Gezocht Betrouwbare Data[1]

12
AUDIT FINANCIAL SERVICES Gezocht, met spoed: betrouwbare data Actualia Zorg(verzekeraars) over marktwerking in de zorg Hoe die financiële keten beter zou kunnen werken, daar ging het deze Actualia Zorg(verzekeraars) over. Plus: hoe bewaak je tegelijk de kwaliteit van zorg? Voor de vijfde keer op een rij verzamelden geïnteresseerden zich op de vierde woensdag van september. Voor het eerst waren er niet alleen zorgverzekeraars en inkopers, maar ook aanbieders en uitvoerders. Hoe zien die diverse partijen marktwerking in de zorg? En wat zou er verbeterd moeten en kunnen worden? Herman Bol, lid van de Raad van Bestuur van het UMC Utrecht, wil een eerlijker verdeling van de budgetten en ziet daarbij zorgverzekeraars niet als een vervelende big brother, maar als een grote broer waar je echt wat aan hebt. Ruben Wenselaar, van de Raad van Bestuur van Menzis, waardeert deze kijk. Hij pleit voor tijdig inzicht in kosten, zodat marktwerking écht kan bijdragen aan de kwaliteit van zorg. Wim Bijl, directeur van zorginkoper Multizorg VRZ, ziet de rol van inkoop – met tools als benchmarks – als een ideaal instrument bij die kwaliteits- bewaking. Erik Poortman, tenslotte, kijkt naar de positie van risicovereve- ning. Dat ligt tenslotte aan de basis van een systeem dat solidariteit én marktwerking in zich verenigt. Het is nu ruim drie jaar geleden dat de nieuwe Zorgverzekeringswet, die onder meer moest zorgen voor een level playing field in de markt, zijn intrede deed. Eén conclusie is evident: marktwerking hapert wanneer werkelijke bestedingen pas jaren na datum bekend zijn. Om precies te zijn: pas 24 uur voor aanvang van de Actualia Zorg(verzekeraars) 2009, kwamen de cijfers over 2006 1 binnen. Partijen in de zorg, zoals zorgverzekeraars, beleidsmakers, toezichthouders en zorgverleners, missen dus cruciale gegevens, sturing gebeurt feitelijk op basis van schattingen. Inhoudsopgave 2 Eerlijk zullen we alles delen 4 Sturen op wérkelijke data 6 Meten is weten 8 Risicoverevening leunt op héle keten 10 Debat 1 Tweede voorlopige vaststelling Zvw 2006 23 september 2009 Gineke Bossema

description

 

Transcript of Gezocht Betrouwbare Data[1]

Page 1: Gezocht Betrouwbare Data[1]

AUDIT

FINANCIAL SERVICES

Gezocht, met spoed: betrouwbare dataActualia Zorg(verzekeraars) over marktwerking in de zorg

Hoe die financiële keten beter zou kunnen werken, daar ging het dezeActualia Zorg(verzekeraars) over. Plus:hoe bewaak je tegelijk de kwaliteit vanzorg? Voor de vijfde keer op een rij verzamelden geïnteresseerden zich opde vierde woensdag van september.Voor het eerst waren er niet alleenzorgverzekeraars en inkopers, maarook aanbieders en uitvoerders. Hoezien die diverse partijen marktwerkingin de zorg? En wat zou er verbeterdmoeten en kunnen worden?

Herman Bol, lid van de Raad vanBestuur van het UMC Utrecht, wil eeneerlijker verdeling van de budgetten enziet daarbij zorgverzekeraars niet alseen vervelende big brother, maar alseen grote broer waar je echt wat aanhebt. Ruben Wenselaar, van de Raadvan Bestuur van Menzis, waardeertdeze kijk. Hij pleit voor tijdig inzicht

in kosten, zodat marktwerking écht kan bijdragen aan de kwaliteit van zorg.Wim Bijl, directeur van zorginkoperMultizorg VRZ, ziet de rol van inkoop –met tools als benchmarks – als eenideaal instrument bij die kwaliteits-bewaking. Erik Poortman, tenslotte,kijkt naar de positie van risicovereve-ning. Dat ligt tenslotte aan de basis van een systeem dat solidariteit énmarktwerking in zich verenigt.

