Ge

בראשיתGENESIS 1-4Een uitgebreide woord-voor-woord bestuderingvanuit de Hebreeuwse grondtaal

B I J B E L S E C U L T U U R S T I C H T I N G

Ruben Hadders

Ge

Verschijning D.V. november 2016

Hardcover gebonden, > 500 pagina's

Verkoopprijs€ 49,95

Meer informatie over dit project kunt u vinden op de websitewww.bijbelsecultuur.nl/genesis

Op onze website kunt u deze folder downloaden in PDF fomaat (om bijvoorbeeld vrienden/familie te wijzen op dit unieke project).

Mocht u vragen hebben over dit project of de auteur willen uitnodigen voor een spreekbeurt dan kunt u rechtstreeks contact met hem opnemen. Gebruik hiervoor het e-mailadres ruben@bijbelsecultuur.nl of bel 06-15943200.

Het is het meest fascinerende boek dat er be-staat: Genesis. Wie de wereld om zich heen wil begrijpen en de geheimen van het leven wil leren kennen, kan niet om Genesis heen. Dat is mijn stellige overtuiging geworden in de meer dan twaalf jaar dat ik dit bijzondere bijbelboek be-studeer. Door het licht dat God mij gaf, heb ik in Genesis waardevolle ontdekkingen mogen doen waardoor ik JHWH (Gods heilige Naam) en Zijn plan beter mocht leren kennen. Ik ben gaan zien dat echt héél de schepping op wonderlijke wijze getuigt van Zijn geweldige Evangelie – het staat zelfs in de sterren geschreven! Maar niet alleen JHWH, ook mijzelf ben ik beter gaan begrijpen. Ik ben gaan beseffen wat het betekent om ‘uit de aarde aards’ te zijn, om mens te zijn.

Ja, Genesis is zo’n onvoorstelbaar rijk en mooi boek, dat ik er nooit over raak uitgedacht en uit-gepraat. Het brengt mij heel dicht bij de Schepper en toont Hem in al Zijn heerlijkheid en kracht. Dat maakt het voor mij ook een heel bemoedigend boek. Want die machtige Schepper wil een relatie met u, jou en mij. Hij heeft ons centraal gesteld in Zijn schepping en op onze beurt is het de bedoe-ling dat wij, als schepsels, Hem centraal stellen in ons leven.

Al heel lang wil ik niets liever dan de inzichten die ik mocht opdoen, delen met mijn broeders en zusters. Meerdere malen heb ik geprobeerd mijn gedachten op papier te zetten – voor het eerst in 2008 – maar telkens liep ik vast. Alles op zijn tijd, zo blijkt. Nu pas, nadat ik in mijn eigen leven een zware periode van tohoe wabohoe (Hebreeuws voor woest- en ledigheid, Gn.1:2) heb doorgemaakt, heb ik de inspiratie gevonden om alles goed te

kunnen verwoorden. God heeft Licht gebracht in de duisternis en iets nieuws geboren doen laten worden.

Het boek waar ik nu aan schrijf en waarvan u nu een voorproefje in handen heeft, wil een uitge-breide maar eenvoudig leesbare uitleg zijn van de eerste vier hoofdstukken van de Bijbel. Niet alleen valt hier machtig veel over te vertellen, deze eer-ste hoofdstukken zijn ook cruciaal om de rest van Gods Woord goed te verstaan.

Het boek wil geen verhandeling zijn van allerlei theologische opvattingen (hoewel ik daar uitge-breid kennis van heb genomen), maar simpelweg een uitleg van Gods Woord. Aangevuld met heel veel interessante achtergrondinformatie. Een boek dat je kunt gebruiken als naslagwerk bij bijbelstudie, maar dat ook 'gewoon' van begin tot eind te lezen is.

Ik hoop van harte dat dit voorproefje naar meer smaakt. Mocht dat zo zijn, dat wil ik je vragen om in je hart te overwegen dit project te ondersteunen. De Bijbelse Cultuur Stichting en ikzelf dragen een deel van de financiële lasten, maar eerlijk is eerlijk: dit is niet genoeg. Om dit boek daadwerkelijk te kunnen realiseren is financiële steun van geinteresseerde mede- gelovigen onmisbaar! Je helpt ons al door nu alvast het boek te bestellen. Want alleen als ten minste 200 mensen dit boek vooraf willen kopen, kan dit project doorgang vinden. Help je mee?

Alvast heel erg bedankt en Gods rijke zegen toegebeden bij het schatgraven in Zijn Woord! Ruben Hadders ruben@bijbelsecultuur.nl

'Laat er licht zijn! En er was licht'Genesis 1 vers 3

Letterlijke vertalingOnder de Nederlandse vertaling van het vers (in de grijze balk) staat de meest letterlijke vertaling.

BijbelvertalingIn Genesis 1-4 wordt primair de Herziene Statenvertaling gebruikt. Echter, in de uitleg wordt ook regelmatig verwe-zen naar o.a. de Nieuwe Bijbelvertaling en de Naardense Bijbel (2014).

HebreeuwsElk vers wordt weergeven in het Hebreeuws. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de Codex Leningradensis. Dit is het oudste handschrif t dat er van de Tenach (de Hebreeuwse Bijbel, het Oude Testament) bestaat en is afkomstig van de Masoreten, die bekend stonden vanwege de buitengewone zorgvuldigheid die zij in acht namen bij het overschrijven van Gods Woord.

Alternatieve vertalingHebreeuwse woorden hebben vaak meerdere betekenissen, die niet in één Nederlands woord gevat kunnen worden. Daarom vind je op de vierde regel een alternatieve vertaling. In combinatie met de letterlijke vertaling krijg je zo goed zicht op wat de woorden in dit vers willen vertellen.

