Get connected nr 9

of 28 /28
Get Connected nr. 9, JAN 2015 TOURLAB. De Tourstart als platform voor fietsinnovatie Ook de sporter ervaart met nieuwe technologie de sport anders, zie pagina 18!

Embed Size (px)

description

Het januari-nummer van Get Connected magazine zit weer boordevol verhalen over innovatie. Onder andere Pazio; een digitaal portaal waarop alle e-health informatie en –diensten te vinden zijn. We kijken ook naar het nul-op-de-meter initiatief, want waar staan we nu? Met een interview met Marianne van der Steen en Freek van Muiswinkel wordt licht geworpen op MBI Health. De opleiding levert mondiale life sciences- en healthondernemers af. Uiteraard wordt ook aandacht besteed aan de Koers van de Toekomst. Ten slotte een verhaal over de internationaliseringsagenda, waarmee gewerkt wordt aan innovatie, economische ontwikkeling en werkgelegenheid voor de regio Utrecht.

Transcript of Get connected nr 9

  • Get Connectednr. 9, JAN 2015

    TOURLAB. De Tourstartals platform voorfietsinnovatie

    Ook de sporterervaart met nieuwetechnologie de sport anders, zie pagina 18!

  • get connected

    03

    04

    05

    08

    22

    24

    26

    27

    06GameChangers

    Pazio E-health platform

    PAZIO biedt alle e-health informatieen -diensten in ndigitaal portaal

    MBI Health& Life sciences tender

    Koers van detoekomst

    Voorwoord

    Henk Broeders

    Blikvangers

    Nieuws

    Nieuwe formule

    Ton van Mil

    Interview

    LomboXnet en ElecTree

    Estafette-interview

    Marcel Collignon

    Internationalisering

    Internationaliseringsagenda

    Research

    Banen & bedrijven

    Agenda

    Colofon Deze Get Connected is tot stand

    gekomen in opdracht van de

    Economic Board Utrecht (EBU).

    Wij danken de ondernemers en

    bestuurders die hieraan hebben

    meegewerkt.

    Redactie

    Menno Bosma, Karien Docter,

    Karianne Vermaas

    Eindredactie

    Miriam Notenboom

    Hoofdredactie

    Marcia Veenhuis, Doron Verstraelen

    Fotografie

    Marieke Duijsters, Roelof Pot,

    Oscar Timmers, Kliphanger

    Vormgeving

    Today Designers, Utrecht

    Drukwerk

    Platform P

    Met dank aan

    Bram Verbont

    (Cycle Trend Utrecht)

    Nul-op-de-meter:Waar staan we?

    14Gezond

    18Slim

    10Groen

    INHOUD

  • voorwoord

    3

    Bij een nieuw jaar horen goede voornemens,

    liefst van het niveau uitdagend n haalbaar.

    Als voorzitter van de Economic Board Utrecht

    (EBU) is een van mijn voornemens om met

    u de weg te vervolgen die we vorig jaar zijn

    ingeslagen: het verzilveren van Utrechts in-

    novatiepotentieel in groen, gezond en slim,

    het beter opleiden voor de toekomst en

    versterking van onze internationale orin-

    tatie. In 2014 hebben we zon goede basis

    gelegd voor regionale samenwerking dat ik vol

    vertrouwen durf te zeggen: we doen er in

    2015 een schepje bovenop en schakelen naar

    een hogere versnelling.

    Met elkaar hebben we in 2014 iets moois

    neergezet. Onze initiatieven hebben in eer-

    ste aanleg 10 miljoen euro aan investeringen

    uitgelokt, en in tweede instantie nog eens 75

    miljoen euro. We organiseerden de allianties

    om in 2020 daadwerkelijk 50.000 nul-op-de-

    meter-woningen in de regio te realiseren. De

    internationaliseringsagenda, gericht op meer

    samenwerking voor een helder Utrechts ge-

    luid op internationale podia, komt op stoom

    en krijgt vleugels door o.a. de start van de

    Tour de France. Ook de Human Capital-agen-

    da, gericht op de toekomstige arbeidsmarkt,

    weet mensen, bedrijven en opleidingen te

    (ver)binden. Maar de wereld staat niet stil.

    De snelle ontwikkelingen in maatschappij en

    economie vragen dat we voortdurend om

    ons heen kijken, ons afvragen welke kansen

    er liggen en hoe we die kunnen benutten.

    Daarin ligt de opgave voor 2015.

    De veranderingen die we zien, zijn structureel.

    Door internetdiensten zijn er minder fysieke

    winkels en kantoren nodig, en op de locaties

    die overblijven willen we meer beleven,

    uitwisselen en ervaren. We organiseren

    onszelf vaker in tijdelijke lokale coalities

    voor bijvoorbeeld collectieve (energie)inkoop

    of het op peil houden van onze kennis.

    Technologie dringt door in de haarvaten

    van ons bestaan: ze vormt de lifeline naar

    zorgverleners en onze dierbaren, ze brengt

    producten, diensten en mensen dichterbij.

    Maar technologie verandert ook ons werk,

    onze organisaties en de wijze waarop we

    samenwerken en leiding geven.

    We moeten ons voorbereiden op fundamen-

    tele veranderingen. Angst helpt daar niet bij.

    Integendeel: het is effectiever om veran-

    deringen te zien, te begrijpen en ermee te

    leren omgaan. Daarvoor mobiliseren we alle

    kennis waaraan Utrecht rijk is. De hackatons

    die de EBU in 2014 organiseerde, zijn hiervan

    een voorbeeld: een speeltuin waarin soft-

    ware-ontwikkelaars 48 uur de tijd krijgen om

    te laten zien hoe technologie inzetbaar is

    voor verduurzaming of nieuwe vormen van

    dienstverlening. Dergelijke speeltuinen orga-

    niseert de EBU in 2015 weer.

    Ik zie 2015 dus met vertrouwen tegemoet.

    We moeten meer tempo maken en met het

    kompas dat we gezamenlijk hebben vorm-

    gegeven rondom onze drie themas, de ar-

    beidsmarkt en internationalisering kunnen

    we de meest competitieve regio van Europa

    blijven en het leven hier en elders groener,

    gezonder en slimmer inrichten.

    Ik wens u een succesvol en vruchtbaar 2015.

    Fundamentele veranderingen

    Schakelen naar een hogere versnellingHENK BROEDERS Voorzitter EconomicBoard Utrecht

  • 4nieuws

    UTRECHTSE BEDRIJVEN SCOREN GOEDNiet minder dan 80 ondernemers in de provincie Utrecht behoorden in

    2014 tot de Sprout Challenger, de FD Gazelles, de Deloitte Technology

    Fast 50, de nationale InnovatieTop100, of stonden op de shortlists voor

    de Accenture Innovation Award of de High Growth Award. Sommige

    ondernemers scoorden in verschillende ranglijsten hoog.

    Zo duiken Blendle, GreenPeak Technologies, Xtorm (A-solar), Door-to-Door

    Cargo, Joost Zorgt, ContactCare, Traintool, XebiaLabs, Teleena, Bartosz,

    Enrise, Conclusion en Brainnet in een aantal overzichten op.

    Blendle was winnaar van de Accenture Innovation Award n scoorde hoog

    in de SproutChallenger. Het bedrijf is een combinatie van een digitale kiosk

    en een sociaal netwerk. Ook internationaal wordt de potentie van het bedrijf

    gezien: The New York Times en de Duitse uitgever Axel Springer investeren

    gezamenlijk 3 miljoen euro voor verdere internationale expansie.

    Teleenais een relatief jong bedrijf met het hoofdkantoor in Nieuwegein,

    dat werkt aan innovatieve diensten op het gebied van mobiele

    telecommunicatie. Teleena is een zogenaamde enabler: zij bedenken,

    bouwen en beheren mobiele telecomoplossingen voor andere bedrijven die

    de oplossingen vervolgens zelf op de markt brengen. Teleena behoort tot

    de Deloitte Technology Fast50 en de FD Gazelles en was genomineerd voor

    een High Growth Award.

    Het Utrechtse GreenPeak Technologies won de Technology Fast50

    verkiezing. Het bedrijf ontwikkelt energiezuinige microprocessors die

    datacommunicatie versturen voor smart-home-applicaties. Nu het internet

    of things een vlucht lijkt te nemen, zijn de vooruitzichten gunstiger dan ooit.

    WINNAARS SMART MOBILITY CHALLENGEDe applicaties Roudle en Social Charging hebben de Smart Mobility

    Challenge 2014 overtuigend gewonnen. Daarmee sleepten de

    ontwikkelaars, respectievelijk Brentjes GEO-ICT en Blue Max, elk 50.000

    euro in de wacht voor doorontwikkeling van hun toepassingen.

    De winnaars werden woensdag 10 december tijdens de EBU Get Connected-

    bijeenkomst bekendgemaakt door Remco van Lunteren, gedeputeerde

    Mobiliteit, Economie en Financin van de provincie Utrecht. De winnaars zijn

    online gekozen door ruim 3.500 lezers van Webwereld en door een jury van

    vijf prominente ondernemers/beleidsmakers op het gebied van innovatie en

    mobiliteit.

    Roudle is een locatieplanner die de meest duurzame plaats berekent om

    samen te komen met een groep mensen. Ideaal voor vergaderingen met

    relaties uit verschillende delen van het land. Social Charging grijpt in op de

    sociale verantwoordelijkheid van de gebruikers van openbare laadpalen.

    De app legt boven op een laag van geo-informatie een laag van sociale

    interactie (waarschuw me als de paal vrijkomt).

    4

    DUTCH GAME AWARDSIn TivoliVredenburg in Utrecht werden op 25 november 2014 de Dutch

    Game Awards uitgereikt, de belangrijkste prijzen voor de Nederlandse

    gamesindustrie. De wellicht meest opvallende winnaar was het Nationaal

    Ballet, dat samen met het Utrechtse Game Oven en componist Bart

    Delissen de prijs won voor Best Co-production voorBounden. Bounden

    is ontwikkeld door Game Oven, een gamestudio gevestigd in het gebouw

    van de Dutch Game Garden in Utrecht. Bounden is een game voor twee

    spelers op een smartphone. Het is een mix van ballet en Twister. De

    gebruiker vormt een dans samen met de andere gebruiker. Bounden is een

    heel fysieke game die zich focust op interactie en intimiteit.

    Verder won Tomb Raider: Definitive Edition van het Utrechtse NIXXES de

    Best Technical Achievement. Een andere Utrechtse winnaar was

    RageSquid. Met Action Henk wonnen zij het Best Entertainment Game

    Design. Het uit Hilversum afkomstige Lionade Games van de HKU won met

    de game Check-in/Knock-Out' zowel de Best Student Art en de prijs voor

    Best Student Game Design.

    BLIKVANGERS

  • 5nieuwe formule

    Get Connected-bijeenkomsten zoals we die tot voor kort kenden, gaan enigszins wijzigen qua invulling/formule. Ton van Mil, directeur EBU, vertelt over de nieuwe insteek.

    'We zijn sinds de lancering van onze agenda

    anderhalf jaar verder. In deze periode heb-

    ben we via Get Connected onze Groen-,

    Gezond- en Slim-agenda's gepresenteerd in

    brede netwerkbijeenkomsten. Daarnaast zijn

    we natuurlijk aan de slag gegaan en zijn de

    eerste resultaten geboekt. Nu we de presen-

    tatiefase voorbij zijn, is het ook zaak de Get

    Connected formule aan te passen. Ook uit

    het netwerk horen we dat er meer behoefte is

    aan maatwerkbijeenkomsten dan aan grote

    netwerkbijeenkomsten. Daarom een nieu-

    we formule.

