Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van...

40
Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing Concept of succesfull ageing 50 75 100 healthspan fitness compressing period of decline = social benefits

Transcript of Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van...

Page 1: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Gezond en actiefouder wordenHealthy Ageing

Concept of succesfull ageing

50 75 100

healthspan

fitne

ss compressing periodof decline= social benefits

Page 2: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch
Page 3: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Gezond en actiefouder worden

Healthy Ageing

Gezond en actief ouder worden: wat zorg, onderzoek, onderwijs en opleiding en ondernemerschap betekenen voor toekomstige generaties.

Healthy Ageing: the benefits of research, care, education and entrepreneurship for future generations.

Page 4: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

De financiële crisis trekt diepe sporen , maar er zijn nog grotere uitdagingen. Het Centraal Planbureau (CPB) voorspelde in mei 2011 dat de kosten van zorg zullen stijgen tot bijna een kwart van het BBP, en daarmee wordt zorg op lange termijn onbetaalbaar. Dat is een groter en blijvend probleem. Onderzoeker Marc Pomp becijferdedat het niet zo dramatisch hoeft te worden, mits geïnvesteerd wordtin kennis over Healthy Ageing. De revenuen zullen bestaan uit eenaanzienlijke gezondheidswinst en gepaard gaan met een forse toename in arbeidsproductieve jaren. Wellicht kan de groei van de zorgkosten dan beperkt worden tot onder de 20% van het BBP, hetgeen dus vele miljarden per jaar zou schelen.

Het CPB heeft reden tot zorg. Mensen worden gemiddeld vier tot zesjaar ouder dan dertig jaar geleden. Maar waar zij vroeger gemiddeld pasrond het 54e levensjaar (chronisch) ziek werden, ligt die leeftijd nu zo’nzeven jaar lager voor mannen en twaalf jaar lager voor vrouwen. En dietrend zet door. In de toekomst krijgen mensen steeds eerder en steeds langer te maken met één of meer chronische aandoeningen zoals kanker, hart- en vaatziekten, diabetes of Alzheimer. Door vergrijzing en kosten-stijgingen lopen de zorguitgaven op tot 24% van het BBP in 2050. Niet voor niets noemde Minister van Financiën Jan Kees de Jager het eengroter probleem dan de financiële crisis.

Maar als we rekening houden met de potentie van wetenschap en innovatie is er reden tot hoop. Marc Pomp heeft de maatschappelijke baten becijferd van onderzoek naar Healthy Ageing: gezond en actief ouder worden. Investeringen in Healthy Ageing leiden tot medische doorbraken en nieuwe zorgoplossingen die mensen helpen langer gezond te zijn, langer te werken en minder uit te geven aan zorg. Pomp’s berekeningen tonen aan dat, wanneer de bestaande onderzoekslijnen Healthy Ageing leiden tot preventieprogramma’s en behandelingen, het gezondheidsverlies dat gepaard gaat met veroudering met een derde kan afnemen. Investeren in Healthy Ageing draagt bovendien bij aan extra arbeidsparticipatie. Dit laatste effect kan volgens de berekeningen van Pomp oplopen tot ruim 150 000 personen in 2050. Investeren in kennis over HealthyAgeing kan hiermee een groot effect hebben op de

Samenvatting

arbeidsparticipatie en daarmee de Nederlandse economie versterken.Uitgaande van een meer optimistisch scenario zouden de zorguitgaven wellicht zelfs beperkt kunnen worden tot minder dan 20% van het BBP. Export van in Nederland ontwikkelde producten en diensten naar een wereldmarkt die kampt met precies dezelfde uitdagingen betekent bovendien meer economische groei – en dus een hoger BBP.

Om dat te bereiken moet Nederland investeren in preventie, preventieen nog eens preventie. Bij de meeste mensen en onderzoekers staatalleen het voorkomen of uitstellen van ziekte centraal. Dat noemen wijprimaire preventie. Maar men kan ziekten ook eerder opsporen enbehandelen en zo gezondheidsverlies voorkomen en beperken. Dat issecundaire preventie. Tertiaire preventie, tenslotte, verkleint de impactvan ziekten door de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van patiëntente vergroten. Deze drie vormen van preventie leiden ieder voor zich tot gezondheidswinst, hogere arbeidsparticipatie en daling van de zorg-uitgaven.Marc Pomp heeft voor elke vorm van preventie apart, en voor Healthy Ageing in totaal, de maatschappelijke baten van de toepassing van kennis over Healthy Ageing vergeleken met een basisscenario waarin niet is geïnvesteerd in de ontwikkeling van dergelijke kennis. De resultaten spreken voor zich.

Voor het Universitair Medisch Centrum Groningen bevestigt het onder-zoek van Marc Pomp wat we al wisten: de maatschappelijke baten van Healthy Ageing zijn enorm en rechtvaardigen ambitieuze investeringen. Zelf investeert het UMCG al jaren fors in wetenschappelijk toponderzoek op het gebied van Healthy Ageing en een infrastructuur die zowel kennis genereert als kennis van buiten kan absorberen en vertalen in klinisch gevalideerde en commercieel levensvatbare toepassingen voor zieke en gezonde Nederlanders. Een zo groot, compleet en (internationaal) geworteld Healthy Ageing cluster vindt men nergens. We hopen dat de analyses die hier worden gepresenteerd anderen inspireren zich bij ons aan te sluiten. Het mag wat kosten, want het levert veel op. Gezond en actief ouder worden is en blijft de grootste maatschappelijke uitdaging van de 21e eeuw.

2 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

Page 5: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

The financial crisis has a profound impact, but even greater challenges lie ahead. In May 2011, the CPB Netherlands Bureau for Economic Analysis forecasted health care costs to rise to almost a quarter of the Dutch GDP, making health care unaffordable in the long run. This is a bigger and more persistent problem. Researcher Marc Pomp calculated that the effects need not be this dramatic if we invest in knowledge on Healthy Ageing. The revenues will consist of considerable gains in health, accompanied by a significant rise in the number of productive years. Possible, the rise in health care expenditure may be limited to below 20% GDP, saving many billions each year.

The CPB has reasons to worry. On average, we live four to six years longer than we did thirty years ago. Simultaneously, the age at which we develop chronic illnesses has decreased by seven years for men and twelve years for women. And this trend continues. In the future, more people will face chronic conditions such as cancer, heart and vascular diseases, diabetes or Alzheimer’s, earlier in their lives. Together with a longer life expectancy, this means that they will be chronically ill for a larger part of their lives. The ageing population and cost increases will propel healthcare expenditure towards 24% of GDP by 2050. Not surprisingly, the Dutch Minister of Finance Jan Kees de Jager considers this a bigger problem than the financial crisis.

Investments in Healthy Ageing will lead to medical breakthroughs and new healthcare solutions that lengthen time we stay healthy and productive and decrease healthcare expenditure. Pomp’s calculations show that, when current Healthy Ageing research results in programs for prevention and treatment, age induced deterioration of health may decrease by a third. Moreover, investments in Healthy Ageing contribute to increased labor force participation. According to Pomp’s calculations, this latter effect may rise to over 150.000 persons by 2050. Thus, investments in knowledge on Healthy Ageing may have a large impact on labor force participation and thereby strengthen the Dutch economy. In the more optimistic scenario, health care expenditure may even be limi-

Summary

ted to less than 20% GDP. What is more, export of products and services developed in the Netherlands to a world facing similar problems means more economic growth – and consequently a higher GDP.

To do this, the Netherlands must invest in prevention, prevention, and even more prevention. Most people and research projects focus only on avoiding or postponing disease. We call that primary prevention. However, by detecting and treating disease earlier, we can avert and reduce loss of health. This is known as secondary prevention. Finally, tertiary prevention lowers the impact of disease by improving the patients’ independence and self-reliance. All these types of prevention lead to health gains, higher labor force participation and decreased healthcare expenditure. Marc Pomp has compared the benefits to society of each individual form of prevention, and of Healthy Ageing as a whole, to a baseline scenario in which no investments are made in the development of such knowledge. The results speak for themselves.

Marc Pomp’s research confirmed what we at the University Medical Center Groningen already knew: the benefits to society of Healthy Ageing are huge and more than justify ambitious investments. For years, the UMCG has invested heavily in state of the art scientific research into Healthy Ageing. Moreover, we also invested in an infrastructure that generates knowledge or absorbs it from abroad, and translates it into clinically validated and commercially viable applications for both the ill and the healthy in the Netherlands. Thus we created a a large, complete and (internationally) linked Healthy Ageing cluster which is unique in the world. We hope that the analyses presented here inspire others to join us. The benefits will jusitify the costs. Healthy ageing is and remains the foremost social challenge of the 21st century.

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 3

Page 6: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Al sinds 2006 richt het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) zich op Healthy Ageing. Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch onderzoek naar onder meer de mechanismen van veroudering, oorzaken en ontwikkeling van chronische ziekten, de invloed van genetica en leefstijl, optimale behandelingen en het vergroten van zelfredzaamheid.

Dat Healthy Ageing geld kost weten we. We weten ook dat tegenover die kosten (maatschappelijke) baten staan: het gezondheidskapitaal. Meer jaren in goede gezondheid en dus een hogere kwaliteit van leven. Een grotere en langduriger arbeidsparticipatie en hogere productiviteit. Beheersing van zorguitgaven. We vermoeden dat deze baten wel eens erg groot zouden kunnen zijn. Maar zeker weten doen we het niet. Onderzoek dat deze baten kwantificeert is schaars en vaak beperkt in scope.

Daarom hebben wij Marc Pomp opdracht gegeven tot een onafhankelijk onderzoek naar de maat- schappelijke baten van investeringen in kennis over Healthy Ageing. De resultaten liggen voor u en spreken voor zich. Voor ons is het een bevestiging van wat wij al wisten en een aansporing om nog meer te doen. Wij hopen dat dit onderzoek anderen zich bij ons zal doen aansluiten. Investeerders en partners heb je nooit genoeg wanneer je het vizier richt op uitdagingen van dit formaat.

Het onderzoek van Marc Pomp is bijzonder actueel. De discussie in de topsector Life Sciences & Health gaat nadrukkelijk over het realiseren van gezondheidswinst, het verhogen van de productiviteit, het beheersen van de zorguitgaven en het verdienen aan de oplossingen die daartoe in Nederland worden ontwikkeld en wereldwijd kunnen worden verkocht. Healthy Ageing scoort op alle fronten. Wie de maatschappelijke baten wil realiseren treft in Groningen de visie en de partners die hij daarvoor nodig heeft. Onze deur staat open voor iedereen die met ons wil investeren in de gezonde en actieve toekomst van Nederland.

