Gemnet .Info

.info | 17e jaargang | december 2011

1

> lees verder op achterzijde

iPad ondersteunt stap naar ‘papierloos werken’in combinatie met Gemnet diensten

17e jaargang | december 2011

.info is een uitgave van Gemnet

en brengt nieuws, opinies en achter-

gronden over elektronische

communicatie in de publieke sector.

Voor de gemeente Pijnacker-Nootdorp

is papierloos werken meer dan een

kostenmaatregel. Nieuwe vormen van

werken en samenwerken krijgen zo

serieus een kans. Maar wie ‘a’ zegt…

Vandaar dat college, gemeenteraad

en de directie sinds een half jaar

met iPads zijn uitgerust. “We willen

hen een voorbeeldfunctie geven. Als

zij - papiertijgers bij uitstek – het

kunnen, dan kan iedereen het”, stelt

Anne Visser, informatiemanager bij de

gemeente.

“Eenvoudig te bedienen en makkelijk

te beheren”, licht Visser de keuze

voor de iPads toe. Gemnet leverde de

populaire tablets, als onderdeel van

een groter project waarin de gemeente

toewerkt naar papierloos werken.

“Via de app NotuBox van Gemnet

partner NotuBiz zet het secretariaat

vergaderstukken op de server”, vertelt

Visser over het achterliggende proces.

Gebruikers kunnen de stukken eenvoudig

downloaden. Belangrijk voordeel is dat

tot het laatste moment stukken kunnen

worden toegevoegd of gewijzigd, zonder

dat alles opnieuw moet worden geprint.

“Dat scheelt veel tijd, en dus geld.

Bovendien verwacht ik dat we alleen

al aan printvolume 50 tot 75 procent

kunnen gaan besparen.”

>> Lees verder op pagina 8

Wat biedt Gemnet?

• KPN tablet internetabonnement

• Snelle levering en implementatie

• Apple-gecertificeerde iPad Repair

Service

• Levering van de iPads met accessoires

• Gemnet iPad Service: uitrol van de

iPad binnen de gemeente

• Meedenken, opzetten en uitvoeren

van de pilot

• Workshops aan eindgebruikers en

begeleiding van beheerders

• Video-vergaderen met Video as a

Service

• Korting op handige apps (zoals

Notubox van NotuBiz) voor papierloos

en effectief werken

• Veilige toegang tot gemeentelijke

omgeving met SSL Telewerken

• E-mailontsluiting door Veilige

Webingang

• Consultancydiensten voor mobile

security en devicemanagement

>> Zie ook www.gemnet.nl/ipad


2

Gemeenten bedienen bedrijven beter met eHerkenning

Burgers kunnen steeds meer zaken online bij de overheid regelen. De dienst-verlening aan bedrijven loopt hierop iets achter. Daar komt verandering in met eHerkenning. Samen met vijf andere gemeenten is Zoetermeer al een eind op weg met deze relatief nieuwe vorm van elektronische dienstverlening. Projectmanager e-dienstverlening van Zoetermeer Annette de Croo is enthousiast, en roemt vooral de zinvolle samenwerking tussen de zes pioniers.

Annette de Croo, projectmanager e-dienstverlening gemeente Zoetermeer

“Bedrijven zelf doen steeds meer

digitaal, zoals het versturen van facturen

en het inschrijven op aanbestedingen.

Dan kun je als gemeente natuurlijk

niet achterblijven.” De Croo is namens

de gemeente Zoetermeer in april

dit jaar andere gemeenten gaan

enthousiasmeren voor een snelle

invoering van eHerkenning. “We zijn er

klaar voor.”

.Fijn voor ondernemers

Er vormde zich een groep van zes

gemeenten: Barendrecht, Barneveld,

Gulpen-Wittem, Midden-Delfland,

Veere en Zoetermeer zelf. “We

vinden het allemaal belangrijk om de

dienstverlening richting bedrijven te

verbeteren en vereenvoudigen”, aldus De

Croo. “Zodat ze niet voor alles naar het

stadhuis hoeven te komen, en ook

’s avonds zaken met de overheid kunnen

doen.” Daarnaast betekent eHerkenning

voor gemeenten een efficiencyslag,

betoogt De Croo. “Als iemand met een

eHerkenningsmiddel inlogt, weten we

dat we met een bevoegd persoon te

maken hebben. En dus kunnen we een

aantal controlestappen overslaan die je

wel hebt als iemand fysiek of via de post

iets aanvraagt. Dat scheelt simpelweg

tijd.”