    Deze houdt in dat iedereen lid kan worden

    van ons Get Connected-netwerk. U kunt zelf

    aangeven in welke onderwerpen u genteres-

    seerd bent. Iedereen ontvangt een keer per

    maand de digitale EBU-nieuwsbrief. Daar-

    naast ontvangt u uitnodigingen voor Get

    Connected-bijeenkomsten die matchen

    met de opgegeven interesses. Tevens ver-

    andert de inhoudelijke opzet van onze Get

    Connected-bijeenkomsten. Er komen vier

    verschillende varianten:

    GET CONNECTED MEET UP!De Meet Up! richt zich op inspiratie en ont-

    moeten rondom themas uit onze agenda.

    Denk aan het nieuwste op het gebied van

    gaming, e-health en smart grids. We willen

    graag de samenwerking aangaan met par-

    tijen die ook dergelijke bijeenkomsten orga-

    niseren. Het is goed voor onze regio als we

    dit met elkaar slim programmeren in plaats

    van versnipperd.

    GetConnected: een nieuwe

    formule

    GET CONNECTED WORK!Get Connected Work! De naam zegt het al;

    we gaan werken! Deze bijeenkomst is maat-

    werk en vergelijkbaar met een congres met

    werksessies. Hiervoor nodigen we specifiek

    mensen uit. De resultaten programmeren we

    in meet up's en we doen er verslag van in ons

    magazine Get Connected.

    GET CONNECTED HACKATHONSBij een hackathon komen programmeurs,

    hardware hackers, ontwikkelaars, designers,

    specialisten en ondernemers samen om aan

    de slag te gaan met innovatieve oplossin-

    gen voor ons dagelijkse leven. Dit heeft een

    enorme invloed op de inspiratie en produc-

    tiviteit.En dat is precies de bedoeling! Zo or-

    ganiseerden we eerder al The Green Hackfest

    2014 en de 'Caf du Tour'-bijeenkomsten.

    GET CONNECTED Ten slotte nodigen we twee keer per jaar het

    gehele netwerk uit. Tijdens deze bijeenkom-

    sten kijken we vooruit en organiseren we een

    marktplaats rondom onze themas Groen,

    Gezond en Slim.

    EN NU? Alle bestaande leden krijgen een verzoek

    om hun profiel bij te werken en aan te ge-

    ven waarvoor ze willen worden uitgeno-

    digd. Tevens kunnen nieuwe leden zich via

    onze site aanmelden. Mocht u collegas

    hebben die geschikt zouden zijn om lid te

    worden van ons netwerk, laat het dan weten!'

    TON VAN MILDirecteur Economic Board Utrecht

    5

  • ZelfmanagementSensorenAppsDiensten

    Organisatie-appsZiekenhuisWijkteamsThuiszorgFocus Curae.a.

    Professioneel ManagementHuisartsen Informatie Systeem Ziekenhuis Informatie SysteemKeten Informatie SysteemElektronisch Patinten DossierPatintenportalen

    Welkom J. Willemse Paziozorgverzekeraarziekenhuistandarts apotheekhuisarts

    Uw huisartspraktijk Oog in Al

    e-afspraak uitslagen

    recepten

    zorg info

    dossier

    Bij de digitale diensten van de huisarts, de

    apotheek, het ziekenhuis, de specialist, de

    ziektekostenverzekeraar steeds moeten

    patinten opnieuw inloggen en hun gegevens

    invoeren. En vaak kunnen ze weinig zelf doen.

    Dat kan anders, vond Andr Dekker toen hij

    begin deze eeuw bij het UMC Utrecht werkte.

    Dekker, die ervaring in de zorg, maar ook een

    MBA en een informatica-achtergrond heeft,

    droomde van een landelijk digitaal gezond-

    heidsplatform. Schrijf maar een projectplan,

    zei zijn baas.

    En nu huist Dekker als directeur van de Pati-

    entgeorinteerde Zorg Informatie Omgeving

    (PAZIO) met mededirecteur Leone Flikweert

    en vier medewerkers in een pand in De Bilt.

    Dat PAZIO zich fysiek heeft losgemaakt van

    het UMC Utrecht, typeert de fase waarin het

    initiatief zit: van een project is het een zelf-

    standig instituut geworden. Steun, ook fi-

    nancile, van de provincie en de gemeente

    Utrecht, het ministerie van Economische Za-

    ken en de EBU, droeg daaraan bij.

    PAZIO biedt alle e-health informatieen -diensten in n digitaal portaalE-healthdiensten waren tot nu toe erg versnipperd: patinten moesten steeds bij elke zorginstelling opnieuw inloggen en gegevens invoeren. Het Utrechtse PAZIO maakt daar een eind aan.

    Bestaande e-healthdiensten komen samen in n onafhankelijk

    digitaal platform

    Met n beveiligde inlog (DigiD) toegang tot alle medische

    gegevens en diensten

    Zorgprofessionals kunnen blijven werken in hun eigen systemen

    Meer kennis voor patint om eigen regie op zorg te kunnen voeren

    Flikweert, afkomstig uit het bedrijfsleven, is

    aangetrokken om de zakelijke vertaalslag te

    maken. Dat lukt goed. PAZIO drijft inmiddels

    op betalende klanten, vooral gezondheids-

    centra en huisartsenpraktijken in onder meer

    Utrecht, Maarssenbroek en Nieuwegein. Sa-

    men bedienen zij meer dan 50.000 patinten.

    Die kunnen inloggen met hun DigiD en zo

    toegang krijgen tot al hun medische gege-

    vens en tal van diensten. Ze kunnen onder

    meer hun patintdossier inzien, digitaal con-

    sulten aanvragen, afspraken maken, herhaal-

    recepten opvragen, zelfhulptools gebruiken

    en gepersonaliseerde informatie bekijken.

    Uiteindelijk moet het platform ook meer

    interactie bieden, zoals serious games. Daar-

    over wordt nu gepraat met de Hogeschool

    voor de Kunsten Utrecht.

    Andr Dekker vergelijkt het PAZIO-concept

    graag met een voordeur waarachter zich

    allemaal verschillende interieurs bevinden,

    afhankelijk van het type gebruiker. Een jonge

    diabetespatint krijgt andere informatie op

    het scherm dan een senior met de ziekte van

    Parkinson.

    Behalve de bundeling, maakt zelfmanage-

    ment PAZIO uniek, aldus de twee directeuren.

    De gebruiker komt in de regierol, net als

    utrechtse gamechangers

    6

  • utrechtse gamechangers

    7

    Wijzijn de

    Interpay van de

    gezond-heids-zorg

    ANDR DEKKER

    WWW.PAZIO.NL

    Jelle van der Weijde06 46 12 23 [email protected]

    Jelle van der Weijde, EBU-do-

    meinmanager Gezond: PAZIO

    heeft raakvlakken met twee be-

    langrijke onderwerpen in dit do-

    mein: lang en gezond thuis blij-

    ven wonen en zelfmanagement

    in de zorg. Dat vereist dat men-

    sen directe toegang hebben tot

    hun medische gegevens. PAZIO

    is een van de weinige platforms

    die dat biedt. Bovendien is het

    een Utrechts bedrijf, dat ook nog

    eens nauw gelieerd is aan het

    UMC Utrecht, een van de part-

    ners van de EBU. Doordat PAZIO

    niet zelf content levert, maar al-

    leen informatie van derden ont-

    sluit, is het onafhankelijk. De EBU

    helpt met de verdere implemen-

    tatie van het concept. We bren-

    gen PAZIO onder meer in contact

    met potentile financiers en klan-

    ten. Prima dat ze landelijke ambi-

    ties hebben. Dat past goed in de

    strategische agenda van de EBU.

    DE EBU EN PAZIO

    bij telebankieren, stelt Dekker. Nu logt nog

    slechts 15 procent van de patinten van de

    PAZIO-klanten in, maar de directeuren wij-

    zen erop dat ook telebankieren langzaam

    op gang kwam, terwijl het nu massaal wordt

    gebruikt. Niet voor niets bestempelt Dekker

    PAZIO graag als de Interpay van de zorg.

    PAZIO roeit eigenlijk tegen de stroom in.

    Leone Flikweert: Anders dan in bijvoor-

    beeld Engeland of Scandinavi is de zorg in

    Nederland heel decentraal opgezet. Dat

    maakt het lastig om centrale concepten uit

    te rollen. Daarom gaat het ook zo moeizaam

    met het elektronisch patintendossier. Tege-

    lijkertijd bestaan wij juist omdat zoiets er nog

    niet was in Nederland.

    Hoewel PAZIO de patint gemak, zelfbeschik-

    king en een betere kwaliteit zorg oplevert,

    wordt hem niets in rekening gebracht. Tot

    nu toe betalen de huisartsenpraktijken en ge-

    zondheidscentra voor PAZIO gemiddeld een

    paar duizend euro per praktijk. Na de eerste

    lijn, wil PAZIO ook de tweede (verwijszorg) en

    de derde (academische ziekenhuizen) inte-

    greren en zo uiteindelijk de hele Nederlandse

    gezondheidszorg.

    Er worden momenteel gesprekken gevoerd

    met ziektekostenverzekeraars. Andr Dekker:

    Wij vragen hen niet om ons te financieren,

    wel dat zij de kosten van de zorgverleners

    vergoeden. Net als minister Schippers, wil-

    len de verzekeraars dat patinten meer regie

    krijgen en sneller bij passende zorg kunnen

    komen. We hebben dus een gedeeld belang.

    Op verzoek van de Utrechtse gedeputeerde

    Remco van Lunteren is PAZIO ook met ROCs

    gaan praten. Mbo-studenten kennen relatief

    veel schooluitval en sociale problematiek,

    zoals schulden. Zij zijn dus gebaat bij snelle

    toegang tot zelfhulp en hulpverleners. Er is

    inmiddels een speciale applicatie ontwikkeld

    voor mboers: Check it. ROC-studenten pro-

    moten PAZIO op hun beurt door er voorlich-

    ting over te geven.

    Het volgende doelwit is het sociale domein.

    Wijkteams en jeugdzorg zouden ook via PA-

    ZIO ontsloten kunnen worden. De EBU brengt

    PAZIO hiertoe in contact met gemeentelijke

    bestuurders.

    Is de les van grote ICT-fiascos niet dat je

    niet te groot moet denken? Leone Flikweert

    lacht: Wij zijn juist voorzichtig, bottom-up,

    aan het bouwen. En wij maken geen pro-

    duct, wij voegen alleen bestaande producten

    samen. Zodra fabrikanten bij ICT-projecten

    betrokken raken, loop je het risico van ven-

    dor lock-in, waarbij je te afhankelijk wordt

    van die fabrikant.

    Is PAZIO een gamechanger die de spelregels

    in de gezondheidszorg verandert? Flikweert:

    Ja, al dragen we dat niet actief uit. Technisch

    is PAZIO meer inventief dan innovatief. Maar

    we geven de patint meer regie en moge-

    lijkheden en dat is een wezenlijk verschil met

    de oude situatie.