Hoe lees je dit boek?

Kaders bij de tekstInteressante achtergrondinformatie hebben wij in grijze kadertjes geplaatst, om de informatie te scheiden van de uitleg van de tekst.

TekstverwijzingenIn de uitleg wordt veel verwezen naar andere plaatsen in het boek met meer informatie over hetzelfde onderwerp. Deze verwijzingen beginnen met een <right> pijltje, gevolgd door het kopje (en evt. subkopje) waaronder deze informatie te vinden.

In het begin Vaak wordt benadrukt dat dit hét begin is, het begin van alles wat wij kennen. Maar het woordje het hoort hier eigenlijk niet te staan. Beter had er kunnen staan: ‘in beginsel’. Hetzelfde geldt ove-rigens voor Jh.1:1: “In beginsel was het Woord”. Of zoals de Naardense Bijbel (2014) het vertaald: “Bij begin”.

Gn.1:1 is ook niet de allereerste gebeurtenis waar de Bijbel over schrijft. In Job.38:4-7 lezen we dat de morgensterren (dit zijn de engelen, <right>Gn.1:1–God|engelen) samen vrolijk zongen toen de aarde werd gegrondvest. Zij bestonden dus al. Uit Neh.9:6 en Kol.1:16,17 blijkt dat zij geschapen zijn vóór de schepping van de hemelen en de aarde. Het gaat in Gn.1:1 dan ook niet om een ab-soluut begin, maar een relatief begin, nl. het begin van Gods plan met mensen, het begin van onze huidige wereld (<right>Gn.1:2–de aarde nu).

Datum van de scheppingDe Anglicaanse aartsbisschop James Ussher (1581-1656) berekende dat de wereld werd geschapen in de avond van 22 oktober 4004 voor Christus. Zijn vondst werd als kanttekening opgenomen in uitgaven van de King James Bijbel en wordt sindsdien door veel christenen voor waar aangenomen. Overigens was Ussher niet de eerste die de geboortedag van de schepping berekende. Eerder had Luther al geschreven dat de wereld in 3961 v.Chr. is geschapen. De Joodse kalender gaat uit van 3671 v.Chr. Maar feitelijk doet de Bijbel hier geen uitspraken over. Omdat we niet weten hoelang de ‘wereld die toen was’ er is geweest voor de (her)schepping waar Gn.1 over spreekt (<right>Gn.1:2–de aarde nu), kunnen we niet verder terugre-

kenen dan de schepping van de mens (28 oktober 4004 v.Chr. om 9 uur ’s morgens, volgens Ussher).

be-reshietIn het Hebreeuws lezen we hier ראשית -be-res) בhiet). Het woord reshiet betekent ‘eerst’ (be is een voorzetsel dat ‘in’ betekent). Het gaat om wat eerst komt. Niet alleen chronologisch gezien, maar ook in belangrijkheid. Denk bijv. aan de benaming ‘eerste minister’ voor de leider van een regering.

Je zou be-reshiet ook kunnen vertalen met ‘in de Eerste’. Christus wordt in het laatste bijbel-boek ‘het begin van Gods schepping’ genoemd (Op.3:14) en is ook de Eersteling van de nieuwe schepping (1Kor.15:20). Naar Hem wordt ook in meer abstractere bewoordingen verwezen als het Woord dat in het begin bij God was (Jh.1:1, <right>Gn.1:1–schiep) en de Wijsheid die van eeuwig-heid af gezalfd is geweest ‘vanaf het begin, vanaf de tijden voordat de aarde er was’ (Spr.8:23).

Het woord reshiet stamt af van het woord rosh dat behalve ‘begin’ ook ‘hoofd’ betekent. Zo maakt het eerste vers direct duidelijk waar het boek Genesis in hoofdzaak om gaat: de geschie-denis van God en de wereld.

Dat het heelal – lett. ‘het alles’ - een duidelijk be-gin kent, was een radicale gedachte in de tijd van de aartsvaders! De (natuur)godsdiensten van o.a. Egypte en Mesopotamië leerden dat de kos-mos min of meer toevallig was ontstaan door ge-ruzie tussen de goden, uit chaos (<right>Gn.1:2–woest). Onze tijd kent zijn eigen scheppingsmythe: de

Genesis 1:1

oerknal. Minstens zo complex als het gedachte-goed van de oude Egyptenaren, maar nu zijn de goden vervangen door ‘de wetenschap’. Genesis daarentegen leert dat de kosmos niet plotseling is ontstaan, maar doelbewust en op bevel van God is geschapen.

een scheppingHet klinkt wellicht wat vreemd, maar ‘het begin’ is zelf óók een schepping. Vóór alle tijden was (of beter: is – zie Ex.3:14) God. Buiten Hem was er niets (strikt genomen bestond er overigens ook geen ‘buiten’ of ‘niets’), dus ook niet zoiets als ‘een begin’. Hijzelf kent namelijk begin noch einde, Hij is de Eeuwige, de Ik Ben. Alles wat door Hem geschapen is heeft echter wél een begin, zodat alles met een begin duidelijk onderscheiden (c.q. gescheiden, <right>Gn.1:1–schiep) wordt van de Eeuwige. Alleen Hij is in staat iets volkomen nieuws te be-ginnen.

betDe eerste letter van Genesis is de ב (bet), de tweede letter uit het Hebreeuwse alfabet. De eerste letter uit het alfabet, de א (alef), wordt niet uitgespro-ken. Hij staat dan ook symbool voor de Schepper. Want, zegt Hij in Op.22:13, ‘Ik Ben de Alfa, en de Omega, het Begin en het Einde, de Eerste en de Laatste’. In het Hebreeuws lezen we dan ‘Ik Ben de Alef en de Taw’. Zo begint het spreken van God (<right>Gn.1:1–schiep) met de eerste letter die hoorbaar is, de bet.

