GMP & HACCP Internal Quality Audit Techniques
-
Author
bsigroupthailand -
Category
Education
-
view
19.548 -
download
26
Embed Size (px)
description
Transcript of GMP & HACCP Internal Quality Audit Techniques

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 1
การตรวจตดตามภายใน GMP/HACCP
สาหร บอตสาหกรรมอาหาร
1

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 2
หวใจในการผลตอาหารใหปลอดภย
อนตราย“การกาจดอนตราย
อนตรายอนตรายอนตราย ทอาจปนเปอนลงในอาหาร”

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 3
GMP : เกยวของกบการจดการดานสภาพแวดลอมของกระบวนการผลต เชน การควบค มส ขลกษณะสวนบ คคล การควบค มแมลงและสตวนาโรค การควบค มนาใช เปนตนและมอทธพลในการกาหนดจดวกฤตทตองควบคม (CCP)
HACCP : เกยวของกบการควบค มกระบวนการผลต (Process Control) โดยเนนจ ดทไดร บการวเคราะหแลววาเปน CCP : Critical Control Point

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 4
ความสมพนธ GMP และ HACCP
HACCP
GMP

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 5
GMP
OOD
ANUFACTURING
RACTICE

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 6
เนนการปองกน และขจดความเสยงททาให อาหารเปนพษเปน อนตราย หรอทาใหเกด
ความไมปลอดภย
หลกเกณฑและวธการทดในการผลตอาหาร
GMP คออะไร
GMP : Good Manufacturing Practice

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 77
Good Manufacturing Practice
GMP ตามมาตรฐานไทย (อย.)
GMP ตามมาตรฐานสากล (Codex)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 8
สขลกษณะของสถานทตง& อาคารผลต
1
เครองมอ เครองจกร& อปกรณทใชในการผลต
2
การควบคมกระบวนการผลต
3 การสขาภบาล4
การบารงรกษา& ทาความสะอาด
5
บคลากร6
ขอกาหนดและสาระสาคญ ขอกาหนดและสาระสาคญ GMP GMP กฎหมายไทยกฎหมายไทย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 9
1.วตถ ประสงค
2.ขอบเขต การนาไปใช และนยามศพท
3.การผลตเบองตน
4.สถานประกอบการ : การออกแบบและสงอานวยความสะดวก
5.การควบค มการปฏบตงาน
GMP GMP มาตรฐาน มาตรฐาน CodexCodex

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 10
6.สถานประกอบการ : การบาร งรกษาและการส ขาภบาล
7.สถานประกอบการ : ส ขอนามยสวนบ คคล
8.การขนสง
9.ขอม ลเกยวกบผลตภณฑ และการสรางความเขาใจใหผ บรโภค
10.การฝกอบรม
GMP GMP มาตรฐาน มาตรฐาน CodexCodex

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 11
หมายถง กระบวนการเบองตนของหวงโซอาหาร
ไดแก การเพาะปลก การเกบเกยว
การเลยงสตว การจบสตวนา
และการเตรยมวตถดบเบองตน
การผลตในขนตนการผลตในขนตน(Primary production)(Primary production)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 12
เกษตรกร
-เพาะปลก,เลยงสตว
-ประมง
-เกบเกยว
พอคาคนกลาง/
ผรวบรวม
-รวบรวม
-เกบรกษา
-เตรยมเบองตน
โรงงาน
- ตรวจรบ
- ผลต
- เกบรกษา
ขอมล, ขอแนะนา
การผลตเบองตน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 13
- Contract farming (การทาสญญา, ระบบลกไร)
การสงเสรมการเกษตร
- การควบคมโดยการสนบสนนหรอกาหนดใหใชสารเคม
- กาหนด Spec พรอมขอแนะนาใหทาไดตาม Spec,
เกษตรกร, ผ รวบรวม
- โรงงานทาการผลตเบองตนเอง
โรงงานควรสงขอมลไปสผผลตในขนตน โรงงานควรสงขอมลไปสผผลตในขนตน ((เกษตรกรเกษตรกร//ผ รวบรวมผรวบรวม))

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 14
วตถประสงค
มการปนเปอนนอยทสด
งายตอการทาความสะอาด การฆาเชอ และการบารงรกษา พนผวและ อปกรณตองไมเปนพษกบอาหาร
มสงอานวยความสะดวกในการควบคมอณหภม, ความชนทเหมาะสม
ปองกนไมใหสตวพาหะนาเชอเขาสอาคาร
สถานทประกอบการ สถานทประกอบการ : : กการออกแบบ และสงอานวยความสะดวก ารออกแบบ และสงอานวยความสะดวก
((Establishment : Design and FacilitiesEstablishment : Design and Facilities))

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 15
การเลอกสถานทตงโรงงานการเลอกสถานทตงโรงงาน คานงถงคานงถง
หลกเลยงบรเวณซง มโอกาสกอใหเกดการปนเป อนสภายในอาคารผลต
สตว แมลง และพาหะนาโรค
แหลงสะสมของขยะ แหลงน าเนาเสย หรอมน าขง
บรเวณทมฝ น หรออากาศเปนพษ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 16
สงอานวยความสะดวกดานสขลกษณะสวนบคคล และหองสขาสงอานวยความสะดวกดานสขลกษณะสวนบคคล และหองสขา
อปกรณการลางมอและทาใหมอแหง
อางลางมอ นารอน นาเยน
หองสขา
หองเปลยนเสอผาของพนกงาน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 17
การควบคมการปฏบตงาน
( Control of Operation )
วตถประสงค
เพอลดความเสยงของอาหารทไมปลอดภย
โดยใชมาตรการปองกน ณ ขนตอนทเหมาะสม
โดยการควบคมอนตรายของอาหาร
การควบคมการปฏบตงานการควบคมการปฏบตงาน
( ( Control of Operation )Control of Operation )

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 18
อนตราย อนตราย (HAZARD(HAZARD))
เปนสงทมคณลกษณะทางชวภาพ เคม หรอฟสกสทม
อยในอาหาร หรอสภาวะของอาหารทม ศกยภาพ ในการ
กอใหเกดปญหาตอสขภาพ แบงไดเปน 3 กล มคอ
1. อนตรายทางชวภาพ (Biological Hazard)
2. อนตรายทางเคม (Chemical Hazard)
3. อนตรายทางกายภาพ (Physical Hazard)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 19
1. การมอย ( Exist )
2. การเจรญ ( Growth )
3. การปนเปอนขาม
( Cross Contamination )
4. การเหลอรอด
( Survival )
สาเหตของอนตรายทางชวภาพสาเหตของอนตรายทางชวภาพ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 20
ตวอยาง
การปนเปอนขาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 21
1. มการใชอปกรณรวมกนระหวางอาหารดบและอาหารสก
การแกไข โดยการแบงแยกอปกรณสาหรบอาหารสกกบ
อาหารดบ และจดใหมการทาความสะอาดและฆาเชอ
อปกรณอยางเหมาะสม
2. พนกงานเตรยมวตถดบ สมผสอาหารทสกแลว
การแกไข ควรกนแบงบรเวณสาหรบเตรยมวตถดบ และ
ผลตภณฑ และควบคมเสนทางเขาออกของพนกงานแตละสวน
ตวอยางการปนเปอนขามตวอยางการปนเปอนขาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 22
3. มการปนเปอนระหวางวตถดบ ผลตภณฑ และของเสย
เนองจากการเขา-ออกทางเดยวกน
การแกไข ควบคมทศทางการเขาออกของวตถดบ
ผลตภณฑ และของเสย รวมถงการกาหนดเวลา
การเขาและออก
ตวอยางการปนเปอนขามตวอยางการปนเปอนขาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 23
เชน เศษแกว เศษไม โลหะ พลาสตก หน
เครองประดบ กระดก ฯลฯ
สาเหต 1. ปนเปอนมาในวตถดบ
4. ผปฏบตงาน
อนตรายทางกายภาพ อนตรายทางกายภาพ (Physical Hazard)(Physical Hazard)
2. ใชเครองมอเครองจกรไมถกวธ
3. การบารงรกษาเครองมอเครองจกรไม
เพยงพอ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 24
สารเคมในการเกษตร เชน ยาฆาแมลง ป ย ฮอรโมน
สารเคม หรอสารพษทเกดตามธรรมชาต เชน Aflatoxin, Botulinum toxin เปนตน
สารเคมทเตมในอาหาร เชน กรด, Preservatives, Additives, สผสมอาหาร เปนตน
สารเคมทใชในการผลต เชน
นายาทาความสะอาด นายาฆาเชอ
นามนหลอลน นามนเชอเพลง ยาฆามด ยาฆาแมลง
อนตรายทางเคม อนตรายทางเคม (Chemical Hazard)(Chemical Hazard)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 25
การสอบเทยบมงเนนเฉพาะการสอบเทยบเครองมอ ณ จดทมความเสยงตอความปลอดภ ยของผ บร โภค
แผนการสอบเทยบ ระบชอ, รห สประจาเครอง,ความถในการสอบเทยบ, วธการสอบเทยบ, ชวงการใชทเหมาะสมในการสอบเทยบ, เกณฑการต ดสน และประเภทของการสอบเทยบภายในหรอภายนอกองคกร
การสอบเทยบการสอบเทยบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 26
เอกสารการสอบเทยบ รายงานผลการสอบเทยบ, บ นทกผลการสอบเทยบ, ใบร บรองผลการสอบเทยบจากหนวยงานภายนอกว นททาการสอบเทยบ และว นทสอบเทยบคร งถ ดไปการระบสถานะการสอบเทยบ (ปายบงช)การจ ดทาประว ต การสอบเทยบ
การสอบเทยบการสอบเทยบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 27
1. นา / นาแขง / ไอนา ทสมผสกบอาหารโดยตรง - กอนกระบวนการฆาเชอ
- หลงกระบวนการฆาเชอ - นาใชหมนเวยน (Recycle water)
2. นาใชลางอปกรณ เครองจกร(สมผสอาหารทางออม)
3. นาลางพน ผนง เพดาน
4. นาบรโภค
ประเภทนาใชในโรงงานอาหารประเภทนาใชในโรงงานอาหาร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 28
เพอปองก นไมใหว สดทม ความคมคลายแกวปนเปอนไปส ผลตภ ณฑ
ใชฝาครอบหลอดไฟฟลมตดกระจก
ขนทะเบยนรายการแกวพรอมแผนผ งแกว
แผนในการสารวจ มาตรการรองร บเมอเกดแกวแตก
หรอสญหาย
การควบคมแกวและพลาสตกแขงการควบคมแกวและพลาสตกแขง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 29
วตถประสงค
- ใหแนใจวามการบารงรกษาและทาความสะอาดท เพยงพอและเหมาะสม
- ควบคมสตวพาหะนาเชอ
- มการจดการกบของเสย
- มการเฝาระวงอยางมประสทธภาพ
สถานทประกอบการ สถานทประกอบการ : : การบารงรกษาและการสขาภบาล การบารงรกษาและการสขาภบาล
((Establishment : Maintenance and Sanitation)Establishment : Maintenance and Sanitation)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 30
เพอใหเครองจกร อปกรณ ทางานไดอยางตอเนอง
ไดรบการบารงรกษาใหมสภาพพรอมใชงานอยเสมอ
จดทะเบยนรายการเครองจกร / จดทาประวต
จดทาแผนการซอมบารงเครองจกร แตละรายการ (ภายใน, ภายนอก)
ระบผรบผดชอบในการบารงรกษา / ตดตามผล / บนทกประวต
การบารงรกษา การบารงรกษา (Maintenance)(Maintenance)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 31
- กาหนดวธการบารงรกษาเครองจกรแตละรายการ
- กาหนดการปองกนการปนเปอนระหวางการบารงรกษาทงจากเครองจกรและ พนกงาน
• กาหนดขนตอนการจดการในกรณ เครองจกรเสย
• ทาบญชอปกรณ อะไหล เพอใชใน การซอมบารง
• บนทก : ประวต ผลการซอม
การบารงรกษา การบารงรกษา (Maintenance)(Maintenance)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 32
การทาความสะอาดและการฆาเชอการทาความสะอาดและการฆาเชอ
การทาความสะอาด(Cleaning)
คอ กระบวนการกาจด
สงสกปรก หรอ สงทไมพง
ประสงค และเปนการ
ปองกนการสะสมของเศษ
อาหารทอาจเปนแหลง
เพาะเชอหรอสรางสารพษ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 33
1. การฆาเชอดวยความรอน
2. การฆาเชอดวยแสง
อลตราไวโอเลต
3. การฆาเชอดวยสารเคม
วธในการฆาเชอวธในการฆาเชอ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 34
- แผนการทาความสะอาดใหครอบคลมทกบรเวณ
- กาหนดวธในการทาความสะอาด (วธทใชสารเคม ความเขมขน เวลา
อณหภม ขอควรปฏบต หรอขอควรระวงเฉพาะบรเวณ)
- กาหนดผ รบผดชอบการตรวจสอบหลงการทาความสะอาด
- ตรวจสอบ ประสทธภาพหลงการทาความสะอาดดวยการ
Swab test
เอกสารการทาความสะอาด ควรระบถงเอกสารการทาความสะอาด ควรระบถง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 35
การควบคมและปองกนสตวพาหะนาโรคการควบคมและปองกนสตวพาหะนาโรค