  • 8interview

    Het initiatief voor de laadpaal (zie kader: Slim-

    me laadpaal) vloeit voort uit het project Smart

    Grid: rendement voor iedereen en is slechts

    n voorbeeld van een slimme duurzame op-

    lossing. Er liggen immers nog meer urgente

    uitdagingen waarvoor dringend oplossingen

    nodig zijn, zoals verduurzaming van de mo-

    biliteit en het in kaart brengen van de stede-

    lijke leefomgeving.

    Daarom organiseerde de EBU van 10 tot

    en met 12 oktober samen met UtrechtInc

    enClimate-Kic de Green Hackfest 2014

    Green Urban Living (zie kader Green Hack-

    fest). Met datasets, tools en prijzengeld van

    diverse partners werden tijdens deze hacka-

    thon verschillende duurzaamheidsdilemmas

    (challenges) voorgelegd, waar teams in 45

    uur een oplossing voor moesten bedenken.

    Het resultaat: veertien vernieuwende pro-

    ductideen en toepassingen die bijdragen

    aan een groenere, duurzamere economie.

    Tijdens de Green Hackfest vond ook de eer-

    ste ontmoeting plaats tussen LomboXnet en

    het startup-bedrijf ElecTree. LomboXnet, dat

    bewoners van Lombok voorziet van gratis

    internet, zette een uitdaging uit tijdens de

    hackathon. Oprichter Robin Berg: Utrecht

    is andere regios met laadstations echt een

    stapje voor, zowel in het binnen- als in het

    buitenland. We denken al veel na over de

    mogelijkheden met internetconnectivi-

    teit en sensoren in de laadpalen. We waren

    benieuwd of er nog andere ideen waren,

    bijvoorbeeld om ook meer awareness be-

    wustzijn te creren over de leefomgeving

    en het nut van elektrische autos.

    IN UTRECHT BEGINT HET!Een jonge ontwikkelaar die graag wilde mee-

    doen aan de hackathon was Philipp Beau. Hij

    is afkomstig uit Duitsland en via Noorwegen

    in Utrecht neergestreken. Elke zaterdagoch-

    tend komt Beau met een aantal medeontwik-

    kelaars in Utrecht bij elkaar om na te denken

    over slimme technische oplossingen voor

    maatschappelijke vraagstukken.

    Tijdens zon bijeenkomst ontstond ook het

    idee om met de groep mee te doen aan de

    Green Hackfest. Zijn groep zag in de vraag

    van LomboXnet de meest interessante chal-

    lenge, vertelt Beau: In Utrecht speelt veel als

    het gaat om het de kwaliteit van de leefom-

    geving, er waren veel bedrijven die uitda-

    gingen presenteerden. Wij wilden graag iets

    cools creren, dat echt impact kan hebben.

    Die mogelijkheid zagen we in deze uitdaging.

    En tot tevredenheid van de jury: het team van

    Philip Beau ging naar huis met de prijs voor

    Visualizing Sustainability en 1.000 euro voor

    het idee van de ElecTree, een boompje op

    de laadpaal met ledverlichting dat tijdens het

    opladen laat zien hoeveel CO2-uitstoot er

    bespaard wordt. Niet alleen aan de eigenaar

    van de auto, maar aan alle voorbijgangers.

    Enthousiast legt Beau het idee van zijn team

    uit: Door gebruik te maken van een raspberry

    pi (een kleine computer, die weinig energie

    verbruikt, maar veel mogelijkheden biedt,

    Green Hackfest 2014:de feiten 3 organiserende partijen: UtrechtInc,

    EBUClimate KIC

    5 partners: EBU, Ebbits, Kennis

    Centrum Healthy Urban Living, TNO,

    Oneplanetcrowd en IBM

    Hacking for good; 3 prijzen voor

    de beste overall hack voor

    maatschappelijke uitdagingen

    100 APIs (databronnen)

    10 nationaliteiten

    40 uur hacktijd

    45-uur durend event

    50 liter koffie

    67 deelnemers: ontwikkelaars,

    ontwerpers, professionals

    350 biertjes

    135.000 euro prijzengeld

    Een hackathon is een

    kortdurend evenement waarin

    programmeurs, hardware

    hackers, ontwikkelaars,

    designers, specialisten en

    ondernemers samen aan de

    slag gaan met oplossingen

    voor maatschappelijke

    uitdagingen. Dit geeft een

    enorme vloed aan inspiratie

    en productiviteit, verfrissende

    ideen, online applicaties en

    prototypes.

    HACKATHON ALS KRAAMKAMER Op 2 december 2014 opende wethouder Duurzaamheid

    Lot van Hooijdonk in Utrecht de eerste openbare laadpaal van Nederland, die elektrische autos in de wijk Lombok

    oplaadt met 100 procent zonnestroom. ElecTree ontwikkelde voor een challenge in de Green Hackfest

    een informatieapplicatie die de laadpaal nog meer toegevoegde waarde geeft.

    Slimme oplaadpaal met informatie creert

    groen bewustzijn

  • 9interview

    Ook bezig met slimme laadpalen? Meld je! Partijen die ook diensten ontwikkelen en sensoren willen inzetten op slimme laadpalen kunnen zich aanmelden bij LomboXnet via [email protected]

    De participatie van General

    Electric, die Robin Berg

    enthousiast gekregen heeft

    voor de ideen van LomboXnet,

    maakt het initiatief van

    de slimme laadpaal extra

    interessant. Robin Berg:

    General Electric zat niet in deze

    markt, omdat die te klein zou

    zijn. Maar door de toevoeging

    van de internetconnectie en

    sensoren is er geen sprake meer

    van losstaande oplaadstations.

    Het gaat nu meer om een

    future grid, dat voor iedereen

    iets positiefs oplevert. Als we

    kunnen aantonen dat het echt

    meerwaarde heeft waar we

    mee bezig zijn, dan kunnen we

    met behulp van de kennis van

    General Electric op den duur

    onze ideen en producten

    aan Europa en de hele wereld

    aanbieden.

    GENERAL ELECTRIC

    De slimme laadpaal in Lombok,

    Utrecht, is ontwikkeld door

    LomboXnet in samenwerking

    met partners General Electric

    en Schuuring. Gebruikers

    kunnen via een mobiele

    applicatie zien hoe lang de auto

    nog geladen moet worden.

    Ook kunnen ze kiezen of ze

    wel of niet op basis van zonne-

    energie willen laden. Schuuring

    voorziet de slimme laadpalen

    van een aantal extra duurzame

    functionaliteiten en sensoren.

    SLIMME LAADPAAL

    red.) kunnen mensen informatie krijgen, bij-

    voorbeeld over CO2, fijnstof en luchtvervui-

    ling. Het geeft een goed gevoel als de laad-

    paal direct laat zien hoeveel CO2-uitstoot je

    vermindert met je laadsessie. Maar bovenal

    maakt het mensen die passeren bewust: de

    ElecTree creert awareness over de leefom-

    geving. Volgens Beau opent de ElecTree weer

    de weg naar serious gaming en dat zorgt voor

    nog meer bewustzijn.

    Ook Robin Berg gelooft in het idee voor de

    ElecTree. In dichtbevolkte gebieden, zoals

    hier in Utrecht, is het belangrijk dat je de steun

    van de mensen krijgt. Je moet daarom van

    de laadpaal ook iets positiefs maken: geef

    iets terug aan de bewoners, in plaats van dat

    je alleen parkeerruimte inneemt. Eigenlijk

    moet het geen laadstation meer zijn, maar

    een groenstation. Dan zien mensen dat er

    echt iets goeds gebeurt.

    WORDT VERVOLGDVolgens Michal van Boheemen, senior

    manager bij Schuuring, een totaalspeci-

    alist in de telecommarkt en partner in het

    LomboXnet-project, laat het idee van ElecTree

    goed zien hoe sensortechnologie op nieuwe

    manieren is in te zetten. Daarbij is samen-

    werking in dit soort trajecten heel belang-

    rijk, zegt hij. De kracht van de verschillende

    partijen, ieder met een eigen expertise, kan

    dan optimaal worden benut. We gaan dan

    ook graag om de tafel zitten om te brainstor-

    men hoe we het idee van ElecTree praktisch

    kunnen uitvoeren.

    Robin Berg en Philipp Beau zijn al pratende

    weer op nieuwe ideen gekomen. Beiden

    leggen een link met de educatie van kinde-

    ren. Door die vroeg en op een aantrekkelijke

    manier te betrekken bij Green Urban Living

    wordt die gedachte gemeengoed, menen zij.

    En technologische oplossingen moeten altijd

    open source zijn, zodat iedere ontwikkelaar

    iets kan ontwikkelen en aanbieden.

    Een vervolg is al in de maak. Zo komt de re-

    alisatie van de ElecTree weer een stap verder.

    Volgens Beau is er nog wel wat ontwikkel-

    kracht nodig: het idee verwezenlijken doe je

    niet even naast een studie of werk. Berg: De

    eerste stap is dat we samen met Schuuring

    bekijken welke mogelijkheden en uitdagin-

    gen we zien voor en bij de ElecTree. Daar-

    na gaan we een vervolggesprek met de EBU

    aan. Die is namelijk altijd bereid om dit soort

    initiatieven verder te helpen.

    ElecTree in actie tijdens de Green Hackfest

    De opening van de laadpaal in Lombok

  • Nul-op-de-meter:waar staan we?

    Een imposante groepsfoto symboliseerde tijdens de

    Get Connected-bijeenkomst van 10 september 2014

    het commitment van woningcorporaties, bedrijven,

    overheden, kennisinstellingen en maatschappelijke

    organisaties aan de doelstelling om in Utrecht

    gezamenlijk 50.000 nul-op-de-meter-woningen te

    realiseren in 2020. Er is sindsdien door partijen gewerkt

    aan zogenoemde doorbraakissues om deze ambitie

    daadwerkelijk te kunnen realiseren.

    DOORBRAAKISSUESTijdens de Get Connected-bijeenkomst bleek dat

    bewonersverleiding een integraal onderdeel is van alle

    doorbraakissues. Om het concept tot een succes te

    maken, is het essentieel dat bewoners enthousiast zijn over

    de nul-op-de-meter-woning en erom vragen. Daarnaast

    bleek dat het logisch is om een onderscheid te maken

    tussen koop- en huurwoningen. Het regionale programma

    werkt nu aan de volgende zes doorbraakissues: Bewoners,

    Financieringsoplossingen, Koop, Regionaal beleid, Huur

    en Regionaal bedrijfsleven.