Het is nu ruim drie jaar geleden dat de nieuwe Zorgverzekeringswet, dieonder meer moest zorgen voor een level playing field in de markt, zijn intrede deed. Eén conclusie is evident: marktwerking hapert wanneer werkelijkebestedingen pas jaren na datum bekend zijn. Om precies te zijn: pas 24 uurvoor aanvang van de Actualia Zorg(verzekeraars) 2009, kwamen de cijfersover 20061 binnen. Partijen in de zorg, zoals zorgverzekeraars, beleidsmakers, toezichthouders en zorgverleners, missen dus cruciale gegevens, sturinggebeurt feitelijk op basis van schattingen.

Inhoudsopgave

2 Eerlijk zullen we alles delen4 Sturen op wérkelijke data6 Meten is weten8 Risicoverevening leunt op

héle keten10 Debat

1 Tweede voorlopige vaststelling Zvw 2006

23 september 2009

Gineke Bossema

Page 2: Gezocht Betrouwbare Data[1]

2 Gezocht, met spoed: betrouwbare data

regelgeving activiteiten te ontplooienwaarmee patiënten betere zorg krijgenén ziekenhuizen doelmatiger te werken.Dat laatste betekent overigens nietmeteen dat er bezuinigd wordt. Sterkernog: uitgaven liggen de eerste jaren nainvoering van marktwerking hoger, zoheeft het CPB aangetoond.

Door specialisten in loondienst te heb-ben, zoals de UMC’s al hebben, kaneerlijker én effectiever met budgettenworden omgegaan. Deze constructiedoet niets af aan de ondernemings-drang, wat wel eens beweerd wordt.Zelfs minister Klink bleek met Prinsjes-dag geïnteresseerd in deze structuur.

Financiering in de cureBol onderscheidt vier soorten zieken-huiszorg, die elk een eigen vorm vanfinanciering zouden moeten hebben:

De eerste ervaring met marktwerkingin de zorg staat hem nog helder voorogen. In 2002 was Bol nog maar net bij het UMC Utrecht binnen, toen hetziekenhuis besloot een aandeel in een privékliniek te nemen. Om – alsomvangrijke semi-publieke organisatie– ervaring op te doen met dynamischebedrijfsvoering, niet om rijk van te wor-den. Desondanks was het land te klein.Media betichtten het UMC Utrecht vantweedeling van de zorg. Bol, vers uitde bankierswereld in de zorgsectorterechtgekomen, zag dus al snel hoegevoelig zorg ligt. ‘De maatschappijheeft liever niet dat er geld aan zorgverdiend wordt,’ concludeert hij.

Initieel hogere kostenBol gelooft desondanks in markt-werking. Hij ziet het als een verant-woordelijkheid om onder bestaande

Eerlijk zullen we alles delenMarktwerking bekeken vanuit het UMC Utrecht

Een level playing field is een vereiste voor markt-werking, vindt Herman Bol, lid van de Raad vanBestuur van het UMC Utrecht. Compensatie voorzorgzwaarte, bijvoorbeeld, is onmisbaar wanneer jeeen stelsel met én innovatie én marktwerking wil. In de huidige financieringsstructuur is daar nog teweinig aandacht voor.

Herman Bollid van de Raad van Bestuur

van het UMC Utrecht

© 2010 KPMG Accountants N.V.

Page 3: Gezocht Betrouwbare Data[1]

Gezocht, met spoed: betrouwbare data 3

• Hoogcomplexe, slecht planbare zorg,waar in algemene ziekenhuizen geentijd, instrumenten of capaciteit vooris. Dit is nauwelijks te plannen enlastig in variabele kosten te vangen– daarom gebeurt financiering viaprestatiebekostiging met een acade-mische component, een apart potje.

• Hoogcomplexe, planbare zorg. Dit gebeurt in academische en inde grotere algemene ziekenhuizen.

Financiering gaat via vergunningenen vaste prijzen.

• Laagcomplexe, slecht planbare zorg.Basiszorg, verleend in de algemeneziekenhuizen, gefinancierd uit hetbasispakket met abonnement enprestatiegerichte bekostiging.

• Electieve laagcomplexe, goed plan-bare zorg. Veel zelfde soort opera-ties in specialistische (poli)klinieken,vaak tot de minuut te plannen.Hierover is in een vrije markt goedte onderhandelen over prijzen.

