Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

De horizontale en verticale variatie van het Nederlands

+ OPDRACHT

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Horizontale stratificatie van het Nederlands

= Ruimtelijk, geografisch

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Horizontale stratificatie van het Nederlands

Zuid versus Noord: het Nederlands in Vlaanderen versus het Nederlands in Nederland

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Horizontale stratificatie van het Nederlands

Zuid versus Noord: het Nederlands in Vlaanderen versus het Nederlands in Nederland ! Verschillen in standaardtaal en interregionale informele omgangstaal

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Horizontale stratificatie van het Nederlands

Zuid versus Noord: het Nederlands in Vlaanderen versus het Nederlands in Nederland ! Verschillen in standaardtaal en interregionale informele omgangstaal

< Onder meer geopolitieke factoren, verschillende ontwikkeling in Noord en Zuid

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Horizontale stratificatie van het Nederlands

Oost versus West: verschillende dialecten

< In het westelijke gedeelte van de Lage Landen zaten de Ingvaeonen (Kust-Germanen), in het oosten de Franken, geen Ingveonen [vandaar dus sterkere oost-west-verschillen in de dialecten!!!)

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Horizontale stratificatie van het Nederlands

Oost versus West: verschillende dialecten

Bijvoorbeeld: dialecten in West-Vlaanderen [het westen van Vlaanderen] verschillen heel sterk van Limburgse dialecten [het oosten van Vlaanderen], maar de dialecten die worden gesproken in Belgisch Limburg en Nederlands Limburg lijken wel sterk op elkaar !

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Horizontale stratificatie van het Nederlands

Dus: wat de standaardtaal betreft is er een Noord-Zuid tegenstelling (de grens is de rijksgrens tussen Nederland en België)

Terwijl de dialecten een continuüm vertonen, met grote verschillen tussen oost en west

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Verticale stratificatie van het Nederlands

In Nederland: In formele situaties: AN Informele omgangstaal In persoonlijke omgeving:

dialecten (staan niet zo sterk meer)

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Verticale stratificatie van het Nederlands

In Vlaanderen: In formele situaties: AN – het

zogenaamde “VRT-Nederlands” Informele omgangstaal: de

zogenaamde “tussentaal” (eigenlijk: verschillende regiolecten)

In persoonlijke omgeving: vaak dialecten (vele meer dan in Nederland)

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

In Nederland

Het AN De informele omgangstaal

Dialecten

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

In Vlaanderen

Het AN

De informele omgangstaal

Dialecten

afstand veel groter!

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

In Nederland en Vlaanderen

AN AN

Informele omgangstaal

Informele omgangstaal

Dialecten

Noordelijke variant Zuidelijke variant = VRT-Nederlands

Tussentaal

een continuüm, oost versus west

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

In Nederland en Vlaanderen

AN AN

Informele omgangstaal

Informele omgangstaal

Dialecten

Noordelijke variant Zuidelijke variant = VRT-Nederlands

Tussentaal

een continuüm, oost versus west

afstand veel groter!

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

In Nederland en Vlaanderen

AN AN

Informele omgangstaal

Informele omgangstaal

Dialecten

Noordelijke variant Zuidelijke variant = VRT-Nederlands

Tussentaal

een continuüm, oost versus west

afstand veel groter!

de afstand tussen de informele omgangstaalin Nederland en Belgiëdus ook veel groter!

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

In Nederland en Vlaanderen

AN AN

Informele omgangstaal

Informele omgangstaal

Dialecten

Noordelijke variant Zuidelijke variant = VRT-Nederlands

Tussentaal

een continuüm, oost versus west

afstand veel groter!

de afstand tussen de informele omgangstaalin Nederland en Belgiëdus ook veel groter!

verschillen niet zo groot

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

1. De standaardtaal in het Noorden vs. de standaardtaal in het Zuiden

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Opm.: dit hebben we al een deel in het college besproken. We komen er nog even op terug in het volgende college. Deze filmpjes hoef je niet te analyseren.

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Vergelijk: Het VRT-journaal (Vlaanderen)

http://www.deredactie.be/cm/de.redactie, http://nl.youtube.com/watch?v=9G6vcWvkqp0&feature=related

Het NOS-journaal (Nederland) http://www.nos.nl/nosjournaal/beeld_en_geluid/index.html, http://nl.youtube.com/watch?v=LH-J3RwjAac

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

2. De interregionale informele omgangstaal in het Noorden vs. het Zuiden

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Opdracht: bekijk beide filmpjes en let aandachtig op het taalgebruik. Denk na over de volgende vragen:

1. In hoeverre wijkt de taal in de Nederlandse soap af van de taal van het NOS-journaal? Geef een voorbeeld.

2. In hoeverre wijkt de taal in de Vlaamse soap af van de taal van het VRT-journaal?

3. Is er een groot verschil tussen het taalgebruik in de Nederlandse en de Vlaamse soap?

4. OPDRACHT: kies een drietal zinnen uit de Vlaamse soap, die niet standaardtalig zijn (afwijkende uitspraak, grammatica, of afwijkend lexicon). Zet deze zinnen om in Standaardnederlands.

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Vergelijk: De soap “Thuis”

(Vlaanderen) http://nl.youtube.com/watch?v=1WsAXH44_3Q&feature=related

De soap “Goede tijden, slechte tijden” (Nederland) http://nl.youtube.com/watch?v=QY3CGhoAing&feature=related

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

3. Dialecten in het Noorden het Zuiden (Oost versus West)

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Opm.: bekijk beide filmpjes – je hoeft ze niet te analyseren. Het gaat hem hier niet zozeer om de verschillen (natuurlijk zijn er verschillen tussen het West-Vlaams en het Amsterdams) maar om het feit dat in een human interest programma als Man Bijt Hond, de Vlamingen, vooral de ouderen, voor de camera’s veel meer dialect praten (vooral de oudere mensen). Zij moeten ondertiteld worden omdat niet iedereen in Vlaanderen hen zou begrijpen. In het Nederlandse filmpje is het geen probleem om de mensen te verstaan, ook al zijn de mensen net zoals in het Vlaamse filmpje in een informele situatie (gesprek in een kroeg).

Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden

Vergelijk: Man Bijt Hond (Vlaanderen)

http://nl.youtube.com/watch?v=pUcuoKXgpKQ&feature=related [West-Vlaanderen]

Man Bijt Hond (Nederland) http://www.manbijthond.nl/ In verband met de kroegquiz [Amsterdam]