.Kostenvoordeel

De zes gemeenten, al klant van

SIMgroep, hebben deze leverancier

gevraagd om gebruik van eHerkenning

mogelijk te maken via de website. De

Croo: “De techniek aan de voorkant is

bij alle zes gemeenten hetzelfde. De

midoffices verschillen wel.” Gemnet is de

eHerkenningsmakelaar voor het project.

“We hebben voor Gemnet gekozen

omdat we al een relatie hadden, net

als alle andere partijen. We werken als

gemeenten en leveranciers nauw samen.

Dat bevalt goed. We kunnen kennis delen,

ervaringen uitwisselen én kosten delen.”

.eHerkenningsmakelaar

Bedrijven kunnen een eHerkennings-

middel aanvragen bij een erkende

aanbieder. Overheden kunnen zich

laten aansluiten met behulp van een

eHerkenningsmakelaar, zoals Gemnet.

“Voor gemeenten betekent

eHerkenning een efficiencyslag”


.Toekomst

Begin 2012 moeten bedrijven in de

zes deelnemende gemeenten gebruik

kunnen maken van eHerkenning. De

Croo: “Het technisch en functioneel

ontwerp ligt er, we moeten als gemeente

alleen nog besluiten welke diensten we

als eerste gaan aanbieden. De wensen

daarover verschillen per gemeente.”

De Croo kijkt ernaar uit bedrijven op

deze manier te kunnen bedienen. “Ik

hoop dat het aan alle verwachtingen

gaat voldoen. Ik vind het belangrijk

dat het niet onpersoonlijk wordt.

Soms is een echt gesprek nodig. Maar

voor eenvoudige aanvragen en zich

herhalende diensten moet je gewoon

digitaal gaan. Dat gaat veel sneller en

dan kun je de tijd die je over hebt aan

andere dingen besteden. Als gemeente

én als bedrijf.”

“Wij zorgen voor de aansluiting van

de overheidsdienst op eHerkenning”,

vertelt Arnold Talmon, accountmanager

van Gemnet. “Je kunt dat vergelijken

met iDeal: de website van de overheids-

organisatie stuurt het bedrijf naar de

eHerkenningsmakelaar. Daar kies je

de partij die het eHerkeninngsmiddel

heeft geleverd, net zoals je bij iDeal

je bank kiest. Vervolgens word je

naar de authenticatiedienst van die

middelenuitgever geleid. Daarna wordt

gecontroleerd of je bent wie je zegt dat

je bent, en of je bevoegd bent. En word

je via de Gemnet eHerkenningsmakelaar

weer naar de overheidssite teruggeleid.”

Gemnet is vanaf het begin actief bij

eHerkenning betrokken. “Al vanaf

de voorbereidende fase. Nu gaan

we met Zoetermeer en de andere

gemeenten beginnen met de eerste live

implementaties van de SIMgroep.”

Annette de Croo, projectmanager e-dienstverlening gemeente Zoetermeer

Over eHerkenning

eHerkenning vervangt DigiD

voor bedrijven. Het is een

van de bouwstenen van de

overheidsbrede implementatie-

agenda dienstverlening e-overheid

(i-NUP). eHerkenning zorgt

ervoor dat bedrijven zich digitaal

kunnen identificeren wanneer ze

elektronisch zakendoen met de

overheid. En dat overheden weten

dat ze met bevoegde bedrijven en

medewerkers handelen.

Het werkt als volgt: als een bedrijf

bijvoorbeeld een vergunning

wil aanvragen, moet het bedrijf

een eHerkenningsmiddel

aanvragen voor de persoon die de

vergunningsaanvraag gaat indienen.

Dit middel is persoonsgebonden

en kan bijvoorbeeld een

sms zijn of een combinatie

gebruikersnaam/wachtwoord.

Welk herkenningsmiddel wordt

gebruikt, hangt af van het

betrouwbaarheidsniveau dat bij de

gewenste dienst hoort. Dit varieert

van basis tot zeer hoog.