Het is goed om te weten dat de Hebreeuwse letters zijn ontstaan uit pictogrammen van het spijkerschrift en de hiëroglyfen: kleine afbeeldin-gen met een symbolische betekenis. Zo betekent de bet ‘huis’ (of ‘tent’). Dat is ook precies waar het om gaat in Genesis: God wil een huis maken waarin Hij kan wonen. Ten diepste wordt dat huis gevormd door mensen: “Want u bent de tempel van de levende God, zoals God gezegd heeft: Ik zal in hun midden wonen en onder hen wande-len, en Ik zal hun God zijn en zij zullen Mijn volk zijn.” (2Kor.6:16). Volgens de profeten zal er in de toekomst ook weer een écht huis verschijnen op aarde, waarin God voor eeuwig zal wonen

(Ex.29:45; Lev.26:11; Ezech.37:26). We zien dit ver-vuld worden in Op.21:3: “Zie, de tent van God is bij de mensen en Hij zal bij hen wonen, en zij zullen Zijn volk zijn, en God Zelf zal bij hen zijn en hun God zijn.”

Hebreeuwse letters zijn tevens getallen. Zo is alef het getal 1 en staat de letter bet voor de 2. Met dit laatste getal opent Genesis niet alleen, het ge-tal typeert ook de rest van het boek: het gaat over hemel en aarde, God en mensen, de boom van ken-nis van goed en kwaad en de boom van het leven, Kaïn en Abel, Isaak en Ishmaël, geloof en ongeloof, Egypte en het beloofde Land, leven en dood enz. Het fundament van deze tweeheid wordt gelegd in dit eerste hoofdstuk (<right>Gn.1:1–schiep|tweede-ling; Gn.1:3–scheidde). schiepHet Hebreeuwse woord רא betekent (bara) ב‘scheppen’, maar niet ‘scheppen uit niets’ zoals de Nederlandse Geloofsbelijdenis (1561) stelt in Artikel 12. Bij de schepping van de mens wordt namelijk hetzelfde werkwoord gebruikt terwijl uit Gn.2:7 blijkt dat de mens gevormd is ‘uit het stof der aar-de’ (<right>Gn.2:7–stof der aarde) en dus niet uit niets.

Vaak wordt Heb.11:3 genoemd als een expliciet statement van de schepping uit niets: “Door het geloof zien wij in dat de wereld tot stand gebracht is door het Woord van God, en wel zo dat de din-gen die men ziet, niet ontstaan zijn uit wat zicht-baar is.” Hier staat echter niets meer of minder dan dat het zichtbare is voortgekomen uit het on-zichtbare. Dat onzichtbare wordt ook benoemd: het is het Woord van God. Alles is uit Hem, leert de Bijbel (Rm.11:36). Nergens spreekt de Bijbel op enigerlei wijze over een schepping uit niets.

Schepping uit niets?Het idee van een ‘schepping uit niets’ (creatio ex nihilo in het Latijn) is in de vroege kerk ontstaan als logische reactie op het dualisme en het pantheïsme. Het dualisme stelt dat ma-terie er altijd al is geweest en dat God uit deze ‘chaos’ het heelal heef t gevormd. Daarentegen stelt het pantheïsme dat er helemaal geen onderscheid is: God en het heelal zijn één en hetzelfde, er bestaat geen persoonlijke God. Beide leringen zijn onjuist, hoewel de Bijbel wel leert dat

God in Zijn schepping aanwezig is. Als Schepper is Hij “bo-ven allen” (transcendent), maar ook “in u allen” (immanent, Ef.4:6). “In Hem leven wij, bewegen wij ons en bestaan wij” (Hnd.17:28). De uitdrukking ‘scheppen uit niets’ is niet terug te vinden in de Bijbel, maar wel in de Apocriefen: “Kijk naar de hemel en de aarde en alles wat ze bevatten, en besef dat God dit alles niet gemaakt heef t uit iets dat al bestond” (2Macc.7:28 NBV, “uit niet gemaakt heef t” staat er in de SV).Niets is echter de afwezigheid van iets. Maar - en dit klinkt wellicht wat ingewikkeld - vóór de schepping was er niets afwezig! God was ‘het al’. Het begrip ‘niets’ bestond hele-maal nog niet. Zoals er overigens ook nog geen ‘afwezig-heid’ bestond. God was namelijk de Volheid Zelve en de eeuwige Aanwezige. Begrippen die wijzen op de afwezig-heid van iets (bijv. niets, leegte, duisternis, kou) ontstaan eigenlijk pas bij de schepping (<right>Gn.1:1–schiep|tweedeling).Hoe ingewikkeld het in eerste instantie ook lijkt, het is be-langrijk dat wij dit soort begrippen leren begrijpen. In deze gecursiveerde woorden ligt het woord ‘grijpen’ opgeslo-ten en dat is precies waar het om gaat: begrippen helpen ons zaken te ‘grijpen’, te vatten. Daarom is het belangrijk hier zorgvuldig mee om te gaan, want ten diepste helpen zij ons om de Schepper te leren kennen. Hij is een God van volheid, aanwezigheid, licht, warmte enz. en niet van leegte, afwezigheid, duisternis of kou.

De letterlijke betekenis van bara is het tot stand brengen van zaken die niet eerder geweest zijn.