    In de vorige Get Connected behandelden we al uitgebreid het concept van de nul-op-de-meter-woning: een bestaande woning die met isolatie en technische ingrepen energieneutraal wordt gemaakt. De renovatie wordt betaald uit de bespaarde energiekosten. Hoe is het nul-op-de-meter sindsdien vergaan?

    ambitie

    2020

    50.000Nul-op-de-meter-woningen

    2015

    2014

    2016

    2017

    2018

    2019

    2020

    RegionaalBeleid

    Huur

    Koop

    RegionaalBedrijfsleven

    Bewoners

    Financierings-oplossingen

    19 feb2015

    Bijeenkomstvoor gemeentenover nul-op-

    de-meter beleid

    20 nov2014

    RegiotafelGreen Deal

    Koopwoningen

    10 sept 2014

    De regio alssleutel tot succes,

    gezamenlijkestart

    29 sept2014

    OndertekeningGreen Deal

    Koopwoningenmet Stef Blok

    29 jan2015

    VervolgbijeenkomstGet Connected

    Nul-op-de-meter

    17 feb2015

    BijeenkomstCommunity ofPractice voor

    woningcorporaties:de businesscase

    Groen

  • 11

    groen

    KOPLOPERSGenteresseerde en betrokken partijen zijn

    per doorbraakissue in drie groepen onder

    te verdelen. De koplopers zijn nu al bezig

    met de nul-op-de-meter-woning en we-

    ten wat hen te doen staat. De EBU wil met

    deze groep versnelling bereiken. Een over-

    zicht van deze koplopers is te vinden op:

    WWW.ECONOMICBOARDUTRECHT.NL/

    KOPLOPERS_NOM

    De (achter)volgers begrijpen het concept

    en hebben de intentie om ook mee te doen,

    maar kijken het nog even aan. Deze groep

    wordt aangemoedigd om ook actief deel te

    nemen.

    Het peloton ten slotte, is nog niet overtuigd

    van het nut van het nul-op-de-meter-con-

    cept of kent het simpelweg nog niet. Deze

    groep moet dus genthousiasmeerd en ge-

    informeerd worden.

    Werksessie Get Connected bijeenkomst 10 september.

    De koplopers van Nul-op-de-meter

    GREEN DEAL KOOPWONINGENOp 29 september 2014 werd de Green Deal Koop-

    woningen ondertekend. Als vervolg hierop vond op 20

    november de Regiotafel Green Deal Koopwoningen plaats

    in het Provinciehuis. Daar werden de uitdagingen en

    oplossingen voor nul-op-de-meter-koopwoningen

    besproken.

    REGELGEVINGHet grootschalig uitrollen van het nul-op-de-meter-

    concept vraagt om een soepel en tegelijkertijd uniform

    beleid van overheden. Het ideaal is dat een vergunnings-

    aanvraag in n dag kan worden afgehandeld, waarbij de

    voorwaarden in elke gemeente hetzelfde moeten zijn.

    Jan Kamphuis van vernieuwbouwer BJW Wonen, een

    van de koplopers: Het is een intensief proces om alle

    gemeenten langs te gaan om te toetsen aan de welstand.

    Nu doen we dat per gemeente, maar het zou mooi zijn

    als alle gemeenten in de regio bepaalde geveltypes al

    vr het verkoopproces hebben goedgekeurd. Dat voor-

    komt ook teleurstelling bij de bewoners wanneer een

    gekozen gevel niet door de welstandcommissie komt.

    Landelijk werkt een Taskforce Procedurele Stroomver-

    snelling aan het stroomlijnen van de regelgeving rond

    bestemmingsplannen, het welstandsbeleid en de vergun-

    ningverlening. Regionaal brengen de Natuur en Milieu-

    federatie Utrecht en de provincie Utrecht de gemeenten

    bij elkaar om hierover te praten.

    KOSTENVERLAGINGDe koplopers hebben als doelstelling honderd voorbeeld-

    woningen eind 2015. Vanaf 2016 willen zij minimaal dui-

    zend nul-op-de-meter-koopwoningen per jaar opleve-

    ren. Jan Kamphuis: Wij investeren zelf 15.000 euro in de

    eerste twintig nul-op-de-meter-woningen op voorwaarde

    dat de overheid ook bijdraagt. Dit doen we om het voor

    bewoners aantrekkelijk te maken in deze fase. Om markt-

    werking te creren, is het namelijk noodzakelijk dat we

    enkele enthousiaste bewoners hebben.

    Berri de Jonge van bouwbedrijf Plegt-Vos vult aan: Bou-

    wers moeten leren om bij een uitbouw of een lekkend

    dak ook de nul-op-de-meter-oplossing aan te bieden.

    Er wordt op die momenten immers sowieso al genves-

    teerd en de totale kosten gaan omlaag.

  • 12

    groen

    Pilots zijn belangrijk omdat ze een markt helpen genereren

    BERRI DE JONGE

    Irene ten Dam06 33 67 92 [email protected]

    Werksessie Get Connected bijeenkomst 10 september.

    STANDAARDISATIE N MAATWERKStandaardisatie en industrialisatie zijn belangrijk omdat

    hierdoor de prijzen dalen. Verder is een efficinte

    ketensamenwerking tussen fabrikanten, installateurs en

    bouwers nodig. Een aantal bouwers wist zo de kosten

    van een nul-op-de-meter-woning al aanzienlijk te laten

    dalen en men verwacht dat die daling doorzet.

    Berri de Jonge daarover: Het is een hele opgave om

    de kosten terug te dringen naar 45.000 euro. Het ver-

    schil moet vooral komen uit slimme processen, effici-

    enter werken, kortere ketens, industrieel produceren en

    door van de bouwplaats een montageplaats te maken.

    Maar om de prijzen cht naar beneden te brengen, zijn

    er aantallen nodig.

    De uitdaging is daarbij om het aanbod tegelijkertijd af

    te stemmen op de verschillende typen woningen en

    bewoners. Plegt-Vos en BJW Wonen ontwikkelen daarom

    oplossingen voor verschillende doelgroepen. De Jonge:

    Wij hebben acht bewonersprofielen opgesteld, elk met

    verschillende wensen en budgetten. Zo bieden wij een

    deelpakket voor minima en is er een pakket dat gericht

    is op het levensloopbestendig maken van

    de woning. Kamphuis van BJW: Wij bieden

    maatwerk van installaties voor drie, vier en

    zes personen omdat bij elk gezin andere

    oplossingen nodig zijn. Met deze keuze

    bedienen we ongeveer 90 procent van de

    huishoudens.

    GEDRAG VAN DE BEWONEROOK VAN BELANGHet energiegebruik van de bewoner blijkt

    lastig te benvloeden. Maar ook daarvoor

    worden oplossingen gevonden. Barbera van

    der Hoek van Watch-E/mijnenergiebundel.nl:

    Wij hebben een applicatie ontwikkeld die

    het gedrag van bewoners op een leuke

    manier benvloedt. Hij laat op een simpele

    manier zien wat bewoners zelf kunnen doen

    om energieneutraal te leven. Door toepas-

    sing van het principe veranderen, belonen

    wordt voorkomen dat de vooraf afgesproken

    energiebundel wordt overschreden. Beheer-

    ders kunnen de prestaties van de woning me-

    ten en benchmarken via een apart dashboard.

    Van der Hoek: Begin december zijn de eerste

    gebruikers aan de slag gegaan. Nu zijn we in

    staat om de webapplicatie en de beperktere

    versie voor de smartphone te leveren. Er is al

    veel interesse. We denken ook na over nieuwe

    verdienmodellen. Bijvoorbeeld dat wij een

    percentage gaan verdienen van de energie-

    besparing van bewoners. Ook zijn er al voor-

    beelden waarbij de genoemde bewonersver-

    leiding in de praktijk wordt getest. Op 22 en

    23 november 2014 en op 3 en 4 januari dit

    jaar verscheen er een pop-up store in win-

    kelcentrum Hoog Catharijne van Ons huis

    verdient het. In een klein klimaatvriendelijk

    huisje werden vragen beantwoord over

    de nul-op-de-meter-woning en werden

    bezoekers enthousiast gemaakt voor het

    concept. Gemeenten en partners uit de

    bouw- en financile wereld hebben dit plan

    ontwikkeld. Uitgangspunt is dat de woonlas-

    ten gelijk blijven wanneer een huis zijn eigen

    energie opwekt.

    PILOTS ESSENTIEELBerri de Jonge van Plegt-Vos: Pilots zijn be-

    langrijk omdat ze een markt helpen genere-

    ren. Die marktpotentie is van belang, omdat

    bedrijven alleen dan bereid zijn te investeren.

    De wil is er wel degelijk. In 2014 vond er al

    een eerste investering plaats om het nul-op-

    de-meter-concept op een meer fabrieksma-

    tige manier in te steken, Ook Jan Kamphuis

    van BJW Wonen wil graag pilots uitvoeren:

    Uiteindelijk zou er in elke wijk een demon-

    stratiewoning moeten komen die mensen

    laat zien wat de mogelijkheden zijn. Daar-

    naast zoeken wij dringend pilotwoningen

    voor een langdurige doorontwikkeling van

    het concept, inclusief monitoring, testen en

    onderzoek.

    WWW.ECONOMICBOARDUTRECHT.NL/

    NULOPDEMETER

    Wilt u meedoen in een pilot? Wilt u zich aanmelden voor de groep van (achter)volgers of het peloton? Of hebben we u over het hoofd gezien en bent u al dusdanig actief dat u tot de koplopers behoort? Neem dan contact op met Irene ten Dam, domeinmanager Groen bij de EBU.

  • 13

    DE WIND MEE

    De techniek staat voor (n)iets bij Emergya Wind Technologies (EWT). De meer dan 500 hoogwaardige windturbines die het

    Amersfoortse bedrijf heeft genstalleerd in Europa, Noord-Ameri-

    ka en Azi leveren ook bij weinig wind een hoog rendement. Wij

    garanderen een zeer hoge beschikbaarheid, vertelt Lucienne van

    Oostveen van EWT. Vanuit het hoofdkantoor worden de turbines

    bovendien wereldwijd permanent bewaakt. Een storing is zeld-

    zaam, maar kan zo meestal meteen online worden opgelost. Ons

    innovatieteam gebruikt de data-analyse weer voor verbeteringen

    in de software. Zo krijgt duurzame energie letterlijk en figuurlijk

    de wind mee.

    WWW.EWTDIRECTWIND.COM

    CIRKEL ROND

    Ver voor de troepen uit besloot Wim Beelen in 2000 al om zijn succesvolle sloopbedrijf op circulaire leest te schoeien. In de

    stellige overtuiging dat ondernemers daarin het voortouw

    moeten nemen, haalt Beelen Waste Innovators inmiddels een

    recyclepercentage van 99,76 procent en de hoogste score op

    de CO2-besparingsladder. Ook investeert het bedrijf in tal van

    innovaties om (sloop)afval om te zetten in nieuwe grondstoffen.

    De uiteindelijke kostenbesparing maakt de cirkel ook economisch

    rond: Beelen is de snelst groeiende recycler van Nederland.

    WWW.BEELEN.NL

    GROENE VERBINDING

    Verbinden is het sleutelwoord bij Optigroen. De Nederlandse tak van dit van oorsprong Duitse bedrijf (Optigrn) werkt samen

    met wetenschap en overheid aan een optimale duurzame

    dak- en gevelbegroeiing. De toegewijde franchisenemers die

    het totaalsysteem van Optigroen leveren en aanbrengen, staan

    alleen al in ons land garant voor jaarlijks meer dan 300.000 m2

    dakbegroeiing in alle soorten en maten.

    WWW.OPTIGROEN.NL

    13

    groene blikvangers

  • 14

    Aan deze nieuwe MBA, die is ingebed in de Julius

    Academy in Zeist, nemen behalve een keur aan

    Nederlandse instellingen waaronder het UMC Utrecht,

    de Universiteit Utrecht en de Universiteiten van Nijmegen

    en Maastricht ook Amerikaanse en Belgische organi-

    saties deel, zoals het Vlaams Instituut voor Biotechno-

    logie (VIB) en FlandersBio. Er is ook contact met Britse

    en Duitse instellingen.