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 36
พฤตกรรมของหนพฤตกรรมของหน
เฉลยว ฉลาด วองไว
ปรบตวงาย อาศยอยกบคนไดด
ขยายพนธไดรวดเรว
ประสาทสมผสด ยกเวนการมองเหน
ชอบกดแทะ หากนเวลากลางคน
ประสาทการรบรดมาก โดยเฉพาะการรบรส

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 37
พบตว
มล (ขนาดเลกสดา รปร ๆ)
คราบเลอะ รอยเทา รองรอยการกดแทะ
โพรงหรอรหน
ไดยนเสยงรองเสยงกดแทะ โดยเฉพาะเวลากลางคน
ไดกลน
วธการสารวจรองรอยของหนวธการสารวจรองรอยของหน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 38
ดแลโครงสรางอาคาร
กาจดแหลงอาหารและทอยอาศย
ใชกบดก
ใชกาวดก
ใชสารเคม
การปองกนกาจดหนการปองกนกาจดหน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 39
ทาลายวตถดบและผลตภณฑอาหาร เกดการปนเปอนของเชอโรค
มกลน
เขาทางชองเลก ๆรอยแตก ชองเปดของผนงทอ / สายไฟผาน
ชอบอาศยตามทอระบายนา หองสวมหองเกบของทไมเปนระเบยบ
แพรโรคเกยวกบทางเดนอาหาร
แมลงสาบแมลงสาบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 40
แมลงสาบอเมรกน
ชนดของแมลงสาบทกอปญหาดานสขาภบาลอาหารชนดของแมลงสาบทกอปญหาดานสขาภบาลอาหาร
แมลงสาบเยอรมน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 41
พบตว (มกจะเปนเวลากลางคน)
พบซาก เศษชนสวน ไข
มล (ขนาดเลกเปนจดสดา)
ไดกลนสาบ (แมลงสาบ)
รองรอยของแมลงสาบรองรอยของแมลงสาบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 42
มกพบบรเวณกองขยะ คอกสตว
นาเชอโรคมาสคนจากการตอมอาหารและ
สรางความราคาญ
ทพบปญหาดานสขาภบาล : แมลงวนบาน
(House Fly : Musca domestia)
แมลงวนแมลงวน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 43
ทาลายแหลงอาหาร ทาความสะอาดอปกรณ เครองจกร
ตดมงลวด มานพลาสตกสเหลอง ปองกนไมใหเขาสบรเวณผลตอาหาร
ควรใชสารเคมตาง ๆ ฉดพนกองขยะ เพอกาจดหนอนหรอตวออนแมลงวน
การใชกาวดกหรอใชสารเคลอบเชอก
ตดตงหลอดไฟดกแมลง
การปองกน และกาจดแมลงวนการปองกน และกาจดแมลงวน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 44
เปนสตวพาหะนาเชอโรคสผลตภณฑ
อาหาร จากมลและขนนก
แหลงอาศยตามตนไมใหญใกลโรงงาน
เขาทางชองเปด เชน หนาตางประต
ใตหลงคา ชองระบายอากาศ
นกนก

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 45
ปองกนไมใหเขาสบรเวณผลตอาหาร
ไมมตนไมใหญใกลเคยงอาคารผลต
ตรวจสอบแหลงอาศยของนก / เคลอนยาย
ใชอปกรณในการดกจบ
ใชสารเคมเปนเหยอผสมอาหาร
ใชเครองมอขใหตกใจ / ใชปนยง
การปองกนและกาจดนกการปองกนและกาจดนก

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 46
• ความสามารถของบรษทในการใหบรการ ครอบคลมปญหาของผประกอบการ
• ประสบการณของบรษท
• รายละเอยดขนตอนดาเนนงาน
• ความถของการใหบรการ
การเลอกจางบรษทกาจดสตวพาหะนาโรคการเลอกจางบรษทกาจดสตวพาหะนาโรค
• ประเภทสารเคมทใช
• ความร ความสามารถของพนกงาน
• การรายงานผล
• การใหคาแนะนาและการใชบรการในกรณเรงดวนฉกเฉน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 47
ขอบขาย : อาจแบงเปน
1.ของเสยทขายไมได เชน ขยะเปยก, เศษอาหารตาง ๆ
2.ของเสยทขายได เชน กลองกระดาษ, เศษพลาสตก , เศษโลหะ
3.ขยะพษ / ของเสยทเปนพษ เชน สารเคมตาง ๆ
4.นาเสย
การจดการของเสย การจดการของเสย (Waste Control)(Waste Control)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 48
• ตองมระบบการเกบ รวบรวม และกาจดของเสยออกจากบรเวณผลต บรเวณเกบรกษาและโรงงานอยางมประสทธภาพ
• มอปกรณ / ภาชนะทใชในการเกบ รวบรวม กาจดของเสยทเหมาะสมและเพยงพอ
• ภาชนะ / ถงขยะใสของเสย ตองมการแยกแยะและทาเครองหมายไวใหรบรอยางชดเจน
• ลางทาความสะอาด และฆาเชอ ภาชนะ / ถงขยะใสของเสยหลงการลาเลยงออกนอกบรเวณ อยางเหมาะสม
การจดการของเสย การจดการของเสย (Waste Control)(Waste Control)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 49
กาหนดวธการจดการเสยแตละประเภท
แผนผงจดรวบรวมขยะ
วธการควบคมนาเสย
การตรวจสอบการกาจด
เอกสารการกาจดขยะเอกสารการกาจดขยะ//ของเสยของเสย ควรระบถงควรระบถง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 50
วตถประสงค เพอแนใจวาผ สมผสอาหาร โดยทางตรง
หรอโดยทางออมไมทาใหอาหารปนเปอน
สถานทประกอบการ สถานทประกอบการ : : สขลกษณะสวนบคคลสขลกษณะสวนบคคล
( Establishment : Personal Hygiene)( Establishment : Personal Hygiene)
ขอกาหนดของ Codex
อปนสยสวนบคคล
ผ เยยมชม
สขภาพ
การเจบปวยและบาดเจบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 51
ไมใหผปวยหรอสงสยวาปวยเปนพาหะของโรคปฏบตงานในบรเวณผลต
ขอกาหนดการรบพนกงานใหม / การตรวจสขภาพพนกงาน
การตรวจสขภาพเมอมการแพรระบาดของโรค
ผเจบปวยควรรายงานใหหวหนาทราบทนทเพอปฏบตตนอยางถกตอง
สขภาพ สขภาพ / / การเจบปวยและบาดเจบการเจบปวยและบาดเจบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 52
โรคดซาน เจบคอและมไข
ทองรวง มแผลตดเชอทผวหนง (ฝ บาดแผล)
อาเจยน มหนอง/สารทขบออกมา จากตา ห หรอจมก
เปนไข
โรคทตองรายงานใหทราบโรคทตองรายงานใหทราบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 53
- ขอกาหนดกอนการปฏบตงาน เชน
การแตงกาย, การลางมอ
- ขอหามในขณะปฏบตงาน เชน
หามทานอาหารในโรงงาน
- ขอกาหนดหลงปฏบตงาน เชน
การทาความสะอาดเครองแตงกาย
อปนสยสวนบคคลอปนสยสวนบคคล

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 54
วธการลางมอทถกตอง
ความถในการลางมอ : กอนเขา
บรเวณผลต
หลงเขาสขา
หลงสมผสสงสกปรก
หลงสมผสรางกาย เชน ไอ จาม
ตามระยะเวลาทกาหนด
การลางมอการลางมอ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 55
- เสอผา
- รองเทา
- หมวก / เนทคลมผม
- ผาปดปาก
- ถงมอ
การแตงกายการแตงกาย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 56
หาม / นา / ทานอาหาร, เครองดมในบรเวณผลต
หามสบบหร
หามสวมเครองประดบ
หามไวเลบยาว / หามทาเลบ
หามถมนาลาย
หามนาของใชสวนตวเขาบรเวณผลต
หามใชเครองสาอาง / นาหอมทมกลนแรง
หามเลนหยอกลอกน
ขอไมควรปฏบตขอไมควรปฏบต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 57
- ผรบผดชอบดแลผเยยมชม
- ปฏบตตามขอกาหนดสขลกษณะของโรงงาน
- ควบคมความใกลชดระหวางพนกงาน
และผเยยมชม
- การกาหนดบรเวณเฉพาะสาหรบผเยยมชม
- เสนทางการเยยมชมไมกอใหเกดการปนเปอนขาม
การควบคมผเยยมชมการควบคมผเยยมชม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 58
วตถประสงค
- ปองกนอาหารจากการปนเปอน
- ปองกนอาหารจากความเสยหาย
- จดใหมสภาพแวดลอมทมประสทธผล
การขนสงการขนสง
((TransportationTransportation))

