Gesimuleerde Aanwezigheid Herinnering in beeld…..een Houvast

Videobrieven voor mensen met dementie

(Hamer en Jaspers, 2001)

Door E.P.O. (Lilian) van WanrooijPsycholoog NIP, neuropsychologie

4 april 2006Gouvernement te Maastricht

Videofragment

Mw. J

3

Mw J.

• Geagiteerd

• Gedesoriënteerd

• Onderwerpen over kleren, geldzaken, kinderen enz.

• Het contact met haar zoon maakt haar rustig.

4

Wat is Gesimuleerde aanwezigheid?

• Videoband / DVD in de vorm van een visuele boodschap

• Familie in woord en beeld

• Maakt gebruik van positieve invloed familie

5

Waarom kan deze methode helpen bij probleemgedrag?

• Vertrouwde stem en gezicht

• Dierbare herinneringen door visuele en auditieve stimuli

• Positieve emotie bij cliënt

• Dam tegen stress: afname onrust, depressie en angst

6

Attachement model

Gehechtheidsmodel (Bowlby, Miessen):

• Behoefte aan contact met hechtingsfiguren uit de intieme omgeving: Ouders, partner, kinderen, enz.

• Dementie onthechting door desoriëntatie

7

Gedrag:Agitatie, rusteloosheid,

rondlopen, enz

Denken:Angstige gedachten

Stemming:Depressief

Verloren voelen ineen onbekende

omgeving

Emotionele Reactie:Lichamelijke stress

Onvervulde behoefte:Veiligheid

Miesen B & G.M.M. Jones (1999)

Gehechtheidsmodel

8

Wat willen we bereiken?

Positief emotionele toestand bij cliënt

Personeel ondersteunen bij een goede begeleiding

Wegnemen belastend gevoel bij familie

9

Indicatiegebieden

• Voorspelbaar optredend probleemgedrag

• Probleemgedrag in specifieke situaties

• Deelname aan sociale activiteiten bevorderen

• Ondersteuning (mantel)verzorger

10

Is het voor alle cliënten geschikt?

• Cliënten in het middenstadium van de dementie– Begrip verbale communicatie – Herkenning familieleden – Positieve reactie– Verwisselen van personen niet relevant

• Contra-indicaties:– Beginfase van dementie– Ver gevorderde dementie

11

Uitvoering gesimuleerde aanwezigheid

• Indicatiestelling• Beschrijven probleemgedrag• Contact leggen met familie• Script maken• Opname videobrief• Inlichten zorgpersoneel• Eerste aanbieding aan cliënt• Evaluatie effect• Opname in verzorgingsplan

Videofragment

Mw. de H

13

Mw. De H.

• Na het avondeten huilt zij en loopt zij onrustig rond

• Ze is ervan overtuigd dat haar dochters niet komen.

• Ze zoekt haar echtgenoot

• Als haar dochter komt is zij rustig

Videofragment

Mw. K

15

Mw. K

• Depressief gedrag

• Doolt rond op zoek naar haar zoons

• Gedesorienteerd en bezorgd

• Ze heeft twee zonen. Als zij komen is het goed.

Videofragment

Mw. N

17

Mw. N.

• Meer gevorderde dementie

• Contact krijgen is moeilijk

• Geagiteerd gedrag, huilen

• Bij haar dochter voelt zij zich goed.

Videofragment

Mw. R

19

Mw. R.

• Altijd op zoek naar haar enige dochter.

• Huilt, is depressief

• Zeer hechte band

• De dochter komt elke dag

• Dan is alles goed

Videofragment

Mw. H

21

Mw. H.

• Dementie met depressie

• Lage stress drempel

• In aanwezigheid van haar dochter minder verdrietig en cognitief beter.

22

Evaluatie tot nu toe Methode wordt nu standaard gebruiktIndicatie:

Desoriëntatie waardoor: onrustig gedrag, depressief gedrag, angst en paniek, enz.

Effect: Overwegend gunstig, afhankelijk van consequent

gebruik binnen de afdeling. Cliënten genieten van de brief. Reminiscentie elementen doen het goed Bij te vergevorderde dementie lukt het niet meer

23

Zoon: ‘Mijn moeder kan helaas niet meer praten, maar als ze naar mijn videoband kijkt, bloeit ze helemaal op. Dan straalt ze als ze me in levende lijve ziet’.

24

‘Verzorgster: ‘Als ik meekijk met een patiënt levert dat meestal volop nieuwe en interessante gespreksstof op. Het is heel bijzonder te zien hoe de stemming van deze mensen dan in positieve zin verandert’

25

Positieve interventie

“Helpt het niet, dan was het in ieder geval leuk”

Verdere informatie: t.hamer@orbisconcern.nl

26

1. Camberg, L., P. Woods & K. Mc Intyre, (1999a). SimPres: A personalized approach to enhance well-being in persons with Alzheimer's disease. In: Volicer, L. & Bloom-Charette, L. (eds). (1999). Enhancing the Quality of Life in Advanced Dementia. Philadelphia: Brunner/Mazel.

2. Camberg, L., P. Woods, WL Ooi, A. Hurley, L Volicer, J. Ashley, G. Odenheimer & K. Mc Intyre, (1999b). Evaluation of Simulated Presence: A personalized approach to enhance well-being in persons with Alzheimer's disease. J. Am Geriatric Society Apr.47 (4);446-52

3. Cohen-Mansfield, J. (2000). Use of Patient Characteristics tot Determine Nonpharmocologic Interventions for Behavioral and Psychological Symptoms of Dementia (BPSD. International Psychogeriatrics, vol 12 (1), 373-378

Literatuur

27

4. Cohen-Mansfield, J. (2001) Nonpharmacological interventions for inappropriate behaviors in dementia. Am J Geriatr Psychiatry 9:4, Fall 2001

5. Hamer, A.F.M. en P. Jaspers (2004) Werken met Simulated Presence Therapy Nu ook op Video Denkbeeld, tijdschrift voor psychogeriatrie, april 2004 jrg 16 nr. 2

6. Miesen B & G.M.M. Jones (1999) Dementia in close-up. Understanding and caring for people with dementia. Routledge London/New York

7. Peak JS & RI Cheston (2002) Using simulated presence therapy with people with dementia. Aging MentHealth feb;6(1): 77-81