    Een specifiek op de gezondheidszorg gerichte MBA be-

    stond nog niet. Met de start van de MBI Health (voluit:

    de Executive Master of Business Innovation and Entre-

    preneurship in Health) kwam daar vorig jaar verandering

    Life sciences en health is een mondiale business, dus opleidingen

    ervoor moet je ook een mondiaal karakter geven. Aan het woord is

    Marianne van der Steen, directeur van de MBI Health-opleiding.

    MBI Health levert mondialelife sciences- en

    healthondernemers af

    Gezond

    in. Het multidisciplinaire onderwijsprogramma verbindt

    zorgtechnologie aan ondernemerschap met als doel

    het vermarkten van zorgproducten en services helpen

    te versnellen. Het is geen boot camp om snel even een

    businessplan te ontwikkelen, benadrukt Van der Steen.

    We willen echt business leaders in de gezondheidszorg

    opleiden.

    De MBI Health-opleiding is bedoeld voor afgestudeerden

    met werkervaring. De gemiddelde leeftijd van de deel-

    nemers is in de veertig en hun achtergronden zijn divers:

    van werknemers bij Nutricia die zich als intrapreneur met

    medische voeding bezighouden tot een vaatchirurg die

    een bedrijf heeft opgezet rond een methode om met n

    hand te hechten. Van der Steen: Een belangrijk selectie-

    criterium is ambitie. Een arts die in een maatschap werkt

    en maar een halve dag per week over heeft maar brandt

    van de ambitie, komt ook in aanmerking.

  • 15

    gezond

    SPIN OFFSUniek is dat de 22 deelnemers tijdens de opleiding al hun bedrijf

    voeren. Ze werken daarbij zoveel mogelijk in teams van medisch en

    commercieel georinteerden. In vijftien maanden wordt eerst het

    businessmodel aangescherpt, daarna volgt een marketingplan en

    als laatste een investeringsplan. In entrepreneurial labs wordt het

    geleerde meteen toegepast. En er wordt veel aandacht besteed aan

    samenwerking en co-creatie.

    De MBI Health-opleiding brengt de deelnemers ook wereldwijd in

    contact met onder meer bedrijven, coaches, verzekeraars en poten-

    tile bestuurders en leert hen de taal daarvan spreken. Ze pitchen al

    bij investeerders in Europa en de Verenigde Staten. Omdat Nederland

    een sterke bio-entrepreneurial reputatie heeft, zwaaien de deuren

    relatief gemakkelijk open, merkt Freek van Muiswinkel, EBU-domein-

    manager Life sciences en managing director van Utrecht Life sciences.

    De opleiding past uitstekend bij de doelstelling van de EBU om ken-

    nis en bedrijvigheid meer met elkaar te verbinden. De internatio-

    nale contacten binnen de MBI Health leveren nu al spin offs op. Zo

    zijn bedrijven aan de Amerikaanse westkust genteresseerd in een

    samenwerking bij het bedienen van de Nederlandse en Europese

    markt met medical devices.

    Van der Steen en Van Muiswinkel hebben hoge verwachtingen

    van de nieuwe opleiding. Van der Steen: De deelnemers krijgen er

    schwung van. Ze laten zien wat ze kunnen. Van Muiswinkel: Dit gaat

    een impuls geven aan zowel de sector als aan Utrecht.

    Freek van Muiswinkel06 46 61 40 [email protected]

    Floris Lafeber aan het werk in het lab

    Floris Lafeber, hoogleraar Experimentele

    Reumatologie bij het UMC Utrecht, is een

    van de eerste deelnemers aan de MBI Health:

    Wij hebben een distractor ontwikkeld die

    voor de patint makkelijk in het gebruik is

    en voor de orthopeed makkelijk toepasbaar.

    Het apparaat trekt de twee botuiteinden

    van de knie een stukje uit elkaar, waardoor

    er weer kraakbeen kan groeien. We hebben

    als eersten aangetoond dat kraakbeen zich

    op deze manier kan herstellen. Dat stelt het

    plaatsen van een kunstknie uit en voorkomt

    grote en dure revisieoperaties. Het blijkt

    dat 80 procent van de patinten hierdoor

    tenminste vijf jaar lang geen prothese nodig

    heeft. De MBI Health is voor mij d manier

    om van uitvinding naar product te komen.

    Ondernemen is binnen de ziekenhuiswereld

    nog tamelijk onderontwikkeld, dat los je niet

    op met een cursusje. De MBI helpt je valkuilen

    te vermijden. Als onderzoeker denk je dat je

    een prachtproduct hebt, maar een investeerder

    kijkt er heel anders naar. Die vraagt dingen

    als: hoeveel gaat u er verkopen en wie zijn uw

    concurrenten? Ik heb vooral veel geleerd in de

    week dat we in de VS waren. Ze zijn daar veel

    verder met valorisatie. Daar is het een pre als

    je als onderzoeker in bedrijven deelneemt, hier

    geldt het als belangenverstrengeling. Samen

    met Karianne Lindenhovius van Pontes Medical

    ga ik nu de distractor vermarkten. Zoals het

    wetenschappelijke klimaat in Nederland

    nu is, moet ik uiteindelijk kiezen tussen het

    ziekenhuis en mijn bedrijf. Maar de tijd staat

    niet stil. Ik hoop dat die twee werelden straks

    probleemloos samengaan.

    DE WEG VAN UITVINDING

    NAAR PRODUCT

    WWW.MBI-HEALTH.COM

  • gezond

    We kunnen met dit fonds een extra stimulans

    aan de regio geven. Karl Rothweiler, oprichter

    en partner van Aglaia Biomedical Ventures, is

    blij dat de provincie Utrecht een fonds heeft

    opgezet voor de ontwikkeling van de life

    sciences-sector in de regio. Het tien jaar oude

    bedrijf, gevestigd in Bilthoven, treedt op als

    beheerder van het nieuwe fonds.

    Utrecht geeftlife sciences-industrie

    financile impuls

    Aglaia is destijds opgericht om de product-

    ontwikkeling op het gebied van kankerbe-

    strijding te helpen versnellen. Rothweiler:

    Nederland is van oudsher goed in kankeron-

    derzoek. Het probleem zit in het vertalen van

    wetenschap naar product. Daar was altijd wei-

    nig geld voor beschikbaar. Bovendien zijn

    wetenschappers over het algemeen meer

    gericht op science dan op productontwikke-

    ling. Daarom besloot ik met Mark Krul, mijn

    partner bij Aglaia, om die vertaalslag vorm

    te geven. (zie Aglaia Biomedical Ventures)

    FINANCIERING IS LASTIGDe Utrechtse life sciences-sector staat

    wereldwijd aan de top, maar het blijkt voor

    startende bedrijven in deze branche lastig om

    financiering te vinden. De EBU ontwikkelde

    daarom samen met het Utrecht Science

    Park een instrument waarmee de sector

    ondersteund kan worden.Het gaat om een

    fonds van 1,25 miljoen euro dat door de

    provincie Utrecht beschikbaar is gesteld in

    het kader van de Uitvoeringsverordening

    Economic Board Utrecht. De provincie

    'Ons grote voordeel

    is dat we in de regio

    een aantaltopinstituten

    hebben'

    creerde via deze verordening een budget

    voor de uitvoering van de Strategische

    Agenda 2013-2020 van de EBU.

    Het idee voor een life sciences-fonds ontstond

    na een marktconsultatie door de provincie

    Utrecht, het life sciences-fonds en de EBU in

    2013. Aanleiding was onder meer dat andere

    regios Utrechtse bedrijven wegkaapten. Zo

    wist de provincie Limburg het Utrechtse

    Cristal Therapeutics, dat geneesmiddelen in

    nanobolletjes ontwikkelt, te bewegen om

    naar Maastricht te verhuizen. Verschillende

    provincies gebruiken de opbrengst van hun

    Nuon- en Essent-aandelen om veelbelovende

    bedrijven aan te trekken.

    Omdat de life sciences-sector erg specialis-

    tisch is en de provincie Utrecht niet over de

    ervaring en expertise beschikt om verant-

    woorde investeringskeuzes te maken, werd

    besloten om via een tender een aanbeste-

    dingsprocedure een privaat investerings-

    fonds te selecteren dat als beheerder zou

    optreden. Aglaia won deze tender.

    KARL ROTHWEILER

    16

  • gezond

    Stef Rell

    [email protected]

    Wilt u ook in aanmerking komen voor een inves-

    tering in uw life sciences-bedrijf? Neem contact

    op met Stef Rell van de EBU via 06 11 86 66 43

    Meer informatie: www.tenderned.nl

    KANSRIJKMet geld uit het nieuwe fonds heeft Aglaia

    inmiddels enkele leningen verstrekt aan be-

    drijven die zich met de bestrijding van kan-

    ker bezighouden. Van de gereserveerde 1,25

    miljoen euro kunnen geen wonderen wor-

    den verwacht, erkent Karl Rothweiler. Toch

    moet het belang ervan volgens hem niet wor-

    den onderschat: Voor private investeerders

    is het interessant dat de provincie een bedrijf

    meefinanciert. Zonder het fonds was private

    investering in een aantal gevallen niet gelukt.

    Je kunt een bedrijf zo net over de drempel

    helpen.

    Overheidssteun blijft onontbeerlijk in de life

    sciences-sector, die volgens Rothweiler niet

    louter met particulier geld te financieren valt.

    Daarvoor zijn de risicos te groot, vooral in

    de beginfase. De provincie zet nadrukkelijk in

    op publiek-private samenwerking. Zo is een

    voorwaarde voor een lening uit het fonds

    dat de aanvrager daarnaast drie keer zo veel

    privaat geld ophaalt. Door deze eis komt het

    totaal op bijna 5 miljoen euro.

    Rothweiler is optimistisch over de toekomst

    van de life sciences in Utrecht: Ons gro-

    te voordeel is dat we in de regio een aantal

    topinstituten hebben, zoals het UMC en het

    Hubrecht Instituut. Daarmee zijn we goed

    gepositioneerd. De uitdaging zit m onder

    meer in de financiering. Daarin hebben we

    nu weer een stap gezet.

    AGLAIABIOMEDICAL

    VENTURES

    CRITERIAVOOR EENLENING

    Het bedrijf Aglaia Biomedical Ventures omvat

    twee fondsen. Het eerste is 16 miljoen euro

    groot, het tweede staat nog open voor

    inschrijving, maar mikt op 60 miljoen euro.

    Het geld kwam aanvankelijk vooral van

    vermogende families, maar later ook van

    institutionele beleggers, het Dutch Venture

    Initiative (Economische Zaken) en het

    Europees Investeringsfonds. Er is tot nu toe

    genvesteerd in zes bedrijven. Vier daarvan

    zijn door Aglaia opgericht en gemanaged. De

    door Aglaia gefinancierde bedrijven Merus en

    Syntarga leggen zich toe op antilichamen en

    zijn flink aan het doorgroeien. In het Utrechtse

    Merus is inmiddels 50 miljoen euro gestoken,

    onder meer door de corporate venture-takken

    van enkele grote farmaceutische concerns.

    Syntarga is overgenomen door Synthon in

    Nijmegen. Aglaia verwacht de komende

    jaren in nog tien tot vijftien jonge biotech-

    ondernemingen te stappen, allen met een

    focus op kankerbestrijding.