Het woord wordt in de Bijbel uitsluitend ge-bruikt voor een scheppingswerk van God (bijv. in Ps.51:12). Alleen Hij kan iets volkomen nieuws tot bestaan brengen, zonder daarbij iets of iemand nodig te hebben. De oude Hebreeën vonden het dan ook aanstootgevend als iemand beweerde iets nieuws te hebben geschapen. Het volgende verhaal uit het Jodendom illustreert dat alleen God tot bara in staat is:

“Een man sprak eens met God en beweerde dat hij óók in staat was nieuwe dingen te scheppen. Dus God liet hem zijn gang gaan zodat hij zijn schep-pingskracht kon bewijzen. De man boog zich neer en pakte een handje vol aarde. ‘Nee, nee’, zei God, ‘dat is Mijn aarde.’”

“U hebt alle dingen geschapen, en door Uw wil bestaan zij en zijn zij geschapen”, zegt Op.4:11 (vgl. Kol.1:16; Op.10:6; Jes.54:16). Wij, als mensen, hebben nog nooit wat geschapen. Wij kunnen dingen ontwerpen, vormen, maken enz. maar niet scheppen in de zin van bara.

tweedelingEen betere vertaling voor bara zou zijn: ‘(ver)delen, splitsen, scheiden’. Scheppen heeft alles te maken met scheiden. Zo zijn de hemelen en de aarde letterlijk een af-scheiding van de Schepper. “Uit Hem en door Hem en tot Hem zijn alle din-gen” (Rm.11:36). Alles is uit God, dat kan ook niet anders want vóór de schepping was Hijzelf ‘het alles’.

Zo begint Genesis met God, de onzichtbare maar duidelijk aanwezige Alef, de Ene (Dt.6:4). Als Hij gaat scheppen ontstaat er scheiding, dan verschijnt de Bet, de twee. Dit getal staat in de Bijbel symbool voor de schepping, dat namelijk gekenmerkt wordt dualiteit, door tweeheid, zoals vooral in het eerste hoofdstuk van Genesis duide-lijk zichtbaar is.

Uit GodIn de oorspronkelijke Hebreeuwse grondtekst volgen woorden van letters elkaar op zonder onderbreking, dus zonder spaties. Volgens sommigen kan het eerste gedeelte van Gn.1:1 dan ook anders verdeeld worden, waardoor er zou staan: ‘de Eerste/het Hoofd maakte/scheidde Zichzelf tot – de hemelen en de aarde’. Ik ben geen kenner van het oude Hebreeuws, maar het is een interessante stelling die in elk geval niet strijdig lijkt te zijn met de Bijbel (vgl. Rm.11:36). (open)baren Scheppen heeft ook alles te maken met openbaren. Hierin ligt het woord ‘baren’ opgesloten: geboren doen worden. Zo spreekt Genesis 1 over de geboorte van de kosmos vanuit God. Bij een geboorte deelt één zich tot twee. Door de twee, door dualiteit, worden zaken openbaar, dat wil zeggen: zicht-baar (<right>Gn.1:3–scheidde)

vet/vol makenEen andere betekenis die in bara ligt opgesloten

is ‘vet maken’ en komen we tegen in 1Sam.2:29. Het zelfstandig naamwoord dat van dit werk-woord is afgeleid is beriya en wordt gebruikt in het verhaal over de zeven magere en de zeven vette koeien (Gn.41:4). God vette de hemelen en de aarde, hetgeen betekent dat Hij de aarde (ver)vulde. Dit komt overeen met Jes.45:18a: “Hij heeft haar niet geschapen opdat zij woest zou zijn (lett. staat er: ‘leeg geschapen’)”. Het eerste bijbelvers spreekt dus over een gevulde aarde en niet over een woeste, lege aardmassa zoals vaak gedacht wordt (<right>Gen.1:2–leeg)

bouwenVolgens linguïsten is het woord bara gebaseerd op het Assyrische werkwoord banu dat ‘bouwen’ be-tekent en gebruikt wordt in het Mesopotamische scheppingsverhaal Enuma Elish. In het Hebreeuws is dit banah geworden. Hier is het woord bar van afgeleid, dat in Ps.2:12 vertaald wordt met ‘zoon’ Het woord bar bestaat uit de Hebreeuwse letters bet (‘huis’) en rosh (‘hoofd’) en spreekt dus letter-lijk over ‘het hoofd van het huis’. Een verwijzing naar Christus, die het hoofd van de kerk genoemd wordt in Kol.1:18. Zo bouwt de Vader door de Zoon aan een huis om in te wonen (<right>Gn.1:1 – In het begin|bet).

‘In het begin was de Zoon’Ireneüs van Lyon, de eerste grote theoloog en kerkvader van de christelijke kerk (ca. 140-202 n.Chr.) kende geen Hebreeuws maar las Gn.1:1 in het Aramees, waar het woord bara de betekenis heef t van ‘de zoon’. Hij las het vers zo: ‘In het begin was de Zoon, daarna schiep God de hemel en de aarde’.

door het woordHet scheppen gebeurd door het levenwekkende spreken van God. “Alle dingen zijn door het Woord gemaakt, en zonder dit Woord is geen ding ge-maakt dat gemaakt is” (Jh. 1:3). God spreekt en het is er (<right>Gn.1:3–zei).