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 59
ขอแนะนาในการขนสงขอแนะนาในการขนสง
ตดตงอปกรณการบนทกอณหภมในขณะขนสง
สภาพตขนสงตองสะอาด
กาหนดวธในการลาเลยงสนคาเขาตและการ
จดเรยงภายในต
ไมควรใชรถขนสงวตถดบ
มาใชรวมกบการขนสนคาสาเรจรป

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 60
ขอแนะนาในการขนสงขอแนะนาในการขนสง
♣ ควรอบรมพนกงานเรองการปฏบตตนในขณะขนสง
♣ มเอกสารวธการปฏบต กรณรถเสย
♣ กาหนดการจดการกบ เอกสารทเกดขนใน การขนสงใหมประสทธภาพ สามารถสอบกลบขอมลได

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 61
วตถประสงค
เพอใหผ บรโภคในลาดบถดไปในหวงโซอาหาร
สามารถปฏบตตออาหารไดอยางถกตอง ไมทาใหเกดการ
บาดเจบ / เจบปวย ทงยงสามารถสบยอนกลบขอมลของ
ผลตภณฑไดในกรณทผลตภณฑมปญหา
ขอมลเกยวกบผลตภณฑและการสรางความเขาใจใหผบรโภค ขอมลเกยวกบผลตภณฑและการสรางความเขาใจใหผบรโภค
((Product intermission and consumer awarenessProduct intermission and consumer awareness))

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 62
เพอชบงรนการผลตใหช ดเจน เขาใจท วก นท งองคกรและสามารถสบยอนกล บสนคาไดรวดเรว ถกตอง แมนยา
กาหนดผ ร บผดชอบในการออกรห ส และผ ทาการลงรห สบนสนคา
กาหนดรปแบบการใหรห สใหช ดเจน ครบถวน วางข นตอนการสบยอนกล บจากรห สสนคา
กระบวนการจนถงว ตถด บ วางมาตรการปองก นไมใหเก ดปญหาซ าอก
การชบง การชบง (Identified) (Identified) และการสบยอนกลบ และการสบยอนกลบ (Traceability)(Traceability)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 63
ชออาหาร
รายการสวนประกอบของอาหาร
ปรมาณสทธ และนาหนกเนอ
อาหาร
ชอและทอยของผผลต ผบรรจ ผ
จาหนาย ผสงออกหรอผนาเขา
สงทตองแสดงบนฉลาก ตามมาตรฐานของ สงทตองแสดงบนฉลาก ตามมาตรฐานของ CodexCodex
ประเทศทเปนแหลงกาเนด
รนการผลต
วน / เดอน / ป คาแนะนา
การเกบรกษา
วธการใชสนคา

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 64
เพอแสดงความรบผดชอบโดยการจดการกบสนคาทมความเสยงตอผ บรโภคอยางเหมาะสม
มขนตอนการปฎบตงานเมอเกดขอรองเรยนขนอยางชดเจน
กาหนดผ รบผดชอบในดานตางๆ
: รบแจง / ตดตอ หาสาเหต แกไข ตดสนใจมกระบวนการเรยกคน
สนคาทมประสทธภาพ
บนทกคารองเรยน และการเรยกคนสนคา
การจดการกบคารองเรยนของลกคาการจดการกบคารองเรยนของลกคา

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 65
จตสานกและความรบผดชอบ
โปรแกรมการฝกอบรม
การแนะนาและตรวจดแล
การฝกอบรมเพอฟนความร
การฝกอบรม การฝกอบรม ((Training)Training)
ขอกาหนดของ ขอกาหนดของ CodexCodex

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 66
พนกงานทกคน ควร :
ผานการฝกอบรมสขลกษณะอาหาร
เขาใจบทบาท และรบผดชอบการปองกนอาหาร
จากการปนเปอนอนตรายหรอเสอมเสย
มความรและความชานาญทจาเปนในการทางาน
ไดรบการแนะนาเทคนคในการปฏบตงานท
ปลอดภย
จตสานกและความรบผดชอบจตสานกและความรบผดชอบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 67
ปฐมนเทศ / แนะนาการปฏบตงาน
on - the - job training
หลกสตรการฝกอบรม (อบรมภายใน / ภายนอก)
การฝกอบรมเพอฟนความร
ประเภทของการฝกอบรมประเภทของการฝกอบรม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 68
การทารายงาน การสมภาษณ การทดสอบ การใชแบบสอบถาม การสงเกตจากการทางาน การทา swab test ทมอ และสวนทมการ
สมผสอาหาร ผลการตรวจหาแบคทเรย แนวโนมการรองเรยนจากลกคา
วธการและเทคนคในการประเมนการฝกอบรมวธการและเทคนคในการประเมนการฝกอบรม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 69
ระบบวเคราะหอนตรายและระบบวเคราะหอนตรายและจดวกฤตทต องควบคมจดวกฤตทต องควบคม
Hazard Analysis Critical Control Hazard Analysis Critical Control PointPoint
HH
AA
CC
CC
PP

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 70
HACCP คอ ...
ระบบการวเคราะหอ นตรายและจดวกฤตทตองควบคมในการผลตผลตภ ณฑ
เพอปองก นอ นตรายจากจล นทรย , สารเคม และสงปนเปอนทอาจเกดขนในผลตภ ณฑ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 71
1959 บ.Pillsbury พ ฒนาระบบHACCP รวมก บNASA เพอประก นความปลอดภ ยของอาหารสาหร บน กบนอวกาศ
1973 USFDA ใชหล กการของระบบHACCP ออกขอบ งค บสาหร บการผลตอาหารกระปองทเปนกรดดางและชนดเตมกรด
1985 มการยอมร บระบบHACCP และนามาใชในอตสาหกรรมอาหารแพรหลายขน
1989 NACMCF จ ดทาหล กการระบบHACCP
1997 CODEX ร บหล กการระบบHACCP เปนมาตรฐานอาหารระหวางประเทศ และ WTO ร บมาตรฐานนเปนหล กการอางองดานความปลอดภ ยของการคาอาหารระหวางประเทศ
ประเทศไทย, มอกช. 9024-2550
ความเปนมาของระบบ HACCP

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 72
เปนหล กประก นความปลอดภ ยใหก บผ บร โภค
เนนการปองก นและขจ ดความเสยงทจะทาเปนอ นตรายตอผ บร โภค
ยกระด บมาตรฐานการผลตใหก บโรงงาน เกดภาพพจนทดตอองคกร และ
ผลตภ ณฑ
ลดภาระคาใชจายในการผลตทไมเปนไปตามขอกาหนด โดยเฉพาะคณภาพ
ดานความปลอดภ ย
เปนพนฐานสาค ญในการพ ฒนาส ระบบคณภาพ ISO9001
ประโยชนของการจ ดทาระบบ HACCP

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 73
5 ข นตอนเร มตนในการจ ดต งระบบ HACCP(Preliminary Step: 5 Step)
จ ดต งทมงาน HACCP และฝกอบรมกาหนดรายละเอยดผลตภ ณฑระบว ธ การนาไปใชจ ดทาแผนภม การผลตทวนสอบความถกตองของแผนภม การผลต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 74
จ ดต งทมงาน HACCP และฝกอบรม
สมาชก: มความร ความเชยวชาญเฉพาะ มประสบการณเกยวกบกระบวนการผลต
มาจากฝายตางๆทครอบคลมในกระบวนการ
ไมควรเปนกลมใหญเกนไป
การฝกอบรม
การสนบสนนจากผ บรหาร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 75
ชอ สวนผสม ว ตถด บ คณล กษณะพเศษ ว ธการแปรรป วธการใช การบรรจ อายการเกบ สภาพการจ ดเกบ & การกระจายสนคา แหลงจาหนาย คาแนะนาบนฉลาก
ว ตถประสงค เพอใหทมHACCP สามารถจะระบอ นตรายทกประเภทซงเกยวของก บผลตภ ณฑทอาจเก ดข น
กาหนดรายละเอยดผลตภ ณฑ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 76
วธการใช กลมผ ใชผล ตภ ณฑ
ระบว ธ การนาผลตภ ณฑไปใช เพอม นใจวาผ ใชไมนาไปใชผ ดว ธ
ระบว ธ การนาไปใช

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 77
รายละเอยดของผลตภ ณฑและว ตถประสงคในการใช
1.ชอผลตภณฑ : ปลาทนาในน าเกลอบรรจกระปอง2.ลกษณะสาคญของ FG: pH 4.8 to 6.5 (Low acid) aw > 0.85
ผานการฆาเช อ Fo > 3นาท3.การใชผลตภณฑ : พรอมบรโภค4.ภาชนะบรรจ : บรรจกระปองปดสนท5.อายการเกบรกษา : 3 ป ทอณหภมหอง6.สถานทจ าหนาย : รานคาปลกท วไป7.ขอแนะนาบนฉลาก: เกบรกษาทอณหภมหอง วนผลต วนหมดอาย
8.การควบคมจ าเพาะ: หลกเลยงสภาวะทมอณหภมและความช นสง ระหวางกระจายสนคา9.กลมผ บรโภค : บคคลท วไป

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 78
จดทาแผนภมการผลต
ครอบคลมทกข นตอนการผลต ต งแตว ตถด บ การขนสง จาหนาย ตามลาด บการผลตจร ง ระบ reprocess / rework (ถาม) ระบข อมล / พารามเตอร เชน temp. time

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 79
ตวอยางแผนภมการผลต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 80
ทม HACCP ตองตรวจสอบ เพอยนย นข นตอนการผลต ตรวจสอบเปรยบเทยบก บการปฏบ ต งานจร ง
- ทกข นตอน- ทกชวงเวลาของการปฏบ ต งาน
ทบทวนทกคร งเมอมการเปลยนแปลงในการผลต- เปลยนเครองจ กรใหม- เปลยนสายการผลต- เปลยนกะการปฏบ ต งาน
ทวนสอบความถกตองของแผนภม การผลต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 81
หล ก 7 ประการของระบบ HACCP(HACCP 7 Principle)
กาหนดจดว กฤต ทต อง
ควบคม
การว เคราะหอ นตราย
กาหนดคาว กฤตแตละจด
การตรวจตดตาม/เฝาระว ง
การแกไขเมอมการเบยงเบน
การทวนสอบระบบ
การจ ดทา
เอกสาร/บ นทก