Met het herkenningsmiddel kan de

persoon bij alle overheidsinstanties

die zijn aangesloten bij eHerkenning

terecht. Hij heeft dus niet voor iedere

instantie een ander wachtwoord of

code nodig. Meer informatie staat op

www.eherkenning.nl.


4

Burgers en bedrijven kiezen ervoor

steeds meer zaken met de overheid

online af te handelen. Het contact is

daardoor laagdrempeliger dan het ooit

was. Maar internet brengt ook risico’s

met zich mee. “Hackers en andere

cybercriminelen vormen een steeds

grotere bedreiging”, vertelt architect

Jan Lammerts van Gemnet. “Dat werd

de laatste maanden weer eens pijnlijk

duidelijk. Overheden moeten meer dan

ooit op hun hoede zijn voor misbruik

en adequate beveiligingsmaatregelen

treffen. Dat bewustzijn moet verder

groeien.”

.Open vs. gesloten

Hoewel de trend is om steeds meer

zaken via internet te regelen, is het

goed om per geval te overwegen

of dat het geschikte kanaal is. Het

Gemnet-netwerk biedt een veiliger

alternatief. Lammerts: “Bijvoorbeeld

wanneer overheden vertrouwelijke

informatie uitwisselen, zoals bij

de basisregistratie GBA. Maar in

andere gevallen biedt internet juist

de oplossing. Bijvoorbeeld wanneer

gemeenten met burgers willen

communiceren. Het is niet altijd

eenvoudig om een juiste keuze te

maken tussen het ‘open’ internet en

het ‘gesloten’ netwerk van Gemnet.

Gemnet kan u hierin adviseren middels

de factsheet.”

.Veiligheidsscan

Gemnet heeft daarnaast een

dienst ontwikkeld om gemeenten

te helpen hun risico’s in kaart te

brengen: de internet domeinscan.

“Deze scan zoekt in korte tijd de

gemeentelijke omgeving op internet

op de meest gangbare fouten af”,

legt portfoliomanager Pieter-Bas

Nederkoorn uit. “Een verkeerd

geconfigureerde DNS of proxy kan

al grote gevolgen hebben. Dit

zijn fouten die hackers op grote

schaal misbruiken.” De scan spoort

daarnaast ‘vergeten’ websites of sub-

componenten op. Door de domeinscan

regelmatig uit te laten voeren, houdt

een gemeente de vinger aan de pols.

Meer informatie over de factsheet en

de domeinscan is op de website van

Gemnet te lezen: www.gemnet.nl.

Ook kunt u contact opnemen met uw

accountmanager.

Veilig informatie uitwisselen?

Gemnet helpt kiezen.

Onder andere door de problemen rondom de gekraakte certificaten van Diginotar staat

de veiligheid van dienstverlening via internet volop in de belangstelling. Het besloten

netwerk van Gemnet biedt gemeenten uitkomst, afhankelijk van de toepassing. Welk

netwerk is in welk geval geschikt? En wat zijn mogelijke veiligheidsrisico’s? Een factsheet

en een veiligheidsscan bieden uitkomst.


5

De affaires rond Diginotar en ‘Lektober’

hebben bij een aantal gemeenten

de vinger op de zere plek gelegd:

informatiebeveiliging heeft jarenlang

niet de aandacht gekregen die het

verdiende. “Gelukkig lijkt het tij

langzaam te keren.”

Gemeenten moeten genoemde

debacles zien als een kans om zaken

eens goed onder de loep te nemen.

Dat is de belangrijkste les die Cees

Hamers, afdelingshoofd E-diensten

van het Kwaliteitsinstituut Nederlandse

Gemeenten (KING), gemeenten na

de recente gebeurtenissen mee wil

geven. “Het is belangrijk dat veiligheid

hoger op de agenda komt. Niet alleen

bij de afdelingen I&A, maar vooral

bij bestuurders binnen gemeenten.

Het moet door de aderen van de hele

gemeente stromen.”

.Standaardisatie

Volgens Hamers kunnen gemeenten hun

informatievoorziening onvoldoende

overzien. En daar zit ook een valkuil voor

veiligheid. “Een van de redenen is dat

de gemeentelijke informatievoorziening

onnodig ingewikkeld en divers is. Het is

een vreemde situatie: diensten worden

nu 418 keer bedacht, ontwikkeld en

ingevoerd en zijn daarmee ook, heel

zwart-wit gesteld, 418 keer te duur.”