Namens de Raad van Bestuur UMCGBert Bruggeman, voorzitter

Zorg Voorwoord

November 2011

4 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

Page 7: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Ever since 2006, the University Medical Center in Groningen (UMCG) has focused on Healthy Ageing. Healthy ageing is the major challenge of the 21st century. Meeting that challenge requires a boost in knowledge: fundamental, applied and clinical research into the mechanisms of ageing, the causes and development of chronic diseases, the impact of genetics and lifestyle, optimized treatments and increased independence and self-reliance.

We know that Healthy Ageing costs money. We also know that these investments are counterbalanced by societal benefits: health capital. More years in good health and thus a higher quality of life. Improved and longer participation in the labor market and higher productivity. Healthcare expenditures under control. We suspect that these benefits may be huge indeed. However, we do not know for certain, as research quantifying these benefits has been scarce and limited in scope.

So, we asked Marc Pomp to conduct an independent study into the benefits to society of investments in knowledge of Healthy Ageing. The results speak for themselves. They confirm what we already expected and urge us to do more. We hope that this research inspires others to join us. With a challenge this large, one can never have sufficient investors and partners.

Marc Pomp’s study is extremely relevant at the moment. The discussion within the “topsector” Life Sciences & Health specifically centers on the realization of health gains, on productivity increases, on expenditure control, and on profits from solutions developed in the Netherlands and sold on a global market. Healthy Ageing addresses all fronts. If you want to gain from the benefits of Healthy Ageing, you will find the vision and the partners you need in Groningen. Our doors are open to anyone who wants to invest in the healthy future of this country.

On behalf of the Board of DirectorsBert Bruggeman (Chairman)

Preface

November 2011

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 5

Page 8: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch
Page 9: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Gemiddeld wordt de mens steeds ouder. Vrouwen hebben bij geboorte een levensverwachting van bijna 83 jaar, tegenover iets meer dan 79 in 1981. In 2050 ligt de gemiddelde levensverwachting nog eens vier jaar hoger. Voor mannen geldt hetzelfde: zij worden gemiddeld zes jaar ouder dan de jaargang 1981 (78,8 versus 72,7) en in 2050 nog eens vijf jaar (83,7). Sommige onderzoekers zijn nog veel optimistischer. Volgens een recente publicatie in het gezag-hebbende tijdschrift Lancet zullen de meeste mensen die na 2000 zijn geboren in rijke landen als Nederland minstens 100 jaar oud worden.

Ouderdom komt met gebrekenMaar het aantal jaren dat wij zonder ziekte leven stijgt niet evenredig mee. Paradoxaal daalde het gemiddelde aantal gezonde jaren zelfs: bij mannen van 54,5 jaar in 1981 tot 47,6 jaar in 2009 en bij vrouwen van 53,9 tot 41,8. Dat betekent voor vrouwen ruim 60% en voor mannen 70% meer jaren met één of meer chronische ziekten zoals kanker, hart- en vaatziekten, diabetes of Alzheimer. De kloof groeit.

Er zijn globaal drie redenen waarom wij een groeiend deel van ons leven doorbrengen in minder goede gezondheid. De eerste is veroudering. Dat begint al in de baarmoeder. Onze gezondheid is een spaarrekening waar-op we bij geboorte een (voor ieder mens ander) startkapitaal meekrijgen en waarop we elk levensjaar interen. Hoe hoger het saldo bij geboorte en hoe zuiniger we ermee omspringen, hoe hoger het eindkapitaal op latere leeftijd. Daarmee neemt de kans op een goede gezondheid, welbevinden en onafhankelijkheid toe. Onze omgeving en leefstijl doen het saldo ge-durende ons leven al dan niet versneld afnemen. Dat is de tweede reden.

De derde reden is het succes van de geneeskunde zelf. Ziekten die vroe-ger dodelijk waren, zijn dat nu niet meer. Deze nu chronische aandoenin-gen voegen feitelijk jaren met ziekte toe. Bovendien loopt wie langer leeft een groter risico op (nog) een chronische aandoening. Ook kan een suc-cesvolle behandeling gepaard gaan met bijwerkingen op latere leeftijd. Een bekend voorbeeld is chemo- en radiotherapie bij kanker die vaak ook

People, on average, are getting older. At birth, women now have a life expectancy of nearly 83 years. In 1981, this was a little over 79. By 2050, average life expectancy for women will have increased by another four years. Men will witness a similar development: on average, men live six additional years today vis a vis 1981 (78.8 vs. 72.7). By 2050, their life expectancy will have increased with another five years (83.7). Some researchers are even more optimistic. According to a recent article in the leading scientific journal Lancet, most people born after 2000 in affluent countries like the Netherlands will live to be a 100 years old, at least.

Not only wisdom comes with ageThe number of years in good health has not kept up with our increasing lifespan. Paradoxically, the average number of healthy years is falling: from 54.5 years in 1981 for men to 47.6 years in 2009, and from 53.9 to 41.8 for women. This means more years with one or more chronic diseases like cancer, heart and vascular diseases, diabetes or Alzheimer’s – a 60% increase women and 70% for men. The gap between ageing and health is widening.

There are roughly three reasons why an increasing part of our lives is spent in diminished health. The first is ageing. Ageing begins in the womb. Our health is like a savings account that is opened when we are born and on which we each receive a different sum to start with. Each year, we draw from this initial capital. A high balance at birth and economic usage throughout life means a higher capital later in life. And that means a better chance of good health, well being and independence. Our environment and lifestyle also determine the rate at which our account is depleted. That is the second reason.

The third reason is the success of medicine itself. Diseases once fatal are now chronic conditions adding unhealthy years. And with this longer life, the risk of contracting other chronic conditions increases. Even successful treatment can come with side effects down the road. One well-known example of this is chemo and radiation therapy for cancer, which often

De noodzaak vanHealthy Ageing

The need forHealthy Ageing

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 7

Page 10: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

8 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

Figuur / Figure 1

Successful ageing

fitne

ss

healthspan50 10075

Onderzoekersfocus UMCG:Healthy Ageing

Veroudering is continu proces“Ageing starts at fertilization”

Research focus UMCG:Healthy Ageing

Aging is a continuous process, it starts at fertilization

compressing periodof decline= social benefits

De grote uitdaging van Healthy Ageing is het vergroten van het aantal gezonde levensjaren, door de jaren van ongezondheid meer richting het eind van het leven te verschuiven (compressie van morbiditeit).

The major challenge of healthy ageing lies in extending health span, pushing morbidity out until near the end of life (compression of morbidity).

Page 11: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

schade toebrengen aan bepaalde organen en functies. En tenslotte, door-dat wij steeds beter worden in het vroeg opsporen van allerlei aandoenin-gen, leeft men langer (bewust) met een chronische ziekte – simpelweg omdat wij het eerder weten.

Preventie, preventie en nog eens preventieIn de praktijk is onze gezondheid dus een lijn die daalt vanaf onze geboor-te. Idealiter zou die lijn zo lang mogelijk vlak blijven en pas aan het eind van ons leven snel dalen. Dat staat gelijk aan een lang en gezond leven en geen of een kort ziekbed voor overlijden (zie figuur 1). Deze “rechthoe-kige” gezondheidscurve visualiseert de ambitie van Healthy Ageing.

Om gezond en actief oud te worden moeten wij het verslechteren van de gezondheid uitstellen en het gezondheidsverlies beperken. Dat kan door primaire, secundaire en tertiaire preventie. Primaire preventie is preventie in de betekenis die iedereen kent: voorkomen dat een ziekte ontstaat. Dat kan door verouderingsprocessen te vertragen, oorzaken weg te nemen, omgeving en leefstijl aan te passen of de weerstand van het lichaam (het immuunsysteem) te versterken. Secundaire preventie richt zich op het voorkomen en beperken van gezondheidsverlies door vroege opsporing en behandeling. Eerder, gerichter en meer op maat be-handelen verbetert de kans op genezing en beperkt bijwerkingen. Vroege interventies op leefstijl of omgevingsfactoren verkleinen de kans op en de ernst van problemen later. Tertiaire preventie, tenslotte, probeert de impact van chronische ziekten te verkleinen. ICT en eHealth vergroten de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van patiënten. Minder invasieve en nauwkeuriger behandelingen beperken bijkomende schade en (latere) complicaties. Bij veel ouderen is sprake van comorbiditeit (meer chro-nische aandoeningen tegelijkertijd) en kan een optimale combinatie en afstemming van behandelingen een wereld van verschil maken. Datzelfde geldt voor disease management oplossingen waarin de patiënt een ac-tieve rol krijgt in het behandelproces.

damage certain organs and functions. And finally, because we are getting better at detecting all sorts of conditions at an early stage, people get to live longer with chronic disease – simply because they know about it soo-ner.

Prevention, prevention, preventionIf our health is captured in a graph, it would show a steadily dropping curve over the course of our lifetime. Ideally, this line would remain level most of our lives, dropping only – and quickly – at the end. Such a line would mean a long and healthy life with no, or only a brief, sickbed before death. (see figure 1).

This “rectangular” health curve illustrates the ambition of Healthy Ageing. Healthy ageing means delaying and limiting the loss of health, to be achieved through primary, secondary and tertiary prevention. Primary prevention is prevention in the way we all know it: preventing a disease from developing. Primary prevention slows down the ageing process, removes causes, adjusts the environment or lifestyle, or strengthens the

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 9

Page 12: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

10 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

‘Boom and bust’De babyboomgeneratie gaat sinds vorig jaar met pensioen. Ruim 15% van alle Nederlanders is nu al ouder dan 65 jaar – in 2025 zal dat bijna een kwart zijn. Steeds meer mensen zullen een steeds groter deel van hun steeds langere levensverwachting doorbrengen is minder goede gezond-heid. De ziektelast neemt de komende twintig jaar toe met een derde – zowel absoluut als per hoofd van de bevolking.