In alle vier de soorten ziekenhuiszorg is marktwerking mogelijk, maar wel inverschillende mate. Bij de UMC’s bijvoorbeeld, waar veel werk aan debovenkant van de matrix zit, valt maar10% in het B-segment. Dat betekentdat er maar 10% vrij onderhandelbaar is voor zorgverzekeraars met de UMC’s.

Hanteerbare financieringFinanciering in het UMC Utrechtgebeurt zo veel mogelijk decentraal, zodicht mogelijk op de werkvloer. Divisiesmoeten werken met de middelen dieze hebben. Ze kunnen ruimte in hunbudget creëren door doelmatiger tewerken. Bol betoogt dat dit de manieris om de ondernemingsdrang te

behouden: die beleving van klein-schaligheid stimuleert de bevlogenheid. En daarmee de kwaliteit van de zorg,onderwijs en onderzoek. Over de nieuwe DOT-structuur is Bol dubbel. Ja, het maakt administratieve proces-sen eenvoudiger en beter hanteerbaar.Maar: bij onmiddellijke invoering, zo is berekend, zou het UMC 50 tot 60 miljoen euro missen. Voor die transitie zouden ze dus graag eenfinancieel vangnet hebben.

MacrobudgetBol mist vooral een level playing field.De UMC’s hebben in zekere zin eennadelige positie ten opzichte van algemene ziekenhuizen. Alle finan-ciering komt uit één macrobudget, viaeen verdeelsleutel waarin zorgzwaarteonvoldoende is meegenomen. UMC’sdoen over het algemeen veel langerover behandelingen, omdat patiëntencomplexer zijn, er veel tijd naar onder-zoek gaat én door de onderwijsfunctieslopen er altijd wel een paar assistentenmee die veel tijd kosten. Hoe in dieverdeling wél rekening kan wordengehouden met zorgzwaarte, laat Bolmet zijn matrix zien.

Zorgverzekeraars zijn in de strijd omeen eerlijke verdeling van het macro-budget meer een grote broer om prettig mee op te trekken dan een lastige big brother, stelt Bol. Ze zijneen steeds professioneler partij dieweet waar ze het over hebben. Ze praten niet meer alleen over geld entarieven, maar ook over wat er nodigis. Over benchmarks en kwaliteit. VoorBol een onmisbaar gegeven in eenstelsel gebaseerd op marktwerking.

Topreferente ZorgUMC

Ziekte-oriëntatiePrestatiebekostiging met academische component

Basisspecialistische generieke ZorgStreek-/stadsziekenhuis

KlachtenoriëntatiePrestatiebekostiging

Com

plex

iteit

PlanbaarheidEerste lijn Eigen zorg

Universiteit

Electieve hoogcomplexe ZorgUMC/groot algemeen ziekenhuis

ProcesoriëntatieVergunning

Electieve laagcomplexe ZorgFocuskliniek

ProcesoriëntatieDBC met vrije prijzen

Figuur: Financiering curatieve zorg

© 2010 KPMG Accountants N.V.

Page 4: Gezocht Betrouwbare Data[1]

© 2010 KPMG Accountants N.V.

4 Gezocht, met spoed: betrouwbare data

Sturen op wérkelijke data

Een zorgverzekeraar stuurt op prijs, kwaliteit envolume. Dat is zijn taak. Maar het is wel verdraaidlastig om zonder harde gegevens te sturen. Ruben Wenselaar, vice-voorzitter van de Raad vanBestuur van Menzis, breekt daarom een lans voorhet sturen van een factuur bínnen twee maanden na afsluiting van het boekjaar. En niet – zoals nugebeurt – na drie jaar.

Marktwerking bekeken vanuit Menzis

Ruben Wenselaarvice-voorzitter van de Raad

van Bestuur van Menzis

Page 5: Gezocht Betrouwbare Data[1]

Beheersing van de zorgkosten is éénvan de kerntaken van een zorgverzeke-raar. Voor Wenselaar een lastig punt,want hoe beheers je kosten wanneerje feitelijk geen inzicht hebt in gemaak-te kosten? Hij heeft – letterlijk – pas 24 uur geleden* de definitieve cijfersover 2006 binnen gekregen van hetCVZ. Dat heeft hem heel wat hoofd-brekens bezorgd. Niet in het minstomdat 2006 het jaar was waarin voorhet eerst de acceptatieplicht van toe-passing was en het risicoverevenings-model in werking trad. Hun relatievepositie in dat jaar is voor Menzis dusheel belangrijk om onder meer de premiestelling voor 2010 op te baseren.

