (cyberdelik - ohm sweet ohm -fr)FLUOKIM SENSE (mental gymnastics)FUNKKIMUNKKI SHAWNODESE (inpsyde media, holland)G.M.S. SHIN CHANGOAHOLIX SHIVE & SHAKANA (the zoo)GOBLIN (hommega) SIN GAIAGO-WAX SKELETON HEX (anoebis)H.ALLUCINOG SPACE CAT (bne records/Israel)HEDONAH (lunatic prod., essence of

progression)

SPACE SAFARI

HUJABOY (hommega) SQR (the squarez, femina mandragora)HYPERKINETIC STUS EINFECTED MUSHROOM TAIGUNINFLUENZA (femina mandragora – rise & shine) THE EMPEROR (kenetic)INMOTION (ge) THE SQUAREZISHTAR (outside world) THOR (lunatic productions)IZ AMBRA TOHM (goarana)JALLIUZ (jalliuz.tk) UNDARIAJHARU (kairoo records) WHIZZ (aka zwimmus smiley tribe)JIBARO (boom records-nl) XIO (drona, lunatic prod)KAIRON (Kairoo records YAMUNA ( essence of progression)

KENETIC YO’EL KULIASKOKYOA YO’EL KULIASKO (afu)LEPTON YODA (ge) ZWIMMUS



97

Bijlage 2 :online vragenlijst goacultuur

1. Ik ben eenman

vrouw

2. Ik ben geboren in:

3a. Welk type onderwijs volg(de)

U?

geen onderwijs

lager onderwijs

lager secundair onderwijs

hoger secundair ASO

hoger secundair TSO

hoger secundair BSO

hoger secundair KSO

Hoger onderwijs kortetype

Hoger onderwijs lange

type

Universitair onderwijs

Postuniversitair

onderwijs

3b. ik heb een aanvullende opleiding genoten (vb. vdab, syntra,

... )

4. Wat doet U op

professioneel gebied?



101

l. ik heb een speciale band met

muziek

j. muziek komt mijn creativiteit ten

goede

12. Gemiddeld, hoeveel avonden per week bent

U thuis?

13. Hoe vaak gaat U op stap? (fuif, rave,

festival, ... niet op café gaan)

14. Hoe vaak gaat U naar goaparties?

15. Hieronder vindt U een aantal veel voorkomende drugs opgesomd. Geef voor elke drug aan

1) of U het product ooit gebruikt heeft 2) of U het product het laatste jaar gebruikt heeft en 3)of U het product de laatste maand gebruikt heeft. Gelieve ook aan te geven 4) hoeveel dagen

U het product de laatste maand gebruikt heeft.

ooit

gebruikt?

gebruikt

tijdens het

laatste

jaar?

gebruikt

tijdens de

laatste

maand?

aantaldagen

gebruikt

tijdens de

laatste

maand

alcohol

kalmerende middelen (downers)

cannabis

xtc (of andere stoffen met MDMA)

GHB

amfetamine

cocaïne

heroïne

codeïne

vluchtige stoffen (ether, lachgas, ...)

LSD



104

18. Ik gebruikte het internet wel eens ....

(meerdere antwoorden mogelijk)

om goamuziek af te halen

om informatie over een goafeestje te

vinden

om psy-gadgets te kopen (goakledij,

wanddoeken, asbakken, ...)

om contact te leggen met andere

goafans

om de homepage van een dj te

bezoeken

om algemene informatie over goa te

lezen (vb. de geschiedenis van goa,achterliggende filosofie, religieuze

aspecten, ...)

om mezelf te promoten (vb. eigenmuziek ter beschikking stellen)

ander:

19. Kan U de naam van één goamagazine of

goafanzine geven? (dit heeft betrekking op de

gedrukte pers) nee

20. Op goafeestjes worden regelmatig flyers

uitgedeeld, met de bedoeling U op

toekomstige feestjes te wijzen. Hebben deze

flyers invloed op uw keuze voor een bepaald

feestje?

ja

nee

ik weet het niet



105

21. Waar let U op als u zo'n flyer bekijkt? Aan

welke aspecten van de flyer hecht u het meestebelang? Rangschik onderstaande elementen

volgens de impact die ze hebben op uw

oordeel over de flyer (en over het feestje dat opde flyer gepromoot wordt), door ze te

nummeren van 1 tot 6

(1 voor dit vind ik het belangrijkste aspect vaneen flyer, 6 voor dit vind ik het minst

belangrijke aspect van een flyer)

line-up

naam van de organisatie

lay-out

locatie van het feestje

toegangsprijs

datum

22. Vindt U dat er in de massamedia te weinig

aandacht aan goa besteed wordt?

(met massamedia wordt tv, radio en pers

bedoeld)

ja

nee

geen mening

23. Vindt u de (Belgische) goascèneeen ondergrondse dan wel een

commerciële subcultuur? Geef uw

mening aan met een cijfer aan van 0

tot 10.

(0 voor heel erg ondergronds versus

10 voor heel erg commercieel) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

24. Deze vraag houdt verband met de

levensstijl en de levensovertuiging

van 'goamensen'. Gelieve voor elke

uitspraak aan te geven in welke mate

dit voor U van toepassing is.

(0 voor dit geldt helemaal niet voor

mij, 10 voor helemaal eens) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10



107

Goa - Beyond the Party

Documents

Transcript of Goa - Beyond the Party