OerknalGenesis volstaat met de mededeling dat God de kosmos gemaakt heef t. Het doet geen uitspraken over hoe dit pre-

cies gegaan is, natuurwetenschappelijk gezien. Recente wetenschap veronderstelt een ‘oerknal’ waarbij materie is ontstaan uit energie (E=mc2, volgens de beroemde formu-le van Albert Einstein). Dit is niet per se een ondermijning van de Bijbel, aangezien God Zelf ook wel degelijk als energie (nl. kracht) omschreven wordt. Dat de oerknal-theorie wordt gebruikt ter verdediging van het atheïsme, is dan ook ten onrechte. De kernvraag ‘waarom is er iets in plaats van niets’ blijf t namelijk bestaan en kan niet be-antwoord worden door de natuurwetenschap, aangezien deze zich uitsluitend bezig houd met de bestudering van het waarneembare, het stof felijke. Genesis geef t echter een geestelijk antwoord door God te Oorsprong te noe-men van alles wat bestaat.

De fundamenten van de natuurwetenschapDe schepping wordt gekenmerkt door vier fundamentele zaken die door de natuurwetenschap worden bestudeert: tijd, ruimte, materie en energie. Deze vinden wij allemaal terug in vers 1:

Tijd in den beginneRuimTe hemel

maTeRie de aarde eneRgie God schiep

GodIn het Hebreeuws אלהים (elohim) dat ‘goden’ bete-kent. Elohim is het meervoud van El, het oudste semitische woord voor ‘God’, waar bijvoorbeeld ook het Arabische Allah op is gebaseerd. Volgens linguïsten betekent het in de basis ‘kracht’. De Kanaänieten gebruikten het woord voor hun hoogste god, een hemelse stier, en de Israëlieten hebben dit taalgebruik deels overgenomen. Het is een vrij algemene aanduiding, die verdere beteke-nis krijgt als het wordt gecombineerd met andere woorden. Voorbeelden hiervan zijn:

El Echad (de Ene God, Ml.2:10)El Emet (de God van waarheid, Ps.31:5)El Tsaddik (de rechtvaardige God, Js.45:21)El Shaddai (de almachtige God, Gn.17:1)El Elyon (de allerhoogste God, Gn.14:2)El Olam (de eeuwige God, Gn.21:33)El Roi (de God Die mij ziet, Gn.16:13)El Gibbor (de krijgsheld God, Js.9:5)

en niet te vergeten het bekende:

Immanu-el (de God Die met ons is, Js.7:14).

Het eerste bijbelvers lijkt dus over meerdere goden te spreken, terwijl het werkwoord bara opmerkelijk genoeg juist in het enkelvoud staat. Er staat letterlijk: ‘schiep goden’. Een fout van de schrijver of kopiist? Dienden de aartsvaders meerdere goden? Zeker niet!

Elohim werd door de Israëlieten gebruikt om God in al Zijn volheid mee aan te duiden, God in de volste zin van het woord, zoals in Dt.10:17: “de HEERE, uw God, is de God der goden” – lett. ‘de Elohim van de Elohim der Elohim’ (vgl. Ps.136:2).

drie-eenheidHet gebruik van de meervoudsvorm is bedoeld om de onvoorstelbare grootheid van God tot uit-drukking te brengen, het is een soort ‘majesteit-smeervoud’. Niet om te beweren dat er meerdere goden zouden zijn, want de Israëlieten wisten heel God dat er geen ander naast God is. Nog altijd wordt door godsdienstige Joden elke morgen en avond het Sjema Israël opgezegd: “Luister, Israël! De HEERE, onze God, de HEERE is één!” (Dt.6:4). In het Hebreeuws staat hier: “Sjema Israël, JHWH Elohim, JHWH Echad.” Uit de bijbelteksten waar het woord echad wordt gebruikt, blijkt dat hier vaak sprake is van een samengestelde éénheid. Zo staat in Gn2:24 bijvoorbeeld dat man en vrouw “tot één (echad) vlees zullen zijn” (vgl. Gn.1:9; 2:21; 3:22; 42:11). Zij zijn, door het huwelijk, tot één mens geworden, die niet gescheiden kan wor-den, maar die zich zowel mannelijk als vrouwe-lijk openbaart. Zo wijst elohim ons er op dat God Zichzelf op meerdere manieren openbaart: in het bijzonder als Vader en Zoon én als Heilige Geest.

engelenWe komen het woord elohim maar liefst 2600 keer tegen in de Tenach (het Oude Testament). Het wordt niet alleen gebruikt om de Eeuwige God mee aan te duiden, maar ook de engelen. De psal-mist David spreekt over elohim in het heilig Paleis van God (Ps.138:1, vgl. 97:7). Zij worden ook wel be-

nei Elohim (d.i. ‘zonen van God’) genoemd (Job1:6).In veel gevallen gaat het dan om gevallen en-

gelen, zoals in Gn.6:2. Zij kunnen zich voordoen als goden, bijvoorbeeld: Astoreth (1Kon.11:5,33), Baäl (1Kon.18:24), Baäl-Zebub (2Kon.1:2), Kamos (1Kon.11:33, Richt.11:24), Dagon (1Sam.5:7), Mikom (1Kon.11:5,33) en Merodach (Jer.50:2). De volken die deze goden dienden kwamen er echter al snel achter dat zij ten onrechte spraken over elohim: hun goden kunnen de strijd met de Enige niet aan. Achter hun valse goden gingen demonische machten schuil die uiteindelijk ook Israël in hun greep kregen: “Zij hebben geofferd aan de demonen, niet aan God; aan goden (elohim) die zij niet kenden” (Dt.32:17a).

de mens als elohimOver de mens staat in Ps.8:6 dat hij weinig min-der is dan elohim. In nieuwere vertalingen is dit vertaald met ‘engelen’, maar letterlijk staat hier ‘goden’. Dit heeft te maken met de positie van de mens: hij is een machthebber, hij heerst over de schepping (vs.7). Wanneer hij zou eten van de boom van kennis van goed en kwaad dan zou hij, althans volgens de slang in het paradijs, “als elohim” zijn (Gn.3:5). Dit kan dus op meerdere ma-nieren worden opgevat. Bedoelde de slang dat de mens zou worden als God Zélf of als de engelen? En welke engelen dan? De gevallen engelen zoals hijzelf? In al die gevallen kan namelijk gesproken worden van elohim. Misschien probeerde de slang hiermee al op listige wijze verwarring te stichten.