Niet alleen de persoonlijke, ook de maatschappelijke impact is enorm. Het gaat om grote aantallen Nederlanders die steeds meer zorg nodig hebben terwijl zowel de kosten als de arbeid daarvoor door steeds min-der mensen moeten worden opgebracht. De zorguitgaven stijgen de ko-mende jaren met tenminste 3% per jaar. Zelfs wanneer de economie met 2% per jaar meegroeit zullen de uitgaven als percentage van het bruto bin-nenlands product tussen 2010 en 2050 bijna verdubbelen. In 2025 komen wij reeds enkele honderdduizenden arbeidskrachten tekort om de zorg zoals we die nu gewend zijn te blijven leveren. De maatschappelijke kosten van ongezond ouder worden (gezondheids-verlies, hogere zorguitgaven en lagere productiviteit) zijn zo hoog, dat we zonder enige overdrijving kunnen stellen dat Healthy Ageing dé maat-schappelijke uitdaging is van de 21e eeuw. De recente financiële crisis valt er eigenlijk bij in het niet.

body’s resistance (the immune system). Secondary prevention avoids or minimizes the loss of health through early diagnosis and the reduction of treatment side effects. Early interventions in lifestyle and environmental factors reduce the chance and seriousness of problems later. By provi-ding earlier and taylor made treatment, the chances of success increase while simultaneously diminishing side effects. Tertiary prevention, finally, attempts to lessen the impact of chronic diseases. ICT and eHealth im-prove patient self-sufficiency and independence. Less invasive and more accurate treatments limit collateral damage and complications later on. Many elderly face what is known as co-morbidity (multiple, simultane-ous, chronic conditions), and optimized and fine-tuned treatments can make a huge difference. This also holds true for disease management so-lutions where the patient actively participates in the treatment process.

Boom and bustLast year, the baby boom generation began to retire. About 15% of the current Dutch population is older than 65 – by 2025, retirees will account for almost a quarter. A growing number of people will spend more and more of their increasing lifespan in less than good health. In the next twenty years, the disease burden will grow by a third – in absolute terms as well as per capita.

The impact on individuals is significant, but the impact on Dutch society as a whole is also huge. The number of people requiring care will grow ra-pidly, while those paying for it, or providing it, face ever diminishing num-bers. Healthcare expenditures will increase by at least 3% annually in the coming years. Even with an annual economic growth of 2%, health care as a percentage of GDP will almost double between 2010 and 2050. By 2025, we will be a few hundred thousand employees short of delivering healthcare as we know it today.

The costs of unhealthy ageing to society in terms of loss of health, higher healthcare expenditure and lower productivity are so high that we can safely say that Healthy Ageing is the societal challenge of the 21st century. The current financial crisis pales in comparison.

Page 13: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch
Page 14: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch
Page 15: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Gezondheid is ons grootste goed. Gezond blijven is ons dan ook, letterlijk en figuurlijk, heel wat waard. Ook collectief. Volksgezond-heid en duurzame zorg zijn immers maatschappelijke belangen. Healthy Ageing onderzoek zou dus moeten lonen. Doet het dat ook?

Wat levert het op? De vraag wat investeren in kennis over Healthy Ageing de Nederlandse samenleving kan opleveren is relevanter dan de vraag wat het kost. De onderzoeksagenda ligt niet voor tientallen jaren vast en de kosten van wetenschappelijk onderzoek, laat staan klinische validatie en commercia-lisatie, zijn niet zonder meer vast te stellen. Een benadering vanuit maat-schappelijke baten is productiever omdat die schattingen aangeven wat de samenleving maximaal over zou moeten hebben voor dit soort kennis.

Wie het weet, mag het zeggenVerrassend genoeg is relatief weinig onderzoek gedaan naar dergelijke maatschappelijke baten. Het onderzoek dat er is richt zich vooral op primaire preventie en het effect op de zorguitgaven. Het Amerikaanse onderzoeksbureau RAND heeft in 2004 een studie gedaan naar de te ver-wachten impact van medische technologie op hart- en vaatziekten, be-roerten, kanker, Alzheimer en diabetes. Het RIVM heeft in 2006 gekeken naar de effecten van gezond leven op de zorguitgaven en de OESO heeft in 2010 gekeken naar de baten van preventie in het algemeen en specifiek voor obesitas.

Al deze studies rapporteren gezondheidswinst en tegelijkertijd scepsis over daling van de zorguitgaven. Dit hangt samen met de hoge kosten van nieuwe geneesmiddelen en technologische of medische doorbraken die weliswaar het leven verlengen, maar tot gevolg hebben dat ouderen die een of meer chronische aandoening hebben langer een beroep doen op dure zorg. Deze extra zorgkosten in gewonnen levensjaren leiden tot hogere zorgkosten voor onder meer stoppen met roken en het uitbannen van diabetes. De meningen verschillen over het effect bij het drastisch terugdringen van obesitas.

Health is our greatest asset. Staying healthy is thus, literally and figuratively, worth a great deal. To society, as well as to individuals. Public health and sustainable healthcare are major social priorities. Healthy Ageing research should therefore pay off. Does it?

What does it bring us?The question of what Dutch society stands to gain from Healthy Ageing investments is more relevant than the question of what these invest-ments will cost. There is no fixed research agenda spanning several deca-des, and the costs of scientific research, much less clinical validation and commercialization, are not easily assessed. Quantifying the benefits of Healthy Ageing is more useful because they indicate the upper limit of what society should be prepared to pay for this kind of knowledge.

Now, there’s a good questionSurprisingly, relatively little research has been done into these benefits to society. What little research has been done, has focused mainly on primary prevention and its effects on healthcare expenditure. In 2004, the American research institute RAND conducted a study into medical technology’s expected impact on cardiovascular diseases, stroke, can-cer, Alzheimer’s and diabetes. In 2006, RIVM looked into the effects of a healthy life on healthcare expenditure, and in 2010 the OECD studied the benefits of prevention in general and preventing obesity in particular.

All of these studies find significant health gains but are skeptical of re-ductions in healthcare expenditure at the same time. The costs of new medicines are high, and while technological or medical breakthroughs may prolong life, they also prolong the need for expensive care for elderly with one or more chronic diseases. A longer lifespan generates additional costs, par example for banishing diabetes or giving up smoking. Opinions differ about the effects of drastic reductions in obesity.

De maatschappelijke baten van Healthy Ageing

The benefits to societyof Healthy Ageing

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 13

Page 16: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

14 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

Tabel / Table 1Sterfte, gezondheidsverlies en zorguitgavenMortality, health loss and healthcare expenditure

Hart- en vaatziekten Cardiovascular disease 28227 379 4434

Longkanker Lung cancer 10204 158 265

CVA CVA 9339 211 1456

Alzheimer/dementie Alzheimer’s/dementia 9010 125 2688

COPD/astma Respiratory disease 5535 183 946

Longontsteking* Pneumonia* 4958 72 598

Colonkanker Colon cancer 3896 77 330

Borstkanker Breast cancer 3245 82 427

Diabetes Diabetes 2386 166 1030

Parkinson Parkinson’s 1186 24 174

Nierfalen Renal failure 1592 18 263

Overige kanker Other neoplasms 24380 25 1989

Depressie Depression - 169 958

Artrose Osteoarthritis - 124 700

Angststoornissen Anxiety disorders - 202 474

Reumatoïde artritis Rheumatoid arthritis - 79 30

Refractie- en Refractive and - 75 921

accommodatiestoornissen accommodation disorders - 68 710

Gehoorstoornissen Hearing disorders - 40 950

Schizofrenie Schizophrenia - 24 894

Overige aandoeningen Other disorders 32100 2618 43330

Totaal Total 136058 4917 62533

* Longontsteking: kosten inclusief kosten influenza toewijsbaar* Pneumonia: includes attributable cost for influenza

Bronnen: sterfte: CBS Statline; verloren Daly’s: RIVM, VTV 2010; zorguitgaven: RIVM, kosten van ziekten 2007

Sterfte (2010)Mortality

Verloren DALY’s x 1000 (2007)Lost DALY’s x 1000

Zorguitgaven x mln euro (2007)Health expenditures x millions of euros

Page 17: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

De OESO doet nog een interessante uitspraak. De baten van producti-viteitswinst zouden wel eens groter kunnen zijn dan de behandelkosten die je uitspaart door preventie. Daar ligt nu juist de grote witte vlek in de gezondheidseconomie. Mede door het ontbreken van goede data blijven de baten van extra arbeidsparticipatie, minder verzuim en extra economi-sche groei, vaak ten onrechte, buiten beschouwing.

Een model voor NederlandDe maatschappelijke baten van Healthy Ageing bestaan uit vermeden gezondheidsverlies, participatieverlies en zorguitgaven ten opzichte van een nul-situatie, waarin wij niet investeren in dergelijke kennis. Om die winst te becijferen is een speciaal model ontwikkeld dat voor de Neder-landse bevolking boven de 50 uit verschillende gezaghebbende bronnen gegevens combineert over demografie, kwaliteit van leven, arbeidsparti-cipatie, zorguitgaven en trends in de macro-economie en de kosten van de gezondheidszorg (zie tabel 1). Het model is zo opgezet dat het reke-ning houdt met eventuele extra zorgkosten in gewonnen levensjaren. Wanneer Healthy Ageing onderzoek bijvoorbeeld diabetes zou genezen, wordt niet alleen de gezondheidswinst ingeboekt maar ook de toegeno-men ziektelast en zorgkosten voor andere ziekten dan diabetes in de ex-tra levensjaren.

Met het model zijn vier scenario’s vergeleken met de nul-situatie: (1) pri-maire preventie, (2) secundaire preventie, (3) tertiaire preventie en (4) een Healthy Ageing totaalscenario dat de aannames van de andere drie com-bineert. Van alle scenario’s is een “strikte” en een “ruime” variant door- gerekend (zie pagina 19: De baten becijferd).

Wat wel en niet is meegenomenHet model neemt alle maatschappelijke baten mee. Gezondheidswinst wordt uitgedrukt in minder DALY-verlies (disability adjusted life years): de som van verloren levensjaren en het aantal ongezonde jaren maal de ziek-telast. Stel dat een denkbeeldige aandoening jaarlijks 10 gezonde men-sen doet sterven die hierdoor 10 jaar korter leven. Stel verder dat deze aandoening ook nog eens 1000 andere mensen treft, die hierdoor een

The OECD, however, makes an interesting observation. Benefits from productivity gains could very well outweigh the costs of preventative tre-atment. This is the terra incognita of health economics. The lack of good data, among other things, often obscures the benefits gained from ad-ditional labor productivity, reduced absenteeism and higher economic growth.

A model for the NetherlandsThe benefits to society of Healthy Ageing consist of health and produc-tivity losses and healthcare expenditure averted, compared to a baseline scenario in which we do not invest in such knowledge. To calculate the gains of Healthy Ageing, a special model has been developed. This mo-del combines data on the Dutch population over fifty from various aut-horized sources. The data comprises demographics, quality of life, labor figures, healthcare expenditure, macroeconomic trends and trends in the costs of healthcare (see table 1). The model is set up to include potential extra costs in life years gained. If Healthy Ageing research were to cure diabetes, for example, the model would not only account for the health benefits, but also for the increased disease burden and healthcare costs of other diseases that may develop due to the increased lifespan.