Zicht op effecten vereveningOok de prestaties in 2007 en 2008,zoals die in de jaarverslagen staan, zijndus gemaakt op basis van aannames.Premiestellen is lastig, zo zonderdefinitieve gegevens – zolang je nietweet of je het beter of slechter doetdan je concurrenten neem je minder risico, en ga je op een gemiddelde premie zitten. Daarom, stelt Wenselaar,lijken al die premies zo op elkaar, watniet bepaald een stimulans voor markt-werking is binnen de zorgverzekeraars-branche. Hij pleit daarom voor eenander uitgangspunt. Binnen tweemaanden na afsluiting van het boekjaarwil hij de facturen van ziekenhuizenbinnen hebben, en binnen vier maan-den zicht op de effecten van vereve-ning. Wenselaar wil nú een discussieover nú voeren, niet over een paar jaar.En zodra de effecten van de vereveningzichtbaar zijn, nemen de onzekerhedenin de jaarrekening van de zorgverzeke-raar af. Op de kritiek dat er nu eenmaalis afgesproken dat een DBC-behande-ling pas na afloop gedeclareerd wordt,heeft Wenselaar een helder antwoord:aanpassen die afspraak. Hoe exact, dat laat hij open maar de sleutel ligtvolgens hem in het waarderen van hetonderhanden werk aan het einde vanhet boekjaar.

Solidariteit onder drukEen wezenlijk probleem is de kosten-beheersing in de toekomst. Steedsmeer mensen hebben zorg nodig,steeds minder mensen kunnen zorgverlenen. Door oprukkende technologieis daarnaast – gelukkig – steeds meermogelijk. Daardoor kunnen zorgverle-

ners weliswaar doelmatiger werken,maar lopen de kosten ook verder op,omdat mensen langer in leven blijven.Uiteindelijk zal dit ertoe leiden dat desolidariteit, zeker die tussen genera-ties, onder druk zal komen te staan.Zorgverzekeraars werken daarom aanpreventie en gezondheid. Aan eengoed geïntegreerde eerste lijn en technologische vernieuwing die bij-draagt aan doelmatiger zorg. Waarbij de vernieuwing ‘m meestal niet zit ingrote ingewikkelde zaken, zo steltWenselaar, maar in het slim toepassenvan technieken die elders allanggemeengoed zijn – denk maar aan de elektronische patiëntdossiers.

ImagoZorgverzekeraars willen sturen op kwalitatief goede zorg. Daarbij zijn zeafhankelijk van de beroepsbeoefenaars.En daar zit een merkwaardig dilemma.Want de loyaliteit van een verzekerdemet bijvoorbeeld de eigen arts, ligtmeestal vele malen hoger dan de loyaliteit met de zorgverzekeraar. Zou Menzis een slecht presterendearts uit zijn pakket weren, dan is hetmaar de vraag wie bij wie wegloopt.Ondanks de focus op kwalitatief goede zorg, hebben verzekeraars nogeen positie te verwerven als nieuweautoriteit.

MarktpositieWenselaar ervaart concurrentie vooralop de collectieve contracten. Van deconsumenten switcht jaarlijks maarzo’n 3 a 4%, terwijl grote collectievecontracten soms jaarlijks opengebrokenkunnen worden. En die bepalen soms wel tot een achtste van de jaaromzet van een zorgverzekeraar.

Verzekeraars worden wel eens regisseurs genoemd – dat zijn ze niet,stelt Wenselaar. Zelfs al zouden ze willen, ze kunnen dat niet zijn. In eenopen markt moet je namelijk continu je toegevoegde waarde bewijzen. Hoe verenig je dat met een regie-functie? Opereren in de markt betekentvoor Menzis het innemen van één hel-dere positie: “Het moet aantrekkelijkzijn voor een zorgaanbieder om metons afspraken te maken én voor een verzekerde om naar ons toe te gaanvoor goede zorg.”

© 2010 KPMG Accountants N.V.

Gezocht, met spoed: betrouwbare data 5

* Om precies te zijn: 22 september 2009.