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 82
หล กการท 1 (ขนตอนท 6) การวเคราะหอ นตราย
ประเม นอ นตรายทอาจเก ดข นในข นตอนตางๆ (ตามแผนภม การผลต)
พจารณาเฉพาะสงทเก ยวของก บความปลอดภ ยตอการนาผลตภ ณฑไปใชงาน
พจารณาถงความรนแรงและโอกาสทจะเก ด
กาหนดมาตรการควบคมปองก น

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 83
2. อ นตรายเคม (Chemical Hazards)
เชน อนตรายทเกดจากสารเคมทใช ในกระบวนการ สารเคมทาความ สะอาด ยาฆาแมลง นามนหลอลน นามนเชอเพลง
หล กการท 1 (ขนตอนท 6) การวเคราะหอ นตราย
อ นตรายแบงเปน 3 กลม
1. อ นตรายชวภาพ (Biological Hazards)
เชน อนตรายทเกดจากเชอจลนทรยทกอให เก ดโรคตางๆ
3. อ นตรายกายภาพ (Physical Hazards)
เชน เศษแก ว เศษไม เศษโลหะ พลาสตกแขง หน เครองประดบ นอต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 84
Work ShopWork Shop

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 85
หล กการท 2 (ขนตอนท 7) กาหนดจดว กฤตทต องควบคม
จดวกฤตทต องควบคม (Critical Control Point, CCP) คอ ข นตอนทตองมการควบคม เพอทจะปองก น กาจ ด หรอ ลดอ นตราย ทจะเกดขนใหอยในระด บทยอมร บได
พจารณาแตละข นตอนตามแผนภม การผลตโดยอาศ ย ผเชยวชาญ
ใช CCP Decision Tree (พจารณาถงความเหมาะสมในการนาไปใช )
ใชการประเมนความเสยงทพจารณาถงและโอกาส (Likelihood) ทจะเกดความรนแรง (Severity)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 86
ต วอยางการประเมนความเสยง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 87
ต วอยางการว เคราะหอ นตรายและการหาจดควบคมว กฤต
NO วตถดบ/
ข นตอนของ
กระบวน
การผลต
B/C/P อนตราย /
สาเหตและ
แหลงทมา
ของ
อนตราย
มาตร
การ
ควบ
คม
Q1 Q2 Q3 Q4 CCP
(Y/N)
Subsequent
step

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 88
มมาตรในการควบค มอนตรายทระบ?? ปรบปรง
Yes
ขนตอนนออกแบบเพอขจดหรอลดอนตรายส ระดบยอมรบ ??
Q 1
Q 2
การปนเปอนจากอนตรายมากเกนกวาทยอมรบได หรอ
เพมขนจนยอมรบไมไดหรอไม ??
Q 3
มขนตอนตอไปทจะขจด หรอลดอนตรายใหอย ในระดบทยอมรบ ??
Q 4
จาเปน ??NoYes
No
Yes
Yes
No
No
CCP
stop
stop
Yesstop
“Decision Tree”

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 89
หล กการท 3 (ขนตอนท 8) กาหนดคาว กฤตแตละจด
คาว กฤต (Crtical Limit, CL)
คอ เกณฑทกาหนดขนระหวางคาทยอมร บก บคาทไมยอมร บ
Critical Limit เปนคาซงมความเฉพาะสาหร บ CCP แตละจด
กาหนดเชงปรมาณ (กาหนดเปนคาต วเลข) เชน อณหภม >100°C
กาหนดเชงเชงคณภาพ (บรรยาย)
เชน ตะแกรงกรองไมชารด

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 90
ต วอยางการกาหนดคาว กฤต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 91
หล กการท 4 (ขนตอนท 9) การตรวจตดตาม/เฝาระว ง
การเฝาระว ง คอ การดาเนนกจกรรมตามลาด บทกาหนดไว
ส งเกต/ตรวจว ดคาทตองควบคม
ประเมนวาCCP น นอยภายใตสภาวะควบคม (Critical Limit) หรอไม
บ นทกผลการตรวจตดตาม/เฝาระว ง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 92
หล กการท 4 (ข นตอนท 9) การตรวจตดตาม/เฝาระว ง
WHAT อะไรทตองปฏบต
WHO โดยใคร
WHEN เมอไหร
WHERE ทไหน
WHY ทาไม
HOW อยางไร
RECORD บนทก

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 93
ต วอยางการตรวจตดตาม/เฝาระว ง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 94
หล กการท 5 (ขนตอนท 10) การแกไขเมอมการเบยงเบนCorrective Action
เมอพบวาเก ดการเบยงเบนออกนอกขอบเขตวกฤตทกาหนด
ระบผ ร บผดชอบ
การแสดงสถานะเพอปองก นการปะปนก บผลตภ ณฑอน
แยกกลมผลตภ ณฑตองสงส ย
การแกไขและมาตรการปองก น

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 95
ต วอยางการแกไขเมอมการเบยงเบน Corrective Action

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 96
หล กการท 6 (ขนตอนท 11) การทวนสอบระบบVerification
ประเมนประสทธผล และม นใจไดวามการปฏบ ต
การทวนสอบเอกสารและบ นทกGMP & HACCP
การสอบเทยบอปกรณและเครองมอทใช
การตรวจประเมนภายใน
การตรวจวเคราะหผลตภ ณฑสาเรจรป

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 97
ต วอยางการทวนสอบระบบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 98
หล กการท 7 (ขนตอนท 12) การจ ดทาเอกสาร/บ นทก
เอกสารคม อทางาน HACCP Manual Standard Operation Procedure Monitoring Procedure Corrective Action Procedure
บ นทกคณภาพ HACCP การตรวจตดตาม การแก ไขปญหาเมอมการเบยงเบน บนทกการตรวจสอบความถกต องของแผน บนทกการทวนสอบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 99
หล กการท 7 (ขนตอนท 12) การจ ดทาเอกสาร/บ นทก
Type name hereType title here
Type name hereType title here
Type name hereType title here
Type title here
แผนภม
รปภาพ แผนผง
ตาราง
บรรยาย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 100
การตรวจตดตามการตรวจตดตาม หมายถงหมายถง... ... ??การตรวจสอบประเมนผลอยางเปนระบบและเปน
อสระ เพอแสดงใหเหนวากจกรรมทางดานคณภาพและผลทเก ดขนเปนไปตามแผนงานทไดวางไวหรอไม และ เพอแสดงใหเหนวาแผนงานเหลานไดถกนาไปปฏบ ต อยางมประสทธผล และเหมาะสมทจะบรรลว ตถประสงคทวางไวหรอไม
การตรวจตดตามการตรวจตดตาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 101
ทาไม ตอง Audit
เหตผล & วตถประสงคของการตรวจประเมนโดยทวไป

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 102
กาหนดวตถประสงคการตรวจประเมนภายใน
•กาหนดไว ทไหน•มความหมายอยางไร•ต องเหมอนกนทกครงหรอไม•ต องใช ทมตรวจเดยวกนหรอเปลา
ว ตถประสงคของการ Audit

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 103
ว ตถประสงคของการ Audit
•ISO 9001•ISO 22000•GMP•HACCP

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 104

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 105

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 106
12345678
ระบปญหา ความปลอดภ ยในอาหาร ขององคกรทาน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 107
การกาหนดวตถประสงค และ แผน
แผนการตรวจประเมนภายในแผนและกาหนดเวลาการตรวจประเมน ต องถกจดวาง โดยพจารณาถงสถานะและความสาคญของกระบวนการและพนทททาการตรวจประเมน เชนเดยวกบผลของการตรวจประเมนครงทผานมา
••อะไรสาค ญ ไมสาค ญในมมมองการจ ดการอาหารอะไรสาค ญ ไมสาค ญในมมมองการจ ดการอาหาร((กระบวนการ กระบวนการ / / พนทพนท))••ตรวจถบอยแคไหนดตรวจถบอยแคไหนด

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 108
108
การตรวจตดตามโดยบคคลท 2
เปนการตรวจตดตามผ ขายหรอ
ผ ร บเหมาชวง ซงอาจทาโดยตว
องคกรเองหรอหนวยงานภายนอกท
ใหบรการประเภทน
การตรวจตดตามโดยบคคลท 3
เปนการตรวจตดตามโดย
หนวยงานทใหการรบรองระบบ
คณภาพ
การตรวจตดตามภายใน
เปนการตรวจตดตามทดาเนน
การโดยองคกรน นเองโดยผ ตรวจ
ตดตามอาจจะมาจากคนในองคกร
หรอจากภายนอกกได องคกรผ ขาย
หนวยรบรอง
1
2
3
ลกคา
2
ประเภทของการ Audit

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 109
คณสมบตของ Auditor
ควรมคณสมบตอยางไร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 110
มจรยธรรม (จรงใจ , ซอสตย , สขมรอบคอบ)
มใจเปดกวาง
มลกษณะนกการทต เปนนกเจรจาทด
ชางสงเกต ในสงรองตวทเหน
เขาใจในฐานะการเปนผ ตรวจสอบของตนเอง
มความสามารถรอบตว
มความมงม นในการตรวจใหไดตามวตถประสงค
ตดสนใจบนพ นฐานของเหต และผล และมการวเคราะหอยางถ วนถ
ไมถกชกจงไดโดยงาย
คณลกษณะทดสาหรบผ ตรวจตดตามคณลกษณะทดสาหรบผ ตรวจตดตาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 111
การตรวจตดตาม มวตถประสงคเชงบวก
ตรวจสอบระบบคณภาพ ตรวจสอบระบบคณภาพ
ไมใช ตรวจคนไมใช ตรวจคน
ตรวจคนหาความบกพรองของระบบตรวจคนหาความบกพรองของระบบ
ไมใช ความบกพรองของคนไมใช ความบกพรองของคน
ตรวจประสทธผลของระบบวา ด หรอ ไมตรวจประสทธผลของระบบวา ด หรอ ไม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 112
การตรวจประเมนทกประเภทจะม ขนตอนตามทกลาวไวขางตน
การรายงานผลและการปดการตรวจประเมน
การวางแผน
การเตรยมการ
การดาเนนการ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 113Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.
วางแผนการตรวจวางแผนการตรวจ
แตงต งทมตรวจแตงต งทมตรวจ
เตรยมตารางตรวจเตรยมตารางตรวจ
เตรยมรายการเตรยมรายการ
คาถามคาถาม
เขาตรวจเขาตรวจ
ออก ออก CARCAR
ทารายงานทารายงาน
ตดตามผลตดตามผล
รายงานผ บรหารรายงานผ บรหาร
ข นตอนการตรวจตดตามคณภาพภายในข นตอนการตรวจตดตามคณภาพภายใน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 114
ตองบอยขนาดไหน ตองบอยขนาดไหน ??
การกาหนดความถในการตรวจการกาหนดความถในการตรวจตดตามขนอยก บตดตามขนอยก บ ปญหาทผานมา ความสาค ญของงานทสงผล
กระทบตอผลตภ ณฑ ผลจากการตรวจคร งกอน
การวางแผนการ Audit