The model compares four scenarios to the baseline scenario: (1) primary prevention, (2) secondary prevention, (3) tertiary prevention, and (4) a complete Healthy Ageing scenario which combines the assumptions from the other three. All scenarios calculate for a “strict” and a “liberal” alterna-tive (see page 19: Calculated benefits).

What is and what is not includedThe model takes all benefits to society into account. Health benefits are expressed in reduced loss of DALYs (disability adjusted life years): the sum of years lost and the number of unhealthy years, multiplied by the disease burden. Imagine a fatal disease annually killing ten healthy people ten years before their time. Then imagine that this infliction furthers af-fects another 1000 people, giving them a disease burden of 0.1 (on a scale of 0 to 1). This would result in a total DALY reduction of 200 (10 x 10

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 15

Page 18: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

+ 1000 x 0.1). Healthier people not only participate in the labor market longer, with fewer absences and with higher productivity, they also rarely call upon the volunteer support of family and friends. The quality of life of those family members and friends, and their ability to work, thus also increases. The effects on health care costs consist of two components: money not spent due to prevention and extra costs due to an increased lifespan.

There are a number of important exceptions. Contrary to popular belief, employment is an expense, not a social benefit – and is therefore exclu-ded from the model. Valorization is also excluded, but for other reasons. Extra domestic revenues for existing or future Dutch companies have al-ready been incorporated in the benefits to society of the health solution at hand. Including this revenue essentially boils down to double counting. Of course this does not apply to revenues from abroad. Export would actually be calculated as an upside, but the model is limited to the Ne-therlands.

The scenarios are limited to the twenty conditions listed in table 1. Other conditions, however, are responsible for almost seventy percent of heal-thcare expenditure. A sensitivity analysis is therefore included to examine the impact that prevention (both primary and secondary) might have on these conditions. Finally, the impact of early intervention at a younger age was also examined.

ziektelast ondervinden van 0,1 (op een schaal van 0 tot 1). Dan is het to-tale DALY-verlies 200 (10 x 10 + 1000 x 0,1). Mensen die minder ziek zijn participeren niet alleen langer op de arbeidsmarkt met minder verzuim en een hogere productiviteit – zij doen ook minder beroep op mantelzorg door familie en vrienden. Ook voor hen neemt zowel de kwaliteit van le-ven als de arbeidsparticipatie toe. De effecten op de zorgkosten bestaan uit twee componenten: uitgespaarde kosten door preventie en extra kos-ten in gewonnen levensjaren.

Er is een aantal belangrijke uitzonderingen. Werkgelegenheid is in tegen-stelling tot wat vaak wordt gedacht geen bate, maar een kostenpost – en daarom buiten beschouwing gelaten. Valorisatie is dat om een andere reden ook. Extra binnenlandse omzet voor nieuwe of bestaande Neder-landse bedrijven is al meegenomen in de maatschappelijke baten van de zorginnovatie in kwestie. Die omzet meenemen zou neerkomen op een dubbeltelling. Dat geldt natuurlijk niet voor omzet in het buitenland. Ex-port zou eigenlijk als “upside” moeten worden meegeteld, maar het mo-del beperkt zich tot Nederland.

De scenario’s beperken zich tot de 20 in tabel 1 genoemde aandoenin-gen. De overige aandoeningen vertegenwoordigen echter bijna 70% van de zorguitgaven. Daarom is door middel van een gevoeligheidsanalyse nagegaan welk effect (primaire en secundaire) preventie daar zou kunnen hebben. Tot slot is nog gekeken naar de impact van vroege interventies op jonge leeftijd.

16 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

Page 19: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch
Page 20: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch
Page 21: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Als we niet investeren in kennis over Healthy Ageing, veranderen sterftekansen, gezondheidsverlies, participatieverlies en zorg-uitgaven alleen door de vergrijzing en de verwachte reële kosten-stijging in de gezondheidszorg. Dat levert een basisscenario op dat zich het best laat omschrijven als Unhealthy Ageing. Let wel: scenario’s zijn geen toekomstvoorspellingen en ook geen mogelijke uitkomsten waaruit wij “de beste” kunnen kiezen. Zij dienen ter vergelijking en om inzichtelijk te maken wat de consequenties (lees: baten) zouden zijn van investeringen in Healthy Ageing onderzoek. In de vier HealthyAgeing scenario’s en hun varianten zijn daartoe de aandoening-specifieke sterftekansen en DALY-verliezen voor meer of minder aandoeningen verlaagd.

De scenario’s zijn conservatief opgesteld. Zowel het RIVM als het Soci-aal Cultureel Planbureau voorspellen dat het aantal chronisch zieken veel sterker stijgt dan op basis van demografie (vergrijzing) zou mogen wor-den verwacht. Deze epidemiologische trends zijn vanwege het ontbreken van goede cijfers hierover niet meegenomen in de scenario-analyse. Kon dat wel, dan zouden de maatschappelijke baten van kennis over Healthy Ageing in alle scenario’s nog hoger uitvallen.

Het basisscenario: Unhealthy AgeingIn een Unhealthy Ageing scenario waarin geen nieuwe kennis wordt ge-genereerd over primaire, secundaire of tertiaire preventie stemmen de vooruitzichten niet vrolijk (zie figuur 2). De ziektelast in DALY’s stijgt met een derde, zowel absoluut als per hoofd van de bevolking. In 2020 par-ticiperen ruim 300.000 mensen minder op de arbeidsmarkt. Dat aantal neemt daarna weer wat af, maar blijft boven de kwart miljoen. De zorguit-gaven als percentage van het BBP exploderen van bijna 13% in 2010 tot bijna 24% in 2050.

Wanneer we alles optellen en uitdrukken in euro’s (met een waarde van EUR 20.000 per verloren DALY en 30.000 per verloren arbeidsjaar), stij-gen de kosten van Unhealthy Ageing bij constante prijzen in deze periode van 144 tot 419 miljard – oftewel van bijna een kwart tot bijna 40% van het BBP.

If we do not invest in knowledge about Healthy Ageing, then mortality rates, loss of health, labor force participation rates and healthcare expenditure will only change as a result of ageing and expected increases in the cost of healthcare in real terms. This represents a baseline scenario best described as UnHealthy Ageing. Keep in mind that the scenarios are not forecasts, nor are they potential outcomes from which we can choose. Rather, the scenarios offer a point of comparison in order to gain insight into the conse-quences (read: benefits) of investments in Healthy Ageing research. To this purpose, the mortality risks belonging to a specific disease and the DALY-loss for more or less diseases have been reduced either less or more in the four Healthy Ageing scenarios and their variants.

The scenarios are based on conservative estimates. Both the RIVM and the Netherlands Institute for Social Research expect the number of chro-nic diseases to rise much more than we might expect just looking at the demographics (i.e. the ageing population). Due to a lack of adequate figu-res on this, these epidemiologic trends have not been incorporated in the scenario analyses.

The baseline scenario: Unhealthy AgeingIn an Unhealthy Ageing scenario in which no new knowledge is developed on primary, secondary or tertiary prevention, the prospects are not good (see figure 2). The disease burden measured in DALY’s climbs by a third, in absolute terms as well as per capita. By 2020, 300,000 fewer people will participate in the labor market. This loss abates somewhat after 2020, but remains above a quarter million. Healthcare expenditure as a percentage of GDP soars from almost 13% in 2010 to nearly 24% by 2050.

When we calculate everything in Euros (with a value of EUR 20,000 for each DALY and 30,000 for each year of employment lost), the costs of Unhealthy Ageing (at constant prices) escalate from EUR 155 billion in 2010 to EUR 419 billion in 2050 – or anywhere between 24 - 40% of GDP.

De baten becijferd The benefits calculated

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 19

Page 22: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

20 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

Primaire preventiePrimaire preventie is gericht op het voorkomen van chronische aandoe-ningen. Voor de meeste daarvan neemt de kans erop (sterk) toe met de leeftijd. De kennis over Healthy Ageing die nodig is voor effectieve pre-ventie reikt van de invloed van leefstijl (voeding, beweging) en omgeving (werk- en leefomstandigheden, opleiding, milieu, culturele en socio-economische invloeden, etc.) tot elementair begrip van de biologische mechanismen achter veroudering en de ontwikkeling van chronische en ouderdomsziekten en de werking van het immuunsysteem. Dergelijk fun-damenteel onderzoek kan doorbraken opleveren als een geneesmiddel dat Alzheimer voorkomt of uitstelt, een vaccin tegen kanker, het voorko-men van voedingsintoleranties of het sterk terugdringen van overgewicht.

RAND heeft in haar onderzoek expertpanels geconsulteerd die de kans op dit soort doorbraken voor 2020 vrij hoog inschatten – meestal op meer dan 50%. Het effect op ziektelast en zorggebruik bij betreffende pa-tiëntengroepen is eveneens fors. Het resultaat (kans maal effect) ligt voor bijna alle aandoeningen ruim boven de 20%. Voor de strikte variant van het scenario primaire preventie is conservatief gerekend met een reduc-tie van sterftekansen, DALY-verlies en zorgkosten met 20% vanaf 2030 en dan alleen voor de “grote” aandoeningen Alzheimer, Parkinson, diabetes, reuma en hart- en vaatziekten. In de ruime variant wordt de daling veron-

Primary preventionPrimary prevention focuses on preventing chronic illness. For most peo-ple, the risks increase sharply with age. The knowledge of Healthy Ageing needed for effective prevention ranges from the influence of lifestyle (diet, exercise) and environment (work and living conditions, education, the natural environment, cultural and socioeconomic factors, etc.) to the basic understanding of the biological mechanisms behind ageing, the de-velopment of chronic and age-related diseases, and the immune system’s functioning. Such fundamental research can lead to breakthroughs like a drug that prevents or postpones the onset of Alzheimer’s, a vaccine against cancer, the prevention of food intolerance, or major reductions in obesity.