Page 6: Gezocht Betrouwbare Data[1]

Meten is weten

6 Gezocht, met spoed: betrouwbare data

Multizorg VRZ spreekt niet alleen over markt-werking, ze zíjn een product van marktwerking. Het bedrijf is in 2005 ontstaan op initiatief van eenaantal verzekeraars, die hun landelijke inkoop vanzorg centraal wilden organiseren. Nu zijn zeven kleine en middelgrote verzekeraars bij Multizorg VRZ aangesloten. Directeur Wim Bijl is trots op hetfeit dat ze nu al een positie hebben verworven omin het hele land én voor eerste en tweede lijn in te kunnen kopen.

Marktwerking bekeken vanuit inkoper Multizorg VRZ

© 2010 KPMG Accountants N.V.

Wim Bijldirecteur Multizorg VRZ

Page 7: Gezocht Betrouwbare Data[1]

Natuurlijk, inkoop is hun core business,vertelt Bijl, maar daaromheen moetwel beleid gecreëerd worden. Huninkoopvisie ontwikkelen ze samen met de aangesloten verzekeraars.Beslissingen nemen ze op basis vaninkooptools, zoals benchmarks, zodatze keuzes kunnen maken vanuit prijs-én kwaliteitsoverwegingen. Bijl hechtveel waarde aan benchmarks – echtekeuzevrijheid vraagt in zijn ogen omgoed zicht op de geleverde kwaliteitvan de zorgaanbieders. Multizorg VRZontwikkelt daarom een eigen systeemvoor het meten van kwaliteit. Hetmeten blijft, ook wanneer het nieuwesysteem er is, een complexe opgave,met tal van onderlinge afhankelijk-heden. Denk maar eens aan hogesterftecijfers. Die kunnen betekenendat er kwalitatief slechte zorg gemetenwordt, maar ook dat een ziekenhuisniet bang is om complexe patiënten opte nemen. Daarnaast speelt de vraag:waar begin je? Welke van die duizen-den DBC’s moet je aanpakken? Door te focussen op de DBC’s waar de onderlinge kwaliteitsverschillen hetgrootst zijn, beantwoordt Bijl zijn eigenvraag. En dat verschil vind je weerterug in goede benchmarks.

AD top-100Ook de minder wetenschappelijke kwaliteitsonderzoeken, zoals de top-100 van het AD, juicht Bijl toe. Hetheeft geen enkele wetenschappelijkepretentie, stelt hij, maar doordat zejaarlijks met andere indicatoren meten,zie je wel dat ziekenhuizen er al reke-ning mee gaan houden. “Het triggertRaden van Bestuur van ziekenhuizen.Op onderdelen hebben ze daardoor almeer voor elkaar gekregen dan menigzorgverzekeraar.”

Ingewikkelde regelgevingNet als de andere sprekers, pleit ookBijl voor betere afspraken tussen deverschillende partijen in de keten: zoheeft Multizorg VRZ op dit momentmet een aantal ziekenhuizen nogsteeds geen prijsafspraken kunnenmaken voor 2009, omdat de NZA pasin april met de spelregels voor dit jaarkwam. Die hadden er al in oktober

Gezocht, met spoed: betrouwbare data 7

© 2010 KPMG Accountants N.V.

vorig jaar moeten zijn, vindt Bijl. Nukunnen dit jaar wellicht declaraties nietbetaald worden. Door die ingewikkelderegelgeving ben je per saldo meer aanhet achteruit- dan vooruitkijken, en datvindt Bijl een zeer reële dreiging voormarktwerking.

Minder prijsstijgingKan zorginkoop wezenlijk bijdragen aanmarktwerking? In de zin van een bijdra-ge aan de beheersing van zorgkosten:wellicht. In het B-segment is in 2007en 2008 2,5% minder prijsstijginggeweest dan in het A-segment. Desplitsing tussen A- en B-segment zoudus succesvol kunnen zijn doordat inhet B-segment kritischer is ingekocht.Maar dat is een aanname, die bijgebrek aan harde feiten niet te verifië-ren is. Op vlakken als ketenintegratieen innovatie moet de meerwaarde van zorginkoop nog blijken. Op toegan-kelijkheid van de zorg heeft Bijl wel successen geboekt – de klanten vanzijn klanten hebben geen omkijkenmeer naar betalingen.

Grote budgettenKnelpunten bij de inkoop zijn er noggenoeg:

• Verzekerden zijn lastig te sturen: zevermoeden al snel dat verzekeraarssturen uit besparingsoverwegingen.Op het vlak van imago is dus nogeen wereld te winnen.