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 115
การวางแผนการตรวจตดตาม
“ เครองมอทใชในการวางแผนคอแผนการตรวจตดตาม (Internal Audit Plan)”
ในชวงแรกของการทาระบบ - ควรทาการตรวจตดตามในระยะ 3 - 4 เดอนแรกของการทาระบบเพอหาขอบกพรองของระบบและเขยนใบขอใหแกไข (ใบ CAR, Corrective Action Request) และทาการแกไขใหเรวทสด
ในระยะยาว - มกทาการตรวจตดตามอยางนอยปละ 1-2 ครงในแตละหนวยงาน ซงอาจมากนอยแลวแตลกษณะขององคกร
เปนกรณพเศษ - เมอมเหตการณผดปกตเกดขนในหนวยงานใดหนวยงานหนง อาจทาการตรวจตดตามเปนพเศษทนท
ตรวจตดตาม เมอไร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 116
แผนการตรวจตดตามภายในประจาป
หนวยงานทตรวจ / รายละเอยดการตรวจ
ทม
ผตร
วจ
เดอน
ม
ค
ก
พ
ม
ค
เม
ยพ
ค
ม
ย
ก
ค
ส
ค
ก
ย
ต
ค
พ
ย
ธ
ค
1 ผ บรหาร MD ทม A
2 MR / DCC ทม B
3 ฝายผลต ทม C
4 ฝายตรวจสอบคณภาพ ทม C
5 ฝายจดซอ ทม A
6 ฝายขาย ทม B
7 ฝายซอมบารง ทม A
8 ฝายคลงสนคา ทม B
9 สรปผลการตรวจครงท 1
10 สรปผลการตรวจครงท 2
ทมผ ตรวจ หวหนาทมผ ตรวจ ผ ตรวจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 117
การเตรยมการตรวจตดตาม 5 ข นตอนในการเตรยมการตรวจตดตาม
รวบรวมขอมล
เตรยมตารางการตรวจตดตาม
เตรยมใบรายการตรวจตดตาม
Checklist
ทบทวนเอกสาร
มอบหมายผ ตรวจตดตาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 118
Auditor
Lead Auditor
• ตองไดร บการฝกอบรมหล กสตรการตรวจตดตามคณภาพภายใน (Internal Quality Audit Program) หรอ หล กสตรทเทยบเทา เชน หล กสตรห วหนาผ ตรวจประเมน
(Lead Assessor Program)• ตองเปนอสระจากหนวยงานทจะถกตรวจ• ตองเปนผ ท ไดร บมอบหมายจากองคกร เชน
มรายชออยในทะเบยนผ ตรวจตดตามขององคกร
คณสมบตของผ ตรวจตดตาม คณสมบตของผ ตรวจตดตาม AuditorAuditor
• ไดร บการมอบหมายใหเปนห วหนาผ ตรวจตดตามในการตรวจตดตามคร งน นๆ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 119
บทบาทอานาจหนาทของผ ทเกยวของ ผ บรหาร
บทบาทและความรบผดชอบ
ผ บรหาร(Top Management)
อนมตแผนการตรวจตดตามภายใน
แกปญหาความไมสอดคลองโดยเฉพาะสวนท
เกยวของกบนโยบายหรอทรพยากร
ใหความสาคญกบการตรวจตดตามคณภาพ
ภายใน โดยสนบสนนการตรวจตดตามภายใน
และจดหาทรพยากรใหเพยงพอตอกจกรรมการ
ตรวจตดตาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 120
บทบาทและความรบผดชอบ
ตวแทนฝายบรหาร(MR)
จดเตรยมแผนการตรวจตดตามคณภาพ
ภายใน และตารางการตรวจตดตาม
คดเลอกบคลากรทเหมาะสมเพออบรมและ
ข นทะเบยนในบญชรายชอผตรวจตดตาม
เกบรกษารายงานการตรวจตดตามคณภาพ
ภายใน
สรปและรายงานผลการตรวจตดตามในการ
ประชม ทบทวนของฝายบรหาร
บทบาทอานาจหนาทของผ ทเกยวของ ตวแทนฝายบรหาร MR

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 121
บทบาทและความรบผดชอบ
หวหนาผ ตรวจตดตาม
(Lead Auditor)
บทบาทอานาจหนาทของผ ทเกยวของ หวหนาผ ตรวจตดตามLead Auditor
รบผดชอบในการควบคมใหการตรวจเปนไปตาม
แผน และไดตามวตถประสงคทต งไว
ทบทวนใบรายการตรวจ Check List
เปนตวแทนของทมผ ตรวจในการ
ทาหนาทเปดประชม
ทาหนาทรายงานผลการตรวจตดตามตอน
การประชมปด
ทาหนาทรวบรวมรายงานผลการตรวจตดตาม
ตอ QMR

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 122
บทบาทและความรบผดชอบ
ผ ตรวจตดตาม(Auditor)
หรอคณะผ ตรวจตดตาม
(Audit Team)
ปฏบตหนาทผ ตรวจตดตามทไดรบมอบหมายจาก
หวหนาทม
ตรวจตดตามคณภาพภายในใหเปนไปตาม
วตถประสงคทกาหนด
จดเตรยมใบรายการตรวจตดตาม Check List
บนทกขอสงเกต ผล และหลกฐานทพบในการตรวจ
วเคราะห และประเมนผลการตรวจรวมกบทมตรวจ
ออกเอกสารขอใหแกไข กรณพบความบกพรอง
ตดตามผลการแกไขตามระยะเวลาทกาหนด
บทบาทอานาจหนาทของผ ทเกยวของ ผ ตรวจตดตาม Team Auditor

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 123
ผ ถกตรวจตดตาม(Auditee)
ชวยอานวยความสะดวกในการตรวจตดตาม โดยการจดเตรยม
บนทก, เอกสาร, สถานท และ บคลากรใหพร อมในการตรวจ
ตดตาม
แจงผ ทเกยวของทราบเกยวกบการตรวจตดตามทจะมข นใน
หนวยงาน
ใหความรวมมอกบทมผ ตรวจ เพอใหการตรวจตดตามคณภาพ
ภายใน เกดประสทธภาพสงสด
ตรวจสอบใบขอใหแก ไข(ใบ CAR) ทผ ตรวจตดตาม(Auditor)
แจงใหทราบและ ระบสาเหตของความบกพรอง , วธการแกไข
ระยะเวลาแลวเสรจ สงกลบไป QMR
ดาเนนการแกไข และปองกน ตามแผนทวางไวในใบ CAR
บทบาทของ “ผ ถกตรวจตดตาม”

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 124
กาหนดการตรวจ
กาหนดการตรวจควรตองครอบคลมถ ง
• ว นทและระยะเวลาของการตรวจประเมน
• ขอบเขต
• บรเวณ/กจกรรม/สวนประกอบของระบบจ ดการทตองไดร บการตรวจประเมน
• ชอของเจาหนาทตรวจประเมนและทมถงบทบาททเกยวของตามลาด บ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 125
125
ตารางการตรวจตดตามคณภาพภายในตารางการตรวจตดตามคณภาพภายใน
ตรวจประเมนครงท1 ประจาป 2552
มาตรฐานอางอง ISO 9001 : 2008
วตถประสงคการตรวจ ตรวจตามแผน พบปญหาในกระบวนการ อนŤๆ (ระบ)
ขอบเขตการตรวจ Ťท งองคกร เฉพาะหนวยงาน (ระบ)
ตารางการตรวจ
วน / เวลา รายละเอยดการตรวจ ทมผตรวจ
10-2-52
13.00 – 17.30 QMR & DCC ทม B
3-3-52
9.30 – 12.00 ผลต ทม C
7-4-52
9.30 – 12.00 จดซอ ทม C
14.00 – 17.00 ตรวจสอบคณภาพ ทม A

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 126
การจ ดทา การจ ดทา ChecklistChecklist
ประโยชนของ Checklist :- ชวยเตอนความจา- ลดเวลาในการสอบถาม- ชวยใหตรวจประเมนอยภายใน Scope
ขอเสยของ Checklist :- มองสงรอบๆ ไมครบถวน-ไมสนใจประเดนคาถามอนๆ นอกจาก Checklist ทเตรยมไว

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 127
การจ ดทา การจ ดทา ChecklistChecklist ((ตอตอ))การจ ดทา การจ ดทา ChecklistChecklist ((ตอตอ))
การจ ดทา Checklist ขนก บประสบการณของผ ตรวจประเมน โดยควรกาหนดคาถามด งน
- ตองการดหล กฐานอะไร- กาล งหาขอมลอะไรอย- ตองการส มภาษณใคร- ตองการถามเกยวก บอะไร
Core process & Support processCore process & Support process

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 128Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.
คาถามใน Check List ทจดทาจะตอง.........
เหมาะสม และสอดคลองกบงานเหมาะสม และสอดคลองกบงาน
ของหนวยงานท เขาไปตรวจสอบของหนวยงานท เขาไปตรวจสอบ
ตองสอดคลองกบขอกาหนดในตองสอดคลองกบขอกาหนดใน
มาตรฐานท ตองการตรวจมาตรฐานท ตองการตรวจ
ตองเปนไปตามวตถประสงคตองเปนไปตามวตถประสงค
ของการตรวจทวางไวของการตรวจทวางไว

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 129Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.
ขอมลท นามาเพอใชเพอการเตรยม ขอมลท นามาเพอใชเพอการเตรยม Check ListCheck List
ค มอคณภาพ , ระเบยบปฏบต และเอกสารท เกยวของ
ปญหาจากการตรวจครงกอน
ปญหาท ลกคารองเรยน
ตารางเมตรกแสดงความสมพนธกบงานกบขอกาหนดมาตรฐานทใชตรวจ
การเตรยมรายการตรวจ การเตรยมรายการตรวจ Check ListCheck List