KING ziet de samenwerking tussen

gemeentelijke applicaties hierdoor in

gevaar komen en hamert op het belang

van standaardisatie.

.Basisgemeente

Een ander belangrijk thema waarop

KING zich de komende tijd gaat richten

is de zogenaamde ‘basisgemeente’.

Hamers: “We streven naar één ICT-

basisinfrastructuur voor alle gemeenten.

Op die manier zijn wetswijzigingen

sneller door te voeren, worden kosten

bespaard en kan de veiligheid beter

worden gewaarborgd.” De angst die

bij –vooral kleinere– gemeenten leeft

om ‘ondergesneeuwd’ te worden,

is volgens het afdelingshoofd niet

reëel. “Gemeenten zijn uniek in

hun dienstverlening, niet in de

uitvoeringspraktijk. Alleen door

samen op te trekken kunnen we een

toekomstvaste informatievoorziening

realiseren.”

.Haalbaar

Voordat het zo ver is, moet er echter nog

veel gebeuren. “In 2015 is e-overheid een

feit. We hebben nog een lange weg te

gaan, maar het is geen onhaalbare kaart.

Vanuit de rijksoverheid wordt er streng

op toegezien dat gemeenten in ieder

geval aan de voorkant alles snel op orde

krijgen. De aangekondigde audit door

het ministerie van BZK in 2012 draagt

daar zeker aan bij.” Volgens Hamers is er

hierin ook voor marktpartijen, zoals KPN

en Gemnet, een grote rol weggelegd.

“Zij leveren toegevoegde waarde door

gemeenten te informeren over en te

ondersteunen bij de noodzakelijke

versnelling.”

KING adviseert en ondersteunt

gemeenten onafhankelijk in

belangrijke vraagstukken en

uitvoering van gemeentelijke taken.

Meer informatie is te vinden op de

website www.kinggemeenten.nl.

KING:

structurele problemen

informatiebeveiliging

samen oppakken


Land van (on)mogelijkheden

.column

6

kan het veel opleveren als je van omgeving verandert. Zelf heb

ik dat ervaren op een studiereis in de VS. Ik was hier samen

met mijn collega, Johan van Marle en we hebben onze ogen

uitgekeken. De ruimte ontbreekt om een compleet reisverslag te geven (zie ons blog!).

Wat me écht is bijgebleven is het besef dat gemeenten overal ter wereld voor dezelfde

uitdagingen staan. Groeiende verantwoordelijkheden, minder werknemers, maar ook

samenwerking die lastig van de grond komt. Zelfs in het land van de onbegrensde

mogelijkheden kampen ze ermee. Net als wij in Nederland.

‘De enige constante is verandering’. Dat was een veelgehoorde uitspraak van

onze Amerikaanse collega’s. Voor gemeenten betekent het dat je een flexibele

ICT-huishouding nodig hebt om mee te kunnen groeien. Persoonlijk denk ik dat

‘slim’ inrichten hierbij de sleutel is. En dat is een hele kunst. Gemeenten hebben

veel applicaties in huis, waarbij de samenhang niet altijd even duidelijk is. Maar u

weet ook dat versnipperd beheer veel risico’s kent en kostbaar is. Het gebruik van

gestandaardiseerde oplossingen biedt uitkomst. U voorkomt dure investeringen,

bespaart tijd die anders met ontwikkeling is gemoeid en haalt zo het maximale uit uw

organisatie.

Dat is de inspiratie waarmee ik thuis mijn koffers uitpakte: laten we de komende

jaren meer de nadruk leggen op het gemeenschappelijke in de informatiehuishouding,

minder op de uniciteit. Om u daarin te ondersteunen gaan Gemnet en KPN vanaf

volgend jaar hun krachten verder bundelen. Lokale overheden gaan we voortaan

vanuit een centrale afdeling bedienen. Dit voltrekt zich achter de schermen, dus

u merkt er niets van. Behalve dat we u met nog meer aandacht kunnen helpen

natuurlijk! Zo zijn ook wij goed voorbereid. Op een toekomst waarin we elkaar hard

nodig zullen hebben om wat mogelijk is daadwerkelijk te realiseren.