• In de samenwerking met de zieken-huizen valt eveneens nog veel tewinnen. Onderhandelingsteams bijziekenhuizen hebben soms nauwe-lijks mandaat. Raden van Bestuurhouden zich niet met de onderhan-delingen bezig, terwijl het bij zieken-huizen inmiddels wel om grote budgetten gaat. Bijl adviseert daar-om meer kwaliteit en capaciteit in tezetten. Ervan uit gaande dat eenderde van het budget vrij onderhan-delbaar is, loont die inzet zeker.

• Zolang partijen niet in staat zijn kwaliteit of verbetering van kwaliteitinzichtelijk te maken, dan is markt-werking onmogelijk. Transparantie is essentieel.

Page 8: Gezocht Betrouwbare Data[1]

© 2010 KPMG Accountants N.V.

Risicoverevening leunt op héle keten

Zonder risicoverevening geen eerlijke marktwerking,daar is iedereen het over eens. Maar dan de uit-voering. Trots is het College voor Zorgverzekeringen(CVZ) op de bereikte resultaten. Het model staat er,het werkt goed en de voorspellingen zijn betrouw-baar. Maar laten we wel voorop stellen dat het risicovereveningsmodel een model is, nuanceertErik Poortman, manager Verzekeringsuitvoering vanhet CVZ. Het is níet de werkelijkheid.

8 Gezocht, met spoed: betrouwbare data

Marktwerking vanuit beleidsuitvoerder CVZ

Erik Poortmanmanager Verzekeringsuitvoering

Page 9: Gezocht Betrouwbare Data[1]

© 2010 KPMG Accountants N.V.

Gezocht, met spoed: betrouwbare data 9

Om een vooroordeel weg te nemen:het CVZ is géén toezichthouder.Ze zijn uitvoerder van het beleid vanhet ministerie van VWS. Binnen hetzorgstelsel adviseren zij over pakket-beheer en voert het fonds beheer uit.Het CVZ voert de regelingen uit voorde wanbetalers, gemoedsbezwaarden,voert de regeling uit waarbij Neder-landers verblijvend in het buitenland ofbuitenlanders verblijfachtig in Nederlandeen bijdrage voor zorgverzekeringswetmoeten afdragen. Tevens treedt hetCVZ op als buitenlands verbindings-kantoor. In deze verschillende uit-voeringstaken heeft het CVZ contactmet circa 600.000 burgers.

Het systeem overhoopOok Poortman heeft, net alsWenselaar, nog maar net de cijfersover 2006: de totale schadelastbedraagt meer dan 31 miljard euro. Net als Wenselaar laat hij zien wat dedoorlooptijd is van de cijfers – drie jaarvoordat de DBC-gegevens binnen zijn,en nog eens twee jaar voordat dedefinitieve vaststelling duidelijk is. Uit onderzoek is echter gebleken datbínnen het huidige systeem slechtseen versnelling mogelijk is van driemaanden. Wil je sneller? Dan moet het hele systeem overhoop. Niet vanuitde kokers, maar vanuit de hele keten,waarschuwt Poortman. Maar goed, relativeert hij meteen, je gaat niet ex-perimenteren met ca. 31 miljard euro.

SeizoensarbeidDe drukste periode bij het CVZ looptvan april tot en met oktober. In die tijd verdelen ze 31 miljard euro, hetmacrobudget. In die periode wil jegeen geruzie over de verdeling, legtPoortman uit. De uitvoering moet door,hoe dan ook. Het productieproces isongelooflijk complex. Wanneer toege-laten wordt dat er halverwege nieuwecijfers worden aangeleverd, dienen alleberekeningen voor alle zorgverzeke-raars opnieuw te worden uitgevoerd.Immers er is sprake van een verdeel-model. De cijfers van de ene verzeke-raar heeft invloed op de verdeling overalle andere verzekeraars. Het produc-

tieproces van het CVZ is een strakgeregisseerd proces met veel afhanke-lijkheden van derden en alle activiteitenliggen op het kritieke pad. Daarom ishet niet mogelijk om halverwege ditproces te laten verstoren met nieuweinformatie. Ter illustratie laat Poortmaneen stroomschema van het productie-proces zien: dat heeft wel wat weg vaneen elektronisch circuit op een hardeschijf. Om eventuele miscalculaties te voorkomen hanteerthet CVZ daarom strikt het adagium:afspraak is afspraak, zowel voor zichzelfals voor de leveranciers van de cijfers.