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 130Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.
การเตรยมคาถาม การเตรยมคาถาม Check List Check List กอนตรวจกอนตรวจ
แนวทางในการจดเตรยมรายการการตรวจ
ถกตองรายการการตรวจจะตองใชคาและขอความตามระเบยบปฏบตของบรษท
ไมใชความคดเหนสวนตวของเจาหนาทตรวจประเมน เพราะไมใช
ความคดเหนของเจาหนาทตรวจประเมนทจะบอกวาสงใดดหรอสงใดแย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 131Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.
การเตรยมคาถาม การเตรยมคาถาม Check List Check List กอนตรวจกอนตรวจ
ตรวจสอบกล บไดรายการการตรวจควรจะตองมการอางองถงระเบยบปฏบ ต /เอกสารและสวนของระเบยบปฏบ ต /เอกสารทมการตรวจสอบกตองนามาอางองประกอบดวยเชนก น ถาไมมการอางองมาประกอบก บหล กฐาน เจาหนาทตรวจประเมนอาจจะเสยเวลาเปลาในการตรวจสอบกล บไปหารายการทนามาอางองต งแตตน
มแนวทางคาตอบรายการการตรวจจะ “กระต นให” เก ดคาถามมากมาย ไมจาเปนวาตองเปนคาถามเกยวก บเร องใดเรองหนง – และในรายการนกจะตองมหล กฐาน– ซงกคอ“คาตอบ” – ตามระเบยบปฏบ ต แจงไว กควรจะตองมเพอไวคอยตรวจสอบในกรณทนาไปใชปฏบ ต จร ง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 132Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.
ตารางเมตรก ขอกาหนด กบหนวยงานตารางเมตรก ขอกาหนด กบหนวยงาน
หนวยงาน ขอกาหนด MD QMR Sale Pur
4. ระบบบรหาร
คณภาพ 4.1 , 4.2
4.2.2 คมอคณภาพ I R I I 4.2.3 การควบคม
เอกสาร และขอมล I R I I
4.2.4 การควบคม
บนทกคณภาพ I R I I
5. ความรบผดชอบ
ของฝายบรหาร R I I I
R = รบผดชอบ I = มสวนรวม NA = ไมนามาใช - = ไมเกยวของ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 133Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.
ตารางเมตรก เอกสาร กบหนวยงานตารางเมตรก เอกสาร กบหนวยงาน
หนวยงาน เอกสาร MD QMR Sale Pur
นโยบายคณภาพ R I I I วตถประสงคคณภาพ R I I I คมอคณภาพ I R I I QP-QMR-01
การแกไข และปองกน I R I I
QP-PUR-01
จดซอ จดจาง I - - R
QP-CS-01
การสารวจความพอใจ I I R -
R = รบผดชอบ I = มสวนรวม NA = ไมนามาใช - = ไมเกยวของ
. สถานทต งและอาคารผลต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 134
ต วอยาง check list

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 135
ตรวจตดตามAuditing
ประชมเปดOpening Meeting
ประชมผ ตรวจตดตามAuditing Meeting
ประชมปดประชมปดClosing MeetingClosing Meeting
ข นตอนการเขาตรวจข นตอนการเขาตรวจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 136
การประชมเปด การประชมเปด Opening MeetingOpening Meeting
1. แนะนาทมผ ตรวจ
2. แจงวตถประสงคการตรวจ และขอบเขตของการตรวจตดตาม
3. แจงวธการตรวจตดตาม
4. อธบายถงความบกพรองประเภทตาง ๆ ทตรวจพบ
5. ยนยนนดหมายตามตารางการตรวจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 137
อะไรคอหล กฐานการตรวจอะไรคอหล กฐานการตรวจ??
••สงทผ ตรวจ ส งทผ ตรวจ Auditor Auditor พบเหน หรอ พบเหน หรอ ส มต วอยางไดส มต วอยางได
••สงทผ บร หารใหเปนขอมลสงทผ บร หารใหเปนขอมล••สงทพน กงานใหเปนขอมลสงทพน กงานใหเปนขอมล
สงทพดพาดพงถงผ อนสงทพดพาดพงถงผ อน
ไมสามารถนามาเปนหลกฐานไดไมสามารถนามาเปนหลกฐานได””

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 138
กระดาษบ นทก ขอมลดบ แฟม รายงาน : อดตทเหนไดช ด
การปฏบ ต กจกรรมทเหน : ปจจบ นทเหนไดช ด
คนความร & ความเขาใจ : อนาคตทเหนไดช ด
ทกสงทกอยางควรสอดคลองก นและตรวจสอบความถกตองไดจากขอมลอนๆ ดวย
หลกฐานการตรวจหลกฐานการตรวจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 139
การทวนสอบขอเทจจรงเพอเขาถงระบบ และกระบวนการทแทจรง
ส มภาษณเพอสอบถามขอเทจจร ง
ส งเกตกจกรรมททา
ตรวจก บบ นทกทม
เปรยบเทยบคาตอบจากหลายขอมล

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 140
•การสมตวอยางควรเปนไปตามระดบความรดวย
•การสมตวอยางควรเปนไปตามความสาคญของกจกรรม
เทคนคการตรวจตดตามการดาเนนการตรวจตดตาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 141
ผตรวจประเมนมองหาอะไร
141

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 142
ผตรวจประเมนมองหาอะไร
142

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 143143
ผ ตรวจประเม นมองหาอะไร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 144

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 145

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 146

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 147

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 148

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 149

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 150

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 151
คาถามทควรใชในการสมภาษณคาถามทควรใชในการสมภาษณ
คาถามนาสการสนทนา
เปนคาถามสาหรบเปดการสนทนา เพอเชอมโยงไปยง
เรองอน ๆ เปนการสรางความคนเคยระหวางผตรวจ
กบ ผ รบการตรวจ
ตวอยางคาถาม
ชวยอธบายหนาทรบผดชอบของหนวยงานชวยอธบายหนาทรบผดชอบของหนวยงาน
ออกแบบหนอยครบ ออกแบบหนอยครบ ??
ผมอยากทราบวาข นตอนในการจดซ อ ผมอยากทราบวาข นตอนในการจดซ อ
ต งแตเรมจนจบกระบวนการเปนอยางไรครบต งแตเรมจนจบกระบวนการเปนอยางไรครบ??

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 152
คาถามทควรใชในการสมภาษณคาถามทควรใชในการสมภาษณ
คาถามเปด Opening Question
ต วอยางคาถาม ทไหน (Where)
เมอไร (When)
อะไร (What)
ทาไม (Why)
ใคร (Who)
อยางไร (How)
เปนคาถามทเปดโอกาสใหมการตอบ เปนคาถามท
มกจะข นตนดวย 5W 1 H ผตอบมโอกาสอธบาย
มวธการในการตรวจรบเขาวตถดบอยางไรคะ มวธการในการตรวจรบเขาวตถดบอยางไรคะ ??
ใครรบผดชอบในการตรวจคะใครรบผดชอบในการตรวจคะ??
วตถดบทผานการตรวจแลวเกบไวทไหนคะวตถดบทผานการตรวจแลวเกบไวทไหนคะ??

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 153
คาถามทควรหลกเลยง คาถามทควรหลกเลยง
คาถามปดคาถามปด เปนคาถามทผ ตอบ ตอบไดเพยง ใช /ไมใช มหรอไมม หาก จาเปนตอง
ใชควรตามดวยคาถามเปดเสมอ
คาถามนาคาถามนา เปนคาถามทผ ถามแทรกคาตอบไวในคาถามแลว ทาใหผ ตอบทราบได วาผ ถาม
ตองการใหตอบอะไร จะทาใหเราไมสามารถทราบขอเทจจรงได
คาถามลวง คาถามลวง คาถามลวง หรอ กากวม เปนคาถามทควรเลยงเพราะ นอกจากจะสรางบรรยากาศทไม
ดในการตรวจแลวยงไมกอใหเกดประสทธภาพการตรวจอกดวย
ความสบสน ผ ทถกตรวจประเมนไมเข าใจคาถาม พวกเขากตอบไมได
การสอสารทไมชดเจน เพอหลกเลยงการสนทนาทหยดชะงก ไมตอเนอง ถามทละหวขอ
หลกเลยงการเสยเวลา ถามในสงทตวเองรบผดชอบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 154
Work ShopWork Shop

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 155
การดการด “สงเกตสงรอบตว.......พจารณาใหเหนขอเทจจรง”
พจารณาหลกฐานทพบอยางถถ วน
สงเกตรอบ ๆ ตวเมอเขาไปในจด
ปฏบตงาน
พบสงผดปกต สอบถามเจาของพ นท
เพอหาขอเทจจรง
หากขอดหลกฐาน อยาสนใจเพยงม
หรอไมม ใหดรายละเอยดภายในดวย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 156
การจดบนทกทด ควรมองคประกอบดงนการจดบนทกทด ควรมองคประกอบดงน
ชดเจน ตรงประเดนชดเจน ตรงประเดน
กระชบ ไมเยนเย อกระชบ ไมเยนเย อ
ครอบคลมในทกประเดนครอบคลมในทกประเดน
สะทอนผลการตรวจสอบไดอยางแทจรงสะทอนผลการตรวจสอบไดอยางแทจรง
ไมมอคตไมมอคต
ปราศจากขอโตแยงปราศจากขอโตแยง
การจดบนทกผลการตรวจการจดบนทกผลการตรวจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 157
ควรบนทกใหมรายละเอยดเพยงพอ เชน
ระบ ชอผ ทใหขอมล
ระบ ขอมลทไดรบ
ระบ ถง ฉบบทของเอกสารทตรวจพบ
ระบ รายละเอยดผลตภณฑทตรวจพบ
ระบ จานวนทสมพบ
ระบ ตาแหนง , พ นทเกบ
ระบ วนทของหลกฐานน น ๆ
ระบ สภาพแวดลอมทมผล

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 158
ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ ไมพบเอกสารระเบยบปฏบตไมพบเอกสารระเบยบปฏบต NONO
ไมพบเอกสารระเบยบปฏบต เรองการ ไมพบเอกสารระเบยบปฏบต เรองการ
ตรวจสอบ และทดสอบ ในพ นททางานของ ตรวจสอบ และทดสอบ ในพ นททางานของ
QCQC
YeSYeS
ใบส งซ อ ใบส งซ อ PO PO ไมไดอนมตไมไดอนมต NONO
ใบส งซ อ ใบส งซ อ PO PO วนท วนท 12 12 มค มค 46 46
และวนท และวนท 13 13 มค มค 46 46 ไมไดลงนามไมไดลงนาม
อนมตอนมต
YeSYeS

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 159
ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ พนกงานไมสวมหมวกพนกงานไมสวมหมวก NONO
พบพนกงาน พบพนกงาน QC QC ใหม ไมสวมหมวกใหม ไมสวมหมวก
ขณะกาลงสมตวอยางในหองบรรจเงาะขณะกาลงสมตวอยางในหองบรรจเงาะ
กระปองกระปอง
YeSYeS
ไมพบวามการอบรมพนกงานไมพบวามการอบรมพนกงาน NONO
ไมพบวามบนทกการอบรมพนกงานไมพบวามบนทกการอบรมพนกงาน
ใหม ซงเขามาเมอวนท ใหม ซงเขามาเมอวนท 12 12 สงหาคม สงหาคม
25452545
YeSYeS