Ook al zijn er andere wezens die elohim worden genoemd, er is er maar Eén Die met recht zo genoemd kan worden. Zoals het Lied van Mozes vraagt: “Wie is als U, onder de elohim, HEERE?” (Ex.15:11). Het ultieme bewijs daarvoor werd ge-leverd op de berg Karmel, waar als het ware een wedstrijd tussen de goden wordt georganiseerd door de profeet Elia. Van de kant van de Baaäls, de Kanaänitische afgoden die ook door Israël werden gediend, bleef het stil, maar de God van Abraham, Izak en Israël doet grote wonderen. Uiteindelijk moet iedereen erkennen: “YHWH is Elohim, YHWH is Elohim” (1Kon.18:39).

Et – het verborgen Woord?In Gn.1:1 komen we tweemaal het woord את (et) tegen. Het is het meest voorkomende woord in de Tenach (9000+ plaatsen), maar kan niet worden vertaald. We vinden het op de volgende plaatsen in Gn.1:1: “In het begin schiep God et de hemel et de aarde”. Het maakt deel uit van de Hebreeuwse grammatica en is bedoeld ter aanwijzing van het lijdend voorwerp.

Volgens sommigen gaat er achter dit ogen-schijnlijk eenvoudige woordje heel wat meer schuil. Om te beginnen is het woord samenge-steld uit de eerste en de laatste letter van het Hebreeuwse alfabet: de Alef en de Taw. Het zijn juist die twee letters die in de Bijbel symbool staan voor God (Jes.44:6; 48:12) en Christus (Op.1:8; 22:13). De letter Alef werd in het vroeg-se-mitisch beeldschrift afgebeeld als de kop van een offerdier en de Taw als een kruis Een sym-bolische verwijzing naar het offer van Christus aan het kruis? Et staat bovendien precies in het midden van Gn.1:1. Zo staat, volgens sommigen, de Eerste en de Laatste letterlijk én figuurlijk cen-traal in het eerste bijbelvers! Het is een uitleg die zijn oorsprong vind in de Kaballa en waardoor het woord et een mystieke lading krijgt. Hoewel mooi gevonden, lijkt het onwaarschijnlijk dat het ook daadwerkelijk zo bedoeld is.

De Messiaanse Alef Tav BijbelDe Amerikaan Bill Sanford heef t een speciale uitgave van de Bijbel ontwikkeld die precies laat zien waar het woord voorkomt in het Oude Testament (meer dan 9000 תאplaatsen). Het opmerkelijke, volgens Sanford, is dat dit woord bijna uitsluitend voorkomt in Schrif tplaatsen die op enigerlei wijze gaan over het Verbond. www.alephtavscriptures.com de hemelIn het Hebreeuws מים ha-shamayim - ha is een) השvoorzetsel dat ‘de’ betekent). Het woord is ge-schreven in een tweevoudsvorm, een meervouds-vorm die de Nederlandse taal niet kent. Het eindigt met ayim wat duidelijk maakt dat hier sprake is van een dualiteit.

Hier wordt dus gesproken over twee hemelen. De eerste hemel is het luchtruim om ons heen, het

rijk van de vogels (zie <right>Gn.1:8–hemel). De tweede hemel is de sterrenhemel (zie <right>Gn.1:14–hemel).

Er is ook nog een derde hemel volgens de apostel Paulus (2Kor12:2-4), maar deze maakt geen deel uit van de schepping in Gn.1:1. De derde hemel is de onzichtbare woonplaats van God en de engelen en wordt in de Tenach de ‘hemel der hemelen’ genoemd (Dt.10:14; 1Kon.8:27, Nh.9:6).

De twee hemelen die in Gn.1:1 genoemd worden bestaan niet meer. Zij zijn vernietigd door water, zoals we lezen in 2Pt.3:5,6: “Willens en wetens is hun onbekend dat door het Woord van God de he-melen er reeds lang geweest zijn, evenals de aar-de, die uit het water oprijst en in water vaststaat. Daardoor is de wereld die er toen was, vergaan, overspoeld door het water.” Vers 7 spreekt vervol-gens over “de hemelen die nu zijn”, implicerend dat er een verschil is tussen ‘de wereld van toen’ en ‘de wereld van nu’ (<right>Gn.1:2–de aarde nu).

de aardeIn het Hebreeuws הארץ (ha-aretz - ha is een voor-zetsel dat ‘de’ betekent). Hiermee wordt in Gn.1:1 de gehele aarde bedoeld, terwijl het woord na de zondvloed vooral wordt gebruikt om een specifiek grondgebied aan te wijzen, bijv. ‘aretz Kanaän’ (Gn.11:31).

droog landHet woord ha-aretz kan ook worden vertaald met ‘droog land’. Die betekenis is afkomstig uit Gn.1:10: “En God noemde het droge ha-aretz”. Het land was er al wel, maar het stond onder water en was daar-door onbewoonbaar (<right>Gn.1:2–de aarde nu).

Droog land is eigenlijk woestijngrond. Het is, vanwege het gebrek aan water, onvruchtbaar. Zeker een derde van het aardoppervlak bestaat uit ‘droog land’.