Gebrek aan controle en regieRisicoverevening is van invloed op de hele keten. Wanneer je aan de ene kant druk uitoefent, dan komt dat elders in de keten naar boven. En dat effect zie je terug in de praktijk.Verzekeraars hebben te maken metonzekerheden over te verwachtenschade, verschillende waarderings-grondslagen – grotendeels gebaseerdop het ziekenfondstijdperk – en deplicht enorme hoeveelheden informatiete leveren. Met als resultaat: vertraging,een wezenlijk probleem voor verzeke-raars. Planning en control – in de heleketen – moeten véél beter op elkaaraansluiten. Feitelijk is er geen keten-controle.

In de zorgketen mist de regie, conclu-deert Poortman. Dat zou een logischerol voor VWS zijn, niet voor zorgverze-keraars, maar VWS voelt zich ‘alleen’systeemverantwoordelijke. Over zorg-verzekeraars heeft Poortman overigensniets dan lof, de kwaliteit van hun aangeleverde data is beduidend toe-genomen. Er is nog veel verbeterpo-tentieel te realiseren in de gegevens-uitwisseling tussen de ketenpartners.De verbeteringen liggen zowel aan dekant van verzekeraars maar zeker ookaan de kant van het CVZ. Poortmanspreekt de hoop uit dat er, zeker straksmet de invoering van de DOT, niet van-uit de eigen koker wordt gewerkt, maardat alle keten-partners de handenineenslaan en inzien dat ze met elkaarverbonden zijn, of ze het willen of niet.

Page 10: Gezocht Betrouwbare Data[1]

daarom altijd discussie opleveren. Dat moet je maar voor lief nemen.Onze zorg is dat risicoverevening de kosten per verzekeraar enorm nivelleert. Dat zorgt voor spanning.” Wim Bijl, directeur Multizorg VRZ:

Ruben Wenselaar, Raad van BestuurMenzis: “Andere landen zijn jaloers opons systeem: marktwerking en tochsolidair, dankzij de risicoverevening.Maar het blijft een model – gaat hetover grote bedragen, dan zal het

© 2010 KPMG Accountants N.V.

10 Gezocht, met spoed: betrouwbare data

Debat Stelling:

Het huidige systeem van risicoverevening leidt totmarktwerking en levert een bijdrage aan duurzamebetaalbare zorg.

Page 11: Gezocht Betrouwbare Data[1]

© 2010 KPMG Accountants N.V.

“Feitelijk gaat het hier ook om de vraagwat voor speelveld je wil hebben –grote verzekeraars hebben het nietnodig, kleine verzekeraars wel. Diekunnen niet zonder het risicovereve-ningsmodel. De regionale verschillenzijn groot, dus ook bij marktconcentra-tie is verevening nodig.”

Wie doet de prijssturing?Wenselaar: “Het DBC-systeem moetaangepast, want anders is marktwer-king niet mogelijk. Aan de individuelepatiënt kun je prijssturing niet overlaten(de zaal vindt van wel). Hij of zij magdan wel als belastingbetaler enigszinsde touwtjes in handen hebben, feitelijkzorgen patiënten voor enorme inefficiën-tie: 90% van de tijd gaat het namelijkover – gelukkig – wat ze níet hebben.” Erik Poortman, van het CVZ: “Alspatiënt heb ik meegemaakt dat het jeecht niet uitmaakt hoeveel het kost, als je die zorg maar krijgt. Ik heb toen trouwens ook met eigen ogen geziendat het met de betrokkenheid – gelukkig– echt heel goed gesteld is, maar dat erweinig kostenefficiënt wordt gewerkt.Dat zou veel doelmatiger kunnen.”Wenselaar: “Als je eenmaal patiëntbent, dan heb je recht op de bestezorg. Maar daaraan voorafgaand is eenwereld te winnen. Door aan eigen verantwoordelijkheid of preventie tewerken. Verandert er niets, dan stijgende kosten aanzienlijk en dat geld moetergens vandaan komen. Of de premiegaat omhoog, of de belasting gaatomhoog.”Bijl: “Er moet gewoon iemand anderszijn die bezig is met doelmatigheid van

Gezocht, met spoed: betrouwbare data 11

de zorg. Niet de consument, die wil de laagste premie, en niet de patiënt,die wil gewoon de beste zorg.Verzekeraars en aanbieders moetenhier zelf aan werken, anders loopt hetsysteem vast. Het leeuwendeel van dekosten – denk aan 40 tot 60% – zit inhet laatste levensjaar van mensen. Dat wordt bij de groeiende vergrijzingeen steeds groter aandeel.”