    Wie een beroep doet op het Utrechtse life sciences-investeringsfonds moet:

    Zich met kankerbestrijding bezighouden

    Een zeer onderscheidend product of concept hebben

    Met baanbrekende oplossingen bezig zijn

    Bij voorkeur samenwerken met of ingebed zijn in een wetenschappelijke instelling

    Het product of concept kunnen beschermen (patentering)

    17

  • 18

    Wellicht is Utrecht wel Bike capital of the world! En is

    het niet mooi als we net voor de Tourstart aan de wereld

    kunnen laten zien hoe Utrecht bijdraagt aan het nieuwe

    wielrennen, aan fietsinnovaties en aan de koers van de

    toekomst?

    Met de Tourstart als gemeenschappelijke stip op de

    horizon zijn de Economic Board Utrecht en de Kamer van

    Koophandel gezamenlijk TOURLAB gestart. TOURLABS zijn

    open innovatieprojecten, ook wel tracks genoemd. Inmiddels

    zijn er zijn twee tracks gestart: het Happy Biking Project van

    het innovatiebureau Springlab en een track door een groep

    bedrijven rondom het thema De Koers van de toekomst.

    HAPPY BIKINGHappy Biking haakt in op Utrecht als fietsstad. Tijdens

    het fietsen komen Utrechters veel obstakels tegen, zoals

    stoplichten die te lang op rood staan en hinderlijk gedrag

    van andere weggebruikers. Springlab riep via TOURLAB.nl

    Utrechters op fietsfrustraties te delen. Het aantal reac-

    ties bedroeg binnen een dag 1.500. Met het project wil

    Springlab samen met het Nederlands Instituut voor Sport

    & Bewegen en TOURLAB die obstakels helpen wegnemen.

    Een eerste stap is om videobeelden te maken tijdens de

    spitsuren met op fietsen gemonteerde GoPro-cameras.

    De reacties en ideen van stadsbewoners, wetenschap-

    pers en ambtenaren vormen de basis voor een brain-

    stormfase met creatieve conceptontwikkelaars. De beste

    concepten worden vertaald naar prototypes die worden

    getest met een zo divers mogelijke groep Utrechtse fiet-

    sers. Deze prototypes worden afgerond tot een product

    dat vlak voor de Tourstart wordt gepresenteerd.

    Het Happy Biking-track geeft mooi weer hoe TOURLABS

    werken. Door het volledige innovatieproces open te stel-

    len voor participatie van de verschillende belanghebben-

    den, wordt het beste uit elkaar gehaald. Zo heeft Springlab

    dankzij TOURLAB de gemeente Utrecht als partner gevon-

    den voor het vervolg en zijn ze in gesprek met twee grote

    nog niet te noemen internationaal opererende bedrijven.

    Utrecht fietsstad

    Koers van detoekomst

    Slim

    Het naderende Tourspektakel maakt bij

    veel Utrechtse liefhebbers een enorme gedrevenheid

    los. Utrecht is een echte fietsstad. Van de inwoners

    van de vier grote steden in Nederland, leggen

    Utrechters de meeste meters af op de fiets.

  • 19

    slim

    Wielrennen & technologie

    TOURLAB

    KOERS VAN DE TOEKOMST: DE GRAND DPART ALS INNOVATIEPLATFORMDe tweede track die loopt, is Koers van de

    toekomst. Wielrennen is een populaire sport

    om naar te kijken maar de verslaglegging van

    koersen is al 35 jaar lang hetzelfde, zowel qua

    beeld (een helikopter camera, een of twee

    motorcameras en een cameraopstelling bij

    de finish) als qua beschikbare data. Voor de

    tv-kijker is er bijvoorbeeld geen informatie

    beschikbaar over waar renners zich bevinden

    in het peloton, hoe ze er fysiek voor staan

    of over de snelheid waarmee ze fietsen. Om

    het wielrennen als (kijk)sport aantrekkelijk te

    houden, is het zaak aan te sluiten bij de be-

    hoeften van nieuwe doelgroepen. Door de

    sporter met cameras en meetapparatuur uit

    te rusten, kan de kijker de sport bijvoorbeeld

    vanuit diens gezichtspunt beleven. Ook de

    sporter zelf kan met nieuwe technologie de

    sport anders ervaren. Data als hartslag en ge-

    leverd vermogen kunnen namelijk in beeld of

    op een tweede scherm geprojecteerd wor-

    den. Dit biedt ook allerlei mogelijkheden voor

    vernieuwende business modellen, zodat prof-

    ploegen minder afhankelijk kunnen worden

    van die ene grote sponsor. De recente op-

    richting van VELON (een samenwerking van

    11 internationale wielerploegen) geeft aan dat

    het draagvlak voor invoering van technologi-

    sche innovaties onder profploegen een feit is.

    Ook de sporter zelf kan metnieuwe tech-nologie de sportanders ervaren

  • 20

    In samenwerking met en met steun van verschil-

    lende Business Peloton Utrecht (BPU)-partners*

    wordt er hard gewerkt om nt voor de Tourstart een

    ploegentijdrit te organiseren. Een mooi voorbeeld

    van hoe onder andere bedrijven elkaar middels het

    TOURLAB-programma hebben weten te vinden.

    De partners willen dit moment aangrijpen om de

    diverse innovaties in de wielersport aan de wereld te

    tonen en te laten zien dat Utrecht echt bike capital

    of the world is. Gaston Crolla, Kamer van Koop-

    handel: 'We willen het momentum gebruiken om

    te laten zien wat we allemaal kunnen in Utrecht.'

    Het idee is om een aantal ploegen, waaronder een

    team met bekende oud-profwielrenners, uit te rus-

    ten met nieuwe technologien. Wendy Hendrickx,

    projectmanager van Infostrada Sports: Met nieuwe

    technologie en data kun je jongeren aanspreken.

    Een ploegentijdrit leent zich hier prima voor, duurt

    niet te lang en de vergelijking van teamdata en in-

    dividuele data is zo mogelijk. Oud-wielrenners als

    Thijs Zonneveld en Bobbie Traksel zijn mede-initi-

    atiefnemer en ambassadeur van dit initiatief.

    Volgens Hendrickx is data verzamelen en analyse-

    ren inmiddels geen probleem meer: de technologie

    is er. Zo liet Maarten Fekkers, recruitmentmanager

    van IT-serviceprovider Nspyre, vanuit persoon-

    lijke passie een app bouwen die toont hoe het

    individuele renners vergaat tijdens een wieler-

    wedstrijd. Vooral handig bij massasprints, waarbij

    zelfs deskundigen soms het overzicht kwijt zijn.

    Hendrickx: Het punt is: ga je ook naar buiten

    met dat soort gegevens? Dan zie je een enorme

    schroom bij sportclubs. Ze zijn bang dat de tegen-

    partij ervan profiteert. Roy Langelaar, accountma-

    nager van Zepcam: In de sport hangt van oudsher

    een voorzichtige non-profitcultuur. Gaston Crolla:

    Maar wil je de iPad-generatie voor sport blijven in-

    teresseren, dan moet je hier aan. En bedrijven zullen

    clubs alleen blijven sponsoren als jongeren kijken,

    dus zo grijpt alles in elkaar.

    Wordt vervolgd. Volg TOURLAB op Twitter!

    Voetnoot kader 1: *Partijen als de Kamer van Koophandel, Economic Board Utrecht, Utrecht Science Park

    Partners (Utrecht inc., Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, UMC Utrecht), PWC, ASR, Ordina, TNO, Thijs

    Zonneveld mede namens de organisatie Arnhem-Veenendaal Classic, Zepcam, Nspyre en Infostrada.

    slim

    Oud-wielrenner Thijs Zonneveld pleit voor vernieuwing in de

    sport: 'In het wielrennen gaat het er in grote lijnen nog net zo

    aan toe als dertig jaar geleden. Het publiek en de renners heb-

    ben nauwelijks iets te zeggen. Terwijl wielrennen een echte

    action game-sport is, die je ook zo kunt brengen. Vermeld

    bijvoorbeeld steeds de snelheid en laat de sport vanuit het

    gezichtspunt van de renner zien. Bij de Formule 1-races is het

    gelukt om de verslaggeving veel spannender te maken met

    behulp van nieuwe technologie.'

    Een ander goed voorbeeld van innovatie waar de wielersport

    baat bij kan hebben, is Zepcam. Zepcam is met mobiele video-

    technologie vooral actief in het veiligheidssegment en heeft

    het leger, de politie en de brandweer als klant. Daaraan worden

    onder meer bodycams geleverd. Met de point of view-tech-

    niek, waarbij cameras op fietsen (of autos of motoren) wor-

    den gemonteerd, betreedt het bedrijf nu ook de sportmarkt.

    De tv-kijker ervaart hiermee hoe het is om met 90 kilometer

    per uur van een berg af te denderen. De beelden worden live

    gestreamd. De Arnhem Veenendaal Classic was afgelopen au-

    gustus de eerste profkoers ter wereld waarbij er livestreaming

    vanuit de koers plaatsvond.

    MEEDOEN? Zowel online als offline kan iedereen meedoen met de Koers

    van de Toekomst en Happy Biking. In het kader hiervan worden

    er regelmatig Cafs du Tour georganiseerd; inspiratiebijeen-

    komsten met ondernemers en wetenschappers waar nieuwe

    ideen voor de tracks verzameld worden. De Cafs du Tour

    worden in samenwerking met Business Peloton Utrecht geor-

    ganiseerd. Op 5 maart vindt de volgende Caf du Tour plaats.

    Bent u ondernemer en wilt u meedoen met een van de twee

    tracks of zelf een track starten? Neem dan contact op met

    TOURLAB. Op 5 maart vindt het volgende Caf du Tour plaats in

    Amersfoort tijdens de Get Connected-bijeenkomst.

    WWW.TOURLAB.NL

    PLOEGENTIJDRIT NT VOOR DE

    TOURSTART

    Fietsen is big business. Royal HaskoningDHV uit Amersfoort gaat met drie lokale

    partijen fietsroutes ontwerpen en aanleggen in Londen. De opdracht heeft een

    waarde van 150 mijoen euro en werd eind 2014 verstrekt.

    FIETSEN ISBIG BUSINESS

  • 21

    titelslim

    21

    NEST VERRAST WINKELEND PUBLIEK!

    Genodigden stromen toe, het winkelende publiek kijktnieuwsgierig om. Midden in Hoog Catharijne gebeurt er, op een

    doodgewone vrijdagmiddag, iets onalledaags. Jonge vrouwen

    leggen gekleurde draden op de grond. Naast de ingang van een

    winkelpandje staat een met trapmechanisme uitgeruste installatie

    die oude spijkerstof blijkt te vermalen. Hier komt iets spannends,

    zoveel is duidelijk.

    Het betreft de opening van NEST, een pop-up store voor jonge,

    innovatieve ondernemers in het weekend annex vergaderruimte

    van Seats2meet (doordeweeks), waar flexwerkers en zzpers met

    behulp van een serendipity machine nieuwe contacten kunnen

    leggen. NEST is opgezet door Hoog Catharijne, Rabobank Utrecht,

    Utrecht Science Park en SOON, een organisatie die business

    cases opzet voor studenten. Het initiatief is verdeeld over twee

    locaties. In een broedplaats op het Utrecht Science Park zijn

    jonge ondernemers daadwerkelijk aan de slag. De winkel op

    Hoog Catharijne fungeert als uithangbord, ontmoetingsplaats

    en concept store. Maar ook daar gebeurt van alles.