Heimen Visser

Directeur Gemnet

Heimen Visser en Johan van Marle hielden een dagboek bij over hun studiereis naar de Verenigde Staten. Lees alles over hun belevenissen op: www.heimenenjohanopviagreis.blogspot.com

Wat


7

Exxellence wil meer via Gemnet

Essentiële bouwstenen voor e-gemeente

Steeds meer burgers en bedrijven

handelen hun transacties met

de overheid bij voorkeur online

af. E-gemeente staat daarmee

definitief op de kaart. Met snelle

en veilige data-uitwisseling maakt

Gemnet dit mogelijk. Maar ook

door samenwerking te zoeken.

Met Exxellence Group bijvoorbeeld,

ontwikkelaar van software

voor de decentrale overheid.

Digitaliseren van dienstverlening

en werkprocessen gebeurt bij veel

gemeenten in een hoog tempo.

Vaak ook tegen hoge kosten. “De lat

komt steeds hoger te liggen”, zegt

Henry Koster, manager bij Exxellence.

“Burgers en bedrijven willen service

en gebruiksvriendelijkheid. Voor de

gemeenteambtenaar geldt vooral het

belang van snelheid en gemak. Wij

zorgen er samen met Gemnet voor dat de

verwachtingen worden ingelost.”

.Klantbeeld

Exxellence bedient inmiddels zo’n veertig

gemeenten en diverse waterschappen

met ondersteunende pakketten om

elektronische dienstverlening vorm te

geven. Het KlantContactSysteem geldt

hierbij als administratief startpunt. “We

maken het gemeenten mogelijk burgers

en bedrijven via meerdere kanalen op

uniforme wijze te bedienen”, aldus

Koster. “Of een contact nou via de balie,

telefoon, e-formulier, chat of sms loopt,

er is steeds een integraal en duidelijk

klantbeeld.”

.Meer dan efficiencywinst

Een essentiële bouwsteen is de

midoffice-voorziening die Exxellence

in eigen huis ontwikkelde. Zo

kunnen gemeenten hun back- en

frontofficesystemen koppelen. Koster:

“Sinds 2010 kunnen we onze klanten

hierop aansluiten via de veilige en

snelle verbindingen van Gemnet.

Daardoor verloopt de dienstverlening

sneller en plezieriger, voor de burger

én de frontoffice medewerker. Ook

maakt het managementinformatie, het

gebruik van intelligente e-formulieren

en bijvoorbeeld een belastingloket

mogelijk.”

.Pilot

De gemeente Echt-Susteren maakte

vorig jaar als eerste gemeente gebruik

van de diensten van de Exxellence

Group via Gemnet. Adviseur I&A Marcel

Driessen was als projectleider bij de

pilot betrokken. “De bestaande VPN-

verbinding bood ons niet langer de

gewenste beschikbaarheid en veiligheid.

Aan Exxellence hebben we gevraagd of

gegevens uit het KlantContactCentrum

via het Gemnet-netwerk ontsloten

konden worden. Dat was mogelijk. We

hebben nu meer zekerheid en kunnen

controle en beheer beter in de hand

houden.”

.Gebruikersgroep

Na Echt-Susteren volgden er vele andere

gemeenten. Wat is volgens Koster

de sleutel tot dit succes? “We laten

gemeenten meedenken en meepraten.

Bij de ontwikkeling van íeder product

schuiven minimaal twee gemeenten

uit onze gebruikersgroep aan.” Over

het partnerschap met Gemnet zegt

Koster: “Het is een prima match. En

dat is goed, want we gaan elkaar de

komende jaren steeds meer nodig

hebben. Het belang van privacy en het

groeiende aantal verbindingen vragen

om een totaaloplossing op alle kanalen.

Binnenkort bekijken we samen een

mogelijke aansluiting op het Gemnet

Berichten Platform, waarmee gemeenten

optimaal gegevens kunnen delen met

hun ketenpartners. Dat brengt onze

relatie op een nieuw, nog hoger

niveau.”