Gebrek aan visieWenselaar: “Wat willen we, daar moethet over gaan. Het gaat nog steeds tevaak over incidenten. Natuurlijk, achterde schermen wordt er wel gepraatover wezenlijke vragen over capaciteiten solidariteit, maar nog lang nietgenoeg. Met het huidige model kun-nen we er in elk geval niet adequaat op inspelen. Ja, de acceptatieplichtmoet blijven. Figuurlijk gesproken verzekeren wij daarom een brandendhuis, maar dat is de basisvoorwaardevan ons systeem. Waar we wel vanafmoeten is het hele ex post. DBC’s,DOT’s: het zijn allemaal compenseren-de vaten. Je moet gewoon snel wetenwaar je aan toe bent. En wil je echtemarktwerking, dan zul je moetenaccepteren dat er af en toe, wellichtzelfs midden in een grote stad, eenziekenhuis failliet gaat.”

Ter overdenking Hebben we eigenlijk wel een bekosti-gingsprobleem? Misschien willen weals maatschappij wel gewoon meerdan nu betalen voor zorg. Wat wordthet – 6% van het BNP? Misschienzelfs 8% van het BNP?

Page 12: Gezocht Betrouwbare Data[1]

Interesse? Bel of mail dan naar eenvan de onderstaande contactpersonen.

KPMGBurgemeester Rijnderslaan 10-201185 MC AmstelveenPostbus 745001070 DB Amsterdam

ContactpersonenGineke BossemaTel: (020) 656 7596 [email protected]

Arvid de BruinTel: (030) 658 2300 [email protected]

Martijn KoolTel: (030) 658 2300 [email protected]

kpmg.nl

De in dit document vervatte informatie is van algemene aard en is niet toegespitst op de specifieke omstandig-heden van een bepaalde persoon of entiteit. Wij streven ernaar juiste en tijdige informatie te verstrekken. Wij kunnen echter geen garantie geven dat dergelijke informatie op de datum waarop zij wordt ontvangen nog juist is of in de toekomst blijft. Daarom adviseren wij u op grond van deze informatie geen beslissingen te nemenbehoudens op grond van advies van deskundigen na een grondig onderzoek van de desbetreffende situatie.

© 2010 KPMG Accountants N.V., ingeschreven bijhet handelsregister in Nederland onder nummer33263683, is een dochtermaatschappij van KPMGEurope LLP en lid van het KPMG-netwerk van zelf-standige ondernemingen die verbonden zijn aanKPMG International Cooperative (‘KPMG Interna-tional’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voor-behouden. Gedrukt in Nederland. KPMG en hetKPMG-logo zijn geregistreerde merken van KPMGInternational Cooperative (‘KPMG International’), een Zwitserse entiteit.Publicatienummer: 199_1001

Contact us

Over KPMGKPMG biedt dienstverlening op hetgebied van audit, tax en advisory. We werken voor een brede groepopdrachtgevers: grote (inter)nationaleondernemingen, middelgrote bedrijven,non-profitorganisaties en overheden.De ingewikkelde problematiek vanonze klanten vraagt om een multi-disciplinaire aanpak. Onze professionalsblinken uit in hun eigen specialisme,maar werken tegelijkertijd nauw samenom zo de toegevoegde waarde te bieden die het onze klanten mogelijkmaakt te excelleren in hun eigenomgeving. Daarbij putten we uit eenrijke bron van kennis en ervaring,wereldwijd opgedaan in de meest uit-eenlopende organisaties en markten.We geven echte antwoorden, waardooronze klanten betere beslissingen kunnen nemen.

Binnen KPMG is de kennis van de zorgverzekeringsmarkt gebundeld in debranchegroep Healthcare Insurance.Vanuit deze branchegroep worden inmultidisciplinaire teams controle- enadviesopdrachten uitgevoerd bij eenbreed scala aan opdrachtgevers (zowelbij profit als not-for profit organisaties)in de zorgverzekeringsbranche.