In it’s research, RAND consulted experts panels who gave science a good chance of breakthroughs of this kind before 2020, usually more than fifty percent. The impact on disease burden and healthcare consumption in relevant patient groups is just as large. The result (chance times impact) is well above 20% for nearly all conditions. The strict version of the primary prevention scenario uses the conservative calculation of 20% reductions in mortality rates, DALYs and healthcare costs as of 2030 for only the “ma-jor” conditions Alzheimer’s, Parkinson’s, diabetes, and kidney and cardio-vascular diseases. In the lenient definition, such declines are assumed for

Figuur / Figure 2De maatschappelijke kosten van Unhealthy AgeingThe social costs of Unhealthy Ageing

2010 2020 2030 2040 2050

16.6

17.2

17.5 17.5

17.3

2010 2020 2030 2040 2050

3.03.5

3.8 4.0 3.9

2010 2020 2030 2040 2050

281308

286250 266

2010 2020 2030 2040 2050

12.915.8

19.021.8

23.9

+4.2% +30% -5.3% +85.3%

Million Dutch

Population growth

Million DALY’s

Loss of health

Thousand people

Participation

As % of GDP

Healthcare expenditure

Page 23: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

dersteld bij alle in tabel 1 genoemde aandoeningen met uitzondering van de overige aandoeningen. De aannames en resultaten zijn samengevat in figuur 3.

Door primaire preventie neemt de levensverwachting bij geboorte toe met een extra (ten opzichte van het unhealthyageing scenario) half jaar in het strikte en bijna anderhalf jaar in het ruime scenario. Dat leidt op ter-mijn tot een iets grotere bevolking (100 tot 300 duizend mensen meer) die langer gezond en actief blijft. Het gezondheidsverlies wordt in de strikte variant beperkt met 200.000 DALY’s en het participatieverlies met 20.000 personen. Deze winst wordt gedrukt doordat in de door preven-tie gewonnen levensjaren zich wel andere ziekten kunnen voordoen die weer leiden tot extra ziektelast en beroep op zorg. De zorguitgaven da-len dan ook op lange termijn nauwelijks – ook niet in het ruime scenario. Men bedenke echter dat preventieve zorgoplossingen die in Nederland gezondheidswinst opleveren ook aftrek zullen vinden in het buitenland. De extra toegevoegde waarde die door export zou kunnen worden ver-kregen vertaalt zich in een hoger BBP.

De totale maatschappelijke baten komen in de strikte variant op 1,5% van het BBP in 2030 aflopend tot 1,1% in 2050. In de ruime variant liggen deze baten met respectievelijk 3,6 en 2,4% ruim een factor twee hoger. Dat is niet verwonderlijk aangezien de overige aandoeningen die in de ruime variant ook zijn meegenomen goed waren voor ruim twee derde van de zorguitgaven en de helft van de verloren DALY’s in 2007 en bijna een kwart van de sterfte in 2010. In 2010 zouden de potentiële baten van primaire preventie een investe-ring rechtvaardigen van EUR 55 - 96 miljard in de strikte en EUR 130 - 230 miljard in de ruime variant. Oftewel: het mag wat kosten.

all conditions listed in table 1, except for those belonging to the “other” category. The conditions and results are summarized in figure 3.

Primary prevention would (compared to the unhealthy ageing scenario) add another six months to life expectancy at birth in the strict and almost eighteen months in the lenient definition. This will lead to a slightly larger population (100-300 thousand more people) with prolonged health. Loss of health in the strict alternative is limited to 200,000 DALY’s and loss of participation to 20,000 people. These gains, however, are diminished by the potential manifestation of other diseases in the extra years, which would lead to additional disease burden and healthcare consumption. Healthcare expenditures therefore barely decline in the long term – not even in the lenient definition. Please bear in mind, however, there will also be a market abroad for preventive health care solutions producing health benefits in the Netherlands. The additional value added that might be gained by exports will lead to a higher GDP.

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 21

2020 2030

0.80.1

0.6

+1.5

2040

0.70.1

0.3

+1.2

2050

0.70.1

0.2

+1.1

% GDP, strict alternative

Health gains Healthcare expenditure savings

Participation gains

Figuur / Figure 3 De maatschappelijke baten van primaire preventieThe social benefits of primary prevention

Page 24: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

22 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

Secundaire preventieSecundaire preventie zit vooral in het vroeg opsporen en behandelen van aandoeningen als diabetes, depressie, hart- en vaatziekten en kanker. Ook het voorkomen van deze chronische ziekten na succesvolle behandeling in een eerder stadium valt hieronder. Denk bijvoorbeeld aan kanker op kin-derleeftijd. Voor secundaire preventie moet kennis over biologie, geneti-sche aanleg, leefstijl en omgeving worden opgebouwd en gecombineerd. Scherpere definitie van risicogroepen maakt het mogelijk behandelingen eerder, gerichter en meer op maat aan te bieden. Daarvan profiteert de patiënt, maar ook de samenleving. Overbehandeling en behandelingen die bij delen van de zorgpopulatie geen effect hebben kosten onnodig (en veel) geld en menskracht. Nieuwe kennis die toelaat eerder vast te stellen wie wel en geen baat heeft bij een specifieke behandeling bespaart on-nodige complicaties, geld en tijd. Doorbraken in gezond en actief ouder worden zijn ook te verwachten van stamcelonderzoek en regeneratieve geneeskunde. Dergelijke innovaties herstellen of vervangen beschadigd weefsel en voorkomen zo gezondheidsproblemen later.

Benefits from the strict alternative add up to 1.5% of GDP in 2030, drop-ping to 1.1% by 2050. In the lenient definition, these figures are 3.6% and 2.4% respectively, about twice as high. These numbers are not surprising given that the other conditions included in the scenario’s lenient defini-tion accounted for well over two-thirds of the healthcare expenditure and half of DALY’s in 2007, and almost a quarter of deaths in 2010.

In 2010, the potential benefits of primary prevention justify investments of EUR 55 - 96 billion in the strict alternative and EUR 130 - 230 billion in the lenient definition. In other words, this would be money well spent.

Secondary preventionSecondary prevention is mostly about the early detection and treatment of conditions like diabetes, depression, cardiovascular diseases and can-cer. Moreover, secondary prevention also entails the prevention of these chronic illnesses after successful treatment at an earlier stage. To that end, knowledge of biology, genetic predisposition, lifestyle and environment must be developed and combined. A better definition of the groups at risk enables earlier, more specific and more tailored treatment. Patients will gain from such advances, but so will society as a whole. Unnecessary or ineffective treatments cause unnecessary (and huge) costs and loss of manpower. New knowledge which enables us to determine who will and who will not benefit from a specific treatment will avoid unnecessary complications and costs and save time. Breakthroughs in healthy ageing are also to be expected from stem cell research and regenerative medi-cine. Such innovations repair or replace damaged tissue and thus prevent health problems from arising later on.

Figuur / Figure 4De maatschappelijke baten van secundaire preventieThe social benefits of secondary prevention

2020 2030

1.2

0.2

0.5

+1.8

1.2

0.30.1

+1.6

1.0

-0.2

0.3+1.1

1.0

0.3+0.9

2040 2050

% GDP, strict alternative

Health gains Healthcare expenditure savings

Participation gains Additional spending

-0.4

Page 25: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Een bijzondere vorm van secundaire preventie is de vroege aanpak van fy-sieke en psychosociale problemen bij kinderen en jongeren. Dat verbetert schoolprestaties, kansen op de arbeidsmarkt en gezonde leefgewoonten en daarvan profiteert iemand zijn of haar hele leven. Gezond ouder wor-den kan niet vroeg genoeg beginnen. De maatschappelijke baten van der-gelijke vroege interventies zijn in de scenario’s (die uitgaan van 50+ers) niet expliciet meegenomen. Ook deze baten tellen echter wel degelijk en zelfs zwaar. Later in dit hoofdstuk is er daarom een aparte paragraaf aan gewijd.

Voor secundaire preventie is evenals voor primaire preventie aangeno-men dat sterftekansen, DALY-verlies en zorgkosten ten opzichte van het Unhealthy Ageing scenario afnemen met 20%, maar nu per 2020 en voor een aantal andere aandoeningen in de strikte variant (zie figuur 4).

Omdat de gemiddelde levensverwachting door secundaire preventie sterker toeneemt (een tot anderhalf jaar) is de gezondheids- en par-ticipatiewinst in de strikte variant hoger dan bij primaire preventie. De zorguitgaven nemen echter minder af – en op langere termijn zelfs toe. Dat is opnieuw het gevolg van aandoeningen en bijbehorende zorgkosten in de gewonnen levensjaren. De totale baten liggen in dezelfde orde van grootte maar beginnen al eerder. De totale toekomstige waarde varieert van ca. EUR 110 tot 170 miljard in de strikte tot ca. EUR 220 - 340 miljard in de ruime variant.

A special type of secondary prevention is the early treatment of physical and psychosocial problems in children and teenagers. This improves edu-cational performance, employment opportunities and lifestyle; benefits that are felt throughout their lifetimes. Healthy Ageing cannot start early enough. Benefits from such early interventions are not explicitly included in the scenarios (which begin at the age of fifty). But these benefits are real and even significant. Hence, a separate paragraph further on in this chapter will deal with them.

Like the primary prevention scenario, the secondary prevention scenario also assumes a twenty percent drop in mortality rates, DALY’s and health-care costs as compared to the Unhealthy Ageing scenario – but this drop is seen as early as 2020, and it applies to a number of other conditions in the strict alternative (see figure 4).

Because secondary prevention increases average life expectancy consi-derably (by up to 1.5 years), health and participation gains in the strict alternative are higher than in the primary prevention scenario. Healthcare expenditure decreases less, however – even in the long term. This, again, is the result of the manifestation of other conditions and related costs in the extra years. Total benefits are about as high, but start earlier.The total future value varies between approximately 110 to 170 billion euro in the strict alternative to some 220 to 340 billion euro in the lenient definition.

Tertiary preventionTertiary prevention helps elderly with a chronic condition to participate in society longer and remain self reliant longer. This is accomplished by means of ICT and eHealth solutions for remote care, medical devices that improve independence and prevent accidents (e.g. falls), the prevention or reduction of side effects, and the impact of other diseases on the treat-ment, and, finally, by actively involving the patient in his or her treatment process. Tertiary prevention requires knowledge of work and living condi-tions, healthcare processes, healthy tissue damage, causes and effects of co-morbidity and interactive treatment strategies.

