Wet gemeenschappelijkeregelingen

mr. drs. Hugo Doornhofadvocaat te Amsterdam

20 maart 2014

Wgr; opbouw

Samenwerkingsvormen

Wet gemeenschappelijke regeling

De gemeenschappelijke regeling

Gemeenschappelijk openbaar lichaam

Eisen regeling

Overdracht van bevoegdheden en mandaat

2

Privaatrechtelijke weg

Aandachtspunten:

• delegatie alleen met wettelijke grondslag

• college beslist altijd

• Geen voorhangprocedure begroting

• Geen automatische inlichtingen- en verantwoordingsplichten

Tip: regel (statutair) hoe wordt gestuurd en verantwoording wordt afgelegd

3

Wet gemeenschappelijke regeling

Kader voor intergemeentelijke samenwerking langs publiekrechtelijke weg

135 Gw: de wet geeft regels ter voorziening in zaken waarbij twee of meer openbare lichamen zijn betrokken

4

De gemeenschappelijke regeling

Vrijwillig maar kan worden verplicht

Publiekrechtelijke ovk

Functionele samenwerking

Verlengd lokaal bestuur

Mogelijkheid bevoegdheden over te dragen

Mogelijkheid dat

1. andere openbare lichamen deelnemen

2. andere rechtspersonen deelnemen.

Let op!: voorwaarde: machtiging bij KB

5

De gemeenschappelijke regeling (II)

- Bij wijziging staat unanimiteit voorop

- Verplichte medewerking aan uitvoering van GR-besluiten door deelnemers

- Gemeentewet en Gemeentewet-oud van overeenkomstige toepassing

- Toezending aan GS

- Het college houdt een Wgr-register bij

6

Publiekrechtelijke vormen

- regeling zonder meer

- gemeenschappelijk openbaar lichaam (GOL)

- gemeenschappelijk orgaan

- centrumgemeente-constructie

- Wetsvoorstel (dos.nr. 33 047): bedrijfsvoeringsorganisatie

Soorten deelnemers:

- raden

- colleges

- burgemeester

- gemengd

Tip: laat raad expliciet toestemming geven voor collegedeel

7

Gemeenschappelijk openbaar lichaam

- rechtspersoonlijkheid

anders: gemeenschappelijk orgaan

- monistische structuur

Wetsvoorstel → geen dualisering, wel eigen bevoegdheden DB

- recht van raden zienswijze te geven op ontwerpbegroting. Wetsvoorstel: meer invloed raden op GOL-begroting

8

Algemeen bestuur

- art. 33 lid 1 Wgr -> vergelijkbare verdeling van bevoegdheden tussen gemeentelijke bestuursorganen en GOL-bestuursorganen

Tip: delegeer aan DB!

- Wetsvoorstel -> overgedragen bevoegdheden komen toe aan het AB tenzij in de GR anders is bepaald. Delegatie mogelijk

- raadsregeling of gemengde GR -> raadsleden of wethouders

Let op!: uitsluiting raadsleden bij GR dus niet toegestaan

9

Algemeen bestuur (II)

- Collegeregeling: colleges benoemen uit eigen midden (art. 13 lid 6)

- Aantallen leden kunnen onderling verschillend zijn

- Meervoudig stemrecht mogelijk

- Gekwalificeerde meerderheid mogelijk

- Raadsregeling -> leden verantwoording schuldig aan “eigen” raad (art. 16 lid 3). Overeenkomstige toepassing op collegeregeling (art. 18)

10

Algemeen bestuur (III)

- Collegeregeling -> leden verantwoording schuldig aan de raden van hun gemeente

- Geheimhoudingsplicht kan worden opgelegd (art. 23)

11

Dagelijks bestuur

- voeren van het dagelijks bestuur. Wetsvoorstel: bepaalde bestuursbevoegdheden bij het DB

- DB bestaat uit Vz. en twee of meer andere leden door en uit AB aangewezen

Tip: houd het klein

- externe leden mogelijk mits zij niet de meerderheid gaan vormen (art. 14 lid 2)

- leden kunnen worden ontslagen door AB

- Wetsvoorstel: actieve info.plicht

12

Voorzitter

- vz. Van AB en DB

- vertegenwoordiger GOL

- vz. is verantwoording schuldig aan het AB

Tip: leg ontslagmogelijkheid vast in de GR

- Wetsvoorstel: ontslagbevoegdheid in art. 19a lid 3 Wgr (-nieuw)

13

Bestuurscommissie

- in GR kan deze mogelijkheid worden opgenomen

Tip: overweeg dat te doen

- instelling met het oog op de behartiging van bepaalde belangen

- toestemming nodig van deelnemende raden

- overdracht bevoegdheden AB en DB mogelijk

14

Bedrijfsvoeringsorganisatie

- “lichte” samenwerkingsvorm

- Collegeregeling

- Rechtspersoonlijkheid

- alleen voor taken van bedrijfsmatige aard.

Echter: “ook zou de uitvoering van bepaalde taken onder het bereik van de BVO gebracht kunnen worden, wanneer dergelijke taken naar hun aard geen of weinig bestuurlijke aansturing en controle vragen […]”

15

Enkele eisen GR

- vermelding belangen

- bepalingen over wijziging, opheffing, toetreding en uittreding

Tip: leg bevoegdheid tot eenzijdige uittreding vast (met uittreedsom)

- informatie- en verantwoordingsplichten

- kwaliteitsnormen?

16

Overdracht van bevoegdheden

- weergave van de overgedragen bevoegdheden in GR

uitz.: GR bepaalt dat via afzonderlijke delegatiebesluiten bevoegdheden worden overgedragen

Tip: beschrijf bevoegdheden nauwkeurig in GR

17

Overdracht van bevoegdheden (II)

- Alleen tav belangen waarvoor GR is getroffen

- Alleen tav gebied waarvoor GR is getroffen

- “Als aan de besturen van de aan de regeling deelnemende gemeenten toekomen” (CRvB 7 augustus 2007, JB 2007/199)

- Overdragende orgaan kan beleidsregels stellen

18

Overdracht van bevoegdheden (III)

Uitz.:

- andere belastingen heffen dan een aantal limitatief genoemd

- bevoegdheden waarvan de aard zich verzet

Geen ongelimiteerde vrijheid om in de GR te bepalen welke bevoegdheden door welk orgaan worden uitgeoefend; evt. wettelijke regeling gaat voor (vgl. ABRS 12 september 2000, AB 2001, 106 m.nt. NV)

19

Centrumregeling

Soorten:

- enkelvoudig

- meervoudig

Let op!: geen delegatie, alleen mandaat mogelijk

Tip: regel (statutair) hoe wordt gestuurd en verantwoording wordt afgelegd

20

Mandaat

- Hoeft niet in GR

- Niet –ondergeschikt -> instemming GOL-bestuursorgaan

- Geen mandaat om besluit op bezwaar te nemen

21

Vragen?

Bel of mail gerust:

- 06 510 310 05

- hdoornhof@akd.nl

Twitter: @hdoornhof

22