In de Tenach staat dit symbool voor deze wereld, voor het tijdelijke. Denk aan de uittocht van Israël uit Egypte: God scheidde het zeewater waardoor droog land verscheen (<right>Gn.1:6–tussen water en water). Zo konden de Israëlieten door-trekken, op weg naar het beloofde land. Van zich-zelf was het ‘droog land’ weinig waardevol, maar het is wél de plaats waar God Zich openbaarde en Hij Zijn volk de weg wees naar het beloofde

land – een land dat juist het tegenovergestelde is van een ‘droog land’. Zo is ook ons aardse leven te vergelijken met ‘droog land’. Het is tijdelijk en van zichzelf weinig waardevol, maar God gebruikt het om ons te wijzen naar onze eindbestemming.

grondvestingDe aarde is volgens Job26:7 (op)gehangen “aan het niets”. Dit lijkt de gedachte te ondersteunen dat de aarde als een planeet door de ruimte zweeft, zoals de wetenschap stelt, maar dat lijkt in strijd met wat de Bijbel elders duidelijk leert, nl. dat de aarde gegrondvest (d.i. gefundeerd) is en dus vast staat (Job38:4-6, vgl. 9:6; 1Sam.2:8; Ps.104:5 75:3; Spr.8:29; Heb1:10). Nergens anders in de Bijbel vinden we de gedachte dat de aarde door de ruim-te zweeft. Bovendien is de ruimte niet niets.

Job.26:7 zegt: “Hij strekt het noorden (d.i. de he-melen) uit over het ledige (<right>Gn.1:2–leeg), Hij hangt de aarde op aan het niets.” In de poëtische stijl die het boek Job kenmerkt, wordt hier eigenlijk twee keer hetzelfde gezegd. Het is een verwijzing naar Gn.1:2, waar de schepping van de hemelen en de aarde ‘die nu zijn’ aanvangt (<right>Gn.1:1–de hemel; Gn.1:2–de aarde nu).Zie ook Het Bijbels wereldbeeld

beheerst door LuciferGod heeft engelen (‘dienende geesten’, Heb.1:14) aangesteld om zorg te dragen over de schepping. Zo is de aartsengel Lucifer aangesteld om de aarde te beschermen. In Ezechiel 28 – waar de vorst van Tyrus een (profetisch) beeld is van Lucifer – wordt hij omschreven als “een toonbeeld van volkomen-heid, vol wijsheid en volmaakt van schoonheid” (Ez.28:13). Hij had inzicht in alle geheimen (v3). Uit het vervolg van deze tekst blijkt dat hij in de hof Eden wandelde voordat hij in opstand kwam tegen God en dus voordat de mens geschapen was. “U was in Eden, de hof van God (…) U was op Gods heilige berg” (v.13,14). In Ezechiel 31 – waar Assyrië een profetisch beeld van hem is – wordt Lucifer vergeleken met de mooiste en belangrijk-ste boom in de hof van God.

De aarde was duidelijk zijn domein. Na zijn val bleef hij hierover heersen, echter nu niet ten dien-ste van God maar van zichzelf. Daarom wordt hij

in Jh12:31 de “vorst van deze wereld” genoemd en kon hij, toen hij Jezus verzocht in de woestijn, Hem alle koninkrijken van de wereld aanbieden (Mt4:8). Die zijn namelijk, tot op de dag van van-daag, onder zijn heerschappij.

KosmosHet Hebreeuws kent geen woord voor kosmos. ‘Het al’ wordt in het Oude Testament samengevat door de uit-drukking ‘de hemelen en de aarde’.

Het getal 7 in het eerste bijbelversProfessor Ivan Panin, een briljante wiskundige en ooit een felle, atheïstische bestrijder van het christendom, ontdekte een zeer bijzonder patroon van ‘zevens’ in Gn.1:1. Zo bestaat het vers uit 7 woorden en 28 letters (7 maal 4) en bestaan de drie eigennamen in dit vers (God, hemel en aarde) uit 14 letters (7 maal 2) met een getalswaarde van in totaal 777. Panin ontdekte dat het getal 7 op zeker 30 verschillende manieren terugkwam in het eerste vers. Dat bewijst volgens hem de goddelijke inspiratie van Genesis. Professoren van de Harvard Universiteit probeerden deze stelling te ontkrachten. Maar zelfs binnen de Engelse taal, met een uitgebreide woordenschat van ca. 400.000 woor-den (ter vergelijk: Mozes had keuze uit zo’n 4500 woorden) en met hulp van krachtige computers, lukte het hen niet dit bijzondere fenomeen na te bootsen. Overigens staat het getal 7 in de Bijbel vaak symbool voor ‘vol(maakt)heid’. www.biblebelievers.org.au/panin3.htm

Einde van dit voorbeeld. De uiteindelijke tekst en vormgeving kunnen afwijken van dit voorbeeld. Ook kunnen er nog taal- en zet- fouten in dit voorbeeld staan. Wij verzoeken u deze tekst niet op internet te plaatsen. Mocht u anderen op deze tekst willen wijzen, dan kunt u een gratis PDF downloaden vanaf onze website www.bijbelsecultuur.nl/genesis.

© Ruben Hadders, 2015. Alle rechten voorbehouden. Versie 2.