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 23

Figuur / Figure 5De maatschappelijke baten van tertiaire preventieThe social benefits of tertiary prevention

2020 2030

0.4

+0.5 0.50.1

+0.60.60.1

+0.70.70.1

+0.8

2040 2050

% GDP, strict alternative

Health gains

Participation gains

Page 26: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

24 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

Tertiaire preventieTertiaire preventie helpt oudere mensen met een chronische aandoening langer actief en zelfstandig te zijn. Dat kan door ICT en eHealth oplos-singen voor zorg op afstand, door medische hulpmiddelen die de zelf-standigheid vergroten en bijvoorbeeld valincidenten voorkomen, door het voorkomen of beperken van bijwerkingen en de negatieve invloed van andere ziektes op de behandeling en door een actievere rol voor de patiënt in het behandelproces. Het vergt kennis van onder meer woon-, werk- en leefomstandigheden, zorgprocessen, schade aan gezonde weef-sels, oorzaken en gevolgen van comorbiditeit en interactieve behandel-strategieën.

Tertiaire preventie leidt niet tot verandering in sterftekansen. Het helpt mensen beter te leven met een chronische ziekte en heeft effect op kwa-liteit van leven en zorguitgaven op latere leeftijd. Daarom is de beper-king van DALY-verlies en zorgkosten voor dit scenario gemodelleerd voor 75+ers en alleen voor de categorie “nog niet toewijsbare zorgkosten”. De aanname is dat vooral in die categorie kosten zitten door verminderde zelfredzaamheid en niet door specifieke aandoeningen.

De gezondheidswinst is vooral in de ruime variant groter. Dat komt om-dat in tegenstelling tot de andere scenario’s geen extra DALY-verlies voor-komt in gewonnen levensjaren (men leeft niet langer maar beter). Er is geen participatiewinst omdat gezondheidswinst in dit scenario alleen op-treedt bij 75+ers. De daling van de zorguitgaven blijft in de strikte variant bescheiden omdat deze is beperkt tot de categorie ‘nog niet toewijsbare kosten’. In de ruime variant loopt de besparing op zorguitgaven echter op tot bijna 2% van het BBP.

Al met al vertegenwoordigen de potentiële baten van tertiaire preventie een contante waarde in 2010 van EUR 50 - 80 miljard in de strikte en EUR 150 - 240 miljard in de ruime variant.

Tertiary prevention does not change mortality rates. Rather, it helps peo-ple cope with a chronic disease and affects the quality of life and healthca-re expenditure for the elderly. For that reason, the DALY’s and healthcare costs in this scenario are confined to the over 75 and the category “not yet assignable costs”. The assumption is that this category especially con-tains costs resulting from diminished independence and not from specific conditions.

Health gains are notable, especially in the lenient definition. This is be-cause unlike the other scenarios, no extra DALY’s occur in the extra years (people live better, not longer lives). There is no gain in labor force partici-pation because the health gain in this scenario only occurs for those over 75. The decline in healthcare expenditure remains minimal in the strict alternative because it is limited to the category “not yet assignable costs”. In the lenient definition, expenditure savings rise to almost 2% of GDP.

Figuur / Figure 6De totale maatschappelijke baten van Healthy AgeingAll social benefits from Healthy Ageing

2020 2030

1.80.2

0.5

+2.4 2.8

0.4

0.8

+3.9

2.8

0.40.2

+3.4

2.7

0.4+3.1

2040 2050

% GDP, strict alternative

Health gains Healthcare expenditure savings

Participation gains

Page 27: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 25

Healthy Ageing TotaalAls we alle scenario’s combineren krijgen we een beeld van de totale maatschappelijke baten van investeringen in kennis over alle vormen van preventie die deel uitmaken van Healthy Ageing. Vooral bij diabetes en hart- en vaatziekten kunnen primaire, secundaire en tertiaire preventie elkaar versterken.

Healthy Ageing leidt aldus tot een toename van de levensverwachting met ruim anderhalf tot bijna drie jaar. De gezondheidswinst is dan ook fors: tussen de 700 duizend en 1,4 miljoen DALY’s op de lange termijn. Het participatieverlies wordt teruggedrongen met bijna 30% in de strikte en bijna 70% in de ruime variant. De besparing op zorguitgaven is net als in de onderscheiden scenario’s gering. De totale baten tellen echter op tot ruim 3% van het BBP in de strikte en 8%(!) in de ruime variant. Dan hebben wij het over een contante waarde in 2010 van respectievelijk EUR 250 - 400 en EUR 550 - 900 miljard. Dat is serieuze toekomstige waarde en rechtvaardigt serieuze maatschappelijke investeringen in Healthy Ageing.

Baten van preventie bij overige aandoeningenDe overige aandoeningen in het model zijn goed voor bijna 70% van de zorguitgaven en 53% van de verloren DALY’s in 2007 en 23,6% van de sterfte in 2010. Deze aandoeningen zijn zelfs in de ruime varianten buiten beschouwing gelaten. Deze keuze verklaart waarom, ook in bijvoorbeeld het RIVM-onderzoek, de effecten van preventie op de zorguitgaven zo gering (b)lijken. Als Healthy Ageing echter ook zou bijdragen aan primaire en/of secundaire preventie bij deze aandoeningen, zouden de bevindin-gen volkomen anders zijn.

Wanneer we aannemen dat de sterftekansen, DALY-verlies en zorgkosten ook voor de overige aandoeningen met 20% dalen, dan zijn in zowel het primaire als secundaire scenario de gezondheids- en participatiewinst iets groter. Het grote verschil zit echter in de zorguitgaven. Ten opzichte van het basisscenario dalen die voor de ruime variant van het primaire preven-tie scenario niet met tienden van procenten maar met ruim 3% van het BBP. Voor secundaire preventie is het verschil nog groter. Daar kwamen

All in all, the potential benefits of tertiary prevention represent a 2010 market value of EUR 50 - 80 billion in the strict alternative and EUR 150 - 240 billion in the lenient definition, depending on discount rates.

The sum total of Healthy AgeingA combination of all scenarios indicates the total benefits to society we can expect if we invest in all forms of prevention that comprise Heal-thy Ageing. Primary, secondary and tertiary prevention strengthen each other, especially in cases of diabetes and cardiovascular diseases. Healthy Ageing thus leads to an increase in life expectancy of about 1.5 - 3 years. The health benefits are also considerable: between 700,000 and 1.4 million DALY’s in the long term. Labor force participation loss is reduced

Page 28: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

26 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

de zorguitgaven als percentage van het BBP vanaf 2040 zelfs hoger uit. Nu liggen ze in diezelfde jaren bijna 2% onder de uitgaven in het basisscena-rio. Voor HealthyAgeing in totaal betekent dit dat de zorguitgaven in 2050 niet stijgen tot bijna 24% maar tot een kleine 18% van het BBP.

Baten van vroege interventies bij kinderen en jongerenVroege aanpak van fysieke en psychosociale problemen bij jonge mensen kan op latere leeftijd enorme positieve gevolgen hebben voor gezondheid en arbeidsparticipatie. Mensen gaan lang en zwaar gebukt onder psycho-sociale problemen. Het gezondheidsverlies beloopt volgens experts een derde tot de helft van elk levensjaar dat de problemen aanhouden. Zelfs een zeer kleine verbetering voor een deel van de getroffenen leidt met dit soort getallen al tot enorme maatschappelijke baten.

by almost thirty percent in the scenario’s strict and nearly seventy percent in its lenient definition. As in the other scenarios, savings on healthcare expenditure are low. Total benefits, however, amount to well over three percent of GDP in the strict alternative and a astonishing eight percent in the lenient definition. This comes to a 2010 market value of EUR 250 - 400 billion and EUR 550 - 900 billion respectively. These figures represent serious future value and clearly justify significant investments in Healthy Ageing.

The benefits of prevention in other conditionsThe other conditions in the model accounted for almost 70% of heal-thcare expenditures and 53% of DALY’s in 2007, and 23.6% of deaths in 2010. These conditions are excluded from the lenient definitions in the scenarios. This choice explains why the impact of prevention on health-care expenditure turns out so low – as it did in RIVM’s research, as well. If Healthy Ageing, however, can contribute to primary and/or secondary prevention of these conditions, our findings will be very different.

When we assume that mortality rates, DALY’s and healthcare costs are to drop by 20% for these other conditions, then the health benefits and la-bor force participation rates for both the primary and the secondary sce-narios are slightly larger. The big difference is to be found in health care expenditure. Vis-à-vis the basic scenario, they do not decrease by tenths of percents, but by more than three percent of GDP in the liberal variant of the primary prevention scenario. The difference is even bigger with se-cundary prevention. Here, health care costs as a percentage of GDP even increase in 2040. Currently, they are almost two percent below expendi-ture in the basic secnario in these same years. For the whole of Healthy Ageing, this implies that health care expenditure by 2050 does not rise to 24 % GDP, but to almost 18 %.

Page 29: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 27

Benefits of early intervention in children and teenagersEarly treatment of physical and psychosocial problems in children may prove highly beneficial to health and labor force participation later in life. Psychosocial problems put a heavy and long-term burden on people. Ac-cording to experts, the loss of health adds up to a third to a half of each year that a problem persists. With figures like these, even extremely small improvements may deliver major benefits to society.

Health and lifestyle also contribute to fewer school dropouts, lowered demand for special education and reduced crime rates. The integration of, for example, exercise into mathematics and language classes seems to lead to improved performance. According to the CPB, small impro-vements in math grades already make a difference of a few percentage points in long term GDP. But above all, healthy youths have a greater chance of ageing healthily. Knowledge of early intervention at young ages is not only relevant to Healthy Ageing but can also contribute significantly to its benefits to society.

Gezondheid en leefstijl dragen ook bij aan minder schooluitval, een gerin-ger beroep op speciaal onderwijs en minder criminaliteit. Het integreren van bijvoorbeeld bewegen in het reken- en taalonderwijs lijkt te leiden tot betere onderwijsprestaties en een kleine verbetering in bijvoorbeeld rekenscores scheelt volgens onderzoek van het CPB al snel een paar pro-centen BBP op langere termijn. Maar gezonde en actieve jongeren heb-ben bovenal een veel grotere kans ook gezond en actief oud te worden. Kennis van vroege interventies op jonge leeftijd is daarom niet alleen relevant voor Healthy Ageing maar kan ook significant bijdragen aan de maatschappelijke baten daarvan.

Page 30: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch
Page 31: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) heeft al in 2006 gekozen voor een focus op Healthy Ageing. Het onderzoek richt zich op het vergroten van de healthspan: het aantal jaren dat in goede gezondheid wordt doorgebracht. Het onderzoek van Marc Pomp kwantificeert voor het eerst de gezondheidswinst die kan worden behaald met onderzoek, onderwijs en ondernemerschap op het gebied van Healthy Ageing (zie figuur 7). Het realiseren van die waarde vergt niet alleen goed onderzoek, maar een infrastructuur die zowel kennis genereert als kennis van buiten kan absorberen en vertalen in klinisch gevalideerde en commercieel levensvatbare toepassingen voor zieke en gezonde Nederlanders. Dat ecosysteem van maatschappij, wetenschap, zorg en bedrijfsleven bestaat – in Noord-Nederland.