    Zo konden bezoekers er al kleding naartoe brengen die ter plek-

    ke door De Kledingbibliotheek en goodFibrations werd vermaakt.

    In december konden Utrechtse ondernemende creatieven die

    eerst een serie masterclasses in positioneren, verpakken en

    pitchen hadden gekregen, hundiensten en producten in de

    winkel tonen. Die maand was het thema food, maar ook werd

    het project Happy Biking gepresenteerd (zie ook pag. 18), dat de

    Tourstart aangrijpt om Utrecht fietsvriendelijker te maken.

    Bij de opening presenteerden zich bedrijfjes als Spijkerbrij, dat

    met de eerder beschreven machine oude spijkerbroeken omzet

    in grondstof voor onder meer vlinderdasjes en lampenkappen, en

    Bambook, dat een schrift met whiteboard-paginas heeft ontwik-

    keld. Mark Hillen, medeoprichter van Social Enterprise NL, sprak

    de hoop uit dat elke Nederlandse stad een NEST krijgt, zodat ook

    de minder bewuste shopper met de creativiteit van jonge onder-

    nemers kennismaakt. Pieter Leyssius, directeur van Rabobank

    Utrecht, zei dat NEST staat voor de duurzame en innovatieve

    bedrijvigheid die zijn bank wil ondersteunen. Zijn bank helpt

    jonge, beginnende ondernemers met doorgroeien en professio-

    naliseren. Voor Hoog Catharijne past NEST in het streven om het

    winkelcentrum meer te openen naar de stad, aldus marketing-

    manager Ingmar Creutzburg. Floris de Gelder, directeur van het

    Utrecht Science Park, noemde NEST een mooie etalage voor de

    toenemende bedrijvigheid op het park.

    Inmiddels is het duidelijk dat NEST groeit en bruist, zegt Anka Ko-

    nings van Rabobank Utrecht: jonge creatieven maken er enthou-

    siast gebruik van en ook andere steden tonen belangstelling voor

    het concept.

    WWW.INHETNEST.NL

    'Inmiddelsis het duide-lijk dat NEST

    groeit en bruist'

    ANKA KONINGS

  • Je moet kunnen troosten, luisteren,je kwetsbaar opstellen, emoties erkennen

    estafette-interview

    22

    Marcel Collignon

  • 23

    estafette-interview

    'Benoem de pijnpunten'Hoe mensen in elkaar zitten, vind ik fascine-

    render dan hoe dieselmotoren in elkaar

    zitten, zegt Marcel Collignon al snel in het

    gesprek. Maar hij heeft van beide verstand.

    Hij is afgestudeerd als Delfts ingenieur, maar

    volgt ook al jaren een opleiding in de Trans-

    actionele Analyse, een persoonlijkheidstheorie

    en psychotherapeutische behandelmethode.

    Beide vormen van kennis heeft hij nodig in

    zijn werk als verandermanager en procesbe-

    geleider bij organisaties die duurzamer wil-

    len werken.

    Maar eerst gaan we terug in de tijd. Op de

    vraag wat zijn leukste opdracht ooit was,

    grijpt Collignon terug naar zijn periode als

    KPMGer. Toen speelde ik in een luxe har-

    nasje de briljante consultant, vertelt hij. In

    die rol begeleidde ik Philips bij het imple-

    menteren van hun Ecodesign-programma

    (een methode om de milieu-impact van

    producten vanaf de ontwerp- en ontwik-

    kelingsfase te beperken, red.). Bij zon groot

    concern beweegt zoiets zich altijd tussen

    oprechte intenties en greenwashing; he-

    lemaal duurzaam wordt een multinatio-

    nal nooit. Maar ik kreeg wel voor elkaar dat

    Philips een honderd procents inspannings-

    verplichting aanging. Dat heeft ze misschien

    niet de hoofdprijs van Greenpeace opgele-

    verd, maar het was realistisch, in lijn met de

    business en daarmee het maximaal haalbare.

    Met zijn eigen bedrijf Sustainable Change

    bedient Collignon nu vooral netwerken en

    samenwerkingsverbanden. Zo hielp hij een

    Green Deal te sluiten voor de grond-, weg-

    en waterbouwsector (GWW), waarbij 21 par-

    tijen betrokken waren. Bij zulke samenwer-

    kingsprojecten veranderen dingen niet met

    n druk op de knop: Je krijgt er altijd mee

    te maken dat mensen de kat uit de boom kij-

    ken of elkaar niet vertrouwen. Het is net zo

    belangrijk om aandacht te besteden aan wat

    er onder tafel gebeurt de emoties als

    aan wat er boven tafel gebeurt de inhoud.

    Ik kan dingen onder de tafel goed zichtbaar

    maken, daar een bedding voor maken en er

    dan verder mee komen.

    Samenwerkingsverbanden zijn vergelijkbaar

    met relaties, zegt Collignon. Het gaat mis op

    ogenschijnlijk futiele dingen, zoals een klein

    bedrag. Dat is het dopje op de tube tandpasta

    dat je partner er steeds maar niet op draait.

    De kunst is na te gaan wat eronder ligt en

    daarmee aan de slag te gaan.

    De estafettevraag van Erik Deen was: hoe doe je dat precies, duurzaamheid in een net-werk bevorderen?De klassieke methode was dat je sense of

    urgency creert door een bobo als Al Gore

    in te vliegen en die de boodschap te la-

    ten verkondigen. Maar urgentie creren is

    niet hetzelfde als mensen in actie brengen,

    ze iets te laten doen, implementeren. Als je

    dan gaat zenden, denken mensen: die bood-

    schap is voor mijn buurman bedoeld en niet

    voor mij. In een netwerk kan niemand de an-

    ders iets opleggen. Je moet mensen dus niet

    vertellen wat ze moeten doen: laat ze zien

    hoe het kan en begin meteen. Dat kan bij-

    voorbeeld door ze elk met een door henzelf

    gekozen stukje van de oplossing aan de slag

    te laten gaan. Dan leren ze n ervaren ze hun

    onderlinge afhankelijkheid. Ik faciliteer ze bij

    het zelf verzinnen van de oplossingen. Dat is

    precies het verschil met het klassieke advise-

    ren, waarbij je iets vr hen verzint, maar bij

    het implementeren al met 1-0 achter staat.

    Duurzaamheid werd vroeger vooral groen ingevuld. Krijgt de sociale kant tegenwoor-dig meer gewicht?Ja. Min of meer toevallig, maar goed pas-

    send in deze tijd, heb ik met een socioloog

    een tweede bedrijf opgericht: Over de Brug,

    dat is gespecialiseerd in duurzame en sociale

    vraagstukken, zoals reorganisaties. Ook reor-

    ganisaties kun je duurzaam uitvoeren door ze

    respectvol te doen, zonder te manipuleren. Je

    moet kunnen troosten, luisteren, je kwetsbaar

    opstellen, de emoties erkennen.

    In welke regionale kwestie zou je graag je tanden zetten?Ik zou willen helpen het groen in de regio

    wat meer met elkaar te verbinden, zodat je

    nog beter kunt wandelen en fietsen aan de

    kant van Amelisweerd, de waterlinieforten en

    Rhijnauwen.'

    Hoe doet Utrecht het op het gebied van duur-zaamheid?Ik ben daar positief over. Er is veel aandacht

    voor het erfgoed, voor duurzame energie,

    voor de luchtkwaliteit, voor elektrisch rijden

    Als ik over de Maliebaan naar kantoor fiets en

    weer een Tesla aan de oplaadpaal zie staan,

    denk ik: dat hadden we in 1999 niet gedacht.

    Wat zou je de EBU graag zien doen?De Tourstart dichter bij de mensen brengen.

    Ik ervaar dat evenement nu vooral als iets van

    bedrijven en overheden. Ook hier geldt: haal

    het deel dat onder de tafel ligt naar boven. Ik

    vind iets pas geslaagd als je ook de pijnpunten

    durft te benoemen, in dit geval de doping. An-

    ders start ook straks in Utrecht wr een Tour

    die mensen maar half serieus nemen omdat

    ze zich afvragen wie er nu weer door de mand

    gaat vallen. Zorg ervoor dat de hele wereld

    denkt: destijds in Utrecht is er iets veranderd

    rond doping in het wielrennen.

    Dit is de laatste aflevering van

    het Estafette-interview.

    Erik Deen van Kessels & Smit droeg in Get Connected 8 het estafettestokje over aan Marcel Collignon van Sustainable Change. Met een mengeling van technische kennis en mensenkennis helpt hij duurzaamheid bevorderen in netwerken en samenwerkingsverbanden.

  • 24

    internationalisering

    Utrecht rolt de rode loperuit naar de wereld

    We wisten al dat we de

    meest competitieve regio

    van Europa zijn. Nu moeten

    we ervoor zorgen dat we

    dat ook blijven en dat het

    gaat renderen. Aan het

    woord is Richard Kraan,

    EBU-boardlid en partner bij

    PwC. Kraan is trekker van de

    internationale agenda van

    de EBU. Vanuit de EBU-

    supportorganisatie heeft

    Wouter Feldberg (internati-

    onale zaken bij de Universi-

    teit Utrecht) de leiding over

    de internationaliserings-

    agenda.

    Door middel van de internationaliserings-

    agenda wordt gewerkt aan innovatie, eco-

    nomische ontwikkeling en werkgelegenheid

    voor de regio Utrecht. Op basis van indivi-

    duele gesprekken met stakeholders zijn vier

    actielijnen voor internationalisering vastge-

    steld: Foreign Direct Investment, Branding,

    EU-trecht en Talent. Richard Kraan vertelt:

    Het doel van de internationale agenda is

    ondersteunend aan onze drie hoofdthemas

    om economische groei in de regio te verwe-

    zenlijken. Het accent ligt op het binnenha-

    len van investeringen, maar de export door

    Utrechtse bedrijven is ook een aandachts-

    punt. We zijn vooral uit op investeringen

    en export binnen de drie hoofdthemas van

    de EBU, namelijk Groen, Gezond en Slim,

    maar we sluiten andere terreinen niet uit. De

    rol van de EBU is om nieuwe vormen van

    samenwerking te creren, bestaande initia-

    tieven bekender te maken en te intensiveren

    en waar nodig een extra impuls te geven om

    te versterken, waaronder het (internationale)

    ecosysteem in de regio.

    Kraan vervolgt: Zo vinden er al handelsmis-

    sies naar China en Japan plaats en zijn hier

    Chinese en Japanse bedrijven actief. Maar

    niet iedereen weet dat. En nog de vraag: Be-

    nutten wij deze bestaande relaties voldoen-

    de bij het verwezenlijken van onze ambities?

    We brengen alles rond de acquisitie van kapi-

    taal en subsidies bij elkaar. Verder zorgen we

    ervoor dat er n consistent Utrecht-verhaal

    wordt uitgedragen en dat Utrechtse ambas-

    sadeurs de regio gaan promoten.

    NUT EN NOODZAAKWouter Feldberg vult aan: De economische

    ontwikkelingen gaan snel en de wereld is het

    podium. Er is een groeiende noodzaak om

    ons internationaal te verhouden tot ande-

    re regios, omdat we daar geld kunnen ver-

    dienen, omdat onze investeerders er zitten,

    omdat we er talent vandaan kunnen halen en

    omdat onze bedrijven er goede zaken kun-

    nen doen.