Oud semitisch

Middel semitisch

Moderne (sluit)letter Naam Afbeelding Betekenis Getal

Alef Hoofd van een stier Kracht, macht, leider 1

Bet Tent Familie, huis, binnen 2

Giemel Voet Wandelen, verzamelen 3

Dalet Deur Opening, beweging 4

Hee Man met opheven armen

Kijken, onthullen, ademen 5

Waw Tent pin Vastmaken, haken 6

Zajien Houweel Voeden, snijden, 7

Chet Tentdoek Buiten, verdelen 8

Tet Mand Omringen, bevatten, aarde 9

Jod Arm en gesloten hand Werken, gooien, aanbidden 10

Kaf Open handpalm Buigen, openen, toestaan, temmen 20

Lamed Herdersstaf Onderwijzen, juk, nabij, binden 30

Mem Water Wanorde, macht, bloed 40

Noen Zaad Voortgang, erfgenaam, zoon 50

Samech Doorn Pakken, haten, beschermen 60

Ajien Oog Kijken, weten, schaduw 70

Pee Mond Blazen, verspreiden, rand 80

Tsaddie Pad Reizen, jagen 90

Koef Zon aan de horizon Circel, tijd 100

Reesj Hoofd van een man Eerste, top, begin 200

Sjien Twee voortanden Scherp, druk, eten, twee 300

Taw Gekruisde strokken Teken, monument 400

Hopelijk ben je enthousiast geworden door het lezen van deze pagina's en wil je graag méér lezen. In dat geval hoop ik dat je dit unieke project wilt ondersteunen. Genesis 1-4 is een groot, tijdrovend en kostbaar project dat zonder de steun van mede-christenen niet gerealiseerd kan worden!

Je steunt ons al door het boek nu al te bestellen via de Bijbelse Cultuur Stichting voor €50 incl. verzendkosten. Het geld wordt dan binnenkort al van je rekening afgeschreven (hierdoor kunnen wij namelijk onze kosten dekken). Het boek krijg je toegestuurd zo-dra deze van drukker komt (medio november 2015). Mocht je iets meer kunnen mis-sen, dan willen wij je ook graag iets extra's terug geven binnen de mogelijkheden die wij hebben:

50 euroJe krijgt Genesis 1-4 thuisgestuurd nog voordat deze in de winkels ligt. Je hoeft geen verzendkosten te betalen.

75 euro *Naast het boek ontvang je als dank:• exclusieve voorpublicaties van

Genesis 1-4 per e-mail.• het e-book Ik Ben JHWH, over de

samengestelde namen van God, geschreven door Piet van der Lugt.

150 euro *Je ontvangt 2 exemplaren van het boek en daarnaast als dank:• exclusieve voorpublicaties van

Genesis 1-4 per e-mail.• het gehele boek in digitaal formaat

(doorzoekbare PDF) op cd-rom• het boek Ik Ben JHWH, over de

samengestelde namen van God, geschreven door Piet van der Lugt.

• drie gratis e-books van de Bijbelse Cultuur Stichting.

250 euro *Je ontvangt 2 exemplaren van het boek en daarnaast als dank:• exclusieve voorpublicaties van

Genesis 1-4 per e-mail.• het gehele boek in digitaal formaat

(doorzoekbare PDF) op cd-rom• je naam wordt duidelijk vermeld in

het boek in een woord van dank.• het boek Ik Ben JHWH, over de

samengestelde namen van God, geschreven door Piet van der Lugt.

• vijf gratis e-books van de Bijbelse Cultuur Stichting

* Een deel van dit bedrag (het bedrag minus 50 euro) is belastingaftrekbaar.

Bestellen kan via www.bijbelsecultuur.nl/genesisLiever telefonisch contact? Bel dan 06 - 15 9 432 00.

Ge

EEN INITIATIEF VAN

Postadres Buttervin 42, 1619 DD Andijk | www.bijbelsecultuur.nl/genesisTelefoon 06 - 159 432 00 | E-mail ruben@bijbelsecultuur.nl

Bankrekening NL44RBRB0917278771 t.n.v. Bijbelse Cultuurstichting, AndijkIngeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 62116290.

Over Genesis is al heel veel geschreven, meer dan over alle andere boeken van de Tenach. Maar een studieboek als Genesis 1-4 is nog nooit eerder verschenen in het Nederlandse taalgebied. Vanuit de Hebreeuwse grondtekst bestudeerd de schrijver woord voor woord de indrukwekkende diepte van de eerste vier bijbelhoofdstukken. Hij komt tot fascinerende ontdekkingen en maakt eeu-wenoude kennis van de schepping toegankelijk voor een breed publiek.

Zo laat hij zien dat Genesis 1 gaat om ‘scheiding maken’ en dat de tweeheid die hierdoor ontstaat de sleutel is tot het begrijpen van Gods plan met de schep-ping. Ook legt hij uit wat het betekent dat de mens “uit de aarde aards is” en hoe de eerste mens tot zonde kon komen. In aparte thema-pagina’s gaat hij o.a. in op het Bijbels wereldbeeld, op de betekenis van bomen, dieren en ge-tallen en laat hij zien op welke bijzondere wijze God Zijn evangelie óók in de sterren geschreven heeft! De auteur beschrijft de duizelingwekkende diepte van Genesis in eenvoudi-ge taal. Ook is de informatie overzichtelijk weergegeven, waardoor het boek toegankelijk is voor jong en oud, voor leken en geleerden. Het kan van begin tot eind gelezen worden maar ook gebruikt worden als naslagwerk. Daardoor is het geschikt voor persoonlijke bijbelstudie, voor gebruik in kringen én ter voorbereiding op een preek.

Deze folder is bedoeld om je een indruk te geven van het boek Genesis 1-4 dat D.V. in november 2015 verschijnt. Jouw steun is hard nodig om dit unieke project daadwerkelijk te kunnen realiseren. In deze folder daarom meer informatie over hoe je kunt bijdragen.