As early as 2006, the University Medical Center of Groningen (UMCG) has chosen to focus on Healthy Ageing. This research’s ambition is to enlarge the healthspan: increasing the number of years spent in good health. Marc Pomp has now quantified, for the first time, the health gains that Healthy Ageing care, research, education and business may deliver (see figure 7). Realizing this value requires more than just good research. It also needs an infrastructure that can both generate and absorb knowledge and translate it into clinically validated and commercially viable applications for the sick and healthy in the Netherlands. Such an ecosystem of society, science, healthcare and industry can be found – in the Northern Netherlands.

Healthy Ageingin Groningen

Healthy Ageingin Groningen

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 29

Figuur / Figure 7De gezondheidswinst door Healthy AgeingHealth gains from Healthy Ageing

Quality of life x probability of survival

Unhealthy Ageing Lenient definition Healthy Ageing total

45-50 50-55 55-60 60-65 65-70 70-75 75-80 80-85 85-90 90-95 95 >

1,0

0,9

0,8

0,7

0,6

0,5

0,4

0,3

0,2

0,1

0,0

Concept of succesfull ageing

fitne

ss

healthspan age50 10075

compressing periodof decline= social benefits

Page 32: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Topregio voor Healthy AgeingGroningen is de plaats waar alles samenkomt. Door de beschikbare ken-nis, de natuurlijke samenhang van de regio, de nationale en internationale netwerken en de korte lijn tussen overheden, bedrijfsleven en kennis- en zorginstellingen is Noord-Nederland een logische proeftuin voor innova-ties en nieuwe zorgconcepten. In het Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANNN) werken kennis- en zorginstellingen, overheden en bedrijven samen aan doorbraken in farma, voeding, medische technolo-gie, zorgconcepten en leefstijl.

UMCG en RUG brengen demografie, epidemiologie en sociologie samen in een uniek multidisciplinair onderzoeksprogramma: ‘Healhy Ageing, Po-pulation and Society’ (HAPS). “Centres of excellence” als het Center for Medical Imaging North-East Netherlands (CMI - NEN) integreren klini-sche praktijk, onderzoek, onderwijs en technologieontwikkeling. De in-ter- en multidisciplinaire opleiding van wetenschappers, clinici en technici speelt een centrale rol. De Hanzehogeschool maakt Healthy Ageing tot speerpunt in ruim 20 bachelor- en masteropleidingen, van verpleegkunde en life sciences tot personeelsmanagement en sportkunde. Ook andere hogescholen en MBO-instellingen in Groningen, Friesland en Drenthe participeren actief. Ondernemers en onderzoekers vinden elkaar op de Healthy Ageing Campus Netherlands. Multinationals als Avebe en Fries-

The place to be for Healthy AgeingGroningen has it all. The knowledge, cohesion, national and international networks and close ties to business and healthcare in the region make the Northern Netherlands a natural proving ground for innovation and new healthcare solutions. In the Healthy Ageing Network Northern Nether-lands (HANNN) academic and healthcare institutions are working with government and industry to achieve breakthroughs in life sciences, nutri-tion, medical technology, healthcare and lifestyle.

The UMCG and the University of Groningen are combining demographic, epidemiological and sociological approaches into a unique, multidiscipli-nary research program: “Healthy Ageing, Population and Society” (HAPS). Centers of excellence like the Center for Medical Imaging North East Netherlands (CMI - NEN) integrate clinical practice with research, edu-cation and technological development. Inter- and multidisciplinary edu-cation of scientific, clinical and technical professionals is a key element. The Hanze University of Applied Sciences has put Healthy Ageing at the heart of more than twenty bachelor and master tracks: from nursing and life sciences to human resources management and sports studies. Other schools for higher and intermediate vocational education in the Northern Netherlands are equally involved. Entrepreneurs and researchers meet in the Healthy Ageing Campus Netherlands. Multinationals including Avebe and FrieslandCampina, DSM and Danone, Siemens and Philips, together with over fifty SMEs, are partners in research and in the Center for Valori-zation and Entrepreneurship (CVO - Groningen).

Internationally, the region collaborates with institutes and companies in Northern Germany, Scandinavia and the Baltics in the Scanbalt alliance. The Alliance for Healthy Ageing harbors collaboration between United States’ Mayo Clinic, Vita Valley, PGGM and the Noaber Foundation. No-where else will one find a Healthy Ageing cluster this large, comprehen-sive and (internationally) connected. The Northern Netherlands are ra-pidly becoming an international top region for Healthy Ageing.

Page 33: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

landCampina, DSM en Danone, Siemens en Philips, en meer dan 50 MKB-bedrijven zijn partner in onderzoek en het Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap (CVO - Groningen).

Internationaal wordt samengewerkt in Scanbalt Health Region met instel-lingen en bedrijven in Noord-Duitsland, Scandinavië en de Baltische regio en in de Alliance for Healthy Ageing met de Amerikaanse Mayo Clinic, Vita Valley, PGGM en de Noaber Foundation. Een zo groot, compleet en (internationaal) geworteld cluster voor Healthy Ageing onderzoek vindt men nergens. Noord-Nederland is hard op weg een internationale topre-gio te worden op het gebied van Healthy Ageing.

Verbinding tussen maatschappij en wetenschap De zwaartepunten van Healthy Ageing zijn de biobank LifeLines en het onderzoeksinstituut ERIBA. LifeLines volgt 30 jaar lang de gezondheid van 165.000 inwoners van Noord-Nederland: kinderen, ouders en groot-ouders. De centrale vraag luidt: “waarom wordt de ene mens gezond oud en krijgt een ander op jonge leeftijd te maken met (meer) chronische aandoeningen”. In LifeLines wordt kennis over genetische aanleg, leefstijl en omgevingsfactoren gecombineerd en gebruikt voor preventie en het valideren van de klinische en kosteneffectiviteit van nieuwe zorgoplos-singen. Voor de periode 2009 - 2017 is EUR 107 miljoen geïnvesteerd en het onderzoek loopt door tot 2040. Daarnaast lopen in het UMCG andere, zeer belangrijke cohortstudies, zoals TRAILS, GECKO, GIANT en PREVEND. Ook heeft het UMCG een brede infrastructuur en grote, internationaal erkende expertise op het gebied van klinisch wetenschap-pelijk onderzoek.

ERIBA, het European Research Institute on the Biology of Ageing, doet fundamenteel onderzoek naar het verouderingsproces en de oorzaken en ontwikkeling van chronische en ouderdomsziekten. De onderzoekers be-dienen zich van de modernste technieken op het gebied van bijvoorbeeld genoom- en eiwitonderzoek, medische beeldvorming en bio-informati-ca. ERIBA maakt gebruik van data uit LifeLines en LifeLines valideert en bouwt voort op de theoretische doorbraken in ERIBA.

Universitair Medisch Centrum Groningen | University Medical Center Groningen | 31

Connecting society and scienceHealthy Ageing’s centers of gravity are the LifeLines biobank and the ERIBA research institute. LifeLines tracks the health of 165,000 residents of the northern region of the Netherlands over a period of thirty years: children, parents and grandparents. Its central question is why one person grows old without health problems while another faces a chronic condi-tion, or several, earlier in life. In LifeLines, knowledge of genetic predispo-sition, lifestyle and environmental factors is combined and used for pre-vention and in validating clinical and cost effectiveness of new healthcare solutions. In the period 2009 - 2017, EUR 107 million will be invested, and the research will continue until 2040. Other important UMCG longitudi-nal studies include TRAILS, GECKO, GIANT and PREVEND. Moreover, the UMCG has a broad-based infrastructure and an international reputation for clinical research.

ERIBA, the European Research Institute on the Biology of Ageing, con-ducts fundamental research into the ageing process and the causes and development of chronic and age-related diseases. Researchers have ac-cess to state of the art technology in areas such as genome and protein research, medical imaging and bioinformatics. ERIBA uses data from Life-Lines, and LifeLines validates and builds on the theoretical breakthroughs from ERIBA.

Pioneering initiatives in all types of preventionUMCG is home to cutting-edge research into all types of prevention. For example, basic research into the worm C.Elegans has shown that swit-ching off a specific gene may prevent the accumulation of proteins in a cell that plays a role in Alzheimer’s and Parkinson’s and the huge health losses and healthcare spending these diseases engender. Researchers in Groningen have also discovered that adding a small amount of gluten when breastfeeding can prevent celiac disease (gluten intolerance). Re-sults like these may well be significant to the prevention of other autoim-mune diseases like Crohn’s, rheumatism, psoriasis and multiple sclerosis. With FrieslandCampina and WUR, UMCG is researching the application of a broad spectrum of nutrients in the prevention of (chronic) diseases,

Page 34: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Baanbrekende initiatieven in alle vormen van preventieBinnen het UMCG vindt hoogstaand onderzoek plaats naar alle vormen van preventie. Fundamenteel onderzoek in de worm C.Elegans laat bij-voorbeeld zien dat het uitzetten van een specifiek gen de ophoping van eiwitten, die een rol spelen bij  Alzheimer en Parkinson, kan voorkomen. Deze ziekten leiden tot veel gezondheidsverlies en hoge zorguitgaven. Groninger onderzoekers hebben ontdekt dat het toedienen van kleine hoeveelheden gluten tijdens de borstvoeding de ontwikkeling van coelia-kie (glutenintolerantie) kan voorkomen. Dergelijke resultaten kunnen ook van belang zijn voor preventie van andere auto-immuunziekten zoals de ziekte van Crohn, reuma, psoriasis en multiple sclerose.

Met FrieslandCampina en de WUR onderzoekt UMCG de inzet van een breed spectrum van nutriënten om (chronische) ziekten te voorkomen en met DSM Nutritional Products Ltd. de rol van microvoedingsmidde-len, vooral vitaminen, bij gezond ouder worden en een langere levens-duur. Healthy Ageing @ Work is een project met een aantal grote werkge-vers om met online instrumenten en persoonlijke coaching werknemers te helpen hun gezondheid te verbeteren.

