21/11/2013

1

GROENPLAN

GROEN IN DE BUURT,

GROEN IN DE WIJK,

GROEN IN DE STAD.

21/11/2013

2

GROENPLAN FUNCTIES GEBRUIKSGROEN

• ONTMOETING

SOCIALE/MAATSCHAPPELIJKE FUNCTIE

• BUURTBINDING

• VERBETERING

WOONOMGEVING

BELEVING/PSYCHOLOGISCHE FUNCTIE

• RUST

RECREATIEVE/ONTSPANNINGSFUNCTIE

• VERMAAK

• BEWEGING

‘alle activiteiten die mensen als tijdverdrijf kunnen doen in de groen ruimte’

21/11/2013

3

IN KAART BRENGEN

GROENPLAN - Park

- Hanggroen

- Fortgroen

- Gebouwgroen

- Specifieke terreinen

. Begraafplaats

. Sportterrein

. Speelterrein

. Volkstuinen

. Hondenloopzone

. Jeugdbeweging

. Camping

. Woonwagenterrein

. Jachthaven

- Stadsbos

- Speelbos

- Attractiepark

- Plein/Groen plein

- Recreatief medegebruik (agrarisch & natuurlijk)

CATEGORIEËN GEBRUIKSGROEN

21/11/2013

4

GROENPLAN toegankelijk gebruiksgroen

GROENPLAN

Parken: groene ruimten die specifiek ontworpen zijn, een vrij en multifunctioneel gebruik kennen,

een combinatie van beleving, ontspanning en recreatie kennen.

21/11/2013

5

GROENPLAN

Pocketpark: park met een beperkte oppervlakte en enkel op de buurt gericht, vaak met een

beperkte functie en ingesloten door bebouwing (pocketpark).

GROENPLAN

Hanggroen: groene ruimten die niet of heel beperkt zijn ingericht., heel vaak open begraste

ruimten (met al dan niet bomen).

21/11/2013

6

GROENPLAN

Hanggroen: groene ruimten die niet of heel beperkt zijn ingericht., heel vaak open begraste

ruimten (met al dan niet bomen).

GROENPLAN

Hanggroen: groene ruimten die niet of heel beperkt zijn ingericht., heel vaak open begraste

ruimten (met al dan niet bomen).

21/11/2013

7

GROENPLAN

Fortgroen: bevindt zich rond forten, vaak parkachtig, soms ruwer dan park.

GROENPLAN

Specifieke terreinen: begraafplaats: groene ruimte

waar de doden worden of werden begraven

21/11/2013

8

GROENPLAN

Specifieke terreinen: sportterrein: open ruimte,

ingericht voor sportdoeleinden, kan georganiseerde sport zijn, kan publiek of onder

voorwaarden toegankelijk zijn, kan al dan niet verhard zijn

GROENPLAN

Specifieke terreinen: speelterrein: open ruimte,

ingericht met speeltoestellen of andere speelvoorzieningen

21/11/2013

9

GROENPLAN

Specifieke terreinen: hondenloopzone: een

afgebakend terrein om honden los te laten lopen, het kunnen kleine grasveldjes zijn of

grote open ruimtes.

GROENPLAN

Specifieke terreinen: hondenloopzone: een

afgebakend terrein om honden los te laten lopen, het kunnen kleine grasveldjes zijn of

grote open ruimtes.

21/11/2013

10

GROENPLAN

Gebouwgroen (Pieter De Ridderstraat) groen dat

rond gebouwen gelegen is en hierbij hoort, en een gebruiksfunctie heeft. Speelterreinen,

sportterreinen, hondenloopzones… kunnen hier gelegen zijn.

GROENPLAN

Gebouwgroen (Rozemaai) groen dat rond gebouwen gelegen

is en hierbij hoort, en een gebruiksfunctie heeft. Speelterreinen, sportterreinen,

hondenloopzones… kunnen hier gelegen zijn.

21/11/2013

11

GROENPLAN

Speelbos: bossen of delen van bossen waar kinderen en jongeren vrij kunnen spelen zonder

dat ze daarbij op de boswegen hoeven te blijven.

GROENPLAN

Attractiepark

21/11/2013

12

GROENPLAN

Stadsbos

GROENPLAN onder voorwaarden

toegankelijk gebruiksgroen

21/11/2013

13

GROENPLAN

Specifieke terreinen: sportterrein: sportterrein voor

georganiseerde sport.

GROENPLAN

Specifieke terreinen: volkstuin: tuin, die niet bij eigen

woning ligt, bewerkt door een particulier, liggen vaak samen in volkstuincomplex.