VOLG ONS OOK VIA

COLOFON Uitgave: Gemnet bv, Maanplein 110, 2516 CK Den Haag | Telefoon 070 - 343 67 52 | Voor reacties en redactionele bijdragen:

[email protected] | Vormgeving en illustraties: Hoogteyling BNO, Schiedam | Fotografie: pag 6: Herman Zonderland.

Vervolg van pagina 1

.Streep door pen en papier

De gemeente wordt hierbij

ondersteund door NotuBiz, de

ontwikkelaar van de app. Visser:

“Van hen kwam bijvoorbeeld de

tip om de iPads een week voor de

eerste vergadering uit te delen. Zo

kon iedereen wennen.” Dat bleek

nodig, want ondanks een breed

gedragen voorkeur voor papierloos

werken was er best wat weerstand.

Begrijpelijk, vindt Visser: “Het gaat

om mensen die jarenlang gewend

zijn hun stukken met pen en papier

door te nemen. Daar zet je nu opeens

een streep door. Maar na een aantal

maanden waren de meesten er wel

aan gewend. Ze worden er steeds

handiger in, en gaan elkaar tippen

over handige apps.”

Waar de gemeente nog wel tegenaan

loopt is het formaat van de stukken;

dat is A4, terwijl de iPad A5 is. “Bij

lange stukken ben je soms het

overzicht kwijt. Daarom gaan we

bekijken of we ons papierformaat

kunnen omzetten en of we bondiger

kunnen gaan schrijven.” Op termijn

wil de gemeente ook andere

onderdelen van iPads voorzien.

Eventueel aangevuld met diensten

zoals Gemnet die in huis heeft om

een digitale werkomgeving vorm te

geven.

>> Zie ook www.gemnet.nl/ipad

8

“Steeds meer gemeenten

stellen ISO 9001-certificering

als eis bij aanbestedingen en

projecten”, vertelt Hesdey

Bloemrijk, manager Levering

en Service van Gemnet.

Hoewel belangrijk, was dit niet

de doorslaggevende factor om

aan de audit deel te nemen.

“ISO is geen doel op zich. We

willen ermee ‘in control’ zijn

en blijven. Het behalen van

het certificaat biedt Gemnet,

maar juist ook onze klanten,

de zekerheid dat we de zaken

op orde hebben en goede

service bieden.”

.Beloftes waarmaken

Voor het behalen van het

ISO-certificaat is het nodige

werk verricht. Bloemrijk: “De

beschreven bedrijfsprocessen

en werkwijze zijn opnieuw

beoordeeld. Daarnaast zijn de

kritische punten vastgelegd

en in de praktijk uitgerold.

Centrale vraag daarbij was

steeds: doen we wel wat we

onze klanten beloven? Met het

behalen van het certificaat

zijn we voorspelbaar

geworden voor onze klanten.

Of simpeler gezegd: we laten

zien dat klanten op ons

kunnen rekenen.”

.Informatiebeveiliging

Ook beschikt Gemnet

sinds kort over het ISO

27001-certificaat. Deze

norm staat ook wel te

boek als de Code voor

Informatiebeveiliging

en beschrijft welke

beveiligingsmaatregelen

organisaties moet nemen om

informatie te beschermen.

Ook ISO 27001-certificering

wordt steeds vaker genoemd

als eis in een offerteaanvraag.

Gemnet sluit als belangrijke

partner van de overheid bij

deze ontwikkeling aan.

.Scherp blijven

Dat Gemnet beide certificaten

heeft behaald, wil volgens

Bloemrijk niet zeggen dat

nu achterover geleund kan

worden. “Er zullen regelmatig

interne audits plaatsvinden.

Zo blijven we scherp op

verbetermogelijkheden. De

onderwerpen kwaliteit en

veiligheid zijn echt prioriteiten

van het management. Het sluit

aan bij onze ambitie om de

beste ICT-dienstverlener voor

de lokale overheid te zijn en te

blijven.”

Gemnet geeft duidelijk signaal met ISO-certificaten

.actueel

Sinds oktober beschikt Gemnet over ISO 9001- en ISO 27001-certificaten. Dit zijn momenteel twee van de belangrijkste standaarden voor de kwaliteit van bedrijfsvoering en informatieveiligheid.

ISO

Gemnet .Info

Documents

Transcript of Gemnet .Info