Het Groningse bevolkingsonderzoek PREVEND gaat na of eiwitten in de urine een voorspeller zijn van nier- en/of hart- en vaatziekten. UMCG en het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam volgen in TRAILS bijna 2900 kinderen in Noord-Nederland in hun weg naar volwassenheid. De gegevens maken het mogelijk te onderzoeken waarom sommige men-sen extra kwetsbaar voor ziekten als hart- en vaatziekten, depressie en angststoornissen en wat kan worden gedaan aan preventie. C4Youth is een grootschalige langetermijnstudie naar de effectiviteit van de zorg voor jeugd in Noord-Nederland die weer wordt gekoppeld met LifeLines en Trails.

Groningen loopt voorop in het gebruik van stamcellen voor het herstel van speekselklieren die niet meer functioneren door radiotherapie en het verbeteren van nierdialyse door de inzet van niercellen in een device buiten het lichaam als extra filter. Men werkt ook aan het herstel van de

while with DSM it investigates the role of micronutrients, especially vita-mins, in healthy ageing and longer lifespans. In Healthy Ageing @ Work, the UMCG has joined forces with a number of large employers to use online tools and personal coaching to help improve employee health.

The Groningen program PREVEND screens for proteins in urine as pre-dictors of kidney and/or cardiovascular diseases. In TRAILS, UMCG and Erasmus Medical Center in Rotterdam follow nearly 2900 children in the north into adulthood. The data gathered will help shed light on why some people are particularly vulnerable to diseases like cardiovascular diseases, depression and anxiety disorders, and what can be done to prevent such conditions. C4Youth is a large longitudinal study into the effectiveness of youth care in the Northern Netherlands that will be linked to LifeLines and Trails.

Groningen is leading in the use of stem cells to repair dysfunctional sa-livary glands as a result of radiation therapy, and to improve dialysis by applying kidney cells as an extra filter. Also in Groningen, researchers lead the field in the use of kidney cells as an extra filter to improve dialysis. Moreover, investigators are working to repair the islets of Langerhans (which produce insulin), cardiac tissue after heart attacks, and brain cells in Alzheimer’s and Parkinson’s cases. SPRINT is a new research collaboration with the University of Groningen, the University of Twente and a number of companies to develop high-tech innovations that improve rehabilitation and mobility in the elderly – examples include the use of Serious Gaming, sensor technology and tele-monitoring to prevent falling, a new approach to osteoarthritis that does not involve a knee prosthesis, and the development of a new generation of leg prostheses which have fewer complications, are more comfortable, and provide better control.

The northern region of the Netherlands is becoming an eHealth ‘living lab’ for the development and real life testing of remote care and preventi-on supported by ICT. The living lab will include a broadband-enabled regi-

32 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

Page 35: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

eilandjes van Langerhans (voor de productie van insuline), hartweefsel na een hartinfarct en hersencellen bij Alzheimer en Parkinson.

Het nieuwe Center of Research Excellence SPRINT betreft een samen-werkinsgverband tussen de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Twente en tientallen bedrijven voor hightech innovaties die het herstel en mobiliteit van ouderen verbeteren – voorbeelden zijn het gebruik van Serious Gaming, sensortechnologie en telemonitoring om valincidenten te voorkomen, een nieuwe aanpak van artrose zonder knieprothese en de ontwikkeling van een nieuwe generatie beenprothesen met minder com-plicaties, meer comfort en betere controle.

Noord-Nederland realiseert een eHealth proeftuin waarin zorg en pre-ventie op afstand met behulp van ICT worden ontwikkeld en direct in de praktijk getest. De proeftuin krijgt onder meer een door breedband ont-sloten regionale zorgportal en een virtueel loket voor de ontwikkeling van eHealth-apps door studenten van Hogescholen. Specifiek voor de groep kwetsbare en complexe patiënten (onder andere ouderen) wordt kritisch gekeken naar de organisatie, efficiëntie en prestaties van de huidige zorg en of hierin verbetering kan worden aangebracht.

Deze initiatieven slaan steeds een brug tussen wetenschappelijk onder-zoek en maatschappelijke (zorg)behoeften en betrekken kliniek en be-drijfsleven bij translatie en valorisatie.

Klinische praktijk en klinkende muntUMCG is het enige Nederlandse UMC dat Healthy Ageing heeft verko-zen tot basis voor zorg, onderzoek, onderwijs en opleiding en valorisatie. Inzichten uit zowel LifeLines als ERIBA worden vertaald naar de kliniek met de hulp van een ziekenhuisbreed klinisch cohort (GERAS). Tezamen bieden deze drie initiatieven een unieke setting voor translationeel on-derzoek naar Healthy Ageing.

onal healthcare portal and a virtual office for the development of eHealth apps by vocational students. Specifically for vulnerable and complex pa-tients (e.g. the elderly), a critical look is being taken at the organization, ef-ficiency and performance of existing healthcare, and what improvements can be made.

These initiatives continuously link scientific research to society’s (health-care) needs. Moreover, they involve the clinic and industry in translation and valorization.

Clinical practice and hard cashThe UMCG is the only Dutch UMC to choose Healthy Ageing as the basis for its research, healthcare, education and training and valorization. In-sights gained from LifeLines and ERIBA are translated into the clinic with the help of a hospital-wide clinical cohort (GERAS). Together, these three initiatives offer a unique setting for translational research into Healthy Ageing.

Page 36: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

Het Northern Netherlands Oncology Center (NNOC) verenigt alle com-ponenten voor onderzoek, zorg en onderwijs en opleiding op het gebied van kanker onder een dak. Integraal onderdeel is een faciliteit voor pro-tonentherapie. Protonentherapie zorgt voor minder straling in gezond weefsel bij een gelijke of hogere dosis in de tumor. Het resultaat is een even goede of betere behandeling met minder risico op late bijwerkingen en door de behandeling zelf veroorzaakte secundaire tumoren. De eerste twee of drie faciliteiten zullen in 2012 worden aangewezen. Groningen is dankzij de vergevorderde plannen en sterke partners in wetenschap en industrie als geen ander in Nederland in staat zo’n faciliteit snel te realise-ren en in bedrijf te nemen. De faciliteit zal niet slechts bijdragen tot betere zorg, maar ook tot werkgelegenheid in de regio en de ontwikkeling en export van nieuwe technologie.

Wat maatschappelijke baten oplevert heeft daarmee per definitie ook economisch potentieel. Om dit potentieel te realiseren investeert UMCG samen met hanzehogeschool, RuG, overheden, investeerders, enkele gro-te bedirjven en meer dan 50 MKB-bedrijven EUR 15 miljoen in het Cen-trum voor Valorisatie en Ondernemerschap dat de komende zes jaar een belangrijke impuls moet geven aan gerichte valorisatie en de versterking van onderwijs ter ondersteuning van kennisintensief ondernemerschap. Met VUmc, UMC St. Radboud en Roche werkt UMCG in de Dutch Ima-ging Hub aan de versnelde ontwikkeling en marktintroductie van nieuwe medicijnen en behandelingen met behulp van de nieuwste technieken in moleculaire beeldvorming. Aan LifeLines is een Expertisecentrum Bio-analyse en Biomarkers gekoppeld dat zich richt op het doorontwikkelen, verbeteren en vermarkten van de analysemethoden.

Een investering waardDe maatschappelijke baten van Healthy Ageing onderzoek zijn groot – zo blijkt uit de hier gepresenteerde scenario’s. In Groningen wisten we dat al. We investeren er al jaren fors in. We hopen dat deze analyses anderen doen volgen. Het mag wat kosten, want het levert veel op. En gezond en actief ouder worden is en blijft de grootste maatschappelijke uitdaging van de 21e eeuw.

The Northern Netherlands Oncology Center (NNOC) unites all compo-nents for research, healthcare, education and training dealing with cancer. A new proton therapy facility forms an integral part. Proton therapy de-posits less radiation in healthy tissue while hitting the tumor with similar or higher doses. The resulting treatment is comparable or even better, but with reduced chances of later side effects and the development of secondary tumors. The first two or three Dutch facilities will be assigned in 2012. Thanks to its well-advanced plans and strong partners in science and industry, Groningen is uniquely suited to realize one such facility and getting it up and running quickly. Not only will the facility enhance health-care, it will also contribute to regional employment and the development and export of new technology.

All of UMCG’s initiatives start with valorization in mind. Initiatives deli-vering benefits to society invariably have economic potential. To realize that potential, UMCG, the Hanze University of Applied Sciences, the University of Groningen, governments, investors, corporations and more than 50 SMEs have invested EUR 15 million in the Center for Valorization and Entrepreneurship. In the six years to come, this center will provide a major boost to targeted valorization and will strengthen education that supports knowledge-intensive entrepreneurship. Together with VUmc, UMC St. Radboud and Roche, UMCG is working in the Dutch Imaging Hub on speeding up the development and market introduction of new medicines and treatments with the help of new techniques in molecular imaging. LifeLines is complemented by a Bioanalysis and Biomarkers Ex-pertise Center focused on the further development, improvement and marketing of its analysis methods.

Worth investing inThe social benefits of Healthy Ageing are huge–as the scenarios presen-ted here clearly demonstrate. It is no news to us in Groningen. We have been investing heavily for years. We hope that others will now follow. The benefits more than justify investment. And Healthy ageing without ques-tion remains the largest social challenge of the 21st century.

34 | Gezond en actief ouder worden | Healthy Ageing

Page 37: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch
Page 38: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

UitgaveUniversitair Medisch Centrum Groningen

TekstJeroen Vugts

Grafisch ontwerpstudio Tineke Wieringa

Foto’sBert Barelds FotografieAntoinette BorchertHarry CockHenx fotografieJeroen van Kootenen anderen

ProductiebegeleidingUMC-staf, Communicatie

ProductieHet Grafisch Huis, Groningen

© 2011 UMCG

Universitair Medisch Centrum GroningenHanzeplein 1Postbus 30 0019700 rb Groningen

www.umcg.nl

PublicationUniversity Medical Center Groningen

TextJeroen Vugts

Designstudio Tineke Wieringa

PhotographyBert Barelds FotografieAntoinette BorchertHarry CockHenx fotografieJeroen van Kootenand others

Supervision of productionUMC-staff, Communication

ProductionHet Grafisch Huis, Groningen

© 2011 UMCG

University Medical Center GroningenHanzeplein 1P.O. Box 30 0019700 rb GroningenThe Netherlands

www.umcg.nl

Colofon Colophon

Page 39: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch
Page 40: Gezond en actief ouder worden Healthy Ageing · Gezond en actief ouder worden is de uitdaging van de 21e eeuw. Die aangaan vergt een kennisspurt: fundamenteel, toegepast en klinisch

www.healthyageing.umcg.nl