21/11/2013

14

GROENPLAN

Specifieke tereinen: hondenterrein: terrein voor hondenschool.

GROENPLAN

Specifieke terreinen: jachthaven: groen bij jachthaven.

21/11/2013

15

GROENPLAN

Specifieke terreinen: jachthaven: groen bij jachthaven.

GROENPLAN

Attractiepark: groene ruimte met attracties in geïntegreerd (zoo en kinderboerderij)

21/11/2013

16

GROENPLAN

Jeugdbeweging

GROENPLAN

Camping & woonwagenterrein

21/11/2013

17

GROENPLAN

Natuurlijk groen

Agrarisch groen

Water

recreatief medegebruik

GROENPLAN

Natuurlijk groen met recreatief medegebruik

21/11/2013

18

GROENPLAN

Agrarisch groen met recreatief medegebruik

GROENPLAN

73% VAN HET GROENBLAUWE

NETWERK IS NIET

TOEGANKELIJK

72% VAN HET

GEBRUIKSGROEN IS ALTIJD

PUBLIEK TOEGANKELIJK

28% VAN HET GEBRUIKSGROEN

IS ONDER VOORWAARDEN

TOEGANKELIJK

TOEGANKELIJKHEID

21/11/2013

19

ANALYSE:

draagkracht & tekorten

bereikzone en tekortzone

GROENPLAN

Afstand (m) Opp. groen Opp. parken Opp. pleinen

Woonomgeving 150 < 1 ha < 0,5 ha < 0,5 ha

Buurt 400 > 1 ha > 0,5 ha > 0,5 ha

Wijk 800 > 10 ha > 5 ha > 5 ha

Stadsdeel 1600 > 30 ha > 10 ha > 10 ha

BUURT, WIJK of STADSDEEL?

21/11/2013

20

GROENPLAN

BUURTGROEN WIJKGROEN STADSDEELGROEN

- Selectie van buurt &

woongroenclusters binnen

400m van woongebied

- Selectie van wijkgroenclusters binnen

800m van woongebied

- + Recreatief medegebruik

- Selectie van stadsdeelgroenclusters

binnen 1600m van woongebied

- + Recreatief medegebruik

- + Gebruiksgroen onder voorwaarden

45% = PARK 30% = NATUUR 25% = NATUUR

BUURT, WIJK of STADSDEEL?

GROENPLAN Antwerpen

21/11/2013

21

GROENPLAN

_toegankelijk gebruiksgroen

_ook verharde ruimten

_ < 1 ha: woonomgeving

_ > 1 ha: buurt

(behalve bij parken/pleinen:

< 0,5 ha: woonomgeving

> 0,5 ha: buurt)

_zonder agrarisch en

natuurlijk groen en water,

dat recreatief medegebruik

kent

Oppervlakte per inwoner:

4m²/inw.

aandeel buurtgroen

GROENPLAN

_toegankelijke

_ook verharde ruimte

_MET agrarisch en natuurlijk

groen en water

_parken (incl. begraafplaats)

> 5 ha

_andere ruimtes > 10 ha

Oppervlakte per inwoner:

8 m²/inw

aandeel wijkgroen

21/11/2013

22

GROENPLAN

_toegankelijk gebruiksgroen

_ook verharde ruimte

_MET agrarisch en natuurlijk

groen en water

_parken (incl. begraafplaats)

> 5 ha

_andere ruimtes > 10 ha

Oppervlakte per inwoner:

8 m² wijkgroen/inw.

aandeel wijkgroen

GROENPLAN

_ toegankelijk gebruiksgroen

_ ook verharde ruimten

_MET agrarisch en natuurlijk

groen en water, dat recreatief

medegebruik kent

_MET onder voorwaarden

toegankelijk gebruiksgroen

_parken > 10 ha

_andere ruimtes > 30 ha

Oppervlakte per inwoner:

16 m² stadsdeelgroen/inw.

aandeel stadsdeelgroen

21/11/2013

23

GROENPLAN barrières (snelweg, spoor, water…) en veilige oversteekplaatsen

GROENPLAN bereik buurtgroen

21/11/2013

24

GROENPLAN bereik buurtgroen

GROENPLAN bereik wijkgroen

21/11/2013

25

GROENPLAN bereik stadsdeelgroen

GROENPLAN synthese buurtgroen

21/11/2013

26

GROENPLAN

12% VAN HET WOONGEBIED IS

BUITEN HET BEREIK VAN

WIJKGROEN GESITUEERD

synthese wijkgroen

ANALYSE:

beleving bij gebruikers

21/11/2013

27

GROENPLAN

VLAANDEREN

• 30 KEER/JAAR

PARKBEZOEK

• 1,5 UUR BEZOEKDUUR

• 54 UUR/JAAR

NEDERLAND

• 92% BEZOEKT GROEN

• 75% PARKEN _ 80% NATUUR

• 48 KEER/JAAR PARKBEZOEK

ANTWERPEN

• 94% BEZOEKT GROEN

• 25% ANTWERPEN BEZOEKT PARKEN ZUIDRAND AFGELOPEN 6 MAANDEN

• 25% ANTWERPEN BEZOEKT SCHIJNVALLEIPARKEN AFGELOPEN 6 MAANDEN

• 84% BORGERHOUT EXTRA MUROS MAANDELIJKS BEZOEK

beleving

GROENPLAN beleving

21/11/2013

28

GROENPLAN beleving

BEZOEK IN DE AFGELOPEN 6 MAANDEN

GROENPLAN DE ZOO !!!

beleving

21/11/2013

29

GROENPLAN

30,4% MET FAMILIE

38,8 % ALLEEN

60% WANDELEN

beleving

GROENPLAN

Park Spoor Noord

21/11/2013

30

GROENPLAN UNIEK

2001

“Een unieke impuls op een unieke plek op een uniek moment via een uniek traject”

GROENPLAN

• Oud treinterrein van 24ha in

Antwerpen Noord (1,6 km lang)

• Gewestplan: gebied voor

stedelijke ontwikkeling

• Eigendom NMBS

– Barrière tussen wijken

– Zeer dicht bebouwde en bevolkte

kansarme omgeving

– 1 op 8 woningen heeft private

buitenruimte

Een uniek ‘impuls’ gebied, een buitenkans

21/11/2013

31

GROENPLAN

Planningsproces

1. Fase I: Visie

2. Fase II: Deal en open oproep

3. Fase III: Uitvoering / realisatie

Specifieke timing

onder/dankzij bovenlokale druk

GROENPLAN INNOVATIEF

“”

“Een tuin voor de buurt

Een park voor de stad”

21/11/2013

32

GROENPLAN

10 mensen:

1 stedenbouwkundige

1 sociologe

2 wervend programma

1 communicatie

1 zakelijk leider

1 werfleider

1 architect

1 gis-omgevinganalist

Multidisciplinair teamwork

GROENPLAN

Degelijk en onderbouwd basisdebat op basis van behoeftenonderzoek & participatie

Start

21/11/2013

33

GROENPLAN

Park Spoor Noord, Antwerp September 2003

Villages and Metropolis

• Stad aan de stroom (1993), bewonersenquête (1999)

• Drie denkdagen met stadsdiensten en kabinetten

– Wetenschappelijke onderbouwing adhv GIS – analyse

– Behoeften uit alle beleidsdomeinen, groenbehoeften…

– Nood aan open groene ruimte. Minimum 10 hectare.

• Drie parallelle denkdagen met bewoners + tentoonstelling Damstation

In beeld brengen behoeften

GROENPLAN PRODUCT: Consensusnota / structuurschets (beleids- en visiedocument)

Basis en rode draad voor vervolgtraject!

• “buik” van het park

• Verbinden wijken

• Stedelijke ontwikkeling

• Behoud

spoorweggebouwen

•…

In beeld brengen behoeften

21/11/2013

34

GROENPLAN DEAL

“Stad en NMBS”

“18 ha publieke ruimte & 6 ha vastgoed”

2001

GROENPLAN ONTWERP

“Stad en ontwerpers”

“Programma als antwoord op (boven)lokale behoeften”

“Ruimtelijke kwaliteit”

Open oproep procedure Vlaamse Bouwmeester

2002 / 2003

21/11/2013

35

GROENPLAN

GROENPLAN • 2005: Damplein en Damstation

Uitvoering

21/11/2013

36

GROENPLAN • 2007: BMX Bowl

Uitvoering

GROENPLAN • 2008: Opening Park Deel West

Uitvoering

21/11/2013

37

GROENPLAN

GROENPLAN

21/11/2013

38

GROENPLAN • 2009: Opening Park Deel Oost

Uitvoering

GROENPLAN

21/11/2013

39

GROENPLAN

GROENPLAN • 2012… Ontwikkeling Kop Spoor Noord

Uitvoering

21/11/2013

40

GROENPLAN

• leegstand 2002 • leegstand 2007

Effectmeting

GROENPLAN

• renovaties 2000 • Renovaties 2007

Effectmeting

21/11/2013

41

GROENPLAN

• kansarmoede 2002 • kansarmoede 2007

Voor & tijdens / na

GROENPLAN

VRAGEN?