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 160
ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ พนกงานทางานไมมประสทธภาพพนกงานทางานไมมประสทธภาพ NONO
พนกงานหนวยงานขนสง ไมตรวจสอบสนคากอนพนกงานหนวยงานขนสง ไมตรวจสอบสนคากอน
ขนสง ตามวธการทางานเรอง การจดของข นรถ ขนสง ตามวธการทางานเรอง การจดของข นรถ
ทาใหเกดการขนสงของผดไปใหลกคาทาใหเกดการขนสงของผดไปใหลกคา
YeSYeS
ควรใหฝายผลตเขามาทบทวนขอตกลงกบลกคาดวยควรใหฝายผลตเขามาทบทวนขอตกลงกบลกคาดวย NONO
พบวาการทบทวนขอตกลงกบลกคาไมพบวาการทบทวนขอตกลงกบลกคาไม
มขอมลจากฝายผลตมาใชเพอการมขอมลจากฝายผลตมาใชเพอการ
ทบทวนทบทวน
YeSYeS

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 161
DoDo ควรถามพนกงานผ ปฏบตงานโดยตรง
ตรวจสอบโดยใหเปนไปตาม Check List บนทกใหชดเจน และสอบกลบได
สงบ และควบคมจตใจใหด
มองหาความจรง อยาถกหลอกไดงาย
เลอกสมตรวจอยางสขม และฉลาด
แจงความไมสอดคลองทกครงทตรวจพบปญหา
หากคณผด กยอมรบผดอยางตรงไปตรงมา
Don’tDon’t ควรรกษาเวลา และไมใชเวลาผดแผน
อยาสอนงานผ ถกตรวจ Auditee อยาใหคาแนะนาเพราะอาจไมรจรง
อยาวจารณฝายบรหาร
อยาเปรยบเทยบการทางานกบพนกงานท อน
อยายดเย อจดใดนานเกนไป
อยาจองจบผด
อยาดวนตดสนใจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 162
พบหลกฐานทแสดงใหเหนวา มการปฏบตตามพบหลกฐานทแสดงใหเหนวา มการปฏบตตาม
ระบบ ระบบ , , กฎหมาย กฎหมาย , , เอกสารทวางไว อยางมเอกสารทวางไว อยางม
ประสทธภาพประสทธภาพ
ผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายในผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายใน
Conforming เปนไปตามขอกาหนด

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 163
สงทไมเปนไปตามขอกาหนด
Non Conforming
สงทไมเปนไปตามขอกาหนดไมรนแรง (Minor)
ผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายในผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายใน
สงทผดพลาดเปนคราวๆไปหรอความผดพลาดของบคคล (Human Error) ซงทาใหไมสอดคลอง
กบระบบทควรจะเปนทงน โดยปกตมการดาเนนการอยางถกตองชดเจน เชน ออก PO โดยไม
ม PR เมอวนท 25 มกราคม 2545
สงทไมเปนไปตามขอกาหนดรนแรง (Major)
ความผดพลาดทแสดงใหเหนวาระบบอาจลมเหลวได เนองจากไมไดมการนาระบบไปใช
อยางส นเชง หรอ จดทาระบบไมครบถวนตามขอกาหนด หรอ งานไมปลอดภยตอชวต
และทรพยสน การจดซ อไมมการประเมนผขาย , ไมมการสวมใสอปกรณปองกนขณะ
ทางานอนตราย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 164
ผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายในผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายใน
สงทไมไดผดพลาดแตอยางใด แตผตรวจตดตามเหนวาสามารถปรบปรงได หรอ
อาจมแนวโนมและโอกาสทจะเกดขอบกพรองได
เชน หองเกบวตถดบมการวางกองวตถดบไวใกลทางระบายนา ซงอาจทาใหเกด
เช อราได
ขอสงเกต
(Observation)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 165
เจาหนาทตรวจประเมนกาลงประเมนหลกฐานการตรวจเพอ
ตรวจสอบถงความสอดคลองกบเกณฑการตรวจประเมน
หลกฐาน = เกณฑทกาหนด = ความไมสอดคลอง
ผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายในผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายใน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 166
เมอเจาหนาทตรวจประเมนไดยนยนวามความไมสอดคลองเกดขน กตองทาการ
รายงานอยางเปนทางการไปยงผ บรหารขององคกร
ลกษณะทใชอาจอยในรปแบบของ:
ปฏบตการเพอแกไข CAR
รายงานขอบกพรอง NCR
ผลการตรวจประเมน
ผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายในผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายใน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 167
การเขยนประเดนปญหา• เวลาเขยน ต องสนใจคนอาน หลกการคอต องเขยนให คนอานเข าใจ…•ใครเปนคนอาน ……………………….•ทต องละเอยดกเพอ ……………………..•ละเอยดแคไหนพอ ……………….• เขาต องนารายละเอยดไป ………………

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 168
หล กการเขยนใบหล กการเขยนใบ CAR (Corrective Action RequestCAR (Corrective Action Request))
L E R NL E R N
L : Location L : Location ((สถานทสถานท))
E : Evidence (E : Evidence (หล กฐานหล กฐาน))
R : Requirement R : Requirement ((ขอกาหนดขอกาหนด))
N : Nature of Problem N : Nature of Problem ((พบปญหาอะไรพบปญหาอะไร))

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 169
ต วอยางขอบกพรองจากการตรวจประเมนแผนการทาความสะอาดของแผนกผลต รห สPL-PD-001 (ว นท 8/1/54) พบวาไ มค ร อ บ ค ล ม ถง ก า ร ท า ค ว า ม ส ะ อ า ด พ า เ ล ท นอกจากนจากการตรวจสอบความสะอาดของพาเลทย งพบหนอนในพาเลทพลาสตก ซงวางอยในบรเวณบรรจส นคาสาเรจรป

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 170
Work ShopWork Shop

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 171
แนวทางในการเขยนใบรองขอใหแกไขแนวทางในการเขยนใบรองขอใหแกไข (Corrective Action Report :CAR)(Corrective Action Report :CAR)
แผนกทถกตรวจ : ……………….……………………………………… กรณออก CAR ใหม อางอง CAR เกาเลขท
รายละเอยดของปญหาทพบ
สาเหตของปญหาทแทจรง
แนวทางการแกไข และปองกนการเกดซ า
วนทแกไขแลวเสรจ ……../……../………
สวนท 3 การตดตามผลการแกไข
OK. NO.
OK. NO.
สรป ปด CAR ออก CAR ใหม เลขท
สวนท 1 การแจงปญหาทพบ เลขท
ใบรองขอใหแกไข ( CORRECTIVE ACTION REQUEST ; CAR )
ผ แจงปญหา / AUDITOR ผ แกไข / AUDITEE QMR
ผ แกไข / AUDITEE หวหนาหนวยงานทแกไข QMR
สวนท 2 การระบสาเหต และแนวทางแกไข
………….………………………………..………………...…………………………
ผลการตดตาม ……………………………………...………………………………
QMR
คร งท 1 วนท ……. / ……. /……..
ผ ตดตามผลการแกไขผลการตดตาม ……………………………………...………………………………
ผ ตดตามผลการแกไข
คร งท 2 วนท ……. / ……. /……..
หลกฐานรปธรรม ท แสดงใหเหนอยางชดเจนถงความ
ไมสอดคลองขอกาหนดตางๆของระบบฯ
สงน ทาใหมนใจวา ผ บรหารของ
องคกรจะยอมรบในทนทวาไดม
การช แจงเรองความไมสอดคลอง
อยางมเหตผลดแลว ขอกาหนดฯ พ นฐานท แสดงใหถงความไมสอดคลองท เกดข น หรออางอง
ระเบยบปฏบต เอกสารตางๆขององคกรของระบบฯ
สงน ทาใหมนใจไดวาผ บรหารขององคกร
จะเขาใจอยางชดเจนถงความตองการข น
พ นฐานทจะตองบรรลตามความตองการ
น น ๆ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 172
172
แผนกทถกตรวจ : ……………….……………………………………… กรณออก CAR ใหม อางอง CAR เกาเลขท
รายละเอยดของปญหาทพบ
สาเหตของปญหาทแทจรง
แนวทางการแกไข และปองกนการเกดซ า
วนทแกไขแลวเสรจ ……../……../………
สวนท 3 การตดตามผลการแกไข
OK. NO.
OK. NO.
สรป ปด CAR ออก CAR ใหม เลขท
คร งท 1 วนท ……. / ……. /……..
ผ ตดตามผลการแกไขผลการตดตาม ……………………………………...………………………………
ผ ตดตามผลการแกไข
คร งท 2 วนท ……. / ……. /……..
………….………………………………..………………...…………………………
ผลการตดตาม ……………………………………...………………………………
QMR
สวนท 1 การแจงปญหาทพบ เลขท
ใบรองขอใหแกไข ( CORRECTIVE ACTION REQUEST ; CAR )
ผ แจงปญหา / AUDITOR ผ แกไข / AUDITEE QMR
ผ แกไข / AUDITEE หวหนาหนวยงานทแกไข QMR
สวนท 2 การระบสาเหต และแนวทางแกไข
ไมพบบนทกการประเมนผลการฝกอบรมบางสวนของการอบรม
หลกสตร ผตรวจตดตามภายใน อบรมเมอวนท 06/06/06
ซงไมสอดคลองกบระเบยบปฎบต QP-TN-01 rev.1 เรองการฝกอบรม
ขอท 4.5 กาหนดไววา “ ตองมการบนทกการประเมนผลการฝกอบรมทกครง”

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 173
173
แผนกทถกตรวจ : ……………….……………………………………… กรณออก CAR ใหม อางอง CAR เกาเลขท
รายละเอยดของปญหาทพบ
สาเหตของปญหาทแทจรง
แนวทางการแกไข และปองกนการเกดซ า
วนทแกไขแลวเสรจ ……../……../………
สวนท 3 การตดตามผลการแกไข
OK. NO.
OK. NO.
สรป ปด CAR ออก CAR ใหม เลขท
สวนท 1 การแจงปญหาทพบ เลขท
ใบรองขอใหแกไข ( CORRECTIVE ACTION REQUEST ; CAR )
ผ แจงปญหา / AUDITOR ผ แกไข / AUDITEE QMR
ผ แกไข / AUDITEE หวหนาหนวยงานทแกไข QMR
สวนท 2 การระบสาเหต และแนวทางแกไข
………….………………………………..………………...…………………………
ผลการตดตาม ……………………………………...………………………………
QMR
คร งท 1 วนท ……. / ……. /……..
ผ ตดตามผลการแกไขผลการตดตาม ……………………………………...………………………………
ผ ตดตามผลการแกไข
คร งท 2 วนท ……. / ……. /……..
ระเบยบปฎบต QP-TN-01 rev.1 เรองการฝกอบรม ขอท 4.5
กาหนดไววา “ ตองมบนทกการประเมนผลการฝกอบรมทกครง” แตจากการตรวจไมพบบนทกการประเมนผลการฝกอบรมหลกสตร“
ผตรวจตดตามภายใน” อบรมเมอวนท 06/06/06 ซงไมสอดคลองกบ
ระเบยบปฏบตกาหนดไว

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 174
1. กลาวขอบคณผถกตรวจตดตาม(Auditee)
2. บอกวตถประสงคในการตรวจตดตามอก
คร ง
3. สรปผลการตรวจตดตามคร งน
4. ยนยนใบขอใหแกไข(ใบ CAR) ทออกไป
5. ตกลงถงวนทจะแกไขแลวเสรจ
6. แจงถงกาหนดสงรายงานการตรวจตดตาม
(Audit Report)
7. ปดประชม
การประชมปด Closing Meeting

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 175
รายงานผลการตรวจตดตามรายงานผลการตรวจตดตามรายงานการตรวจตดตามคณภาพภายในควรระบรายละเอยดดงตอไปนรายงานการตรวจตดตามคณภาพภายในควรระบรายละเอยดดงตอไปน รายละเอยดการตรวจตดตาม รายละเอยดการตรวจตดตาม ((ชอหนวยงาน ชอหนวยงาน ,,ว นทตรวจ เปนตนว นทตรวจ เปนตน))
ว ตถประสงคการตรวจว ตถประสงคการตรวจ
ขอบเขตการตรวจขอบเขตการตรวจ
รายละเอยดทมผ ตรวจรายละเอยดทมผ ตรวจ
สรปผลการตรวจ สรปผลการตรวจ ((จานวน จานวน NC NC / / ใบ ใบ CARCAR))
สรปภาพรวมของการตรวจสรปภาพรวมของการตรวจ
อน ๆ อน ๆ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 176
รายงานการตรวจตดตามคณภาพภายในตรวจประเมน
คร งท1 ประจา
ป2546 มาตรฐาน
อางอง
ISO 9001 : 2000
วตถประสงค
การตรวจ
ตรวจตามแผน พบปญหาในกระบวนการ อนŤ
ๆ (ระบ)
วนทตรวจ
ประเมน12 มค 46 หนวยงานถกตรวจ
แผนกบคคล
ทมตรวจ หวหนาทม คณ ฤดรตน
ทม A ผรวมทมตรวจ คณผน , คณรนดา
ระบรายละเอยดในการตรวจระบรายละเอยดในการตรวจ
ใหครบถวนใหครบถวน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 177
สรปความบกพรองทตรวจพบทแจงใหดาเนนการแกไข
เลขท
เอกสา
ร CPAR
ขอกาหน
ด
ความ
บกพรอง รายละเอยดโดยยอกาหนดวน
เสรจ
หมาย
เหตNC O
IQA -01 6.2.2 ยงไมไดจดทาแผนการฝกอบรมป 2546 25 มค 46
IQA -02 4.2.3
แบบบนทกการฝกอบรมเปน Version เกา
กอนแกไข (ไมตรงกบทข นทะเบยนท DDC)
25 มค 46
IQA -03 4.2.4 ไมพบบนทกการฝกอบรมของŤŤนายŤŤเอ 25 มค 46
IQA-04 4.2.4 การจดเรยงแฟมประวตพนกงานไมมหลกเกณฑ
คนหาไมสะดวกŤมโอกาสสญหาย25 มค 46
สรปรวมจานวน NC และ O3 1
177
รายงานสงรายงานสง
ทตรวจพบทตรวจพบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 178
178
ทมผ ตรวจพบความ
บกพรองออกเอกสารขอให
แก ไข
สงเอกสารขอใหแก ไข
ใหก บผ รบผดชอบในเรอง
นน
ข นทะเบยนเอกสารขอให
แก ไข ท QMR ลงทะเบยนใน
CAR Log Sheet
สรปปด CAR จากการ
ตดตามผล หากไมนา
พอใจควรตดตามอก
คร ง
ผ รบผดชอบแกไข ระบ
สาเหต , วธการแกไข ,
กาหนดแลวเสรจในใบ
CAR
ผ ออก CAR ตดตามผลการ
แกไขตามกาหนด ทระบใน
ใบใบ CAR
ข นตอนการแกไข
CARผมมาตดตาม
ผลการแกไขครบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 179
หนาทและความรบผดชอบของผ จดการทไดรบCAR
สบสวนเกยวกบปญหา
พจารณาสาเหตของปญหา
ตดสนใจในการแกไขทเหมาะสมและกาหนดวนทจะนา
การปฏบตการแกไขน นไปใชโดยปกตแลวระยะแกไข
อยทประมาณไมเกน 1 เดอน
สงใบขอใหแกไข(ใบ CAR) ทสมบรณแลวไปใหMR
นาเอามาตรการปฏบตการแกไขและปองกนไปใชอยาง
มประสทธภาพและมประสทธผล
การตดตามผลการปฏบตการแกไข
CAR

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 180
180
สวนท1
สวนท2
สวนท4
การตดตามผลการปฏบตการแกไข
ข อความของความไมเปนไป
ตามข อกาหนด
ระยะเวลาทกาหนดแกไขเสรจ
ผลการตดตามผล
CAR
CAR
CAR
สาเหต
สวนท3

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 181
การทวนสอบ (Verify) ควรจะมการตรวจสอบการปฏบตการแกไขทตองทาวาแลวเสรจหรอยงและการปฏบตน นไดมประสทธภาพเพยงพอทจะปองกนไมใหเหตการณเดมเกดซ าอก
หากการแกไขไมสมบรณผ ตดตามผลจะระบวนทจะมาตรวจตดตามอกคร งหนง
หากการมาตรวจคร งท2 ไมสมบรณอกจะทาการออก CAR ใหม
หาก CAR ใบใดทมการออกถง 2 คร งแลว ยงไมเรยบรอย กจะสงใหฝายบรหารเพอหาทางแกไขตอไป
การปด CAR

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 182
การประชมทบทวนโดยฝายบรหารผ บรหารดภาพรวมขององคกร
พจารณาแกไขปญหาทมผลตอ
ระบบคณภาพมาก ๆ
ใหนโยบายและใหการสนบสนนเพอ
ใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง
มบ นทกการประชมในเรองทเกยวของกบ
การพจารณาถงเรองการตรวจตดตาม
คณภาพภายใน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 183
183
ตวอยาง Car Summary Log
สรปรายงานคาขอใหจดปฏบตการแกไข ตรวจสอบครงท (Audit No) : 1/47 รายงาน (หวหนาทม) (Report):คณรกตรวจ ม นตดตาม
ทมผ ตรวจสอบ (Auditor Team) : 1. คณละเอยด หลกฐานด 2. คณแมนกฎ ไมมพลาด 3. คณสขม รอบคอบ
วนทตรวจตดตาม 1 - 10 มกราคม 2547
สรปผลการตรวจสอบคณภาพภายใน
เลขท
CAR หนวยงาน
ความไมเปนไปตามขอกาหนด
ทตรวจพบ
กาหนดวนท
แกไขเสรจ
กาหนดวนท
จะตดตามผล
กาหนดวนท
แกไขเสรจ
กรณการแกไข
ไมสมบรณ
กาหนดวนท
จะตดตามผล
กรณการแกไข
ไมสมบรณ
ผ ตดตามผล วนทปด CAR
1-01 PD พนกงานฝายผลตไมเคย
ไดรบการฝกอบรมเรองการ
ควบคมกระบวนการเลย
22/01/47 23/01/47 - - คณพชย 23/01/47
1 –02 PD แผนการผลตไมไดการ
อนมตกอนใชงาน
22/01/47 23/01/47 29/01/47 29/01/47 คณพชย 29/01/47
1 –03 PD การวางผลตภณฑรน MTF2
มของเสยปะปนกบของด
25/01/47 25/01/47 29/01/47 29/01/47 คณพรศกด ออก CAR
ใหม 1-03/1
1-03/1 PD ไมมหลกฐานการประเมน
ความเสยง สารเคมอนตราย
5/02/47 5/02/47 คณพรศกด

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 184
ปญหาทอาจพบในการตรวจ ปญหาทอาจพบในการตรวจ AuditAudit
• ไมไดรบความรวมมอจากหนวยงาน สาเหต
ผถกตรวจไมเขาใจวตถประสงค รสกไมมประโยชนในการตรวจ
ร สกเหมอนถกจบผด
มอคตกบผตรวจมากอน
การแกไข
สรางความร สกเปนกนเองกบผถกตรวจ
อธบายใหเขาใจวาเปนการตรวจความบกพรองของระบบ , ไมใชผทางาน
ผบรหารสรางความตระหนกใหแกพนกงานเกยวกบความจาเปน และ
ประโยชนของการตรวจตดตามคณภาพ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 185
ปญหาทอาจพบในการตรวจ ปญหาทอาจพบในการตรวจ AuditAudit
* ตอบคาถามวกไปวนมา สาเหต
ผถกตรวจกลว และประหมาเกนไป
ไมเขาใจคาถาม
ผตรวจใชคาถามซงเปนทางการเกนไป
การแกไข
ผถกตรวจกลวสรางความร สกคนเคย ระหวางทมผตรวจ และผถกตรวจ
ปรบคาถามใหเขาใจงาย และเปนภาษาเดยวกบผถกตรวจ
เรมถามดวยคาถามงาย ๆ กอนถามตอไป
เปดโอกาสใหผถกตรวจ สอบถามไดถาไมเขาใจคาถาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 186
ปญหาทอาจพบในการตรวจ ปญหาทอาจพบในการตรวจ AuditAudit
* ไมเชอมนผ ตรวจสอบ สาเหต
ผถกตรวจร สกตวเองรมากกวาผตรวจ
ผถกตรวจอย ในตาแหนงงานทสงกวา
การแกไข
ผตรวจควรใชทาททออนนอม (ตามวยวฒ) ไมแสดงความขดแยง
สรางบรรยากาศในการตรวจใหมลกษณะในการหาความบกพรองของ
ระบบรวมกน เพอสรางโอกาสในการพฒนาคณภาพ
ผตรวจจะตองไมทาตวเปนผชอบโตแยงเพอลดการขดแจงทอาจจะเกดขน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 187
ปญหาทอาจพบในการตรวจ ปญหาทอาจพบในการตรวจ AuditAudit
* ฝายบรหารไมใหความรวมมอในการตรวจ สาเหต
ไมมเวลาใหในการตรวจ
ไมยอมเปนผถกตรวจ แตจะเปนฝายสอนผตรวจสอบ
ผตรวจเองประหมา และเกรงกลวฝายบรหาร
การแกไข
ผตรวจสอบควรเตรยมตวใหพรอม กอนเขาตรวจ
พยายามรกษาเวลา และตรวจตรงประเดน
จดทมผตรวจใหมวยวฒ , คณวฒ พอสมควร ทจะเขาตรวจฝายบรหาร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 188188
BSI Training AcademyBSI Training Academy
BSI Group (Thailand) Co., Ltd.127/25 Panjathani Tower, Floor 20th Nonsee Road, Chongnonsee, Yannawa,Bangkok 10120,Thailand.0294-4889 to 9202 294 4467[email protected]