    Het werven van internationale kenniswerkers

    en buitenlandse bedrijven draagt ook bij aan

    arbeidsplaatsen in de regio en daarmee aan

    werkgelegenheid. Een kenniswerker is indi-

    rect goed voor drie vier banen in de regio.

    Daarnaast innoveren buitenlandse bedrijven

    in de regio sneller en zorgen ze voor meer

    export. Buitenlandse bedrijven in de regio

    houden de regio dus competitief.

    INTERNATIONALE SCHOOL UTRECHTHet aantrekken van internationaal talent zorgt

    voor meer innovatie, economische ontwik-

    kelingen en leidt tot meer werkgelegenheid

    in de regio. Om dit talent te behouden is een

    aantrekkelijke leefomgeving nodig met vol-

    doende uitdagingen en kansen; een interna-

    tionaal ecosysteem.

    Het hebben van een internationale school

    in de regio is daarbij een onderscheiden-

    de vestigingsfactor. Een voorbeeld van de

    kracht van de regio. Jaap Mos, directeur van

    de Internationale School Utrecht, onder-

    streept dat: Ook bij investeringsbeslissin-

    gen van multinationals speelt het al dan niet

    aanwezig zijn van een internationale school

    een belangrijke rol. EBU-boardlid Richard

    Kraan voegt toe: De Internationale School

    Utrecht is onderdeel van de rode loper die

    we uitrollen.

    Waarom de school er niet eerder kwam? Die

    vraag puzzelt mij nog elke dag. Mos is er zelf

    ook verbaasd over dat de school, nu inmid-

    dels tot ver buiten de landsgrenzen bekend,

    pas in de zomer van 2012 van start ging en

    nu al 170 leerlingen telt. Tot uit India bellen

    ze ons om informatie. Expats met school-

    gaande kinderen moesten voorheen uitwijken

    naar de internationale scholen in Amsterdam,

    Hilversum en Arnhem.

    Het gebouw aan de Notebomenlaan barst

    na twee jaar al uit zijn voegen. In het voor-

    jaar wordt tijdelijk een groter onderkomen

    betrokken aan de Van Bijnkershoeklaan.

    Internationaliseringsagenda van de EBU krijgt vorm

  • Talent

    Gezamenlijke

    afstemming over

    Wouter Feldberg06 24 75 95 95 [email protected]

    Daarna moet er een nieuw gebouw verrijzen.

    Momenteel herbergt de school dertig natio-

    naliteiten. Op termijn zullen het er zestig tot

    zeventig worden en zal de school naar een

    leerlingental van zon 600 groeien, verwacht

    Mos. De drie grootste groepen zijn kinde-

    ren van teruggekeerde Nederlandse expats,

    van Indiase kenniswerkers en van Europe-

    se expats.

    WHATS HAPPENING?Naast de ontwikkelingen rondom de Inter-

    nationale School zijn er al meer activiteiten

    in het kader van de internationaliseringsa-

    genda. Zo is per 1 januari het Expat Cen-

    tre, een helpdesk voor expats, gevestigd in

    het nieuwe Utrechtse stadskantoor. In het

    kader van Branding en Foreign Direct In-

    vestment wordt de Tourstart in 2015 nu al

    gebruikt om nieuwe ingangen en kansen te

    creren. Kraan geeft een voorbeeld: Kort

    geleden waren we in de Chinese provincie

    Guangdong (zusterprovincie van Utrecht),

    onder meer om de mogelijkheid te bespreken

    dat er een delegatie naar onze regio komt om

    nieuwe economische verbindingen te stimu-

    leren. Daar onderstreepten we de Tourstart

    uiteraard. Die kan net dat zetje geven waar-

    door hun gouverneur meekomt. Een ander

    buurland dat aandacht verdient is Duitsland.

    Wouter Feldberg geeft aan dat de bewust-

    wording in de regio toeneemt over de kan-

    sen aldaar: Laten we dat nu eens gezamen-

    lijk oppakken en zorgen dat we als regio de

    handelsbetrekkingen met Duitsland op korte

    termijn versterken. Vooral op de themas waar

    we sterk en onderscheidend in zijn. Daarom

    ben ik blij dat de commissaris van de Koning

    Van Beek, ambassadeur van het Get Connec-

    tedNetwerk, de ambassadeur van Duitsland,

    Franz Josef Kremp, bereid heeft gevonden in

    het voorjaar van 2015 naar Utrecht te komen

    om met ons de handelsbetrekkingen met

    Duitsland aan te halen.

    DOE MEE EN GET CONNECTED!Tijdens de Get Connected-bijeenkomst op

    10 december 2014 is de Internationaliserings-

    agenda gepresenteerd aan de hand van voor-

    beelden uit de praktijk. Ook burgemeester

    Van Zanen en de commissaris van de Koning

    Van Beek spraken hun enthousiasme uit,

    samen met de aanwezigen.

    Doet u ook mee?

    internationalisering

    25

  • Banen en bedrijven

    WERKGELEGENHEID OPNIEUW GEDAALDDe werkgelegenheid in de provincie Utrecht is in de periode 2013-2014

    voor het derde jaar op rij gedaald, en wel met 0,6 procent. Utrecht heeft nu

    665.700 arbeidsplaatsen. Vergeleken met de periode 2012-2013, waarin de

    werkgelegenheid met 1,6 procent kromp, is de daling minder sterk. Sinds het

    hoogtepunt in 2011 zijn er in de provincie Utrecht in totaal 19.100 banen verloren

    gegaan. Ter vergelijking: dat is meer dan het totaal aantal banen in de gemeente

    Soest. BRON: PROVINCIAAL ARBEIDSPLAATSEN REGISTER (PAR), 2014

    SECTORONTWIKKELINGENDe ontwikkelingen in de sectoren lopen sterk uiteen. In absolute cijfers daalde

    de werkgelegenheid het snelst in de sector Zorg en welzijn, waar 3.200 banen

    verloren gingen (-3 procent). Ook in de Utrechtse bouwsector vielen klappen:

    hier verdwenen 1.500 banen (-4 procent). Bij banken en in de adviessector

    vervielen 400 banen. Er kwamen relatief veel banen bij in de sectoren Informatie

    en communicatie (+800), Cultuur, sport en recreatie (+500) en Horeca (+300).

    Opvallend was de stijging van de werkgelegenheid in de sector Vastgoed (+270).

    Monique Goddijn-Roso

    06 33 67 92 42

    [email protected]

    economicboardutrecht.nl

    623.008

    629.601

    636.238

    658.691

    675.937

    683.825

    677.893

    684.738

    680.600

    669.872665.709

    2004Jaren

    Aan

    tal a

    rbei

    dsp

    laat

    sen

    2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

    Ontwikkeling aantal vestigingen

    Gro

    ott

    ekla

    sse

    vest

    igin

    gen

    100-199

    20-49

    10-19

    50-99

    5-9

    2-4

    1

    -4,0% -2,0% -0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0%

    -1,4%

    1,5%

    0,9%

    6,2%

    -0,4%

    -0,25%

    -3,3%

    research

    SCHAALVERKLEININGHet aantal vestigingen van bedrijven

    en instellingen is in 2013-2014 met 4,3

    procent toegenomen tot een totaal van

    117.150. In de loop van de tijd groeide

    het aantal vestigingen in de provincie ge-

    staag, terwijl het aantal banen de afge-

    lopen jaren daalde. De flinke toename

    van het aantal eenpersoonsbedrijven de

    afgelopen jaren zorgt voor een verder-

    gaande schaalverkleining. De meeste

    eenpersoonsbedrijven zijn te vinden in

    de sectoren Cultuur, sport en recreatie

    (85 procent), Advies en zakelijke dienst-

    verlening (84 procent) en Bouwnijverheid

    (78 procent).

    BRON: PAR, 2014

    26

  • 27

    agenda

    27

    Get Connected Nul-op-de-meter

    29 jan 15

    Op 10 september hebben we op een

    feestelijke manier de kick-off van

    nul-op-de-meter vormgegeven in

    een Get Connected bijeenkomst. Op

    29 januari pakken we door in een ver-

    volgbijeenkomst. Waar staan we, hoe

    gaan we verder, en vooral; waar kunt u

    aansluiten?

    WWW.ECONOMICBOARDUTRECHT.NL/GET-CONNECTED-NUL-OP-DE-METER-VERVOLG

    Get Connected bijeenkomst

    5 maart 15

    Deze bijeenkomst is een bundeling van

    verschillende initiatieven en projecten.

    Zo passeren Smart Grids, Caf du Tour,

    een masterclass Financiering en de

    Staat van Utrecht de revue.

    WWW.ECONOMICBOARDUTRECHT.NL/AGENDA/GET-CONNECTED-BIJEENKOMST

    10 febNetwerklunch 033WWW.NETWERKLUNCH033.NL

    22-26 febEconomische missie naar de Verenigde Arabische EmiratenWWW.RVO.NL/ACTUEEL/EVENEMENTEN/

    ECONOMISCHE-MISSIE-NAAR-DE-VERENIG-

    DE-ARABISCHE-EMIRATEN

    5 maartOnderwijsparadeUniversiteit UtrechtWWW.UU.NL/UNIVERSITY/EDUCATION/NL/

    HETUTRECHTSEONDERWIJS/ORGANISATIE/

    ONDERWIJSKWALITEIT/ONDERWIJSPARADE

    2-6 maartIndependent Game Festival 2015WWW.IGF.COM

    22 maartDe Utrecht SciencePark MarathonWWW.UTRECHTMARATHON.COM

    18 juni Mediapark JaarcongresWWW.MEDIAPARKJAARCONGRES.NL

    1 & 2 juliScience & Cycling ConferenceWWW.SCIENCE-CYCLING.ORG/

    AGENDAJANUARI - JULI 2015

    Nationaal Economisch Forum

    4 maart 15

    De jaarlijkse bijeenkomst voor indus-

    trie, wetenschap, politiek en sociale

    partners. Het biedt de Nederlandse

    industrie een podium om rond een

    maatschappelijk thema ontwikkelde

    kennis te presenteren.

    WWW.AUTOMATIE-PMA.COM/AUTOMATIE/MANAGEMENT-EN-BELEID/AGENDATIP-NATIONAAL-ECONOMISCH-FORUM-2015

    NationaalEconomischForum

  • Economic Board Utrecht volgen?

    www.economicboardutrecht.nl

    @EBUtrecht

    'We wisten al dat we de meest

    competitieve regiovan Europa zijn. Nu moeten we

    ervoor zorgen dat we dat ook blijven

    en dat het gaat renderen.

    EBU / internationalisering

    Richard Kraan,EBU boardlid en partner

    bij PwC

    _GoBack

    Naar voorwoord: Naar Blikvangers: Naar nieuwe formule: Naar interview: Naar Estafette: Naar Internationalisering: Naar Research: Naar Agenda: Naar Game Changers: Naar pagina 6 van foto: Naar Groen: Naar Groen via foto: Naar Gezond: Naar Gezond via foto: Naar Slim: Naar Slim via foto: Knop 19: Knop 37: Knop 17: Knop 20: Knop 21: Knop 22: Knop 23: Knop 24: Knop 25: Knop 26: Knop 27: Knop 28: Knop 29: Knop 30: Knop 31: Knop 32: Knop 33: Knop 34: Knop 35: Knop 36: